Matcha
December issue
Edito De feestdagen wekken bij sommigen gemengde gevoelens op: gezelligheid, samenzijn en geluk, maar ook stress, angst en schuldgevoelens. Het kan zelfs zijn dat die laatste, jammer genoeg, de overhand hebben. Voor bepaalde foodies zijn de eindejaarsfeesten geen leuke tijd om te genieten van gezelschap en lekkernijen, maar een tijd om zich zorgen te maken over elk grammetje meer of minder. Je gezondheid is belangrijk maar laat je geluk niet ten koste gaan van dat ene aperitiefhapje, of zelfs niet van die ene extra portie. Besef dat het onmogelijk is de feestdagen door te komen zonder eens uit de bocht te gaan. Pak daarna gewoon de gezonde draad terug op en laat die schuldgevoelens achterwege. De feestdagen zijn iets om naar uit te kijken, een moment om echt samen te zijn met je familie, een moment om aan jezelf te tonen hoe sterk je in je schoenen staat.
10
Drink dat glaasje wijn. Eet dat stukje taart. Geniet. Door Jana Van himbeeck, hoofdredactrice
Inhoud Cover 6 Njam!-presentatrice Steffi Vertriest over de rol van gezonde voeding in haar leven Interview 10 Alcoholvrij de feestdagen door: waarom lukt het de Belg maar niet? 20 Gezond genieten tijdens de feestdagen 22 Alles over de granola van I Just Love Breakfast 26 Naar het labo voor hamburgers
20
Fotoreportage 14 Vind je goesting; drie verschillende gezonde winkelconcepten Elke maand 5 Matcha's tips: gezonde ideetjes voor onder de kerstboom 9 Upgraded: gezonde kerstkoekjes om schaamteloos van te smullen 12 Hyped: kan je ĂŠcht gewicht verliezen door kokosolie te gebruiken? 25 Veelgestelde vragen 28 3x wortel En ook nog 13 5 alternatieve melksoorten onder de loep genomen
22
Cooking the dream Een maaltijd die gezond en goedkoop is, en tegelijk ook nog eens snel klaar is, that’s the dream. Dankzij een nieuwe manier van koken ligt die droom binnen handbereik. Het tweede kookboek van Anna Jones staat boordevol snelle recepten gemaakt van gezonde én verantwoorde ingrediënten. Verder krijg je als lezer heel wat tips die het koken leuker en gemakkelijker maken. Waar te verkrijgen? Standaard Boekhandel Prijs? € 29,95
Matcha’s
Christmas gift IDEAS door Jonas Van himbeeck
500 gezonde adresjes Zin in een gezellig avondje op restaurant, maar wil je niet al te ongezond eten? Doe dan inspiratie op in de Groene Gault&Millau. In deze restaurantgids staan meer dan 500 adresjes waar groenten en fruit de menukaart domineren. Het ideale geschenk voor iemand die graag uit eten gaat, maar het ook graag gezond houdt. Waar te verkrijgen? Standaard Boekhandel Prijs? € 16,95
Gezonde doos onder de kerstboom “Guilty free under the Christmas tree”. Met die slogan lanceert Healthbox in samenwerking met voedingscoach Vivian Reijs zijn nieuwe editie, vol gezonde voeding, sportgadgets en vitaminen. Op zoek naar een alternatief voor wijn, chocolade of kerstkoekjes? Zet deze doos dan zeker op je kerstlijstje. Waar te verkrijgen? www.healthbox.nl Prijs? € 24,95
Ork ork ork, gezond eet ik met een… Slow control fork. Eet jij altijd veel te snel, of ken je iemand wiens bord al leeg is als jij aan het jouwe begint? Dan is deze vork het ideale cadeau. De vork meet hoe vaak, hoe lang en hoe snel je eet, en waarschuwt je als je gedrag ongezond wordt. Zo kan je je eetpatroon aanpassen, want te snel eten kan kwalijke gevolgen hebben. Waar te verkrijgen? Shop.slowcontrol.com Prijs? €59,90
In de keuken van
Steffi
Het gaat hard voor Steffi Vertriest (29). Naast haar programma De Gezonde Goesting op Njam! en haar blog Bye Bye Cheeseburger is de healthy foodie nu ook haar eigen gezonde kookboek aan het schrijven. Dat zal in maart in de boekenrekken liggen. “Mensen denken nog steeds dat diëten altijd te maken heeft met gezond eten. Vermageren mag niet je drijfveer zijn om gezonder te eten.” Tekst & fotografie door Laura De Backer
Een gezonde levensstijl staat centraal in je blog en programma en nu ook in je aankomend boek. Waarom? “Ik was vroeger een heel ongezonde eter. Je hebt mensen die zeggen dat ze niet gezond eten, bij mij was het echt overdreven ongezond. Toen ik psychologie aan de UGent studeerde, heb ik een tijdlang gependeld tussen Antwerpen en Gent. Mijn ontbijt was toen drie jaar lang, vijf dagen per week twee bickyburgers en een red bull. Doordat ik van nature heel mager ben en ik dus alles kon eten wat ik maar wou, stond ik nooit stil bij hoe ongezond ik was. Uiteindelijk ben ik toch tot besef gekomen dat ik op heel veel vlakken slecht bezig was. Ik ben altijd al ijdel geweest en ik ging bijvoorbeeld af en toe wel eens naar de zonnebank voor een mooi kleurtje. Op een keer was ik, tijdens het douchen, aan
