Album Industrialna Łódź

Page 1


ŁÓDŹ industrialnie Feria barw, mnogość kształtów, form i faktur. Zaskakują pięknem, ale również tajemniczością. Łódzkie przestrzenie pofabryczne. Dzisiaj rewitalizowane, zyskują nową funkcję a jeszcze „wczoraj” opuszczone, dostępne były tylko dla nielicznych. Zatrzymane w kadrze, zostają w nim na zawsze, stając się częścią historii miasta. Są dowodem bogactwa, kreatywności i przedsiębiorczości ówczesnych mieszkańców. Są również świadectwem przemian, jakie następują tu i teraz. Stare maszyny włókiennicze, piece, dźwigi i suwnice w swoim naturalnym środowisku to widok niecodzienny. Cegły, kafle i witraże to nadgryziony zębem czasu, industrialny świat, uchwycony w ostatniej chwili. Tygodnie, a nawet miesiące pracy fotografa. Deszcz, słońce i oczekiwanie na idealny moment, w którym należy nacisnąć spust migawki. Efektem są zdjęcia, dzięki którym każdy może doświadczyć magii starej fabryki... przenieść się do przeszłości, aby poczuć teraźniejszą Łódź.


o autorze zdjęć Paweł Augustyniak to artysta, którego pasja do fotografii daje ludziom znacznie więcej niż tylko zdjęcia. Fotografie Łodzi, które tworzy, wywołują u widza pozytywne emocje. Można oczywiście inwestować w najlepszy sprzęt, pracować nad warsztatem, ale umiejętności poruszania ludzkich serc nie da się tak po prostu nauczyć. U Pawła Augustyniaka na najwyższym poziomie są zarówno warsztat, sprzęt, ale również poczucie estetyki, jak i wrażliwość! Jego prace można spotkać w szeregu publikacji promujących Łódź zarówno tą turystyczną, kulturalną, jak i biznesową. Zdjęcia wnętrz, architektury zamawiają najznakomitsze marki lokujące swój biznes w mieście, instytucje kultury, nauki oraz jednostki samorządowe. Ukoronowaniem ponad dziesięcioletniego zaangażowania na rzecz propagowania walorów Łodzi i działania na rzecz promocji miasta była przyznana artyście w 2018 roku nagroda Prezydenta Miasta Łodzi za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.


EC1 Najstarsza łódzka elektrownia powstała w 1907 roku i służyła mieszkańcom miasta aż do roku 2001. Dokładnie 18 września, z turbozespołu nr 1 popłynął do sieci miejskiej prąd elektryczny. Po wojnie, w 1948 roku, powstała koncepcja budowy sieci ciepłowniczej w mieście, zasilanej przez cztery elektrociepłownie w tym Elektrownię Łódzką która miała zostać adaptowana do pracy ciepłowniczej. W 1953 roku Elektrownia rozpoczęła produkcję pary dla potrzeb łódzkiego przemysłu. W 1960 roku Elektrownia Łódzka i nowo zbudowana Elektrociepłownia nr 2 zostają połączone w jedno przedsiębiorstwo - Zespół Elektrociepłowni. Wtedy to po raz pierwszy pojawia się nazwa EC1. Ostatecznie EC1 zakończyła swoją służbę w roku 2000 i została przekazana na własność miastu w roku 2003. Następnym, milowym krokiem w historii kompleksu przy Targowej 1/3 była jego rewitalizacja. Nieczynne i niszczejące tereny położone w samym centrum, stały sie "zaczynem",wokół którego powstał projekt Nowego Centrum Łodzi.






Fabryka Włókiennicza Scheiblera i Grohmana W 1921 roku zarządy przedsiębiorstw, spadkobiercy wielkich fabrykantów, podjęły decyzję o połączeniu firm. Powstały Zjednoczone Zakłady Przemysłowe Karola Scheiblera i Ludwika Grohmana S.A. Po fuzji stały się jednymi z największych przedsiębiorstw branży włókienniczej w Europie. Zakłady były częścią kompleksu fabryk włókienniczych (przede wszystkim przędzalni bawełny) i obiektów towarzyszących, budowanych na terenie miasta Lodzi od 1824 r. w części zwanej do dziś Księży Młyn. Wybuch II wojny światowej oznaczał koniec zjednoczonych zakładów Karola Scheiblera i Ludwika Grohmana. Przedsiębiorstwo, które lata wojny okupowali naziści, po 1945 roku zostało znacjonalizowane. Państwo stało się właścicielem i nie było mowy, aby spadkobiercy wielkich fabrykantów wrócili do firmy. Po wojnie Nowa Tkalnia weszła w skład Łódzkich Zakładów Przemysłu Bawełnianego nr 1 im. Obrońców Pokoju "Uniontex". Upaństwowione po II wojnie światowej zakłady w roku 1989 ponownie sprywatyzowano, a niekorzystna sytuacja ekonomiczna doprowadziła je do upadku już na początku lat dziewięćdziesiątych.




