Imeldazine nr. 19

nr. 19 - 2020

Imelda

Ons labo in coronatijd

Cultuur

Nostalgie in het speelgoedmuseum

Onderweg Op reis in eigen land

Marc Van Ranst

“Drie kussen met Nieuwjaar zullen nog niet mogen, knuffels daarentegen wel.�

MEE! NEEenM tegencorona #sam

BESTE LEZER, 2020, het is me het jaar al geweest. Eentje van vallen en opstaan, en toch weer doorgaan, eentje van confrontatie met ongeziene uitdagingen, maar tegelijkertijd ook eentje van samenhorigheid en teamwork! Iedereen, die van ver of van nabij betrokken is bij Imelda, kan dit met eigen ogen zien. De veerkracht is onmiskenbaar: iedereen werkt hard en gedreven ten dienste van elke patiënt. En met iedereen, bedoel ik ook iedereen. Van de medewerkers van de technische dienst, tot de mensen van de schoonmaak, tot de verpleegkundigen en artsen … iedereen! We kunnen de coronaproblematiek helaas nog niet achter ons laten, maar we blijven optimistisch en blijven steevast vooruitkijken!

Wat kan je verwachten in dit nummer? In dit speciale coronanummer konden we professor en viroloog Marc Van Ranst persoonlijk enkele vragen stellen tussen alle COVID-19-perikelen door. Een aangename man die weet waarover hij spreekt en die naast de grote mediakanalen zoals VRT en VTM ook tijd vrijmaakt voor de minder grote, zoals ons Imeldazine. Naast Marc Van Ranst maken we ook graag plaats voor ons laboteam dat tijdens deze coronatijd achter de schermen heel wat werk verricht. Een uitgebreid dossier over wat ze doen, wie ze zijn en enkele COVID-19-cijfers in ons ziekenhuis scheppen een duidelijk beeld. Ook in deze bijzondere tijden blijft bloed geven en plasma doneren belangrijk.

Daarom brengen we dit graag nog eens onder de aandacht. Op pagina 22 leggen dokter Marieke Criel en dokter Sara Ombelet uit wat het belang precies is.

Maar er is ook niet-coronanieuws. Gelukkig! Benieuwd naar een werkdag op de Medische beeldvorming?

Blader dan snel door naar pagina 42. Medewerker Annelies werd er een dag gevolgd. Ten slotte krijgt onze facturatiedienst regelmatig vragen over de ziekenhuisfactuur. Ik hoor je zuchten dat dit niet abnormaal is. Aangezien een ziekenhuisfactuur rekening moet houden met een strikt gereglementeerd kader, is het een feit dat deze facturen niet altijd even duidelijk zijn. In het artikel ‘Ziekenhuisfactuur onder de loep’ proberen we voor jullie een voorbeeldfactuur te ontrafelen en te verduidelijken.

Maar vergeet vooral niet: hou afstand, ook als je ons Imeldazine leest! We verzoeken jullie ook om het Imeldazine mee naar huis te nemen. Leg het vooral niet terug in de wachtzaal. Dat zou niet coronaproof zijn! Hartelijk dank hiervoor.

Veel leesplezier, Bart Pardon, Algemeen directeur Imelda vzw

Imeldazine, jaargang 6, nr. 19 Imeldazine is een uitgave van: HOSPIzine / Crossmark v.u. Mario Eggermont Rijmenamseweg 21, 2820 Bonheiden Administratie & adverteren: ad@hospizine.be - 015 52 77 60 www.hospizine.be

Redactie: Thierry Aerts , Toon Blux, Hilde Pauwels, Dorien Vandenberghe, Jeannine Van Lierop, Kathleen Vermeulen Freelance journalisten: Carine Claessens, Ilse Creemers, Marieke Criel, Annelies Dehaene, Michaël Laurent, Sara Ombelet, Cindy Van Vlasselaer Hoofdredactie: Dienst Communicatie Imeldaziekenhuis, Crossmark

Coverfoto: © Lies Willaert

Fotografie: Thierry Aerts, Dorien Vandenberghe, Crossmark, Hilde Pauwels

Vormgeving: Crossmark Jasper Van den Eijnde, Sanne Van Oudendijck, Hein Wollants, Orinda Van der Aerschot Druk: Drukservice Impressa Copyright: Het overnemen van teksten en inhoud uit dit nummer is slechts toegestaan na uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.

kia.com JAAR GARANTIE

P U R E K WA L I T E I T

De nieuwe Kia Sorento.

Ga elke uitdaging aan.

hybride

Ook beschikbaar als hybride

U volgt altijd uw hart en uw instinct. Daarom is de nieuwe Kia Sorento u op het lijf geschreven.

Met z’n 7 zitplaatsen en uitmuntende technologie biedt deze ruime SUV u alle comfort en vertrouwen om er voluit voor te gaan. Bovendien combineert z’n hybride motorisatie het beste van twee werelden: efficiëntie en kracht. Ontdek hem nu bij uw Kia Dealer.

Kia Vermant Mechelen Generaal de Wittelaan 8 2800 Mechelen 015 27 77 77

7 JAAR MAP UPDATE

Kia Vermant Antwerpen zuid Boomsesteenweg 4 2630 Aartselaar 03 870 70 70

* **

Kiavermant.be Kia Vermant @kiavermant

7 jaar garantie of 150.000 km (wat het eerst wordt bereikt, zonder kilometerbeperking gedurende de eerste 3 jaar).

Het 7 Year Map Update programma gerechtigt de koper van een Kia wagen verkocht vanaf 01.03.2013 door Kia Motors Belgium via een erkende Kia-verdeler in België of het Groothertogdom Luxemburg en uitgerust met een origineel fabrieksgemonteerd LG-navigatiesysteem, gedurende een periode van 7 jaar vanaf de aflevering van de wagen, tot het bekomen van een jaarlijkse navigatiekaart-actualisatie (maximaal om de twaalf maanden) bij elke erkende Kia-dealer of Kia-hersteller in de Europese Unie (enkel na afspraak). *** Foto ter illustratie.

V.U. :

6,4-7,5 l/100 km (WLTP)

146-179 g/km (WLTP)

Contacteer uw concessiehouder voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig.

...en ditmaal

in onze zine...

6

Op gesprek bij Marc Van Ranst

14

Wat je moet weten over osteoporose 22

Bloed en plasma van levensbelang

Op reis in eigen land

26

Nostalgie in het speelgoedmuseum

36

Ons labo in coronatijd

20

32

Dokter, hoe bedoel je? Cholesterol

39

Mondmaskers van eigen bodem 48

42

Een dag uit het leven van Annelies

56

60

FACT

UUR

FACTUUR

Limburgse parel, Genk NËš19 | 2020

Ziekenhuisfactuur onder de loep

Gezellig binnen 5

MARC VAN RANST: “DRIE KUSSEN MET NIEUWJAAR ZULLEN NOG NIET MOGEN, KNUFFELS DAARENTEGEN WEL.” Tekst: Dorien Vandenberghe (dienst Communicatie)

Š Dirk Vertommen

8

Coverstory | Marc Van Ranst

© Lies Willaert

Het is een zonnige zomerdag midden augustus. Dankzij onze klinisch bioloog Johan Frans, heb ik een afspraak met de enige echte professor Marc Van Ranst, die sinds maart niet meer weg te denken is van het publieke scherm. Samen met Johan Frans, ooit één van de eerste assistenten van Marc Van Ranst, en onze twee moleculair biologen Dagmar Obbels en Hanne Valgaeren breng ik een bezoekje aan het UZ in Leuven. Zij hebben tijdens de eerste coronagolf enorm goed samengewerkt met het labo van professor Van Ranst. Met een klein hartje en zoveel vragen stap ik op professor Van Ranst af. En wat blijkt? De ‘professor’ is thuisgebleven. Het is Marc.

Gewoon Marc. Het wordt meteen duidelijk dat dit een doodgewoon, maar uiterst boeiend gesprek wordt.

Marc Van Ranst was een jaar of 13 toen hij op onderzoek ging in zijn eerste eigen kleine labo met speelgoedmicroscoop. Dit werd al gauw te klein voor hem. Via de opticien in het dorp kon hij aan een betere microscoop geraken en op die manier de bacteriën net iets beter zien. De jaren nadien mocht hij op het labo van het lokaal ziekenhuis in Boom allerlei experimenten uitvoeren. Op het einde van zijn middelbare schoolcarrière koos hij als onderwerp van zijn maturiteitswerk “De antibioticaresistentie van bacteriën”. Vanaf toen wist hij het zeker.

Hij ging geneeskunde studeren om vervolgens viroloog te worden. Ook tijdens zijn vakanties was hij niet weg te denken uit het labo. Aan het Rega Instituut mocht hij dag en nacht experimenteren en onderzoek verrichten. “Niet het meest sexy beroep natuurlijk, maar het boeide me mateloos. Ik deed onderzoek naar het papillomavirus. Ook nog in mijn doctoraat dat ik later behaalde na 4 jaar onderzoekswerk in New York.” Een viroloog in hart en nieren dus.

We kennen Marc Van Ranst natuurlijk als hét gezicht van de coronacrisis, maar wat houdt de job van viroloog nu eigenlijk in? “Wel, ik leid het klinisch labo hier in Leuven. Daarnaast geef ik ook nog les aan mijn studenten. Ik hou me ook nog steeds bezig met wetenschappelijk onderzoek en natuurlijk ook met ‘public health’.

En dat doe ik allemaal even graag. Ik moet ook eerlijk toegeven dat ik weinig dingen doe tegen mijn zin. Mijn job is zo afwisselend dat elke dag er anders uitziet. Je moet weten dat ik die zaken ook niet allemaal alleen doe. Ik heb een heel sterk en enthousiast team achter mij staan, die ieder hun verantwoordelijkheid en autonomie krijgen. Ik weet nooit waar mijn medewerkers zijn. Ik hoef dat zelfs niet te weten. Maar op het einde van de werkdag weet ik gewoon zeker dat hun werk gedaan is.”

N˚19 | 2020

© Dirk Vertommen

VIROLOOG WORD JE NIET, DAT BEN JE

Onze klinisch bioloog Johan Frans is niet zomaar meegekomen. Hij was namelijk één van de eerste assistenten van professor Van Ranst. En die tijd herinnert Van Ranst zich nog goed. “Ik was maar een paar jaar ouder dan mijn assistenten. Dat was heel raar, want die mannen wisten bijna evenveel als ik. Ik heb ook samen met hen mijn labo hier opgebouwd. Ik stond aan het begin van mijn carrière. Het was dus voor mij een heel belangrijke tijd.” Johan Frans komt even tussen: “Ik herinner me het nog goed. Marc Van Ranst mochten we gewoon met de voornaam aanspreken.

Het was gewoon Marc voor ons. Die band was heel gewoon. Hoewel hij ons ook heeft doen afzien (lacht).

Ik weet nog heel goed dat we soms tot 4 uur ’s nachts aan een presentatie moesten doorwerken tot letterlijk alle puntjes op de i stonden. Alle interlinies moesten kloppen en er mocht geen enkele hoofdletter vergeten zijn.” Ik stel meteen de vraag aan Marc of dit nu nog steeds zo is. Zijn antwoord is duidelijk “Nee, iedereen weet nu hoe ik het wil en waarop ik let, dus dat zit meteen goed. En ja ik ben professor, dat is waar. Maar het is niet omdat je professor wordt, dat je ineens anders opstaat ’s morgens hoor.”

9

HET CORONAJAAR 2020 startte goed maar in maart begon het tij te keren.

Een nieuw virus, genaamd corona, kwam op de proppen en heel het land werd stilgelegd. “In de krokusvakantie probeerden we al om de toon te zetten. We wilden zo veel mogelijk info overdragen en gelukkig gingen de media hier vrij snel in mee. Toen kwamen de eerste gevallen met COVID-19 ons land binnen en werd er keihard gewerkt. Op zo’n moment moet je zeer snel kunnen schakelen.” Het was dan ook niet verwonderlijk dat Marc Van Ranst van de ene tv-studio naar de andere ging. Zijn duiding werd toonaangevend. “De beslissing om in lockdown te gaan, dat was moeilijk.

Geleidelijk aan werd het wel duidelijk dat dit niet langer kon uitblijven. Samen met onder andere Erika Vlieghe en Steven Van Gucht beslisten we “Ok, we gaan dit doen.” Maar ja, dan moet je ook een draagvlak creëren en de politiek wat aansturen. We maakten vraag- en antwoordfiches, zodat het voor iedereen meteen duidelijk was.”

Ook een tweede hopelijk meer beperkte lockdown valt niet uit te sluiten. “Je weet nooit wat de winter zal geven. De scholen starten terug dus het aantal testen zal stijgen en de cijfers hoogstwaarschijnlijk ook.

Het seizoen van de verkoudheden komt ook terug. Dit kan verwarring met het coronavirus veroorzaken. Het is afwachten of we COVID-19 uit de woonzorgcentra kunnen houden. Maar daar zou ik al blij van worden.”

om te zeggen. “Dit kan midden volgend jaar zijn, maar ook even goed 2022 of 2023. We moeten hier rekening mee houden. De producenten zijn wel optimistisch dus ik ook.”

Momenteel zitten we in een bubbel van 5 (midden augustus). Dit zal waarschijnlijk wel een bubbel van 10 worden om het houdbaar te houden. “Het zou veel makkelijker zijn als je tegen de mensen kon zeggen “Beperk je sociale contacten!” maar zo werkt het niet in België. In Zweden en Nederland kan dit wel. In ons land moeten er cijfers opgeplakt worden. Net als de regels rond de mondmaskers. Pas op, versta mij niet verkeerd, ik vind het ook volstrekt nutteloos om in een lege straat een mondmasker op te zetten. Maar zijn er mensen rondom jou, dan zet je er een op. Zo simpel is dat!” Het einde van het jaar komt stilaan in zicht. De feestdagen liggen in het vooruitzicht. Hoe zullen de feestdagen eruit zien? “Handen geven zijn uit den boze en drie kussen met Nieuwjaar zullen nog niet mogen, knuffels daarentegen wel. Het wordt niet gemakkelijk maar moeilijk gaat ook wel.”

© Lies Willaert

Een vaccin is nog niet meteen aan de orde vreest Marc.

“Dat Rusland al een vaccin klaar zou hebben lijkt me onmogelijk.” Wanneer dan wel, dat vindt Marc moeilijk

10

Coverstory | Marc Van Ranst

uitzonderlijke service voor uitzonderlijk vastgoed

015 70 80 80

www.exclusivehousing.be Contacteer ons voor gratis advies en schatting van uw eigendom. Bekijk online de professionele videopresentaties van deze exclusieve aanbiedingen:

KEERBERGEN - MECHELSEBAAN 136

TREMELO - BEULKENSSTRAAT 23B

TREMELO - CENTRUM

Ruime instapklare gelijkvloerse villa

Rustig gelegen uitzonderlijke BEN-villa op groot perceel, ideaal voor paarden

Ruim luxe app. met ruim terras, parktuin en met lift (ook tot slaapkamer verdiep)

25a22ca

255m2

2

4

EPC 474 • Wp • Vg • Gmo • Gvkr • Vv

68a05ca

391m2

1

3

EPC E24 • Wg • Vg • Gmo • Vkr • Gvv

Unieke en karaktervolle loft met ruim terras, goede verbinding en dicht bij winkels

1

1 (2e mogelijk)

3/4

EPC 168 • Wg • Vg • Gmo • Gvkr • Gvv KEERBERGEN - BRAAMBOSWEG 45

WEZEMAAL – AARSCHOTSESTEENWEG 157

176m2

166m2

Rustig gelegen ruime villa met 2/3 woonentiteiten + praktijk/bureau

2

35a29ca

630m2

4

6

EPC 132 • Wg • Vg • Gmo • Gvkr • Gvv N˚19 | 2020

SCAN DE QR CODE VOOR EEN EXCLUSIEVE INTRO…

Exclusieve eigendommen van de groep Immo Marina

EPC 279 • Wp • Vg • Gmo • Gvkr • Gvv

11

Vlnr. Dagmar, Hanne, Marc en Johan

MEDIAFIGUUR Een aantal jaar geleden was Marc Van Ranst de bekende griepcommissaris. Toen kwam hij ook al veel in beeld.

Maar zoals nu? Dat is toch nog wel iets anders. Hij profileert zich dan ook graag, niet alleen op de traditionele media maar ook op de sociale media staat hij goed zijn mannetje. En dat is iets dat er van kleins af aan al in zat.

“Ik ben nooit echt groot van gestalte geweest, “een klein manneke” zoals ze dat zeggen. En ja, dan moet je dat compenseren met een grote mond. Die scherpe tong heb ik altijd al wel een beetje gehad.” Op Twitter neemt hij nauwelijks een blad voor de mond. Hij reageert er op tweets van politici, bedrijfsleiders en andere criticasters. “Twitter is één van de snelste media ter wereld. Je krijgt meteen een goed idee van wat er leeft bij de mensen. Ook de informatiestroom tussen de verschillende labo’s en gezondheidsinstanties verloopt tijdens de crisis via bijvoorbeeld Twitter. Gewoon omdat het zo snel en gemakkelijk gaat.”

Door de verschillende media is Marc Van Ranst natuurlijk ook een beetje een bekende Vlaming geworden.

“Als ik over straat loop, durven de mensen al wel eens roepen “Hé Marcske” en dan zwaai ik eens terug. Dat vind ik zeker niet erg. Je merkt ook dat wanneer ik niet alleen ben, de mensen zich ook meer inhouden. Ik vind het niet erg om herkend te worden en die selfie af en toe neem ik er graag bij.” Toch worden er soms ook

12

bedreigingen geuit aan het adres van Van Ranst. “Weet je, hoge bomen vangen veel wind. Dat is nu eenmaal zo.