het nadenken over wat ik met mijn lichaam aan het doen was. Ik dacht toen bij mijzelf hoe onlogisch het was dat ik naar de zonnebank ging om er wat beter uit te zien, terwijl ik eigenlijk het tegenovergestelde deed, want je huid veroudert veel sneller daardoor. Als ik het als twintiger belangrijk vind om er goed uit te zien, ga ik dat op mijn veertig waarschijnlijk ook belangrijk vinden. En die lijn van denken heb ik meteen doorgetrokken naar voeding. En dan zit je met de vraag ‘wat is gezond?’. Daar ben ik me steeds meer in gaan verdiepen en overgeschakeld naar gezondere voedingsmiddelen die een heel positief effect op mijn lichaam hadden. Het verschil met hoe ik me daarvoor voelde was zo groot, dat ik meer ben beginnen lezen over de theoretische kant van gezond eten. Wat zijn macronutriënten? Wat heb je daarvan nodig? Na mijn studie psychologie heb dan ik een opleiding als voedingsconsulente gevolgd en zo is gezonde voeding een enorm groot deel van mijn leven geworden.” Zijn er dingen die je resoluut van je bord bant? “Ik ben vroeger door heel extreme fases gegaan, die overgang van ongezond naar gezond eten kon niet langzaam gaan bij mij. Ik heb bijvoorbeeld een tijdje het Paleo dieet gevolgd waarbij je enkel groenten, vis, vlees, eieren, fruit,
Vertriest
noten en zaden eet, allemaal onbewerkt en zonder chemische toevoegingen. Nu kan ik gezond eten veel meer nuanceren. Het enige wat ik niet drink is alcohol of frisdrank. Frisdrank is ook het eerste wat ik mensen die graag wat gezonder willen eten, aanraad om te schrappen. Ik gebruik ook
“Twee bickyburgers en redbull als ontbijt” enkel onbewerkte producten en ik eet heel weinig vlees. Maar ik ben geen vegetariër. Als iemand me vlees voorschotelt, eet ik dat op. Als ik al eens vlees maak, is het biologisch vlees en een kleinere portie.” Volg jij voedselhypes? “Als blogger moet je voor een stuk meegaan in die hypes. Ik vind hypes ook heel boeiend omdat je er veel van leert. Amerikaanse bloggers die ik volg, zijn meestal als eerste mee met die hypes. Dan is het wel leuk om zo’n hype eens
uit te proberen en die misschien hier als eerste te introduceren aan een groot publiek. In De Gezonde Goesting heb ik bijvoorbeeld zo’n açaí bowl gemaakt, iets wat veel bloggers al heel lang kennen. Dan is het leuk dat ook de modale mens açaí leert kennen. Er zijn een heleboel positieve hypes die ik het waard vind om een platform te geven. Anderzijds zijn er ook heel wat drastische hypes zoals klei eten, waar ik minder fan van ben. Maar ook die hypes probeer ik eerst voor ik ze afschrijf.”
“Ik ben heel snel afgestapt van dat typische bordje met groenten, patatjes en vlees” Eet je ook gezond tijdens de feestdagen? “Ik heb gelukkig veel invloed op mijn familie. Als ze weten dat ik kom, doen ze hun best om voor mij iets gezonds te voorzien. Maar als er pasteitjes op tafel staan durf ik daar wel eens eentje van te eten. Verder hecht ik ook heel veel belang aan tradities. Elk jaar ga ik met mijn papa naar de kerstmarkt in Keulen. Daar vind je natuurlijk niets gezonds. Dan eet ik bijvoorbeeld een braadworst. Dat belichaamt zo ongeveer alles
waar ik tegen ben: bewerkt vlees, niet biologisch, bewaarmiddelen en kleurstoffen. Op zo’n moment zeg ik ook dat ik weet dat het ongezond is, het heeft geen zin om daarover te liegen. Maar als ik dat op dat moment graag wil eten, dan doe ik dat. Daar zal ik me nooit schuldig over voelen.” Hoe verzin jij nieuwe gerechten? “Ik reis heel veel en dan probeer ik altijd te ontdekken of ze daar een specifieke specialiteit hebben waar ik iets mee kan doen. Uiteindelijk draaien die gerechtjes altijd helemaal anders uit omdat ik andere ingrediënten gebruik. Verder haal ik ook inspiratie uit gerechtjes die ik ergens proef of een recept dat een buitenlandse blogger post. Dan vervang ik de ingrediënten door ingrediënten die ik graag eet. En natuurlijk heel veel gerechten uit de klassieke keuken die ik wat omvorm tot ze gezond zijn. Als ik in de keuken ben en ik heb tijd om te koken probeer ik altijd te experimenteren. Dat mislukt ook wel eens.” Je bent nu druk bezig met je boek en opnames. Hoe vind jij de tijd om toch gezond te eten? “Op zo’n momenten is dat een uitdaging en eet ik ook wel wat ongezonder. Met ongezonder
bedoel ik dan dat ik bijvoorbeeld twee keer granola eet, als ontbijt en avondeten. En als ik echt weinig tijd heb snijd ik meestal wat groenten en zoete aardappel, een beetje olijfolie en peper en zout en zo de oven in. Ik ben heel snel afgestapt van dat typische bordje met groenten, patatjes en vlees. Als je dat loslaat, heb je altijd wel iets in huis om iets lekkers en gezonds te maken. Ik heb ook niets ongezonds in huis zoals bijvoorbeeld snoepjes, wat het ook al wat moeilijker maakt om echt ongezond te eten. Als ik dan zin heb in iets zoets plet ik een banaan en meng ik daar wat cacao onder. Dat is super zoet en zo krijg je toch het gevoel dat je aan het snoepen bent.” Welke vooroordelen over gezond eten zou je graag zien verdwijnen? “Mensen denken nog steeds dat het met diëten te maken heeft. Wat in mijn geval helemaal niet zo is, ik ben altijd al mager geweest. Dat mag ook niet je drijfveer zijn. Mensen die me advies vragen om wat af te vallen, kan ik niet helpen. Vermageren kan een gevolg zijn van gezond eten, dat wel. En mensen denken ook vaak dat gezond eten niet lekker is. Maar daar komt meer en meer verandering in.”
www.byebyecheesburger.be info@byebyecheeseburger.be Instagram: @steffievertriest Twitter: @SteffieVertriest Facebook: @byebyecheeseburger De Gezonde Goesting: elke dinsdag om 17.30u en 21.15u op Njam!