Łódzkie Zakłady Przemysłu Spirytusowego “Polmos” W latach 1902-1919 w budynkach przy ul. Zagajnikowej działała rządowa rozlewnia i wytwórnia wódek i spirytusu. Od roku 1919 do 1926 był tu ulokowany Państwowy Monopol Tytoniowy (przeniesiony później na ul. Kopernika). W 1926 roku w ramach Państwowego Monopolu Spirytusowego uruchomiono ponownie produkcję wódki czystej, a także jeden stół do ręcznego rozlewu denaturatu. Od 1927 roku zakład był czynny pod nazwą Państwowej Wytwórni Wódek Nr 14. Po wojnie został utrzymany profil produkcji, a zakład podlegał modernizacjom. W ostatnich latach wytwórnia działała pod nazwą Łódzkie Zakłady Przemysłu Spirytusowego "Polmos". To trzeci co do wielkości kompleks fabryczny w Łodzi (po zakładach Karola Scheiblera i Izraela Poznańskiego). 27 kwietnia 2007 r. z taśmy zeszła ostatnia butelka wódki, zaś 1 czerwca 2008 r. zakłady zostały postawione w stan likwidacji z zadłużeniem. W 2013 roku zakłady zyskały nowego właściciela – spółkę Virako. Miejscu nadano nową nazwę – Monopolis.




Widzewska Manufaktura – WiMa Historia widzewskiej manufaktury rozpoczęła się w roku 1878. Wtedy to łódzki fabrykant Ludwik Meyer kupił na Widzewie ziemię i tam planował realizację budowy zakładów bawełnianych. Niestety, były to jednak tylko plany. W roku 1879 sprzedał ziemię Juliuszowi Kunitzerowi. Nowy właściciel gruntów zabrał się szybko do budowy. W tym samym roku do spółki z Kunitzerem dołączył Juliusz Heinzel, co w roku 1889 zaowocowało powstaniem Towarzystwa Akcyjnego Widzewskiej Manufaktury Bawełnianej "Heinzel i Kunitzer". Fabryka się rozrastała. Dla pracowników wzniesiono domy, szpital, szkołę. W 1895 roku firma przekształciła się w spółkę akcyjną pod nazwą Towarzystwo Akcyjne Manufaktury Bawełnianej Heinzel i Kunitzer, które w 1910 roku przybrało nazwę Widzewska Manufaktura. W roku 1905 Juliusz Kunitzer został zastrzelony. Jego dyrektorskie miejsce zajął Oskar Kon. Nowy właściciel prowadził złą politykę ekonomiczną przedsiębiorstwa. Doprowadziło to w efekcie do upadku zakładów i oddania go pod zarząd państwa.


EC2 Elektrociepłownia EC2, mieszcząca się przy ul. Wróblewskiego 26, jest pierwszą z trzech elektrociepłowni zbudowanych w Łodzi po II wojnie światowej. Budowa trwała 5 lat i została zakończona w 1960 roku. EC2 pracowała do 2015 roku, kiedy to została wyłączona z eksploatacji.





Zajezdnia tramwajowa BRUS Zajezdnia tramwajowa Brus mieści się w Łodzi przy ul. Konstantynowskiej 115 (u zbiegu Lontowej). Jest najmniejszą i jedną z bardziej urokliwych w Polsce. Zawdzięcza to swojej infrastrukturze, która przez sto lat zmieniła się stosunkowo niewiele. Potrzeba jej powstania zrodziła się wraz z budową linii do Konstantynowa Łódzkiego, której położenie było dość odległe od istniejących zajezdni na Chocianowicach i Helenówku. Dla uniknięcia kosztów, wynikających z korzystania z miejskich torów należących do Kolei Elektrycznej Łódzkiej, ŁWEKD postanowiły wykupić grunty rolne w podłódzkiej miejscowości Brus i wybudować na nich własną zajezdnię. W dniu 17.12.1910 r. uroczyście uruchomiono linię tramwajową do Konstantynowa Łódzkiego. Obecnie obiektem opiekują się członkowie Klubu Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi, a zajezdnia działa dzięki społecznemu zaangażowaniu wolontariuszy, przy wsparciu instytucji miejskich. Na przełomie kwietnia i maja 2013 r. na Brus trafiły pierwsze historyczne tramwaje i autobusy, a w lipcu obiekt po raz pierwszy udostępniono zwiedzającym. Tak powstała Zajezdnia Muzealna Brus.