Bang zijn is zeker niet aan de orde dan geef je toe aan de mensen die de bedreigingen uiten. En dat is het laatste wat ik wil.” Ook de politieke uitspraken van Marc Van Ranst zijn zelden onbesproken. “Dat klopt, ik ben door menig politieke partij al aangesproken geweest om lid te worden. Maar daar ga ik voorlopig niet op in. Je kan ook aan politiek doen zonder in de politiek te gaan (lacht).”

PATHOLOGISCHE VERZAMELAAR We zien Marc Van Ranst steevast op televisie of in de krant en als het dat niet is, zit hij in Leuven. Vrije tijd heeft hij nu niet over. Hij spendeert de tijd die hem rest liefst met familie en vrienden. “Een dagje naar de Efteling moet zeker kunnen. Maar in een vliegtuig zal je mij nog niet zien stappen.” Ook gewoon vakantie nemen doet Marc dit jaar niet. “Ik zou geen rust kunnen vinden. Ik ben gewoon te veel bezig met alles. Ik vind trouwens ook dat er een eenheid in de communicatie naar de maatschappij moet zijn. En dat kan niet als je met vakantie gaat en vervangen wordt. En dan je vervanger ook nog eens wordt vervangen. Dat schept verwarring bij het publiek.”

Op een doodgewone vrije dag in een niet-coronajaar houdt Van Ranst zich, naast zijn gezin, al eens graag bezig met zijn verzamelingen. “Ik ben een pathologische verzamelaar. Ik verzamel postzegelvellen en sigarenbandjes.

Supersaai, maar dat is pure nostalgie voor mij. Heel af en toe ga ik naar een beurs en dan ben ik daar ook veruit de jongste (lacht).”

We zijn nog niet van COVID-19 af, en dus zullen we Marc Van Ranst de volgende maanden nog wel op ons tvscherm zien. “Maar daarna verdwijn ik wel weer”, belooft Marc, “tot de volgende pandemie (lacht).”

Coverstory | Marc Van Ranst

COMFORTABEL THUIS WERKEN Canillo bureaustoel Comfortabel werken met de Canillo bureaustoel!

De bureaustoel heeft een voetenkruis uit kunststof, DIN gaslift, automatische gewichtsregeling en 2 jaar garantie.

De Canillo beschikt over extra zitcomfort dankzij de verstelbare lendensteun. aan Gemonteerd ! huis geleverd

Gratis! € 285,50

Verstelbare armleggers

€ 39,95

Gratis voetensteun t.w.v. €29,95 bij aankoop van een bureaustoel.

SoleSaver

Zit-sta (thuis) werkplek De Zit-sta bureau is het perfecte hulpmiddel om een comfortabele en ergonomische home office te creëren.

De bureau heeft: • Een opberglade • 3 USB-poorten • Anti-collision system Gratis aan • Smart LED-display huis geleverd!

• 4 geheugenposities • Elektrische, geluidloze, hoogteVanaf verstelling van 72 - 121 cm € 592,00 • Afmetingen: 60 x 120 cm

Posthoornstraat 11 - 2800 Mechelen - tel 015 42 30 31

Info@imb-mechelen.be - www.imb-mechelen.be Open van maandag tot vrijdag van 9 tot 18u

WAT MOET JE WETEN OVER…

OSTEOPOROSE Osteoporose is een sluipende ziekte waarbij de botten stilaan brozer worden tot ze breken. In België hebben vrouwen na de menopauze ongeveer 45% kans om ooit door osteoporose een breuk op te lopen van bijvoorbeeld de wervels, een pols, dijbeen, schouder … Vaak wordt osteoporose als een typische vrouwenziekte bekeken, maar bij mannen bedraagt het risico op breuken na de leeftijd van 50 jaar ongeveer 20%. Jaarlijks wordt op 20 oktober (Wereld Osteoporose Dag) meer aandacht gevraagd voor deze frequent miskende aandoening. En dat is nodig, want wist je dat slechts 15% van de patiënten met breuken behandeld worden voor osteoporose?

Tekst: dr. Michaël Laurent, geriater en bestuurslid van de Belgian Bone Club en het Vlaams Netwerk Zeldzame Botziekten

WAT IS OSTEOPOROSE EN WAT ZIJN DE SYMPTOMEN? Osteoporose, ook wel “botontkalking” genoemd, is een aandoening waarbij het skelet zwakker wordt en het risico op breuken toeneemt. Het is een sluipende ziekte die geen pijn doet of geen symptomen veroorzaakt, tot je iets breekt. Het kan dan gaan over breuken van allerlei botten: wervels, pols, schouder, dijbeen/ heup, ribben, bekken … Enkel fracturen van de schedel, het aangezicht, de halswervels en de vingers en tenen zijn niet typisch voor osteoporose. Meestal treden breuken op na een simpele val, of bijvoorbeeld bij het opheffen van een zwaar voorwerp.

Naast breuken zijn mogelijke symptomen ook: • Plotse of chronische rugpijn.

• Voorovergebogen rug.

• Kleiner worden van gestalte (vooral als je 5 cm of meer bent “gekrompen”, kan dit wijzen op ingedeukte, gebroken wervels).

WIE KRIJGT OSTEOPOROSE? Osteoporose komt het meest voor bij ouderen: hun botten zijn het zwakst en ze vallen veel vaker dan jongere personen. Naast leeftijd, is de belangrijkste risicofactor de menopauze bij vrouwen. Door het verlies van oestrogenen treedt er botverlies op.

Toch komt osteoporose vaker dan gedacht voor bij mannen: tegenover elke 2 vrouwen staat ongeveer 1 man met een breuk door osteoporose. Eens mannen osteoporose krijgen, is de ziekte trouwens even erg als bij vrouwen: na een eerste breuk, is de kans op een tweede breuk even hoog als bij vrouwen.

Osteoporose komt vaak ook familiaal voor: als één van je nabije familieleden ooit osteoporose gehad heeft (zeker met breuken van de wervels of heupen), dan loop je zelf ook meer risico.

Allerlei chronische ziekten en bepaalde geneesmiddelen kunnen ook osteoporose veroorzaken. Vooral cortisone medicatie (bv. Medrol®), behandelingen die de geslachtshormonen onderdrukken bij borst- of

“Een vrouw na de menopauze of een man ouder dan 50 jaar die een breuk oploopt zonder zwaar ongeval (meestal een simpele val, iets opheffen, hoesten…) heeft waarschijnlijk osteoporose.”

Foto genomen voor coronamaatregelen.

N˚19 | 2020

15

prostaatkanker en bijvoorbeeld chemotherapie, hebben een sterke negatieve invloed op de botmassa.

Daarnaast hebben ook patiënten met bijvoorbeeld chronische long-, maag-darm-leverziekten, een te snelle schildklierwerking, reuma, neurologische ziektes of transplantaties een verhoogd risico.

HOE ONTSTAAT OSTEOPOROSE? Tijdens onze groei en tot de leeftijd van ongeveer 40 jaar bouwen mensen een sterker skelet op, de “piekbotmassa”. Wanneer er tijdens deze fase gezondheidsproblemen optreden kan de opbouw van een sterk skelet in het gedrang komen en de piekbotmassa te laag zijn. Vanaf de leeftijd van ongeveer 50 jaar daalt de botmassa. Bij vrouwen versnelt dit proces door het verlies van oestrogenen bij de menopauze. Zowel lage piekbotmassa als botverlies spelen dus een rol bij het ontstaan van osteoporose.

leeftijd de botaanmaak minder krachtig verloopt.

Hierdoor gaat de botmassa achteruit, met andere woorden er treedt botverlies op. Er ontstaan letterlijk “gaten” of poriën in onze botten, vandaar de term “osteo-porose” (botten met gaten).

HOE KAN JE OSTEOPOROSE BEHANDELEN? Ook bij osteoporose geldt dat preventie de beste behandeling is. Een gezonde levensstijl (zonder roken, overdreven alcoholgebruik) is dus heel belangrijk, zowel op jonge als op oudere leeftijd. Er zijn in grote lijnen drie soorten lichaamsbeweging die nuttig zijn om het risico op breuken te verminderen:

Onze botten bestaan uit mineralen (calcium, fosfaten) en bindweefsel. Voldoende vitamine D is hierbij belangrijk, dit stimuleert de opname van calcium en fosfaat.

• Sporten waarbij er schokken op het skelet komen stimuleren de botaanmaak het meest, bijvoorbeeld wandelen, joggen, tennis …

• Spiermassa opbouwende oefeningen: sterke spieren zorgen immers voor sterke botten!

• Yoga, Tai Chi… deze trainen het evenwicht en verminderen het risico op vallen.

Ons skelet is geen saai, dood weefsel! Botten zijn springlevende organen vol actieve cellen: • Cellen die bot aanmaken (osteoblasten).

• Cellen die bot afbreken (osteoclasten).

• Cellen die de botaanmaak en –afbraak regelen (osteocyten).

De meeste patiënten met osteoporose worden behandeld en opgevolgd via de huisarts. Aangezien heel wat ziektes aanleiding kunnen geven tot osteoporose, zijn natuurlijk ook heel wat specialisten hierbij betrokken: de gynaecoloog, endocrinoloog, reumatoloog, geriater, nuclearist …

Na de menopauze is er een toename van het aantal botafbrekende cellen. Komt daarbij dat op oudere

Op de dienst Nucleaire geneeskunde van ons ziekenhuis kan je terecht voor een botdensitometrie.

Foto genomen voor coronamaatregelen.

Oefenles Tai Chi

Een botmeting of botdensitometrie (ook wel DXA genoemd) geeft de arts informatie over de botmassa, door het meten van de mineraaldensiteit in het bot (BMD). De botmeting gebeurt op de dienst Nucleaire geneeskunde en neemt ongeveer een kwartier in beslag. Er is geen specifieke voorbereiding noodzakelijk en het onderzoek is eenvoudig en volledig pijnloos.

Je gaat op jouw rug liggen op een onderzoeksbed, terwijl het meettoestel ter hoogte van de lage rug en de heupen over jou schuift en een minieme dosis röntgenstraling door het lichaam stuurt. De mate waarin de stralen zijn afgezwakt nadat ze door het bot zijn gestuurd, geeft informatie over de dichtheid van de botten. Hoe dichter/sterker het bot is, hoe minder straling het doorlaat en omgekeerd, hoe poreuzer/brozer het bot, hoe meer straling er kan worden opgemeten. De meting gebeurt meestal ter hoogte van de wervelkolom en de heup, als referentiepunt voor alle botten in het skelet.

Daarnaast kan er ook een zijdelingse opname van de rug genomen worden, om breuken van de wervels op te sporen.

Door het meten van de botdensiteit kan de diagnose van osteoporose gesteld worden vooraleer de eerste breuk optreedt. Maar ook bij patiënten met breuken is het onderzoek nuttig voor de keuze en de opvolging van de behandeling.

N˚19 | 2020

De medische behandeling van osteoporose bestaat in de eerste plaats uit het zorgen voor voldoende calciuminname en vitamine D. Calcium komt vooral uit zuivelproducten en kan zo nodig worden aangevuld met supplementen. Vitamine D is de vitamine van de zon: dagelijks een halfuurtje met blote armen, benen en gelaat zorgt meestal voor voldoende bloedspiegels, hoewel ons Belgisch klimaat dit niet steeds toelaat! Bij osteoporose worden meestal supplementen van 8001000 eenheden vitamine D/dag aanbevolen.

BMD is een meting van de mineraalmassa in het bot op een specifieke plek (meestal heup en wervelkolom). Scores DXA test: • Boven - 1 wordt als normaal beschouwd.

• Tussen -1 en -2,5 betekent osteopenie: achteruitgang van de botkwaliteit en deze kan tot osteoporose leiden.

• Vanaf -2,5 en lager wijst op osteoporose.

Bij patiënten met osteoporose en een verhoogd risico op breuken bestaat er efficiënte en veilige botversterkende medicatie. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen geneesmiddelen die de botafbrekende cellen afremmen, of de botaanmakende cellen stimuleren. Zowel pillen via de mond (meestal 1x/week in te nemen), een infuus eenmaal per jaar of behandelingen onder de vorm van subcutane (=onderhuidse) inspuitingen zijn beschikbaar.

Bij oudere patiënten met een verhoogd risico op vallen, kunnen de mogelijke oorzaken van het vallen opgespoord en behandeld worden via de valkliniek van het geriatrisch dagziekenhuis.

17

ORTHOGERIATRIE Een breuk van de heup wordt beschouwd als de meest ernstige vorm van osteoporose. Meestal is immers een operatie en een langdurige revalidatie nodig. Er is daarbij een verhoogd risico op complicaties en zelfs een verhoogd risico op overlijden, zowel kort na de operatie als op langere termijn. Heupfracturen komen meestal voor bij oudere patiënten van meer dan 70 jaar, vaak 80-plussers. In die groep betekent dit niet zelden een verlies aan mobiliteit, zelfstandigheid en soms zelfs dat een opname in een woonzorgcentrum nodig wordt.

Jammer genoeg wordt osteoporose in België, net als bijna overal ter wereld, nog veel te weinig behandeld.

Uit een recente studie bij oudere Belgische vrouwen met breuken blijkt dat slechts 15% een behandeling krijgt voor osteoporose! Daarom is een gestructureerde aanpak nodig.

“Orthogeriatrie komt de laatste jaren sterk op in België.

Sinds 2017 beschikt ons ziekenhuis over een afdeling orthogeriatrie. Het is een onderdeel van de geriatrie waarbij intensief wordt samengewerkt met specialisten orthopedie, om een zo optimaal mogelijke zorg te bieden aan oudere patiënten met breuken, vooral heup- en bekkenmaar ook wervel- en schouderfracturen” Een gestructureerd zorgpad treedt in actie vanaf het moment dat de patiënt op spoedgevallen komt, tijdens de opname, de revalidatiefase en de opvolging achteraf. “Internationale studies en ons eigen onderzoek tonen aan dat orthogeriatrische samenwerking zorgt voor minder complicaties, minder kans op overlijden en een betere behandeling voor osteoporose.”

Voor 75-plussers, die op andere diensten dan geriatrie worden opgenomen, zorgt het Geriatrisch Support Team voor de screening en voorstellen voor de behandeling van osteoporose.

18

Foto genomen voor coronamaatregelen.

DIENST GERIATRIE (route 4)

Afspraken: 015 50 64 05 Dokters: Michaël Laurent, Peter Lybeert, Bea Mellaerts, Hannelore Vandewinckele

DIENST NUCLEAIRE GENEESKUNDE (route 165)

Secretariaat: 015 50 54 90 Dokters: Isabelle D’Hoore, Alexandra De Waele, Sofie Van Binnebeek

Imelda | Wat moet je weten over osteoporose

Stream 1 jaar te gratis uw favorie * Netflix 4K series *ge ldig t.e.m. 31/

12/2020

De nieuwe BeoVision Harmony 77 inch Ultra

HD

OLED

televisie

biedt

een

choreografisch samenspel van levendige OLED beelden, akoestische helderheid en uitmuntend Deens vakmanschap. Geniet van een volwaardige bioscoopervaring!

NËš19 | 2020

19

OP REIS IN EIGEN LAND

L a nd e n

Oud-Turnhout PRIORIJ CORSENDONK De geschiedenis van deze priorij gaat terug tot de 14de eeuw en ligt heel rustig tussen velden, boomgaarden en bossen. Ideaal om de Antwerpse Kempen te verkennen. Een fietsvakantie langsheen andere Corsendonksites met nabezorging van de bagage kan ook. www.corsendonkhotels.com

20

G ent FAJA LOBI Deze B&B heeft een locatie in de Tarbotstraat, je logeert er in een authentieke 19de eeuwse woning met tuin op 20 minuten wandelen van het stadscentrum. Er is ook een locatie in de Vlaanderenstraat boven het eetcafé in de schaduw van de Sint-Baafskathedraal.

Een deel van de opbrengst gaat naar een herbebossingsproject in Congo. www.fajalobi.be

STATION RACOUR Station Racour is een gerenoveerd treinstation waar je een sfeervolle vakantiewoning kan huren. Er is een grote tuin en de oude spoorlijn is nu een fietspad. www.stationracour.be

© Kristof Vrancken

Een leuk logeeradres maakt een vakantie extra fijn. Het aanbod is gevarieerd.

Borg loon

TRANENDREEF Logeren in een kunstwerk!

Dré Wapenaar ontwierp deze traanvormige sculpturen waarin je kan overnachten. Voor 2021 zijn al reservaties mogelijk. www.borgloon.be

Onderweg | Op reis in eigen land

Mar telang e

Brug ge BARGE JOHANNA Op een boogscheut van het historisch centrum van Brugge logeer je op dit unieke schip.

Je geniet van het leven op het water. Er worden ook cruises aangeboden. www.johannacruises.com

NUTCHEL LES ARDENNES Herbronnen is de leuze in deze houten huisjes die volledig opgaan in de natuur. Het is een unieke vorm van glamping. www.nutchel.be

Poperinge Teuven

De Voerstreek is idyllisch en heel rustig. In deze vakantiewoning met vakwerk kunnen zeven personen terecht. De Nederlandse grens is vlakbij. www.geuldal.com

N˚19 | 2020

SLEEP IN A BUBBLE In deze bubble geniet je ‘s nachts van de sterrenhemel. Je hebt ook een fraai uitzicht op de vallei. www.sleepinabubble.com

Genk

TALBOT HOUSE

LAVENDINE PURE

Dit 18 eeuws herenhuis diende tijdens WO I als ontmoetingsplaats voor Britse soldaten. De sfeer van toen bleef bewaard. Vanuit Poperinge kan je de Westhoek verkennen en ook over de ‘schreve’ een kijkje nemen. www.talbothouse.be

Kamers met natuurlijke en ecologische materialen, een uitgebreid ontbijt met biologische en streekproducten, een ruime tuin, een ecologische zwemvijver, wellness, ontspanningsmassages, een elektrische laadpaal: je vindt het allemaal in deze B&B. www.lavendinepure.be

de

D’N INGELHOF

Antheit

21

MENSENLEVENS REDDEN:

WAAROM IS BLOED EN PLASMA DONEREN ZO BELANGRIJK?