Upgraded
Lekker én gezond? Ja, dat kan! Iedere maand geeft Matcha een ongezond gerecht een upgrade: boosdoeners als suiker en verzadigde vetten maken plaats voor gezonde ingrediënten. Zo kan je op een bewuste manier blijven genieten van je favoriete recepten. Tekst & fotografie door Jana Van himbeeck
Gingerbread koekjes 40 koekjes - 40 min. Ingrediënten 300 gr speltbloem • 2 tl gemalen gember • 2 tl kaneel • ¼ tl kruidnagel • snufje zout • 1 ei • 1 tl baking soda • 70 gr kokosolie • 75 gr kokosbloesemsuiker • 50 gr honing Bereiding 1. Meng de speltbloem met de gemalen gember, kruidnagel, kaneel en zout in een kom. 2. Verhit de kokosolie in een steelpannetje op het vuur. Voeg de kokosbloesemsuiker en honing toe. Laat 2 minuten op het vuur staan tot de suiker een beetje gesmolten is. Roer regelmatig. 3. Neem het steelpannetje van het vuur en roer de baking soda onder het mengsel. 4. Doe het mengsel bij de bloem. Voeg ook het ei toe en kneed het beslag tot je een deegbal krijgt. 5. Wikkel het deeg in plastiek folie en laat het 2 uurtjes in de ijskast rusten. 6. Verwarm de oven voor op 160°C. 7. Bestrooi een oppervlakte met een beetje speltbloem en rol je deeg uit met een deegrol tot het ongeveer 0,5 cm dik is. Steek de koekjes uit met koekvormpjes. 8. Bak voor 10 minuten in de voorverwarmde oven. 9. Laat de koekjes 10 minuten afkoelen.
A
Een aperitiefje, wijn bij het eten of een pintje op café. De Belg drinkt graag een glaasje, maar voor alcoholvrije alternatieven halen we onze neus op. Matcha ging op zoek naar een verklaring, en biedt enkele alternatieven om de feestdagen gezonder door te komen. Tekst & fotografie door Andreas Rotty & Jonas Van himbeeck
Hoewel de alcoholconsumptie de laatste twintig jaar met een vijfde is gedaald, drinken we nog steeds meer dan het gemiddelde in de OESO-landen (cijfers van 2015, nvdr). Frappanter is echter het lage aantal alcoholvrije consumpties in ons land: slechts 2,1 procent van de totale bierverkoop van AB Inbev bestaat uit alcoholvrije bieren. “Daar zijn twee doorslaggevende redenen voor”, aldus Korneel Warlop, Manager External Communication BeLux & Global van AB Inbev. “Ten eerste is de smaak niet fantastisch. De echte biersmaak ontbreekt, en die is natuurlijk cruciaal als je bier wilt drinken. Ten tweede is de verpakking vaak niet aantrekkelijk.”
Er is nog een argument dat vaak wordt aangehaald: alcoholvrije dranken zouden niet in onze biercultuur passen. Nochtans is er volgens Warlop zeker een markt voor. “In landen als Duitsland en Spanje, die ook een biertraditie hebben, liggen de verkoopcijfers van niet-alcoholische dranken veel hoger. In Duitsland is dat tien procent, in Spanje zelfs achttien.” Er is dus nog veel groeimarge in België. Bijkomend onderzoek “Alcoholvrij bier is beter en gezonder dan gewoon bier, dat is zeker. Maar wij plaatsen er
toch enkele kanttekeningen bij”, stelt Marijs Geirnaert, directeur van de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen (VAD). “De alcoholindustrie wil vooral meer verkopen”, steekt Geirnaert van wal. “En aangezien alcoholvrije dranken gepromoot kunnen worden aan jongeren, moeten we daar even bij stil staan. Er is nog meer onderzoek nodig, want eigenlijk is het product placement vanuit de industrie om een heel jonge doelgroep aan hun merk te binden.” Maar er zijn ook veel voordelen aan alcoholvrije dranken, nuanceert Geirnaert. “Het verhoogt het bewustzijn van de mensen. En als ze na twee pintjes overschakelen op alcoholvrij bier om de auto te nemen en zo minder snel een ongeluk veroorzaken, wint iedereen daarbij.”
A
De feestdagen door
lcoholvrij Alternatieven
“Tijdens de feestdagen wordt er vaak meer gedronken. Alcohol gaat samen met feesten, dat zit ingebakken in onze cultuur. Er zijn nochtans veel negatieve gevolgen op korte termijn, denk maar aan verkeersslachtoffers of partnergeweld. Alcohol is nooit een onschuldig product.” - Marijs Geirnaart, VAD
Om op een gezonde, katervrije manier de feestdagen door te komen, doet Matcha enkele minstens even lekkere alternatieven uit de doeken.
Mocktails Vaak is het in een cocktail de mix van ingrediënten die je smaakpapillen bekoort, niet de wodka of rum. Het woord “mocktail” is een samenstelling van het Engelse “mock”, dat “vals” betekent en “cocktails”. Er zit dus geen alcohol in, maar het heeft de smaak van een cocktail. Kijk maar eens op www.cocktail-maken.be/mocktail.
Alcoholvrije wijn In elke supermarkt vind je tegenwoordig enkele alcoholvrije wijnen. Die zijn ook van druiven gemaakt en hebben het hele wijnproces doorlopen, maar achteraf is de alcohol eraan onttrokken. Zoek een lekker exemplaar op www. alcoholvrij.com.
Suikervrije limonades Het hoeft geen glas alcoholvrij bier of wijn te zijn. Suikerarme limonades of ijstheeën zijn fruitig en zoet zonder de ongezonde aspecten van frisdrank. Zoek naar ‘ijsthee maken’ op Google voor een hoop recepten.
