Henk Hagoort: Wij sluiten inmiddels een prestatieovereenkomst, waarin 150 doelstellingen zijn opgenomen die de verschillende doelgroepen moeten dienen. Deze doelstellingen drukken door het aangeboden pakket van programma’s door. Wetgeving is er nu eenmaal voor periodes van slecht weer. Arian Buurman: Verschillende taken, verschillende doelgroepen. Programma’s voor een klein publiek zijn relatief duur. Het zou dus zeker schelen als een deel door de markt gefinancierd zou worden, dat scheelt de belastingbetaler alleen maar geld.
Arian Buurman
Joost Karhof: Maar hoe zit het precies met de ontwikkeling van massamedia als we kijken naar de sporen van gebruikers?
Mirko Mensink: Er bestaat een bewaarplicht: we weten niet inhoudelijk wat mensen doen, wel kunnen we inschattingen maken van hun wensen. Eindgebruikers kunnen vervolgens zelf beslissen of hij/zij advies wil hebben. Dit heet service bieden. Op basis van netwerkgegevens kan de aangeboden content beter gepersonaliseerd worden. Henk Hagoort: Wij zetten geen persoonsbestanden op het internet, daarmee moeten voorzichtig zijn. Nederland zit op het gebied van auteursrechten lastig in elkaar. Alleen al de publieke omroep is in de weer met 30 auteursrechten bedrijven. Het is een waar oerwoud: laten we daarom de bomen omkappen. Maar dit blijft een lastig gegeven, want je kunt niet iemand van zijn rechten onteigenen… Mirko Mensink: Maar als we de rechten omtrent Uitzending Gemist bekijken, van wie zijn die dan eigenlijk? Jan Muller: Uitzending Gemist is dieper doorzoekbaar en vergt extra beeld- en geluidsbewerking. Inderdaad bestaat er een risico dat men ermee aan de wandel gaat, maar dat hou je niet tegen. Het komt gewoon ergens in de crowd terecht. Mirko Mensink: Dat kan allemaal wel zo zijn, maar dat wil niet zegen dat je alle informatie ook op je scherm krijgt. Het vinden van informatie is een ware kunst. Misschien dat we op dit gebied nieuwe diensten moeten leveren. Arian Buurman: Met betrekking tot Uitzending Gemist is er wel gewoon reclame. Kijkersprofielen zijn hierbij belangrijk, want voor adverteerders is het belangrijk doelgroepen te kunnen differentiëren. Henk Hagoort: Inderdaad, het gaat om de doelgroep. Arian Buurman: Klopt, zo wordt bijvoorbeeld ‘NOVA’ door meer mannen dan vrouwen bekeken, is het merendeel hoogopgeleid en behoort het tot het krantenpubliek.
Joost Karhof: Wat gebeurt er eigenlijk met reclame omtrent het uitgesteld kijken? Arian Buurman: Non-lineair of lineair kijken, dat kan elkaar versterken. Nu besteedt de gemiddelde Nederlander 3 uur per dag aan tv kijken, maar dit zal in de toekomst zeker minder worden. Dat is natuurlijk ook verschillend per doelgroep. In ieder geval blijft de tv een krachtig massamedium en er komt door de komst van internet iets extra’s bij: de kracht van online video. Online video en de tv kunnen elkaar versterken. Rob Haans: Kranten hebben van oudsher te maken met een uitgestelde leeservaring: de krant blijft bestaan, ook al lees je het later. Op internet zal in de toekomst steeds meer gebeuren, daarom is het nodig om ook hier een positie in te nemen. Mirko Mensink: De opdracht van de STER is het neerzetten van audiovisuele content en dit terug te verdienen via de burgers. Op internet komen we elkaar allemaal tegen, dus het is nodig hier een rolverdeling aan te brengen. Zo draait de publieke omroep eerder om audiovisuele content en is het daardoor aannemelijk dat online meer audio en video wordt aangeboden dan tekst. Hier hebben de kranten een punt. In ieder geval is het niet de bedoeling om de STER te verbannen naar een analoog reservaat. In principe heeft iedere partij recht op een online bestaan, alleen moeten de verschillende vormgevingen daarvan onderling op elkaar worden afgestemd. Arian Buurman: Er gebeurt veel en wat gaat het betekenen? Waar het ons raakt, daar doen we onderzoek. Wat wel en niet mag vergt nog meer onderzoek. Tegelijk verruimen nieuwe technologieën het huidige hokjesdenken, zodat we kunnen gaan nadenken over hoe de mediaconsument profijt kan blijven hebben van de verschillende media-uitingen en op welke manier de STER nog steeds een interessante bijdrage kan blijven leveren. Mirko Mensink: Toch hebben we in zoverre met hokjes te maken dat de mediaconsument wel in verschillende doelgroepen kan worden ingedeeld. Als het gaat om kijkgedrag vertonen bijvoorbeeld gebruikers boven de 35 jaar vertonen meer zap-gedrag, daaronder vindt meer crossmedia gebruik plaats. Digitale tv is hierbij populair: het is in- Mirko Mensink teractief kijken en het biedt veel zenders. Daarnaast draait alles om de adverteerders. Bepaalde content is interessant voor bepaalde adverteerders. De vraag is wie wat gaat claimen en daar zijn we nog niet over uit. De status quo houdt dat tegen. In de toekomst zal goede content in HD zeker een boost gaan geven aan de tv. Op dit moment hebben gemiddeld 4,5 miljoen Nederlanders een flatscreen. De kijkervaring is dus aan het veranderen en daarom is er nieuwe service nodig. Henk Hagoort: Naast het aanbieden van nieuwe service, moeten daarnaast niet alleen de verschillende omroepmerken worden
Hoofdstuk 5. Toekomst van het medialandschap
77