Tekst: dr. Marieke Criel en dr. Sara Ombelet

WIL JIJ OOK LEVENS REDDEN? Bloed geven kan dit jaar nog op 28 december in ‘t Blikveld in Bonheiden.

Van 17.30 tot 20.30 uur staan de vrijwilligers van Het Rode Kruis voor je klaar.

Inschrijven is wel nodig en kan via donorportaal.rodekruis.be of via deze QR-code:

Foto genomen voor de coronamaatregelen

Foto genomen voor de coronamaatregelen

Dokter Sara Ombelet, nefrologe

© Rode Kruis – Vlaanderen

Wel, we stelden de vraag aan één van onze nefrologen (nierziekten), dokter Sara Ombelet, en aan dokter Marieke Criel, verantwoordelijk voor de bloedbank in ons ziekenhuis. Zij weten maar al te goed wat bloed en plasma voor een patiënt kunnen betekenen.

Waarom is bloed en plasma doneren zo belangrijk?

In ons ziekenhuis hebben elke dag tientallen mensen rode bloedcellen, plasma of bloedplaatjes nodig.

Bijvoorbeeld na een ongeval, een bevalling of een operatie, of omdat ze door ziekte zelf onvoldoende bestanddelen van bloed kunnen aanmaken (bv. oncologische patiënten). Sommige operaties of behandelingen kunnen zelfs niet uitgevoerd worden zonder bloedtransfusie. Met een donatie van bloed help je al deze mensen. Tot op vandaag is er spijtig genoeg geen alternatief, kunstmatig bloed, beschikbaar. Daarom blijft het doneren van bloed zo belangrijk.

bloedingen) kan het gebeuren dat er onvoldoende zuurstof in het lichaam wordt afgegeven waardoor er soms schade aan organen kan ontstaan.

Op de dienst nefrologie wordt een aantal maal per jaar plasmaferese of plasmawissels uitgevoerd. Dit is een techniek waarbij plasma van een patiënt gewisseld wordt tegen gezond donorplasma. Meestal gaat het om patiënten die omwille van een aandoening bepaalde (anti-)stoffen teveel in het plasma hebben, die verwijderd dienen te worden door het plasma te wisselen tegen gezond plasma. In deze omstandigheden dient er snel gehandeld te worden. De meeste aandoeningen vereisen bovendien een behandeling van om en bij de 10 volledige plasmawissels in afwachting van het effect van de medicatie. En daar is veel plasma voor nodig.

Witte bloedcellen (leukocyten) zijn de ‘verdedigers’ van je lichaam. Zij zorgen voor de afweer tegen bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers. Deze worden uiterst zelden toegediend vanwege de korte levensduur van deze cellen.

Waarvoor wordt dit voornamelijk gebruikt?

Meestal wordt de toediening van rode bloedcellenconcentraat voorgeschreven, maar sommige patiënten krijgen ook bloedplaatjes, plasma of een combinatie van al deze componenten toegediend.

Rode bloedcellen (erytrocyten) brengen zuurstof naar alle weefsels in het lichaam via een eiwit (hemoglobine) Bij een ernstig tekort hieraan (vb. bloedarmoede of

N˚19 | 2020

Plasma is een vloeistof waarin een heleboel stoffen zijn opgelost zoals eiwitten (stollingsfactoren). Bij ernstige tekorten (vb. bij bloedingen) is het nodig om deze aan te vullen.

Bloedplaatjes (trombocyten) helpen bloedingen te stoppen. Bij een tekort kunnen ernstige, soms spontane bloedingen ontstaan.

Welke bloedgroepen zijn zeldzaam? En welke kunnen aan alle patiënten gegeven worden?

Je helpt mensen en redt levens met elke donatie, onafhankelijk van jouw bloedgroep.

Maar zoals je misschien weet, kan je niet zomaar aan iedereen bloed geven of ontvangen. Aan wie je bloed mag geven en van wie je bloed mag krijgen, hangt af van je ABO-bloedgroep en Rhesus D-factor. Jouw bloedgroep bepaalt ook wat jij het beste doneert: bloed, plasma of bloedplaatjes. Bij langdurig en intens gebruik van plasma bijvoorbeeld, zoals bij plasmawissels, heeft het aanbod soms moeite om de vraag te volgen. Dat geldt in het bijzonder voor plasma van bloedgroep AB. Ook plasmadonoren zijn daarom echt van levensbelang.

23

38,25% 6,75% 34% 6% 8,5% 1,5% 4,25% 0,75%

O+ OA+ AB+ BAB + AB -

Op de rode bloedcellen bevinden zich membraanstructuren, ook wel bloedgroepen genoemd. De belangrijkste bloedgroepen waarmee we rekening houden bij transfusies, zijn de ABO-bloedgroep en de Rhesus-bloedgroep.

Om zoveel mogelijk complicaties uit te sluiten, geven we patiĂŤnten bij voorkeur transfusies met rode bloedcellen van dezelfde ABO- en Rhesus D-bloedgroep.

In geval van urgenties, wordt O-negatief bloed toegediend, omdat daar geen antigenen op de rode bloedcellen zitten waarop een patiĂŤnt kan reageren. Een donor met O-negatief bloed is dus de universele donor voor rode bloedcellen.

Voor een plasmatransfusie liggen de zaken anders.

Mensen met bloedgroep AB zijn daar de universele donors, en mensen met bloedgroep O de universele ontvangers. Bovendien moet er bij een plasmatransfusie geen rekening gehouden worden met de Rhesus D-bloedgroep van donor en ontvanger.

24

DE VERDELING VAN ABO-D BLOEDGROEP BINNEN DE BELGISCHE BEVOLKING

Maar niet te vergeten: naast de ABO- en Rhesusbloedgroep, zijn er meer dan 250 andere bloedgroepen, die worden onderverdeeld in een 30-tal bloedgroepsystemen. Binnen deze bloedgroepsystemen komen sommige bloedgroepen zeer frequent voor, andere zijn dan weer zeldzaam.

Als ik bloed geef, komt dit dan rechtstreeks in ons ziekenhuis terecht? Wat gebeurt ermee?

Jouw bloed komt niet rechtstreeks in ons ziekenhuis terecht, maar wordt verwerkt en verdeeld door de dienst voor het bloed van Rode Kruis Vlaanderen.

Hun belangrijkste kernopdracht is het ter beschikking stellen van voldoende en veilige bloedproducten aan de ziekenhuizen in Vlaanderen. Er worden dan ook strikte kwaliteits- en veiligheidsvoorschriften nageleefd.

Waarom heeft het ziekenhuis een eigen bloedbank? En waaruit bestaat die?

Het is belangrijk om als ziekenhuis een voorraad van bloedproducten (rode bloedcellen, plasma en bloedplaatjes) in huis te hebben. In dringende situaties kan dan gezocht worden naar het juiste bloedproduct in onze eigen bloedbank. Onze voorraad van bloedproducten wordt elke weekdag aangevuld tot

Dokter Marieke Criel, klinisch biologe

WIE MAG PLASMA GEVEN AAN WIE? DONOR ONTVANGER

O

A

B

AB

O A B AB

het gewenste aantal. Dit gewenste aantal garandeert een voldoende voorraad aan bloedproducten om hoge nood aan bloedtransfusies aan te kunnen.

Niet alleen de voorraad maar ook de kennis om het bloed of plasma toe te dienen is vereist. Verpleegkundigen in ons ziekenhuis krijgen elk jaar een bijscholing. Zo weten ze precies hoe ze plasmawissels moeten doen.

Aangezien wissels zo weinig voorkomen, is bijscholing belangrijk om de techniek in de vingers te blijven houden.

Hoeveel plasma/bloed wordt er in ons ziekenhuis gebruikt?

Algemeen blijft het verbruik van de verschillende bloedproducten relatief stabiel over de jaren heen, waarbij er verhoudingsgewijs 4x meer rode bloedcellenconcentraten dan plasma, en 2x meer plasma dan bloedplaatjes worden toegediend.

HEB JE NOG VRAGEN OVER BLOED EN/OF PLASMA DONATIE?

Surf dan naar de website van Het Rode Kruis: www.rodekruis.be

N˚19 | 2020

DAWN-PLASMA STUDIE Ons ziekenhuis neemt deel aan de nationale DAWN-plasma studie, een fase II ‘proof-ofconcept’ multicenter trial, met het Universitair Ziekenhuis van Leuven als coördinerend centrum.

DAWN staat voor ‘Donated Antibodies Working against novel coronavirus (nCoV)’.

In deze studie wordt de klinische werkzaamheid en veiligheid van de standaard behandeling voor gehospitaliseerde COVID-19-patiënten vergeleken met de standaard behandeling gecombineerd met toediening van convalescent plasma. Convalescent plasma is plasma afkomstig van genezen COVID-19-patiënten. Het plasma van genezen patiënten bevat antistoffen die het immuunsysteem kunnen helpen om de ziekte te bestrijden. In de DAWN-plasma studie wordt onderzocht of een plasmatransfusie in een vroeg stadium van de ziekte ertoe kan leiden dat minder zieke COVID-19-patiënten beademing nodig hebben.

Patiënten die voldoen aan alle inclusiecriteria van deze studie, zullen bij opname door de behandelende arts worden geïnformeerd over het verloop van de studie. Een eerste COVID-19positieve patiënt uit ons ziekenhuis gaf alvast zijn toestemming voor deelname aan de studie.

Ben jij een genezen, mannelijke, COVID-19-patiënt en reeds 28 dagen symptoomvrij?

Het Rode Kruis Vlaanderen is nog steeds op zoek naar plasmadonoren voor deze klinische studies.

Via onderstaande link kom je op een formulier waarbij een eerste inschatting wordt gemaakt of jouw plasma al dan niet geschikt is om gebruikt te worden als COVID-19-plasma in klinische studies. https://covid19plasma.rodekruis.be/

25

SPEELGOEDMUSEUM VAN RAMMELAAR TOT GAMEBOYS Tekst: Hilde Pauwels

26

Cultuur | Speelgoedmuseum

Het Speelgoedmuseum in Mechelen is een aanrader voor jong en oud. De vaak felle kleuren en leuke figuren zijn uitnodigend voor kinderen. Wie wat ouder is, zal er ongetwijfeld leuke herinneringen kunnen ophalen. Een vleugje nostalgie hoort er zeker bij. Het is ook boeiend hoe speelgoed vaak een verhaal vertelt.

VAKMANSCHAP Speelgoed is van alle tijden. Opgravingen tonen aan dat er zowat 4000 v.C. al rammelaars waren. Later kwamen er ook speelgoeddieren. In Perzië vond men onder meer een egel op een plankje met wieltjes. Ook Grieken, Romeinen en Egyptenaren hadden speelgoed, zoals poppen, tollen en karretjes. In 1560 schilderde de Vlaming Pieter Bruegel de Oude het bekende werk ‘Kinderspelen’ waarop 80 spelletjes zijn afgebeeld. Dat spelen leuk en leerrijk is, zal niemand nog ontkennen.

In Nederland was dat ooit anders. In de 16de eeuw vond Calvijn dat spelen verboden moest worden omdat het nutteloos was, Luther daarentegen vond het nuttig ter ontspanning, zo meldt Kinderwereld, het speelgoedmuseum in het Nederlandse Roden.

Sommige nog steeds bekende spelletjes hadden een religieuze betekenis. De vorm van het hinkelspel zou verwijzen naar de plattegrond van een kerk. De laatste decennia werd het spelgedrag van kinderen uitgebreid bestudeerd. Het inzicht groeide dat spelen essentieel is: kinderen ontdekken nieuwigheden, ze ontwikkelen vaardigheden, ze fantaseren, het versterkt hun motoriek en ze leren samen iets te doen. Het is ook een manier om bepaalde gevoelens te uiten. Dat het aanbod enorm is, maakt het Speelgoedmuseum snel duidelijk.

N˚19 | 2020

In het Speelgoedmuseum staan schitterende huizen en winkels in miniatuur. Het gaat vaak om een opstelling met drie gevels zodat je het interieur goed kan zien.

Ze zijn tot in de kleinste details afgewerkt. Zo zie je een strijkplank met strijkijzer, een badkuip en lavabo.

In een kamer spelen er enkele kinderen, het ging toen om kroostrijke gezinnen. In de winkel zijn er klanten en staat er een weegschaal op de toonbank. Het zijn heuse decorstukken die wellicht niet dienden om mee te spelen, maar heel goed de sfeer van de 19de eeuw weergeven.

Vaak werd speelgoed thuis gemaakt voor de kinderen van het gezin, bijvoorbeeld door een stuk hout te bewerken tot een pop of een karretje te timmeren.

Ambachtslui, zoals houtsnijwerkers en zilver- en goudsmeden gingen speelgoed maken dat ook gecommercialiseerd werd. Aanvankelijk was dat alleen betaalbaar voor gezinnen met een groot inkomen.

In het Speelgoedmuseum zie je ook speelgoed uit Afrika.

Kinderen maken er met afgedankt materiaal, zoals een stuk ijzer, een auto of bromfiets. Ook materiaal uit de natuur kan dienen. Het toont aan hoe belangrijk spelen is, wereldwijd, en hoe inventief kinderen zijn om vanuit het niets toch iets moois tevoorschijn te toveren.

27

POPPEN Poppen waren vroeger vooral meisjesspeelgoed, maar dat is allang niet meer zo. Met poppen en allerlei accessoires creëren kinderen een leefwereld: ze kunnen de kleren verwisselen, het kapsel aanpassen, een babypop verzorgen, verhalen verzinnen. Poppen kunnen steeds meer, zoals bewegen, wenen, zinnetjes maken.

Alle materialen dienden al om een pop te maken: terracotta, stof, metaal, porselein maar vooral ook kunststof. In 1869 vroegen de broers Hyatt een patent aan voor celluloid, de eerste kunststof. In 1902

28

produceerde een Franse ondernemer met dit materiaal poppen, ze hadden een arend als embleem. Een Duits bedrijf ging er ook mee aan de slag en gebruikte een schildpad als symbool. Soms is er een raakvlak met een maatschappelijk thema, zo werden er bijvoorbeeld ook zwarte poppen gemaakt. Sommige poppen schopten het tot beroemdheden zoals Barbie en haar vriend Ken, de Teletubbies, Pinokkio, K3-poppen en Bert en Ernie uit Sesamstraat. Poppen hebben vaak een culturele functie. Zo worden ze in sommige Afrikaanse regio’s gebruikt voor voodoo, in Indonesië voor schimmenspel, Pierke Pierlala uit Gent zorgt voor satire.

In de jaren 1970 kwam Playmobil op de markt: poppetjes en diertjes bedacht door Hans Beck. Tijdens de oliecrisis was het behoorlijk duur om grote poppen te vervaardigen omdat je er veel olie als grondstof voor nodig had. Het produceren van de kleine figuurtjes die konden bewegen, was goedkoper. Playmobil werd heel populair omdat je complete sets kon kopen, zoals een piratenschip, een ark met dieren, een gezin dat met een buggy en een hond op stap gaat. Je kan ze ‘aankleden’ door ze een cape aan te doen of ze een hark in de

Cultuur | Speelgoedmuseum

PROJECT BL

hand stoppen. Typerend is dat de figuurtjes geen neus hebben, een bewuste keuze van de bedenker omdat jonge kinderen vaak geen neus tekenen.

KNUFFELS Kinderen zijn vaak bijzonder gehecht aan één of meerdere knuffels die ze bij zich willen als ze gaan slapen, of als ze gaan logeren. Het biedt troost en een veilig gevoel. Dieren zijn gegeerde knuffels. Teddyberen vind je in alle vormen, kleuren en groottes.

Ze danken hun naam naar verluidt aan de vroegere Amerikaanse president Theodore Roosevelt. Hij weigerde tijdens een berenjacht een jong dier te doden en kreeg de bijnaam Teddy. Ook hier zijn er bekende figuren, zoals beertje Paddington, Winny the Pooh en het donkere beertje van Mr. Bean. Dierenfiguren zijn van oudsher populair in heel veel culturen. Ze verwijzen naar de manier waarop we omgaan met onze omgeving en de natuur. Op de speelgoedmarkt vind je heuse dierentuinen, boerderijen, jungles, dinoparken…

Bij Charrell Home Interiors vind je zeer uitgebreide, gevarieerde en kwalitatieve collecties hedendaagse meubelen. Ook verlichting en interieuraccessoires behoren tot ons gamma.

Er is een aanbod van standaardmaten en een nog groter aanbod van maatwerk.

Bekijk alle projecten online op http://www.charrell.be/nl/projecten-realisaties GEEL - Vossendaal 10 - T 014 58 71 93 RIJMENAM - Brugstraat 34 - T 015 52 55 20 www.charrell.be

BLOKKEN EN BOUWEN Spelen met de blokjes kan kinderen urenlang in de ban houden, denk maar aan het maken van torens. Voor jonge kinderen zijn er bijvoorbeeld trekkarretjes met kleurrijke blokken in verschillende vormen die ze op de juiste plaats in de kar moeten leggen. Er zijn puzzels die uit kubusjes bestaan met aan elke zijde een fragment uit bijvoorbeeld een sprookje. Door ze goed te

N˚19 | 2020

by Charrell

ONLINE SHOP met trendy verlichting www.atmooz.com

29

draaien krijg je een tafereel te zien. In totaal kan je zes puzzels maken. Meccano is fantastisch voor wat oudere kinderen. Daarmee kan je een vliegtuig, een robot of een racewagen bouwen.

