Hɔrɔnya Dafalen - Mouvement pour la Paix - Extremadura by Movimiento Extremeño Por-La Paz

Hɔrɔnya Dafalen Sɛbɛn baga: Jɛkulu “Femmes africaines de Castilla La Mancha ɲɔgɔnlon walawalali, Ja ani masalabolo: Tristán D. Benalúa ɲɔgɔnlon labɛn baga : Cecilia FotoPublicidad ɲɔgɔnlon carili baga : Mouvement pour la Paix - Extremadura Paseo del Ing. Luis Canalejo Mateo. S/N. 10739 Segura de Toro, Cáceres; España. extremadura@cooperante.com www.cooperante.com 2020

Daminɛ Musow ka nɛgɛkɔrɔsigiw bɛ talali kɛ musoya fan dɔw tigɛli kan walima a fan bɛɛ ani fana k’ a fan dɔw jogin k’ a sababu kɛ danbe kɔrɔw ni fen wɛrɛw ye minnu tɛ furakɛliw hukumu kɔnɔ. Musow ka nɛgɛkɔrɔsigiw lakodɔnnen don jiɲɛ kɔnɔ k’u bɛ dankari hadamadenw ni denmisɛnninw ka hakɛw la. Nɛgɛkɔrɔsigiw ɲɛsinnen bɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la musow ni musomanninw ka hakɛw dankarili ma. A ka ca la a bɛ kɛ musomanninw la minnu si tɛ san tan ni seegin bɔ ka ta u ka sinminwaati f’u san tan ni duuru. U bɛ danfaraba de yira cɛya ni musoya cɛ barisa u bɛ dankari musow ka hakɛw de la i n’a fɔ : kɛnɛya, lakana, farikolodafalen, hakɛ min bɛ hadamaden kisi nijuya, minɛkojuguya walew ma, bɛɛ ka kan ni nimaya ye sabula u bɛ se ka na ni nibɔ ye. Dantɛgɛli min bɛ musow ka hakɛw dankarili kan ( bɛnkan 48/104 n’a kɛra Desanburukalo la san 1993) min tara jiɲɛtɔnba ka lajɛba senfɛ min bɛ musow tɔɲɔɔni kan , n’o bise ka kɛ sababu ye ka gɛlɛya caman lase musow ma i n’a fɔ : farikotɔrɔw,hakiliɲagamiw ani cɛnimusoya gɛlɛyaw ni bagabagawalew ɲɛsiranya ka n’a se wajibiyawalew, jɔnyawalew kɛnɛma walima so kɔnɔ.Ani k’a yira ko nin dankariwalew bɛ tali kɛ farikolotɔrɔ, hakiliɲagami, cɛnimusoya gɛlɛyaw kan so kɔnɔ ani gosiliw furu kɔnɔ binkanni ani dudenw ka binkannifɛɛrɛw ka ɲɛsin dukɔnɔmusomannninw ma , dankarili muso la k’a sababu kɛ furunafoloko ye,musomanninw ka nɛgɛkɔrɔsigi ni laadakɔrɔ wɛrɛw. Dudenw