LAB kort nieuws

Nieuwe directeur Twice Eindhoven

Twice Eindhoven heeft Marc Kuipers aangesteld als nieuwe directeur. Hij volgt Saskia van de Schoot op, die de afgelopen 2,5 jaar directeur van Twice was. Haar opvolger is een ervaren directeur uit de wereld van de business centers. Kuipers was de afgelopen 7,5 jaar General Manager bij Place for Bizz business centers. Daarvoor werkte hij onder andere bij de Office Operators. Kuipers neemt dus ruime ervaring met business centers mee, die in zijn nieuwe functie goed van pas komt. “Het is een eer om mee te mogen bouwen aan het ecosysteem voor hightech start-ups en scale-ups ”, zegt Kuipers over zijn nieuwe functie. “We gaan bedrijven binden en verbinden en zorgen dat ze kunnen groeien.”

Marc Kuipers (foto: Twice).

Operationeel: Agrolab Dr.A.Verwey

Agrolabs nieuwe lab Dr.A.Verwey in Barendrecht (beeld: Agrolab).

Vanaf eind februari heeft Agrolab Dr.A.Verwey een nieuwe laboratoriumruimte in Barendrecht. Het 120 jaar geleden opgerichte bedrijf heeft nu de beschikking over moderne, toekomstbestendige, state of the art labs met nieuwe ruimtes en een betere lay-out. Op de nieuwe locatie in Barendrecht aan de A15 worden alle huidige laboratoria samengevoegd onder één dak. De ruim 80 werknemers van Laboratorium Dr.A. Verwey analyseren jaarlijks meer dan 60.000 monsters. Naast voedingsmiddelen worden grondstoffen, diervoeders en andere bulkgoederen in het geaccrediteerde lab getest. Sinds 2011 behoort Dr.A. Verwey tot de Agrolab Group, die in heel Europa vertegenwoordigd is.

Hans Clevers naar Roche

Vanaf 18 maart zal geneticus Hans Clevers, een van de oprichters van en onderzoeker bij Oncode, aan het hoofd staan van Roche Pharmaceutical Research and Early Development (pRED) en lid worden van het Corporate Executive Committee van Roche in Basel, Zwitserland. Clevers was een van de eersten die stamcellen liet uitgroeien tot kleine maar functionele miniatuurorganen genaamd organoïden. Hiervoor gebruikte hij aanvankelijk darmstamcellen. Organoiden worden wereldwijd gebruikt om de fysiologie en pathologie van organen te bestuderen en zijn een effectieve manier om gepersonaliseerde geneesmiddelen te ontwikkelen. In zijn nieuwe rol gaat Clevers onderzoek leiden naar de ontwikkeling van medicijnen voor een groot aantal ziekten. Clevers blijft nauw verbonden met de onderzoeksgemeenschap van Oncode. Ook blijft hij als adviseur/gastonderzoeker betrokken bij zijn onderzoeksgroep bij het Hubrecht Institute. Clevers begon zijn carrière met een studie biologie en geneeskunde in Utrecht, met als doel arts te worden en patiënten te helpen. Tijdens zijn promotie ontdekte hij echter zijn grote passie voor wetenschap en onderzoek en besloot hij verder te gaan in de academische wereld. In de jaren daarna heeft zijn onderzoek geleid tot vele ontdekkingen. Zijn werk wordt over de hele wereld

geciteerd en overal wordt erop voortgebouwd. Na onderzoek te hebben gedaan in de VS en het UMC Utrecht, kwam Clevers in 2002 naar het Hubrecht Institute, waar hij organoïde technologie ontwikkelde. Die techniek wordt nu door talloze laboratoria over de hele wereld gebruikt om een grote verscheidenheid aan organen en ziekten te bestuderen. In 2017 was hij mede-oprichter van het Oncode Institute, met als doel om kankerpatiënten sneller te laten profiteren van fundamentele wetenschappelijke ontdekkingen. Zijn vertrek uit Nederland is deels ingegeven door ongenoegen, vertelt Clevers in het FD. Het bleek in Nederland voor een academisch wetenschapper buitengewoon ingewikkeld om een ontdekking commercieel toe te passen en onhaalbaar om een eigen farmaceutisch ontwikkelbedrijf op te richten. Hij spreekt in het FD van een ‘enorm web aan restricties’.

Schimmel vernoemd naar Ton Rijs

Meanderella Rijsii, vernoemd naar Ton Rijs (afbeelding: Radboudumc).