Hyped
Wekelijks verschijnt er wel een nieuw wondermiddeltje op de voedingsmarkt. Daardoor is het niet vreemd als je ondertussen door de bomen het bos niet meer ziet. Zijn al deze nieuwe superfoods daadwerkelijk de nieuwe superhelden uit de natuur of zijn het slinkse trucjes van voedingsgoeroes en marketeers? Matcha nam het onder de loep en plaatste deze maand een kritische noot bij kokosolie. Tekst door Arnout Cillissen & fotografie door Jana Van himbeeck
Om verwarring te voorkomen, moeten we verduidelijken dat kokosolie en kokosvet eigenlijk hetzelfde product zijn. Kokosvet is een vaste substantie en de olie is vloeibaar. Op het eerste zicht lijkt kokosolie een enorm ongezond product te zijn. Het bestaat namelijk voor 92 procent uit verzadigde vetten. Daarvan wordt aangenomen dat deze enorm slecht zijn voor je gezondheid maar is dat ook zo? Buitenbeentje De vetten in de tropische olie zijn namelijk een wetenschappelijk buitenbeentje. De ketenlengtes van de vetzuren zijn korter waardoor je lichaam er anders mee omspringt. Uniek is dat de kokosvetzuren via de lever direct in de bloedbaan terecht komen. Dat zorgt voor een snellere verbranding. De bewering dat ze alleen voor verbranding gebruikt worden en niet opgeslagen worden als vetreserve is onjuist. Een vet zal niet zomaar verdwijnen, je moet het eerst verbranden. Gewichtsverlies Kokosolie wordt ook vaak gelinkt aan gewichtsverlies. De bijnaam ‘de vette slankmaker’ laat weinig aan de verbeelding over. Maar zoals bij veel claims mist de wetenschappelijke onderbouwing. De onderzoeken die er zijn, tonen geen buitengewoon gewichtsverlies aan na langdurig gebruik van kokosolie. Misschien verlies je wel een kilootje
op de lange termijn maar een gezond voedingspatroon kan meer wonderen verrichten. De tropische olie is gunstig voor een betere verzadiging en een hoger energieverbruik, maar we moeten de wonderlijke effecten met een korreltje zout nemen. Een vet verdwijnt niet zomaar uit ons lichaam, en de claims over gewichtsverlies missen nog wetenschappelijke bevestiging. Olie blijft natuurlijk een vet, gebruik ze dus met mate tijdens het koken. Wist je dat... ...elke olie een rookpunt heeft. Als die piek bereikt is, kunnen er gezonde stoffen verloren gaan. Kokosolie heeft een aanzienlijk hoger rookpunt dan andere oliën en is dus zeer geschikt om mee te koken. ...kokosolie van alle markten thuis is. Het wordt vaak gebruikt als huidcrème maar ook in shampoos, zeep en zelfs tandpasta vinden we het goedje terug.
3
2
Koemelk is ideaal voor kalfjes, maar niet voor mensen. Het klassieke verhaaltje dat koemelk goed is voor onze botten en tanden is ondertussen achterhaald. Deze vijf prettige, plantaardige melksoorten zijn prima alternatieven voor gewone melk.
Tekst door Arnout Cillissen
elkvervangers
5 alternatieven
Havermelk kunnen we qua voedingswaarde met rijstmelk vergelijken. In verhouding tot andere melksoorten bevat havermelk beduidend minder vitaminen. Daardoor is het geen superheld voor je dagelijkse voedingspatroon, maar wel een frisse dorstlesser. Voor je dagelijkse portie havermelk kun je best naar de natuurwinkel gaan. In supermarkten is het namelijk moeilijk te verkrijgen. Je bent vaak wel een pak goedkoper uit door het drankje zelf te maken. Door havermoutvlokken, water en eventueel wat zoetstoffen in de blender te vermalen, krijg je een budgetvriendelijk alternatief voor gewone melk.
Havermelk
Rijstmelk
Rijstmelk is vergelijkbaar met amandelmelk. Het bevat water, rijst en vaak wat toegevoegde vitaminen. Rijstmelk is vezelrijk maar bevat vaak minder calcium en eiwitten dan koemelk. Door de waterige textuur, de lage voedingswaarde en de zoete smaak doet rijstmelk eerder dienst als een lekkere dorstlesser. Rijstmelk bevat vaak arseen, een mogelijk giftig metaal. Arseen is van nature aanwezig in het milieu. De meeste soorten rijstmelk overschrijden de aanvaardbare limiet gelukkig niet, maar variëren blijft de boodschap.
4
Last but not least hebben we hennepmelk. Deze plantaardige melk is eigenlijk een echte superfoodmelk: ze wordt namelijk gemaakt van hennepzaad. Het drankje bevat veel vitaminen en verteerbare eiwitten die goed zijn voor de opbouw van het spierweefsel. Door de waterige textuur is het niet evident om deze melk op te warmen. Het is dus aangeraden om ze te mengen met een zwaarder alternatief zoals kokosmelk. Omdat hennepmelk niet in elke supermarkt te verkrijgen is, kun je overwegen om deze ook zelf te maken.
Hennepmelk
M
1
Een andere caloriearme optie is amandelmelk. In een glas ongezoete amandelmelk zit slechts de helft van de calorieën van een glas magere koemelk. Er is ook een gezoete variant die meer suikers en calorieën bevat. Omdat amandelmelk veel vitaminen en vezels bevat, is het een prima alternatief voor gewone koemelk. Kijk in de winkel zeker eens op het etiket want vaak bevat een brik amandelmelk maar twee of drie amandelen! Je kunt de melk ook zelf maken door amandelen te roosteren en te malen. De pulp die je daaruit krijgt, meng je vervolgens met water en eventueel met nog wat dadels of hazelnoten.
Amandelmelk
Sojamelk
Sojamelk is ongetwijfeld het meest bekende alternatief uit het rijtje. Het is een calorie- en vetarme bron van eiwitten en calcium. Maar sojamelk is niet per defi nitie supergezond: sojabonen worden namelijk meestal genetisch gemanipuleerd. Deze gemodifi ceerde bonen bevatten stoffen die bijvoorbeeld maagontstekingen en leverschade kunnen veroorzaken. Veel merken zoeten hun sojamelk ook om de bittere smaak te verdoezelen. Sojamelk met een smaakje bevat dus veel meer suiker dan ongezoete sojamelk.
5
Vind je goesting Vind je je goesting niet in de traditionele supermarkt? Matcha zet voor jou drie verschillende gezonde winkelconcepten op een rij. Bij Fruxino kan je terecht op een luie dag. Je vindt er vers klaargemaakte pasta’s, slaatjes of smoothies. Heb je iets meer goesting om te koken maar niet om je eigen ingrediÍnten te zoeken, dan moet je bij HNGRY zijn. En voor de echte hobbykok is er Het Natuurhuis, een biosupermarkt waar je je inspiratie de vrije loop laat.