Overbekend is Lego. Het werd bedacht in Denemarken.

De blokjes kan je op elkaar klikken en zo eender wat bouwen. Er zijn ook bouwsets en gezelschapsspellen met Lego. In het Speelgoedmuseum kan je verschillende creatieve bouwsels bekijken, ook van andere merken.

De Eiffeltoren staat er naast de Big Ben. Er is ook constructiespeelgoed dat werkt met magneten. Dozen met timmergerei op kindermaat, werd vaak aan jongens gegeven, maar ook meisjes zullen er heel blij mee zijn.

TIJDSGEEST Speelgoed zegt iets over de samenleving, denk aan soldaatjes, robots, vliegtuigen en een peloton wielrennertjes. Er is dikwijls een raakvlak met een gebeurtenis of mijlpaal uit het echte leven. Van speelgoed steek je veel op. Er kwam dan ook een ruime waaier educatief speelgoed op de markt. Uit de oude doos komen leesplaten met een tekening, bijvoorbeeld van een clown, waarnaast dan het woord staat.

Er waren vroeger ook methodes om al spelend te leren kloklezen of te borduren. Elektro bestaat al jaren, het is nog steeds een topper, zelfs voor kleuters zijn er varianten. Experimenteren en oplossingen bedenken, is ook nodig bij de kubus van Rubik. In 1990 kwam er in Japan een Game Boy uit, ontwikkeld door het Japanse bedrijf Nintendo. Het is een draagbare spelcomputer die laat zien hoe ook technologie en wetenschap een impact hebben op het spelen. Het aantal elektronische spellen heeft een hoge vlucht genomen en is nog steeds volop in opmars.

SPEELGOEDMUSEUM Het Speelgoedmuseum behoort tot de grootste in Europa. De fraaie collectie is mooi gepresenteerd. Tijdens de schoolvakanties zijn er zoektochten voor kinderen tussen 3 en 12 jaar. Er is ook een gezinskoffer met spelletjes en activiteiten. Het museum heeft formules voor groepen, scholen, bedrijven, jeugdverenigingen. Je kan er een event organiseren, zoals een verjaardagsfeest of een congres. www.speelgoedmuseum.be

30

Cultuur | Speelgoedmuseum

DIERENSPECIAALZAAK

Met onze kennis en uitgebreide ervaring hebben wij de beste producten voor uw huisdier in ons assortiment.

Naast voeding voor honden, katten en andere huisdieren, bieden we u een groot assortiment accessoires aan.

www.jestandpets.be Mechelsesteenweg 360, 2820 Bonheiden • info@jestandpets.be • Tel. 015 55 05 43 N˚19 | 2020

31

DOKTER, HOE BEDOEL JE:

GOEDE EN SLECHTE CHOLESTEROL? Sommige gezondheidsproblemen geven in het begin weinig ziekteverschijnselen.

Op lange termijn kunnen deze intussen een ongunstige uitwerking krijgen. Bij de 65-plussers heeft 40% een te hoge bloeddruk en 27% diabetes. Eén op de drie diabetespatiënten is er zich zelfs niet van bewust aan deze ziekte te lijden.

Overgewicht komt bij 55% van de volwassenen voor. Eén op de vijf volwassenen neemt cholesterolverlagers. Slechts één op de drie personen, met een hoog cholesterolgehalte in het bloed of behandeld met cholesterolverlagende middelen, vermeldt te veel cholesterol te hebben.

Tekst: Toon Blux

Heel wat mensen hebben een te hoge bloeddruk en een te hoog cholesterolgehalte zonder dit te weten.

Een te hoog cholesterolgehalte in het bloed is één van de risicofactoren van hart- en vaatziekten. Te veel cholesterol leidt uiteindelijk tot dichtslibben van de aders (atherosclerose).

WAT IS CHOLESTEROL? Cholesterol is een noodzakelijke vetstof voor ons lichaam. Cholesterol is onmisbaar om cellen, hormonen, vitamine D en galzuren aan te maken. Niemand kan zonder cholesterol. Onze lever produceert maar liefst drie vierde van de aanwezige cholesterol in ons lichaam. De rest neemt ons lichaam op vanuit onze voeding. Voeding die rijk is aan verzadigde vetten of weinig lichaamsbeweging, kunnen evenwel een te hoog cholesterolgehalte in het bloed veroorzaken. Dat kan leiden tot een vernauwing van bloedvaten. Verzadigd vet zit doorgaans in dierlijke producten, zoals vet vlees, volle melkproducten en volvette kaas. Ook zit er veel verzadigd vet in gebak en snacks.

Ons lichaam heeft dus vet, waaronder cholesterol, nodig. Maar een te hoog cholesterolgehalte is ongezond omdat dit een verhoogde kans geeft op aderverkalking (zie kader) en op hart- en vaatziekten.

GOEDE EN SLECHTE CHOLESTEROL Cholesterol komt in ons lichaam voor in kleine bolletjes. Rondom het bolletje zit een laagje eiwit. Dit zorgt ervoor dat cholesterol vervoerd kan worden door het bloed. De verbinding van een eiwit (proteïne) met een bepaald vet (lipide) noemt men lipoproteïne. In het labo kan deze lipoproteïne-verbinding gescheiden worden naar dichtheid (Engels: density). Zo kan er een onderscheid gemaakt worden tussen: • very-low-density-lipoproteïne (VLDL); • low-density-lipoproteïne (LDL); • high-density-lipoproteïne (HDL).

N˚19 | 2020

De HDL (high-density-lipoproteïne) zorgt voor de afvoer van de overtollige cholesterol vanuit de cellen naar de lever. Omdat HDL alle overbodige cholesterol afvoert kreeg hij de gepaste naam ‘goede cholesterol’. De LDL (low-density-lipoproteïne) daartegenover verspreidt zich naar alle lichaamscellen en hoopt zich op in de slagaders. Hierdoor vernauwt het bloedvat en krijgt het achterliggende weefsel te weinig zuurstofrijk bloed. Daarom wordt de LDL als ‘slechte cholesterol’ gekwalificeerd. In een optimale situatie is het gehalte HDL-cholesterol hoog en het gehalte LDLcholesterol laag.

HET RISICO OP EEN VERHOOGD CHOLESTEROLGEHALTE? Een aantal factoren spelen een rol bij de kans op een verhoogd cholesterolgehalte in het bloed: • erfelijke aanleg; • leeftijd: het risico neemt toe bij het ouder worden; • overgewicht en zwaarlijvigheid (obesitas); • middelomtrek: lichaamsvet dat zich vooral rond de buikstreek opstapelt is het meest nadelig voor de gezondheid; • ongezonde voeding: verzadigde vetten (vet vlees, volle melkproducten, volvette kaas, …); • overmatige stress; • roken; • overmatig alcoholgebruik; • medische oorzaken: diabetes of een onvoldoende werkende schildklier kunnen het cholesterolgehalte doen toenemen; • bepaalde medicijnen.

33

CHOLESTEROLWAARDEN Het cholesterolgehalte wordt bepaald met een bloedtest. Vanuit het bloedstaal worden de waarden bepaald voor het totale cholesterol, het LDL-, HDL- en het triglyceridengehalte van het bloed. Het triglyceride is eveneens een belangrijk type vet, dat voorkomt in natuurlijke vetten en oliën. Na een vetrijke maaltijd gaan de waarden van triglyceriden in het bloed dan ook kort omhoog.

Het lichaam gebruikt ze als energiebron. Hoge waarden van triglyceriden dragen, net zoals de slechte cholesterol (LDL), bij aan het ontstaan van aderverkalking. Bij het bepalen van het cholesterolgehalte tellen al deze elementen mee. Cholesterolwaarden schommelen.

Dat wisselen kan van een aantal factoren afhangen, zoals voedings- en levensstijlkeuzes. Het is daarom verantwoord om je cholesterol regelmatig te laten opmeten. Heb je geen erfelijke aanleg of risicoziekte (hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, suikerziekte...), dan is een meting pas nodig vanaf 35 jaar (mannen) of 45 jaar (vrouwen). De controle gebeurt het best om de vijf jaar en dit tot je 70 jaar bent.

VERHOUDING TUSSEN DE GOEDE EN SLECHTE CHOLESTEROL (RATIO) ​ et labo bepaalt ook de cholesterolratio: de verH houding tussen het totaal cholesterol en het HDLcholesterol. Om je cholesterolratio te berekenen, deelt de arts je totale (HDL+LDL) -cholesterol door je HDL cholesterol. Dit getal is een betere voorspeller voor het risico op hart- en vaatziekten dan de totale cholesterolwaarde. Hoe lager de ratio, hoe beter. Een optimale cholesterolratio is 4 of lager. Maar volg hieromtrent het advies van jouw arts.

Je cholesterolratio brengt aan het licht in welke mate je cholesterol uit ‘goede’ HDL-cholesterol bestaat. Deze ratio (verhouding) is dus een goede manier om uit te zoeken

of het verstandig is om je voeding

ADERVERKALKING

34

BENEN

Aderverkalking in de benen geeft vooral pijn in de kuiten tijdens het lopen. Dat noemt men ‘etalagebenen’.

HART

Is er een vernauwing ter hoogte van het hart, dan voel je tijdens inspanningen een drukkende pijn in de borstkas (angina pectoris). Als de zuurstofnood te lang aanhoudt, volgt een hartinfarct.

HERSENEN / HALSSLAGADER

Bij aderverkalking in de halsslagader of in de bloedvaten van de hersenen kan een herseninfarct (beroerte) ontstaan.

NIEREN

Wanneer de nier minder bloed krijgt, zal deze minder goed werken. Een slecht functionerende nier kan afvalstoffen niet goed meer uitscheiden in de urine.

De stapelende afvalstoffen krijgen hierdoor de kans om schade aan weefsels te veroorzaken.

Imelda | Dokter, hoe bedoel je?

en levensstijl aan te passen. En een aangepaste levensstijl kan als volgt worden vertaald: stop met roken, eet gezond, beweeg voldoende, vermijd overgewicht, liever geen alcohol en vermijd stress. Gezond eten kan door een gevarieerd menu met veel groenten, fruit en voedingsvezels. Verminder ook het gebruik van zout en probeer zoveel mogelijk verzadigd vet in je eten te vervangen door onverzadigd vet.

Naast een aangepaste levensstijl, schrijft de arts eventueel een medicamenteuze handeling voor met cholesterolverlagers. Niet iedereen krijgt dus onmiddellijk medicamenten om het cholesterolgehalte te verlagen.

Medicatie is wel aangewezen bij personen met harten vaatziekten, met diabetes, met een sterk verhoogd cholesterolgehalte of met een erfelijk hoog cholesterol.

VOORKOMEN IS BETER DAN GENEZEN Heb aandacht voor risicofactoren. Een gezonde levensstijl en vroegtijdig opvolgen en aanpakken van een verhoogd cholesterolgehalte kan heel wat ernstige gezondheidsproblemen voorkomen. Deze gezondheidsadviezen zijn stilaan bekend en geaccepteerd: stop met roken, beweeg voldoende, eet gezond, vermijd overgewicht, wees karig met alcohol en breng rust in je leven.

TACHOGRAAF DOWNLOADS DOWNLOADS TACHOGRAAF DOWNLOADS Track & Trace over heel Europa DOWNLOADS er heel TACHOGRAAF Europainclusief inclusief inclusief Track Track && Trace Trace over over heel heel Europa Europa inclusief Track & Trace over heel Europa

AF DOWNLOADS TACHOGRAAF DOWNLOADS Het draadloos uitlezen en verwerken van tachograafgegevens en chauffeurskaarten maakt nu al een

Het draadloos uitlezen en verwerken van tachograafgegevens en chauffeurskaarte

Het Hetuit draadloos draadloos uitlezen uitlezen en enverwerken verwerken van vanzich tachograafgegevens tachograafgegevens enwaa cha ch e over heel Europa inclusief & Trace over Europa deel vaneven Orditool. vrachtwagen mag hierbij om het evenen belangrijk deel uit van Orditool. De vrachtwagen magbelangrijk zich Track hierbij om het waarDe inheel Europa bevinden.

Het draadloos uitlezen en verwerken van tachograafgegevens en chauffeurskaarten m belangrijk belangrijk deel deeluit uit van vanOrditool.

Orditool.

Devrachtwagen vrachtwagen mag magzich zichhierbij hierbij om Onzevoor nieuwe Track & Trace service is nu ook De beschikbaar voor gemengde vlotenom va Onze nieuwe Track & Trace service is nu ookbelangrijk beschikbaar vloten vanTrace vrachtwagens deelbedrijfswagens, uit gemengde van Orditool. mag iszich omkunnen het even waar in E Onze Onze nieuwe nieuwe Track Track Trace service service isen nu nuhierbij ook ookbeschikbaar beschikbaar voor voor gemen geme lichte dieDe wevrachtwagen op&&een merkonafhankelijke wijze ondersteun lichte bedrijfswagens, die we op een merkonafhankelijke kunnen ondersteunen over Europa.

Onze nieuwe wijze Tracklichte & Trace service is nu ook beschikbaar voor gemengde vloten vra lichte bedrijfswagens, bedrijfswagens, die die we weheel op opeen eenmerkonafhankelijke merkonafhankelijke wijze wijzevan kunne kunn DE ORDITOOL OPLOSSINGEN ZIJN BESCHIKBAAR VOOR DE: ondersteunen o lichte bedrijfswagens, die we op een merkonafhankelijke wijze kunnen DE ORDITOOL OPLOSSINGEN ZIJN BESCHIKBAAR VOOR DE: DE DEmet ORDITOOL ORDITOOL OPLOSSINGEN ZIJN ZIJN BESCHIKBAAR BESCHIKBAARVOOR VOOR DE: » HR-dienst, Orditach OPLOSSINGEN voor de analyse van tachograafgegevens en deDE: bereken » HR-dienst, met & Orditach voor deheel analyse van tachograafgegevens en de berekening van prestaties.

DE ORDITOOL OPLOSSINGEN ZIJN BESCHIKBAAR VOOR DE: inclusief Track Trace over Europa »» HR-dienst, HR-dienst, met metOrditach Orditach voor voor deanalyse analysevan van vanonderhoudsbeurten. tachograafgegevens tachograafgegevens » Technische afdeling, Ordifleet, planning en de opvolging Het draadloos enplanning verwerken van tachograafgegevens en chauffeurskaarten maakt Het nu aldraadloos een en ve » Technische afdeling, uitlezen Ordifleet, en» opvolging van onderhoudsbeurten.

HR-dienst, met Orditach voor voor de analyse van tachograafgegevens en deuitlezen berekening » Dispatching, Orditrack de Track & Trace. »» Technische Technische afdeling, afdeling, Ordifleet, Ordifleet, planning planningen enopvolging opvolging van van onderho onderhov belangrijk deel van de Orditool. vrachtwagen mag zich hierbij om het even waar in Europa bevinden. belangrijk deel uit van Ordito »Vraag Dispatching, Orditrack Track &De Trace. vrijblijvend een uitvoor » Technische afdeling, Ordifleet, planning envoor opvolging van onderhoudsbeurten. »» Dispatching, Dispatching, Orditrack Orditrack voor de devrachtwagens Track Track &&Trace.

Trace. en Onze nieuwe Track een & Trace service is nu ook beschikbaar voor gemengde vloten van Onze nieuwe Track & Trace s Vraag Vraag vrijblijvend vrijblijvend een » Dispatching, Orditrack voor de Track & Trace.

OpenICT | Haachtsesteenweg 322 C 1910 Kampenhout lichte bedrijfswagens, die we op een merkonafhankelijke wijze kunnen ondersteunen over heel Europa. lichte bedrijfswagens, die we Vraag vrijblijvend een OpenICT | Haachtsesteenweg 322 C - 1910 Kampenhout T +32 2 342OpenICT 01 90 | F +32 2 342 01 93 | info@openict.be | Kampenhout www.orditool.com bij u ter plaatse.

OpenICT | |Haachtsesteenweg Haachtsesteenweg 322 322CC--1910 1910Kampenhout T +32 2DE 342ORDITOOL 90 | F +32OPLOSSINGEN | www.orditool.com ZIJNOpenICT BESCHIKBAAR VOOR DE ORDITOOL OPLOSSING +32 342 01verwerken 90 |FF+32 +32 342 0193 93| |info@openict.be info@openict.be www.orditool. bij bij u01 uter ter plaatse. plaatse.2 342 01 93 | info@openict.be TT+32 22DE: 342 01 90 22342 01 | |www.orditool.c 322 C - |1910 Kampenhout Het| Haachtsesteenweg draadloos uitlezen en van tachograafgegevens en chauffeurskaarten bij u ter plaatse. » HR-dienst, met Orditach voor de analyse T +32 2belangrijk 342 90deel | F +32 342Orditool.