ka binkanniwale wɛrɛw ni nijuguyawalew minnu bɛ talikɛ musotɔnɔbɔli ,dankarili farikolo la, hakiliɲaami ani cɛnimusoya gɛlɛyaw kan sigida kɔnɔ. Cɛnimusoya binkanniw, bagabagaliw baarakɛyɔrɔ ni kalanyɔrɔw la. Muso feere , diyagoya yɛrɛ feere, farikolotɔrɔw, hakiliɲagamiw ani jamana bɛ cɛnimusoya binkanniwalew minnu kɛ an’a sɔnnen bɛ minnu ma yɔrɔ o yɔrɔ. Dantɛgɛli y’a yira ko nijuguyawale minnu ɲɛsinnen bɛ musow ma olu ye walekɔrɔw ye minnu bɛ cɛ ka fanga yira muso kan o kɛra sababu ye ka musow kɛ cɛw ka marafenw ye, ka musow kɛ dinkɛfɛfɛnw ye n’o bɛ dansigi musow ka ɲɛtaa la. O waleya suguw de bɛ muso kɛ cɛ ka bolokɔnɔfɛn ye. O kanma musow ka nɛgɛkɔrɔsigi ye dankariwale ye min bɛ danfara yira cɛya ni musoya cɛ min sinsinnen bɛ hakililaw ni yecogow kan minnu donnen b’an ka sigi dɔw hadamadenyawalew, sɔrɔsiraw, politigikow, dinakow. A ka c’a la musomanninw bɛ sigi nɛgɛkɔrɔ musokɔrɔba de fɛ min bonɲanen don sigida kɔnɔ, a le de ye dugutinminɛla walima gudufarafinfurabɔla ye.Hali n’a man ca jamana dɔw walima siya dɔw ka nɛgɛkɔrɔsigila ye cɛ de ye. O walew tɛ kɛla saniya hukumu kɔnɔ, a kɛ minɛnw ka ca : ka daminɛ muru la ka se nɛgɛfala ma, butelifɛrɛw ani fɛn o fɛn bɛ se ka tigɛli kɛ.U bɛ tila ka tulu, furabuluw,nɔnɔ, bugurinjɛ ani fɛn wɛrɛw k’a fura ye. Ni nɔrɔli don, tuma dɔw la sinjangɔni bɛ kɛ k’a kala , kalaw bɛ don senw ni ɲɔgɔn cɛ walasa ŋɔni kan’a sɔgɔ lamagaliw senfɛ walasa a ka kɛnɛya jonna.A jɛyalendon ko nɛgɛkɔrɔsigi bɛ kɛ dugubaw ni famaduw kɔnɔ dɔgɔtɔrɔbaarakɛla jolenw de fɛ saniya kɔnɔ, u b’ a yɔrɔ kirin walima k’a tigi kirin.Kɛmɛ- kɛmɛ sigila nɛgɛkɔrɔsigi tan ni seegin de bɛ kɛ dɔgɔtɔrɔbaarakɛlaw fɛ a kɛ jamanaw kɔnɔ, o taabolo de ka ca nin waati in na .Nɛgɛkɔrɔsigi kɛli sirilen bɛ dɔnkow ni sekow , dinakow , hadamadenyakow ni sigidakow de la. Sira min b’ a n’an ka kokɔrɔw cɛ o ye siya minnu b’a kɛ jamana kɔnɔ.Siya bɛɛ ni a ka kɛ kun don.

