,,Europa dla Aktywnych" nr 11 wiosna 2013

SKIBIŃSKA: ŁADNE OPAKOWANIE NIE POMOŻE

BRAUN: CO DALEJ Z WYNIKAMI DIALOGU?

DUSZCZYK: PRACA W WAKACJE, CZYLI WAKACJE W PRACY

Europa dla Aktywnych KWARTALNIK FRSE NR 11 – WIOSNA 2012/2013 – ISSN 2082-2375 – NAKŁAD 6 TYS. EGZ.

Czy polska młodzież jest aktywna?

s. 9

Startuje U-Multirank: nowy ranking uczelni w UE s. 7

Leonardo da Vinci: jak unijny program pomaga policji s. 13

Bruksela apeluje o pracę dla młodych

WYDARZENIE Rada UE ds. Zatrudnienia przyjęła pakiet zaleceń dotyczący Gwarancji dla młodzieży. Zgodnie z nim państwa członkowskie mają zapewnić osobom kończącym naukę lub tracącym pracę oferty zatrudnienia, stażu, dalszej edukacji lub przyuczenia do zawodu Krzysztof Szwałek redaktor „Europy dla Aktywnych”  redakcja@eurodesk.pl

warancje mają obejmować młodzież w wieku od 15. do 24. roku życia. Państwa członkowskie, które zdecydują się wypełnić zalecenia Brukseli, będą miały 4 miesiące na przedstawienie „dobrej jakości” ofert. Cel zmian jest oczywisty: chodzi o zmniejszenie katastrofalnego bezrobocia wśród młodych Europejczyków. Według danych Eurostatu z października 2012 r. w Grecji sięgnęło ono 57,6 proc., w Hiszpanii 55,8 proc., a we Włoszech 36,5 proc. Zdaniem Brukseli wydatki związane z tworzeniem systemu Gwarancji w dłuższym terminie będą niższe niż społeczne i ekonomiczne koszty bezrobocia wśród młodych ludzi.

Jak w praktyce mają wyglądać Gwarancje? Komisja w swoich dokumentach nie wdaje się w szczegóły. Sugeruje jednak, by kraje UE „wzmocniły” partnerstwa między publicznymi i prywatnymi służbami zatrudnienia, związkami pracodawców i pracowników oraz szkołami i przedsiębiorcami. Młodzież ma być zachęcana do rejestrowania się w pośredniakach, by te mogły zająć się nią w szczególny, zindywidualizowany sposób i pomóc już na wczesnym etapie. W tworzeniu rozwiązań służących wdrożeniu Gwarancji aktywny udział mają brać organizacje młodzieżowe.

FOT. EUROPEAN PARLIAMENT

G

O wprowadzenie Gwarancji dla młodzieży wielokrotnie apelował Parlament Europejski

Narzędziem promocji ma być m.in. Europejski Portal Młodzieżowy.

Zdaniem Brukseli Gwarancje mogą być też sposobem na uporanie się z problemem braku pracowników o określonych kwalifikacjach – staże i praktyki mają być oferowane przede wszystkim w branżach, gdzie to zjawisko jest najbardziej widoczne – m.in.

w sektorach związanych z zieloną gospodarką, technologiami informacyjno-telekomunikacyjnymi oraz ochroną zdrowia. Unia chce, by państwa zadbały o podnoszenie kompetencji osób przedwcześnie kończących edukację i obniżały pozapłacowe koszty pracy, by zatrudnianie nie było tak dużym obciążeniem dla pracodawców.

Unia nie ma wątpliwości: wprowadzenie Gwarancji będzie kosztowne. Państwa mogą liczyć na pomoc z budżetu Wspólnoty. Unia Europejska w latach 2014-2020 przeznaczy na ten cel 6 mld euro. Połowę tej kwoty wyłoży Europejski Fundusz Społeczny, resztę stanowić będą środki ze specjalnej linii budżetowej służącej walce z bezrobo-

ciem młodzieży. Pieniądze te trafią do regionów, w których bezrobocie młodzieży przekracza 25 proc.

Politycy i przedstawiciele Unii wierzą, że Gwarancje dla młodzieży spełnią swoje zadanie – nie brakuje jednak głosów sceptycznych. Analitycy z niemieckiego ośrodka Centrum für Europäische Politik, zajmujący się analizą prawa gospodarczego Unii Europejskiej twierdzą, że Gwarancje to ślepa uliczka. – Nie doprowadzą do podniesienia poziomu zatrudnienia wśród młodych ludzi, ponieważ miejsca pracy powstają nie dzięki rządowym obietnicom, a wskutek decyzji przedsiębiorców, którzy do ich podjęcia nie mogą być przez rząd zmuszani – twierdzą przedstawiciele CEP. Ich zdaniem Gwarancje to powrót do przegranych, socjalistycznych ideologii. – Ich wdrożenie może w najlepszym razie doprowadzić do powstania nowych miejsc pracy w administracji rządowej oraz praktyk lub staży w urzędach – twierdzą eksperci CEP. Rada UE proponuje, by Gwarancje wdrażać najszybciej jak to możliwe, najlepiej już od 2014 r. W krajach mających poważne kłopoty gospodarcze możliwe będzie jednak rozłożenie tego zadania na dłuższy okres. • Rekomendacje Rady UE:  http://ec.europa.eu/youth/ documents/youth_guarantee.pdf

Trzy projekty, tysiące beneficjentów

FUNDUSZE EUROPEJSKIE Od 2012 r. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji jest beneficjentem systemowym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Oprac. Malwina Górecka Zespół Promocji FRSE  malwina.gorecka@frse.org.pl

F

W NUMERZE NIE TYLKO SKUTEK, ALE I SENS. Niezależnie od przyszłości Comeniusa, umiejętność tworzenia partnerstw będzie miała kluczowe znaczenie. Strona 4

ROZWAŻNIE I ROMANTYCZNIE. Jak powinna działać Polska Rada Organizacji Młodzieżowych? Strona 8

W INTERNECIE BAZA WIEDZY O PARTNERSKICH PROJEKTACH GRUNDTVIGA: Szukaj na stronie: http://ec.europa.eu/education/grundtvig/planning_en.htm

FOT. SADI JUNIOR PHOTOGRAPHY/FLICKR.COM

UMIĘDZYNARODOWIENIE KSZTAŁCENIA. By osiągnąć międzynarodowy sukces, uczelnie powinny wybierać dziedziny współpracy zgodne z ich wizją i misją. Strona 6

RSE realizuje trzy projekty w ramach Priorytetu III, Wysoka Jakość Systemu Oświaty: Staże i praktyki zagraniczne dla osób kształcących się i szkolących zawodowo, Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów indywidualnych oraz Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych.

Dwa pierwsze projekty tworzą pionierską w skali Unii Europejskiej synergię z programem „Uczenie się przez całe życie”, zakładając wykorzystanie doświadczeń programów Comenius i Leonardo da Vinci. Natomiast projekt Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów insty-

tucjonalnych jest pierwszym tego typu projektem wykorzystującym doświadczenia programu Leonardo dla grupy docelowej programu Comenius.

Projekty systemowe realizowane przez FRSE mają na celu dofinanso-

11,7

MLD EURO WYNOSI BUDŻET PROGRAMU KAPITAŁ LUDZKI NA LATA 2007-2013

wanie zagranicznych mobilności nauczycieli, przyszłych nauczycieli, kadry edukacyjnej oraz osób szkolących się i kształcących zawodowo. Będą oni mogli skorzystać z kursów szkoleniowych, seminariów, praktyk, staży, wizyt studyjnych oraz innych form podwyższania kwalifikacji profesjonalnych z zastoso-

waniem międzynarodowej wymiany doświadczeń.

Realizacja projektów wspiera zdobywanie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji mających na celu profesjonalny rozwój oraz zwiększanie szans na zatrudnienie. Dodatkowo projekty instytucjonalne zakładają włączenie instytucji do współpracy międzynarodowej.

Do końca 2015 r. z zagranicznych wyjazdów mają szansę skorzystać tysiące osób. Terminy składania wniosków w 2013 r. to 28 czerwca i 28 października dla projektu Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych oraz 30 kwietnia i 17 września dla projektu Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów indywidualnych. • Więcej informacji na stronie:  pokl.frse.org.pl

Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 2

Druga strona Fundacji liczba numeru

10 000

ZAREJESTROWANYCH PROJEKTÓW PROGRAMU ETWINNING W POLSCE!

Dziesięciotysięczny projekt jest realizowany przez p. Bogumiłę Kułakowską w Gimnazjum nr 11 w Częstochowie.

FELIETON

Moc nowych możliwości WYDARZENIA Promocja projektów POKL, szkolenia z narzędzi eTwinningu i dyskusja o umiędzynarodowieniu uczelni... Początek roku był w FRSE bardzo intensywny Agnieszka Pietrzak dyrektorka promocji i komunikacji FRSE  agnieszka.pietrzak@frse.org.pl

Dublin młodych

P

Michał Braun

W

połowie marca do stolicy Irlandii przyjechali przedstawiciele młodzieży oraz decydenci z całej Europy. Trzy dni dyskusji doprowadziły do przyjęcia rekomendacji, które mają wpłynąć na polepszenie sytuacji młodych, wykluczonych Europejczyków.

To już norma: reprezentantów młodzieży z całej Europy na Unijną Konferencję Młodzieżową zaprasza kraj sprawujący prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Oprócz młodych na spotkaniu pojawiają się reprezentanci ministerstw odpowiedzialnych za sprawy młodzieży oraz przedstawiciele organizacji międzynarodowych. Konferencja jest ważną częścią dialogu usystematyzowanego UE z młodzieżą.

W każdym kraju prowadzone są szerokie konsultacje na ustalony przez Prezydencję temat. Dzięki nim uczestnicy konferencji nie reprezentują swojego zdania, ale opinie tysięcy młodych Europejczyków. Irlandzka prezydencja wybrała „włączenie społeczne”. W Polsce przeprowadzono konsultacje z prawie tysiącem osób. Wynikiem konferencji jest 21 rekomendacji, które posłużą przyjęciu dokumentów przez Radę UE. Dialog UE z młodzieżą jest bardzo ważnym krokiem do włączania młodych w procesy decyzyjne. Ważne jednak, że zaangażowanie we wpływanie na decyzje nie kończy się na konferencji. Przyjęcie konkluzji czy rezolucji przez Radę Unii Europejskiej to pierwszy krok do zmian.

Co dalej? Polska Rada Organizacji Młodzieżowych, tak jak inne narodowe rady młodzieży, zabiega o wdrożenie wyników dialogu w Polsce. Przed nami długa droga, ale widzimy, że pierwsze z nich są już wcielane w życie! • Michał Braun, Polska Rada Organizacji Młodzieżowych

EUROPEJSKI

onad stu przedstawicieli instytucji edukacyjnych, dyrektorów szkół i nauczycieli z Małopolski wzięło udział w konferencji Zagraniczna mobilność nauczycieli i uczniów kluczem do podniesienia jakości w edukacji, zorganizowanej przez FRSE 4 marca w Tarnowie. Impreza zainaugurowała trzy projekty systemowe POKL realizowane przez Fundację (piszemy o nich na str. 1).

Konferencję otworzyli Urszula Augustyn, posłanka na Sejm RP, zastępca przewodniczącego sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży i członkini Rady FRSE, a także Krystyna Latała, wiceprezydent Tarnowa oraz Tomasz Bratek, zastępca dyrektora generalnego FRSE. W czasie spotkania o potrzebie realizacji projektów mobilności w polskich szkołach przekonywali dr Jerzy Lackowski, dyrektor Studium Pedagogicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz dr Małgorzata Pamuła-Behrens, kierownik pracowni dydaktyki w Instytucie Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Uczestnicy konferencji poznali zalety staży, praktyk i kursów doskonalenia zawodowego, mieli też szansę na konsultacje z ekspertami FRSE. Fundacja zorganizowała również spotkania informacyjne na temat projektu POKL Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych w Katowicach, Bydgoszczy i Chełmie. Kolejne wydarzenia wkrótce.

Umiędzynarodowienie polskich uczelni było natomiast tematem styczniowej konferencji Studenci zagraniczni w Polsce zorganizowanej w Warszawie przez Fundację Edukacyjną Perspektywy w partnerstwie z Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji i British Council. Podczas panelu Jak wykorzystać programy Unii Europejskiej do poprawy konkurencyjności polskich szkół wyższych?, którego gospodarzem była

Konferencję w Tarnowie otwierał m.in. Tomasz Bratek, zastępca dyrektora generalnego FRSE (z lewej)

Program eTwinning skierował swoją ofertę tym razem do nauczycieli z województwa łódzkiego. Poznali ONi przykłady zajęć lekcyjnych z zastosowaniem TECHNOLOGII INFORMATYCZNYCH

FRSE, uczestnicy imprezy poznali dwa odmienne przykłady szkół wyższych walczących o miano międzynarodowych.

Akademia im. Leona Koźmińskiego i Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie działają w różnych warunkach, ale obydwie mogą się pochwalić sukcesami w umiędzynarodowieniu. Zgromadzeni poznali też wyniki przeprowadzonych przez IRO’s Forum badań na temat funkcji biur współpracy z zagranicą na uczelni.

Panel FRSE prowadziła Beata Skibińska, wieloletnia szefowa programu wymiany akademickiej Erasmus. Konferencję gościł Uniwersytet Warszawski.

Pierwsze miesiące 2013 r. to również czas szkoleń. Program eTwinning skierował swoją ofertę tym razem do nauczy-

KRONIKA KWARTAŁU

Nowe perpektywy współpracy

MASZ OCHOTĘ?

wyrazić swoje zdanie na temat polityki młodzieżowej? → podyskutować z decydentami, o tym, co Cię boli lub cieszy? → zgłosić postulaty pod adresem Unii Europejskiej? →

Już wkrótce będzie ku temu okazja!

Szczegóły na stronie:

www.konferencje.frse.org.pl/etm2013

20 lat minęło... ► FRSE obchodzi w tym roku

20. urodziny. Z tej okazji jesienią odbędzie się w Warszawie jubileuszowa impreza połączona z galą konkursu EDUinspiracje. Fundacja wyda też okolicznościowy album prezentujący jej historię i wkład w rozwój polskiej i międzynarodowej edukacji na przestrzeni dwóch dekad.

O kolejnych atrakcjach w następnym numerze.

Nasze Regio najlepsze w Europie ► Polska zajęła pierwsze miejsce wśród

krajów europejskich pod względem licz-

by projektów aktualnie realizowanych w ramach akcji Partnerskie Projekty Regio w programie Comenius. W 2012 r. podpisaliśmy 33 umowy. Wyprzedziliśmy Turcję z 29 projektami. Środki w ramach Regio są wykorzystywane do modernizowania systemu edukacji na poziomie lokalnym i regionalnym. Korzystają z nich samorządy terytorialne i kuratoria oświaty.

Polska zwycięża w eTwinningu ► Sześć nauczycielek z Polski zosta-

ło nagrodzonych podczas dorocznej międzynarodowej konferencji programu eTwinning, która odbyła się 14 marca w Lizbonie. Tematyka polskich projektów była bardzo różnorodna – budowa wirtualnej Tęczowej Wioski, opieka nad bezdomnymi zwierzętami czy obserwacje astronomiczne. Łącznie nagrodzono 12 projektów wybranych spośród 300

cieli z województwa łódzkiego. 1 lutego zorganizował konferencję warsztatową, z której skorzystało ponad 120 entuzjastów zainteresowanych rozpoczęciem projektów europejskiej współpracy szkół z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Uczestnicy poznali przykłady zajęć lekcyjnych z zastosowaniem ICT oraz sposoby angażowania uczniów we współpracę i motywowania ich do nauki. W części warsztatowej zapoznali się z narzędziami internetowymi programu eTwinning. Patronat nad spotkaniem objęli marszałek województwa łódzkiego, łódzki kurator oświaty i prezydent miasta Łodzi. • Więcej o działalności FRSE:  www.frse.org.pl

zgłoszonych. Lista polskich zwyciężczyń na www.etwinning.pl.

O U-Multiranku w Dublinie ► Delegacja FRSE wzięła udział

w styczniowej konferencji prezydencjalnej w Dublinie dot. nowego międzynarodowego rankingu uczelni Komisji Europejskiej U-Multirank. Przy jego opracowywaniu pod uwagę będą brane: renoma badań naukowych, jakość studiów, kontakty międzynarodowe, sukcesy na polu transferu wiedzy oraz wkład w rozwój gospodarczy regionu. Ranking pozwoli na ocenę szkół wyższych w czterech obszarach tematycznych: studia biznesowe, inżynieria mechaniczna, inżynieria elektroniczna i fizyka.

Wykaz poszczególnych dyscyplin będzie stopniowo rozszerzany.

Dzięki nowej klasyfikacji młodzi ludzie otrzymają skrojone na własne potrzeby informacje o najbardziej interesujących ich instytucjach. Dane będą dostępne na początku 2014 r. •

Europejska Polityka Młodzieżowa PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI – UWAGA, SZANSA!

DYSKUSJE W DUBLINIE

Zatrudnienie jest kluczowym warunkiem aktywnego udziału młodych ludzi w życiu społecznym – uznali uczestnicy Unijnej Konferencji Młodzieżowej w Dublinie. W trakcie spotkania odbyło się 7 sesji poświęconych tematom wskazanym przez młodych ludzi w trakcie konsultacji społecznych. Młodzież i urzędnicy sformułowali 21 priorytetów, które zostaną wykorzystane w pracach Rady Europejskiej.

W sumie w konferencji wzięło udział ok. 150 młodych ludzi oraz ok. 100 decydentów z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej. Szczegóły na stronie www.eu2013.ie.