01 93en | info@openict.be |mag www.orditool.com van01tachograafgegevens de vrachtwagen berekening van prestaties. »zich HR-dienst, uit 2van De hierbij ommet hetOrditach even waarv » Technische afdeling, Ordifleet, planning Onze en opvolging van onderhoudsbeurten. nieuwe Track & Trace service is nu ook beschikbaar voor gemengde vloten van » Technische afdeling, Ordif lichte bedrijfswagens, die we op een merkonafhankelijke wijze kunnen ondersteune » Dispatching, Orditrack voor de Track & Trace. » Dispatching, Orditrack voo

TACHOGRAAF DOWNLOADS

GRATIS DEMO GRATIS GRATIS DEMO DEMO GRATIS DEMO

Vraag vrijblijvend een

DE ORDITOOL OPLOSSINGEN ZIJN BESCHIKBAAR VOOR DE: OpenICT | Haachtsesteenweg OpenICT | Haachtsesteenweg 322 C - 1910 Kampenhout » HR-dienst, met Orditach voor de analyse van tachograafgegevens en de bereken T +32 342 01 90 | F +32 2 34 bij u»ter plaatse.| www.orditool.com T +32 2 342 01 90 | F +32 2 342 01 93 | info@openict.be Technische afdeling, Ordifleet, planning en opvolging van2onderhoudsbeurten. » Dispatching, Orditrack voor de Track & Trace.

Vraag vrijblijvend een

GRATIS DEMO

GRATIS DEMO bij u ter plaatse.

N˚19 | 2020

OpenICT | Haachtsesteenweg 322 C - 1910 Kampenhout T +32 2 342 01 90 | F +32 2 342 01 93 | info@openict.be | www.orditool.com

35

ONS LABO

IN CORONATIJD Het is druk, heel druk in het laboratorium van ons ziekenhuis. Ik waag het toch om even binnen te springen. Femke Pauwels, coördinerend hoofd Klinisch labo, geeft me graag een rondleiding en vertelt ronduit over hoe ze de eerste coronagolf hier ervaren hebben. Er werd vaak geapplaudisseerd voor het zorgpersoneel. En daar horen onze laboranten, biologen, secretaresses en poetspersoneel van het labo zeker ook bij!

Tekst: Dorien Vandenberghe (dienst Communicatie)

Lightbulb-on WIST JE DAT… … we in totaal 319 COVID-19patiënten hebben opgevangen tijdens de eerste golf? Hiervan lagen er 46 op Intensieve zorgen. Op het hoogtepunt van de eerste coronagolf lagen er maar liefst 97 patiënten in ons ziekenhuis, verspreid over 4 RCU’s (Respiratory Care Unit).

Tijdens de eerste golf van de coronacrisis is er heel wat werk verzet door ons labo. In totaal ontvingen zij van het begin van de crisis tot eind augustus maar liefst 22.000 wissers. En die dienen natuurlijk allemaal één voor één getest te worden. Maar wat gebeurt er met de wisser die men afneemt tijdens de COVID-screening?

Femke: Die volgt een heel proces. Eerst en vooral moet je weten dat we 2 soorten machines hebben, die elk op een ander gen testen en een andere technologie hanteren. In het labo noemen wij dit de “snelle” en de “trage” testen, hoewel de trage test niet echt traag is maar toch trager dan de snelle (lacht). De snelle test duurt slechts 2 uur en wordt met het Aries-toestel uitgevoerd. Dit toestel wordt voornamelijk gebruikt voor spoedgevallen en vrouwen die gaan bevallen. De “trage” machine geeft een resultaat in maximum 24 uur. Hierin komen alle stalen terecht die genomen worden in de COVID-screening vooraan ons ziekenhuis.

Dit zijn mensen die binnenkort geopereerd worden en moeten weten of ze besmet zijn, zodat de operatie al dan niet kan doorgaan.

In totaal hebben we 5 testen, waarvan 2 “snelle” en 3 “trage” en ondertussen al een 6de methode in voorbereiding. Twee hiervan hebben we zelf ontwikkeld, in samenwerking met UZ Leuven. Dat is vooral de verdienste van onze 2 moleculair biologen, Hanne Valgaeren en Dagmar Obbels en natuurlijk van dokter Johan Frans één van onze microbiologen. Zij hebben de test niet alleen ontwikkeld maar ook uitgetest en gevalideerd. Zij zijn technisch verantwoordelijk voor deze test. Om terug te gaan naar jouw vraag over het proces. Zodra de wissers wordt geregistreerd door onze secretaresses, gaan die naar het moleculair labo.

Daar worden alle stalen zo snel mogelijk in de machine gezet. De test verloopt als volgt: het RNA-virus heeft een heel typerend stukje, een gen, dat we kunnen opsporen. Als we een tegenovergesteld stukje toevoegen, zal dit zich binden aan dit gen (zoals een ritsluiting) en ontstaat er een lichtsignaal. Als we dit dan vele malen herhalen, wordt het lichtsignaal sterk genoeg

N˚19 | 2020

om het op te pikken. Wanneer je niet besmet bent met het virus, is het gen niet aanwezig in het staal en zal het dan ook niet oplichten.

Hoeveel COVID-testen kunnen per dag in ons labo gedaan worden?

Dagelijks breiden wij onze capaciteit uit. Momenteel worden meer dan 300 testen per dag uitgevoerd. Dit is al mooi. Maar met nog meer laboranten zouden we nog meer werk kunnen verzetten. Ook in de reagentia (grondstoffen) zijn we beperkt. Aanvankelijk waren er heel weinig reagentia te verkrijgen. Nu is die schaarste even wat minder. Maar zoals je ziet, ben je van veel factoren afhankelijk. Ook moet je weten dat 40% van onze capaciteit gebruikt wordt om andere centra, woonzorgcentra en huisartsen te helpen en hun stalen te analyseren.

Hoeveel personen werken er op het Imeldalabo?

Wel we zijn met een hele ploeg: 7 klinisch biologen, 2 moleculair biologen, 2 kwaliteitscoördinatoren, 1 labinformaticus, 5 secretaresses, 30 laboranten, 3 ASO’s (artsen of apothekers in opleiding) en 4 speciaal daarvoor opgeleide poetsvrouwen. En ieder heeft zijn taak.

Samen vormen we een goed geoliede machine.

37

Wat zijn jouw taken als hoofd Klinisch labo?

Ikzelf volgde de opleiding biomedische wetenschappen genoten. Dus ik ben wel vertrouwd met het hele laboverhaal. Maar ik ben geen laborant. Ik ben vooral bezig met de planning, ervoor zorgen dat alles besteld en betaald wordt. Ik coördineer ook de aanwervingen en stuur bij waar de werkdruk hoog is. Ik los problemen op waar nodig en stuur mijn mensen aan. Ook sta ik in voor de stagiair(e)s en opleidingen. Ik doe mijn job echt graag, de afwisseling tussen het werken met mensen, de technisch-wetenschappelijke inzichten en steeds nieuwe en veranderende technieken, maken dat elke dag een verrassing is.

Voor velen onder ons is het niet duidelijk wat nu net het verschil is tussen klinische biologie en moleculaire biologie. Kan jij dit verduidelijken?

Klinische biologie is een medische discipline en omvat eerst het biochemische luik. Dit wil zeggen: alles van de bloedstalen behalve de cellen. Bijvoorbeeld: vitamines, cholesterol … Daarnaast ook het hematologische gedeelte. Dit omvat onder andere de witte en rode bloedcellen. Microbiologie houdt zich bezig met virussen, bacteriën en schimmels.

Moleculaire biologie is een technische discipline en bekijkt alles vanop het niveau van DNA en RNA, vanop het niveau van moleculen dus. Zo wordt het DNA of RNA van sommige virussen, bacteriën en schimmels opgespoord in urine, stoelgang, vochten of wissers.

Maar ook de NIPT (Niet-Invasieve Prenatale Test), die trisomie 13, 18, en 21 opspoort bij foetussen en DNAonderzoek op tumoren, valt onder de moleculaire

38

biologie. Een moleculair bioloog is technisch verantwoordelijk. Hij of zij moet zien dat de test goed wordt uitgevoerd.

De klinisch bioloog is naast technisch ook medisch verantwoordelijk. Hij of zij beslist ook of de test al dan niet opnieuw moet gedaan worden en of er nog bijkomende tests nodig zijn om een correct beeld te krijgen.

Wat is zo verschillend aan de werking in het labo voor en tijdens de coronacrisis?

Voor de crisis was het vooral gedurende de dag druk. Je hebt een deel stalen die je verwacht, zoals voor operaties e.d. en een deel onverwacht dat via spoed binnenkomt.

Tijdens de crisis is het zowel ’s morgens, gedurende de dag, ’s avonds als ’s nachts druk. De belasting wordt meer gespreid en was ook moeilijker voorspelbaar.

De eerste golf van de coronacrisis heeft heel veel gevergd van al het ziekenhuispersoneel. Hoe hebben jullie dit op het labo ervaren?

Het was echt ontzettend druk bij ons. Eerst moesten er testen ontwikkeld worden, dan moesten die in de praktijk gebracht worden. Alles kwam tegelijkertijd. Zelfs op dit moment is het nog razend druk. Alle medische disciplines zijn weer opgestart en sturen hun te onderzoeken stalen door. Alle spoedgevallen krijgen, naast hun gewone bloedtesten, ook een COVID-screening en alle mensen die geopereerd moeten worden, komen ook bij ons langs. Je kan dus wel zeggen dat we onze handen meer dan vol hebben deze tijd. In het labo is ook altijd 24/7 iemand aanwezig voor dringende zaken. We hebben op heel korte tijd, heel wat nieuwe dingen moeten leren en ook vaak op onregelmatige uren moeten werken. Dat was niet makkelijk maar samen hebben we er ons wel doorheen geslagen. Ik heb nu nog meer respect voor mijn medewerkers. Ze hebben gewoon keihard gewerkt. En dat doen ze nog steeds! Chapeau!

Imelda | Ons labo in coronatijd

MONDMASKERS

VAN EIGEN BODEM Een extra mondmasker is in deze tijden geen overbodige luxe.

Wij zochten voor jullie trendy mondmaskers van eigen bodem.

Tutu Chic Ook Tutu chics zakenvrouw Freya Poppe, gekend van het programma Pink Ambition, ontwierp mondmaskers. Een deel van de opbrengst wordt gedoneerd aan The United Nation Foundations, die onder meer strijden tegen het coronavirus.

35,00 euro

Essentiel Antwerp De maskers van Essentiel Antwerp zijn gemaakt uit de prints van het seizoen. Dus als je een masker zoekt dat bij je outfit past, ben je bij hen aan het juiste adres. De opbrengst gaat deels naar het COVID-19 Solidarity Response Fund ter ondersteuning van de Wereldgezondheidsorganisatie.

15,00 euro

N˚19 | 2020

Nathalie Vleeshouwer Bij Nathalie Vleeschouwer koop je mondmaskers per twee. Elk duopack bevat twee duurzame comfort maskers die gebreid zijn in België.

25,00 euro

AmuseeVous Op de maskers van AmuseeVous pronken verschillende designs van opstartende, jonge kunstenaars.

De opbrengst van de maskers gaat integraal naar het steunen van jonge kunstenaars die getroffen zijn door het coronavirus.

17,50 euro

La vie est belge Eenvoudig, maar toch stijlvol.

Dat zijn de maskers van La vie est belge.

Daarbovenop zijn de maskers ook nog eens volledig handgemaakt in België.

Van de naad tot het logo erop gedrukt.

12,00 euro

39

COVID-19 IN IMELDA

MEDEWERKERS GETUIGEN Begin maart 2020 werd er nog bedenkelijk gekeken naar een collega die de kleedkamer binnenging met een mondmasker op. Ook al kregen we al enkele weken apocalyptische beelden uit China te zien. Niemand kon vermoeden dat het zo snel zou gaan.

Toen ziekenhuizen in Italië en Spanje de toestroom van patiënten met moeite konden opvangen, kwam het allemaal toch wel heel dichtbij. Woensdag 11 maart begon als een normale werkdag maar ik ging naar huis wetende dat de daaropvolgende dagen mijn wereld op zijn kop gingen zetten. Afdelingen kregen een nieuwe locatie en teams werden uit elkaar gehaald. Het samenwerken met andere teamleden en eigen gewoonten en verwachtingen loslaten maakte de eerste dagen werken op RCU 1 intens.

Al vanaf de eerste dag kregen we een constante toestroom van besmette patiënten. Niet alleen de slechte algemene toestand van deze patiënten maar ook hun relatief jonge leeftijd zorgde voor ongerustheid. Waren we hier wel tegenop gewassen? En vooral, waren we wel goed beschermd met onze maskers en schorten?

De eerste zaterdag op RCU 1 zullen de toen aanwezige teamleden zich misschien wel levenslang blijven herinneren. Die dag kwam ik aan op de afdeling met een grote zak vol koffiekoeken. Wat extra energie voor het

40

team want dat hadden ze al wel verdiend. Wat zich de volgende uren afspeelde geeft me nog steeds koude rillingen. De blik in de ogen van verpleegkundige die met al hun kennis en ervaring patiënten proberen te helpen. Maar uiteindelijk moeten beseffen dat ze machteloos staan en ervoor kiezen om bij de patiënt te blijven. Patiënten die zich zo slecht voelen en in hun paniek de nood naar zuurstof alleen maar doen toenemen. Ogen die vol wanhoop vragen naar antwoorden en hulp. De aanwezige arts die binnen en buiten gaat op kamers bij een steeds toenemend aantal patiënten die extra zorg nodig hebben. Ogen zoekend naar de best mogelijk manier om iedereen te helpen. Er leek geen einde te komen aan deze dag!

Als team maakten dagen zoals deze zaterdag ons sterker. We kregen meer zelfvertrouwen en ook artsen kregen nieuwe inzichten. De volgende weken zag ik het team openbloeien en als ervaringsdeskundigen alle hindernissen aanpakken. Leuke attenties en berichtjes gaven ons vleugels en deden oprecht deugd. Begin mei kwam het bericht dat ook RCU 1 de deuren mocht sluiten. Nu kan ik alleen maar dankbaar zijn voor de fijne samenwerking en steun die we kregen vanuit verschillende afdelingen.

Cindy Van Vlasselaer, Hoofdverpleegkundige RCU 1/Geneeskunde 3

Imelda | COVID-19 in Imelda

De tijd op RCU 4 was heel intens. Vriendschap en verdriet liepen hier hand in hand. Deze onbekende ziekte leek voor mezelf ook vreemd. Wat gaan we zien of ervaren? Zullen we ook ziek worden? En wat met onze familie? Door mijn werk op de Respiratory Care Unit nam ik ook wat afstand van mijn gezin. Hierdoor benaderen je ouders en kinderen je anders dan normaal. En dat is niet gemakkelijk.

De eenzaamheid van de patiënten vond ik het moeilijkst. Zeker omdat onze patiëntenpopulatie al wat ouder was. Geen bezoek ontvangen werd vaak als beangstigend ervaren. Of ze voelden zich achtergelaten door hun familie. Hun blik als we zo verkleed binnenkwamen blijft me ook fel bij.

Anders herkennen de patiënten ons en nu leken we vreemde wezens. De angst in hun ogen die

verwoordt: zal ik het redden? Daar kreeg ik koude rillingen van.

Het meest positieve dat mij is bijgebleven van de eerste coronagolf is de collegialiteit. We werkten ongelooflijk goed samen, ook met nieuwe collega’s die van andere diensten kwamen. De kracht die we samen uitstraalden, legde ik graag vast op de gevoelige plaat. Met als resultaat enkele mooie foto’s. Deze foto’s hangen nu op onze afdeling als herinnering aan een zware en intense periode.

De crisis heeft mij geleerd om te genieten van elke dag en om te weten dat moeilijk ook gaat.

Relativeren is de boodschap.

Carine Claessens, verpleegkundige op RCU 4/Verlengde zorgen

EEN DAG UIT HET LEVEN VAN… ANNELIES

In deze nieuwe rubriek gunnen we je een unieke kijk achter de schermen van ons ziekenhuis. In ieder nummer nemen we je mee voor één werkdag op één welbepaalde dienst. We laten je zien hoe de dienst in elkaar zit en wat de job van die medewerker precies inhoudt. Voor de eerste editie ga ik op stap met Annelies, technoloog op de dienst Medische beeldvorming.

Tekst: Dorien Vandenberghe (dienst Communicatie) en Annelies Dehaene

ANNELIES FUNCTIE

Technoloog op Medische beeldvorming

LEEFTIJD

29 jaar

STUDIES

Bachelor medische beeldvorming (nu: bachelor in de medische beeldvorming en radiotherapie)

AANTAL JAAR BIJ IMELDA

Bijna 8 jaar

IMELDA ALS WERKGEVER

“Na mijn stages en vakan ewerk in Imelda was ik blij toen ik te horen kreeg dat ik hier mocht beginnen werken. Naast de gekende pa ëntvriendelijkheid is er een aangename werksfeer in het ziekenhuis en kom ik met plezier naar het werk. We worden aangemoedigd om opleidingen te volgen om ons verder te ontwikkelen in onze job. Ook staan de nieuwe technieken niet s l en dat maakt Imelda tot een boeiende en leerrijke werkplaats.”

06:45 Het is 6.45 uur als de wekker afloopt voor Annelies.

Alweer een nieuwe werkdag breekt aan. Na het ochtendritueel van wassen en ontbijten, neemt Annelies de fiets naar ons ziekenhuis. Slechts 1 km woont ze van Imelda. Dat is een luxe en dat beseft ze maar al te goed. “Het is heel gemakkelijk om zo dichtbij te wonen, ik heb nooit last van files. Ook is het leuk en ontspannend om met de fiets naar het werk te komen.

Zeker in een groene omgeving,” zegt Annelies.

07:45 Annelies komt aan in het ziekenhuis. Ze gaat meteen naar de kledingautomaat om haar verpleeguniform op te halen. Ze trekt haar werkkledij aan en voilà klaar voor de werkdag!