Door het gebruik van nieuwe genetische technologieën worden er met enige regelmaat nieuwe schimmels gevonden. Niet omdat de schimmel voor het eerst opduikt, maar omdat hij voorheen niet te onderscheiden was van andere schimmels. Dat geldt ook voor Meanderella Rijsii, die het eerste gedeelte van zijn naam dankt aan het ziekenhuis in Amersfoort en het tweede deel aan Ton Rijs, analist bij de afdeling Medische Microbiologie van het Radboudumc. Nederlandse artsen schakelen het Expertisecentrum Schimmelinfecties van het Radboudumc regelmatig in voor de diagnose van schimmelinfecties bij patiënten en adviezen voor behandeling. Het referentielab onderzoekt dan om welke schimmel het precies gaat. Dat een nieuwe schimmel postuum naar Ton Rijs is vernoemd, heeft onder andere te maken met zijn enorme kennis van schimmels en zijn rol als analist in het Expertisecentrum Schimmelinfecties. De schimmel is gekarakteriseerd door Sybren de Hoog en collega’s, die de ontdekking hebben gepubliceerd in Microbes and Infection.

Samenwerking PerkinElmer – NutriControl

Het NutriControl-laboratorium (foto: PerkinElmer).

Het Amerikaanse PerkinElmer en NutriControl lanceren een gezamenlijk laboratorium in Veghel. Het gerenoveerde lab, dat ook een demonstratielab herbergt, heeft geavanceerde analytische testinstrumenten voor de levensmiddelen-, diervoeder-, voedingsmiddelen- en zuivelindustrie. Daarmee is NutriControl uitgerust om een van de belangrijkste spelers in Europa te worden op dit gebied. PerkinElmer levert NutriControl veel analytische oplossingen voor het uitvoeren van meer dan 800.000 analyses met 300 testmethoden.

NMi eerste Europese UKCA-erkende instantie

NMi, het Nederlands Meetinstituut, is de eerste Europese instantie in de meetinstrumentensector die zich in het Verenigd Koninkrijk heeft gevestigd en een benoeming tot UK Conformity Assessed (UKCA) approved body heeft gekregen. UKCA is de nieuwe Britse productmarkering die verplicht is voor producten die in Groot-Brittannië (Engeland, Wales en Schotland) worden verkocht. NMi is ook aangesteld voor Noord-Ierland (UKNI). De regelgeving heeft betrekking op de meeste producten die voorheen een CE-markering nodig hadden om op de Britse markt te komen. Tot op heden hadden fabrikanten twee afzonderlijke werkstromen met verschillende instanties nodig, in Europa en het VK, om de juiste certificeringen te verkrijgen die nodig zijn om meetinstrumenten op beide markten te verkopen. NMi’s UKCA-aanstelling zorgt ervoor dat klanten terecht kunnen bij één punt voor upgrades van componentinstrumenten en productgoedkeuringscertificaten die voldoen aan zowel CE- als UKCA-eisen. Europese fabrikanten die voor hun producten toegang tot de Britse markt willen behouden, moeten uiterlijk op 1 januari 2023 een UKCA-certificering hebben.

Internationale mestfraude

Op diverse locaties in Noord-Brabant en België vonden doorzoekingen plaats (foto: NVWA).

De NVWA-IOD en de politie hebben eind januari vijf verdachten aangehouden in een lopend onderzoek naar internationale mestfraude. Nederlandse en Belgische faciliterende bedrijven worden ervan verdacht samen te werken bij grootschalige fraude met meststoffen. Het vermoeden bestaat dat zij administratie en verplichte mestmonsters manipuleerden, zodat mest op papier een andere bestemming kreeg dan in werkelijkheid. Ook zijn er vermoedelijk opzettelijk niet-toegestane producten gebruikt en is er een onjuiste mestadministratie bijgehouden door een Nederlandse co-vergister. Omdat de verdenking is dat Nederlandse en Belgische bedrijven samenwerken bij de fraude, hebben de NVWA-IOD, de divisie Inspectie van de NVWA, Politie Oost-Brabant, Politie Zeeland-West-Brabant, het Functioneel Parket, de Belgische Federale gerechtelijke politie en het Parket Antwerpen de krachten gebundeld in een zogeheten Joint Investigation Team (JIT). Er vonden op diverse locaties in Noord-Brabant en België al doorzoekingen plaats.

Synthetische data versnellen gist-onderzoek

Onderzoekers van de RUG hebben laten zien dat met behulp van synthetische data, gegenereerd met een zeer snel systeem van kunstmatige intelligentie, het bestuderen van de groei en celdeling van bakkersgist veel sneller kan. De groei en celdeling van bakkersgist wordt vaak met behulp van time-lapse microscopie bestudeerd. Systemen op basis van kunstmatige intelligentie zijn daarbij zeer nuttig; zij kunnen veranderingen in individuele cellen herkennen en volgen door de serie beelden. Voor het trainen van zo’n KI-systeem is een grote hoeveelheid nauwkeurig beschreven data nodig. Het nieuwe systeem traint het KI-systeem veel sneller en werkt net zo goed als de beste beschikbare neurale netwerken voor de analyse van gistcellen.