Polska w akcji od Wilna po Hongkong SZKOLNICTWO WYŻSZE Nasz kraj znowu szturmuje międzynarodowe targi i konferencje, przyciągając studentów z zagranicy. W tym roku promujemy rodzime studia w ośmiu miejscach świata Agnieszka Pietrzak dyrektorka promocji i komunikacji FRSE  agnieszka.pietrzak@frse.org.pl

K

ampania Ready, Study, Go! Poland uruchomiona w zeszłym roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i wspierana przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji po raz kolejny ruszyła w świat. FRSE w pierwszym kwartale przygotowała stoiska i polski program podczas trzech wydarzeń. W lutym przedstawiciele dziesięciu krajowych uczelni prezentowali swoją ofertę podczas targów Studijos w Wilnie – największej tego typu imprezie na Litwie i w całym regionie bałtyckim. Polska delegacja spotkała się m.in. z ambasadorem RP na Litwie Januszem Skolimowskim. W promocję naszych studiów włączył się też Instytut Polski, który w autobusach komunikacji miejskiej zorganizował kampanię reklamową z wizerunkiem Mikołaja

Kopernika. Na targach młodzi Litwini otrzymywali bezpłatne książki o studiowaniu w Polsce przetłumaczone na język litewski.

Już tydzień później setki młodych Gruzinów odwiedziły polskie stoisko Ready, Study, Go! Poland podczas targów

w naszym kraju, a potem wzięli udział w quizie wiedzy o Polsce. Zwieńczeniem spotkania były minitargi, podczas których zgromadzeni mogli porozmawiać z przedstawicielami polskich uczelni.

Na konferencji i targach APAIE, największym wydarzeniu edukacyjnym

W pierwszym kwartale FRSE przygotowała stoiska na trzech imprezach poświęconych promocji szkolnictwa wyższego.

Wzięli w nich udział przedstawiciele ponad 20 polskich uczelni

International Education Fair w Tbilisi.

Wszyscy zainteresowani mogli otrzymać materiały w języku gruzińskim wydane specjalnie na to wydarzenie.

Do studiowania w Polsce zachęcały również dwie gruzińskie wolontariuszki ze współpracującej z FRSE organizacji Academy of Peace and Development. Fundacja zorganizowała też spotkanie dla młodzieży na Uniwersytecie Technicznym w Tbilisi. Studenci wysłuchali prezentacji na temat możliwości studiów

w rejonie Azji i Pacyfiku, Polska gościła po raz drugi. Marcowe wydarzenie, zorganizowane tym razem w Hongkongu, zgromadziło ponad 1300 specjalistów z branży szkolnictwa wyższego z całego świata. Przedstawiciele polskich uczelni mieli niepowtarzalną okazję nawiązania współpracy w zakresie wymiany akademickiej i pozyskiwania studentów z zagranicy. Podczas sesji warsztatowych uczestnicy zdobywali wiedzę na temat umiędzynarodowie-

nia szkół wyższych, poznawali specyfikę rynku azjatyckiego szkolnictwa, a także najlepsze przykłady współpracy pomiędzy szkołami z USA, Australii i Europy a uczelniami chińskimi. Na stoisku informacji udzielali przedstawiciele MNiSW, FRSE, kilku szkół wyższych oraz Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Delegacja spotkała się też z konsulem generalnym RP w Hongkongu Przemysławem Jenkem.

We wszystkich trzech wydarzeniach wzięli udział przedstawiciele ponad dwudziestu polskich uczelni i instytucji. Kolejne odsłony kampanii Ready, Study, Go! Poland miały miejsce m.in. w Kazachstanie i na Ukrainie.

W maju Polska po raz kolejny pojawi się na konferencji NAFSA w USA, a jesienią na EAIE, tym razem organizowanej w Turcji. • Harmonogram targów i zdjęcia:  highereducationinpoland.org.pl

Mało wiesz o swoich prawach? Zmień to!

EUROPEJSKI ROK OBYWATELI Aż 81 proc. Europejczyków deklaruje, że zna pojęcie „obywatel Unii Europejskiej”, ale tylko jedna trzecia badanych wie, jakie prawa wynikają z posiadania takiego obywatelstwa Małgorzata Piekarska, Zespół Upowszechniania i Wykorzystywania Rezultatów w FRSE  malgorzata.piekarska@frse.org.pl

P

obudzenie debaty na temat obywatelstwa UE i propagowanie informacji na temat praw, jakie przysługują obywatelom UE, to dwa główne cele, które przyświecają organizatorom Europejskiego Roku Obywateli 2013.

Uzasadniając ogłoszenie Roku, Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości i obywatelstwa, mówiła o potrzebie bezpośredniego zaangażowania społeczeństw w budowanie silniejszej i politycznej Unii. – Dlatego właśnie rok 2013 jest Europejskim Rokiem Oby-

wateli – rokiem poświęconym Wam i Waszym prawom jako Europejczyków – powiedziała. Prawa obywateli UE są zapisane w Traktacie o Unii Europejskiej. Uzupełniają prawa przysługujące nam na poziomie krajowym.

Działania podczas Europejskiego Roku Obywateli skupiają się na objaśnianiu przywilejów wynikających z obywatelstwa UE – począwszy od swobodnego przemieszczania się i osiedlania w innych krajach Wspólnoty, po te związane z uznawaniem dyplomów uniwersyteckich i kwalifikacji zawodowych oraz prawa pasażerów i konsumentów. Mowa jest również o transgranicznym dostępie do opieki zdrowotnej i ubezpieczeń społecznych oraz o prawach związanych z zawie-

raniem małżeństw między osobami z różnych krajów. Im lepiej obywatele UE będą rozumieć, jakie mają prawa, tym więcej zyska gospodarka, społeczeństwo Unii, jak również oni sami.

Jednym z najbardziej cenionych praw wynikających z obywatelstwa UE jest swoboda przemieszczania się.

W ciągu roku Europejczycy przekraczają granice ponad miliard razy, przybywa też osób korzystających z prawa do osiedlenia się w innym państwie członkowskim. Z badań przeprowadzonych w 2010 r. wynika, że ponad jedna trzecia pracowników rozważyłaby podjęcie pracy w innym państwie członkowskim, jednak prawie jedna piąta nadal uważa, że istnieje ku temu zbyt wiele przeszkód. Nie chodzi już tylko o trudności

językowe – okazuje się, że największą barierą dla transgranicznego przepływu pracowników jest brak informacji.

Poprzez aktywne uczestnictwo w obchodach Europejskiego Roku Obywateli mieszkańcy Starego Kontynentu mogą wspólnie wypracować wnioski, jak powinna wyglądać Unia w roku 2020, zarówno pod względem praw, polityki, jak i sposobu sprawowania rządów. Jest to okazja do zabrania głosu w debatach na temat przeszkód stojących na drodze do swobodnego korzystania z tych praw i przedstawienia propozycji konkretnych rozwiązań. • Więcej na temat obchodów Roku:  europa.eu/citizens-2013

Zapraszamy do składania wniosków w projekcie systemowym Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych, współfinansowanym przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, Program Operacyjny Kapitał Ludzki.

Najbliższe terminy naborów to 28 czerwca i 28 października 2013 r. O dofinansowanie mogą wnioskować: szkoły, przedszkola i placówki oświatowe oraz ich organy prowadzące, kuratoria oświaty, instytucje realizujące nadzór pedagogiczny, placówki kształcenia i doskonalenia nauczycieli, stowarzyszenia i organizacje nauczycielskie, wyższe uczelnie (kierunki pedagogiczne) i inne instytucje szkoleniowe.

Uczestnikami mobilności zagranicznej mogą być: nauczyciele, dyrektorzy szkół i przedszkoli, przyszli nauczyciele (studenci kierunków pedagogicznych), pedagodzy, doradcy metodyczni i zawodowi, pracownicy instytucji kształcenia i doskonalenia nauczycieli, przedstawiciele organów sprawujących nadzór pedagogiczny i organów prowadzących szkoły, reprezentanci instytucji zarządzających systemem oświaty oraz stowarzyszeń i organizacji nauczycielskich.

Mobilności zagraniczne w instytucjach współpracujących z wnioskodawcami (np. kursy szkoleniowe, seminaria, warsztaty, wizyty studyjne, wymiany doświadczeń, hospitacje, staże) mogą trwać od 1 do 6 tygodni.

Więcej informacji na stronie:  pokl.frse.org.pl

DLA MŁODYCH PRACODAWCÓW

Z okazji Europejskiego Roku Obywateli 2013, Europejska Sieć Fundacji na rzecz Gospodarki Społecznej PEFONDES ogłosiła konkurs dla najciekawszych nowych firm tworzących miejsca pracy dla młodzieży. Nagrodę w wysokości 5 tys. euro otrzyma przedsiębiorstwo z sektora gospodarki społecznej, założone przez osobę w wieku od 18. do 30. roku życia, które stworzyło miejsca pracy dla młodych ludzi.

Szczegółowe informacje na stronie www.pefondes.eu.

Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 4

Edukacja szkolna trzy pytania do...

Chcemy stworzyć warunki do rozwoju Rozmowa z Januszem Śledzikiem, członkiem zarządu powiatu będzińskiego, któremu podlegają kwestie związane z realizacją projektów europejskich

Liczy się nie tylko skutek, ale i sens

COMENIUS Niezależnie od tego, jaki będzie kształt następcy Comeniusa, umiejętność tworzenia efektywnych partnerstw lokalnych pozostanie jednym z warunków sukcesu

Skąd decyzja o zaangażowaniu się w realizację międzynarodowych projektów edukacyjnych?

Priorytetem powiatu będzińskiego jest zapewnienie młodzieży najlepszych warunków rozwoju poprzez przygotowanie ciekawej oferty dydaktycznej, wdrażanie podczas nauki innowacyjnych narzędzi edukacyjnych oraz wspieranie nauczycieli w podnoszeniu ich kompetencji pedagogicznych. Stąd decyzja o ubieganiu się o środki na realizację projektów, które pomogą w kreatywnym prowadzeniu lokalnej polityki oświatowej oraz pozwolą nawiązać międzynarodowe partnerstwa.

Jakie projekty zrealizowali Państwo do tej pory w ramach programu Comenius?

Otrzymaliśmy dofinansowanie na realizację trzech projektów w ramach programu Comenius Regio. Pierwszy, w partnerstwie z Wielką Brytanią (uhonorowany przez FRSE wyróżnieniem – przykład dobrej praktyki), dotyczył wdrażania narzędzia edukacyjnego w postaci symulacji obrad ONZ, drugi – z Turcją – poświęcony jest udzieleniu wsparcia pedagogom szkolnym, a projekt z instytucjami z Hiszpanii dotyczy edukacji kulturowej.

W jaki sposób upowszechniają Państwo rezultaty swoich działań?

Przygotowujemy ciekawe materiały promocyjne, w tym magazyny, recenzowane publikacje naukowe oraz raporty. Współpracujemy także z lokalnymi mediami – gazetami, portalami i telewizją. Co roku organizujemy też Zagłębiowskie Forum Comeniusa, w tym roku już po raz dziesiąty. • – rozm. Julia Płachecka

statystycy policzyli

liczba

Stabilne zainteresowanie Asystenturą Comeniusa Asystentury Comeniusa

40

liczba złożonych wniosków według województw (asystenci) w 2012 r.

35

0

W

lubuskie

opolskie podlaskie

lubelskie pomorskie

dolnośląskie

wielkopolskie łódzkie

5

śląskie

10

małopolskie

15

podkarpackie mazowieckie

20

warmińsko-mazurskie

25

kujawsko-pomorskie świętokrzyskie zachodniopomorskie

30

województwo

2012 r. do Narodowej Agencji wpłynęły 264 wnioski od studentów kierunków pedagogicznych planujących wyjazd w ramach Asystentury Comeniusa, z czego 89 zostało zaakceptowanych. Liczba zaaprobowanych projektów w ostatnich latach utrzymuje się na podobnym poziomie.

Udało się podnieść jakość i zwiększyć widoczność rezultatów działań wyrażoną liczbą przykładów dobrej praktyki upowszechnianych po raz pierwszy (było ich 16). Ciekawym sposobem publikacji nowych przykładów dobrych praktyk był blog Asystentury Comeniusa (http://asystentura.comenius.org. pl), na którym w 2012 r. regularnie doświadczeniami dzieliło się 12 asystentów.

W zeszłym roku zatwierdzono do realizacji 24 projekty Asystentury Comeniusa zaproponowane przez polskie szkoły. Liczba szkół goszczących asystentów uzależniona jest w największym stopniu od liczby propozycji przyjazdu zagranicznych gości zgłoszonych przez inne Narodowe Agencje w ramach konsultacji międzyagencyjnych. Na 142 projekty zakwalifikowane do konsultacji 24 otrzymały taką propozycję. Liczba szkół goszczących realizujących asystenturę Comeniusa utrzymuje się na podobnym poziomie od 2007 r. Na wykresie przedstawiono wnioski złożone i zaakceptowane w obu kategoriach z podziałem na województwa. • – oprac. Iwona Morawicz

Uczniowie Gimnazjum nr 1 im. Jana Pawła II w Krempachach

Julia Płachecka program Comenius  julia.plachecka@frse.org.pl

W

lutym 2013 r. polscy nauczyciele po raz ostatni aplikowali o środki na projekty partnerskie w ramach kończącego się programu „Uczenie się przez całe życie”. Jak dokładnie będzie wyglądał następca niezwykle popularnego Comeniusa, jeszcze nie wiemy. Jedno jest pewne – tworzenie na potrzeby „Uczenia się przez całe życie” lokalnych partnerstw stanowić będzie ważne i przydatne doświadczenie w staraniach o dofinansowanie działań edukacyjnych w kolejnych latach.

Zdobywana dzięki międzynarodowej współpracy praktyczna wiedza na temat zarządzania projektami jest nie do przecenienia. Efektywna współpraca szkoły czy przedszkola z lokalną społecznością ma również ogromny wpływ na skuteczność podejmowanych działań i trwałość ich efektów. Już w 2009 r., gdy Komisja Europejska powoływała akcję Comenius Regio, zwróciła uwagę na znaczenie tego rodzaju konsorcjów: warunkiem przystąpienia do

akcji było stworzenie w kraju grupy partnerskiej składającej się z kuratorium lub jednostki samorządu terytorialnego działającej w obszarze oświaty (jako inicjatora projektu) oraz szkoły i zaangażowanej lokalnie organizacji (np. pozarządowej) lub instytucji (np. biblioteki).

Efektywna lokalna współpraca wokół Partnerskich Projektów Szkół powinna

1458

WNIOSKÓW O DOFINANSOWANIE PARTNERSKICH PROJEKTÓW SZKÓŁ ZŁOŻONO W 2013 R.

bazować na wielozadaniowych i wszechstronnych zespołach, których członkowie są otwarci na nowe rozwiązania i ewentualne kompromisy. W zależności od tematyki projektu i charakteru przewidzianych w nim działań lokalnych, do współpracy nauczyciele zapraszają rodziców uczniów, przedstawicieli instytucji i przedsiębiorstw, lokalnych ekspertów w najróżniejszych

dziedzinach. Ważne jest, aby grupa miała jasno określone zasady działania – rodzaj kontraktu, do którego można się odwołać i który pomaga w planowaniu kolejnych etapów projektu. Na każdym kroku warto odpowiedzieć sobie na dwa pytania: „Po co to robimy?” i „Co udało nam się zrobić do tej pory?”. Odpowiedzi pomogą w znalezieniu sił do pracy, ale i przypomną o wyznaczonych na starcie celach.

Ukierunkowanie na cel i na przyszłe wykorzystanie efektów współpracy, a także sprawiedliwe i rozsądne rozdzielenie zadań gwarantują nie tylko skuteczność podjętych działań, ale i ich sensowność. Pokazanie uczestnikom projektu, że to, co robią, ma sens, to jedno z najważniejszych zadań szkolnych koordynatorów. Stworzenie grupy projektowej w placówce edukacyjnej i wokół niej działa jak dobra inwestycja – ciekawsze lekcje, większe zaangażowanie uczniów i nauczycieli, bogatsza oferta oraz promocja placówki w środowisku lokalnym mogą być punktem wyjścia do nowych, coraz lepszych projektów.

Partnerstwo potrzebuje lidera, ale i wsparcia ze strony dyrektora placówki; w codziennym rozliczaniu projektu nieocenioną pomoc można uzyskać ze strony organu prowadzącego i szkolnej księgowej.

Doświadczenia beneficjentów pokazują, że projekty, nad którymi w Polsce pracują tylko ich szkolni koordynatorzy i kilkoro wybranych uczniów, nie pozwalają na pełne wykorzystanie możliwości. Prawdopodobieństwo, że efekty projektu będą długo służyć lokalnemu systemowi edukacji zwiększa natomiast rekrutowanie uczniów do międzyklasowych grup projektowych np. poprzez udział w konkursach, włączenie nauczycieli innych przedmiotów oraz regularne spotkania z dyrekcją i rodzicami. • Więcej o Partnerskich Projektach Szkół:  www.comenius.org.pl

Poznaj zagraniczną szkołę dzięki Comeniusowi

COMENIUS Praktyki job-shadowing wybiera tylko 3 proc. wnioskodawców Mobilności szkolnej kadry edukacyjnej, choć to dobra alternatywa dla innych wyjazdów Michał Sosnowski  michal.sosnowski@frse.org.pl Renata Sawa  renia.sawa@gmail.com

Z

agraniczne praktyki job-shadowing, polegające na obserwacji zajęć prowadzonych przez nauczycieli, to doskonała szansa poznania zasad funkcjonowania zagranicznej szkoły, obserwacji i prowadzenia ciekawych zajęć oraz uczestniczenia w innowacyjnych projektach edukacyjnych.