“Een dag op Medische beeldvorming kan er heel verschillend uitzien,” zegt Annelies. “Elke dag is anders.

Op het bord in de koffieplaats staat wie wanneer aan welk toestel staat.”

08:00 Vandaag start Annelies aan de MRI-scan. Dat is een toestel dat veel gebruikt wordt voor het stellen van een diagnose, het bepalen van het stadium van een ziekte en voor het opvolgen van patiënten zonder ze bloot te stellen aan gevaarlijke straling.

N˚19 | 2020

43

“Meestal sta je met 2 verpleegkundigen aan de MRI-scan. Eén die de beelden maakt en de andere die, zoals ik vandaag, de omloop doet. Dit houdt onder andere in dat ik de patiënt ga halen, indien nodig prik en op het toestel positioneer. Natuurlijk helpen we elkaar. Onze afdeling bestaat uit een heel goed team en we springen graag ergens bij.”

Tussen de gezellige drukte op Medische beeldvorming door is er heel even tijd voor een kop koffie.

Dat kan smaken!

12:00 Van 12 tot 13 uur staat Annelies aan de mammografie. Tijdens dit radiologisch onderzoek wordt het borstklierweefsel beoordeeld. Het is een röntgenfoto waarbij artsen afwijkingen kunnen zien die niet te voelen zijn. Annelies’ taak bestaat eruit de patiënt klaar te maken voor het onderzoek en correct te positioneren bij het toestel.

44

13:00 Voor ze het weet is het 13 uur. Annelies verzamelt met enkele collega’s in de koffieplaats van de dienst.

“Normaal eten we in Café Clinic (de personeelscafetaria) maar nu met de coronamaatregelen wordt er aangeraden om zo veel mogelijk ter plaatse te blijven. Dus proberen we dit te doen. Het is hier ook gezellig en we houden de nodige afstand.”

14:00 Na het middageten gaat Annelies nog door tot 17 uur.

Ook de namiddag ziet er afwisselend uit. En dat is net één van de pluspunten van deze job volgens Annelies: “Er zijn veel uiteenlopende pathologieën en onderzoeken op Medische beeldvorming en dat is heel interessant. De combi tussen technische onderzoeken en patiëntencontact trekt me zeker aan in de job. We hebben ook verschillende shiften waardoor je soms eens een voor- of namiddag vrij hebt en die afwisseling is leuk.”

Imelda | Een dag uit het leven van...

In de namiddag komt ze terecht op artrografie. “Een artrografie is een radiologisch onderzoek om een gewricht of een gewrichtskapsel te beoordelen met een contraststof die in het gewricht wordt gespoten. Dit wordt steeds door de arts of arts-assistent gedaan waarbij wij hen assisteren. We bereiden alles voor, geven de producten aan en nemen de beelden.

Aansluitend wordt er dan een CT-of MRI-scan genomen,” vertelt Annelies.

Annelies is geen verpleegkundige maar een technoloog en dat is toch wel een verschil. Ze legt uit: “Verpleegkundigen hebben meer kennis van verpleegkundige handelingen zoals bijvoorbeeld een blaassonde plaatsen, wat op onze afdeling soms moet gebeuren. Technologen zijn daarentegen technischer. Zij kunnen sneller op een modaliteit zoals CT en MRI ingezet worden, omdat ze achtergrondkennis en inzicht vanuit hun opleiding en stages hebben meegekregen. Verpleegkundigen moeten alle technische kennis nog opdoen. Maar beiden zijn op de afdeling zeker en vast nodig en leren van elkaar. Zo heb ik bijvoorbeeld op school in theorie geleerd hoe je een blaassonde moet plaatsen en in praktijk van de collega’s.”

14:30 Vervolgens wordt Annelies ook nog opgeroepen voor Intensieve zorgen. Een patiënt daar heeft dringend medische beeldvorming nodig maar is moeilijk te verplaatsen. Voor de beeldvorming op verplaatsing ontkoppelt ze het mobiele toestel “Bobby”.

“Dat is het toestel waarmee ik beelden kan maken op de verpleegafdeling zelf, bij patiënten die niet mobiel zijn, ook wel gekend als ‘thorax aan bed’.” vertelt Annelies. “Het gaat dan vaak om beelden van de longen, maar het kan ook soms gaan over bijvoorbeeld een arm of een been.”

N˚19 | 2020

45

15:15 Afsluiten van haar dag doet Annelies met nog enkele uurtjes bij de CT-scan. Bij deze scan worden er röntgenstralen gebruikt om een tweedimensionale of driedimensionale weergave van een lichaamsdeel te bekomen. “Mijn taak bestaat er vooral in om de patiënt te informeren en te begeleiden. Daarnaast neem ik ook de beelden en geef ik alles door aan de betrokken radioloog,” zegt Annelies. “Een CT-scan wordt best veel genomen. Op één dag tijd zijn er gemiddeld een 90-tal.”

morgens. Zaterdag en zondag begint de dag met de bobbytour. Na de bobbytour kunnen de onderzoeken (RX-opnames en CT-onderzoeken) doorgaan van de patiënten die wel naar de afdeling kunnen komen.

Vaak zijn dit spoedgevallen. Ook tijdens de nachten worden enkel dringende en vaak spoedgevallen onderzocht. Als je van wacht bent, heb je de mogelijkheid om in te slapen in het ziekenhuis, maar dat kies je zelf. Zolang je maar binnen het kwartier in het ziekenhuis aanwezig bent.”

17:00 Iets na vijf, de dag zit erop voor Annelies. “Nog even dag zeggen aan mijn collega’s en dan naar huis.” “Wat maakt dat ik na de werkdag tevreden naar huis ga?

Als alle onderzoeken kwalitatief goed en correct zijn verlopen, de patiënten tevreden zijn en ze goed geïnformeerd werden én dat de samenwerking met de collega’s fijn verliep.” Na alweer een boeiende dag op Medische beeldvorming gaat Annelies tevreden naar huis. “De werkdruk kan wel hoog liggen, bijvoorbeeld bij de MRI-onderzoeken. Deze worden steeds meer aangevraagd, waardoor er veel meer vraag dan aanbod is. Dit zorgt jammer genoeg voor een lange wachttijd waardoor er soms weinig tijd is om iets extra te doen.”

Ze neemt haar fiets en binnen de 5 minuten is ze alweer thuis. “En dan is het nu tijd voor wat vrije tijd want volgende week ben ik van wacht” lacht ze. Ook op Medische beeldvorming werken ze met een wachtdienst. Maar wat houdt zo’n wachtdienst nu juist in? “Alle collega’s die wacht doen hebben elk gemiddeld 5 weken een wachtweek verspreid over een jaar. Een wachtweek start op zaterdag om 8 uur ’s morgens, loopt het hele weekend door tot maandagochtend 7.45 uur en gaat verder met de 5 nachten van die week. De nachten beginnen om 20 uur ’s avonds en eindigen om 7.45 uur ’s morgens. De laatste nacht eindigt zaterdag om 8 uur ’s

46

OOK ZIN GEKREGEN OM OP MEDISCHE BEELDVORMING TE WERKEN OF STAGE TE LOPEN? Neem dan snel contact op met onze HR-dienst: Kelly Mariën (kelly.marien@werkenbijimelda.be of 015 50 61 35) of onze opleidingsverantwoordelijke: Kristin Müller (kristin.muller@imelda.be of 015 50 64 54). Je vindt ook al onze vacatures terug op www.werkenbijimelda.be Wil je een afspraak maken voor de Medische beeldvorming dan kan dat op het telefoonnummer 015 50 50 80. Je vindt de dienst op route 242.

Meer info over de dienst Medische beeldvorming en de verschillende onderzoeken vind je op onze website. Scan hiervoor deze QR-code:

Imelda | Een dag uit het leven van...

Stralend op elk moment Met ons vakmanschap en assortiment creĂŤren we een kapsel in bijna elke gewenste snit, haarkleur en textuur. We zoeken samen naar de oplossing waar jij je mooi en veilig mee voelt. Dat kan een pruik zijn die zo natuurlijk oogt als je eigen haar, maar ook een onzichtbaar deelpruikje of haaraanvulling, die je haar voller of langer maakt. Onze pruiken en haaraanvullingen bieden een hoog draagcomfort, zowel in Europees of Oosters natuur haar als in synthetisch haar.

ooit gedacht dat dit een pruik is

Mechelsesteenweg 286 - 2820 Bonheiden - 0492 73 93 44 - info@mattiss.be www.xtrahairbymattiss.be NËš19 | 2020

47

LIMBURGSE PAREL,

GENK

Limburg is een fiets- en wandelparadijs en dat geldt ook voor Genk. Fietsroutes leiden je naar trekpleisters zoals C-Mine, Bokrijk en Labiomista. De mijnindustrie lokte heel wat buitenlandse werknemers en dat zorgt nog steeds voor een culturele en culinaire rijkdom. Boeiend is ook hoe de stad telkens weer een nieuwe adem vindt en uitnodigt tot relaxen.

Š Bokrijk, Luc Daelemans

Tekst: Hilde Pauwels

© Toerisme Limburg

Als je van de trein stapt, ben je meteen in het centrum van Genk. Het gaat er gemoedelijk aan toe. De terrasjes en winkels zijn aangenaam, er is een verkeersvrije zone en kinderen kunnen er schommelen. De installatie ‘100% Genks’ op de Grote Markt springt in het oog. Je kan op een scherm een locatie aanwijzen en dan hoor je verhalen van bewoners met een diverse achtergrond die wijzen op de warme sfeer en de verbondenheid met hun buren. De ontdekking van steenkool in 1902 zorgde voor een bevolkingsexplosie met verschillende immigratiegolven vanuit Polen, Oekraïne, Italië, Griekenland, Spanje, Portugal, Turkije en Marokko. Genk had drie mijnsites: Zwartberg, Waterschei en Winterslag. Mooi is hoe ze een nieuwe invulling kregen.

De stad telt nu zo’n 66.000 inwoners waarvan er 10.000 Italiaanse roots hebben. Het begrip ‘Little Italy’ is dus nooit ver weg, denk maar aan Rocco Granata.

Zijn vader werkte in de mijnen van Waterschei, Rocco werd bekend door ‘Marina’, er volgden nog veel hits.

Dat er fel wordt ingezet op het samenleven van meer dan honderd nationaliteiten, verbaast dus niet. Het is niet vanzelfsprekend, in het verleden werd er al eens

N˚19 | 2020

een robbertje gevochten. Maar de culturele diversiteit heeft ook veel moois met zich meegebracht, onder meer voor liefhebbers van muzikale en culinaire rijkdom.

DYNAMISCH C-mine is een begrip. De vroegere mijn van Winterslag is nu een creatieve hotspot, vandaar de letter C. De schachttorens zijn imposant. In niet-corona tijden kan je naar het platform op 62 meter hoog klimmen en genieten van het uitzicht. De stalen constructie diende om mijnwerkers te laten afdalen in de mijn en hen weer op te halen. Ook de Virtual Reality installatie is omwille van corona niet te bezoeken, maar er is nog genoeg te doen om de sfeer te voelen. In een oude mijngang lees je de boodschap dat het stof bij de minste vonk een dodelijke grauwvuurontploffing kan veroorzaken. Werken in de mijn was hard zwoegen en niet zonder gevaar. Veel gebouwen kregen een nieuwe functie. Mijnwerkers gingen voor ze in de mijn afdaalden, een lamp en nummer halen in de ‘lampenzaal’, nu is er op die plaats een bioscoopcomplex en zijn er horecazaken. Ook LUCA, School of Arts, is op C-Mine te vinden. Geregeld zijn er

49

spraakmakende tentoonstellingen, zoals met werk van Tim Walker. Vlakbij is er de fijne Vennestraat waar je de wereld proeft in de diverse restaurants en cafés. De Vennestraat wordt ook wel de Straat van de Zintuigen genoemd en dat merk je aan de geuren en kleuren.

MIJNDEPOT

© Bokrijk, Luc Daelemans

LEUK VOOR DE KIDS • Kattevennen: natuur- en recreatiedomein met als thema de ruimte. Je vindt er een Planetenpad en de Cosmodrome waar je onder meer leeftijdsgerichte 360° shows kan bekijken. Het domein is ideaal om te wandelen en te fietsen, er is een speeltuin en minigolf. www.kattevennen.be • Labyrint: op de site van C-Mine staat een grote stalen constructie die de architecten Gijs Van Vaerenbergh en Piet Stockmans ontwierpen naar aanleiding van 10 jaar C-Mine. Je kan er heerlijk verdwalen in de gangen. www.c-mine.be/labyrint • Bokrijk: de gigantische speeltuin met kabelbanen, mini-auto’s en een kleuterdorp is gratis toegankelijk. Fijn is ook Fietsen door het Water, een route die doorheen een vijver loopt zodat je een optimaal contact hebt met het waterleven. www.bokrijk.be • Karten: vanaf 1,25 meter kan je hier terecht met je eigen kart of je kan een kart huren. Het is leuk voor gezinnen en groepen. Ervaring is niet nodig. www.kartinggenk.be

50

In 1980 telde Genk nog 7000 mijnwerkers en 11.000 werknemers bij ‘Ford Genk’, een begrip. Beide bedrijfstakken gingen verloren, maar Genk bleef een belangrijke industriële stad, onder meer door het Albertkanaal.

De stad behield tegelijkertijd haar groen karakter. Op de mijnwerkerssite van Waterschei is er nu het Thor Park waar je kan wandelen, fietsen en picknicken. Er zijn ook verschillende hoogtechnologische en ecologische bedrijven gevestigd. Voetbalploeg KRC Genk heeft er terreinen, de club is een fusie van het vroegere Thor Waterschei en KFC Winterslag, het mijnwerkersverleden is nooit ver weg. In het Mijndepot ervaar je hoe het er vroeger aan toe ging. Jean Ooms werkte 27 jaar in de steenkoolmijn van Eisden en is nu gids in het Mijndepot. Hij is voorzitter van de vereniging vzw Het Mijn-Verleden die ruim 300 ex-mijnwerkers telt en die nog steeds groeit. “Het was zwaar werk, het kon onder de grond 50° C zijn, maar het belangrijkste was de vriendschap met de collega’s. We liepen allemaal dezelfde risico’s. Rangen en standen kenden we niet, een ingenieur was een mijnwerker, punt. Er waren tientallen nationaliteiten, maar racisme was er helemaal niet. We spraken een soort verbasterd NederlandsDuits-Frans dat we de bup-taal noemden. Bij ontmoetingen met ex-mijnwerkers spreken we dat nog steeds.

Het Mijndepot is belangrijk, want niet overal wordt de geschiedenis bewaard. Ook is het een manier om de vriendschap in ere te houden. Het hardste voor ons was de sluiting van de mijnen. Ik vond een job in een Nederlandse fabriek, maar daar was veel minder kameraadschap. Met onze vereniging bezoeken we andere mijnsites en herdenken we jaarlijks de slachtoffers die er vielen. Het werken in de mijn laat je niet meer los.”

Onderweg | Limburgse parel, Genk

© Koen Vanmechelen, Tony van Galen

GROEN

LABIOMISTA

Vanuit Thor Park en het aanpalende Kattevennen kan je naar het Nationaal Park Hoge Kempen. Dat is een Limburgse natuurzone van maar liefst 12.000 ha met bossen, heide en waterplassen. In Genk is er ook het natuurreservaat De Maten, of je kan kiezen voor een fietsroute naar Bokrijk. Minder gekend is de ‘Genkse school’ is. Het was een populaire kunstenaarskolonie in de periode 1840-1940. ‘Genck’ was ooit een dorp met een kerk en een windmolen als skyline. De postkoets of paard met kar waren aanvankelijk het enige vervoermiddel om er te geraken, de bereikbaarheid werd gemakkelijker toen er in 1874 een treinstation kwam. Eén van de spilfiguren uit de derde generatie kunstenaars is Emile Van Doren, een Brusselse schilder die flink onder de indruk was van de ongerepte landschappen, en het bijzondere licht door de vele moerasgebieden en vijvers. Ook de Antwerpenaar Armand Maclot haalde er veel inspiratie. Verschillende schilders die het Franse Barbizon bezochten, ook een kunstenaarskolonie, kwamen naar Genk. In het fraaie woonhuis van Emile Van Doren, ‘Le Coin Perdu’ aan de Molenvijver kan je nu het museum bezoeken. Nog steeds worden er kunstenaars aangetrokken om er in residentie te werken.

Op de site van ‘Labiomista’, wat ‘mix van het leven’ betekent, valt alles samen: wetenschap, natuur, hedendaagse kunst, vragen. Het is een concept van kunstenaar Koen Vanmechelen op de vroegere mijnsite, later dierentuin, van Zwartberg. Het is putje zomer en overal zijn er schitterende bloemenweides. Her en der zijn er dieren zoals dromedarissen, zwarte ooievaars, struisvogels en lama’s. In The Battery heeft Koen Vanmechelen zijn atelier. Het ontwerp is van de Zwitserse architect Mario Botta. Hij koos voor beton en een zwarte gevelsteen. Opvallend zijn de 6 meter hoge ramen. Het atelier kan je niet bezoeken, maar een deel van het gebouw staat op pijlers zodat je eronder kan lopen en enkele kunstwerken kan zien.

In een grote glazen kooi fladderen vogels uit alle windstreken rond met soms vreemde namen zoals toerako’s en roulroul. Koen Vanmechelen heeft iets met vogels en vooral dan kippen. Met zijn Cosmopolitan Chicken Project kreeg hij internationale bekendheid. Hij kruist nationale en regionale kippenrassen, om zo kosmopolitische kippen te kweken. Het leidde tot een kip met een sterk DNA; het is een metafoor die laat nadenken over de samenleving en aantoont hoe interactie een verrijking is.