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Dɔnkow ni sekow de bɛ muso jɔyɔrɔ jira sigida kɔnɔ. Olu de bɛ cɛnimusoya kɔlɔsi ani ka seyɛrɛla sinsin ka kɛ i n’a fɔ ko ale de bɛ dɔ bɔ muso nɛgɛ la ani ka dɔ fara cɛ ta kan.Hakilila kɔrɔ dɔ b’a fɔ ko ni muso ma sigi nɛgɛkɔrɔ a ka denko bɛ gɛlɛya ani fana ko nɛgɛkɔrɔsigi de bɛ kɔnɔta ni jiginni nɔgɔya.U hakilila fana ko den kuranin ni bɛ se ka to jiginni na n’a magara musoya yɔrɔ min ka kan ka tige -Saniya taasira la musobolokobali bɛ minɛ i ko muso nɔgɔlen. A bolo man kan ka don ji ni dumuniw na. -Cɛɲa taasira la musobolokobali musoya cɛ man ɲi wa a ka bon. - Dina taabolo la : dɔw b’a fɔ ko kuranɛ de ye nɛgɛkɔrɔsigi yamaruya. Musomanninw ka nɛgɛkɔrɔsigi bɛ kɛ farafinna jamana 294 kɔnɔ ani azi jamana dɔw. A daminɛ yɔrɔ dɔnnen tɛ bari a b’i ko, a daminɛna Eziputi jamana kɔrɔ de la sanni silamɛya ka na, a tilala ka jɛsɛn Eziputi jamana kokɔrɔw fanga bonya fɛ. Afiriki sahilijamanaw woroduguyanfanw fɛ, musomanninw bɛ sigi nɛgɛkɔrɔ saheli jamanaw bɛɛ kɔnɔ, a fanga bɛ dɔgɔya Afiriki cemancefanw fɛ.N’ a bɔra o yɔrɔ kofɔlenw na, a tɛ kɛ yɔrɔ wɛrɛ si fo gunkanjamanaw na. Hali ni silamɛ dɔw ni dinawɛrɛ mɔgɔw b’a kɛ, a wajibiyalen tɛ silamɛya la, a tɛ kɛ dina kodɔnnenbaw si la.A sɛbɛnnen tɛ dinagafe si kɔnɔ nka a b’ a kɛbaga kɔnɔ ko dinakuma don. dinaɲɛmɔgɔw hakilila tɛ kelen y’a kan, a kɛli ka di dɔw ye, minnu hakilila dina ko tɛ, a dabilali ka di olu ye. A bɛ kɛla mara minnu kɔnɔ o ye sigidalamɔgɔw ka bɛnkan de ye.Sigida fangabondaw i n’a fɔ : dugutigiw, dinaɲɛmɔgɔw , ladanɛgɛkɔrɔsigilaw ani sigida dɔgɔtɔrɔbaarakɛlaw dɔw sinsinnen b’a kɛli kan. A c’a la, nɛgɛkɔrɔsigi jateminɛnen don k’a kɛ musɔmanninw ka laadamunifɛn ye, a ka jiɲɛlatɛgɛ taabolo ɲuman an’a ka furu sabatili. A bɛ se ka kɛ furu, jɔyɔrɔ ɲuman, lafiya sɔrɔ sababu dɔ ye sigida kɔnɔ barisa o waleya in bɛ muso jɛya. A b’a kɛbaga kɔnɔ ko musoya kala n’a dagolow tigɛli bɛ musoya bonya, waati dɔw la k’o de ye kololi ni majigin taamasiɲɛn ye. Fan dɔw fɛ o waati de ye muso dontuma ye baliguya la (misali la burukina musomannin min sigira nɛgɛkɔrɔ ani min ma sigi nɛgɛkɔrɔ olu welecogo tɛ kelen ye.) Fan wɛrɛw fɛ nɛgɛkɔrɔsigi ye jiginni kalan ɲɛbila ye barisa dimin muɲu cogo dɔ don sanni ka se baliguya ma.Nka sisan a bɛ kɛ denmɛsɛnniya la, a dinnen tɛ degeli fosi la. Nɛgɛkɔrɔ sirilen bɛ hakililaw la minnu kɔnɔ ko cɛnimusoya kɛcogo ɲuman don barisa a sirilen bɛ musomannin sɔrɔli la pogotigi ye kɔɲɔsokɔnɔ an’a kololi. Sigida caman kɔnɔ, mɔgɔw b’a miri ko nɛgɛkɔrɔsigi bɛ dɔ bɔ muso nɛgɛ la. O de b’u dɛmɛ u ka se k’u yɛrɛ minɛ jɛnaya ma.