Przekonała się o tym Renata Sawa, pedagog specjalny z tarnobrzeskiego gimnazjum specjalnego, która w lipcu 2012 r. uczestniczyła w takiej praktyce w Oathall Community College w Wielkiej Brytanii. – Pragnęłam poznać obyczajowość szkolną, zobaczyć imprezy artystyczne, w

których uczestniczą uczniowie niepełnosprawni intelektualnie oraz przyjrzeć się sposobom motywowania tych uczniów do wykorzystania talentu w późniejszej pracy zarobkowej – wspomina.

Pobyt w zagranicznej szkole pozwolił jej zaobserwować specyfikę pracy dydaktycznej z uczniami niepełnosprawnymi. Pani Renata uczestniczyła w zajęciach plastycznych, na których uczniowie tworzyli biżuterię i ceramikę, oraz w zajęciach fotograficznych, w czasie których dzieci wykorzystywały sztuczne i naturalne światło. Brała także udział w lekcjach, podczas których korzystano z najnowszych technologii.

Innym wartościowym doświadczeniem było uczestnictwo w uczniowskich akcjach charytatywnych, działaniach promujących pracę uczniów niepełno-

sprawnych oraz szkolnym Dniu Olimpijskim w ramach Paraolimpiady w 2012 r. Doskonałym uzupełnieniem wyjazdu okazał się udział w spotkaniach rady pedagogicznej, brytyjskich wychowawców oraz opiekunów i nauczycieli.

Po powrocie Renata Sawa przyznaje, że praktyki job-shadowing pozwoliły na konfrontację własnych doświadczeń z rozwiązaniami stosowanymi za granicą.

Dodaje, że poznanie nowych form pracy pozwoli na doskonalenie warsztatu pracy z uczniami o specjalnych potrzebach, co wpłynie na ich samodzielność i zaradność życiową. • Więcej informacji na stronie:  www.comenius.org.pl/galeria-projektow/mobilnosci/job-shadowing

RADA EUROPY O PRAWACH MŁODYCH Dostęp młodych ludzi do ich podstawowych praw - taki tytuł noszą zalecenia przyjęte w Strasbourgu przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy. Dokument dotyczy tych

wyraziło przekonanie, że nieskrępowany dostęp do podstawowych praw to kluczowy element w budowaniu kultury opartej na prawach człowieka, demokracji i rządach prawa. Sczegóły na stronie: www.coe.int.

aspektów polityki młodzieżowej, które są związane z prawami młodych ludzi. Zaleca przyjęcie konkretnych rozwiązań, gwarantujących młodzieży nieograniczony dostęp do przysługujących jej przywilejów. Zgromadzenie

MATERIAŁY EDUKACYJNE Jesteś nauczycielem? Szukasz wartościowych materiałów? Wejdź na portal ConsumerClassroom.eu/pl i zyskaj dostęp do ogromnej biblioteki materiałów z zakresu edukacji konsu-

Te przedmioty można polubić!

etwinning Często słyszymy, że ktoś ma problemy z matematyką, fizyką czy chemią. Są na to sposoby

FOT. K. PACHOLAK

Gracjana Więckowska program eTwinning  gracjana.wieckowska@frse.org.pl

eTwinning w Gimnazjum nr 11 w Częstochowie, Bogumiła Kułakowska z dziećmi

OPINIE

Oto przykłady czterech projektów programu eTwinning, które pomogły oswoić uczniów z przedmiotami, do których wcześniej nie mieli serca.

Projekt eTwinning Matematyka zmysłami i zabawa gotowa realizowany w SP nr 2 w Brodnicy sprawił, że uczniowie od pierwszych lat nauki pokochali matematykę. Przedsięwzięcie składa się z trzech etapów. W klasie pierwszej dzieci poznawały figury geometryczne w różnych aspektach, w klasie drugiej doskonaliły rachunek pamięciowy, a w klasie trzeciej rozwijały logiczne myślenie oraz prawidłowe wnioskowanie poprzez rozwiązywanie zadań nietypowych.

Innowacyjny pomysł sprawdzania wiadomości był tematem projektu You count and I count. Ty liczysz i ja liczę (SP nr 7 w Koszalinie).

Sprawdziany obejmujące zadania rozwiązywane w określonym czasie i w towarzystwie uczniów z zaprzyjaź-

nionej zagranicznej szkoły zyskały pełną akceptację uczniów. Teraz traktują oni klasówki jak dobrą zabawę, dzięki czemu osiągają znacznie lepsze wyniki.

Uczniowie szkoły zawodowej w Gorzowie Wlkp. poznawali fizykę, tworząc rebusy, krzyżówki, animacje, prezentacje i filmy (projekt Digiscience). Ważne były także doświadczenia, do których uczniowie samodzielnie tworzyli instrukcje i przygotowywali materiały. Wyniki prac zostały udokumentowane i zamieszczone na platformie internetowej.

W projekcie Adventure with chemistry (Przedszkole nr 33 w Lublinie) przedszkolaki przeprowadzały doświadczenia i eksperymenty związane z wodą, powietrzem, ogniem i ziemią.

Partnerskie przedszkola wykonywały podobne działania, a relacje sukcesywnie umieszczane były na blogu. Dzieci były pod wrażeniem doświadczeń.

W domach z przejęciem opowiadały rodzicom, że podczas zajęć czarowały. • Więcej informacji o ciekawych projektach:  www.etwinning.pl

Koordynatorki projektów o swoich dokonaniach w ramach programu eTwinning

Marzena Kaszyńska nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej, SP nr 2 w Brodnicy

Elżbieta Korzeniowska nauczycielka matematyki, SP nr 7 w Koszalinie

Elżbieta Warzybok nauczycielka fizyki, ZS Gastronomicznych w Gorzowie Wlkp.

Małgorzata Chwalewska nauczycielka wychowania przedszkolnego, Przedszkole nr 33 w Lublinie

Realizując projekty eTwinning, nauczyłam dzieci przede wszystkim kochać matematykę. Uczniowie poradzili sobie z nietypowymi zadaniami oraz nabyli i udoskonalili swoje umiejętności. Dzięki udziałowi w międzynarodowym projekcie dzieci zbudowały też poczucie własnej wartości oraz otworzyły się na inne osoby.

W projekcie Matematyka inspiracją do poznania kraju partnerskiego uczniowie tworzyli karty pracy zawierające kilkanaście działań m.in. z zakresu liczb naturalnych czy potęgowania. Po prawidłowym rozwiązaniu zadania kolega z innej klasy lub rówieśnik z Rumunii mógł odczytać hasło, np. nazwisko znanej polskiej lub rumuńskiej postaci.

Celem projektu Digiscience było znalezienie sposobu na to, by uczniowie postrzegali fizykę jako przedmiot ciekawy, potrzebny i łatwy do zrozumienia. Zajmowaliśmy się materią, dynamiką, energią, elektrycznością i magnetyzmem oraz światłem, falami i astronomią. Połączenie ćwiczeń praktycznych i techniki cyfrowej okazało się bardzo dobrym pomysłem.

Przedszkolaki odwiedziły pracownię UMCS w Lublinie. Mieszały różnorodne substancje, obserwowały zmiany ich barw, po czym zapisywały swoje spostrzeżenia, kolorując kredkami karty pracy. Zauważyły, że chemia bywa magiczna – np. po spryskaniu czystych kartek tajemniczym płynem pojawiał się na nich kolorowy, u każdego inny, rysunek.

wyjątkowe projekty PROGRAMU etwinning

menckiej. Celem strony jest promowanie edukacji konsumenckiej, a zwłaszcza nauczania jej w szkołach średnich w krajach UE. Inicjatywę wspiera Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Konsumentów Komisji Europejskiej.

grad nagród dla polek

Sześć nauczycielek z Polski zdobyło nagrody programu eTwinning za projekty współpracy uczniów z różnych krajów.

To jeden z największych sukcesów naszego kraju w historii programu.

Wyróżnienia przyznano podczas dorocznej konferencji programu w Lizbonie. Laureatką nagrody w kategorii projektów dla dzieci w wieku 4-11 lat została Jolanta Okuniewska, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej nr 13 im.

KEN w Olsztynie. Projekt Friends Fur-ever, realizowany we współpracy z placówkami z Rumunii i Portugalii, dotyczył psów i opieki nad nimi. W kategorii projektów dla uczniów w wieku 12-15 lat zwyciężyła Stanisława Czerezdrecka z Zespołu Szkół w Dąbrowie Opolskiej. Przy projekcie The Rainbow Village współpracowała ona ze szkołami m.in. z Francji, Grecji i Rumunii.

Laureatką w kategorii specjalnej: język francuski została Wioletta Sosnowska z Zespołu Szkół Tekstylno-Handlowych w Żaganiu, w kategorii specjalnej języka niemieckiego zwyciężyła Małgorzata Czech z Gimnazjum nr 11 w Częstochowie, nagrodę im.

Marii Skłodowskiej-Curie zdobyła Małgorzata Pawlik-Podgórska, natomiast laureatką Nagrody Porozumienia Międzykulturowego im. Mevlany została Katarzyna Zawiła-Dudzik. Łącznie nagrodzono 12 projektów wybranych spośród 300 zgłoszonych.

Więcej informacji na stronie:  www.etwinning.pl

PUBLIKACJA

Problemy młodzieży i relacje rówieśnicze były tematem projektu współrealizowanego przez gimnazjum z Włocławka

Teens4Teens Gracjana Więckowska program eTwinning  gracjana.wieckowska@frse.org.pl

N

astolatki angażują się w działania zgodne z ich zainteresowaniami, a opinia kolegów i koleżanek jest lepiej przyjmowana niż dorosłych – takie motto przyświecało realizatorom projektu Teens 4 Teens, realizowanego w Zespole Szkół nr 9, Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów we Włocławku. Poszczególne zadania miały zmobilizować uczniów

do analizy informacji, wyciągania wniosków, dyskusji, dokonywania porównań oraz wyrażania własnych, nawet kontrowersyjnych opinii i poglądów.

Projekt obejmował kilka tematów: Teenage concerns, My style, Friends and friendship, Our likes and dislikes, Pocket money, Peer pressure oraz Attitude and behaviour. Każdy z nich wywołał dyskusje na forum, prowokował wyrażanie opinii, komentowanie wypowiedzi innych i dzielenie się problemami. Świetnym pomysłem okazało się opracowanie ankiet, które umożliwiły

Najciekawszym elementem zajęć była ankieta

porównanie opinii polskich i niemieckich nastolatków na wybrane tematy.

Wyniki przedstawiono w formie diagramów i zdjęć, a wnioski umieszczono na TwinSpace. Ankiety, chociaż trudne i pracochłonne, okazały się najciekawszym zadaniem projektu, najchętniej wykonanym przez młodzież. Powodze-

niem cieszyły się również zajęcia z wykorzystaniem nowych technologii.

Koordynatorką projektu była Małgorzata Tomczak-Walkusz, nauczycielka języka angielskiego. • Więcej informacji o projekcie na stronie:  www.etwinning.pl

Rozwijanie kompetencji kluczowych w szkołach w Europie. Wyzwania i możliwości tworzenia polityki edukacyjnej (Developing Key Competences at School in Europe: Challenges and Opportunities for Policy) to najnowszy raport sieci Eurydice. Publikacja pomogła w pracach nad strategią Nowe podejście do edukacji, ogłoszoną przez KE w listopadzie 2012 r.

Raport dostępny jest na stronie: www.eurydice.org.pl

Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 6

Szkolnictwo wyższe Międzynarodowy wymiar szkolnictwa wyższego

Beata Skibińska

B

iorąc pod uwagę częstotliwość pojawiania się słowa „umiędzynarodowienie” czy „internacjonalizacja” w wypowiedziach polityków, ekspertów, w tekstach misji i strategii państw, uczelni czy wydziałów, łatwo wyciągnąć wniosek, że jest to niezwykle ważne zjawisko dla kształcenia w szkołach wyższych. I nie chodzi jedynie o to, aby każda uczelnia dbała o aktualność treści kształcenia i tworzenie ich w oparciu o najnowsze osiągnięcia naukowe i dydaktyczne pochodzące z całego globu. Jest to warunek konieczny, aby dobrze kształcić przyszłych specjalistów i obywateli. W dzisiejszych czasach – obywateli nie tylko miasta, regionu czy kraju, ale po prostu obywateli świata.

W ten sposób umiędzynarodowiona musi być każda uczelnia wypełniająca obietnice dobrego wykształcenia tych, których przyjęła w swe progi. Ale umiędzynarodowienie możemy też rozumieć po prostu jako otwartość – na zagranicznych studentów, wykładowców.

Na sprawdzone metody, które możemy podpatrzeć i przenieść, uczestnicząc w międzynarodowych projektach edukacyjnych.

To, jak bardzo otwarta będzie uczelnia na międzynarodowe grono studentów i pracowników, zależy od tego, jaki „produkt”, czyli program kształcenia, zaoferuje studentom z innych krajów. Czy program ten będzie w stanie przyciągnąć ludzi chętnych do nauki i pracy pochodzących z daleka? I czy będzie to oferta, jakiej oczekiwali?

Społeczność akademicka każdej uczelni powinna cyklicznie odpowiadać sobie na takie pytania. Oferowanie ładnie zapakowanego „bubla” (czytaj: piękny opis celów i efektów kształcenia, bazy dydaktycznej, zatrudnionych wykładowców, nieznajdujący pokrycia w rzeczywistości) będzie bowiem na pewno źle wpływać na wizerunek nie tylko miasta i regionu, w którym jest zlokalizowana uczelnia, lecz także całego kraju. •

Beata Skibińska, zastępca dyrektora programu „Uczenie się przez całe życie” ds. programu Erasmus

kursy językowe erasmusa

W 2012 r. Politechnika Białostocka zmierzyła się z nowym wyzwaniem

P

Język polski nie taki straszny

olskiego uczy się coraz więcej zagranicznych studentów przyjeżdżających do naszego kraju w ramach programu Erasmus. Oprócz standardowego przygotowania językowego, zapewnianego przez uczelnie przyjmujące, studentom oferuje się także intensywne kursy językowe EILC (Erasmus Intensive Language Courses). W roku 2012 uczestniczyło w nich w Polsce około 600 młodych ludzi z różnych krajów. Politechnika Białostocka, organizująca tego typu kursy po raz pierwszy, pokazała, że uczelnia techniczna z powodzeniem może uczyć cudzoziemców języka polskiego.

Studium politechnika udowodniła, Języków Obże uczelnia techniczna może cych uczelni z powodzeniem uczyć przeprowadzicudzoziemców języka polskiego ło dwa kursy dla 14-osobowych grup studentów. Przez cztery tygodnie uczestnicy z 8 krajów poznawali nie tylko język, lecz także naszą kulturę, historię, zwyczaje.

Brali też udział w warsztatach, na których śpiewali piosenki, oglądali polskie filmy, a nawet zgłębiali tajniki kuchni. Program obejmował 106 godzin zajęć dydaktycznych, w tym 80 godzin nauki języka. Po jego ukończeniu studenci potrafili porozumiewać się z Polakami w zwykłych, codziennych sytuacjach. Atutem kursów była też integracja wielonarodowej grupy. Dzięki wspólnym zajęciom studenci nauczyli się doskonale porozumiewać ze sobą mimo różnic kulturowych. • — Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Liczby to nie wszystko – czas zająć się jakością

umiĘdzynarodowienie kształcenia By osiągnąć rozpoznawalność i międzynarodowy sukces, uczelnie powinny wybierać dziedziny współpracy zgodne z ich wizją i misją Iwona Borkowska Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu

14

grudnia 2012 r. odbyło się w Berlinie seminarium bolońskie Academic Staff Mobility as an Integral Part of the Internationalisation Strategy of Higher Education institutions. Zaproszenie Niemieckiej Agencji Wymiany Akademickiej (DAAD) przyjęli przedstawiciele uczelni z 12 europejskich krajów. Debatowano nad rolą wymiany akademickiej w uczelnianych strategiach internacjonalizacji oraz o celach i jakości mobilności.

Tak zwane uniwersalne modele strategii internacjonalizacji mają ograniczoną wartość. Rozpoznawalność i międzynarodowy sukces uczelnia osiąga głównie przez powiązany z jej misją i wizją wybór kierunków geograficznych, rodzaju inicjatyw i dziedzin współpracy. Czas odejść od definiowania mobilności jako celu operacyjnego jedynie za pomocą ilościowych kryteriów.

Wygodnie jest popaść w demagogię liczb, ale problem jakości pozostaje: doktoranci napotykają ogromne bariery w mobilności, statystyki ukazują nierzadko wręcz groteskową powtarzalność zarówno beneficjentów, jak i celów podróży, zaś wiele efektów kosztownego wyjazdu można by z powodzeniem osiągnąć, stosując technologie komunikacyjne. Dlatego warto ograniczyć partnerstwa do strategicznych i zdefiniować priorytetowe cele mobilności, odpowiadając sobie na pytanie, czy pracownicy mogą podczas wyjazdów troszczyć się głównie o własny dorobek/służyć nauce, nie oglądając się na strategiczne założenia uczelni i interes studentów?

Dyskusję w Berlinie zdominowało przekonanie, że środowisko akademickie musi pilnie zadbać o zatrudnialność absolwentów, zatem wszelkie działania – w tym mobilność pracowników – powinny być ukierunkowane na projekty międzysek-

sonda

FOT. UO NOTTINGHAM/FLICKR.COM/CREATIVE COMMONS

FELIETON

Najważniejszym elementem internacjonalizacji są wyjazdy zagraniczne kadry naukowej

torowe i unowocześnianie kształcenia przy uwzględnieniu sytuacji na rynku pracy.

Polski kontekst migracji to problem dysproporcji. By wzrosła liczba cudzoziemców wśród absolwentów i pracowników, rynek pracy musi stać się bardziej przystępny.