N˚19 | 2020

51

© Toerisme Limburg

EI

BUURT

Aan de ingang van Labiomista hangt een ei in een boom, bij het onthaal staat een beeldje met als hoofd een ei.

De veelzijdigheid van het werk van Koen Vanmechelen komt goed tot uiting. Kunst is ook denken en doen. In de voormalige directeurswoning is nu Villa OpUnDi, wat staat voor Open University of Diversity. Hier komt alle kennis samen die Koen Vanmechelen verzamelde via zijn projecten.

Labiomista is verankerd in Genk. We lopen onder drie borden met vleugjes poëzie: ‘Tussen de een en de ander ontspint zich langzaam de volheid van het zijn’, schreef Arlette Saro, buurtbewoonster van Zwartberg.

In een berm staan 21 spiegels die verwijzen naar de vele talen die in Genk worden gesproken: Filipijns, Hongaars, Spaans, Turks … Koen Vanmechelen verwijst er in een tekst naar: “In meer dan honderd verschillende landen liggen de wortels van de Genkenaren.

Het wandelparcours leidt onder meer langs een groot Afrikaans hoofd met een gouden tentakel, het symboliseert zuivere spirituele ontwikkeling. Het sluit aan bij een ander kunstwerk, een bol met een kruis dat gevallen lijkt te zijn. Dit verwijst naar religie en georganiseerde spiritualiteit. Indrukwekkend is het gigantische hoofd van de reus CosmoGolem, opgetrokken uit wit marmer en staal. Ook hier is er symboliek, de CosmoGolem verwijst naar kinderrechten. Intussen zijn er een veertigtal Cosmogolems wereldwijd, gebouwd samen met kinderen. In de verte zie je de mijnterril van Zwartberg liggen.

© Koen Vanmechelen, Tony van Galen

52

LEKKER! • Vennestraat of ‘Straat van de Zintuigen’. Hier geniet je van gerechten uit alle windstreken.

Voor groepen is er de gegidste Finger- FoodRoute die je onder meer de mediterrane keuken laat ontdekken. www.vennestraat.be • De Kristalijn. Toprestaurant van chef Koen Somers. Fijn is de open keuken en de grote ramen die je laten genieten van de omliggende natuur.

Het restaurant kreeg 16,5/20 in Gault & Millau 2019. www.dekristalijn.be • La Botte. De broers Peppe en Gaspare Giacomazza zorgen voor een verfijnde keuze aan Italiaanse gerechten met topwijnen.

Scoorde 15,5/20 in Gault & Millau 2019. Ook de food store Peppe’s waar je kan proeven en meenemen, kreeg een mooie vermelding in Gault & Millau. www.labotte.be en www.peppes.be • De Griekse Frituur. Een begrip in Genk.

Hier vind je Greek streetfood om mee te nemen, maar je kan ook ter plaatse Griekse gerechten proeven. www.griek.be

Onderweg | Limburgse parel, Genk

Ongeëvenaard rijplezier start bij Collection by Vermant!

Collection by Vermant schrij mee aan uw verhaal en dat van uw wagen.

Onlosmakelijk met elkaar verbonden, gedreven door onze passie voor het ambacht en de liefde voor uw klassieker of collectiewagen.

Ontdek ons direct beschikbaar aanbod in onze showroom in Mechelen, of contacteer ons atelier waar we u bijstaan met alle vragen rond onderhoud, revisie, restauratie en detailing.

We verwelkomen u graag in onze showroom of tijdens één van onze volgende Collection by Vermant Experiences!

Onze diensten: verkoop & aankoop onderhoud & herstelling revisie & deelrestauratie transport & stalling

detailing & coatings expertise & advies rally & concours preparatie bemiddeling & taxatie

Generaal de Wittelaan 7b 2800 Mechelen +32 15 49 48 47 collectionbyvermant.be

Part of the Vermant Automotive Group

Genk is voor mij een micro kosmopolitische stad. Hier toont het conflict tussen het globale en het lokale zich op een verbindende manier. Samen zijn we een experiment waarin we een nieuw statement willen ontwikkelen.” Claudio Cavaliere is nauw betrokken bij Labiomista en Zwartberg. Hij vertelt dat de site wat vervallen was, maar een wijngaard werd hersteld en levert nu Genkse wijn op. Hij is ook een overtuigd imker, want bijen zijn essentieel voor de biodiversiteit.

Op de site van de oude zoo had hij bijenkasten die hij door Labiomista kon vernieuwen. De honing is in de shop te verkrijgen. Ook heeft hij een moestuin. Claudio Cavaliere: “Ik ben bezig met de natuur, het is een uitgelopen hobby. Labiomista is een meerwaarde voor Zwartberg, zeker weten, want ik groeide er op. Het is hier een hoek van Genk die wat minder aandacht kreeg dan het centrum. Het project trekt nieuwe zaken aan en dat is positief. Op de site Nomadland kan je in mooie pipo-wagens iets eten en drinken, corona-veilig. Nu, voor toeristen is er in Genk heel veel te doen, je kan er gerust een week verblijven zonder je te vervelen.”

© Toerisme Limburg

INFO • Omwille van het coronavirus moet je soms online reserveren en tickets bestellen. Ook niet alle activiteiten voor dit najaar liggen al vast.

Actuele informatie vind je op de websites.

• Genk is vlot met de trein te bereiken (1u40min vanuit Brussel). Bokrijk heeft een eigen station, maar je kan er ook heen met de fiets (6,5 km fietsroutes vanuit het centrum van Genk).

© Koen Vanmechelen

54

Onderweg | Limburgse parel, Genk

ZEKER DOEN! • Labiomista: bijzonder project van kunstenaar Koen Vanmechelen. Kunst, maatschappelijke thema’s en natuur ontmoeten elkaar. Tot 8 november 2020. www.labiomista.be • De wereld van Bruegel legt de link tussen de schilder Pieter Bruegel de Oude en Bokrijk. Er is een Bruegelparcours, een concept waarbij je je in een schilderij waant. Je ontdekt de verwantschap tussen het werk van deze schilder en de site van Bokrijk. Tot 30 september 2020. www.bokrijk.be • Piet Stockmans is een gerenommeerd keramist en ontwerper van serviesgoed en fraaie interieurspullen. Sinds 2010 woont hij op C-Mine in Genk. Hij wordt dit jaar 80 en dat wordt gevierd met een nieuwe tentoonstelling en een fraai boek dat slechts op 300 exemplaren uitkomt. De tentoonstelling is te zien in het voormalig metaalmagazijn van de mijn van Winterslag, nu C-Mine. Tot 30 juni 2021. www.c-mine.be • Tim Walker is wereldwijd geroemd om zijn extravagante en romantische stijl. Hij was pas 25 toen het magazine Vogue zijn eerste modeshoot publiceerde. De tentoonstelling ‘Tim Walker: Wonderful things’ laat onder meer 150 nieuwe werken zien, zoals portretten van Grace Jones en Margaret Atwood. Je ziet ook foto’s van vroegere portretten en fragmenten uit zijn Super 8 films.

De tentoonstelling opende in september 2019 in het Victoria & Albert Museum in Londen en gaat nu op wereldtournee met C-Mine als start.

Het ontwerp van de tentoonstelling gebeurt door scenograaf Jo Klaps. Tot 3 januari 2021. www.c-mine.be • Emile Van Dorenmuseum. Deze 19de eeuwse landschapsschilder ontdekte met veel andere kunstenaars de schitterende natuur van Genk.

N˚19 | 2020

© Toerisme Limburg

Tussen 1840 en 1940 was er een kunstenaarsdorp.

Het atelier van Emile Van Doren heet ‘Le Coin Perdu’ en ligt aan de Molenvijver. Met RESET Emile Van Doren pakken kunstenaars Gert Robijns en Hugo Duchateau het Emile Van Dorenmuseum letterlijk in. Gert Robijns doet dit met een monumentale, vier meter hoge installatie rond de villa. Honderden spiegels geven het omliggende landschap weer, het verandert met de seizoenen.

In het museum herleidt Hugo Duchateau het landschap tot zijn essentie: met lijnen, kleur en vorm suggereert hij de horizon, boven en onder, atmosfeer en jaargetij. Tot het voorjaar 2021. www.emilevandorenmuseum.be • Belpop Bonanza 3600. Ontdek de muzikale rijkdom van Genk en maak een mooie wandeling. Je ontdekt twintig fijne verhalen via je smartphone en de QR-codes.

55

ZIEKENHUISFACTUUR ONDER DE LOEP!

Een opname in het ziekenhuis is niet altijd even prettig, maar soms helaas noodzakelijk. Na de opname volgt de factuur, waarvan de interpretatie niet altijd even makkelijk is. De lay-out is wettelijk geregeld. In volgend artikel helpen we je graag door deze factuur te verduidelijken.

Tekst: Dorien Vandenberghe (dienst Communicatie)

FACT

UUR

FACTUUR

MEDEDELINGEN, FACTUUR- EN BETALINGSVOORWAARDEN: In Imeldaziekenhuis is er centrale inning van de honoraria door de artsen.

Wordt u opgenomen in het Imeldaziekenhuis dan ontvangt u één factuur vanwege Imeldaziekenhuis en artsen (met een luik A voor het ziekenhuisgedeelte en een luik B voor het artsengedeelte).Facturen zijn onmiddellijk betaalbaar. Betaling kan enkel gebeuren via overschrijving op de rekening van het Imeldaziekenhuis BE10 733 2062000 04 steeds met vermelding van de gestructureerde mededelingen (OGM structuur) die u terugvindt op de factuur.

Bij gebreke aan tijdige betaling zal van rechtswege en zonder dat een ingebrekestelling vereist is, een verwijlintrest gelijk aan 7% per jaar verschuldigd zijn, alsmede een administratieve kostenvergoeding (interne en externe debiteurenadministratie) gelijk aan 10% van het factuurbedrag met een minimum van 50,00 EUR. Ingeval van betwisting betreffende facturen en/of de invordering ervan: a. is de rechtbank van Eerste Aanleg te Mechelen steeds bevoegd indien de waarde van de betwisting tot de bevoegdheid van de Rechtbank van Eerste Aanleg behoort (vanaf 01.09.2014 geldt dit vanaf 2.500,00 EUR). b. zijn onder voormelde grens de Vredegerechten van Mechelen, Lier en Heist-op-den-Berg bevoegd behoudens:  voor patiënten woonachtig in het gerechtelijk arrondissement Antwerpen: bevoegdheid van de Vrederechter van het 4e Kanton te Antwerpen.  voor patiënten woonachtig in het rechtsgebied van het kanton Haacht: bevoegdheid van de Vrederechter van Haacht.

Bij je opname krijg je steeds een toelichting van de opnameverklaring. In deze opnameverklaring staan alle elementen van de factuur uitgelegd. Aan de hand van een fictieve factuur geven we meer toelichting. De patiënt moet een bedrag van 1.882,28 euro betalen. Op de eerste pagina vind je onderaan de begeleidende brief, een overschrijvingsformulier terug. Dit dien je te gebruiken bij het betalen van de factuur. Vervolgens is er een overzichtsblad waar alle kosten kort en bondig opgelijst staan.

11. Kosten voor verblijf of revalidatie: Dit bestaat uit je persoonlijk aandeel voor verblijf/ revalidatie en het kamersupplement. Een kamersupplement mag worden gefactureerd als je op een eenpersoonskamer verblijft en daarvoor gekozen hebt.

21. Forfaitair aangerekende kosten: Dit zijn wettelijke forfaitaire bedragen die aan alle opgenomen patiënten aangerekend worden, ook al kreeg je geen onderzoek op deze dienst of zag je geen arts van deze dienst, bijvoorbeeld medische beeldvorming.

31. Apotheek-kosten: Deze kosten omvatten geneesmiddelen, implantaten, prothesen, medische hulpmiddelen zoals

N˚19 | 2020

bepaalde soorten hechtingsmateriaal, materiaal gebruikt bij kijkoperaties,…

41. Honoraria voor zorgverleners: Dit bestaat uit jouw persoonlijk aandeel voor honoraria en supplementen. Deze supplementen mogen door zorgverleners worden aangerekend als je op een eenpersoonskamer verblijft en daarvoor gekozen hebt.

51. Diverse kosten: Dit kan bijvoorbeeld gaan over een parkeerkaart, internetaansluiting, extra eten en drinken, hygiënische producten, kapper … Wanneer een ouder bij een kind verblijft op de kinderafdeling wordt er ‘Rooming-in’ aangerekend. Dit valt mee onder de rubriek “diverse kosten”.

61. Reeds door jou betaalde voorschotten: Dit kan gevraagd worden per verblijfsperiode van 7 dagen.

Vanaf de vierde pagina krijg je een gedetailleerd overzicht van alle kosten gemaakt tijdens de ziekenhuisopname. Zoals je kan zien is de factuur ingedeeld in een aantal rijen en kolommen. De kolommen worden steeds opgedeeld in ‘Ten laste voor het ziekenfonds’

57

(dit is niet ten laste van de patiënt, maar wordt door je ziekenfonds betaald), ‘Ten laste van de patiënt’ en ‘Supplement’ (ook ten laste van de patiënt).

11. Verblijfskosten – revalidatiekosten: De patiënt heeft zowel op een eenpersoonskamer als op een meerpersoonskamer gelegen. Bij een meerpersoonskamer is het grootste deel ten laste van het ziekenfonds. Een klein aandeel wordt betaald door de patiënt. Bij een eenpersoonskamer wordt er ook een kamersupplement aangerekend.

Dit dient eveneens door de patiënt betaald te worden. Het totaal van de verblijfskosten, aangerekend aan de patiënt, komt op 555,27 euro (222,27 + 333 euro). Het grootste gedeelte, zijnde 5.291,73 euro, wordt verrekend aan het ziekenfonds.

22. Forfaitair aangerekende kosten: Op de factuur zijn in dit geval forfaitaire kosten aangerekend voor klinische biologie, medische beeldvorming, wachtdienst en geneesmiddelen.

Dit brengt het totaal voor de patiënt op 21,08 euro.

Het ziekenfonds betaalt 570,95 euro. Het gaat om wettelijk bepaalde forfaits die onafhankelijk zijn van het feit of de patiënt de arts in kwestie heeft gezien of niet. Dit kan soms tot verwarring leiden, maar zijn wettelijk correcte forfaits.

58

33. Apotheek: Onder deze rubriek krijg je een overzicht van de medicatie, parafarmaceutische producten en implantaten die tijdens de opname gebruikt werden. Dit wordt opgedeeld in ‘vergoedbare’ en ‘nietvergoedbare’ geneesmiddelen. Vergoedbare middelen worden totaal of deels aangerekend aan het ziekenfonds. De niet-vergoedbare middelen dien je als patiënt volledig zelf te betalen. Op de voorbeeldfactuur gaat dit onder andere over morfine en Dafalgan®. De overheid bepaalt welke geneesmiddelen/implantaten terugbetaalbaar zijn en welke niet. De apotheek-kosten komen voor de patiënt X op 993,19 euro. Het grootste gedeelte, 2.252,53 euro, is ten laste van het ziekenfonds.

44. Honoraria van zorgverleners: Aangezien deze patiënt X voor een deel van de ziekenhuisopname op een eenpersoonskamer lag, worden er in de rechterkolom supplementen aangerekend. Dit zijn honorariumsupplementen. Deze worden samen met het deel dat ten laste is van de patiënt (= remgeld, wettelijk vastgelegd persoonlijk aandeel voor een (para-)medische behandeling) door de patiënt betaald. In totaal komt dit dus op 425,24 euro (86,08 + 339,16 euro). 1.484,29 euro wordt door het ziekenfonds betaald. Het maximale

Imelda | Ziekenhuisfactuur

J&A Lier GEMAAKT DOOR JOHAN & ANDY

OP

STOCKVERKO

J&A J&A Lier Lier Tot wel

GEMAAKT DOOR JOHAN & ANDY GEMAAKT DOOR JOHAN &&& ANDY GEMAAKT GEMAAKT DOOR DOOR JOHAN JOHAN ANDY ANDY ereloonsupplement in ons ziekenhuis bedraagt 150% van de wettelijke vergoeding (In uitzonderlijke omstandigheden kan dit meer bedragen dan 150%.).

55. Diverse kosten: Alle diverse kosten op de factuur zijn ten laste van de patiënt. Hierin komt het ziekenfonds niet tussen.

Hier worden ook geen supplementen op gerekend.

Het totaal van de diverse kosten komt op 37,50 euro.

66. De totale kosten: In totaal betaalt deze patiënt 2.032,28 euro aan het ziekenhuis. Maar er werd reeds 150 euro voorschot betaald. Wanneer we dit verrekenen heeft de patiënt nog een openstaande factuur van 1.882,28 euro.

Veel patiënten hebben, naast de verplichte verzekering bij het ziekenfonds, ook nog een aanvullende hospitalisatieverzekering. Deze verzekering komt dan (deels) tussen in het bedrag ten laste van de patiënt (de 2.032,28 euro waarvan hierboven sprake). De voorwaarden voor terugbetaling van de kosten kunnen sterk verschillen naargelang de door jou gekozen hospitalisatieverzekering. We bevelen dan ook sterk aan om telkens voor opname contact te nemen met je verzekeraar of je polis grondig door te nemen zodat je op basis daarvan de juiste kamerkeuze neemt en bij ontvangst niet voor verrassingen te staan.

