Praktisch

BEREIKBAARHEID

FINN AIR vliegt in vijf uur via Helsinki naar het vliegveld in IVALO, de hoofdstad van Fins Lapland. Vervolgens is het nog een 2,5 uur durende autorit naar INARO

BESTE REISTIJD

In de winter kan het tot 30 graden onder nul komen. Aan te raden is om goed thermisch ondergoed te dragen en warme kleding. Bij bijna alle sport activiteiten centra kun je een soort ski-pakken, handschoenen en helmen huren voor sneeuw tochten per slee . In de zomer kan het rond de 20 graden zijn. De natuur is dan prachtig en geschikt voor allerlei sporten en heerlijk wandelen

INFORMATIE www.visitfinland.fi www.visitfinland.com www.hotelkultahovi.fin www.anneliesrigterphotography.com laat ze haar symbolische wandkleden, folklore kostuums en sieraden zien, die haar over de hele wereld hebben gebracht. Haar oudste zoon, gekleed in een origineel Sami-pak neemt ons mee naar zijn rendieren, die hij herkent aan hun speciale oormerk. In principe lopen de rendieren vrij rond, maar door de klimaatverandering moeten ze tegenwoordig worden bijgevoerd. Omdat het 's winters vaak warmer is dan normaal, smelt de sneeuw, die vervolgens weer opvriest tot ijs als het toch weer gaat vriezen. Zo ontstaan er lagen van sneeuw en ijs die het de rendieren onmogelijk maken om met hun sterke poten als vanouds te graven naar hun voedsel van korstmos. Extra voer geven is de enige remedie, met alle kosten van dien. De zwakste exemplaren verblijven binnen de hekken, de sterkere rendieren lopen ongehinderd naar binnen en naar buiten. De rendierherder, die in het dagelijkse leven ook journalist is voor de Sami radiozender, praat over zijn rendieren alsof het zijn kinderen zijn. Tot besluit van ons bezoek krijgen we van zijn moeder, gekleed in Sami-dracht, een kop rendiersoep.

’s Avonds gaan we met de rendierslee op zoek naar het Noorderlicht. De rendieren zijn gespannen en moeten steeds rusten om te plassen. Ze vliegen er in paniek vandoor als wij even uit onze slee stappen. Tot onze schrik verdwijnen we onder een twee meter hoge berg sneeuw. Gelukkig krijgt de rendierhouder ze snel weer onder controle. Met hun melancholieke ogen kijken de dieren ons meewarig aan. De volle maan overschaduwt de opvlammende lichtshow en we gaan daarom maar thee drinken in een met houtvuur verwarmde tipitent. Maar dan verdwijnt de maan achter de wolken en duikt het Noorderlicht ineens toch nog op en zien we hoe de goden de kunst van een magische lichtshow verstaan.

Een dag later racen we met de sneeuwscooter van een zwijgzame Fin over het bevroren Lake Inari, bijgenaamd de ‘Sami Sea’, waar we het Peilpajärvi Wildernis Kerkje bezoeken en ons vergapen aan het heilige Sami-eiland ‘Ukko’s Rock’, waar de doden werden begraven. De Sami geloofden dat boze geesten niet kunnen zwemmen en dat daarom op het eiland de doden met rust worden gelaten. Een paar jaar geleden konden toeristen het eiland nog bezoeken, maar door de respectloze manier waarop de toeristen het eiland na een bezoek achterlieten, is dit niet meer mogelijk. Onze Finse reisleider wordt steeds spraakzamer en trakteert ons op soep in zijn tipitent. Hij vertelt over zijn liefde voor mythologie, de natuur en zijn behoefte aan eenzaamheid. Een vogel, die net is komen aanvliegen, is zijn beste vriend.

Weer een dag later gaan we naar de verafgelegen rendierboerderij van Petri Mattus, een joviale Sami-man die ons in een hobbelende houten slee achter zijn sneeuwscooter over bergen en dalen meevoert naar een schitterende plek midden in de onherbergzame natuur. Ineens komen uit alle windstreken rendieren tevoorschijn in alle soorten en maten: groot, klein, wit, gevlekt, bruin of grijs, met of zonder hoorns. Ze weten dat in onze slee zakken met rendiervoer verstopt zitten, die Petri uitstrooit in de sneeuw. Dan stookt hij een houtvuurtje, waar hij een zwarte gietijzeren ketel boven hangt om koffie voor ons te maken. Geboeid luisteren we naar zijn verhalen over de rendierbusiness, die steeds ingewikkelder geworden is door het veranderende klimaat. Niet alleen moet er 's winters worden bijgevoerd, ook 's zomers raken de rendierherders in de problemen omdat het te warm wordt op de steppen, waardoor de rendieren worden geplaagd door insecten die voorheen wegbleven door kou en regen. De kosten voor de rendierhouders lopen steeds hoger op, terwijl hun inkomsten dalen.

Vandaar dat hij een deel van zijn tijd besteedt aan het rondleiden van toeristen, aan wie hij enthousiast vertelt over zijn bestaan als rendierherder en over de gebruiken en rituelen van de Sami. Tot besluit geeft Petri ons les in lassowerpen. En dan mogen we nog even opwarmen in zijn nieuwbouwhuis, waar alles er verrassend netjes en burgerlijk uitziet. Als Petri zijn rendiermuts afdoet, verandert hij van een stoere Sami-bink in een vlasharige Laplander, maar we zijn geroerd door zijn hartelijkheid. Een warmte die typerend is voor alle Sami die we hebben ontmoet. We zijn het eens: Lapland is ‘a special place on earth’, maar als we aan het einde van onze reis nog een paar dagen in het betoverend mooie Helsinki doorbrengen, zijn we ook weer blij dat we ons kunnen laven aan de Europese cultuur. n