Internacjonalizacja kadr powinna być strategicznym elementem nowoczesnego zarządzania zasobami ludzkimi. Eksperci zagraniczni zachęcają nasze uczelnie do zademonstrowania pozostałym branżom dobrych praktyk w tym zakresie.

A co z niemobilnymi? Posiadanie strategii jest podstawą, ale jej realizacja zależy od indywidualnych pracowników, z których każdy ma własne oczekiwania i obawy. Nawet zapewniwszy równy dostęp do finan-

sowania i usunąwszy wszelkie bariery, nie można narzucić obowiązku mobilności.

Wyjazdy nie są wprawdzie jedynym objawem umiędzynarodowienia, ale bez nich nie można mówić o internacjonalizacji. Kompleksowa internacjonalizacja wymaga takiego usytuowania w strategii, by objęła ona wszystkie obszary działania uczelni. Odpowiednia polityka językowa, imperatyw internacjonalizacji badań i kształcenia, rekrutacja poza granicami kraju, integracja itp. to okoliczności, które bez wątpienia wpłyną na motywację każdego wykładowcy. • Więcej o rezultatach konferencji:  www.daad.de

Czy mobilność pracowników uczelni jest ważna?

dr Tomasz Saryusz-Wolski dyrektor Centrum Kształcenia Międzynarodowego Politechniki Łódzkiej

Jadwiga Dobrowolska-Dyrcz dyrektor Biura ds. Międzynarodowej Współpracy Dydaktycznej, Dolnośląska Szkoła Wyższa

dr Bartłomiej Zdaniuk Uniwersytet Warszawski

Bez mobilności kadry trudno byłoby modernizować programy i utrzymywać ich wysoką jakość. Ważne jest, aby kadra akademicka w czasie pobytu w uczelni zagranicznej lub odwiedzająca Centrum, była bezpośrednio i czynnie zaangażowana w proces kształcenia, łącznie z egzaminowaniem.

To konieczny warunek efektywnego przenoszenia międzynarodowych doświadczeń w obu kierunkach. Mobilna powinna być także kadra administracyjna – doświadczenia zdobywane w uczelniach zagranicznych są bezcennym źródłem innowacji.

W codziennej praktyce koordynatora uczelnianego wielokrotnie przekonuję się, w jak zasadniczy sposób wyjazdy w celu prowadzenia zajęć zmieniają nastawienie pracowników dydaktycznych do idei mobilności. Kiedy pracownik sam staje się mobilny, zaczyna rozumieć i dostrzegać wielorakie korzyści płynące dla studentów z mobilności. Najczęściej zostaje też entuzjastą Erasmusa i jego rzecznikiem.

Wyjazd zawsze oznacza nowe otwarcie, jest inspiracją do dalszego rozwoju.

Ta wartość dodana wyjazdów jest nie do przecenienia.

Erasmus pozwala wykładowcom nawiązać lub rozwijać kontakty ze środowiskiem międzynarodowym. Przeszkodą w korzystaniu z wyjazdów bywa bariera językowa i napięty harmonogram pracy.

Przezwyciężenie tych trudności przynosi jednak wiele korzyści, jak choćby intelektualną frajdę.

Za granicą wykładowca musi odejść od swoich przyzwyczajeń. Ma wygłosić wykład w innym języku do audytorium, które często cechuje się innymi archetypami kulturowymi. Uczy się nowej roli i spojrzenia na znane sobie zagadnienie z perspektywy cudzoziemca.

FSS – nabory wniosków Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy przyjmuje wnioski o dofinansowanie realizacji projektów instytucjonalnych: Współpraca Instytucjonalna (składanie wniosków: 8 kwietnia –

7 czerwca 2013 r., budżet: 1,9 mln euro) oraz Rozwój Polskich Uczelni (składanie wniosków: 8 kwietnia – 7 czerwca 2013 r., budżet: 2,9 mln euro). Więcej informacji na stronie: www.fss.org.pl.

EKSPERCI BOLOŃSCY Zespół Ekspertów Bolońskich serdecznie zaprasza pracowników szkół wyższych na seminaria bolońskie.

Tematyka seminariów to m.in. wdrażanie Krajowych Ram Kwalifikacji dla

Szkolnictwa Wyższego, internacjonalizacja kształcenia w uczelniach oraz wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia. Więcej informacji i możliwość rejestracji na stronie www.ekspercibolonscy.org.pl.

U-MULTIRANK JUŻ DOSTĘPNY

UWAGA, SZANSA!

30 stycznia 2013 r. Komisarz KE ds. edukacji ogłosiła powstanie narzędzia o nazwie U-Multirank.

Mimo że jest on nadal w fazie testowej, warto poznać jego funkcjonalność. U-Multirank pozwoli uczelniom na określenie swojej pozycji na tle innych szkół wyższych zbliżonych profilem. Narzędzie będzie gromadziło dane na temat działalności dydaktycznej, badawczej i związanej ze współpracą z otoczeniem. U-Multirank ma zwiększyć przejrzystość informacji o działalności szkół wyższych i umozliwić tworzenie „rankingów” zależnych od zdefiniowanych kryteriów. Więcej informacji: www.u-multirank.eu

15-tygodniowy staż w biurze deputowanego lub deputowanej do Bundestagu to nagroda w konkursie organizowanym przez niemiecki parlament.

O staż mogą się ubiegać absolwenci wyższych uczelni do 30. roku życia, posługujący się językiem niemieckim. Stypendium obejmuje kieszonkowe w wysokości 450 euro/mies., bezpłatne zakwaterowanie oraz transport. Termin przyjmowania zgłoszeń mija 30 czerwca 2013 r. Szczegółowe informacje w bazie Eurodesku.

Współpraca procentuje

FUNDUSZ STYPENDIALNY I SZKOLENIOWY Realizacja projektu mobilnościowego w Szkole Głównej Handlowej pozwoliła zwiększyć liczbę wymian pracowników Małgorzata Chromy* specjalista w Centrum Programów Międzynarodowych Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie

C

iekawym przykładem wymiany dobrych praktyk w ramach Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego może być wizyta pracowników z University of Iceland. W jej trakcie mogliśmy podzielić się naszymi doświadczeniami z zakresu współpracy międzynarodowej, kontaktów z partnerami korporacyjnymi oraz orga-

uczelni, zapewnił wspólny udział w badaniach i projektach oraz podniesienie kompetencji językowych.

Wartością dodaną dla naszych studentów, oprócz szansy studiowania za granicą i zrealizowania przedmiotów, które nie są oferowane w naszej uczelni, była przede wszystkim możliwość sprawdzenia się w środowisku międzynarodowym i usamodzielnienie się.

Dodatkowo dla studentów kierunków ekonomicznych wyjazd na Islandię w momencie najbardziej dla niej krytycznym (kryzys ekonomiczny) był do-

Dla mnie projekty FSS były praktycznie pierwszym samodzielnie koordynowanym przedsięwzięciem – sporym wyzwaniem, ale również bezcennym doświadczeniem – pisze małgorzata chromy

nizacji obchodów 100-lecia naszej uczelni (University of Iceland obchodził swoje stulecie w 2011 r.). Koledzy z Islandii opowiedzieli nam o swoich sposobach promocji uczelni oraz o platformie SharePoint, w trakcie wdrażania której była nasza uczelnia.

Teraz planujemy kolejne wspólne projekty. Chcielibyśmy stworzyć np. wspólną szkołę letnią z uczelniami z Norwegii i Islandii, co przyczyni się do zwiększenia liczby studentów i pracowników przyjeżdżających do SGH. Z Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego skorzystali również pracownicy administracyjni. Uczestniczyli oni w szkoleniach zagranicznych, dzięki którym zwiększyły się ich kompetencje zawodowe: zapoznali się z inną organizacją i kulturą pracy oraz rozwinęli swoje umiejętności interpersonalne.

Pracownicy z działów zajmujących się promocją, współpracą z zagranicą, absolwentami czy współpracą z biznesem mieli okazję wykorzystać umiejętności zdobyte podczas szkoleń, w których wcześniej uczestniczyli.

W przypadku pracowników naukowych udział w projekcie pomógł we wprowadzeniu nowych technik nauczania, nawiązaniu kontaktów z pracownikami akademickimi innych

KONKURS NA OPOWIADANIE Fundacja Anny Lindh oraz Europejski Instytut Śródziemnomorski zapraszają do udziału w 6. edycji konkursu „Sea of words” na najlepsze opowiadanie.

Szczegóły na stronie iemed.org.

skonałą okazją do bezpośredniej obserwacji, jak działają niektóre mechanizmy rynkowe.

Dla mnie natomiast projekty FSS były praktycznie pierwszym samodzielnie koordynowanym przedsięwzięciem – sporym wyzwaniem, ale również bezcennym doświadczeniem zarówno pod względem nowych umiejętności przydatnych w mojej pracy, jak i pod względem doświadczeń osobistych. Oprócz zarządzania projektem

miałam okazję być pierwszym beneficjentem wyjazdu w celach szkoleniowych – uczestniczyłam w szkoleniu organizowanym przez University of Iceland, dzięki któremu zachwyciłam się tym krajem oraz poznałam wiele osób, które później gościły w SGH i z którymi nadal utrzymuję kontakty zawodowe i osobiste.

Mam nadzieję, że w nadchodzącej nowej edycji Funduszu uda się zrealizować choć część pomysłów, które powstały w trakcie naszych spotkań. Gdyby nie było FSS, to na pewno nasi studenci i pracownicy wyjeżdżaliby, tak jak dotychczas, z programu Erasmus. Jednak dzięki Funduszowi i dodatkowym środkom finansowym liczba wymian była o wiele większa, a poza tym daliśmy szansę na przyjazd również pracownikom i studentom z państw-darczyńców. • – oprac. Sylwia Iżyniec Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy *Małgorzata Chromy w SGH realizowała w ramach Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego projekty mobilności studentów i pracowników od pierwszego naboru wniosków w roku 2008.

Więcej informacji o projekcie:  www.wix.com/comeniusp113/9

FUNDUSZ STYPENDIALNY I SZKOLENIOWY Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy powstał na mocy Memorandum of Understanding wdrażania Mechanizmu Finansowego EOG 20092014, podpisanego przez Islandię, Księstwo Liechtensteinu i Królestwo Norwegii oraz Polskę, jak również na mocy Memorandum of Understanding, dotyczącego wdrażania Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014, zawartego pomiędzy Królestwem Norwegii a Polską.

Na mocy tych porozumień Norwegia, Islandia i Liechtenstein zaoferowały bezzwrotną pomoc finansową dla Polski. Głównym celem Funduszu będzie przyczynianie się do zmniejszenia różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz do wzmacniania stosunków dwustronnych pomiędzy Polską a Norwegią, Islandią i Liechtensteinem w obszarze edukacji. Więcej na stronie: www.fss.org.

ZESPÓŁ EKSPERTÓW BOLOŃSKICH

Z Procesem Bolońskim do szkół średnich Katarzyna Lasota

Zespół Ekspertów Bolońskich

 katarzyna.lasota@frse.org.pl

Z

espół Ekspertów Bolońskich działający przy Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji zajmuje się pro-

mieli niepowtarzalną szansę, by porozmawiać o swoich przyszłych wyborach edukacyjnych i zawodowych. Eksperci nie odpowiadali jednak na pytania, jaką uczelnię czy kierunek wybrać, a raczej opisywali tendencje w kształceniu na poziomie wyższym, istotne czynniki

Młodzi ludzie mogli porozmawiać z prelegentami o swojej przyszłości

mocją założeń Procesu Bolońskiego i Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego w Polsce. Oprócz seminariów dla pracowników szkół wyższych zespół organizował w ostatnich latach szereg spotkań dla uczniów i nauczycieli ze szkół ponadgimnazjalnych. Ich celem było przedstawienie uczestnikom zmian zachodzących aktualnie w szkolnictwie wyższym oraz możliwości, jakie otwierają przed studentami uczelnie w Polsce i w Europie.

Na spotkaniach najczęściej poruszano tematy: kształcenia zorientowanego na studenta, globalizacji szkolnictwa wyższego, plusów i minusów studiów za granicą, mobilności i internacjonalizacji studiów, zatrudnialności i rynku pracy. W charakterze prelegentów zapraszano czasem przedstawicieli Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych, którzy przekazywali młodzieży praktyczne informacje związane z egzaminem dojrzałości.

Stałym elementem programu spotkań była dyskusja uczniów z prelegentami, podczas której młodzi ludzie

27

spotkaŃ w szkołach średnich zorganizowali eksperci w 2012 r.

przy wyborze dalszej ścieżki edukacyjnej i mówili o kompetencjach kluczowych, takich jak umiejętność uczenia się i znajomość języków obcych. Wszystko po to, by uczniowie mogli sami zdecydować, co będzie dla nich najlepsze.

W spotkaniach brało zwykle udział od stu do dwustu młodych ludzi z klas drugich i trzecich liceów, techników i szkół zawodowych, a także ich opiekunowie – nauczyciele, doradcy zawodowi, pedagodzy i psycholodzy szkolni. W samym tylko 2012 r. Eksperci Bolońscy poprowadzili 27 takich spotkań dla ponad trzech tysięcy osób. • Więcej informacji na stronie:  www.ekspercibolonscy.org.pl

Europa Dla AKtywnych - kwartalnik FRSE - strona 8

Edukacja pozaformalna młodzieży OTO miejsce

Samorządne Centrum Młodzieżowe w Chojnicach

W

ramach projektu Inicjatywy Młodzieżowej aktywiści z Fundacji Rozwoju Ziemi Chojnickiej i Człuchowskiej wynajęli piwnicę jednej z chojnickich kamienic.

Plan był prosty: stworzyć niezależne centrum młodzieżowe, w którym młodzi ludzie mogliby realizować swoje pasje artystyczne.

Zainteresowani sami posprzątali i odnowili zniszczony lokal, a także – na tyle, na ile mogli – przygotowali instalację elektryczną, sanitarną i wentylacyjną. Kupili też grzejnik, czajnik, gaśnice, za darmo pozyskali meble. Udało im się również uzyskać dofinansowanie z urzędu miasta na promocję projektu i wynająć sprzęt nagłaśniający.

W centrum Prowadzenie centrum okazało się poza spotkaniasporym wyzwaniem dla młodzieży mi regularnie odbywały się koncerty, próby teatralne oraz warsztaty, nieodpłatnie prowadzone przez muzyków. Prowadzenie centrum okazało się sporym wyzwaniem – trzeba było zająć się regulaminem działań, obsługą sprzętu, codziennym sprzątaniem, walką z wilgocią, staraniami o dofinansowanie itd. Udało się – centrum działa mimo zakończenia realizacji projektu w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Najświeższe informacje o tym, co się w nim dzieje, można znaleźć na stronie www.facebook.com/scmwche. • – Karolina Milczarek

trzy pytania do...

Każdy z nas ma swoją misję Rozmowa z Tomaszem Jasińskim, członkiem Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, przedstawicielem Forum Związków Zawodowych Jak Pan rozumie słowa „aktywny młody człowiek”?

Aktywność jest wielowymiarowa. Młody człowiek może być aktywny zawodowo, ale też społecznie. Oba te rodzaje aktywności oddziałują na siebie. Aktywny młody człowiek to jednak przede wszystkim taki, który uczestniczy w życiu społecznym, interesuje się tym, co się dookoła dzieje, ma swoje poglądy i potrafi je wyrazić, a także chętnie podejmuje działania.

Czy uważa Pan, że młodzi ludzie obecnie są aktywni?

Każde pokolenie jest inne niż poprzednie, dlatego nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Są grupy bardzo aktywne, ale są też grupy o dużym stopniu bierności, która wynika z rozczarowania – głównie sytuacją na rynku pracy. Młodzi ludzie tracą zaufanie do polityków i zaczynają się buntować, czego doskonałym przykładem były protesty przeciwko ACTA. Bunt internetowy przerodził się w prawdziwe działanie. Młodzież potrafiła w krótkim czasie zmienić rzeczywistość.

Czy zaangażowany społecznie młody człowiek to lepszy pracownik?

To uogólnienie, jednak z mojego doświadczenia wynika, że osoby zaangażowane w działalność organizacji były także bardziej zaangażowane w pracę zawodową i wykazywały się większą kreatywnością, choć to oczywiście także kwestia osobowości.

Z drugiej strony dobry pracownik może być skupiony tylko na swojej pracy – i wcale nie uznałbym tego za wadę. Co ważne, organizacje społeczne dają młodym ludziom poczucie, że nie są sami i że w grupie są po prostu silniejsi. To ich bardzo ważna wartość. • – rozm. Mateusz Jeżowski

Działać rozważnie czy romantycznie?

ORGANIZACJE Polska Rada Organizacji Młodzieżowych staje przed dylematem: być wzmocnieniem głosu młodzieży czy stawać się raczej instytucją urzędniczą?

Oferta edukacji pozaformalnej powinna odpowiadać faktycznym potrzebom młodzieży

Paweł Chmielewski przewodniczący zarządu Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych, Związek Harcerstwa Polskiego

P

rzed podobnym wyborem stawały wszystkie organizacje pełniące rolę lidera. Czy alternatywa jest prawdziwa? Odpowiedź może być zaskakująca.

Oczywista wydaje się wizja społeczeństwa obywatelskiego, w którym organizacje powstają po to, żeby zrobić lub uzyskać coś, czego ani w pojedynkę, ani przy pomocy rodziców, szkół i uczelni, osiągnąć się nie da. W opisie tego procesu (wypowiedziach, artykułach) często pomija się jednak kwestie konieczności dostosowania się do reguł rządzących innymi sferami życia, na które organizacje nie mają wpływu.

Opierając się wyłącznie na misji, którą chcemy wykonać, łatwo o rozczarowanie w relacjach z otoczeniem, zwłaszcza publiczno-prawnym. Gmina nie chce z nami rozmawiać? Miasto ogłasza konkursy na działania, które nas w ogóle nie interesu-

ją? Formalności, sprawozdania i wizyty w urzędach wydają się drogą przez mękę?