25%

KORTING P ERKOOP

VVVEEERRRKKKOOOOOOPP S KKKV CCCK OOOC SSSTTTTO Tot wel Tot wel TotTot wel wel

25% 25% 25% KORTING KORTING

KORTING KORTING

Tel. 03 480 98 01 - Mallekotstraat 45, 2500 Lier Open van 12u30 tot 17u00 of na afspraak WWW.JAFLEX.BE

GEDAAN MET RUG-, NEK- EN SPIERPIJNEN DB654879B0

Tel. 03 480 98 01 - Mallekotstraat 45, 2500 Lier Tel. 03 480 98 01 - -Mallekotstraat 45,45, 2500 Lier Tel. Tel. 0303 480 480 98 98 0101 Mallekotstraat - Mallekotstraat 2500 2500 Lier Lier Open van 12u30 tot 17u00 of na45, afspraak Open van 12u30 tot 17u00 of na afspraak Open Open van van 12u30 12u30 tottot 17u00 17u00 ofofnana afspraak afspraak WWW.JAFLEX.BE WWW.JAFLEX.BE WWW.JAFLEX.BE WWW.JAFLEX.BE

GEDAAN MET RUG-, NEK- EN SPIERPIJNEN GEDAAN MET RUG-, NEKEN SPIERPIJNEN GEDAAN GEDAAN MET MET RUG-, RUG-, NEKNEKEN EN SPIERPIJNEN SPIERPIJNEN DB654879B0 DB654879B0 DB654879B0 DB654879B0

OOK ADVERTEREN IN IMELDAZINE? NEEM CONTACT OP MET HOSPIZINE!

JOUW ADVERTENTIE IN ONZE VOLGENDE UITGAVE

NOG VRAGEN OVER JE FACTUUR? Aarzel dan niet en contacteer onze facturatiedienst via telefoon op 015 50 61 60 of via mail facturatie@imelda.be

N˚19 | 2020

T. 015 52 77 60 • ad@hospizine.be

59

GEZELLIG

FURNIFIED Kunstwerk Palmbladen is werkelijk onmisbaar in een urban jungle of bohemian interieur! De print is geschilderd in aquarel en wordt vergezeld van een eiken frame.

69,99 euro

BINNEN

Corona maakt dat we meer dan ooit ‘in ons kot’ verblijven. We selecteerden enkele leuke items om jouw interieur extra gezellig te maken.

MAISONS DU MONDE Een decoratieobject dat je nooit meer kwijt wil, zijn deze twee papegaai beeldjes GEORGE.6 9,99 euro

DILLE&KAMILLE Maak van elke dag een feestje dankzij deze vrolijke vlaggenslinger! Met vlaggetjes in verschillende feestelijke geel- en blauwtinten. De slinger is gemaakt van katoen, dus gaat hij lekker lang mee.

14,95 euro

LA REDOUTE Hoge mand in geweven palmhout.

Even mooi als praktisch. De mand past zich aan alle gebruiken aan (houtmand, wasmand, speelgoedmand, enzovoort).

69,99 euro

HEMA H&M HOME Een groot, jacquardgeweven tapijt van wol/ katoenmix.

Het katoen in het tapijt is gerecycleerd.

249 euro

60

Acht geurstokjes en een glazen flesje met vloeistof.

De vloeistof heeft de fleurige geur van vijgen en rozen. Wanneer je de stokjes in de fles plaatst, absorberen ze de vloeistof en verspreiden ze de geur door de ruimte.

14 euro

Design | Gezellig binnen

UITVERKOCHT Wij wensen alle kopers een stralende toekomst en veel plezier in hun nieuwe woonst!

SPECIALE ACTIE

LAATSTE VIER PARKEERPLAATSEN! Handig: een autolift brengt u naar niveau -1 of -2.

De liftinstallatie is gebruiksvriendelijk en ergonomisch. Eénmaal op uw parkeerplaats brengt de personenlift u rechtstreeks naar uw appartement.

U kan de autolift ook gebruiken om bijvoorbeeld fietsen naar de parkeerplaats te brengen.

015 800 679  www.cogiva.be

DE DREMPEL VERLAAGD

DE DIENST PATIËNTERVARINGEN OMBUDSDIENST Ervaringen van patiënten zijn een waardevolle bron van informatie. Uit wat als minder goed wordt ervaren leren we wat eventueel anders en beter moet. Maar ook de positieve ervaringen en waardering van patiënten zijn erg belangrijk: zij geven aan wat positief wordt ervaren, dit stimuleert om wat goed is, goed te blijven doen. Om zoveel mogelijk te leren uit al deze ervaringen, werd de ombudsdienst uitgebreid naar ombudsdienst en patiëntervaringen. Vanaf nu kan je op de dienst niet alleen terecht met vragen naar informatie of klachten, maar ben je welkom om je ervaring als patiënt te delen.

Tekst: Ilse Creemers (ombudsvrouw)

OMBUDSVROUW ILSE CREEMERS, STELT HAAR VERNIEUWDE DIENST GRAAG AAN JULLIE VOOR.

VAN OMBUDSDIENST NAAR DIENST PATIËNTERVARINGEN/ OMBUDSDIENST.

Meer en meer groeit het besef dat patiëntenparticipatie onmisbaar is in het ontwikkelen en onderhouden van kwalitatieve en warme zorg. Inspraak en betrokkenheid bij het zorgpad dat je als patiënt doorloopt is essentieel. Een goede communicatie met jou als patiënt en je omgeving is hierin de sleutel tot succes.

Luisteren naar patiënten hun ervaringen is van groot belang om je werking te evalueren en waar nodig bij te sturen. Vanuit dit besef werd ongeveer 20 jaar geleden in het Imeldaziekenhuis gestart met een ombudsdienst. Uit de gesprekken en getuigenissen van patiënten wordt geleerd wat goed is, maar ook wat beter kan. Als ombudsvrouw bespreek ik de gekregen signalen met betrokken zorgverleners, maar geef ik ook signalen aan het beleid van zaken die structureel moeten worden aangepakt.

Inspraak als patiënt houdt ook in dat je je ervaringen kan delen op een laagdrempelige manier.

62

Imelda | De ombudsdienst en patiëntervaringen

Belangrijk is dat mensen de stap zetten om zaken te melden: suggesties, klachten, maar ook positieve ervaringen.

steeds welkom op onze dienst om jouw melding persoonlijk toe te lichten. Kan je niet op deze momenten, contacteer me dan voor een afspraak.

Ombudsdienst wordt nog steeds hoofdzakelijk geassocieerd met het formuleren van klachten. Dit maakt dat de drempel soms te hoog is om bepaalde ervaringen en suggesties te delen of incidenten te melden. Met de uitbreiding van de dienst met Patiëntervaringen willen we bereiken dat meer mensen hun ervaring met ons delen.

EEN STEM IN HET ZIEKENHUISBELEID

MELDEN VAN INCIDENTEN OF BIJNA-INCIDENTEN Als patiënt, familie of bezoeker heb je de mogelijkheid om incidenten of bijna-incidenten te melden.

Uiteraard zijn we als dienst niet enkel een klankbord waar je als patiënt, bezoeker of familie je ervaring kwijt kan. Als dienst patiëntervaringen/ombudsdienst hebben we een nauwe samenwerking met de stuurgroep kwaliteit waarbinnen, op basis van onder andere de meldingen op onze dienst, mogelijke acties worden gestart om te groeien naar een nog veiliger en kwaliteitsvoller ziekenhuis. Daarnaast geven we patiënten, bezoekers en familie een stem in het overleg met directie, zodat ook in het beleid van het ziekenhuis hiermee rekening wordt gehouden.

Onveilige situaties of voorvallen kunnen zich voordoen op heel veel vlakken: verzorging, vervoer, behandeling, medicatie, gebruikte materialen, bereikbaarheid, nutsvoorzieningen … Heb je je tijdens je bezoek of verblijf in het ziekenhuis onveilig gevoeld?

Was je getuige van een situatie die naar jouw gevoel onveilig is?

Dan zijn we hiervan graag op de hoogte.

DIENST PATIËNTERVARINGEN/ OMBUDSDIENST (route 95)

Je kan dit in de eerste plaats melden op de plaats of de dienst waar zich het (bijna-) incident heeft voorgedaan.

Melden is ook mogelijk via ons meldingsformulier, dit kan je vinden op onze onthaaldienst en in de wachtzalen. Ook op onze website kan je het formulier vinden onder ombudsdienst/patiëntervaringen. Uiteraard ben je tijdens de openingsuren

N˚19 | 2020

Ilse Creemers,

Openingsuren: Maandag & woensdag: 9 – 16.30 uur Dinsdag & donderdag: op afspraak Vrijdag: 9 – 12 uur

ombudsvrouw

Telefonisch is de dienst te bereiken op 015 50 50 15 en via ombudsdienst@imelda.be of patientervaringen@imelda.be

63

7 VERZORGENDE

HANDCRÈMES Nu we onze handen meer wassen en ontsmetten is het belangrijk ze ook te verzorgen. Wij zochten 7 verschillende handcrèmes uit. Biologisch, zonder parfum, anti-ageing, enzovoort. Voor ieder wat wils.

Verwen je handen met een verzachtend comfort en een hydratie die tot 12 uur houdt. Helpt de huid bij het vasthouden van vocht - zodat de handen er zachter gaan uitzien en aanvoelen.

Clinique - 25,78 euro

Kora Organics Daily Hand Cream is een rijke, kalmerende handcrème, speciaal geformuleerd om handen en nagelriemen te hydrateren.

Kora Organics - 29,99 euro

Infusion vert Deze biologische handcrème trekt snel in en voedt en beschermt de handen. Zonder parabenen, zonder (synthetisch) parfum, zonder phenoxyethanol.

Cîme - 13,50 euro

Anti-ageing en antivlekken handcrème die vernieuwt, voller maakt en vlekken verheldert.

Nuxe - 23,00 euro

Deep comfort

Daily Hand Cream

For your hands only

Nuxuriance Ultra

De rijke handcrème van Mádara voorkomt neuro-veroudering, behandelt droogte en ruwheid én zou zelfs je stemming verbeteren. Trekt snel in de huid.

Mádara - 11,00 euro

Handcrème - Rose

De Rose handcrème van Urtekram is 100% vegan.

Het is een voedende handcrème met rozenolie die snel in de huid trekt.

Urtekram - 4,95 euro

Verzorgende handcrème

De verzorgende handcrème van Nivea geeft je 24 uur lang verzorgde, beschermde handen. Met de unieke, welgekende geur van Nivea.

Nivea - 3,79 euro

64

Beauty | 7 verzorgende handcrèmes

Generaal De Wittelaan 7b 2800 Mechelen

NIEUWE

ARTSEN IN ONS ZIEKENHUIS DR. KENNETH DE WILDER Sinds 1 september 2020 Cardiologie In juli 2011 behaalde ik mijn master in de geneeskunde aan de KU Leuven en in juli 2017 werd ik aan dezelfde universiteit erkend als specialist in de cardiologie.

Vervolgens volgde ik een opleiding tot interventioneel cardioloog tijdens een tweejarig fellowship in Imelda Bonheiden van augustus 2017 tot augustus 2019. Via dit traject en talrijke cursussen in binnen- en buitenland ontwikkelde ik een bijzondere interesse in coronaire fysiologie, complexe PCI- en CTO-procedures.

Sinds oktober 2019 ben ik staflid in CHR Citadelle te Luik (B3 hartcentrum) als interventioneel cardioloog. Deze activiteit werd van oktober 2019 tot maart 2020 deeltijds gecombineerd met een vervolgopleiding (advanced

66

DR. MICHIEL BRONSWIJK Sinds 1 september 2020 Gastro-enterologie Na mijn studie geneeskunde aan de KU Leuven (2014), vervolgde ik mijn opleiding tot maag-, darm- en leverspecialist o.a. in Turnhout, Hasselt, Bonheiden en Leuven, tot mijn promotie in juli 2020. Tijdens deze opleiding heb ik mijzelf verder gespecialiseerd in interventionele endoscopie. Mijn aandachtsgebied omvat onder andere geavanceerde technieken voor poliepwegname (EMR/

fellowship) “complex PCI/CTO-procedures” bij professor dokter Jo Dens in het Ziekenhuis Oost-Limburg te Genk. Sinds september ben ik aangesteld als staflid interventionele cardiologie in het Imeldaziekenhuis, een functie die deeltijds gecombineerd wordt met de activiteiten in CHR Citadelle.

Wat mij altijd fascineerde in de discipline cardiologie is de combinatie van het internistische aspect en de grote diversiteit aan technische diagnostische en therapeutische handelingen. Tijdens mijn assistentschap ontwikkelde ik dan ook een bijzondere interesse in de interventionele cardiologie. Ik had ook het genoegen om mij hierin verder te bekwamen tijdens een tweejarig fellowship in het Imeldaziekenhuis. Als interventioneel cardioloog is het Imeldaziekenhuis een ideale werklocatie omwille van de aanwezigheid van een breed uitgerust en innovatief cathlab enerzijds en de expertise van zowel de dienst Cardiologie als Cardiochirugie anderzijds. Waar ik ook veel belang aan hecht is de persoonlijke benadering van elke patiënt en het familiale karakter, beide pijlers die door Imelda hoog in het vaandel worden gedragen.

Imelda | Nieuwe artsen

ESD), galweg- en pancreasonderzoeken (ERCP en echoendoscopie) en de behandeling van Barrettslokdarm.

Daarnaast ben ik toegelaten tot een fellowship in Japan voor het volgen van een bijkomende bekwaming in speciale technieken voor poliepwegname (ESD) in de nabije toekomst.

Verder ben ik ook vaste reviewer van het Amerikaanse blad VideoGIE, lid van de Europese vereniging voor endoscopie (ESGE) en mede verantwoordelijk voor de onderzoeksgroepen van respectievelijk de Belgian young GI Endoscopists (BygGIE) en de ESGE Young Endoscopists.

Ik publiceerde meer dan 30 onderzoeksartikels in internationale tijdschriften, ben ik hoofdonderzoeker van enkele internationale studies en presenteerde ik tevens wetenschappelijk werk op menig internationaal congres.

DR. STEFANIE VERHELST

Sinds 23 september 2020 Verloskunde/ gynaecologie Ik ben Stefanie Verhelst en ben gestart als gynaecologe midden september 2020 in het Imeldaziekenhuis.

Ik ben afkomstig uit het ‘verre’ West-Vlaanderen.

Via een tussenstop in Leuven, waar ik mijn studies geneeskunde voltooide, ben ik aangekomen op mijn eindbestemming in Bonheiden.

Na mijn opleiding tot basisarts heb ik in 2013 gekozen voor een specialisatie in de gynaecologie-verloskunde. Ik heb als assistent gewerkt in verschillende ziekenhuizen waaronder ook het Imeldaziekenhuis.

Al van bij het begin had ik een bijzondere interesse in de vruchtbaarheidsproblematiek. Via een tweejarig fellowship in het UZ Leuven heb ik mij nadien

N˚19 | 2020

Tijdens het begin van mijn opleiding viel de keuze reeds vroeg op de specialisatie maag-, darm- en leverziekten, vooral gezien de ideale combinatie van interne geneeskunde met de alsmaar uitgebreide therapeutische en diagnostische mogelijkheden die endoscopie ons biedt.

Vooral op het vlak van endoscopische behandeling, maar ook in de andere takken van de gastro-enterologie, vind ik rechtlijnige, no-nonsense communicatie één van de belangrijkste elementen in mijn relatie met patiënten.

Mijn persoonlijke keuze viel op het Imeldaziekenhuis door een combinatie van de reeds aanwezige endoscopische mogelijkheden, de uiterst aangename samenwerking met het volledige (para-)medische team én de sterke wetenschappelijke basis van de dienst Gastro-enterologie.

verder gespecialiseerd in dit vakgebied. Tot op heden ben ik daar op donderdag nog steeds werkzaam als consulent.

Via mijn job heb ik het voorrecht om koppels te begeleiden bij hun zwangerschapswens wanneer een spontane zwangerschap uitblijft. In de fertiliteitskliniek van het Imeldaziekenhuis onderzoeken we vruchtbaarheidsproblemen en starten we, indien nodig, een gepaste behandeling op, zoals inseminatie of in-vitrofertilisatie (IVF).

Daarnaast kunnen vrouwen bij mij terecht voor routine gynaecologisch onderzoek, opvolging van zwangerschap en gynaecologische problemen.

Waar het Imeldaziekenhuis voor staat: hartelijke, kwalitatieve, innovatieve en toegankelijke zorg past ook bij mijn visie als arts. Ik ben dan ook verheugd dat ik via het Imeldaziekenhuis mijn beroep als gynaecoloog kan uitoefenen en op deze manier zorg kan dragen voor anderen.

67

MEER OTTEVAERE, MEER SERVICE.

IEDEREEN IS UNIEK.

Echt Echtrijplezier rijplezier Echt rijplezier

DE ALLEREERSTE BMW 2 REEKS GRAN COUPÉ.

ONTDEK UW BMW PERSONALISATIEBUDGET BIJ ONS. EEN VOORDEEL TOT € 5.670.

Milieu-informatie (KB 19/03/04): www.bmw.be

4,6-8,3 L/100 KM • 120-188 G/KM CO 2 (WLTP) 0-12,8 L/100 KM • 0-294 G/KM CO 4,3-6 L/100 KM • 112-137 G/KM CO2 (NEDC)2

Milieu-informatie Milieu-informatie (KB (KB 19/03/04): 19/03/04): www.bmw.be www.bmw.be Milieu-informatie Milieu-informatie (KB (KB 19/03/04): 19/03/04): www.bmw.be www.bmw.be Contacteer uw concessiehouder voor alle informatie over de fiscaliteit van uw voertuig.

Ottevaere Leuvensesteenweg 135 3191 Boortmeerbeek-Hever Tel. 015 51 13 79 www.ottevaere.bmw.be