Fruxino
Tekst & fotografie door Laura De Backer & Jana Van himbeeck
1
FRUXINO Bij verswinkel Fruxino kan je terecht voor een uitgebreid assortiment aan verse groenten en fruit. Daarnaast maakt de verswinkel voor jou ter plekke belegde broodjes klaar en liggen salades, smoothies en andere gezonde lekkernijen op jou te wachten. Museumstraat 1 2000 Antwerpen +32 (0)3 257 55 04 Info@verswinkelfruxino.com Maandag – vrijdag: 07.30u - 19.00u Zaterdag: 7.30u – 18.00u Zondag: 7.30u – 17.00u
Hngry
2
HNGRY
Bij HNGRY ben jij de chef! In de conceptstore krijg je de keuze tussen verschillende gerechten, voorzien van alle ingrediënten voor twee personen en een receptfi che. HNGRY voorziet ook lekkere gezonde guilty pleasures in de vorm van lekkere chocoladerepen, marshmallows en chocoladetruffels. Kleine Markt 14 2000 Antwerpen +32 (0)3 291 80 90 antwerpen@hngry.be Maandag – vrijdag: 11.00u – 20.00u Zaterdag: 11.00u – 19.00u Zondag: gesloten
Natuurhuis
3
HET NATUURHUIS
Voor een uitgebreide keuze aan gezonde voeding ben jij bij Het Natuurhuis aan het juiste adrres. De winkel heeft zijn eigen versafdeling en bakkerij en een grote verscheidenheid aan biologische producten. Ook gezonde frisdranken en spirituele dranken kan je in Het Natuurhuis vinden. Otto Veniusstraat 29 2000 Antwerpen +32 (0)3 233 23 56 antwerpen@hetnatuurhuis.be Maandag – vrijdag: 9.30u – 18.30u Zaterdag: 09.30u – 18.00u Zondag: gesloten
1
Een stevig ontbijt:
ja of nee?
“Ja, want het is belangrijk om tijdens de feestdagen niks aan je basispatroon te veranderen en dus gewoon gezond te ontbijten. Je moet niet speciaal meer of minder eten. Wat nu juist een gezond ontbijt is, is natuurlijk voor iedereen een individueel verhaal. Gemiddeld bestaat dat uit graanproducten: voor de ene persoon is dat toast, voor de andere ontbijtgranen. Daarbij eet je best een melkproduct om je lichaam van eiwitten te voorzien: je kan melk bij je ontbijtgranen doen of beleg op je boterham leggen. Het laatste onderdeel van een gezond en stevig ontbijt is een stuk fruit.” Matcha’s tip: eet ’s morgens een kom havermout met amandelmelk, een banaan en een handje walnoten. Zo heb je alle voedingsmiddelen die in een gezond ontbijt moeten zitten binnen. Een goed begin is het halve werk.
2
Maaltijden overslaan:
ja of nee?
“Nee, zeker niet doen. Al dat compensatiegedrag helpt niet en kan zelfs een averechts effect hebben. Als je een maaltijd overslaat, kom je als een uitgehongerde leeuw voor een feestmaaltijd te staan. Zo zal je nooit van het eten kunnen genieten. Eet ’s morgens ontbijt, ’s middags lunch en vlak voor je naar een feest gaat, of dat nu in de namiddag of ’s avonds is, een kom soep. Op die manier kan je honderd procent genieten van wat je tijdens het feest eet.” Matcha’s tip: eet iets vezelrijk zoals een appel of een stuk volkoren brood voor je naar een feest vertrekt. Dan is de kans kleiner dat je nog een tweede stuk chocoladetaart naar binnen werkt.
3
Blijven bewegen:
ja of nee?
“Ja, dat is zeker een aanrader. Je zit enorm lang aan tafel dus ga elk half uur wat bewegen: ga wat bestek halen, loop eens naar het toilet, help mee afruimen enz. Zorg gewoon dat je regelmatig rechtstaat, dat maakt al een groot verschil. Als je voor of na het feest tijd hebt om te sporten, kan je dat best doen. Niet direct na het feest natuurlijk, dan ga je je misselijk voelen. Laat zeker twee uur tussen een maaltijd en sporten.” Matcha’s tip: trek na het dessert even je winterlaarzen aan en maak een avondwandeling. Het verlaagt je bloedsuikerspiegel en zorgt ervoor dat je niet met een volle maag in bed kruipt.
4
Alcohol:
ja of nee?
G “Ja, maar met mate. Als je bepaalde dingen zoals alcohol volledig mijdt, is het moeilijk om je op lange termijn aan je gezonde levensstijl te houden. Alcohol is wel iets waar je heel hard mee moet opletten. Vaak verandert je houding als je een paar glazen ophebt. Je bent iets meer ontspannen en denkt dat ‘de dag toch al om zeep is’. Dat is niet waar, elke hap telt. De dag nadien volgt dan meestal een schuldgevoel terwijl je net met volle teugen van dat feest had moeten genieten. Stop dus na een glaasje.”
Matcha’s tip: drink een glaasje cava tijdens de aperitief of een glaasje wijn tijdens het avondeten maar sla de glühwein over. Vaak wordt er extra suiker aan toegevoegd, zeker op de kerstmarkt.
5
Diëten na de feestdagen:
ja of nee?
“Nee, hou na de feestdagen gezond eten een week vol en het is terug een gewoonte. Val terug in je basispatroon: eet drie maaltijden per dag en daartussen gezonde tussendoortjes, beweeg en drink veel water. Het is belangrijk om te genieten maar ga niet volledig overboord, want zo maak je het jezelf enkel moeilijker om na de feesten terug de gezonde draad op te pikken.” Matcha’s tip: kies tijdens elk feest één ding uit waarvan je extra gaat genieten. De ene keer is dat de aperitief, de andere keer het dessert. Tijdens de feestperiode moet je kunnen genieten, maar doe dat gecontroleerd.
Wie aan de feestdagen denkt, denkt aan gezelligheid, familiefeesten en aan lekker eten. Hoe geraak je die feestperiode vol lekkernijen door zonder je zorgen te maken over de weegschaal? Diëtiste Sara Lauwers van groepspraktijk de Voedingsbrug vertelt wat je best wel en niet doet om te kunnen genieten van de feestdagen op een gezonde manier.