(Foroba fɛɛrɛ keneya bonda kun kan ka ɲɛsin nɛgɛkɔrɔsigiw ma.)

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Fatumata ye farafin pogotiginin ye min n’a somɔgɔw sigilen be Eropu kaɲagadugu dɔ la. Nin y’a ka lakoli ye

Yan, an ɲɛ bɛ Fatumata n’a tɔɲɔgɔnw la kalanso kɔnɔ.An be Awirilikalo la, waati ka di ,barisa a ka kalan.Tilegan tile yeelen be ka don filawɔw fɛ.

Bi, mɔgɔ koladɔnneba dɔ nana barosigi kɛ. A tɔgɔ ko karimɛni , ale de kɛra farafinmuso fɔlɔ ye min donna a sigiyɔrɔ jamana polisi la. A ye hakɛw ni kɛtaw fɔ u ye (hakɛ o hakɛ n’a ka kɛta) ani bɛɛ kelenkelenna ka danbe kabini denmisɛnniya fo ka se makɔrɔbaya ma. Karimɛni ko “ danbe” ye musoŋana ye. A bɛ ko polisi min bɛ ɲɛnɛmaya kisi a juguw ma . o jugubaw bɛ wele ko tɔɲɔn ni bisigi.

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

O kɔfɛ, lakɔlikaramɔgɔmuso Inɛsi kuman’u fɛ.A ko kalansen bɛ adamadenya hakɛw kan, a ye “danbe” daɲɛ sɛbɛn walanba kan. lakɔliKaramɔgɔmuso ye gafe dayɛlɛ min be wele ko diɲɛ adamadenya hakɛ kodɔnnenw , k’o kalan: “ Adamaden bɛɛ bɛ bagɛn a yɛrɛmahɔrɔnyalen, ani ko bɛɛ ka kan danbe ni hakɛw la…”

« …ɲɛnatɔmɔn tɛ a la, Siyawoloma , farikoloɲɛ , cɛ ni musoya, kanko, dinɛko, politigikuma walima fɛn wɛrɛ tɛ,jamanako walima sigiɲɔgɔnko,nafolotigiya, woloyɔrɔ walima ko wɛrɛ…bɛɛ ka kan ɲɛnɛmaya , yɛrɛmahoronya ani lakana na».

A ye gafe min bɛ wele ko sariyasunba dayɛlɛ k’a kalan : “Mɔgɔ bɛɛ ka kan ni ɲɛnɛmaya ani farikolo ni hakili lakanani ye, kasɔrɔ wajibi ko ma da i kan i n’a fɔ farikolo degun, ani gɛlɛya wɛrɛw minnu man kan ka da hadamaden kan walima gɛlɛya minnu b’a lanjaba.

Hɔrɔnya Dafalen

M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Kalanw tɛmɛnen kɔ, Fatumata y’a terimuso Wanesa wele a ka bange sanyɛlɛmaseli ɲɛnajɛ la wula fɛ. Wanesa ko “a ka jɛya i ma n bɛ na. Fatumata y’a fɔ ko Cole teri wɛrɛw bɛ na k’ale ba ye dumuni dilan.

U segintɔ ka bɔ pilazamayɔri la, Wanesa ko Fatumata ma: “I bɛ fɛ k’an ka kominiyɔn fɔlɔ duloki ye wa?” Ne kɔrɔtɔlen don ka lajɛ n kan na. Fatumata ko : Waati jumɛn?” Wanesa ko: sisan, waati jantɛ, o tuma na i bɛ i hakilina di n man. “Fatumata ko ni ten don, n sɔnna, nka a kana kɛ ko mɛnta ye barisa n ba bɛna don sɔkɔnɔ sisan.” Wanesa ye duloki don … “A ka ɲi wa”? “Awɔ a ka ɲi kosɛbɛ … n ɲɛ bɔr’a fɛ Fatumata ko ten. Wanesa ko Fatumata ma “Aw tɛ Kominiyɔn kɛ wa”. Fatumata y’ a jaabi ko: “Ayi”. … “ne ye silamɛ ye, nka bɛ n ba ɲininka n’ a ɲɔgɔn b’ an ka dinɛ kɔnɔ”.

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Fatumata bolila walasa a kana mɛ nka a ni madame Fadima bɛnna, o ye u ka du kɔnɔ teri ye, o y’a la jɔ. Ka ɲininka “Munna i bɛ bolila jɔnna ten, n ka dɔgɔmanin? Fatumata sɛgɛnnen ba boli fɛ y’a jaabi ko: “Waati tɛmɛnan kan so. N bɔrɔ Wanesa ka kominiyɔn duloki lajɛli la, o ye waati tɛmɛ n kan.

Fadima y’a hakili sigi “kana hami dɔgɔ, sɔnin i bɛ ɲɛnajɛ ɲuman sɔrɔ, i bɛ kɛ muso yɛrɛ ye. Nin kuma ninnu balala Fatumata la, u y’a hami..