10 jaar Pivot Park

Life sciences campus Pivot Park in Oss bestaat 10 jaar. In die periode heeft het bedrijvenpark zich ontwikkeld tot een biofarmaceutische hotspot. Pivot Park werd in 2011 opgericht op initiatief van MSD, de provincie Noord-Brabant, de gemeente Oss, de ministeries van EZ en VWS en de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). De doelstelling was het voorkomen dat er door het sluiten van de R&D-faciliteiten op het voormalige Organon-terrein 1.100 banen en veel waardevolle kennis verloren zou gaan. De community heeft ruim zestig huurders en 650 medewerkers en heeft de ambitie om uit te groeien tot de belangrijkste campus van Europa voor biofarmaceutische innovatie en ontdekking. Momenteel richt Pivot Park zich op de realisatie van een incubator, de verdere ontwikkeling van vastgoed en het versterken van de connectie met het onderwijs.

Life sciences campus Pivot Park in Oss (foto's: Pivot Park).

De plasmareactor voor stikstoffixatie met microgolfenergie. Detail rechts: detail van de plasmabuis.

Onderzoekers UAntwerpen ontwikkelen methode voor duurzame stikstoffixatie Proef met plasmareactor voor ‘groene’ kunstmest

Chemici van UAntwerpen bouwden een nieuwe plasmareactor die met microgolfstralen stikstof duurzamer kan fixeren. Toepassingen liggen onder meer in het verduurzamen van de kunstmestproductie.

Redactie: Labinsights | Fotografie: UAntwerpen

Bij stikstoffixatie, een proces dat niet-reactieve stikstofmoleculen uit de lucht omzet naar eenvoudige, reactieve stikstofcomponenten als ammoniak of stikstofoxides, komt veel

CO2 vrij. Het is een van de belangrijkste chemische processing in de agro-food, want de vastlegging maakt stikstof beschikbaar voor levende organismen, met als bekend voorbeeld nitraatrijke mestkorrels. Het fixatieproces vergt echter enorm veel energie, met als bekendste voorbeeld het Haber-Bosch-proces voor de kunstmestproductie. “Dit proces verbruikt bijna 3% van de wereldwijde aardgasproductie en stoot wereldwijd meer dan 300 miljoen ton CO2 per jaar uit. Er is dus dringend nood aan duurzame alternatieven”, stelt prof. Annemie Bogaerts uit van het Departement Chemie aan de UAntwerpen.

Plasmareactor

is de vierde aggregatietoestand, naast vast, vloeibaar en gasvormig, en kan gemaakt worden door het elektrificeren van een gas. Bogaerts onderzoeksgroep PLASMANT, gespecialiseerd in plasmatechnologie voor duurzame chemie, is daarom een project gestart om de toepassingen te onderzoeken voor stikstoffixatie. Sean Kelly, postdoctoraal onderzoeker bij PLASMANT, bouwde hiervoor een plasmareactor die werkt met microgolfstraling. De eerste resultaten zijn hoopgevend. Volgens de onderzoekers zou deze reactor de opstap kunnen zijn naar duurzame stikstoffixatie op grote schaal. “Deze nieuwe reactor werkt zonder elektroden”, legt Kelly uit. “Het plasma zelf komt niet in contact met de wanden, waardoor de levensduur van de reactor aanzienlijk verlengd kan worden en er minder energieverlies is.”

Industriële opschaling

PLASMANT claimt het hoogste rendement ooit behaald met een plasmareactor te hebben gemeten. Nooit werd er in onderzoekssituaties zo weinig energie gebruikt voor stikstoffixatie met plasma onder atmosferische druk. “De experimenten tonen aan dat dit proces zeer goed schaalt met toenemend elektrisch vermogen en gasdebiet, want de beste resultaten werden bekomen bij de hoogste vermogens en debieten. Dit opent bijgevolg mogelijkheden naar industriële opschaling.”

Info

Een artikel over stikstoffixatie met plasmatechnologie verscheen in het wetenschapstijdschrift Joule, gericht op onderzoek naar duurzame chemie en energie.

Lees meer over het onderzoek in Antwerpen: https://www.sciencedirect.com/science/article/ abs/pii/S2542435121004372

Lees meer over onderzoek naar andere katalysatoren voor het Haber-Bosch-proces:

https://www.sciencedirect.com/science/article/ pii/S2542435118301752