Tekst & fotografie door Jana Van himbeeck
ezond enieten
tijdens de feestdagen
I Just Love Breakfast van
Natalie
Granolabakster Natalie Vanderick (44) is architecte van opleiding. Ze verbleef een tijdje in New York en daar heeft ze haar liefde voor granola leren kennen. Toen ze terugkeerde naar België miste Natalie haar lekker ontbijt en begon ze zelf granola te bakken. Ze klopte voor hulp aan bij Les Tartes de Françoise in Antwerpen. Nadat ze enkele jaren gebruik heeft gemaakt van hun oven, heeft Natalie nu haar eigen atelier in Puurs waar ze ondertussen vijf verschillende I Just Love Breakfast-granolas produceert. Tekst & fotografie door Charlotte Vossen
Hoe onderscheiden jullie je van de vele andere merken in de supermarkt? “Wij zijn een artisanaal en vers product. Als wij aan winkels verkopen, willen wij niet zoals vele andere ontbijtgranen bij de havervlokken en de cornfl akes staan. Die producten zijn allemaal minstens een jaar houdbaar. Wij willen als een vers product op de bakkerijafdeling staan. Daarnaast proberen wij ook een eerlijk product te zijn. Bijna al onze granolas zijn volledig biologisch. En wij willen vooral ook heel lekker zijn.” Bijna volledig biologisch? “Alleen onze chocolade-variant is dat niet. Wij gebruiken voor die granola geen echte chocolade, maar pure elementen van de cacaoboom waar we dan choco-
ladesmaak mee creëren. Op de bio-markt vonden we niet echt een goed product dat voldeed aan onze eisen en smaken. Dus hebben we gezocht naar een cacaoplantage waar we volledig achterstonden, maar die heeft geen bio-certifi caat. Daardoor is onze chocoladegranola voor 88% biologisch.” Was het moeilijk om leveranciers te vinden? “Heel moeilijk. Ik kan me voorstellen dat veel startende mensen in de voeding daar moeite mee hebben. Je moet altijd grote hoeveelheden aankopen en de prijzen zijn niet transparant. Leveranciers willen ook niet aangeven of het goedkoper of duurder is als je iets meer aankoopt. En we zitten natuurlijk ook met producten van het buitenland. De prijzen van die importproducten schommelen enorm. De ene keer zijn de noten vijftig procent duurder dan de andere keer. Dat maakte het moeilijk om een prijs te bepalen.” Hoe hebben jullie dan uiteindelijk de prijs bepaald? “Wij vragen ons nog steeds af of wij onze granola niet te goedkoop aanbieden. Tegelijkertijd beseffen we ook dat veel mensen ons product al redelijk duur vinden. Maar eigenlijk is dat niet zo. In de Delhaize kost een zakje pecannoten ongeveer vijf euro voor 250 gram. Bij ons betaal je zeven euro voor 345 gram. Eigenlijk komt
dat op hetzelfde neer en met die pecannoten is dan zelfs nog niks gebeurd. Die zijn niet biologisch en die zijn gewoon verpakt. We proberen met de prijs ook voorkomen dat mensen onze granola kopen om in het weekend te eten. We willen dat ze elke dag I Just Love Breakfast-granola eten. Anderzijds willen we ook dat biologisch
“Wij krijgen die krokante textuur door onze granola met de hand om te roeren." normaal wordt, een beetje mainstream. Biologisch betekent niet dat het niet per se twee keer zo duur moet zijn.” We betalen dus voor bio? “Je betaalt ook voor ons handenwerk. Onze granola is heel licht en
Vanderick
krokant doordat die niet door de maalmachine gaat. Veel crunchy ontbijtgranen worden gemalen met mixers en dan gebakken. Uit de oven komt dan een grote koek die daarna opnieuw wordt gemalen in brokjes. Wij krijgen die krokante textuur door onze granola iedere keer met de hand om te roeren.” Eet je zelf iedere dag granola? “Tot mijn verbazing toe wel. Ik dacht dat ik dat al lang beu ging zijn vermits ik ook heel saai ben in mijn variatie. Ik eet altijd de nummer vijf met yoghurt en een
"Als je naar je eigen lichaam luistert, weet je wel wat je moet eten." scheutje vers appelsiensap. Als ik in het weekend eens wat meer tijd heb, doe ik er wat extra fruit bij. Maar door de week is dit mijn standaard ontbijtje. Als je het gewoon bent om granola te eten, dan heeft je lichaam daar ’s morgens behoefte aan. Dat is ook de
reden dat ik ermee ben begonnen. Omdat ik er mij goed bij voel en er energie van krijg.” Is het ook gezond? “Ik heb er heel bewust voor gekozen om niet op de website of de verpakking te vermelden of het gezond is. Ik vind dat we de laatste jaren zo doodgeklopt worden met informatie over gezondheid. De ene keer mag brood wel, de andere keer niet. De ene keer mag je fruit eten en dan ineens is fruit toch niet zo gezond omdat er te veel suikers inzitten. Ik word daar gek van. Ik merk ook als ik op marktjes en beurzen sta, dat veel mensen behoefte hebben aan die gezonde informatie. Maar ik ben ervan overtuigd dat als je naar je eigen lichaam luistert, je wel weet wat je moet eten.” Dus het is niet gezond? “Ik ben met mijn granola naar een diëtiste gegaan aan de Rijksuniversiteit van Gent en zij heeft dan de voedingswaarden bekeken. De noten en zaden die er inzitten werken ontstekingsremmend, activeren je bloedsomloop en brengen je
energielevel omhoog. Onze granola is ook zeer laag aan gluten. In principe zijn havervlokken glutenvrij, maar omdat wij werken met havervlokken die geen glutenvrij certificaat hebben, kan er wel besmetting zijn. Eigenlijk kan je dus zeggen dat onze granola gezond is. Maar ik zeg altijd dat iets wat gezond is voor de ene, niet per se gezond is voor iedereen.” Ben je daar zelf ook mee bezig? “Ik wil mij vooral goed voelen. En als ik dan daar naar kijk, dan denk ik wel dat ik redelijk gezond eet. Ik eet vooral graag heel lekkere dingen. In het weekend bijvoorbeeld, dan nemen wij thuis echt de tijd om te ontbijten. Dat is dan niet alleen granola hé. Dat zijn pistolets met eitjes en spek. Ontbijten is gewoon leuk. En ik steek liever iets lekkers in mijn mond dat misschien niet zo heel gezond is, dan dat ik mezelf ga uithongeren met slaatjes en daarna junkfood ga eten omdat ik nog honger heb.”