Kadi, Fatumata ba, sɛgɛnnen bɔra baarakɛyɔrɔ la. A donna dɔrɔn, a y’i hakili jaka bɔ Fadima ka kumaw kan. “Anw, Farafinna musow” kadi ko ten “Anw nisɔn ka di, wa an bɛ ɲɛnajɛ kɛ fɛ bɛɛ la,” ni Wanesa ka duloki de ka d’ i ye, o ɲɔgɔn bɛ kala i ye, nka a kuleri caman.

Kadi ye dumuni tobi, waati dɔnin kɔfɛ, Fatumata, a kɔrɔkɛ Karim anin a dɔgɔmuso Bintu ye dumini kɛ. Karim fa tɛ segin jonna barisa a bɛ baarakɛ dugu kɔfɛ. A ka baara kuntaala ka jan. Kadi ye dumuni tobi, waati dɔnin kɔfɛ, Fatumata, a kɔrɔkɛ Karim anin a dɔgɔmuso Bintu ye dumini kɛ. Karim fa tɛ segin jonna barisa a bɛ baarakɛ dugu kɔfɛ. A ka baara kuntaala ka jan. Hɔrɔnya Dafalen

M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Dumuni kɛlen kɔ, u ba ye nege la fɛn dɔw labɛn walasa ka Fatumata ka bange sanyɛlɛmaseli ɲɛnajɛ. A ye fɛnw bɛɛ kɔlɔsi walasa ka dɔn min bɛ labɛn jɛ. ɲɛnajɛ diyara. Denmisɛnw y’u tulonkɛ ani k’u ɲɛnajɛ, u ye datimiyalanw dun. Fitinɛ fagatuma sera anin duwawutaw

O yɔrɔ bɛɛ, da yɛlɛla… Fatumata fa nana… a bɛ na ni ladiyali fɛn ye wa? Fatumata y’a fa kunbɛn. A fama n’a ma waati jan barisa a bɛ ka baarakɛ jiriden tɛgɛ de kan kabini tuma jan. A fa bolow ka bon wa u jalen don foro baaraw fɛ.

Nka bi a bolow kɛ cogo ka ɲi, barisa ladiyalifɛn cɛɲumanba bɛ u kɔnɔ… Fatima bolo. Fatumata kulela ko: “Hamusa!. O ye hɛrɛ tamasiɲɛn (hɛrɛsoyɔsita) ye silamɛw fɛ … O kɔrɔ ye barika, se ani duwawu. 10

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Nka karim nana ni balanako dɔ ye kadi ma. A n’a somɔgɔw kumana Afiriki, a ye taama dɔ labɛn walasa denw k’u ka dugu ni somɔgɔw don.

kadi ye (sameyara) wageya kɛ, nka a nana a ye a bɛ ka digi a la. A bɛ a ka jamanadenw fɛ, nka a sirannen don a denmusow ye … kɛrɛnkɛrɛnnen yala Fatumata yɛrɛ. Sɔɔnin miiri ya gɛlɛnw nana a la, ka kɔnɔna hamicaya.

Sigojuguw dɔrɔn tɛ minnu y’a bila kabini denmisɛnya la n’olu bɛ ka segin ka bangɛ ala … ani jatɛgɛ kobaw minnu bɛ ka na a kun na.

Dimin jatɛgɛ ne ni cɛ ka jɛɲɔgɔnya waati, o waatiw ye gɛlɛya de ye ka sɔrɔ, u ka kan ka kɛ damu ni nisɔndiya de ye. Hɔrɔnya Dafalen

M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

O ye kɔnɔmaya ŋɛlɛnw ni ka bangɛw kɛ dimin na, o waatiw, i b’a miiri i ko kɔnɔfɛnw bɛ ka tɛgɛ de.

Kungolo la bana sumalenw, gaŋekɔnɔdimini, ka kɛ i n’a fɔ i kɔnɔ ni kɔfɛ bɛɛ bɛ ka ɲɛgɛn.

Sugunɛ ja: A’ye maakɔrɔbaw ka pogo dɔ din ma. San joli ta?

Musoya bana dakalenw (mɛnenw). Ne ka Ala … u ye tɔɲɔn juman da i kan! … Fantandennin. Tɛgɛli bɛɛ la nin de y’a bɛɛ la juguman ye … Ala farankan ;;; ’i balalen don … u yen ni kɛ i la k’i to san joli la? Ka nto san seegin na – Ne ma se ka da a la!