Tak, w takich momentach ogarnia nas zniechęcenie. Przygnębiające poczucie, że nie możemy zrealizować swoich pomysłów.

A chcemy realizować je od razu – tu i teraz!

W poprzednich zdaniach nie ma ani szczypty ironii – tylko dzięki silnej woli i determinacji możliwa jest jakakolwiek zmiana społeczna. Tą drogą łatwo dojść do prostej konkluzji: wszelkie problemy determinowane są przez prawo. Niektóre ułatwienia jesteśmy w stanie wywalczyć, w innych sytuacjach nie da się doprowadzić do szybkiej zmiany, trzeba się w nich po prostu odnaleźć.

Stawiam tezę, że najbardziej pożądaną cechą organizacji jest elastyczność w relacjach zewnętrznych. Nawet jeżeli wydaje się, że rozmowa o społecznych zmianach jest w wydaniu rządu lub samorządu nie do przyjęcia, to często jest to jedyna droga, żeby temat ważny dla nas znalazł się w centrum uwagi tych, którzy są władni, aby zmianę przeprowadzić. Każda strate-

gia, urząd, wreszcie każdy proces stanowienia prawa lokalnego i państwowego zawiera mechanizmy dialogu i konsultacji, a więc możliwości wpływu obywateli na to, co dotyczy całego społeczeństwa.

Należy tylko pogodzić się z sytuacją, w której nie wszystko potoczy się od razu po naszej myśli. PROM nie należy do romantyków, którzy nie potrafią przyjąć tego do wiadomości. Okoliczności wymagają szczególnego wyczulenia na dobro każdej z organizacji, ale też elastyczności w relacjach z organami administracji samorządowej i rządowej. Elastyczność wzmacnia skuteczność, hamulcem bezpieczeństwa jest ciągły dialog z organizacjami członkowskimi. Nie musimy wybierać między romantyczną wizją głosu młodzieży, a rolą młodzieżowego urzędnika. Wystarczy tylko dobrze dobrać środki do realizacji celu – w myśl zasady, że kropla drąży skałę, ale wstrząs też bywa przydatny. • Więcej o programie „Młodzież w działaniu":  www.mlodziez.org.pl

Dobre złego początki, czyli do czego prowadzi pośpiech wymiany młodzieżowe Beneficjenci coraz częściej stają się ofiarami osób, które pod pretekstem realizacji projektu sponsorują sobie zagraniczne wycieczki Zofia Ślęzakowska zastępca dyrektora Narodowej Agencji Programu „Młodzież w działaniu”  zofia.slezakowska@frse.org.pl

Z

roku na rok coraz więcej młodych ludzi korzysta z możliwości, które daje program „Młodzież w działaniu”. Często przyciąga ich wizja poznania nowych krajów, innych kultur, wymiany doświadczeń czy wiedzy na różne tematy. Wymiany młodzieży są sposobem na zaspokojenie tych potrzeb. Trzeba jednak zwrócić uwagę na zagrożenia, które mogą pojawić się w związku z realizacją projektu.

Okazuje się bowiem, że czasami projekty realizowane są w pośpiechu. Pojawia się problem braku wystarczającej komunikacji z partnerami, co często prowadzi do roz-

padu partnerstw. Swoje doświadczenia w tej materii opisuje Maciek, doświadczony lider i koordynator projektów: „Mieliśmy realizować przedsięwzięcie w wielostronnym partnerstwie. Znaleźliśmy grupę, która podzielała nasze zainteresowania i po zapoznaniu się z założeniami projektu oraz dodaniu własnych uwag zdecydowała się na uczestniczenie w nim. Nic nie wskazywało na to, by cokolwiek miało się nie udać.

A jednak były to dobre złego początki”. Na kilka tygodni przed wymianą odbyła się wizyta przygotowawcza. Partnerzy zwrócili sobie koszty podróży, niedługo później jednak partner stał się nieuchwytny. – Mimo wielu prób nawiązania kontaktu, nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi. Konieczne było zrealizowanie wymiany w pomniejszonym składzie i zwrócenie środków, które przeznaczyliśmy dla nieuczciwego part-

nera. Do dziś nie wiemy, dlaczego odstąpił od projektu – relacjonuje Maciek.

Niestety tego typu sytuacje pojawiają się coraz częściej. Beneficjenci stają się ofiarami osób, które pod pretekstem realizacji projektu sponsorują sobie wyjazdy za granicę. Taka „turystyka” stawia organizację, która wnioskowała o środki, w trudnej sytuacji. Narodowa Agencja i regionalni konsultanci programu starają się przeciwdziałać temu procederowi, ale główna odpowiedzialność spoczywa na beneficjentach: muszą oni pamiętać, że najważniejsze są korzyści, jakie projekt niesie dla młodzieży – trzeba więc zadbać nie o liczbę projektów, ale o ich jakość. • Więcej o Wymianach Młodzieży:  www.mlodziez.org.pl

WORKCAMPY Ruszyły zapisy chętnych do wyjazdu na workcampy – zagraniczne obozy dla wolontariuszy. W bazie jest blisko tysiąc ofert krótko- i średnioterminowych z 32 krajów świata.

Workcampy to projekty realizowane na całym świecie od ponad 60 lat.

Wszystkie mają jeden cel: integrowanie osób pochodzących z różnych krajów poprzez wspólną pracę na rzecz określonej społeczności lokalnej.

Projekty trwają zwykle 2 lub 3 tygodnie. W skład każdej grupy, zwykle 10-15-osobowej, wchodzą przedstawiciele różnych narodowości. Więcej szczegółowych informacji na stronie: www.workcamps.pl.

Czy młodzi są aktywni? wydarzenie Według statystyk praca w organizacjach nie jest tym, co młodzież lubi najbardziej. Dokoła nie brakuje jednak przykładów aktywności młodych ludzi Adam Kułanowski Akcja 1.2. Inicjatywy młodzieżowe, program „Młodzież w działaniu”  adam.kulanowski@frse.org.pl

R

aport Młodzi 2011 pokazał, że polska młodzież, jest mało aktywna obywatelsko. Tylko 37 proc. osób zadeklarowało przynależność do mniej lub bardziej sformalizowanych stowarzyszeń, organizacji czy klubów, zaś 22 proc. pochwaliło się, że udziela się wolontariacko. Nie są to duże liczby.

Czy to oznacza, że młodzież nie jest zainteresowana kreowaniem otaczającej rzeczywistości?

Aż tak źle chyba nie jest. Wystarczy rozejrzeć się wokoło, by zauważyć, że polska młodzież chce i potrafi działać. Jedną z form takiej aktywności są młodzieżowe rady miasta. Do ich zadań należy m.in. opiniowanie uchwał i wniosków rad miast/gmin/powiatów dotyczących spraw młodzieży, a także dialog pomiędzy młodymi a władzą.

Pierwsze tego typu gremia pojawiły się w Polsce w połowie lat 90. W 1997 r. zmiana ustawy o samorządzie gminnym umocowała młodzieżowe rady prawnie, co spowodowało ich rozwój.

Do 2007 r. powstało ponad 40 rad miast, gmin, powiatów czy dzielnic, zaś obecnie liczba ta sięga 100. Nie wszystkie działają aktywnie, jednakże ich stale zwiększająca się liczba pokazuje, że młodzież chce angażować się obywatelsko.

I nie chodzi tu o chęć rozpoczęcia przez

Aktywność młodych stale rośnie

młodych politycznej kariery, ale o realne działania, które mają wpływ na życie młodych w danym mieście czy gminie. Jednym z takich przykładów jest Młodzieżowa Rada Miasta w Starogardzie Gdańskim – dzięki jej staraniom w mieście powstał skatepark. Pokazuje to, że młodzieżówki to nie gremia niekończących się dyskusji, z których nic nie wynika.

Aktywność młodych ludzi przejawia się również poprzez realizację lokalnych projektów, które prowadzą do realnych zmian w okolicy. Jedną z takich inicja-

projekt kwartału – za co trzyma kciuki komitet ewaluacyjny

tyw jest projekt Wsiądź na rower. Grupa rowerzystów Eskapada z Głubczyc, promując aktywny styl życia, wyznaczyła w swoim regionie nowe trasy rowerowe.

Dzięki projektowi więcej ludzi w okolicy zaczęło korzystać z jednośladów, zaś władze powiatu zdecydowały się na wydanie dodatkowych map z wyznaczonymi przez młodzież trasami, również w językach obcych.

Przykładów tego typu działań w Polsce jest dużo więcej. W samym programie „Młodzież w działaniu” rocznie składanych jest ponad 1300 projektów, co pokazuje, że młodzieży cały czas chce się działać. Najbardziej jednak, jaskrawym przykładem aktywności obywatelskiej młodzieży w ostatnim czasie były manifestacje przeciw ACTA w styczniu i lutym 2012 r. Młodzi ludzie zorganizowali się poprzez internet i wyszli na ulicę, żeby sprzeciwić się przyjęciu przez rząd regulacji dotyczących ACTA. Dzięki protestom, które odbyły się w ponad 40 miastach Polski udało się osiągnąć cel – rząd zdecydował o zawieszeniu procesu ratyfikacji wspomnianej umowy.

Było to jedno z największych wystąpień młodzieży w ostatnich latach – pokazało, że aktywność młodych ludzi w internecie wpływa również na realną rzeczywistość. • Więcej o projektach realizowanych w ramach programu „Młodzież w działaniu”:  www.mlodziez.org.pl

NA WOJNIE Z HAŁASEM Można już zgłaszać kandydatury do tegorocznej nagrody European Soundscape Award 2013. Wyróżnienie przyznaje Europejska Agencja Środowiska, która chce w ten sposób

sonda

Czy obecna aktywność młodzieży polega tylko na udziale w manifestacjach, jak np. tych przeciwko ACTA w 2012 r.?

Michał Bargielski badacz młodzieży, „Pracownia PrzySłowie”

Wąsko rozumiana aktywność obywatelska ma wymiar przede wszystkim mobilizacyjny, związany z protestem. Widoczny jest też brak zainteresowania działaniami, których efektów nie widać od razu. W wyborach do Europarlamentu frekwencja w grupie wiekowej 18-24 była w Polsce najniższa w Europie (obok Litwy). Patrząc szerzej, dostrzeżemy jednak inicjatywy, w których młodzi wykorzystują swoje prawa. W jednym z powiatów hip-hopowcy wpłynęli na samorząd lokalny, by wybudował skatepark. Nie narzekają na bierność władz, ale sami tworzą aktywną społeczność. Form aktywności jest wiele. Ważniejsze jest pytanie o ich powszechność i dostępność dla wszystkich środowisk.

Patryk Gabriel członek zarządu powiatu starogardzkiego naczelnik Wydziału Edukacji

Aktywność obywatelska młodzieży ma bezpośredni związek z aktywnością jej rodziców i wychowawców. Z tej perspektywy młodzież nie jest wyjątkiem – łatwo ulega mediom ustalającym wagę problemów. Z drugiej strony, młodzież angażująca się w życie swojej społeczności robi to w sposób nowoczesny, odważny, z dużym naciskiem na samodoskonalenie i profesjonalizację działań. Dobrym przykładem jest Młodzieżowa Rada Powiatu Starogardzkiego, która pracuje z pasją i bez kompleksów. Aktywność jej członków zasługuje na szacunek nie tylko ze względu na rozległość, ale i regularność działań.

Wojciech Mrożewski nauczyciel z gimnazjum w Łodzi

Gimnazjum można chyba nazwać przedszkolem aktywności obywatelskiej. Co prawda znam przypadki uczestnictwa gimnazjalistów w manifestacjach politycznych lub w Młodzieżowej Radzie Miejskiej, ale to wyjątki. Aktywność rozumiana jako działanie na rzecz wspólnego dobra – np. w samorządzie szkolnym – wypada blado. Bez pomocy opiekuna dzieje się niewiele.

Młodzieży próbującej sprostać wszystkim wymaganiom, z jakimi spotyka się w szkole, często brakuje czasu! Jednak istotniejszą przyczyną słabej aktywności młodzieży jest to, że nie traktuje ona szkoły jako przyjaznego środowiska.

unijna konferencja młodzieżowa

Kulturalny klub seniora „Jest tylko jeden sposób nauki...

Projekt Kulturalny Klub Seniora to inicjatywa młodzieżowa skierowana do osób starszych, którą realizuje nieformalna grupa młodzieży ze Świerklańca. Przedsięwzięcie opiera się na pracy młodzieży z osobami powyżej 55. roku życia.

Grupa inicjatywna poprowadzi kurs komputerowy, na którym seniorzy dowiedzą się, jak wykorzystywać internet w życiu codziennym.

Do realizowanych warsztatów artystycznych, filmowych czy satyrycznych została zaproszona również młodzież ze świetlic środowiskowych.

Wykorzystywane metody pracy mają na celu integrację międzypokoleniową, zmniejszanie barier, jakie napotykają seniorzy w życiu codziennym, oraz zwiększenie ich umiejętności organizacji czasu wolnego. •

opinia

R

ozwój nowych technologii jest nieunikniony, a osoby starsze często mają problem, żeby za nim nadążyć. Brakuje także oferty kulturalnej skierowanej do seniorów.

To prowadzi do zwiększania przepaści między pokoleniami i wykluczenia społecznego osób starszych. Młodzież postanowiła to zmienić poprzez „Kulturalny Klub Seniora”, który zapewni osobom starszym aktywne i rozwijające spędzenie wolnego czasu. Kurs komputerowy i warsztaty artystyczne będą integrować młodzież z seniorami, a jednocześnie zmniejszą zagrożenie wykluczeniem społecznym i marginalizacją osób starszych zamieszkujących gminę Świerklaniec.

Realizując projekt, młodzi ludzie nie tylko działają na rzecz lokalnej społeczności, ale także sami nabywają cenne kompetencje. Przygotowanie wszystkich zaplanowanych działań rozwinie ich przedsiębiorczość i umiejętność pracy w zespole. Grupa inicjatywna zajmie się prowadzeniem wszystkich warsztatów, co z pewnością pozytywnie wpłynie na ich organizację pracy,

Zofia Ślęzakowska zastępca dyrektora programu „Młodzież w działaniu”

kreatywność i inne umiejętności. Zaangażowanie w warsztaty artystyczne także młodzieży z mniejszymi szansami jest okazją do włączenia seniorów w proces wychowywania młodego pokolenia. Trzymamy kciuki, aby projekt pomógł w nawiązaniu dialogu międzypokoleniowego, a co za tym idzie, budowy bardziej zintegrowanego społeczeństwa. •

podnieść świadomość społeczną na temat wpływu hałasu na zdrowie – nagrodę otrzymają najciekawsze inicjatywy służące uporaniu się z tym problemem. Termin przyjmowania zgłoszeń mija 6 września 2013 r.

...poprzez działanie!”. Ten banalny cytat, wyjęty prosto z jakże popularnego zbioru twórczości Paulo Coelho, odnosi się do nas wszystkich.

Ciągle też przewija się w moim życiu, zwłaszcza odkąd jestem ambasadorem programu „Młodzież w działaniu”.

To zajęcie od początku stwarzało dużo możliwości. Jego cenną zaletą jest oczywiście pozyskanie nowych kontaktów, jednak najważniejszym punktem w naszej ambasadorskiej działalności jest przeprowadzenie spotkań informacyjnych, przez które przewijają się różni ludzie.

W pamięci szczególnie utkwiła mi grupa młodych z Lublina, którzy po spotkaniu zadawali mnóstwo pytań. A w ciągu następnych kilku dni… skrzynka zapełniona e-mailami! Zwykła rzecz, a jednak zostałam bardzo zmotywowana do większej aktywności w społeczeństwie. To wtedy uświadomiłam sobie, że po części również ode mnie zależy, jak program „Młodzież w działaniu” będzie się rozwijał.

Kolejnym ważnym zadaniem są fotoreportaże. Praca nad nimi nie należy do najłatwiejszych obowiązków, ale bywa bardzo ciekawa. Już stworzenie pierwszego reportażu przyniosło nieoczekiwane rezultaty. Projekt realizowany w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Piekarach Śląskich był tak dobry, że pozazdrościłam autorom pomysłu i sama wyszłam z podobną inicjatywą w swoim środowisku.

Praca nad reportażami pozwala przyjrzeć się realizacji różnych projektów. Można się przekonać na własnej skórze, że w Polsce powstają naprawdę niesamowite inicjatywy! Zachęcam więc do wejścia na stronę programu, bo przecież Europa jest dla aktywnych! • – Magdalena Waligóra

UWAGA, KONKURS!

Program ds. migracji Międzynarodowej Organizacji Pracy ogłasza konkurs fotograficzny dla młodzieży. Na zwycięzcę czeka tysiąc euro.

Konkurs pod nazwą Migrujący pracownicy domowi w Europie to okazja, by pokazać, jak przybysze z innych krajów z sukcesem wchodzą na europejski rynek pracy i włączają się w życie społeczne. Zadaniem uczestników jest nadesłanie zdjęć pokazujących w pozytywnym świetle zjawisko migracji oraz pracowników domowych spoza UE. Dwadzieścia najlepszych zdjęć wybierze międzynarodowe jury.

Trafią one na stronę internetową Międzynarodowej Organizacji Pracy. Termin przyjmowania zgłoszeń mija 30 kwietnia 2013 r.

Więcej szczegółów na stronie: www.ilo.org/migrant/eventsand-meetings/migrant-domestic-workers-in-euro.

Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 10

Edukacja dorosłych trzy pytania do...

edukacja dorosłych w FRSE Rozmowa z Mirosławem Marczewskim, dyrektorem generalnym Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji Program Grundtvig jest jednym z najmniejszych programów koordynowanych przez FRSE. Czy mimo to jego wpływ na polskich beneficjentów jest zauważalny?