Natalie’s favoriet: #5 PECAN EN AMANDEL Deze granola, met amandelschilfers en pecannoten, combineert de smaak van zachte specerijen en natuurlijke suikers. Ingrediënten: Havervlokken Pompoenpitten Zonnebloempitten Geraspte kokosnoot Pecannoten Amandelschilfers Esdoornsiroop Agavesiroop Specerijen Zeezout
Veelgestelde
vragen
fotograaf: Greetje Van Buggenhout
Hella Van Laer is een erkende diëtiste, voedingscoach en afslankingsconsulente met de nodige kennis en achtergrond over voeding. Ze ambieert een gewone, gezonde levensstijl waarin ook plaats is voor een goed glas wijn of een lekker dessert. Matcha legt haar iedere maand vier veelgestelde vragen over voedseltrends voor. Tekst door Charlotte Vossen
Wat is de beste colavariant: regular, light, zero of life? “Geen enkele soort is goed! In gewone cola zitten onwaarschijnijk veel suikers. Je krijgt een zeer hoge suikerpiek met als gevolg een zeer hoge insuline piek. Je suikergehalte zal kort nadien ook weer enorm zakken. Cola light of cola zero bevatten geen ‘gewone’ suiker maar wel kunstmatige zoetstoffen. Je mag er bij wijze spreken liters van drinken zonder dat je hier rechtstreeks van bijkomt in gewicht maar de drang naar zoet blijft wel bestaan. Cola life bevat een derde stevia en de rest nog gewone suiker. Je krijgt het idee dat je gezonder bezig bent maar uiteraard zijn alle andere nadelen van cola nog wel aanwezig. Kick dus best gewoon af van al die frisdranken! Is het trouwens ook geen pure gewoonte geworden, dat blikje cola?”
Mogen we nu wel of niet koolhydraten eten? “Uiteraard mogen we nog koolhydraten eten! Maar haal die koolhydraten uit pure voedingsmiddelen zoals fruit, groenten en ongesuikerde zuivelproducten. Varieer in die producten voldoende. Grote hoeveelheden brood, pasta, rijst of aardappelen zijn echt niet nodig. Kies ook geregeld voor voldoende plantaardige eiwitsoorten zoals peulvruchten: bonen, kikkererwten en linzen. Eet voldoende groenten en combineer dit met gezonde vetbronnen, plantaardige of dierlijke eiwitten zoals gevogelte, vis, eieren, gefermenteerde sojaproducten en met mate ook vlees.”
Zijn plantaardige suikervervangers zoals stevia en kokosbloesem gezonder? “Stevia is een natuurlijke suikerbron die nauwelijks energie aanlevert. Kokosbloesemsuiker bevat wel nog energie en geeft een suikerpiek. Best is gewoon om beiden zo veel mogelijk te vermijden, net zoals uiteraard alle andere suikervormen. Als je toch ergens aan een gerechtje een zoete smaak wilt toevoegen, kan je best variëren: misschien kan je gebruik maken van een banaan, gedroogde vijgen of dadels of een beetje honing. Heel sporadisch eens stevia of kokosbloesemsuiker gebruiken kan uiteraard geen kwaad. Maar besef dat als je constant stevia ergens aan toevoegt, je een drang naar suiker zal blijven houden. Liefst dus alle smaken zo puur mogelijk terug leren appreciëren.”
Waarom is havermout zo gezond? “In havermout zitten veel vezels zoals beta-glucanen die een gunstig effect hebben op onze gezondheid. Ze hebben deels een cholesterolverlagend effect. Havermout geeft een verzadigend effect en een relatief lage suikerpiek. Wel belangrijk natuurlijk om niet te overdrijven met je portiegrootte. Wat ook belangrijk is, is dat je voor de juiste soort havermout kiest. Je hebt havervlokken die je dertig minuten moet koken. Deze zijn veel gezonder dan alle instant soorten die snel klaar zijn. Kies uiteraard ook altijd voor een soort waar geen suikers of smaken zijn aan toegevoegd.”
H
In een laboratorium van Maastricht groeien stamcellen in potjes en kommetjes uit tot hamburgers. Professor Mark Post en zijn team kunnen als bij wonder van een klein stukje koe kilo’s vlees maken. Moeilijk te geloven en het klinkt onnatuurlijk, maar het is geen fictie. “Over vijftien jaar ligt de gekweekte hamburger in de supermarkt”, zegt Post. Hij wil de vleesindustrie revolutioneren omdat die momenteel nefast is voor het milieu. Google-oprichter Sergej Brin pompte miljoenen in het project. Tekst & fotografie door Andreas Rotty
“Je prikt een stukje vlees van een centimeter op een millimeter uit een koe, daarin zitten zowat honderd stamcellen. Uit één zo’n cel kan je in theorie 10.000 kilo vlees krijgen”, legt Post uit in een video van Universiteit van Nederland, een online onderwijsplatform. De professor en zijn team van de Universiteit Maastricht verzamelen de cellen in potjes. Nadien moeten de afzonderlijke stamcellen spierweefsel vormen, want dat is vlees. “Het mooie aan deze cellen is dat ze zichzelf organiseren, omdat het zeer toegewijde oerspierstamcellen zijn. Ze vormen uit zichzelf een spier als wij maar de juiste condities aanbieden.” Van 8000 tot 10.000 vezels kan je een hamburger maken.