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

“ I mago bɛ banakisɛ kamiyɔn fa fura la … I ka kan k’i yɛrɛ lajɛ kɛnɛyasola dɔgɔkun o dɔgɔkun.₺ Dɔgɔtɔrɔ Sanago y’a fɔ a ye, k’a ka kan joli, sugunɛ sɛgɛsɛgɛliw ani furakɛli kɛ. E ye bolokoli jugu de sɔrɔ1 … Jolibɔnkan b’i la ni bana jugu ani joli jugu i musoya yɔrɔ la

Nka min bɛ ka tɔrɔ, o ye k’o ɲɔgɔn ka kɛ a denmusow la, o siran ani a t’a don n’a bɛ se k’o bali.

Dɔgɔtɔrɔ ka ladilikanw ye kadi bila dɛmɛ ni bilasirali ɲini na musow ka tɔn fɛ.

Tɔn y’a ɲini k’a lamɛn a tilala ka taa bila musow ka ɲɔgɔn ye cakɛda la.

1 Musoya datugulan kumabaw a ni damukun tɛgɛli, ko sogo kɛnɛ kalan walasa k musoya datugu, k woni min tɛ tɛmɛ alimɛti kunkolo kan to i walasa ɲɛgɛnɛw ni laada joliw k se k bɔ.

Hɔrɔnya Dafalen

M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Yen, sariyalafasalibaga dɔ y’a bilasira. ”Sariya bɛ musomanin bolokobaga ɲaŋi nin san 12 kaso ye. Nin musomanin ma baluguya (Nin a ma san 18 sɔrɔ), a b’a bɔsi ‘a bangɛbagaw la san 10. Nin ɲaŋininw bɛ kɛ hali ni sariya sɔsɔ in kɛra jamana wɛrɛ la” .

Dɔgɔtɔrɔ min bɛ wele ko pisikolɔgu y’a bilasira, ko musomannin bolokoliw bɛ kɔlɔlɔba se bolokodenw ma… jatigɛjugu, miiriyajugu, malo, siran ani musoya jali… (kadi tun bɛ nin bɛɛ dɔn kosobɛ). U y’a dɛmɛ ni jukɔrɔ sinsin ni kɔlɔsili ye. Fatumata nisɔndiyalenba bolila k’a u ka Afiriki taali fɔ a terimuso Wanesa ye. O balala Wanesa la. A ko k’ale tɛ Afiriki dɔn… k’ale b’a dɔn yɔrɔ jan de fɛ… k’ale b’a dɔn i ko jaw b’a jira cogo min, ko juguw … kungo kɔnɔ sogow jugu, bɛɛ. 14

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Dugutaa sera sa. Lɛrɛ tan ni fila pankurun na. Ka tɛmɛ pankurun tayɔrɔ dɔw fɛ fɔ ka se. Funteni caman. Fatumata nun donna suma kura sinsinnen na fiɲɛ fɛ.

Bintu fitinin ɲanaminina jama yeli fɛ duguba kɔnɔ. Fan bɛɛ mankan ani mɔgɔw, bolifɛnw, baganw ka girinw… Diɲɛ wɛrɛ de don.

U Seli dugu la… U ka mɔgɔkɔɔrɔ ka so. Fatumata tun m’ a miiri k’ale faso jama ka ca ten…

Hɔrɔnya Dafalen

M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Donw tɛmɛna lafiya la dugu kɔnɔ, fɔ don kelen…

U sera…

« Dugu musomanninw labɛnnen don ɲɛnajɛ kama… I denmusow ka kan ka fara u kan lada don ». U kumakanw bɛ ka bɔ kadi kungolo kɔnɔ i n’a fɔ dɔ bɛ ka segin kumasen sɔsɔ baliw kan kabini san kɛmɛ… N’i denmusow ma nin lada in kɛ. U bɛ kɛ ɲɛguntɔ musow ye. Muso dangalenw. U bɛ tɔ u kelen na.

