INTERVIEW
Werken aan een
delict-vrije of conflict-vr toekomst? E E N F O R E N S I S C H P S Y C H I AT E R AAN HET WOORD DOOR RODERIC VAN VOORST TOT VOORST
Bastiaan Frelier is psychiater in de forensische zorg. Wij zijn benieuwd naar overeenkomsten en verschillen tussen zijn beroep en de mediation-praktijk. Kunnen we wat van elkaar leren? Wat doe je voor werk? Ik werk als psychiater op een forensische psychiatrische polikliniek. Daar behandel ik mensen, die dader zijn van (ernstige) misdrijven. Het maken van een risicotaxatie van het gedrag, zicht krijgen op (on)veiligheid en het behandelen van psychiatrische problemen, die kunnen leiden tot gevaarlijke situaties, zijn mijn voornaamste taken. Deze polikliniek is onderdeel van een grote organisatie, waar ook TBS-klinieken aan verbonden zijn. Zodoende behandel ik ook mensen die na hun TBS-behandeling weer thuis zijn gaan wonen en nog therapie nodig hebben. Niet al mijn patiënten spreek ik binnen een ‘verplicht kader’, dus via een uitspraak van de rechter. Ongeveer 50% van de patiënten in mijn caseload is doorgestuurd door de huisarts. Je gebruikt zowel de woorden ‘dader’ en ‘patiënt’? Ja, dat klopt. Ik bedoel daarmee iemand die een delict heeft gepleegd of dreigt te plegen en psychiatrische hulp nodig heeft om dit in het vervolg niet meer te doen. Door mijn achtergrond in de geneeskunde ben ik minder geneigd om ‘cliënt’ of klant’ te gebruiken. Het klinkt ook zo vrijblijvend, alsof iemand even iets komt halen. Maar ik begrijp dat “klant” in mediation ook niet de goede term is, en dat “partij” erg juridisch klinkt, dus dat “deelnemers” bij jullie een goede termMis. Zo zie je maar aan dit kleine voorbeeld hoe taalgevoelig onze beide beroepen zijn.
8 M
M E D I A T I O N A M S T E R D A M M A G A Z I N E
Hoeveel forensische psychiaters zijn er in Nederland? Van de ongeveer 4.000 psychiaters werken er zo’n 400 in de forensische psychiatrie. Ze werken in TBS-klinieken, poliklinieken of in gevangenissen. Het werk bevindt zich op de scheidslijn van (straf )recht en gezondheidszorg. Wat is jouw visie op conflict / strijd? Conflict en strijd horen bij het leven. Waar mensen samen zijn, zijn er strijdende belangen. En niet altijd wordt dat in pais en vree opgelost. Conflict ontstaat vaak vanuit ontregelende gebeurtenissen zoals een trauma, teleurstelling, discriminatie of vernedering. Zo’n onopgelost conflict kan zich daarna voortzetten. Dat hoeft niet openlijk en zichtbaar, vaak gebeurt dat intern. Iemand gaat zich steeds machtelozer voelen en kan dat niet goed hanteren. Dan ontstaat spanning, onrust of slapeloosheid. Soms wordt iemand somber of agressief of wil (in ernstige gevallen) een ander (of zichzelf ) iets aandoen. Dan moet je als psychiater sterk in je schoenen staan en adequate hulp verlenen. In theorie zou iedereen zijn conflict moeten kunnen analyseren, hanteerbaar maken en oplossen, maar de werkelijkheid is anders. Uiteindelijk hebben flink wat mensen hulp nodig bij het oplossen van conflicten, omdat emoties vaak in de weg zitten van een puur rationele benadering.