De eerste hap Het eerste exemplaar van de gekweekte hamburger werd aan het grote publiek voorgesteld in Londen in 2013. Twee experts mochten die proeven en oordeelden dat de textuur verras-
send dicht bij vlees kwam. Maar het gebrek aan vet in het vlees maakte de smaakervaring incompleet. Nu voegen de wetenschappers vetcellen toe voor een authentiekere burger. Maar of dat voldoende zal zijn om het grote publiek te overtuigen blijft de vraag. Het is denkbaar dat veel mensen een afkeer hebben van laboratoriumvlees. Post pleit daarom voor transparantie. “Mensen moeten precies weten hoe het tot stand komt. En het is belangrijk dat ze weten welke nadelen de huidige vorm van vleesproductie heeft.”
In de supermarkt? Die eerste labohamburger kostte een kwart miljoen euro. Post richtte samen met voedingsdeskundige Peter Verstrate het bedrijf Mosa Meat op. De start-up moet het productieproces effi ciënter maken om zo de prijs van de
H
Naar het labo voor
amburgers hamburger te drukken. “We zijn er al in geslaagd om de kostprijs terug te dringen tot elf euro per hamburger. Dat is nog altijd te duur, maar vanaf het moment dat je de schaal kunt vergroten, wordt het wel interessant”, vertelt Post. Mosa Meat wil de hamburger binnen vijftien jaar in de winkelrekken krijgen. Maar daarvoor heb je het juiste wetenschappelijke installaties en grondstoffen nodig. Critici noemen het proces omslachtig en wijzen erop dat je ook gewoon kan stoppen met vlees eten. De ravage van de koe Waarom zou je zo veel moeite doen voor een hamburger? Mark
Post maakt duidelijk waarom vlees in zijn huidige vorm niet kan blijven bestaan. Vooral rundsvlees is aan vervanging toe. “Koeien zijn heel inefficiënte vleesproducenten. Ze hebben zeven keer zoveel voedsel nodig om een bepaalde hoeveelheid vlees te genereren. Als we al dat voedsel aan mensen zouden geven, zouden we geen enkel probleem hebben om de wereldbevolking te voeden.” Daarbij produceren koeien enorm veel methaan, een broeikasgas dat twintig keer zo sterk is als CO2. “Er is weleens gegrapt – en ik denk dat het waar is - dat een vegetariër met een Hummer minder scha-
delijk is voor het milieu dan een vleeseter op de fiets” zegt Post. De miljoenen van Google De grote sponsor van het project is Sergej Brin, medeoprichter van Google. Toen Post geen subsidies van de Nederlandse overheid voor de productie van het gekweekt vlees kreeg, was hij redder in nood. “Hij pikte het project op en besloot het te financieren. Dat is de droom van elke wetenschapper”, vertelt Mark Post. Hij kreeg van Brin te horen dat hij qua sponsoring mocht denken “in de orde van een paar miljoen.”
3x wortel
‘Van wortelen krijg je goede ogen’, dat vertelt elke moeder haar kind. Ze bevatten namelijk veel vitamine A wat belangrijk is voor gezonde ogen. Regelmatig een worteltje eten is dus de boodschap. Rauw zijn ze de ideale snack maar je kan er ook wat creatiever mee aan de slag gaan. Matcha toont je hoe. Tekst & fotografie door Jana Van himbeeck
Wortelmuffins 8 muffins - 45 min. Ingrediënten: 150 gr geraspte wortelen • 2 eieren • 150 gr speltmeel • 60 gr gesmolten kokosolie • 85 gr vloeibaar eiwit • ¼ tl vanille extract • 2 tl bakpoeder • 1 tl kaneel • 1 tl speculaaskruiden • snufje zout • 50 gr honing • 25 gr gehakte walnoten Bereiding: 1. Verwarm de oven alvast voor op 180°C. 2. Meng het speltmeel, het bakpoeder, de kaneel, de speculaaskruiden en het zout in een kom. 3. Meng de eieren, het vloeibaar eiwit, de kokosolie, het vanille extract en de honing in een andere kom. 4. Voeg de natte ingrediënten bij de droge ingrediënten en meng tot een glad beslag. 5. Roer de geraspte wortelen door het beslag. 6. Vet een muffinbakvorm in met kokosolie en verdeel het beslag over de bakvorm. Bestrooi met de gehakte walnoten. 7. Bak voor 25 minuten in de voorverwarmde oven of tot een tandenstoker er droog uit komt. 8. Laat 10 minuten afkoelen voor je de muffins uit de bakvorm haalt.
Worteltaart havermout 1 pers. - 10 min. Ingrediënten: 40 gr havermout • 200 ml amandelmelk • 1 wortel geraspt • 1 tl kaneel • een handje pecannoten • ½ tl vanille extract Bereiding: 1. Breng de melk aan de kook in een steelpannetje. 2. Voeg alle ingrediënten, behalve de noten, toe en roer goed om. 3. Laat 5 minuten sudderen. Roer regelmatig. 4. Schep de havermoutpap in een kom en bestrooi met de pecannoten.
Wortelsoep met gember en kurkuma 4 pers. - 30 min. Ingrediënten: 500 gr wortelen • 1 el kokosolie • 1 ui • 2 tenen knofl ook • stuk verse gember van ongeveer 5cm • 1l water • 1 tl kurkuma • 4 takjes peterselie Bereiding: 1. Schil en versnipper de ui, de tenen look en het stuk gember. Schil de wortelen en snij ze in schijfjes. 2. Verhit de kokosolie in een soeppot en fruit de ui en look voor ongeveer 2 minuten. 3. Voeg de stukjes gember en de kurkuma toe. Bak voor 2 minuten. 4. Voeg de schijfjes wortel toe en laat nog eens 2 minuten bakken. 5. Voeg het water toe en laat 20 minuten koken met het deksel op de pot. 6. Mix de soep fi jn met een staafmixer. 7. Serveer met een takje peterselie.
Colofon HOOFDREDACTRICE Jana Van himbeeck REDACTIE Andreas Rotty Arnout Cillissen Charlotte Vossen Jonas Van himbeeck Laura De Backer VOLG ONS OOK OP Facebook @matchamagazineant Instagram @matchamagazineant Twitter @matchamagazine
Volgende maand
HOE ZET JE OOK 2017 GEZOND IN?
Goede voornemens: zo vervul je ze echt.
Matcha
wenst je gezonde feestdagen!