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Mɔgɔ si tɛ na gɛrɛ u la. Nka n’u ye lada in kɛ. U bɛ kɛ muso jogo ɲumantigiw ye sika tɛ minnu na. U bɛ tilen ani ka kolo u cɛw ye. Bɛɛ b’ u bonɲa sigida kɔnɔ. U ka du bɛ duwawu sɔrɔ. « A kɛr’i ba la, e fana y’a kɛ… I denmusow fana ka kan ka kɛ , n’i ye woloba ɲuman ye ».

kadi kungolo kɔnɔ kumakan wɛrɛw fana bɛ yen… Lakɔlikaramɔgɔmuso kumakan, sariyadɛmɛbaa, Alimami, dɔgɔtɔrɔ, kumakanw ani ale yɛrɛ ka miiri.

Hɔrɔnya Dafalen

M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

A’ ye bɔ yan, subagamusow, aw ka na aw ka kumaden bagamaw seri n kan , kadi ko ten, a dusu tiɲɛlenba.

Musow taara, nka jan n’u ka taa, u y’a la sɔbi, k’u bɛ segin ka na, k’o b’ a sɔrɔ a y’i hakili jakabɔ kosɛbɛ a yɛrɛ n’a ka du la hɛrɛ kama.

Kadi y’ o fana de kɛ: k’a hakili jakabɔ kosɛbɛ a bɛ se ka min kɛ walasa a ka kisi sigiɲɔgɔnw ka wajibili ma ani ka denmusow lakana.

A ye kumaɲɔgɔnya kɛrɛnkɛrɛnnen ɲini a cɛ fɛ. A ye a ka siranw ni a ka gɛlɛyaw ɲɛfɔ a ye kelen- kelen. Bolokoli kɔlɔlɔ dɔnbaa jɔnjɔnw ye ladilikanw minnu fɔ a ye a y’ o fɔ a cɛ ye ka tila ka ɲini a fɛ a ka (don a jigikɔrɔ) dɛmɛ. 18

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Kasimu y’i kundon a ko kɔrɔ. A ye a muso ka gɛlɛya famu, a siranna a denmusow ye. A ye gɛlɛyaw lajɛ, a labanna ka kadi dɛmɛli ŋaniya ta a ka kɛlɛ in na.

U fɔlɔla Alimami fɛ, u kɔnɔ ko bɛ na i ban u ka kuma ma… Nka Alimami y’a fɔ ka jɛya ko “ Ala bɛ mɔgɔw danga minnu bɛ dankari a ka danfɛnw na “. Musomannin boloko n’a bɛ f ’a ma ko “ Tahara” ye junumuba ye barisa a bɛ fɛn tiɲɛ Ala ka ɲumanya kɔnɔ a ye fɛn min di a ka jɔnw ma.

Bisigi bɛ jɔnw sɔbɔ diina baarako cɛɲi na: A tɛ mɔgɔw kɛ mɔgɔ majiginnenw ye , Nka a b’u kɛ mɔgɔbarikatanw de ye. A tɛ kisɛya ɲini nka a bɛ bɛɛ ko ten fana ko ten ɲini. A tɛ ɲɛnajɔ ɲini nka a bɛ siran de ɲini. Bisigi bɛɛ bɛ fɛ ka dankari mɔgɔ la n’a ka sekow ye, o la a ka kɛlɛ kɛ minɛn ye barikatanya , lanjaba, sika-sika,dalakolonya,bɛɛ ko ten n ko ten ani kojugu. Hɔrɔnya Dafalen

M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

O dugusɛjɛ, u taara sigidaɲɛmɔgɔ fɛ, k’o ɲininka ni « Tahara » ye jamana sariya dɔ ye sigidaɲɛmɔgɔ y’i sinsin a kan ko: « Musomanninw ka nɛgɛkɔrɔsigi ye sariya sɔsɔ ye min bɛ kasoladon se mɔgɔ ma, nka kɛwale don bɛɛ bɛ min dɔn ni mɔgɔ da tɛ se a ma. Nɛgɛkɔrɔsigi kɛra musomannin caman sata ye ani muso caman bange senfɛ.

Mɔgɔ caman tɛ famuyali kɛ, u kɔnɔ ko dugu danbe dɔ don. Nkalon : danbe ye waati bɛɛ ɲɛtaa de ye. An ka « jeliw bɛ an n’an ka maakɔrɔw ka maanaw fɔ ni kuma ni dɔnkili ye. Nka taalen ɲɛfɛ, jeli yɛrɛw b’a ye ko koɲumanw ni kojuguw kɛra an ka waati la. Fɛn bɛɛ tun man ɲi fɔlɔ wajibi tɛ o ni bi ta ka kɛ kelen ye.

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Don wɛrɛ, kadi ni kasimu tara dugutigi fɛ ka ɲininkali kelenw k’a la. Dugutigi y’u lamɛn ka ɲɛ, ka tila ka fɔ : « An ka ladaw tɔpɔtɔli kaɲi barisa a b’a to an k’an bɔyɔrɔ dɔn. O bɛ fanga ni yɛrɛdɔn don an na walasa an k’an taayɔrɔ dɔn.”

Nka ladaw bɛ ko an bɛ jiriden minnu tigɛ jiridentɛgɛ waati. Mɔgɔ si tɛ taa n’a gerenw n’a tolilenw ye bɛɛ b’a ɲumanw n’a mɔlenw de taa. Minnu b’a jugumanw tɔmɔn k’u feere sugu la bɛ sannikɛlaw nɛgɛn de: dɔw b’a yeɲɛna labɛn ka tila ka kule bɔlɔn fɛ k’u ka jiridenw ye kɛnɛ ye, k’u jufaw fa ten nkalon kan.

Hɔrɔnya Dafalen

M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Tubabu ni Farafin sariya bɛɛ jɛra n’a ye ko: “Tahara” ye kɛwalejugu de ye min bɛ Musow lagosi, k’u lamaloya, k’u don jɔnya juru la. Barisa musow de b’ an ka ladaw n’an ka danbew lasago duw kɔnɔ.

O ɲininkaliw kɔfɛ, furuɲɔgɔnw ninnu sera karimu bangebaaw ma k’u ka dɛmɛ ɲini walasa k’u denmusoninw kisi nin mantɔrɔ min bɛ senna. O balala bangebaaw la, u nisɔngoyara. Mɔgɔ si tɛna kuma an fɛ dugu kɔnɔ, malo ni ŋunuŋunu kan bɛ n’ an tɔɔrɔ; an teriw b’an bila; mɔgɔ si tɛ n’an ka sɛnɛfɛnw san… Aw tɛ (hinɛ) makari an na, anw ye maakɔɔrɔ de ye.

DIGNITÉ TOTALE M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.

Karimu diminna: “Aw tɛ jɔrɛ denbaya ka hɛrɛ la, aw bɛ jɔrɛ ŋunuŋunukanw de la, k’aw ɲɛw tugu nigɛlɛ kan ko kɔrɔ k’aw ka na gɛlɛya sɔrɔ. N’ aw ka lafiya sɔrɔ ye ne denmusow sarakali de ye, ne tɛ na jɛ n’o ye ne bɛ taa, ntɛ na fo n’aw hakilila yɛlɛmana.”

U y’u ka walisiw labɛn o su bɛɛ, Kasimu y’a denmisenninteri dɔ ka camiyɔnnɛti singɛ. Sɔgɔma, du bɛ y’a daminɛ ka segin u sigidugu la. Kasimu ye bolifɛn daw yɛlɛ, o kɔ a y’a kɛ i n’a fɔ k’a bɛ tiyatiri bɔ de la, a y’a fɔ a denw ma : Kelen, fila, saba… An dafalen don. An bɛ se ka taa sisan. O yɔrɔ la kadi ye kasi ni yɛlɛ kɛ ɲɔgɔn fɛ. A y’a fɔ a kɔnɔna ko min dafalen yɛrɛ don, o ye u ka du ka danbe de ye.

LABAN

Hɔrɔnya Dafalen

M O U V E M E N T P O U R L A PA IX - E X T R E M A D U R A.