Dawne Zakłady Ludwika Geyera Ludwik Geyer, przybysz z Saksonii, pierwszy w Łodzi wprowadził do produkcji nowoczesny sprzęt napędzany maszynami parowymi. Był największym łódzkim przedsiębiorcą i właścicielem pierwszej maszyny parowej w Królestwie Polskim. Wybudował tzw. Białą Fabrykę, w której dziś mieści się Muzeum Włókiennictwa. Jednak ta wkrótce stała się za mała. Wówczas imperium rodu Geyerów rozrosło się i powstał kompleks obejmujący prawie 48 hektarów! W okresie potęgi gospodarczej założona przez niego fabryka ustępowała tylko zakładom Scheiblera i Poznańskiego. Po II wojnie nacjonalizacja przekształciła dawne imperia w największe w Polsce zakłady przemysłu tekstylnego. Zakłady Geyera zostały przemianowane na Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Feliksa Dzierżyńskiego, a później w latach 60 – „Eskimo”. W 1960 roku „Białą fabrykę” przekształcono w Centralne Muzeum Włókiennictwa. Po 1989 roku wielkie zakłady stopniowo przestawały istnieć, a fabryczne budynki stawały się częścią wyprzedawanej masy upadłościowej.


Fabryka wyrobów dzianych Adolfa Kebsza W podwórku przy Sienkiewicza 65 w Łodzi mieściła się fabryka wyrobów dzianych Adolfa Kebsza wybudowana w 1905 r. Założona jako niewielka wytwórnia pończoch zatrudniała około 80 robotników. Wytwarzała pończochy i skarpety osiągając roczne obroty w wysokości 150 tys rubli. Po 1919 roku firma stopniowo się rozwijała zwiększając zatrudnie do 188 robotników. Wyroby stawały się coraz bardziej popularne na terenie całej polski. W 1928 roku powstała spółka akcyjna o nazwie Fabryka Pończoch Adolfa Kebsza po czym nastąpił kolejny wzrost zatrudnienia do 300 pracowników i 23 pracowników biurowych. W 1945 roku zakłady upaństwowiono jako "Państwowe Zjednoczone Zakłady Przemysłu Pończoszniczego nr 1" z 11 oddziałami. Po 1953 r. Fabryka otrzymała imię płk. Wacława Jurczaka a później Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego Iwona.






Fabryka Zygmunta Jarocińskiego Kompleks dawnej fabryki Zygmunta Jarocińskiego przy ulicy Targowej. Zespół obejmuje m.in. charakterystyczną portiernię od ul. Targowej, willę, magazyn przędzy, szedową tkalnię, maszynownię, kantor oraz oficynę mieszkalno-magazynową. Zygmunt Jarociński zaczął swą działalność w roku 1850 od otwarcia ręcznej tkalni wyrobów wełnianych. Następnie w roku 1889 wzniósł fabrykę wyrobów bawełnianych i wełnianych przy ulicy Targowej w Łodzi. W okresie okupacji została ona zajęta przez fabrykanta Adolfa Kebscha. Zmienił on profil fabryki i uruchomił produkcję pończoch. Po wojnie fabrykę dołączono do Państwowych Zakładów Przemysłu Pończoszniczego nr 1. Kompleks fabryczny stanowi dużą wartość nie tylko jako jeden z lepiej zachowanych przykładów architektury przemysłowej z ozdobionym wieżą monumentalnym budynkiem magazynów oraz największą zachowaną w Łodzi XIX-wieczną halą szedową dawnej tkalni.


Zabytkowa Elektrownia Scheiblera Elektrownia fabryczna dawnych zakładów Karola Wilhelma Scheiblera, zbudowana w 1910 r., według projektu Alfreda Frischa, który pracował dla zakładów Scheiblera. Z początku elektrownia zasilała w prąd imperium Karola Scheiblera, potem połączone na początku II RP zakłady Karola Scheiblera i Ludwika Grohmana, a w PRL zakłady bawełniane "Uniontex". Elektrownia działała do końca 2006 roku. Od tej pory stoi pusta. Zabytkowa elektrownia składa się z dwóch potężnych hal: maszynowni i kotłowni. Na zewnątrz wzrok przyciągają pyszne secesyjne linie na elewacjach, zaś wewnątrz maszynowni uwagę zwraca pierwszy w Łodzi wylany strop żelbetowy, który ozdobiono kasetonami. Do tego dochodzą oryginalne płytki na ścianach i podłodze, wspaniałe, typowe dla późnej secesji witraże geometryczne w potężnych oknach i dwie turbiny wytwarzające prąd. Zachowała się też okazała suwnica oraz stylowe schody z balustradą z kutego żelaza prowadzące do sterowni.





pawelaugustyniak.pl facebook.com/pawelaugustyniakfotografia instagram.com/pawel_augustyniak_fotografia


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.