Grundtvig nie jest taki mały, w Polsce rocznie dofinansowujemy działania na rzecz uczenia się dorosłych w tym programie na kwotę ok. 3,5 mln euro. Największy wpływ program zdaje się mieć na rozwój osób starszych i wymagających szczególnego wsparcia.

Grupy te często mają utrudniony dostęp do odpowiedniej oferty edukacyjnej lub po prostu taka oferta nie istnieje. Grundtvig temu zaradza. Szczególną zasługą programu jest umożliwienie wielu edukatorom dorosłych wymiany doświadczeń z kolegami z Europy, a wielu słuchaczom – inspirującego do dalszego rozwoju wyjazdu za granicę, często pierwszego w życiu.

Jakie organizacje prowadzące edukację dorosłych najczęściej korzystają z programu Grundtvig?

Są to najczęściej stowarzyszenia, fundacje, ale też placówki publiczne, takie jak ośrodki kultury czy ośrodki pomocy społecznej, czyli te prowadzące pozaformalną i nieformalną edukację dorosłych. Oferta programu Grundtvig idealnie wspiera działalność tych organizacji. Dla wielu z nich udział w programie jest pierwszym zetknięciem ze środowiskiem edukacyjnym w Europie.

Jakie inne programy realizowane przez FRSE obejmują dofinansowaniem uczenie się osób dorosłych?

W zakresie pozaformalnej niezawodowej edukacji młodych osób dorosłych są to programy: „Młodzież w działaniu” i PolskoLitewski Fundusz Wymiany Młodzieży. Obszar zawodowej edukacji dorosłych obejmuje przede wszystkim program Leonardo da Vinci, ale również Wizyty Studyjne.

– rozm. red.

statystycy policzyli

Grundtvig jest kobietą

S

tyczeń i luty to dla Narodowej Agencji czas raportowania wyników selekcji z poprzedniego roku i intensywnej pracy nad różnego typu zestawieniami statystycznymi. Z danych zebranych za 2012 r. dla 3 akcji mobilnościowych programu Grundtvig jasno wynika, że statystyczny wnioskodawca ponad trzy razy częściej jest kobietą niż mężczyzną – i ma zwykle 35 lat. Średnia wieku dla mężczyzn jest podobna – wynosi 37 lat. Wnioskodawcy akcji Asystentury Grundtviga są najmłodsi i mają średnio 29 lat, a Wizyt i wymiany kadry dla edukacji dorosłych – najstarsi (mają 39 lat w przypadku kobiet i 44 lata w przypadku mężczyzn).

Wśród wnioskodawców wciąż największym zainteresowaniem cieszą się wyjazdy na kursy (zwłaszcza te wybierane z europejskiego katalogu szkoleń dla programów Grundtvig i Comenius), a w dalszej kolejności: asystentury, praktyki typu „job shadowing” oraz konferencje i seminaria. Do najczęściej wybieranych kierunków wyjazdów od lat należy Zjednoczone Królestwo, ponieważ wśród osób ubiegających się o dofinansowanie jest wielu lektorów języka angielskiego, chcących skorzystać z kursów metodyki nauczania tego języka. W dalszej kolejności w zeszłym roku popularne były: Niemcy, Hiszpania, Portugalia i Francja. Co ciekawe, kraje skandynawskie, które słyną z dobrych rozwiązań w edukacji dorosłych, bardzo rzadko obierane są na miejsce odbycia szkolenia. • – oprac. Karolina Milczarek

Wbrew pozorom recepta na sukces jest całkiem prosta! Wystarczy trochę czasu na przemyślenie koncepcji i poznanie zasad

Zysk małym kosztem

GRUNDTVIG Przed nami ostatnie w tej edycji programu terminy składania wniosków o dofinansowanie wyjazdów na zagraniczne szkolenia dla kadry edukacji dorosłych lenia/organizację goszczącą – sprawdzaj wszystko na stronie internetowej Narodowej Agencji.

6. Zapoznaj się dokładnie z pytaniami w formularzu wniosku, przemyśl ak zawsze w takiej sytuacji pojawiają wstępnie jego koncepcję i sposób uzasię pytania: może warto spróbować sadnienia wyboru szkolenia. Nie zostaswoich sił? Ale co zrobić, żeby zwiękwiaj pisania na ostatnią chwilę. szyć szanse na uzyskanie dofinansowa7. Nie kopiuj zapisów z wniosku nia w obliczu dużej konkurencji? koleżanki/kolegi ani nie korzystaj Wbrew pozorom recepta z pomocy pośredników, którzy na sukces jest całkiem prosta! dla ekspertów oceniających wnioski odpłatnie przygotowują wnioski.

Wystarczy trochę czasu na przesłana dokumentacja jest jedynym źródłem 8. Pisząc wniosek, bierz pod przemyślenie swoich potrzeb informacji o Wnioskodawcy. Staraj się więc uwagę kryteria oceny jakościowej szkoleniowych i koncep- pisać w wyczerpujący i konkretny sposób. opublikowane na stronie internecji wyjazdu oraz dokładne towej Narodowej Agencji. zapoznanie się z zasadami programu. wątpliwości, skonsultuj to z Narodową 9. Sprawdź, które punkty wniosku są Poniżej przedstawiamy najważniejsze Agencją. Pamiętaj też, że wybór szkolenia szczególnie istotne dla oceny wniosku. z nich. Niektóre wydają się oczywiste, z katalogu nie stanowi gwarancji dofi- Weź pod uwagę, że dla ekspertów oceale jak wynika z naszych doświadczeń nansowania wniosku. Warto też wybierać niających wnioski przesłana dokumen– warto je przypomnieć. szkolenia będące wynikiem projektów tacja jest jedynym źródłem informacji 1. Zapoznaj się zasadami danej akcji centralnych Grundtviga. o wnioskodawcy – o charakterze pracy, mobilnościowej – w programie Grund- 4. Zwróć uwagę na program szkolenia, potrzebach szkoleniowych, planach tvig funkcjonują 3 akcje, w ramach proponowane metody i intensywność zawykorzystania zdobytej wiedzy na których dofinansowywane są wyjazdy jęć. Te aspekty także są poddawane ocenie rzecz dorosłych słuchaczy i organizacji na różne formy szkoleniowe, o różnej jakościowej wniosku. długości trwania. Sprawdź, czy jesteś 5. Przystępując do przygotowania wnio- macierzystej. Staraj się więc pisać w wyczerpujący i konkretny sposób. • osobą uprawnioną w danej akcji. sku, upewnij się, jaką dokumentację mu2. Znajdź szkolenie albo zaplanuj wy- sisz zgromadzić i ile czasu na to potrzebujazd na praktykę „szytą na miarę” – nie jesz. Nie polegaj jedynie na informacjach Więcej infomacji na stronie: tylko interesujące i odbywające się przekazywanych przez organizatora szko-  www.grundtvig.org.pl

Karolina Milczarek program Grundtvig  karolina.milczarek@frse.org.pl

J

w atrakcyjnym miejscu, ale zgodne z profilem zawodowym i z celami programu Grundtvig. W przypadku braku lub niskiej zgodności wniosek nie będzie poddawany dalszej ocenie jakościowej i zostanie odrzucony.

3. Jeśli wybierasz szkolenie spoza europejskiego katalogu dla programów Grundtvig i Comenius, upewnij się, że spełnia ono wymogi programu i akcji. Jeśli masz

Karina Boguń

beneficjentka akcji Kursy doskonalenia zawodowego kadry dla edukacji dorosłych, pracownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wadowicach

Wiele osób, którym opowiadałam o moich zagranicznych wyjazdach, np. na kursy z programu Grundtvig, z zazdrością mówiły: „Ale ci fajnie”, „Mnie nikt nie proponuje takich atrakcji”, „Też bym tak chciał”. Zwykle komentuję ich wypowiedzi, mówiąc, że przecież nic nie stoi na przeszkodzie, aby i oni mogli skorzystać z tej szansy, jaką dają fundusze europejskie przeznaczone na edukację dorosłych.

Najpierw trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie, czego nowego chcielibyśmy się nauczyć i jakie korzyści przyniesie nam wyjazd. Gdy już to wiemy, wypełnienie wniosku (choć wydawać się może skomplikowany) jest już dość łatwe. Owszem, trzeba poświecić trochę czasu na poprawne przygotowanie dokumentacji, jednak rezultat w postaci zdobycia dofinansowania wynagradza podjęty trud z nawiązką. A sam wyjazd to wielka przygoda, niezapomniane przeżycia i inwestycja w siebie. Najważniejsze, żeby CHCIEĆ i nie bać się podejmowania nowych wyzwań.

konkurs dla szkół W ramach obchodów Europejskiego Roku Obywatelstwa Komisja Europejska organizuje konkurs generations(at)school 2013. Nagrodą jest wycieczka do Brukseli! Zadaniem

w konkursie jest zorganizowanie w okolicach 29 kwietnia – kiedy to przypada Europejski Dzień Solidarności Międzypokoleniowej – szkolnego spotkania, w trakcie którego uczniowie będą mogli porozmawiać z

seniorami o Europie. Dyskusje mogą dotyczyć jej przeszłości, teraźniejszości i tego, co młodzi i starsi mogą zrobić razem, by budować jej lepszą przyszłość. Termin przyjmowania zgłoszeń mija 30 czerwca 2013 r.

nowoŚĆ w sieci Pasjonujesz się historią? Szukasz źródeł i inspiracji? Wejdź na europejski portal Historiana. To inicjatywa koordynowana przez EUROCLIO – Europejskie Stowarzyszenie Edu-

katorów Historii. Portal umożliwia młodym ludziom bezpłatny dostęp do wysokiej jakości materiałów dotyczących dawnych czasów oraz światowego dziedzictwa. Portal działa pod adresem historiana.eu.

Ostatni dzwonek

WIZYTY STUDYJNE Komisja Europejska nie przewiduje kontynuacji tego programu w obecnej formule po roku 2013. Zainteresowani nie mają więc czasu do stracenia

Anna Dębska program Wizyty Studyjne  anna.debska@frse.org.pl

D W internecie realizatorzy projektów mogą znaleźć wiele pomocnych informacji

Jak korzystać z doświadczeń innych? bazy wiedzy Przygotowując Partnerskie Projekty Grundtviga, nie warto wywarzać otwartych drzwi Michał Chodniewicz program Grundtvig  michal.chodniewicz@frse.org.pl

O

rganizacje, które otrzymały dofinansowanie na realizację projektów wielostronnych, takich jak Projekty Partnerskie Grundtviga, często poszukują wskazówek oraz wypracowanych już gotowych rozwiązań, które byłyby przydatne przy realizacji przedsięwzięć, w tym przy upowszechnianiu i wykorzystaniu ich rezultatów.

W szczególności ma to miejsce w akcjach zdecentralizowanych, w których biorą udział organizacje mniej doświadczone we współpracy międzynarodowej, dla których udział w projekcie jest wyzwaniem.

Współpraca taka, trwająca dwa lata, obejmuje bowiem przygotowanie projektu, jego realizację i zarządzanie, działania monitorujące i ewaluacyjne oraz aktywności skupiające się na upowszechnianiu i wykorzystaniu wypracowanych rezultatów. Działania zaplanowane na etapie przygotowywania projektu są weryfikowane w trakcie trwania współpracy, w związku z czym partnerzy wspólnych przedsięwzięć poszukują odpowiedzi na pojawiające się wyzwania.

Cennym źródłem informacji dla beneficjentów są opisy zrealizowanych

już projektów publikowane na stronach Narodowych Agencji (NA), w szczególności nt. możliwości wykorzystania i upowszechniania rezultatów oraz aktywnego zaangażowania w działania projektu pracowników i słuchaczy organizacji. Opisy zostały przygotowane przez dotychczasowych beneficjentów, a więc przedstawiają praktyczne i wypróbowane rozwiązania.

Kolejnym miejscem, gdzie można znaleźć wskazówki dotyczące realizacji poszczególnych obszarów projektów jest strona Komisji Europejskiej (http://ec.europa.eu/education/ grundtvig/planning_en.htm), która zawiera przewodniki opracowane w trakcie realizacji kończącego się już programu „Uczenie się przez całe życie”.

Są to publikacje Komisji oraz poszczególnych NA odnoszące się do takich zagadnień, jak zarządzanie projektem, upowszechnianie i wykorzystanie rezultatów, monitoring i jakość działań projektowych, ewaluacja i wpływ oraz organizacji mobilności.

Mogą one być przydatne w realizacji Projektów Partnerskich Grundtviga, Projektów Wolontariatu Seniorów oraz opracowywaniu kursów w ramach projektów centralnych lub organizacji sieci współpracy. • Strona NA programu Grundtvig:  www.grundtvig.org.pl

zięki programowi Wizyty Studyjne do roku 2012 udało się sfinansować wymianę ok. 10 200 decydentów i ekspertów zajmujących się edukacją ogólną oraz kształceniem i doskonaleniem zawodowym. Wizyty studyjne były organizowane w 29 krajach biorących udział w programie „Uczenie się przez całe życie”. W sumie odbyło się 750 wizyt w całej Europie. Po roku 2013 możliwość udziału w wizytach jednak zniknie – Komisja Europejska nie przewidziała kontynuacji programu w obecnej formule w nowym programie na lata 2014-2020.

Tegoroczna, ostatnia już oferta programu zamieszczona w Katalogu Wizyt Studyjnych 2013/2014 zawiera 263 propozycje wyjazdów. Na szczególną uwagę zasługują wizyty organizowane dla decydentów i kadry kierowniczej dotyczące europejskich ram kwalifikacji. Jedna z nich odbędzie się w październiku 2013 r. w Berlinie (Role of social partners in developing national qualifications Framework), druga w Warszawie (Qualifications frameworks as instruments of public policy for lifelong learning) – organizuje ją Instytut Badań Edukacyjnych. W aktualnym katalogu są też wizyty studyjne odnoszące się do konkretnych sektorów gospodarki takich jak: hotelarstwo i gastronomia, sztuka, rozrywka i rekreacja, budownictwo czy informacja i komunikacja.

Dyskusje prowadzone przez ekspertów podczas wizyt zbliżają nas do odpowiedzi: jak stworzyć dla młodzieży warunki do zdobywania wiedzy, umiejętności i kompetencji pomocnych w odnalezieniu się na rynku pracy i jak dostosować programy szkolne do nowych wymagań zawodowych.

Na koniec działania programu pojawiają się również nowe tematy wizyt studyjnych, które na pewno cieszyć

Wizyty studyjne pomagają dostosować system edukacji do potrzeb młodzieży

się będą dużym zainteresowaniem.

Przykładem może być wizyta studyjna w Bordeaux we Francji: Vigne et vin en Aquitaine: des formations innovantes pour des métiers d’avenir czyli Winiarnie i wino w Akwitanii: innowacyjne szkolenia dla profesjonalistów i rzemieślników.

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Europejskie Centrum Kształcenia Zawodowego w Salonikach (CEDEFOP), aż 97 proc. uczestników jest zadowolonych z udziału w wizycie studyjnej, a 96 proc. organizatorów jest usatysfakcjonowanych z goszczenia ekspertów z różnych krajów europej-

wyjątkowe projekty PROGRAMU grundtvig

skich. Jako największą korzyść z udziału w programie Wizyty Studyjne zarówno uczestnicy, jak i organizatorzy wymieniali możliwość wymiany doświadczeń i spotkania osób posiadających dużą wiedzę w swojej dziedzinie. Jednocześnie aż 53 proc. uczestników i 65 proc. organizatorów uznało, że ich udział w programie przyczynił się do lepszego poznania priorytetów europejskiej polityki edukacyjnej oraz zasad i narzędzi rządzących europejską polityką. • Katalog Wizyt Studyjnych 2013/2014:  www.sv.org.pl/node/264

PUBLIKACJA

Ośrodki pomocy społecznej mogą z powodzeniem angażować rodziców w działania edukacyjne

Rodzice w centrum uwagi Michał Chodniewicz program Grundtvig  michal.chodniewicz@frse.org.pl

P

rojekt Akademia Nowych Możliwości – szkoły dla rodziców drogą zwiększenia kompetencji w zakresie opieki i wychowania dzieci, zrealizowany z udziałem Ośrodka Pomocy Społecznej w Swarzędzu, był adresowany do rodziców ze środowisk mniej uprzywilejowanych, mających problemy wychowawcze.

Celem przedsięwzięcia było zapewnienie warunków do rozwoju osobistego oraz podniesienie wiedzy i kompetencji rodzicielskich. Działania polegały na zorganizowaniu grup wsparcia dla rodziców oraz przeprowadzeniu warsztatów psychologicznych Szkoły dla rodziców, podczas których słuchacze mieli możliwość nauczyć się, w jaki sposób rozmawiać i wychowywać swoje dzieci bez przemocy. Warsztaty prowadzono zarówno na poziomie lokalnym, jak i podczas spotkań partnerów projektu.

W ramach projektu zorganizowano m.in. grupy wsparcia dla rodziców

Zajęcia obejmowały m.in. ćwiczenia, dramę i debaty.

Udział w warsztatach uświadomił rodzicom, że skuteczność wychowania w znacznym stopniu zależy od osoby wychowującej. Oznacza to, że aby zmienić dziecko, trzeba najpierw zmienić siebie.

Rezultatami projektu są strona internetowa oraz broszura z propozycjami aktywnych form spędzania czasu z dziećmi, która stanowi zbiór pomysłów wszystkich partnerów. • Strona interentowa projektu:  academyofnewpossibilities.eu

Active Seniors Learn, Educate, Communicate and Transmit – taki tytuł nosi przewodnik, który powstał w ramach projektu „ASLECT”, zrealizowanego dzięki dofinansowaniu w akcji Działania Towarzyszące Grundtviga. Ma stanowić wsparcie przy aktywniejszym włączaniu seniorów w działania kulturalne i edukacyjne oraz w społeczność lokalną. Publikacja zawiera praktyczne wskazówki dla realizatorów takich działań oraz opisy przykładowych projektów.

Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 12

Kształcenie zawodowe Wakacje w pracy, a może praca w wakacje?

dr Maciej Duszczyk

J

uż za niecałe dwa miesiące rozpoczną się wakacje zarówno szkolne, jak i akademickie. Dla wielu osób to będzie kolejny okres nie tyle odpoczynku, co pracy. Zwykle ma ona na celu nie tylko zarobienie pieniędzy, ale również zdobycie doświadczenia, które będzie można wykorzystać po skończeniu edukacji. Poprzez pracę wakacyjną można również nawiązywać kontakty, które będą owocować w przyszłości.

Takie postępowanie jest jak najbardziej słuszne. Najnowsze wyniki badań pokazują, że na zatrudnienie wakacyjne decyduje się coraz więcej osób, a status majątkowy przestaje mieć znaczenie.

Niestety, ten rok może być wyjątkowo trudny na zrealizowanie planów wakacyjnych. Wysoki poziom bezrobocia w Polsce i zmniejszenie się zapotrzebowania na pracowników sezonowych w wielu państwach członkowskich Unii, gdzie w poprzednich latach trafiało dużo Polaków, będą powodować wzrost konkurencji o wolne miejsca pracy.

Dlatego też warto pomyśleć o potencjalnych pracodawcach już dzisiaj.

Najskuteczniejszą metodą jest bezpośredni kontakt (niestety pisanie e-maili to za mało – większość z nich od razu trafia do kosza).

Zachęcam więc do odwiedzania różnego rodzaju przedsiębiorstw, w przypadku których wiadomo, że potrzebują większej liczby pracowników w wakacje (np. gastronomia, hotelarstwo, rolnictwo, obsługa turystyczna). Alternatywą jest także oferowanie swojego zatrudnienia na zastępstwo dla pracowników, którzy wykorzystują urlopy. W tym przypadku ważne jest, aby wyrazić ochotę przyuczenia się (często w ramach np. stażu) jeszcze przed wakacjami, tak aby niejako „z marszu” być gotowym podjąć pracę. Może się to okazać decydującym walorem, dzięki któremu to właśnie ta, a nie inna osoba zostanie zatrudniona. Takie przetarcie na rynku pracy będzie procentować w przyszłości. POWODZENIA! • dr Maciej Duszczyk, zastępca dyrektora Instytutu Polityki Społecznej UW

Wsparcie dla przedsiębiorców

Na froncie walki z bezrobociem

LEONARDO da vinci Wzrost bezrobocia wymusza silną konkurencję wśród poszukujących pracy. Staże i wymiany zagraniczne pozwalają jednak zdobyć nowe umiejętności

FOT. ARCHIWUM WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W KATOWICACH

FELIETON

Bezrobocie to problem całej Europy. Na zdjęciu urząd pracy w belgijskim Charleroi

Michał Pachocki program Leonardo da Vinci  michal.pachocki@frse.org.pl

Z

godnie z danymi Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, stopa bezrobocia pod koniec zeszłego roku wyniosła 13,4 proc., a liczba zarejestrowanych bezrobotnych zwiększyła się o kolejne 154,1 tys. osób w porównaniu z rokiem 2011.

Niemal 30 proc. nowo zarejestrowanych zwolniono z przyczyn dotyczących pracodawcy. Jednocześnie na jedną ofertę pracy w urzędzie w grudniu przypadło średnio 30 bezrobotnych. Równie niepokojąca sytuacja panuje na rynkach pracy w niemal całej Europie ogarniętej recesją.

Skutki kryzysu uderzają szczególnie w młodych absolwentów bez doświadczenia zawodowego. Dlatego warto pamiętać o korzyściach, jakie daje zagraniczny staż zawodowy po zakończeniu nauki. Takie możliwości oferują wyższe uczelnie, korzystające z dofinansowania programu „Uczenie się przez całe życie”. Jednocześnie, z myślą o przedsiębiorcach poszukujących praktykantów, Komisja Europejska przygotowała portal internetowy We mean busi-

ness, zawierający wskazówki, jak korzystać z programów stażowych. Inicjatywa promuje nie tylko staże zawodowe Leonardo da Vinci, ale także praktyki studenckie w ramach Erasmusa.

Z możliwości programu Leonardo aktywnie korzystają też urzędy pracy działające na poziomie powiatów i województw.

W ciągu ostatnich dwóch lat sfinansowano blisko 600 staży zagranicznych dla oficjalnie zarejestrowanych bezrobotnych.

Wyjazdy do europejskich pracodawców mogą trwać nawet 26 tygodni i są

Urzędu Pracy w Zamościu. – Uczestnicy przywożą do kraju nowe pomysły i rozwiązania, są otwarci i bardziej kreatywni.

Staże wnoszą wkład w rozwój poszczególnych sektorów gospodarki, wpływając tym samym na rozwój regionu – dostarczają fachowców z doświadczeniem pracy w zagranicznych firmach – dodaje.

Urzędy pracy organizują również wymiany doświadczeń dla zatrudnionych doradców, którzy podczas pobytu za granicą mogą obserwować ciekawe i innowacyjne rozwiązania w zakresie pośrednictwa zawodowego, wsparcia bezrobotnych i absolwentów poszukujących pierwszej pracy. – Przygotowujemy projekty, których uczestnikami są w dużej mierze partnerzy rynku pracy z województwa śląskiego – mówi Paweł Durleta, kierownik Wydziału Programów Rynku Pracy w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Katowicach. – Trenerzy, doradcy i eksperci poznają odmienne metody pracy oraz dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem zawodowym, co przekłada się na zwiększenie jakości usług świadczonych w rodzimych organizacjach.

W dobie kryzysu i ograniczonych środków w lokalnych budżetach fundusze europejskie mogą stanowić silne wsparcie w walce z bezrobociem. Potwierdza to Re-

możliwości programu Leonardo aktywnie wykorzystują Urzędy pracy.

W ciągu ostatnich dwóch lat zrealizowały blisko 600 staży zagranicznych dla oficjalnie zarejestrowanych bezrobotnycH

w całości finansowane ze środków unijnych. W ramach projektów bezrobotni uczestniczą również w kursach językowych przed wyjazdem z Polski. – Projekty odpowiadają na potrzeby młodych bezrobotnych szukających doświadczenia zawodowego, aby skutecznie konkurować w wybranym zawodzie na rynku pracy – twierdzi Renata Kondraciuk, koordynator projektów Leonardo z Powiatowego

nata Kondraciuk: – Projekty ułatwiły wielu osobom zdobycie zatrudnienia. Dzięki temu zniknęli z ewidencji bezrobotnych.

I chociaż to jedynie kropla w morzu potrzeb, nie sposób tej zalety programu Leonardo da Vinci nie docenić. • Więcej informacji na stronie:  www.leonardo.org.pl

Nowości inicjatywy Europass Nowy biuletyn programu Leonardo da Vinci Małe i średnie przedsiębiorstwa to lokomotywa gospodarki. Mają ogromny potencjał rozwojowy i szybko adaptują się do zmian na rynku pracy. Jednak ich konkurencyjność w dużym stopniu zależy od kwalifikacji pracowników. Rozwój kadr w MŚP nierzadko bywa problemem: profesjonalna ocena potrzeb w tym zakresie, a także znalezienie odpowiednich, szytych na miarę narzędzi szkoleniowych stanowi w małych firmach znaczne wyzwanie.

Kolejny numer biuletynu programu Leonardo da Vinci pokazuje różnego rodzaju rozwiązania z zakresu wzmacniania i rozwoju kompetencji pracowników oraz menedżerów. Wszystkie prezentowane produkty zostały wypracowane w wyniku międzynarodowej współpracy w ramach projektów programu Leonardo da Vinci.

Biuletyn prezentuje też strategię Komisji Europejskiej w zakresie kształcenia zawodowego, dane statystyczne dotyczące udziału małych i średnich przedsiębiorstw w kształceniu ustawicznym, jak również formułę przedsięwzięć partnerstwa publiczno-prywatnego. W publikacji zamieszczono także opinie i refleksje praktyków, którzy oceniają jakość i użyteczność rezultatów projektów.

europass Strategia „Europa 2020” oznacza nowe bodźce dla rozwoju Inicjatywy Europass jako jednego z narzędzi ułatwiających Europejczykom naukę i pracę za granicą

J

uż pod koniec 2012 r. użytkownicy dokumentów Europass uzyskali możliwość tworzenia elektronicznego Europejskiego Paszportu Umiejętności (EPU), w którym zaprezentować mogą swoje umiejętności i kwalifikacje w czytelny sposób. Stworzyć lub uaktualnić EPU można na europejskim portalu Inicjatywy Europass: www. europass.cedefop.europa.eu.

To jednak nie jedyna nowość. W 2013 r.

Komisja Europejska planuje wprowadzenie nowego dokumentu o nazwie Europass Experience, umożliwiającego obywatelom UE prezentowanie umiejętności i kompetencji nabytych w różnych okolicznościach, np. w ramach doświadczenia zawodowego (w tym staży, pracy tymczasowej podczas wakacji) lub wolontariatu.

W przyszłości Europass Experience zastąpi dokument Europass-Mobilność.

W ramach procesu kopenhaskiego UE ustanowiła wiele innych narzędzi i zasad podobnych do Inicjatywy Europass, które wspólnie ułatwiają zrozumienie kwalifikacji. W latach 2013-15 Europass zostanie z nimi silniej powiązany. Chodzi przede wszystkim o Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK), Europejski System Transferu Osiągnięć w Kształceniu i Szkoleniu Zawodowym (ECVET) oraz Europejską Taksonomię Umiejętności, Kompetencji i Zawodów (ESCO).

ERK obejmują osiem poziomów i umożliwiają porównywanie kwalifikacji w poszczególnych krajach (kształcenie ogólne oraz kształcenie i szkolenie zawodowe). Poziomy ERK zostaną wykorzystane w Europass CV oraz w Suplemencie do Dyplomu szkoły wyższej i Suplementach dla absolwentów kształ-

cenia zawodowego. Umiejętności zawodowe i wiedza nabyta podczas pobytu za granicą, poddane walidacji zgodnie z systemem ECVET, zostaną zapisane w Suplementach dla absolwentów kształcenia zawodowego, dokumencie EuropassMobilność oraz w Europass Experience.

ESCO zapewni obszerną listę terminów w zakresie umiejętności, kompetencji i kwalifikacji obejmujących różnorakie sektory zatrudnienia. Terminologia ESCO zostanie wykorzystana do poszerzenia zakresu dokumentów Europass oraz będzie pomocna w opisywaniu i przedstawianiu doświadczeń edukacyjnych, zawodowych i życiowych. Ułatwi to walidację umiejętności i zaliczanie ich na poczet kwalifikacji. • – zespół Krajowego Centrum Europass na podst. notatki informacyjnej Cedefop

MŁODZI POTRAFIĄ ZA MAŁO UNESCO opublikowało 10. edycję raportu Youth and Skills poświęconego edukacji na świecie. Autorzy dokumenty wskazują na pilną potrzebę zwiększenia inwestycji

w rozwój umiejętności młodych ludzi. W krajach rozwijających się 200 milionów osób w wieku od 15. do 24. roku życia nie ukończyło nawet szkoły podstawowej, potrzebuje więc alternatywnych możliwości zdobycia

podstawowych umiejętności niezbędnych do uzyskania zatrudnienia i normalnego funkcjonowania. Z raportu wynika również, że populacja młodzieży na świecie jest większa niż kiedykolwiek w historii. Co ósmy

młody człowiek jest jednak bezrobotny, a co czwartemu wykonywana praca pozwala jedynie na utrzymywanie się na granicy ubóstwa. Raport dostępny jest na stronie www. unesco.org.

KOMPENDIUM WIEDZY O UE Wiesz, który kraj w Europie ma największą gęstość zaludnienia? Odpowiedź na to i wiele innych pytań znajdziesz w najnowszym wydaniu The European Union: Facts and figures 2012.

Policja w Leonardo

REPORTAŻ Komendy wojewódzkie policji co roku zwiększają liczbę projektów mobilności realizowanych w ramach programu „Uczenie się przez całe życie” Piotr Lenartowicz program Leonardo da Vinci  piotr.lenartowicz@frse.org.pl

L

iczba wniosków zatwierdzonych do realizacji wzrastała sukcesywnie i w sumie, łącznie z poprzednim rokiem konkursowym, było już ich prawie sto. Wiele z nich realizowanych było w ramach przygotowań do Euro 2012 – dotyczyły więc zagadnień związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa podczas imprez masowych. Polscy funkcjonariusze mieli okazję korzystać z doświadczeń zagranicznych partnerów i dzięki temu przenieść na nasz grunt sprawdzone metody i rozwiązania.

Nawiązane kontakty przynoszą jednak rezultaty również w wielu innych dziedzinach – praca policji nie ogranicza się przecież tylko do zabezpieczania wielkich wydarzeń sportowych czy

Komenda Stołeczna Policji współpracowała m.in. z policją grecką. Warszawscy policjanci wymieniali doświadczenia w zakresie zabezpieczania imprez masowych

Greccy policjanci podczas ćwiczeń

kulturalnych. Policjanci wymieniają się doświadczeniami chociażby w zakresie działań prewencyjnych wśród młodzieży, szkolenia psów służbowych, używania nowoczesnych technologii, przeciwdziałania korupcji czy walki z przestępczością zorganizowaną i terroryzmem. Dzięki przyznanemu dofinansowaniu komendy wojewódzkie policji mogą modernizować i rozwijać swoje struktury tak, aby móc działać jeszcze skuteczniej. Funkcjonariusze mają okazję podpatrzeć dobre praktyki realizowane za granicą.

Program „Uczenie się przez całe życie” w dotychczasowej formule dobiega końca. Komisja Europejska tworzy nowy program. Pozostaje mieć nadzieję, że także jego ramach policja będzie się rozwijać równie prężnie. • Więcej informacji na stronie:  www.leonardo.org.pl

Opinia Olga Czuba-Czubiak, kierownik Zespołu Funduszy Pomocowych w Komendzie Stołecznej Policji w Warszawie

P

ierwszy projekt w ramach programu Leonardo da Vinci Komenda Stołeczna Policji zrealizowała w 2006 r. Od tamtej pory systematycznie co roku Komendant Stołeczny Policji umożliwia funkcjonariuszom KSP zdobycie nowych doświadczeń i umiejętności zawodowych w trakcie spotkań szkoleniowych z kolegami z policji europejskich.

W sumie w okresie 2006-2012 KSP zrealizowała 14 projektów, w trakcie których nawiązano współpracę z 33 jednostkami policji UE, a doskonalenie zawodowe odbyło ponad 300 funkcjonariuszy i pracowników KSP. Współpraca ta jest nadal kontynuowana zarówno podczas codziennej pracy funkcjonariuszy np. podczas Euro 2012, jak i przy realizacji nowych projektów finansowanych ze środków UE. Pomijając korzyści, jakimi są wzbogacenie kwalifikacji zawodowych, dzięki programowi LdV każdy z uczestników miał możliwość poznania ciekawych ludzi, zwiedzania wspaniałych miejsc, poznania zwyczajów i języka innego narodu oraz poznania atmosfery panującej w danym mieście.

Policjanci z bydgoskiej komendy wojewódzkiej podczas patrolu w Tilburgu

Policjanci z Gdańska i Bolonii podczas pomiaru prędkości pojazdów

W trakcie zagranicznej wizyty funkcjonariusze z Poznania mieli okazję zobaczyć, jakim sprzętem dysponują ich partnerzy

Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 14

Informacja młodzieżowa FELIETON

Młodzież bije głową w mur

Wawrzyniec Pater

C

zy system informacji młodzieżowej jest w Polsce potrzebny? Jak powinien działać? Kto go powinien finansować? Hołdując fundamentalnej zasadzie polityki młodzieżowej – „Nic o was bez was” – Krajowe Biuro Eurodesk Polska spytało o to samych zainteresowanych.

Ankietę na temat potrzeb informacyjnych młodzieży wypełniło 1328 respondentów, głównie młodych ludzi i osób pracujących z młodzieżą.

Jej wyniki nie pozostawiają wątpliwości. Za najważniejsze obszary informacji młodzieżowej respondenci uznali naukę, pracę i możliwości międzynarodowe. Ich zdaniem przekazywaniem informacji powinny się zajmować szkoły, organizacje pozarządowe i niezależne ośrodki.

Spytaliśmy też, jak najskuteczniej docierać z informacją do młodych.

Respondenci stawiają na internet. Bo jest szybki, tani, dostępny i skuteczny. Dlatego, twierdzą ankietowani, w Polsce powinien działać krajowy portal młodzieżowy. Wszystkie informacje byłyby wówczas usystematyzowane i zgromadzone wyniki ankiety nie pozostawiają wątpliwości – Za najważniejsze w jednym miejscu, obszary informacji młodzieżowej a dzięki gwaran- respondenci uznali naukę i pracę cji anonimowości łatwiejsze stałoby się zadawanie pytań i docieranie do młodzieży z małych miast czy wsi.

Portal – tak, ale nie tylko. Informacja online nie zastąpi bowiem bezpośredniego kontaktu młodego człowieka z konsultantem czy doradcą – tak zapewne myśli 90 proc. osób, które opowiedziały się za utworzeniem punktów informacji młodzieżowej. Większość z nich uważa, że powinny być one finansowane w ramach partnerstwa rządowo-samorządowego, a w drugiej kolejności – z grantów i dotacji.

Podobne postulaty młodzież zgłasza również przy okazji debat o polityce młodzieżowej. Przykłady można mnożyć. Czerwiec 2012 r., debata u prezydenta RP pt. „Energia młodych. Jak działać, po co działać?”

– uczestnicy domagają się usunięcia barier utrudniających dostęp do informacji oraz utworzenia punktów informacji młodzieżowej. Listopad 2012 r. – do podobnych wniosków dochodzą uczestnicy konferencji „Most Dialogu”, współorganizowanej przez Urząd Miasta Lublina. Jednomyślnie stwierdzają, że brak dostępu do rzetelnej i profesjonalnej informacji to jedna z większych bolączek młodzieży z Lubelszczyzny. Listopad 2012 r.

– na kłopoty z dotarciem do informacji o stypendiach zwracają również uwagę uczestnicy konferencji „Programy stypendialne – dobra inwestycja”.

Podobnych głosów jest tym więcej, im więcej młodzi ludzie mają okazji do ich artykułowania. A wielu młodych zapewne nie zdaje sobie sprawy, że zgłaszając powyższe postulaty, domaga się realizacji postanowień i rekomendacji zapisanych w dokumentach ONZ, UE, Rady Europy czy UNICEF. Czy Polska nie jest członkiem tych organizacji? W takim razie zapewnienie dostępu do informacji i doradztwa to już nie tylko realna potrzeba młodzieży. To jej prawo. A państwa – obowiązek. •

Wawrzyniec Pater, koordynator Krajowego Biura Eurodesk Polska

Działać inteligentnie, informować zrozumiale

jak to robią za granicą Sieć centrów dla młodzieży budowana jest na Słowacji od ponad 20 lat. – Robimy wszystko, by nadążyć za młodzieżą – mówią jej twórcy Juliana Martinková dyrektor biura Stowarzyszenia Młodzieżowych Centrów Informacji i Doradztwa (ZIPCeM) na Słowacji

M

łodymi ludźmi na Słowacji opiekuje się Stowarzyszenie Młodzieżowych Centrów Informacji i Doradztwa (ZIPCeM). Z jego usług korzystają nie tylko nastolatkowie, ale również pracownicy młodzieżowi, szkoły i organizacje pozarządowe. Stowarzyszenie działa według zasad zawartych w Europejskiej Karcie Informacji Młodzieżowej: usługi są darmowe, beneficjenci mają zagwarantowaną anonimowość i prawo do dyskrecji, informacje są obiektywne i aktualne, a ZIPCeM gwarantuje równy dostęp do nich wszystkim zainteresowanym.

Historia informacji młodzieżowej na Słowacji sięga 1992 r. – Przeszliśmy długą drogę. Na początku pozyskiwanie informacji i zdobywanie partnerów było bardzo trudne. Teraz działamy już w innych warunkach, ale wciąż chcemy iść naprzód.

Szukamy nowych sposobów dostarczania informacji – inteligentnych i łatwych do przyswojenia dla beneficjentów. Musimy nadążyć za postępem technologicznym i zmianami społecznymi – deklarują pracownicy ZIPCeM. Przekazywane informacje dotyczą sześciu dziedzin: zatrudnienia i rynku pracy, edukacji, turystyki, obywatelstwa i spraw społecznych, aktywnego spędzania wolnego czasu oraz porad eksperckich.

Młodzież ma do dyspozycji sieć 14 centrów informacji młodzieżowej rozsianych po całym kraju. Ich pracownicy realizują różnego rodzaju inicjatywy związane z młodzieżą – np. dotyczące wolontariatu.

Komu natomiast potrzebne są specjalistyczne publikacje – ten może skorzystać z oferty Infopoints. W całym kraju działa sześć tego rodzaju placówek.

Informacje przekazywane są młodzieży w różnej formie: po pierwsze, może ona spotkać się bezpośrednio z zawodowymi konsultantami lub porozmawiać z nimi

Punkt informacji młodzieżowej na Słowacji

przez telefon, Skype’a lub na Facebooku.

Po drugie – może poszukać ważnych dla siebie informacji w internecie, np. na portalach www.icm.sk, www.zipcem.sk oraz wspomnianym już profilu www.fb.com/ icmmladym (ma już ponad 20 tys. fanów).

Po trzecie – na młodych ludzi czeka mnóstwo wydawnictw w tradycyjnej, papierowej formie: ulotek, plakatów, broszur informacyjnych.

Słowacka sieć stara się starannie dokumentować swoją pracę – na bieżąco

N

historiana.eu To bardzo trudny do jednoznacznej oceny serwis. Bo to przecież interesująca tematyka, ogrom pracy włożonej w stworzenie strony, na której osoby zainteresowane historią znajdą sporo materiałów. A z drugiej strony – koszmarna kolorystyka, czcionka, od której bolą zęby, o oczach już nie mówiąc i wielki stempel „work in progress”, a projekt zaczął się w roku 2007...

Więcej informacji na ten temat:  www.icm.sk

Eva Masarova

dyrektor departamentu młodzieży i programów wspólnotowych w Ministerstwie Edukacji, Nauki, Badań i Sportu na Słowacji

Informacja młodzieżowa ma wielki wpływ na postawy młodych ludzi i wartości, które będą wyznawać. Może uwrażliwić na zjawiska społeczne, kształtować postawy wobec praw człowieka, idei równości czy uczestnictwa w życiu społecznym. Na podstawie pozyskanych informacji młodzi ludzie będą też decydować o swojej przyszłości: studiach czy karierze zawodowej. Tej działalności nie można zaniedbać.

malin w internecie

WORK IN PROGRESS od sześciu lat

europa.eu/citizens-2013 awet gdyby ten serwis był pod zupełnie inną domeną i nie byłoby na nim flagi UE, od razu wiedziałbym, że to dzieło unijnych webmasterów. Oglądam serwisy unijne już od kilku lat i ten specyficzny sposób projektowania stron widać na pierwszy rzut oka. Jest w nim wszystko, co powinno być – kilkanaście wersji językowych, intuicyjna nawigacja i mnóstwo przydatnych informacji na temat Europejskiego Roku Obywateli. Ale bardzo bym się cieszył, gdyby serwisy unijne były nie tylko użyteczne, ale i ładne. A może za bardzo się czepiam?

uaktualnia bazę statystyczną dotyczącą klientów centrów, by jak najszybciej dostosować się do zmieniających się potrzeb. W tym procesie pomóc ma teżspecjalna aplikacja na iPhony, ułatwiająca dostęp do najważniejszych informacji.

W 2012 r. zainstalowało ją prawie 7 tys. osób. Wktótce pojawi się jej wersja na urządzenia z Androidem. •

www.uIs.unesco.org/education/pages/internationalstudent-flow-viz.aspx Majstersztyk. Na jednej, łatwej do opanowania i atrakcyjnej wizualnie mapce, zawierającej rozwijaną listę, dwa przełączniki, dwa suwaki i trzy tabelki, udało się umieścić mnóstwo danych. Aż się wierzyć nie chce, że informacje o tym, gdzie studenci wyjeżdżają za granicę mogą być tak ciekawe. Mind=blown.

– Marcin Malinowski, www.malin.net.pl

euskillspanorama.ec.europa.eu Tę stronę zaliczam do gatunku takich, o których chyba już kilka razy pisałem: bardzo mocno wyspecjalizowane informacje, które przydadzą się bardzo wąskiemu gronu odbiorców, w stu procentach wiedzących, czego szukają. Osoba, która nie jest bezpośrednio zainteresowana analizami napisanymi skomplikowanym językiem na dwustu stronach, raczej nie znajdzie tu nic ciekawego.

Nie przegap terminów terminy przyjmowania wniosków w programach zarządzanych przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji W okresie 30 KWIETNIA 2013 – 30 CZERWCA 2013 r. pełna, systematycznie uzupełniana i aktualizowana lista znajduje się w bazie eurodesk polska – www.eurodesk.pl/nieprzegap.

termin 30 kwietnia 2013 r.

program/akcja

opis

Kontakt

Grundtvig – Kursy doskonalenia zawodowego kadry dla edukacji dorosłych

Kursy za granicą dla przedstawicieli kadry edukacyjnej pracującej w obszarze niezawodowej edukacji osób dorosłych.

Karolina Milczarek kmilczarek@frse.org.pl, tel.: 22-46-31-233;

Grundtvig – Wizyty i wymiana kadry dla edukacji dorosłych

Indywidualne wyjazdy zagraniczne przedstawicieli kadry edukacyjnej pracującej Ewa Orzeszko w obszarze niezawodowej edukacji osób dorosłych na konferencje, seminaria eorzeszko@frse.org.pl, i praktyki typu job shadowing. tel.: 22-46-31-237, www.grundtvig.org.pl

Comenius – Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej

Dofinansowanie udziału w szkoleniach dla nauczycieli i innej kadry oświatowej.

Grzegorz Żółcik gzolcik@frse.org.pl, tel.: 22-46-31-202, www.comenius.org.pl

Młodzież w działaniu – Młodzież dla Europy

Dofinansowanie międzynarodowych wymian młodzieży i lokalnych projektów młodzieżowych o wymiarze europejskim.

Grzegorz Kucharyk gkucharyk@frse.org.pl, tel.: 22-46-31-413, www.mlodziez.org.pl

Młodzież w działaniu – Wolontariat Europejski

Program dla młodych ludzi, kórzy chcą pracować społecznie za granicą oraz dla organizacji, które chcą przyjąć wolontariusza z zagranicy.

Agnieszka Bielska abielska@frse.org.pl, tel.: 22-46-31-420, www.mlodziez.org.pl

Młodzież w działaniu – Młodzież w Świecie

Dofinansowanie wymian młodzieży, projektów szkoleniowych (m.in. wizyt studyjnych, seminariów i szkoleń).

Dominika Jagiełło djagiello@frse.org.pl, tel.: 22-46-31-431, www.mlodziez.org.pl

Młodzież w działaniu – Szkolenie i Tworzenie sieci

Dofinansowanie staży, wizyt studyjnych, seminariów, kursów szkoleniowych i innych działań służących tworzeniu partnerstw, wymianie doświadczeń i podnoszeniu kompetencji osób pracujących z młodzieżą.

Bożena Kiluk bkiluk@frse.org.pl, tel.: 22-46-31-443,

Młodzież w działaniu – Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową

Wsparcie krajowych i międzynarodowych seminariów służących wymianie doświadczeń i poglądów między młodzieżą, osobami pracującymi z młodzieżą i politykami odpowiedzialnymi za politykę młodzieżową.

www.mlodziez.org.pl

European Language Label – Konkurs instytucjonalny

Europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych. Certyfikat jest wyróżnieniem za innowacyjne metody kształcenia i promuje osiągnięcia dydaktyczne.

Anna Grabowska agrabowska@frse.org.pl, tel.: 22-46-31-263, www.ell.org.pl

www.grundtvig.org.pl

1 maja 2013 r.

6 maja 2013 r.

European Language Label – Konkurs indywidualny dla nauczycieli European Language Label – Konkurs indywidualny dla osób uczących się języków obcych 1 czerwca 2013 r.

Zespół programów Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus, Eksperci Bolońscy (FSS) – Mobilność Studentów i Pracowników Uczelni

28 czerwca Zagraniczna mobilność szkolnej 2013 r. kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych

Wniosek o certyfikaty ECTS i DS Label na lata 2013-2016, składany przez polskie Katarzyna Lasota uczelnie do Narodowej Agencji. katarzyna.lasota@frse.org.pl, tel.: 22-46-31-246, www.ekspercibolonscy.org.pl

Dofinansowanie wyjazdów zagranicznych w formie kursów szkoleniowych, staży, wizyt studyjnych dla nauczycieli, kadry edukacyjnej i studentów.

Anna Pokrzywnicka apokrzywnicka@frse.org.pl, tel.: 22-46-31-682, www.pokl.frse.org.pl/projekty-instytucjonalne

KONKURS

EDUinspiracje 2013 Historie sukcesu Jak udział w programach edukacyjnych wpłynął na funkcjonowanie instytucji i nasze życie?

KTO MOŻE WZIĄĆ UDZIAŁ

JAK WZIĄĆ UDZIAŁ

W KONKURSIE

W KONKURSIE

Beneficjenci programów „Uczenie się

Wystarczy wejść na stronę www.eduinspiracje.pl

przez całe życie”, „Młodzież w działaniu”,

i wypełnić zgłoszenie konkursowe. Jeżeli realizowany

Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego

projekt uważasz za przykład dobrej praktyki, jeśli

Zasady udziału oraz regulamin

oraz Polsko-Litewskiego Funduszu

chcesz podzielić się doświadczeniami i wyróżnić się

konkursu dostępne są na stronie

Wymiany Młodzieży realizujący projekty

na rynku pracy jako laureat prestiżowego konkursu,

w latach 2007-2013.

nie czekaj, zgłoś się już dziś!

www.eduinspiracje.pl

Na zgłoszenia czekamy do 26 maja 2013

Europa Dla Aktywnych - kwartalnik FRSE - strona 16

Na zakończenie posłowie

Dwa problemy, jedno rozwiązanie

ostatnia kreska ratunku

michał narojek Urszula Augustyn

O

problemach dzieci w wieku szkolnym w ostatnich miesiącach zrobiło się bardzo głośno. Zaczęło się 25 lutego, gdy fundacja „Maciuś” ogłosiła, że rzekomo 800 tys. polskich uczniów jest niedożywionych. Wcześniej stowarzyszenie „Ratuj maluchy” próbowało i nadal próbuje storpedować plany obniżenia wieku szkolnego. Obie akcje to przykłady zniekształcania rzeczywistości, dlatego wymagają komentarza.

Raport fundacji „Maciuś” trudno nazwać inaczej, jak po prostu paskudnym. Fundacja – zresztą szybko zdemaskowana przez media – próbowała wywołać wrażenie, że w Polsce dzieci notorycznie chodzą głodne. To nieprawda. Sejmowa komisja ds. edukacji, nauki i młodzieży, której jestem wiceprzewodniczącą, bardzo rzetelnie analizowała raport, jak wygląda dożywianie dzieci w polskich szkołach. Mogą z niego skorzystać wszyscy uczniowie z rodzin o dochodach objętych pomocą społeczną. I nie tylko. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zdecydowało, że do dyspozycji gmin (dyrektorów szkół, nauczycieli) odda dodatkową pulę pieniędzy, dzięki którym każde głodne dziecko ma zostać nakarmione. Na ten cel przeznaczono 10 proc. całej kwoty przekazywanej gminom na dożywianie. Mało tego – od 2009 r. wojewodowie ani razu nie dostali mniej środków na to działanie niż wnioskowali. Nie ma więc mowy o ograniczaniu pieniędzy na dożywianie dzieci.

Z przyjęciem sześciolatków do WEDług NIK wiele szkół jest niegotoszkół jest podobnie – to również wych na przyjęcie sześciolatków. Ale bardziej problem medialny niż fak- dlaczego w ciągu pół roku czy roku tyczny. Głos w tej sprawie zabrała mamy tych problemów nie usunąć? już Najwyższa Izba Kontroli, ale nawet jej raport został – mam wrażenie – odczytany zbyt jednostronnie. Gdy dokładnie przeanalizujemy jego treść dowiemy się, że sporo szkół nie jest gotowych, ale w większości chodzi o drobne uchybienia, w rodzaju braku papieru w toaletach. Dlaczego w ciągu pół roku czy roku mamy tych problemów nie usunąć? Pamiętajmy, że po pierwsze: sześciolatki w szkołach były od lat – w zerówkach – więc lwia część placówek nie musi czynić specjalnych przygotowań. Po drugie – nie bójmy się konfliktów w klasach, bo nie jest powiedziane, że sześcio- i siedmiolatki muszą się znaleźć w tych samych oddziałach. Po trzecie – nie obawiajmy się, że sześciolatki w szkole będą musiały godzinami przesiadywać w ławkach, bo w takiej formie nauki nie prowadzi się od lat. I na miły Bóg , przestańmy straszyć dzieci szkołą!

Mam wrażenie, że rozwiązanie obu problemów – zarówno niedożywienia, jak i przygotowania szkół do przyjęcia sześciolatków – to wyłącznie kwestia dobrej woli, wrażliwości i zaangażowania. Postarajmy się o nie, zamiast narzekać i straszyć. •

Urszula Augustyn, posłanka Platformy Obywatelskiej, wiceprzewodnicząca sejmowej komisji ds. edukacji, nauki i młodzieży

Europa dla Aktywnych

Koordynatorzy „EdA”: Wawrzyniec Pater, Agnieszka Pietrzak, Krzysztof Szwałek, Paulina Puchalska. Koordynatorzy działów: Druga strona FRSE: Agnieszka Pietrzak, Polityka młodzieżowa, Informacja młodzieżowa: Wawrzyniec Pater, Edukacja szkolna: Julia Płachecka, Gracjana Więckowska, Szkolnictwo wyższe: Beata Skibińska, Katarzyna Aleksandrowicz, Edukacja pozaformalna: Ewelina Miłoń, Edukacja dorosłych: Karolina Milczarek, Alina Respondek, Kształcenie zawodowe: Izabela Laskowska, Anna Kowalczyk, SALTO: Andriy Pavlovych, ELL: Anna Grabowska, EURYDICE: Anna Smoczyńska. Korekta: Agnieszka Pawłowiec, Weronika Walasek. Fotografie: zasoby FRSE oraz www.flickr.com. Stale współpracują: Michał Narojek, Marcin Malinowski, Klaudia Wojciechowska, dr hab. Jacek Kurzępa, dr Maciej Duszczyk. E-mail redakcji: eda(at)eurodesk.pl. Wydawca: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, ul. Mokotowska 43, 00-551 Warszawa; tel. 22 622 66 70. Przedruk, kopiowanie i wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) w innych mediach wymaga zgody autora. Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną. Projekt został zrealizowany przy wsparciu udzielonym przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię, poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego w ramach Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego.