Mare

21 maart 2013 36ste Jaargang • nr. 22

‘Mijn dochters komen niet’ Pagina 11

Weg met tweejarig bsa!

'Capabele student hoeft zich niet meer te bewijzen'

Alleen fraudeurs aan de schandpaal nagelen is symptoombestrijding

Kickstart die scriptie!

Hoe? Begin met het meest adembenemende moment

Pagina 6

Pagina 7

Pagina 9

Nederwiet als zelfmedicatie

Net buiten het terrein van de Barentz-kliniek in Den Dolder, voor jongeren van 15 tot 21 jaar met ernstige gedragsproblemen en psychiatrische stoornissen, steekt een jongen een joint op. Hij blowt elke dag, soms twee, soms tien joints op een dag. In het weekend drinkt hij een krat bier, snuift hij soms een lijntje coke of slikt hij een xtc-pil.

Foto Jeroen Oerlemans/Hollandse Hoogte

Probleemjeugd en cannabisgebruik Blowende pubers hebben meer gedragsproblemen. Maar wat is oorzaak en gevolg? ‘Het kan zijn dat ze cannabis gebruiken om te kalmeren, of om storende gedachten te onderdrukken.’ gek lang geleden zag Nederland blowen als een onschuldige bezigheid.

Onschuldige plantjes, puur natuur, en blowers zijn zo rustig en vreedzaam, joh.

De afgelopen jaren kwam er langzaam verandering in dat beeld. Wiet was dan officieel niet lichamelijk verslavend, maar er bestaan wel degelijk probleemblowers: het aantal mensen dat hulp zoekt bij een cannabisverslaving stijgt elk jaar. Het werd ook steeds duidelijker dat hasj en wiet, zeker van de steeds verder doorgekweekte hennepvarianten, schizofrenie en psychoses kon opwekken bij mensen die daar gevoelig voor waren. Vergeleken met alcohol vallen de maatschappelijke gevolgen van cannabis nog steeds reuze mee, maar de aura van onschuld is verdwenen.

Bijzondere aandacht is er voor blowende pubers. Omdat hun hersenen nog in ontwikkeling zijn, zijn ze extra gevoelig voor de kwalijke kanten van een jointje. Volgens het Trimbosinstituut heeft ongeveer een zesde van alle pubers wel eens geblowd.

Vier procent van de scholieren blowt meer dan drie keer per maand. Dat is zorgwekkend, want gemiddeld gesproken gaat het minder goed met de stoners. Ze halen slechtere cijfers, ze zijn vaker agressief, vaker depressief, en ze komen vaker in contact met de politie.

Wat is er daar nou precies aan de hand? Verandert wiet normale scholieren in probleemjongeren, of gaan probleemjongeren sneller blowen?

Of is er een soort overkoepelende

factor, bijvoorbeeld dat kinderen uit arme wijken en vaker problemen hebben, én vaker blowen, zonder dat die twee direct invloed op elkaar hebben?

Psychologe Merel Griffith onderzocht die kwestie voor haar proefschrift, Cannabis use, cognitive functioning and behaviour problems, waarop ze volgende week hoopt te promoveren. Voor haar onderzoek haakte ze aan bij een grote studie naar zo’n tweeduizend scholieren in Noord-Nederland. Daar werd veertien keer aan gemeten: op 11, 13, 16 en 19 jaar. ‘We hebben gefocust op de vraag wat nou kip of ei is’, vat ze het samen.

De werkelijkheid van psychologisch onderzoek is maar al te vaak dat iets tegelijkertijd kip en ei is.

Ook hier is dat het geval: jongeren die kwetsbaarder zijn voor psychoses blowen vaker, en van blowen worden ze kwetsbaar voor psychoses. Bij agressieve pubers werkt het anders: kinderen die op jonge leeftijd agressiever zijn, gaan vaker blowen, maar andersom niet. ‘Verder is er geen bewijs gevonden voor een relatie met depressie en angst; daar was de groep waarschijnlijk te jong voor’, aldus Griffith. ‘Mogelijk hebben ze niet genoeg cannabis gebruikt om schadelijke effecten op internaliserende gedragsproblemen als depressie op te wekken. Of misschien uit internaliserend gedrag zich pas tijdens de jong-volwassenheid.’

Het kan zijn dat bij die agressieve jongeren blowen gewoon een vorm van experimenteergedrag is, maar Griffith en haar collega’s vermoeden dat het subtieler ligt. ‘Het kan zijn dat ze cannabis gebruiken om te kalmeren, of om storende gedachten te onderdrukken.’ Nederwiet als zelfmedicatie, dus.

Dat klinkt misschien mooi, maar dat is het niet. Als kinderen medicijnen nodig hebben, zouden ze die

bij hun huisarts moeten krijgen, en niet van een scooterjongen op het schoolplein, of in een louche coffeeshop. ‘Gezien de effecten op het brein is het belangrijk om cannabisgebruik uit te stellen. Zeker omdat hoe jonger iemand is, hoe waarschijnlijker het is dat hij of zij een grootverbruiker wordt. Het kwetsbare kind moet daarnaast nauwlettend in de gaten gehouden worden.’

Griffiths onderzoek kan helpen om die kwetsbare kinderen op te sporen. Agressieve en assertieve kinderen hebben een hoger risico om te gaan blowen. Omgekeerd lijken kinderen die goed zijn in samenwerken juist wat beschermd te zijn.

Het huidige regeringsbeleid is erop gericht om coffeeshops in de buurt van scholen te verbieden. Hoe effectief dat zal zijn moet nog blijken; slechts een minderheid van de scholieren koopt zijn cannabis daar, blijkt uit onderzoek van het Trimbosinstituut. Griffith: ‘Ik weet persoonlijk niet of dat verbod jongeren ervan weerhoudt om aan cannabis te komen. Wat blijkt onder Nederlandse jongeren, is dat ze makkelijk aan wiet kunnen komen. Maar wat nog misschien wel voorspellender is voor cannabisgebruik, is dat ze het gebruik ervan als normaal zien; ze ervaren het niet als iets risicovols. Wil je dat deze kinderen hun gebruik uitstellen,

Studenten willen sm ‘uit de taboesfeer’

Aanwezigheidsplicht wordt geschrapt

In augustus (bijna) geen tentamens

Driehonderd euro verdien je zo

De universiteit van Gent heeft een smvereniging officieel erkend als studentenvereniging. 'Bij ons kan je je niet verschuilen achter een masker.’

Rechten gaat de afwezigheid van eerstejaars bij werkgroepen niet langer registeren. De sanctie voor studenten die te vaak afwezig zijn vervalt.

Het vervroegen van het tweede bsaadvies leidt ertoe dat er in augustus bij Geesteswetenschappen geen of nauwelijks tentamens worden gepland.

Studenten vergeten vaak hoeveel geld ze kunnen terugkrijgen van de belasting.

'Alles bij elkaar laten ze voor tachtig miljoen euro liggen.'

Pagina 5

Pagina 8

DOOR BART BRAUN Nog helemaal niet zo

Pagina 3

Pagina 5

dan is het waarschijnlijk effectiever om iets aan deze norm te doen.’

De onderzoekster benadrukt dat er niet alleen maar slecht nieuws over blowen is. ‘Uit de literatuur blijkt dat het experimenteren met alcohol, roken, wiet, tijdens de adolescentie ook positief kan zijn. Het experimenteren gebeurt in sociale settings, met vriendjes en vriendinnetjes, wat goed kan zijn voor de ontwikkeling van sociale vaardigheden. Bovendien; experimenteren op deze leeftijd is eerder een norm; dan helemaal niets mee experimenteren tijdens je adolescentie; dat laatste is eerder afwijkend. Wie dronk er nou zijn eerste biertje op zijn twintigste?’

Bandirah Pagina 12

2

Mare · 21 maart 2013 Geen commentaar

Kies mij!

We moeten ons weer in de etalage zetten. Het is lente. Als man heb je het makkelijk want dan trek je jas uit, zet je een knoopje open en rolt de mouwen op. (Nee, geen shorts of bermuda heren, ook niet ironisch, dus niet met een hemd of een knalroze zonnebril). Wat vrouwen allemaal moeten doen, weet ik niet. Maar het duurt altijd lang en het is sowieso ruzie aan het eind van de middag.

In het voorjaar worden we allemaal klompjes paringsdrift. Of denken we met weemoed terug aan de tijd dat we het waren.

Gedoe allemaal, ik weet het, maar gelukkig bestaat het leven niet alleen uit perrons, huurbazen en wachten op het naderend geschraap van de zeis.

Ook de universiteiten moeten zich binnenkort weer als deernes in lokkende postuur opstellen.

Want pr-afdelingen en beleidsmakers mogen dan wel voordoen alsof iedere universiteit een hoogwaardig opleidingsinstituut is dat Louter Toekomstige Leiders (Met Kennis van Alles) aflevert, de werkelijkheid is dat er ook veel wat eerstejaars gewoon richting hiero gelokt moeten. Want centjes.

Die spagaat tussen ‘Jantjepietje, wat zijn we toch geweldig. Hoe ik alleen al ruik!’ en ‘Kom naar hier. Toe nouhou. Blijf een paar jaar bij mijhij’; hoe je dat geloofwaardig presenteren, ze hebben DOOR THOMAS BLONDEAU

Colofon Redactie-adres Pieterskerkhof 6 2311 SR Leiden Telefoon 071–527 7272 Fax 071–527 7288 Website mareonline.nl E-mail redactie@mare.leidenuniv.nl

De redactie is op vrijdag gesloten.

Oplage circa 15.000

er hele afdelingen voor. Het zal allemaal wel wat complexer liggen dan bijscheren en een fleurige bloesje uitkiezen.

DUO maakte deze week bekend dat net zoals verleden jaar er vijftienduizend eerstejaars zijn afgehaakt. Dat is zo’n veertien procent van sjaarzen die voor februari het bekeken hielden. Tel daarbij het cohort dat te laat afhaakt wegens toch-nogeven-mijn-best-doen-oeps-het-is-juni en het bataljon dat het oprecht niet haalt en er kan geconcludeerd worden dat er nog te veel ruis zit tussen aankomend student en hogere opleiding.

Daarom zet deze universiteit dan ook in op matching. Dat is waar de datingreclamespotjes met dertigers in te dure keukens het ook voortdurend over hebben. De matching stelt zowel bij universiteit als datingbureau - heb ik me laten vertellen door een vriend van een vriend die af en toe een blad leest dat hij nooit koopt maar soms bij de kapper oppakt – niet zo bar veel voor. Een briefje, een gesprek, een taaltestje. Wie daar al de kunde niet voor op kan brengen, heeft andere prioriteiten te stellen.

De universiteiten nemen nu al steeds meer taken van de middelbare school op zich. Getuige daarvan zijn de bijspijkervakken voor spelling, tekstopbouw en wiskunde. Dat betekent dat het universitaire onderwijs op zijn minst wordt opgehouden.

In plaats van te gaan flikflooien en de schijn van selectie op te houden met een vragenlijstje, zou de universiteit de eer aan haarzelf moeten houden. Wil jij een paar jaar de mijne zijn? Dan moet je mij verdienen. Hoe? Misschien wel door je cijferlijst te laten zien. Hard. Maar als de pijn van afwijzing voorkomen kan worden, is het misschien wel een terrasmiddagje brainstormen met de afdeling waard.

Hoofdredactie

Frank Provoost frank.provoost@mare.leidenuniv.nl

Column

Redactie

Thomas Blondeau redactieleiden@gmail.com Vincent Bongers vbongers@mare.leidenuniv.nl Bart Braun bbraun@mare.leidenuniv.nl Marleen van Wesel h.g.van.wesel@mare.leidenuniv.nl Sebastiaan van Loosbroek (stagiair) vanloosbroek1992@gmail.com

Cliëntelisme en consumentisme. En seks

Judith van Hoogdalem (stagiaire) j.j.van.hoogdalem@umail.leidenuniv.nl Medewerkers

Robbert van der Linde • Petra Meijer • Benjamin Sprecher • Marit de Vos • Geerten Waling • Anne van de Wijdeven Fotografie Taco van der Eb • Marc de Haan Illustraties Bas van der Schot • Bandirah • Silas.nl Basisontwerp Roeland Segaar, Zabriski Communicatie Art direction en vormgeving Marijke Hoogendoorn • richgirl-design.com Drukwerk Dijkman Offset Amsterdam Advertenties Bureau van Vliet B.V. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Telefoon 023 - 571 47 45 Fax 023 - 571 76 80 Redactieraad

Prof. dr. J.C. de Jong (voorzitter) • prof. dr. A.J.W. van der Does • drs. B. Funnekotter • dr. H. Heestermans • L. ten Hove • D. Jacobs • prof. dr. J.J.M. van Holsteyn • Prof. dr. F. Israel • mr. F.E. Jensma • E. Kastelein • S. Kerkhof • E. Merkx • C. Regoor • prof. dr. N.J. Schrijver • R.van Wijk • C. van der Woude Jaarabonnementen

Een jaarabonnement op Mare loopt van september t/m juni. Belangstellenden kunnen Mare thuisgestuurd krijgen door €35 over te maken op bankrekening 1032.57.950 ten name van Universiteit Leiden (o.v.v. Mare en SAP-nummer 6200900100) en vervolgens een bevestigingsmail met daarin hun adres te sturen naar redactie@mare. leidenuniv.nl. Studenten betalen €25. Ter controle graag in de bevestigingsmail ook het studentnummer vermelden.

Adreswijzigingen

Alleen schriftelijk met postwikkel.

Klachten en opmerkingen over de toezending van Mare 071-5277272.

Mededelingen voor het op donderdag verschijnende nummer moeten uiterlijk de voorafgaande donderdag 16.00 uur in het bezit van de redactie zijn.

ISSN 0166-3690

Mij werd gevraagd een vakbeschrijving te maken voor een keuzevak geschiedenis dat ik volgend jaar in het tweede semester ga geven. Ik schreef op waar het vak volgens mij over zou gaan. De titel: ‘Sociabiliteit en Soevereiniteit in 1848’. Een beetje binnenrijm kan geen kwaad, dacht ik. Maar de coördinator stuurde me het document terug. Ik had het verkeerd begrepen. Geen student zou zich voor zo’n keuzevak interesseren, het moest wel wat sexyer. En geen moeilijke woorden in de titel, daar knappen studenten op af.

Teksten voor onze studiegids dienen vlot en simpel te zijn, eigenlijk een soort advertenties. Docenten moeten zichzelf kunnen verkopen, anders komt er geen hond naar hun colleges.

Of studenten echt zo hun vakkenpakket bij elkaar shoppen, weet ik niet. Maar stel dat, dan nog is het triest hoe diep het cliëntelisme zich heeft geworteld in het onderwijssysteem. Studenten aanspreken, lekker maken, teasen. Het komt allemaal neer op de gedachte dat studeren ‘wel een beetje leuk’ moet zijn. Ik zag dat collega’s van een ander vak in januari de muren van de faculteit hadden beplakt met kleurrijke posters vol wervende teksten. Gewoon voor een hoorcollege.

Er stond nog net niet: ‘Kom bij ons, kêjjelache!’

Natuurlijk is er niets mis met studenten die hun studie ‘leuk’ vinden. Maar hier is wel iets anders aan de hand. De universiteit - het allerhoogste opleidingsniveau - is haar ‘product’ gaan verpakken in hapklare brokken. In een vette saus van vermaak. Dat cliëntelisme stimuleert heus geen leergierigheid of toewijding, maar leidt wel tot consumentisme. Leiden University wordt een consumptiemerk, zoals Apple, Abercrombie&Fitch, Coca Cola.

Cliëntelisme en consumentisme versterken elkaar in een vicieuze cirkel, die afbreuk doet aan de inhoud van het onderwijs en het prestige van een universitair diploma. Maar veel erger nog: we laten studenten in de steek.

In plaats van er vanaf het begin af aan bij ze in te rammen dat excelleren nu eenmaal discipline, afzien en opoffering vergt, wordt de student van propedeuse

tot masterbul gemasseerd, vertroeteld, geamuseerd.

Tegenstrijdig genoeg wordt intussen wel de druk op studenten opgevoerd, maar dan niet in inhoud, maar in vorm. Zo wordt eigen verantwoordelijkheid vervangen door aanwezigheidsplicht (wie een griepje heeft moet soms al een verklaring van de huisarts overleggen), vertrouwen door plagiaatcontrole, en creativiteitsontplooiing door voorgekauwde scriptieonderwerpen. Het bindend studieadvies (bsa), dat voor de eerstejaars al een zwaard van Damokles is, wordt dankzij minister Bussemaker ook in de rest van de bachelor ingezet.

Nu is een bsa best te billijken voor studenten die echt niet op hun plek zijn, of het niveau niet hebben.

Maar als het gaat om ‘ongemotiveerden’ die door het cliëntelisme nooit hebben geleerd dat studeren meer is dan een paar jaar ‘iets leuks’ consumeren, als zíj opeens het deksel op de neus krijgen, dan is dat ronduit wreed. Aaien we met de ene hand over hun bolletje, met de andere geven we hen een klap in het gezicht.

Laten we de wederzijdse verwachtingen een beetje bijstellen. Studeren is een privilege. Dat moet niet leuk of makkelijk worden gemaakt, het hoeft alleen mogelijk te worden gemaakt. Dat is de nobele taak van de universiteit. De student benut die kans om het beste uit zichzelf te halen en intellectueel, sociaal en maatschappelijk boven zichzelf uit te stijgen. Een zware klus, maar allerlei bekwame en betrokken docenten en ondersteunend personeel helpen daarbij.

Een soort ‘sociaal contract’ op microniveau.

Maar misschien zwicht ik alsnog en zal ik, als volgend jaar de inschrijvingen voor het tweede semester starten, een pagina opkopen in Mare en er een schreeuwende advertentie plaatsen voor mijn vak ‘Seks en Softdrugs in 1848’. En dan hopen dat u zich massaal inschrijft. Doen hoor. Want het wordt echt heel leuk.

Geerten Waling promoveert en doceert bij geschiedenis

21 maart 2013 · Mare 3 Mensen

Kinderen spelen steeds minder buiten. En ADHD neemt steeds meer toe.

Toeval?

Foto Marc de Haan

Het effect van frisse lucht

‘Samenwerking met de universiteit zou heel leuk zijn’ Dieuwke Hovinga sprak gisteren haar inaugurele rede uit als lector Natuur & Ontwikkeling Kind aan de Hogeschool Leiden. ‘Samenwerking met de universiteit is er nog niet, maar ik zou het heel leuk vinden.’

‘Terwijl kinderen de laatste vijftig jaar steeds minder zijn gaan buitenspelen, is er een toename in de psychopathologie.

Denk aan kinderen met PDD-NOS, ADHD en allerlei allergieën’, vertelt

Door Marleen van Wesel

Dieuwke Hovinga. Gisteren hield ze haar inaugurele rede als lector Natuur & Ontwikkeling Kind aan de Hogeschool Leiden. Een soort oratie dus, door een soort hoogleraar, bij een soort leerstoel.

Hovinga: ‘Dat laatste noemen we aan de Hogeschool een kenniskring.

Binnen zo’n kring werken ook onderzoekers, in dit geval aan vraagstukken over de invloed van natuur op kinderen en hun ontwikkeling.

We onderzoeken bijvoorbeeld het belang van groene schoolpleinen.’

Buitenspeelruimte is in verstede-

lijkte gebieden al steeds schaarser, en bovendien meestal betegeld in naargeestig grijs. Fonds 1818, ondersteuner van maatschappelijke projecten in de regio, is al begonnen met het vergroenen van de Leidse schoolpleinen. ‘Dat is mooi, want daardoor kunnen we meteen concreet onderzoek doen naar de effecten van struiken, vijvers en bomen op de concentratie van kinderen. En naar de effecten van beweging natuurlijk.

Want dat helpt niet alleen tegen dikke kinderen, maar het bevordert ook de motorische ontwikkeling, waarin

071 -527 … voor verschillende andere ontwikkelingsproblemen vaak een grondslag te vinden is.’

Hovinga hoopt dat na de zomer ook studenten zullen participeren in de onderzoeken. ‘Dan gaan twaalf studenten deelonderzoekjes en videoanalyses doen.’ Dat kunnen Leidse hogeschoolstudenten zijn, maar Hovinga werkte ook al met universiteitsstudenten uit andere steden. ‘Samenwerking met de Universiteit Leiden is er nog niet, maar ik zou het heel leuk vinden. Niet alleen pedagogiekstudenten, ook studenten met kennis over geografie kunnen een bijdrage leveren.’

Die samenwerking tussen universiteiten en hogescholen vindt ze heel belangrijk. ‘We stellen verschillende vragen. Onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam en van de Universiteit Groningen kijken bijvoorbeeld naar de effecten van beweging op de concentratie van kinderen. Wat scholen uiteindelijk willen weten is wat ze concreet met die informatie kunnen doen. Daar ligt voor de hogeschool een taak: wij ontwikkelen instrumenten om dat inzichtelijk te maken. Als lector zou ik mijn werk niet goed doen, als ik geen brug zou slaan tussen praktijk en onderzoek.’

Geldstromen voor onderzoek verlopen momenteel apart, via RAAKPRO-gelden voor de hogescholen en via het NWO voor universiteiten.

‘Dus wat dat betreft zijn we vooralsnog geen concurrenten.’ Toch grijpt de hogeschool een lectorale inauguratie graag aan als PR-moment. ‘Er wordt een statement gemaakt. Van oorsprong zijn hogescholen onderwijsinstellingen, dus nu er lectoraten zijn en er onderzoek plaatsvindt, willen ze dat graag laten zien.’

Maar niet met een in toga gehuld cortège, zoals aan de Leidse universiteit. Hovinga: ‘De Hogeschool werkt nog maar tien jaar met lectoraten, dus er is veel meer vrijheid. Ik heb de gelegenheid genomen om een klein symposium te organiseren rond mijn inauguratie. Sommige hogescholen, zoals de Stoas Hogeschool in Wageningen, zijn wel wat traditioneler. Daar lopen lectoren bij hun inauguratie wel in toga. Maar ik trek gewoon een mooie jurk aan.’

Sociaal aanvaardbare sm De Universiteit Gent heeft smstudentenvereniging Kajira (‘slavenmeisje’) deze week officieel erkend als studentenvereniging. Bestuurslid Lieven (‘geen achternaam’) is blij.

Hoe belangrijk is erkenning door de universiteit?

‘Heel belangrijk, omdat het een kwaliteitslabel is. Het maakt meteen duidelijk aan de buitenwereld dat we niks fout doen en niet zomaar een bende zijn die wat aanrommelen. Verder hebben we nu ook recht op subsidies voor onze lezingen.’

Vorig jaar is jullie aanvraag tot erkenning afgewezen. Is er sprake van tegenwerking van de universiteit?

‘Totaal niet. In het studiejaar 2011-2012 hebben wij een aanvraag ingediend. Toen is de aanvraag niet in behandeling genomen vanwege technische mankementen in het dossier, maar absoluut niet om tegenwerking van de universiteit.’

Kajira is een vereniging voor studenten met interesse in bondage en sadomasochisme. Maar waarom zou je studenten met een dergelijke interesse verenigen?

‘Studentenverenigingen bestaan om jongeren met dezelfde interesse groeperen.

Kajira doet precies hetzelfde: wij willen door middel van onze vereniging studenten de mogelijkheid bieden om met elkaar in contact te komen. We zijn dus niet een club waar zomaar iedereen lid kan worden: het is alleen bedoeld voor studenten tot 25 jaar oud. Daarnaast proberen we met onze vereniging de interesse in sm sociaal aanvaardbaar te maken.’

Frutti di Mare

Semi-seculier, zonder Dom, lomp en famous Door Willem de Gelder De lichten gaan

uit en een band beklimt het podium. ‘Dag Leiden!’ gilt de zanger, waarna het vijftal een hippe crossover tussen Seven-Nation Army en Aviici’s Levels ten gehore brengt.

Vorig jaar won Navigators Studentenvereniging Leiden (NSL) met dit nummer het NSV Songfestival in Ede. Met die winst kwam de eer om dit jaar zelf het evenement te organiseren.

NSV is een landelijk netwerk van vijftien christelijke studentenverenigingen, die afgelopen vrijdag allemaal een band afgevaardigden. Ook rapper Dio komt optreden, waarna de NSL-dj’s nog tot diep in de nacht zullen doorgaan. ‘Het wordt een supermooi feestje’, belooft NSL-preses Pieter-Jan Pijnacker Hordijk (22). Gek genoeg onbreekt in Leiden een geschikte locatie voor een evenement met 1500 man, waardoor men naar Warmond is uitgeweken.

Zwolle mag als eerste haar muzikale inborst showen. De band, bestaande uit studenten van de Gereformeerde Hogeschool, wekt al direct indruk. ‘This girl is on faaijûûûûûr’, klinkt het loepzuiver door de zaal. Wageningen brengt een tribute aan Elvis Presley, Utrecht waant zich in de eighties en de rapper uit Leiden blijkt ook op een saxofoon te kunnen blazen.

De origineelste songkeuze komt van Leeuwarden, waar twee jongens een gitaarversie van Spice Girls’ Wannabe laten horen.

Eindhoven doet dit jaar voor het eerst mee. Een bijzonder optreden, want met de vijfkoppige band staat niet minder dan de helft van de hele vereniging op het podium. ‘We zijn een jonge vereniging’, vertelt preses Gert-Jan (27), ‘daarnaast leeft het christendom in Eindhoven niet zo.’

Nijmegen heeft haar praiseband gestuurd. Normaal spelen ze aanbiddingsliederen voor God, maar vandaag is het I like to move it. ‘De praiseband gaat semiChristelijk songfestival in Warmond Foto Arthur Koppejan

seculier’, lacht één van de presentatoren.

Maar Amsterdam maakt de meeste indruk. Twintig als soldaten uitgedoste leden laten een meerstemmig Some Nights van fun. horen waarvan de jurylid afvaardigt om punten uit te delen, blijkt Amsterdam het best te scoren. Vol vreugde wordt de bokaal in de lucht gestoken en wordt nogmaals het nummer vertolkt.

Gelukkig is het feest nog lang niet voorbij, want ook Dio komt z’n opwachting nog

maken. Zijn grootste hit Dom, lomp en famous (bitches zitten aan mijn penis) zal hij op verzoek van de organisatie niet zingen vanavond – de tekst past niet bij een christelijk evenement – maar dat mag de pret niet drukken. Een christelijke avond met rijkelijk vloeiend bier, semi-seculiere praisebands en Dio - toch niet helemaal wat je verwacht. ‘Jawel joh!’ lacht preses Pieter-Jan. ‘Zoals je ziet kunnen wij een prima feestje bouwen!’

Rust er dan zo’n zwaar taboe op?

‘Hier in België wel degelijk. Er wordt niet open over gesproken. Iedereen weet dat het bestaat, maar het is ondenkbaar dat je aan de buitenwereld kenbaar maakt dat je aan sm doet. Dat willen wij door middel van onze studentenvereniging veranderen.’

Waarom staan de bestuursleden dan met een schuilnaam en zonder foto op jullie website?

‘Een taboe doorbreken doe je niet door te zeggen: dit zijn de namen van mensen die aan sm doen. Het is belangrijk dat de privacy beschermd wordt. Wij proberen het bespreekbaar te maken. Daar houdt het overigens ook mee op: er wordt op onze vereniging niet aan sm gedaan.

‘Er zijn natuurlijk genoeg websites, maar in plaats van naar het scherm te staren kan je elkaar ook in het echt ontmoeten.

Wij zijn puur informatief en organiseren lezingen en praatavonden, zodat geïnteresseerden elkaar in het echt kunnen ontmoeten. Bovendien kan je je op internet voordoen zoals je wilt: je kan zeggen dat je een student van 20 bent terwijl je eigenlijk een vent van 77 bent. Bij ons ben je wie je bent: je kan je niet verschuilen achter een masker.’

Is er veel animo voor uw vereniging?

‘Zeker. De afgelopen twee jaar lag het aantal inschrijvingen op meer dan 200 per jaar. We hebben geen echte leden, maar wel een vaste groep van 20 à 30 studenten die bij bijna elke activiteit aanwezig is. Het onderwerp leeft echt onder studenten.’ JVH

4 Mare · 21 maart 2013 Nieuws

Oud-rector overleden Vorige week is oud-rector magnificus van de Universiteit Leiden Anton Kassenaar overleden. In 1952 promoveerde Kassenaar in Leiden. Tien jaar later werd hij benoemd tot hoogleraar geneeskunde, waarbij hij zich vooral bezighield met de scheikunde van stofwisselingsziekten. Later wijzigde hij zijn vakgebied in pathologische scheikunde.

Van 1979 tot 1985 was hij rector magnificus. Kassenaar is 90 jaar geworden.

Gisteren is hij begraven.

Gratis Wi-Fi Vanaf de tweede helft van dit jaar zal er in de Leidse binnenstad gratis draadloos internet beschikbaar zijn. Gebruikers van het netwerk, wat zowel bedrijven als particulieren kunnen zijn, moeten eenmalig een app installeren en akkoord gaan met de gebruikersvoorwaarden.

Eens per vijf minuten wordt er reclame getoond in vorm van een pushbericht of een pop-up, die drie seconden op het scherm blijft staan. Bullseye WiFi wil gratis internet faciliteren in de 37 grootste stadcentra van Nederland, en kan nog niet zeggen wanneer Leiden precies aan de beurt is.

Cijferlijst Studenten bedrijfskunde met mooie cijfers op hun bul, verdienen meer na hun afstuderen. Hoe hoger het gemiddelde cijfer, hoe hoger het salaris anderhalf jaar na het afstuderen. Promovendus Monique Bijker van de Open Universiteit hoopt vandaag te promoveren op haar onderzoek naar het verband tussen cijferlijst en maandsalaris. De oorzaak is volgens haar dat werkgevers de cijferlijst zien als indicatie van de ambities en intelligentie van pas afgestudeerden.

Of dat terecht is, is nog maar de vraag: onderdeel van haar onderzoek was ook een experiment waarin tachtig studenten realistische problemen moesten oplossen. Hieruit bleek dat een hoger gemiddeld cijfer geen afspiegeling is van het probleemoplossend vermogen.

In hoeverre de cijferlijst belangrijk is bij andere studies, heeft Bijker niet onderzocht.

Te Beest herbenoemd Willem te Beest, de vice-voorzitter van het college van bestuur is herbenoemd.

Het college van de universiteit bestaat in Leiden uit drie mensen. Te Beest is primair de financiële man van het bestuur. Te Beest (1951) werd in 2005 lid van het college van bestuur in Leiden, daarvoor was hij het al aan de Universiteit Twente en de Technische Universiteit Eindhoven.

Cyber Security De Universiteit Leiden – Campus Den Haag gaat haar medewerking verlenen aan een Cyber Security Academy (CSA), samen met de TU Delft en de Haagse Hogeschool. Dat staat in plannen gepresenteerd door een werkgroep onder leiding van oud-minister van Defensie Van Middelkoop. Vanaf 2014 wil het instituut opleidingen aanbieden in internetveiligheid voor afgestudeerde hbo’ers en wo’ers. Dit omdat de overheid en het bedrijfsleven moeite zouden hebben om geschikt personeel te vinden op het gebied van internetveiligheid. Voor het eind van het jaar moet er in Den Haag een Cyber Security Academy (CSA) komen.

Debattoernooi De Leiden Debating Union organiseert dit weekend de Leiden Open, een jaarlijks internationaal debattoernooi. De stellingen, die pas een kwartier voor aanvang aan de deelnemers bekend worden gemaakt, zullen tijdens deze editie vooral over Europa gaan. De debatten zijn geheel in de stijl van het Britse parlement, Engelstalig dus en met speeches van zeven minuten. De finale, op 23 maart om 19.00 uur in het Kamerlingh Onnes Gebouw, is voor iedereen toegankelijk.

‘College is te optimistisch’ Universiteitsraad twijfelt aan haalbaarheid De universiteitsraad is kritisch over de bestuursafspraken die het college van bestuur heeft gemaakt met de faculteiten en twijfelt aan de haalbaarheid van bepaalde doelen.

Door Vincent Bongers Zo gaat het bestuur uit van de aanhoudende groei van het aantal studenten. Terwijl er tekenen zijn dat de rek wat dat betreft er een beetje uit is.

In de bestuursafspraken stellen de faculteiten doelen op het gebied van rendement, kwaliteit en het binnenhalen van geld. De afspraken gelden voor de periode 2013-2016.

De bestuursafspraken zijn aangepast omdat de universiteit prestatieafspraken heeft gemaakt met het ministerie van Onderwijs. Een deel

van het geld dat uit Den Haag komt is verbonden aan deze afspraken.

‘Ik vind de afspraken behoorlijk ambitieus’, zei Maarten Jansen van promovendipartij PhDoc. ‘Zo schiet Geesteswetenschappen omhoog van 874 naar 1400 studenten instroom in de propedeuse. Dat is veel, zelfs als je rekening houdt met het succes van dit jaar gestarte opleiding international studies.’ Deze studie trok ruim 350 studenten. Jansen: ‘Er wordt uitgegaan van continue landelijke stijging van het aantal studenten. Je kunt je afvragen of dat reëel is.’

Hans van Dommele, directeur academische zaken van het bestuursbureau reageerde op de kritiek. ‘Het college heeft deze afspraken niet opgelegd maar ze komen voort uit de faculteiten. Zij vinden de afspraken

realistisch.’ Ook zit er volgens hem nog wel ‘groei van studentenaantallen in de prognoses’.

De doelen die de faculteiten zich hebben gesteld zijn scherper dan de prestatieafspraken met Den Haag.

‘We zijn iets ruimer gaan zitten dan het ministerie. Dat geeft wat mogelijkheden om bij te sturen als het ergens wat tegenvalt.’

De raad wilde ook weten of er sancties opgelegd worden aan faculteiten die de targets niet halen. Volgens Van Dommele is dat niet aan de orde. ‘Het college geeft er de voorkeur aan geen “strafmaatregelen” te koppelen aan de afspraken. Er is een positieve insteek.

De nadruk ligt op de motivatie om de doelen te halen. Dan ga je niet uitgebreid praten over wat er moet gebeuren als dat niet lukt.’

Anne-Marie Leichsenring van studentenpartij SGL vond dat er op deze manier een ‘onduidelijke situatie voor de faculteiten’ ontstaat. ‘Dat is een punt van zorg. Ik kan me voorstellen dat de faculteiten wel willen weten wat de gevolgen zijn als een doel niet wordt gehaald; dat ze weten waar ze aan toe zijn en niet achteraf in een soort zwart gat belanden waar niemand weet wat er aan de hand is. Het lijkt me handig om heldere richtlijnen te hebben.’

Volgens Van Dommele valt dat wel mee. ‘De afspraken zijn in overeenstemming met de decanen gemaakt.

Het is binnen de faculteiten uitvoerig besproken. Het wordt ook een lastig om een sanctie te bepalen. Wat doe je bijvoorbeeld als een faculteit een doelstelling net niet haalt?’

Toch geen beurs voor ouderloze student

Weer hoge uitval eerstejaars

Studenten met ‘weigerachtige of onvindbare ouders’ krijgen toch geen aanvullende beurs. Een motie die daarvoor pleitte is dinsdag door de Tweede Kamer verworpen.

Voor het tweede jaar op rij zijn 15 duizend eerstejaarsstudenten voor 1 februari gestopt met hun studie.

Dit is bijna 14 procent van het totaal aantal studenten dat dit jaar begon aan een opleiding aan een hogeschool of universiteit.

De motie van Jasper van Dijk (SP) werd in eerste instantie door een meerderheid van de Kamer gesteund.

Van Dijk: ‘Het is triest dat de motie is weggestemd. Van Meenen (D66) en Mohandis (PvdA) waren eerst voor, maar hebben toch tegen gestemd.

Van tevoren hebben ze me ingelicht dat ze het een beter idee vonden om de motie op de plank te leggen. D66 en PvdA verloochenen hiermee hun standpunt. En van Van Meenen vind ik het nog spijtiger, want hij heeft de motie zelfs ondertekend. Dat is een nederlaag.’

Van Dijk weet nog niet of hij een nieuwe motie gaat instellen en wacht af wat minister Bussemaker voorstelt. Hij benadrukt echter dat de gedupeerde studenten ‘buiten hun schuld om’ in deze situatie zitten en in de problemen komen als ze niet financieel worden ondersteund.

‘D66 en PvdA laten deze studenten nu keihard vallen. Ik had anders van ze verwacht.’

‘Ik wist vanuit de coalitie dat de motie het niet zou halen’, verweert Van Meenen zich. ‘Ik heb aan Van Dijk gevraagd de motie aan te houden om tijd te rekken. Maar hij wilde hem per se indienen. Ik ga niet voor een motie stemmen enkel en alleen omdat ik die getekend heb, terwijl ik weet dat die het toch niet haalt.’

Van Meenen staat echter nog volledig achter het plan de beurs voor de betreffende studenten te behouden: ‘Wij zitten in de positie om uitgebreid met het kabinet hierover te praten.’ De studenten hoeven zich volgens hem geen zorgen te maken dat de beurs daadwerkelijk van tafel gaat. ‘Het komt goed. Ik stá ervoor.’

Het plan om de beurs voor studenten met weigerachtige of onvindbare ouders af te schaffen is door VVD en CDA ingesteld en overgenomen door het huidige kabinet. De bezuiniging levert volgens staatsecretaris Zijlstra (VVD) 34 miljoen euro op.

SVL

Dat meldt de Dienst Uitvoering Onderwijs. Studenten die zich voor be-

gin februari uitschrijven, hoeven de beurs die ze tot op dat moment ontvangen hebben niet terug te betalen.

Van de wo-studenten stopte bijna tien procent van voor februari, terwijl dat in 2010 nog 8,5 procent was.

Bij de hbo’ers was het aantal afhakers nog hoger: daar maakte vijftien procent van die regeling gebruik. In 2010 was dat nog 11,8 procent. JVH

Promovendi in de praktijk Het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) wil promovendi beter voorbereiden op een baan buiten de academische wereld en zo de arbeidsmarktperspectieven verbeteren.

Volgens het PNN werkt ongeveer tachtig procent van de gepromoveerden buiten de wetenschap, terwijl in het huidige promotietraject de nadruk ligt op doorstroom naar een wetenschappelijk carrière.

Bovendien wil het PNN het be-

drijfsleven en de publieke sector laten ervaren wat de meerwaarde van een promovendus kan zijn. Promovendi die deelnemen aan het zogeheten Professional PhD Program (PPP) gaan minimaal twee maanden bij een bedrijf werken, waar ze problemen uit de dagelijkse praktijk moeten oplossen. Gedurende die tewerkstelling blijven de promovendi aangesteld aan de universiteit en krijgen zij doorbetaald. De organisatie waarbij zij werkeb betaalt de helft van hun salaris.

Het project loopt tot juli 2013. JH

21 maart 2013 · Mare 5 Nieuws

Rechten schrapt aanwezigheidsplicht

‘Mogelijk geen tentamens in augustus’ Sanctie voor wegblijvers vervalt in het tweede semester Het vervroegen van het tweede bsaadvies zal bij Geesteswetenschappen tot gevolg hebben dat er geen of zeer weinig tentamens in augustus worden gepland.

Tijdens de universiteitsraad zei Abvakabo-fractievoorzitter en universitair docent geschiedenis Joost Augusteijn maandag dat er vanwege het vervroegen van het tweede bsa naar 15 augustus geen tentamens in deze maand mogen worden afgenomen.’

Volgens de vice-decaan van Geesteswetenschappen, Heleen Murre, is er echter geen besluit genomen over de augustustentamens. ‘Maar het vervroegen van het bsa heeft wel gevolgen. Het ligt voor de hand dat we opleidingen wel gaan vragen tentamens zoveel mogelijk in juni en juli af te handelen. Dat wil niet zeggen dat tentamens in augustus worden verboden. Het is zeker niet zo dat het college van bestuur ons opdracht geeft om de tentamens te schrappen.’

Het bestuur van Geesteswetenschappen denkt dat het voor studenten en docenten beter is dat alles al in juli rond is. ‘Dan weten studenten eerder waar ze aan toe zijn en kunnen docenten zich op andere zaken richten of op vakantie gaan. Al snap ik wel dat het organisatorisch nog best ingewikkeld wordt om het voor elkaar te krijgen.’

Augusteijn noemt in een telefoongesprek het plan ‘problematisch en onverstandig’. In de raad waren we al kritisch over dit besluit om de bsa te vervroegen. Maar nu blijkt dat we in augustus straks helemaal geen tentamens meer zijn.

En het wegvallen van augustus is echt een probleem. ‘Zowel voor studenten als docenten’, aldus Augusteijn. ‘Wij organiseren in de tweede helft mei en in juni tentamens. In augustus zijn de herkansingen. Die vallen nu weg. Dat betekent dat we in zes weken tijd tentamen en hertententamens moeten plannen.

Door alles in zo’n korte tijd te moeten doen, ontstaat er ruimtegebrek en het legt ook extra druk op studenten en docenten. ‘Er moet sneller nagekeken worden en studenten hebben minder tijd om te studeren.

Als je kijkt naar de formele nakijktermijnen en het wegvallen van een maand dan komt het er grofweg op neer dat studenten anderhalve week de tijd hebben om te leren voor hun tentamens en dan nog anderhalve week voor de herkansingen.’ VB

De Rechtenfaculteit gaat de afwezigheid van eerstejaars bij werkgroepen in het tweede semester niet langer registeren via de onderwijsadministratie. De sanctie voor veelvudig afwezige studenten vervalt.

Eerstejaars die meer dan 20 procent van hun werkgroepen misten, werden tot voor kort uitgesloten van het tentamen. Dat is nu plots niet meer het geval. Een opvallend besluit omdat de rechtenfaculteit al een aantal jaar eerstejaarsstudenten intensiever begeleidt. En niet zonder succes.

De uitval ging omlaag.

Studenten kregen vorige week

Door Vincent Bongers

Voor wie in zalige onwetendheid leeft: de Harlem Shake combineert de ergste eigenschappen van popdansjes en internet-hypes, als een kruising tussen de Macarena en een flashmob. De dans – we gebruiken de term hier in de breedst mogelijke zin – lijkt nog het meest op een verticale epilepsieaanval. Je doet het met een groep mensen, maakt er een filmpje van, en zet dat op internet.

Een groep van zo’n dertig Oxfordstudenten deed mee aan de rage, en filmde hoe ze shaketen in de bibliotheek van St. Hilda’s College. De

gang van het eerste naar het tweede jaar moeite hebben hun eigen verantwoordelijkheid te nemen voor het volgen van het onderwijs’, legt Hester Minnema onderwijsmanager van de faculteit uit. ‘De vraag rees daarom of we ze niet te lang in het eerste jaar bij het handje nemen en beter aan het eind van het eerste semester vast kunnen laten wennen aan een grotere mate van zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid. Vandaar dat we dit jaar daarmee gaan experimenteren.’

Het experiment geldt dus alleen voor studenten in het tweede semester. ‘De registratie en de sancties in het eerste semester blijven bestaan.’

Ook de conditionele herkansing is niet geschrapt. Iedere student

krijgt maximaal twee kansen per academisch jaar om het tentamen te doen. En alleen studenten die bij hun eerste poging hoger dan een vier halen, mogen herkansen.’

In ieder geval een eerstejaars student is blij met het vervallen van de aanwezigheidsplicht: ‘Jajajajajajjaaja de aanwezigheidsplicht t/m het einde van het jaar vervalt, loveee Universiteit Leiden’, twitterde Shila Kobakiwal. Anne-Marie Leichsenring, universiteitsraadslid van studentenpartij SGL, had het nieuws gehoord van eerstejaars in haar voormalig verenigingshuis. Ze liet tijdens de raadsvergadering afgelopen maandag weten dat ze ‘verbaasd’ is over het besluit. ‘Ik vind het heel raar.’ Ze wil graag uitleg van de faculteit over de kwestie.

‘Langdurige problemen aanpakken’ Uit de personeelsmonitor 2012 die onlang verscheen, blijkt dat medewerkers best tevreden zijn over het werken bij de universiteit. Toch zijn er hardnekkige problemen die maar niet opgelost worden. Dan gaat het voornamelijk om de te hoge werkdruk, gebrek aan een goed loopbaanbeleid en scholingsmogelijkheden werden.

Burgemeester doopt boten Blauwe Schuit Zeilvereniging De Blauwe Schuit heeft drie nieuwe wedstrijdboten gekocht. Naar goed gebruik werden deze dinsdag gedoopt door Laila Driessen, de burgemeester van Leiderdorp. Foto Marc de Haan

Ontslagen wegens Harlem Shake Studenten in Oxford deden een Harlem Shake in een van de universiteitsbibliotheken. Reden voor de universiteit om een bibliothecaris te ontslaan.

echter een mail waarin staat dat ‘per maandag 11 maart 2013’ de registratie van de aanwezigheidsplicht voor werkgroepen de rest van het collegejaar komt te vervallen. ‘Dit geldt voor alle vakken die vorige week van start zijn gegaan en die nog moeten starten.’

De faculteit legt er nog wel de nadruk op dat het opheffen van deze registratie niet betekent dat er helemaal geen aanwezigheidsplicht meer geldt. De vakcoördinatoren kunnen nog wel interne regels stellen aan de aanwezigheid, maar er zijn geen presentielijsten meer die naar de onderwijsadministratie worden gestuurd.

Waarom heeft de faculteit dit besluit genomen? ‘We hebben gemerkt dat studenten bij de over-

universiteit reageerde verbolgen: alle studenten die herkenbaar waren in het filmpje kregen een boete, meestal van 50 pond. De UB-medewerkster die er die avond was, werd ontslagen. Niet omdat ze meedeed, maar omdat ze het niet tegenhield, aldus het Oxfordse universiteitsblad Cherwell.

De studentenorganisatie van St. Hilda’s heeft het universiteitsbestuur gevraagd het ontslag terug te draaien. ‘De medewerker was niet in een positie om de studenten tegen te houden’, vinden de studenten daar.

Als het Oxfords bedoeling was om een negatieve uitstraling van hun universiteit af te straffen, dan was het ontslag een domme zet. Het ontslag levert aanzienlijk meer publiciteit op dan het filmpje. BB

Nieuwkomers SLS betalen (fors) meer Studenten die een kamer gaan huren bij SLS Wonen betalen soms fors meer dan hun voorganger.

Dat komt door nieuw beleid dat dit jaar is ingevoerd.

‘Tot en met 2012 konden de kosten voor een kamer met maximaal tien euro opgehoogd worden’, vertelt Egge Luining, voorzitter van huurdersbelangenvereniging BRES. ‘Dat is nu losgelaten. SLS is momenteel financieel niet heel sterk en wil meer geld binnenhalen.’

Wilbert Bots, hoofd van SLS Wonen reageert: ‘Een tientje ophoging per nieuwe bewoner gaat financieel te langzaam.’

SLS Wonen moet zich houden aan een puntensysteem dat is vastgesteld door de Rijksoverheid. Een puntensysteem geeft de kwaliteit van een kamer in punten weer. Hoe meer punten een kamer krijgt, hoe hoger de huur is. Veel kamers van SLS hebben momenteel een huurprijs die op 80 procent zit van wat de kamer maximaal mag kosten. Zodra een bewoner een bij SLS gehuurde kamer verlaat en er een nieuwe huurder in komt, wordt de prijs meteen verhoogd naar 90 procent.

Het verschil kan tientallen euro’s uitmaken.

Luining: ‘Wij hebben gezegd: “Hoog de prijs dan op met twintig euro in plaats van tien”. Maar SLS wilde daar niks van weten en gooit meteen alle remmen los, net zoals ordinaire huisjesmelkers doen.’ Luining meldt dat daar klachten over zijn gekomen en verwacht er nog meer te krijgen. ‘Ze houden zich wel gewoon aan het puntensysteem, maar die plotselinge verandering van de kamerprijs is gewoon niet netjes.’

Volgens Hoofd Wonen Wilbert Bots is de prijsverhoging echter onvermijdelijk: ‘De overheid eist allerlei heffingen, zoals de Vestiaheffing, huurtoeslagheffing en binnenkort de verhuurdersheffing. Die komen allemaal op ons dak. Die heffingen lopen zo hoog op dat we van twaalf maanden huurinkomsten twee maanden moeten wegbrengen naar de staatskas. De ophoging van een tientje per nieuwe contractant is dan te weinig om de kosten mee te kunnen compenseren.’ Ook zei hij dat de prijzen nog steeds acceptabel zijn vergeleken met andere woningaanbieders.

Voor de studenten die bij SLS een kamer blijven huren geldt alleen de jaarlijkse huurverhoging plus inflatie. svL

‘Dit zijn dezelfde problemen als die in de vorige personeelsmonitor uit 2010 naar voren kwamen’, zei Margriet Suijten van de Abvakabo-fractie maandag in de universiteitsraad.

‘Wat is er toen gedaan door het college om de problemen op te lossen en waarom hebben die maatregelen niet gewerkt? Het zou bijvoorbeeld verstandig zijn om uit te zoeken waar de problemen betreffende de werkdruk precies zitten.’

Volgens Ine Hendriks van studentenpartij SGL, die voorzitter is van de raadscommissie die zich onder andere met personeelsbeleid bezig houdt, kwam uit de vorige personeelsmonitor naar voren dat in ‘bepaalde gebieden’ de werkdruk erg hoog was.

‘Het is toen ook aan de betreffende afdelingen overgelaten om dit op te lossen.’

Nu blijkt dat het probleem breder is. ‘Het is natuurlijk van belang dat het college daar wat mee gaat doen. Maar de twee gevallen laten zich moeilijk met elkaar vergelijken.’

Joost Augusteijn van Abvakabo vond dat je nu juist mooi kunt kijken of de maatregelen die de afdelingen hebben genomen ook ‘effectief zijn geweest.’

Sven Balfoort van personeelspartij Universitair Belang wil ook het college ‘aansporen om bijvoorbeeld meer aandacht te besteden aan loopbaanbeleid. Er moet echt een signaal worden afgegeven dat een probleem dat maar blijft bestaan toch echt eens opgelost moet worden.’

Het college van bestuur wacht eerst de reacties af van de faculteiten en afdelingen op de monitor. Als die zijn verzameld en geanalyseerd gaat het college een plan van aanpak opstellen. VB

6 Mare · 21 maart 2013 Opinie

Tweejarig bsa is ondoordacht Stop met opeenstapeling van maatregelen Waarom moet de aantoonbaar capabele student zich als tweedejaars wederom bewijzen, vraagt Bert van Laar zich af. Er wordt al genoeg geëxperimenteerd met studentrendement.

Een bindend studieadvies in het tweede jaar. Dat opperde minister Bussemaker van Onderwijs vorige week. Met name de Leidse universiteit is tevreden met de suggestie. Zó tevreden zelfs, dat het experiment waarschijnlijk volgend collegejaar al van start gaat.

Het vlotte enthousiasme komt echter wat ondoordacht over. Een eerste bezwaar is het alsmaar toenemende aantal van an sich misschien heel aardige maatregelen. Is er de afgelopen jaren niet al genoeg geëxperimenteerd teneinde het studierendement te verbeteren? Bij het invoeren van een tweedejaars bsa zou het gaan om een zes jaar durende proef met een

‘Bsa is bedreiging voor voortbestaan van studieverenigingen’ evaluatiemoment na vijf jaar. Elke nieuwe maatregel die tijdens die periode wordt genomen, problematiseert echter de betrouwbaarheid van die evaluatie. Dat geldt uiteraard ook voor recentelijk genomen, nog niet geëvalueerde maatregelen.

Dit is geen pleidooi om de evaluatie eerder te laten plaatsvinden; de termijn van vijf jaar is op zich heel realistisch. Dit is een pleidooi om op te houden met het stapelen van nieuwe maatregelen totdat een goede bezinning heeft plaatsgevonden op de

effecten van, om zomaar eens wat te noemen, het vorig jaar behandelde pakket ‘studiesucces’ en het inmiddels onvermijdelijk lijkende op handen zijnde leenstelsel.

Een tweede bezwaar. Er zijn studenten die zich realiseren meer kans te maken op de arbeidsmarkt wanneer ze meer doen dan hun studiegenoten. Voorbeelden van zulke extra’s zijn het doen van een tweede of zelfs een derde studie en het actief worden bij een politieke partij of bij een verenigingsbestuur. Hoe zit het met deze studenten? Hoe verenig je een veertig uur tellende studieweek met een nuttige en daardoor vaak veeleisende nevenactiviteit? En mocht de proef landelijk aanslaan, hoe haalt een student met dubbele studies 120 studiepunten per jaar? Het mag duidelijk zijn dat een goed en niet al te hoogdrempelig uitzonderingsbeleid van het grootste belang is.

Over studentbestuurders gesproken: vorig jaar besloot de universiteit dat bestuurders van studieverenigingen die tevens nog eerstejaarsstudent zijn, de facto niet langer recht hebben op een bestuursvergoeding.

De argumentatie ging ongeveer als volgt: een bestuursjaar levert dikwijls studievertraging op. Hoewel dat in elk geval ongewenst is, geeft het met name voor de eerstejaars problemen. Zij hebben dan immers nog een bsa te halen. Hoewel een bestuursjaar waardevol is, leent het zich daarmee enkel voor het tweede of het derde studiejaar.

Die argumentatie volgend, geeft de invoering van een tweedejaars bsa een soortgelijk signaal. Besturen, dat is iets voor derdejaars. Menig studievereniging zal echter herkennen dat het juist de tweedejaars zijn die zich het hardst inspannen voor hun studievereniging. Enerzijds opgelucht dat ze mogen blijven, anderzijds al vooruitkijkend naar de onaantrekkelijke combinatie van besturen en

scriptieschrijven is het juist deze groep studenten die denkt: als ik nog wil, dan moet het nu.

Met een tweedejaars bsa wordt besturen voor studenten van alle jaren onaantrekkelijk – een indirecte bedreiging voor het voortbestaan van studieverenigingen, en dan met name de kleinere. En dat pakt weer

Koester de samenwerking tussen universiteit en hbo

De relatie tussen hogescholen en universiteiten is zich in de afgelopen jaren in hoog tempo aan het ontwikkelen. Hoewel maar een zeer beperkt aantal van de masterstudenten natuurkunde, die ikzelf tegenkom, voorheen aan een hbo hebben gestudeerd, is het in andere beroepsgroepen al algemener.

Op de website van de Hogeschool Leiden is voor een aantal opleidingen te lezen onder welke voorwaarden afgestudeerden kunnen doorstromen naar de universiteit.

Er moet dan bijvoorbeeld een preuniversitaire minor worden gevolgd en de scriptie dient dan te worden meegelezen door iemand aan de universiteit.

Ondertussen wordt de grens tussen hogeschool en de universiteit

ook in andere opzichten vager. Er wordt aan diverse hogescholen kwalitatief goed onderzoek gedaan. Het valt mij bijvoorbeeld op dat in de wetenschapsbijlagen van dagbladen geregeld belangwekkende maatschappelijke ontwikkelingen worden onderzocht en gekwantificeerd door onderzoekers en studenten van hogescholen.

Deze ontwikkeling is relevant voor de universitaire gemeenschap, zeker wanneer we in ogenschouw nemen dat het in zekere mate analoog is aan een andere verschuiving van het onderzoek aan de universiteit. In de bètawetenschappen wordt in het kader van de topsectoren bijvoorbeeld van mij gevraagd om mijn onderzoek nadrukkelijker aan te laten sluiten bij de wensen van de BV Nederland.

Ik vind het niet verwonderlijk om te zien dat de aard van het onderzoek aan het hbo dichter bij de beroepspraktijk staat omdat het hbo een veel sterkere band heeft met de beroepspraktijk. Ik verwacht dat er voor de universitaire gemeenschap hier nog heel wat van de hogescholen valt te leren.

Bert van Laar is student wijsbegeerte en bestuurslid van de Leidse Studenten Belangenorganisatie

Ruiter met springend paard door Eadweard Muybridge (1830-1904)

We kunnen veel leren van de hogeschool Hogescholen staan dichter bij de beroepspraktijk en doen kwalitatief goed onderzoek. Daar kan de universitaire gemeenschap veel van opsteken, betoogt Tjerk Oosterkamp.

nadelig uit voor het studierendement, omdat juist die verenigingen de binding tussen student en studie vergroten. Een betere binding wordt vaak genoemd als rendementsverhogende factor.

Een laatste kritiekpunt. De betekenis van het behalen van een propedeuse is dat een student aantoont

de opleiding aan te kunnen. Er valt dan ook wat voor te zeggen dat daar niet te lang over gedaan moet worden. Een tweedejaars past niet in die gedachtegang. Zelfs de aantoonbaar capabele student moet zich nu als tweedejaars wederom bewijzen.

Mocht het er uiteindelijk toch van komen, dan is verbetering van studiebegeleiding een absolute voorwaarde. Blijft dat dezelfde, weinig structurele begeleiding die er nu al is, dan leidt het tweedejaars bsa mogelijk zelfs tot een hogere studie-uitval.

Elders in deze krant (pag. 3) wordt bericht over de intreerede van een nieuwe lector aan de Hogeschool Leiden. In zekere zin laat het lectoraat van lector Dieuwke Hovinga een appel uitgaan naar de universiteiten omdat zij met haar onderzoek vraagstukken zal adresseren, die traditioneel minder snel binnen de universiteit worden gesteld.

Wanneer u dit leest heb ik inmiddels voor het eerst een inaugurele rede van een nieuwe collega aan de Hogeschool Leiden bijgewoond. Ik verwacht er veel van en ben benieuwd hoe de relatie met de hogescholen zich verder gaat ontwikkelen. Ik hoop dat Mare ons geregeld blijft informeren over goede voorbeelden van samenwerking, de meerwaarde voor onze studenten van een opleiding waarin een beroepsopleiding en de wetenschap hand in hand gaan, de ontwikkeling van de wettelijke kaders.

Tjerk Oosterkamp is hoogleraar experimentele natuurkunde.

In memoriam

Almer Stoffer Geheel onverwacht is op 14 maart jl. Almer Stoffer in zijn slaap overleden. Hij is 28 jaar oud geworden. Almer was student in de masteropleiding Psychologie, specialisatie Klinische Psychologie. Hij was een zeer gemotiveerde student, die met zichtbaar plezier onze opleiding volgde. Hij verkeerde in de eindfase van zijn studie, was bezig met een stage in de geestelijke gezondheidszorg en had zijn voorstel voor een afstudeeronderzoek al klaar liggen. Hij was zowel filosofisch als praktisch ingesteld en wilde niet alleen gedrag leren begrijpen maar was ook gedreven om kwetsbare mensen te helpen om hun omstandigheden te verbeteren.

Het was duidelijk dat Almer de kwaliteiten bezat die nodig zijn om een goed klinisch psycholoog te worden. Hij haalde niet alleen goede studieresultaten maar viel op door zijn sociale, optimistische en betrokken houding. Hij had goed contact met zijn medestudenten en docenten.

Het is voor allen die in de opleiding Psychologie met Almer in contact zijn geweest een grote schok dat hij, in de bloei van zijn leven, zo vroegtijdig is overleden. Onze gedachten gaan uit naar zijn familie en vrienden.

Sectie Klinische, Gezondheidsen Neuropsychologie Prof. dr. Willem van der Does Instituut Psychologie Prof. dr. Michiel Westenberg

21 maart 2013 · Mare 7 Achtergrond

Personages uit The Lab, een online rollenspel van de Amerikaanse overheid om fraude bij wetenschappers te ontmoedigen.

Eerlijk zijn = einde carrière Fraudepreventie en de schijn van objectiviteit Onlangs werd bij de faculteit Geesteswetenschappen een plagiërende promovendus weggestuurd. Wat doet de universiteit eigenlijk om fraude te voorkomen? Mare maakte een rondgang. ‘Het systeem deugt niet.’

Door Vincent Bongers ‘It is a bad day’, verzucht professor Ross, de president van een Amerikaans college, op het moment dat hij geconfronteerd wordt met een fraudegeval op zijn universiteit. Een ambitieuze en vlotbabbelende postdoc, ook nog eens het lievelingetje van de hoogleraar, heeft gerommeld met data in zijn als baanbrekend ontvangen onderzoek naar suikerziekte. Door de fraude trekt een grote financier zich terug.

Gevolg: heel veel slechte publiciteit, een tekort van 30 miljoen dollar en een gesloten lab.

Plots klaart het gezicht van de professor op. ‘It didn’t really happen.’ Ross is namelijk slechts een personage in een computerspel. The Lab: Avoiding Research Misconduct wordt aangeboden op de site van het Integrity Office van de Amerikaanse overheid. Het is bedoeld om studenten en wetenschappers heelhuids door een ethisch mijnenveld te leiden. De speler kruipt in de huid van vier universitaire personages en moet proberen de schade door de fraude te minimaliseren. En dat is haast niet te doen.

Promovenda Kim Park ontdekt dat de frauderende postdoc haar data misbruikt in een wetenschappelijk artikel. Elke weg die ze kiest (niets zeggen, collega’s of de directeur van het lab informeren, de fraudeur direct benaderen) levert de nodige ellende op. Zelfs als ze de meest ethisch verantwoorde oplossing kiest (de zogeheten integrity officer van de universiteit op de hoogte stellen) komt ze in de problemen. Col-

lega’s praten niet meer met haar, ze wordt het zwarte schaap van het lab.

Pas na een moeizaam gevecht komt het goed met haar. De voice-over prijst haar ‘ethical leadership’.

‘Het spel is nogal realistisch’, zegt medisch bioloog en ethicus Ellen ter Gast. Zij doceert in Leiden ethiek aan tweedejaars biologiestudenten en gebruikte The Lab in haar colleges. ‘Ik verwachtte aanvankelijk Amerikaans klef moralisme: de integere promovendus vertelt wat er aan de hand is en daarna verloopt alles soepel. Dat is niet het geval. Het is heel pijnlijk allemaal.’

Toegegeven, dat het ook goed afloopt met een naar fraude en slodderwetenschap neigende postdoc zodra hij een integriteitbijeenkomst heeft bezocht ‘is dikke onzin’, zegt ze. ‘Iedereen kent de regels. Die zijn al decennia hetzelfde. Het systeem werkt gesjoemel in de hand. Het probleem is dat een onderzoeker vooral voor publicaties wordt beloond. Dat zorgt voor enorme competitie tussen wetenschappers. Het hoofd van het lab is alleen maar geïnteresseerd

‘Alleen fraudeurs aan de schandpaal nagelen, is symptoombestrijding’ in resultaten en publicaties. Hij wil voorkomen dat hij wordt gescoopt.

Op die plek heb je geen botte boer maar juist een aardig iemand nodig die de nadruk legt op andere zaken.

Een wetenschapper die tijd voor zijn aio’s en postdocs heeft en die teamwork, collegialiteit en creativiteit belangrijker vindt dan publicaties en citatie-indexen. Alleen fraudeurs aan de schandpaal te nagelen, werkt niet. Dat is symptoombestrijding.’

Ter Gast vertelt dat haar studenten in hun eerste jaar al een vak krijgen waar ze leren foto’s, grafieken en data met Photoshop op te poetsen. ‘Dat is ook onderdeel van het systeem. Wetenschappelijke tijdschriften accepteren alleen artikelen met de mooiste foto’s en de best weergegeven data.

Door al die nadruk op mooie resultaten krijgt een wetenschapper toch snel de neiging om punten die buiten de grafiek vallen te verwijderen.

Die praat dat dan voor zichzelf goed: “Ach die metingen kloppen toch nooit helemaal. Of er is iets onbelangrijks misgegaan.”

Oud-rector magnificus en hoogleraar farmacologie, Douwe Breimer, gaf onlangs een lezing bij Geesteswetenschappen over integriteit. Hij erkent dat wetenschappers vaak onder

grote druk staan. ‘Dat werkt verleiding in de hand. Maar dat mag nooit een excuus zijn om te bezwijken. Ik begrijp dat onderzoekers soms werken op het scherpst van de snede, maar je mag in geen geval over de grens gaan.’

Volgens Breimer moet er een werksfeer heersen waarin een promovendus wordt aangemoedigd om over mogelijk problemen te praten met collega’s, de promotor en de wetenschappelijke directeur.

‘Het ergste wat een wetenschapper kan overkomen is isolement. Een goede omgeving helpt. Elkaar aanspreken over resultaten werkt. Dat is een goed controlemechanisme.

Dat vergt inderdaad een cultuur van vertrouwen. Daar moet het instituut zorg voor dragen.’

In zijn presentatie legt Breimer de nadruk op vijf principes: ‘Betrouwbaarheid, nauwkeurigheid, verifieerbaarheid, onafhankelijkheid en onpartijdigheid. Er zijn allerlei manieren waarop je in de knoop kan raken. Plagiaat is een duidelijk voorbeeld net als het verzinnen van data. Te hoge verwachtingen wekken, hoort daar ook bij.

Henk Buck, hoogleraar organische scheikunde aan de TU Eindhoven, beweerde bijvoorbeeld een geneesmiddel voor aids te hebben, terwijl dat het reageerbuisstadium nog niet was gepasseerd.’ Maar het gaat ook om het goed bijhouden van data in ‘een labboek dat anderen kunnen controleren’.

Breimer noemt het recente plagiaatgeval bij Geesteswetenschappen ‘betreurenswaardig. Elk geval is er een teveel. Het is verontrustend dat zelfs bij de tweede kans er nog plagiaat in het proefschrift zit.’

In plaats van virtuele personages uit The Lab nodigt Ter Gast in haar colleges echte wetenschappers uit.

‘Een docent statistiek vertelde over een promovendus ecologie uit de derde wereld die na jaren in de jungle of de woestijn data verzamelen naar Nederland komt om zijn proefschrift te schrijven. Als de statisticus de gegevens krijgt, stelt hij vast dat ze geen interessant proefschrift of artikel opleveren Dat zegt hij tegen de promovendus. Maar voor hem en zijn familie hangt veel van de resultaten af: zonder goede data geen wetenschappelijke carrière.

‘De promovendus zegt prompt dat hij de verkeerde data heeft geleverd en dat hij snel met nieuw mooier materiaal komt. Dat is natuurlijk discutabel. Maar wat doe je dan? Die vraag stel ik aan mijn studenten maar ook aan mijzelf. Ik zou deze persoon niet aangeven. Dat is onwetenschappelijk. Maar maakt dat mij slecht mens?

Ik denk aan de gevolgen voor de persoon. Alles in overweging nemende vind ik het moreel juist. Zo erg is het niet. Er worden geen bruggen op gebouwd, de wereld stort niet in.

‘Dit voorbeeld toont aan dat de sjoemelende wetenschapper niet per definitie slecht is. In mijn ogen deugt het systeem niet. De aio wordt beoordeeld op onderzoeksresultaten en niet op zijn kwaliteit als onderzoeker. Als hij eerlijk zou zijn, is dat het einde van zijn carrière.’

Dat is ethiek, aldus Ter Gast. ‘Het is niet zwart-wit en niet meetbaar.

Hoogleraren houden daar niet van, ze vinden het geen wetenschap en willen objectieve maatstaven. Publicaties dus. En dan vooral veel.

Het huidige systeem wekt slechts de schijn van objectiviteit. Professoren schrikken als ik hierover begin. Ze willen het liever niet horen.’

Wat doet de universiteit?

‘Er worden vijf universiteitsbrede bijeenkomsten per jaar georganiseerd voor promovendi’, zegt universiteitsvoorlichter Caroline van Overbeeke.

‘Daar komt ook wetenschappelijke integriteit aan bod. Er wordt nu gewerkt aan een training voor alle promovendi die ongeveer een half jaar bezig zijn.

Die moet in november starten. Maar ook instituten en vakgroepen komen met een training die specifiek is toegesneden op het betreffende vakgebied.’

Sociale Wetenschappen ‘Promovendi kunnen een cursus volgen’, zegt Gwen Wolters van het stafbureau van de faculteit. ‘En als deze vol zijn, kunnen ze aansluiten bij cursussen van het Leids Universiteit Medisch Centrum. De cursussen zijn niet verplicht.’ Ook wordt er bij studenten aandacht besteed aan het bedrijven van zuiver onderzoek. ‘Dat is per opleiding anders georganiseerd.

Maar bij culturele antropologie komen alle studenten samen en krijgen ze te horen hoe ze moeten handelen. Daar is een officieel moment aan verbonden.

Studenten beloven plechtig zich aan de regels te houden.’

Wiskunde en Natuurwetenschappen organiseert vier tot vijf keer per jaar een verplichte bijeenkomst voor promovendi.

Geneeskunde Bij de studie geneeskunde en biomedische wetenschappen is wetenschappelijke integriteit ingebed in het curriculum, bijvoorbeeld tijdens het blok Praktische onderzoeksvaardigheden (geneeskunde) en Theories of science (BW). Voor alle promovendi is er aandacht voor dit onderwerp tijdens de universiteitsbrede introductie en is er een verplichte cursus in de maak die na de zomer van start gaat. Maar ook

bij een aantal cursussen voor de meer klinische georiënteerde onderzoekers is er aandacht voor wetenschappelijke integriteit.

Geesteswetenschappen: Promovendi worden eens per jaar uitgenodigd voor een bijeenkomst. Afgelopen november gingen oud-rector magnificus Douwe Breimer en hoogleraar Engels Ingrid Tieken in op ‘aspecten van zorgvuldig en integer handelen in het wetenschappelijk onderzoek’.

Archeologie: Verplichten hun promovendi om naar de universiteitsbrede bijeenkomst te gaan.

De faculteit Rechten kon geen uitsluitsel geven over haar fraudebeleid bij het ter perse gaan van deze krant.

8

Mare · 21 maart 2013 Achtergrond

Driehonderd euro verdien je zo

Vacature assessor Faculteit der Rechtsgeleerdheid Leiden Wil jij je stem laten horen? Wil je echt verschil maken? Solliciteer dan nu naar de functie van assessor (student-lid van het Faculteitsbestuur).

Dé kans om het studentenbelang binnen de faculteit te laten gelden!

Spoedcursus belastingaangifte voor student

Periode 01-09-2013 tot 01-09-2014 voor ca. 25 uur per week.

De vergoeding is ruim €1100 per maand netto.

Taken  Inbreng van het studentenbelang in de beleidsontwikkeling van de faculteit  Deelnemen aan de wekelijkse bestuursvergaderingen  Bijwonen van vergaderingen van de Faculteitsraad, Opleidingscommissie en diverse andere commissies binnen de faculteit en de universiteit  Onderhouden van contacten met studenten en studieverenigingen  Organiseren van studentenpanels  Voorzitten van het Juridisch Studieverenigingen Voorzitters Overleg (JSVO)  Deelnemen aan het Leids Assessoren Overleg (LAssO)  Het behandelen van klachten van individuele studenten Vereist  Interesse in bestuurlijke processen en enige ervaring daarmee, binnen of buiten de faculteit  Actieve ondernemende instelling met name ten aanzien van onderwijsaangelegenheden binnen de faculteit  Studerend binnen één van de opleidingen van de faculteit  Uitstekende communicatieve vaardigheden

Solliciteren Je kunt je schriftelijke sollicitatie, voorzien van cv, tot uiterlijk maandag 15 april richten aan:

Belastingconsulent Frits Kok zit studenten achter de vodden om dit jaar echt aangifte te doen. ‘De Belastingdienst is daar zelf niet zo fanatiek in, omdat studenten vaak juist recht hebben op geld terug. Gemiddeld wel driehonderd euro.’

Wat laten studenten liggen?

‘Gemiddeld driehonderd euro. Dat is vooral de ingehouden loonheffing, maar ook aftrekposten zoals collegegeld, studieboeken, laptops en zorgkosten. Alles bij elkaar laten studenten tachtig miljoen euro liggen’, somt belastingconsulent Frits Kok (28) van de Belastingkrant en de studentenwebsite Hoeveelkrijgjij.nl op. Vooral studenten die geen studiefinanciering meer ontvangen en studenten met een bijbaantje kunnen wel eens wat mislopen. Van de studenten met een baan vulde vorig jaar 77 procent de belastingaangifte in, zo is te lezen in het jaarlijkse Nibud Studentenonderzoek.

Ruim een op de tien studenten deed geen aangifte, omdat ze niet eens wisten dat het mogelijk was.’

Hoe zit dat met die loonheffing?

‘Die wordt ingehouden van je bruto salaris, als een soort voorbelasting. Als je een baan hebt van veertig uur per week met een vast contract, klopt het bedrag wat aan het einde van het jaar is ingehouden wel. De belasting wordt immers ingehouden aan de hand van een loontabel, in de veronderstelling dat je gedurende het hele jaar hetzelfde verdient. Maar als je onregelmatig werkt, zoals veel studenten, kan er teveel ingehouden zijn. Dat kun je terugvragen. En je laptop en je studieboeken kun je misschien

Faculteit der Rechtsgeleerdheid T.a.v. Assessor Faculteitsbestuur (Emma Merkx) Postbus 9520 2300 RA Leiden of mailen naar: assessor@law.leidenuniv.nl

aftrekken. Het bedrag wat je daarvoor terugkrijgt kan nooit meer zijn dan je afgedragen hebt.’

Moet dat voor 1 april?

Veel studenten kunnen juist het hele jaar door hun aangifte doen. ‘Belastingplichtig zijn we allemaal, maar aangifteplichtig ben je alleen als je van de belastingdienst een brief ontvangt. In dat geval moet je inderdaad voor 1 april in actie komen, hoewel onder bepaalde voorwaarden uitstel mogelijk is. Studenten ontvangen die brief meestal niet. De Belastingdienst is bij hen niet zo fanatiek, omdat studenten vaak juist recht hebben op geld terug.’ Dat de Belastingdienst vorig jaar in de reclamecampagne riep ’32 maart bestaat niet’, vindt hij dan ook misleidend. Je kunt zelfs tot vijf jaar terug nog aangifte doen.

Is er nog meer te rapen?

‘Jazeker. De bedragen die studenten mislopen door geen huur- of zorgtoeslag aan te vragen zijn nog veel schrikbarender’, zegt Kok. Volgens het Nibud-rapport ontvangt inderdaad slechts 82 procent zorgtoeslag. Zeven procent verkeert ten onrechte in de veronderstelling dat ze hier geen recht op hebben, omdat de ouders de zorgverzekeringskosten betalen. Dat is echter helemaal niet relevant. Van de uitwonende studenten ontvangt verder 22 procent huurtoeslag. Wanneer je op kamers woont, en niet in een zelfstandige woonruimte, heb je daar vaak geen recht op. Maar het loont wel de moeite om dat even zorgvuldig te checken, want gemiddeld bedraagt de huurtoeslag voor studenten 122 euro per maand.’

DOOR MARLEEN VAN WESEL

Maretjes extra

Maretjes

Academische Agenda De prijs voor een Maretje bedraagt €8,– per 30 woorden, opgegeven via redactie@ mare.leidenuniv.nl uiterlijk t/m maandag 16.00 uur. Maretjes aangeboden voor commerciele doeleinden worden niet geplaatst, evenmin als Maretjes waarin zaken worden aangeboden die de waarde van 4.500 euro te boven gaan.

Doe meer met je kennis. Help een leerling op streek in 1 uur per week. Leiden-Noord, Onderwijswinkel. Basisonderwijs: 28 Marokkaanse, Turkse, Somalische en Nederlandse leerlingen hebben bijles taal en rekenen nodig. Groep 4 t/m 7. Zes leerlingen met vergoeding van €5,- tot €7,50.

Voortgezet onderwijs: Twee Marokkaanse brugklassers hebben hulp nodig bij Nederlands of wiskunde. Somalisch meisje, biologie, wiskunde, 2vmbo. Marokkaanse jongen, wiskunde, 2havo. Marokkaanse jongen, wiskunde, brugklas. Marokkaanse jongen, wiskunde, economie, 4havo.

Marokkaanse jongen, Grieks, 2vwo. Afghaanse jongen, wiskunde, Nederlands, biologie, brugklas havo/vwo. LeidenZuid, buurthuis Vogelvlucht.

Basisonderwijs: 17 Marokkaanse, Turkse, Somalische leerlingen hebben bijles taal en rekenen nodig. Groep 4 t/m 7. Zes leerlingen met vergoe-

ding van €5,- per uur. Voortgezet onderwijs: Marokkaanse jongen, wiskunde, 3vmbo.

Marokkaans meisje, wiskunde, brugklas havo/vwo. Marokkaanse jongen, wiskunde, biologie, Nederlands, brugklas vmbo, €7,50 per uur. Bijles kan ook bij een leerling thuis gegeven worden. Onderwijswinkel, Driftstraat 77, ma, woe en do, 15-17u. Tel: 071-5214526. Ons e-mailadres is hdekoomen@ owwleiden.nl.

Lezing: De innerlijke strijd in de Bhagavad-Gita, overwinning door Yoga. Door Het Theosofisch Genootschap. Toegang gratis. Woensdag 27 maart, 20.00 uur. Leiden, Lorentzkade 15a (vlakbij Lammenschansweg). Inlichtingen: 0713617417, www.stichtingisis.org.

Vrijwilligerswerk in het buitenland? Wil je met straatkinderen werken in Azië, Afrika of Zuid-Amerika? Kom naar ons informatieweekend van 12-14 april 2013. Voor informatie en aanmelding: www.samen.org Te koop voor weinig / gratis op te halen wegens emigratie: complete inboedel van appartement. van groot meubilair tot (kleine) huisraad. Reageer snel want eind volgende week vertrek ik: martijninbrasil@gmail. com / 06-33850127

Maretjes-extra zijn bedoeld voor semi-commerciële instanties.

De prijs voor een Maretje-extra is €23,– incl. BTW voor elke vijfendertig woorden. U kunt deze advertenties uiterlijk op de vrijdag vóór het verschijnen van Mare opgeven bij Bureau van Vliet B.V., postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023-571 47 45. E-mail: Zandvoort@bureauvanvliet. com Scholten - Degelijk juridisch onderwijs en tentamentraining in kleine groepen (max 6 studenten) door een ervaren en professionele docent. Cursus ‘inleiding burgerlijk recht’ vanaf 15 april 2013. Tentamentraining ‘inleiding burgerlijk recht’ vanaf 13 mei 2013. Voor meer informatie: www.gijsscholten.com of gijs.scholten@planet.nl.

Numij 89 x 50

08-02-2013

VACATURES Leiden (+ regio en Bollenstreek) Thuiszorg, Hulp bij het huishouden. Studenten (v/m) gezocht. Ook vakantiewerk! Jij bepaalt waar en wanneer (6 – 24 uur p.w) Solliciteren? Brief met CV www. thuiszorginholland.nl

Op de vlucht

Geef nu!

Giro 999

15:23

Pagina 1

ADVERTENTIE

Nederlandsche Uitgeversmaatschappij B.V. Voor al uw: • • • •

PROEFSCHRIFTEN WETENSCHAPPELIJKE PUBLICATIES PERIODIEKE UITGAVEN OPMAAK EN DTP 071-5143747 • info@numij.nl • www.numij.nl

Prof.dr. B.A. de Graaf zal op vrijdag 22 maart een oratie houden bij de benoeming van hoogleraar bij de faculteit Campus Den Haag met als leeropdracht Conflict en Veiligheid in Historisch Perspectief.

Prof.dr. R. Berger zal op maandag 25 maart een oratie houden bij de benoeming van hoogleraar bij de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen met als leeropdracht Metabolismbased Systems Diagnostics.

T.L. Astraatmaja hoopt op dinsdag 26 maart om 11.15 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Starlight beneath the waves’. Promotor is Prof.dr.

M. de Jong.

K.M.R. Guss Nee Isokoski hoopt op dinsdag 26 maart om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. Titel van het proefschrift is ‘Physics and chemistry of interstellar ice’. Promotoren zijn Prof.dr. H. Linnartz en Prof.dr. E.F. van Dishoeck.

Y. Sun hoopt op dinsdag 26 maart om 16.15 uur te promoveren tot doctor in de Geneeskunde. De titel van het proefschrift is ‘Identification of disease genes by exome sequencing’. Promotoren zijn Prof.dr. M.H.Breuning en Prof.dr. J.T. den Dunnen.

S.V. Nefs hoopt op woensdag 27 maart om 13.45 uur te promo-

veren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘The hunt for red dwarf binaries and hot planets in the WFCAM transit survey’. Promotoren zijn Prof. dr. I. Snellen en Prof.dr. M. Fridlund.

N.A.H. Belo hoopt op woensdag 27 maart om 15.00 uur te promoveren tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Engaging students in the study of physics’.

Promotoren zijn Prof.dr. J.H. van Driel en Prof.dr. N. Verloop.

E. Koier hoopt op donderdag 28 maart om 10.00 uur te promoveren tot doctor in de geesteswetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Interpreting particles in dead and living languages’. Promotoren zijn Prof.dr.

A. Verhagen en Prof.dr. I. Sluiter.

M.F.H. Lendering hoopt op donderdag om 11.15 uur te promoveren tot doctor in de Sociale Wetenschappen. De titel van het proefschrift is ‘Cannabis use, Cognitive Functioning and Behaviour Problems’. Promotoren zijn Prof.dr. J.T. Swaab en Prof.dr.

W.A.M. Vollebergh (RU Utrecht).

O.O. Orkaydo hoopt op donderdag 28 maart om 13.45 uur te promoveren tot doctor in de Geesteswetenschappen. Titel van het proefschrift is ‘A Grammar of Konso’. Promotor is Prof. dr. M.G.P.M. Mous.

21 maart 2013 · Mare

9

Achtergrond dan doodse stilte volgde.

‘Als dat een paar keer gebeurt, neemt de docent natuurlijk al snel het voortouw. Het democratisch principe ging dus al snel ten onder omdat er geen protocol bestond voor de kennisoverdracht in een werkgroepsituatie. Opmerkelijk was dat de studenten wel losbarstten als het over ethische zaken ging, bijvoorbeeld: mag je verzwijgen wanneer mee je bezig bent als je de Ku Klux Klan onderzoekt? Waarmee de docent dan weer geen raad wist. En zo kwam ik op de scriptietitel Barriers and Boundaries. De docent in de werkgroep wierp zelf barrières op zodat verhinderd werd dat de studenten iets konden leren. De werkgroep was bedoeld om onderwijs in dialoogvorm te brengen maar het werd toch weer kennisoverdracht in een monoloog.’

En dat tikte u toen allemaal uit op een…

‘Typemachine. Met carbonpapier en Tipp-Ex. Mijn proefschrift was op een zogeheten draagbare computer. Een Olivetti van tien kilo. Die had ik gekocht dankzij een lening van mijn ouders. Die ze me later kwijtscholden.

Met vlag en wimpel afgestudeerd in 1986. Een crisisjaar, net zoals nu.

‘Het was al vanaf het begin van mijn studie duidelijk dat een baan krijgen niet vanzelfsprekend was. Dat hou ik mijn studenten die willen promoveren ook nu voor. Een garantie op een academische carrière geeft het niet.

‘Maar gezien wat ik meende te kunnen, wilde ik verder in de wetenschap. Dat is waar ik goed in was – de eerste keer in mijn leven dat ik dat gevoel had. Ik heb heel erg bewust het risico genomen om dan maar een tijd werkeloos te zijn na mijn studie. Heb een tijdje gewerkt als postsorteerder. Ik was toen ook al opgenomen in het circuit van docenten, dat besef hielp wel. Minder dan een half jaar later kon ik aan slag als promovendus.’

Terwijl die totaal anders zijn. Het maakt nogal uit of je een geschil oplost door middel van een vete of een ellenlange palaver, of met behulp van een verzameling geschreven regels.’

U studeerde in 1986 af met twee scripties. Eerst in de culturele antropologie en een half jaar later in de sociologie. Weet u uw cijfers nog?

‘Goh… Antropologie was een negen.

En sociologie, een achtenhalf of een negen. Beiden cum laude, in ieder geval. Ik ben in Amsterdam afgestudeerd, daar begonnen met sociologie. Dat vond ik na drie jaar zo saai dat ik besloot antropologie erbij te doen. Die studieprogramma’s kon je met elkaar laten compenseren.

Zes jaar heb ik over mijn studies gedaan; drie kandidaats- en drie doctoraatsjaren.’

Was dat belangrijk voor u: cum laude?

‘Ja. Want ik wilde de wetenschap in. De scriptie antropologie vond ik het leukst; in die richting ben ik dan ook doorgegaan. Daarvoor heb ik een kleine zes maanden veldwerk in West-Ierland gedaan. De bedoeling was onderzoek te doen naar hoe de achterblijvers – er was een flinke migratie naar Engeland en de VS geweest – omgingen met landverdeling. Daar maakten ze flink wat ruzie over. Die regio stond erom bekend dat de boeren zich niets aantrokken van het juridisch gezag. Ze zaten

voortdurend in rechtszaal te bakkeleien over een halve meter land.

Maar zoals je wel vaker ziet bij jonge antropologen, ging ik bijzonder naief aan de slag: geen van die boeren wilde met me praten.’

Wat heeft u dan zes maanden daar gedaan?

‘Wel, een deel van die tijd zit je natuurlijk met je handen in het haar (lacht). Maar na anderhalve week van nul op rekest te krijgen, ben ik in plaats daarvan rechtszaken gaan bijwonen en heb ik een dertigtal solicitors gesproken die met die boeren te maken hebben. Maar ik ben nooit in de buurt van mijn originele onderzoeksvraag gekomen.

‘Het materiaal waarmee ik terugkwam, kon ik niet echt gebruiken.

Uiteindelijk ben ik afgestudeerd op een heel dunne scriptie over een theoretisch onderwerp, getiteld Customary Legalists, Steps to a reflexive legal anthropology. Wel binnen het thema van de juridische antropologie dus, namelijk: hoe kijk je naar rechtssystemen van andere mensen als die onder een koloniaal rechtssysteem hebben gezeten? En het was een kritiek op hoe niet-westerse rechtssystemen altijd werden vergeleken met westerse rechtssystemen.

Toen die boeren niet wilden spreken, belde u toen niet paniekerig uw scriptiebegeleider op?

‘Nee, die zou toch niet weten wat ik moest doen daar. Veldwerk is een training in zelfstandigheid. Mijn begeleider, Bob Scholte, was een briljant man, maar niet zo thuis in het veldwerk. En hij wist niet zoveel af van Ierland. Ik had hem uitgekozen omdat ik hem een bijzonder wetenschapper vond. Hij was een heel genereuze man. Kon je goed met hem overweg, dan werd je meteen een huisvriend. Je mocht in zijn bibliotheek werken, wijn werd aangerukt en je kon lang met hem discussiëren over het wel en het wee van het vak. Het was ook rond die tijd dat ik erover nadacht de wetenschap in te gaan.

‘Ook met dank aan de colleges van mijn latere promotor. Toen begon ik te beseffen dat ik goed kon worden in dit vak. Ik was waardeloos in de kandidaatsjaren sociologie. Haalde ternauwernood voldoendes daarvoor. Toen ik vakken ging volgen bij antropologie gingen de cijfers meteen richting acht en daarboven.’

En toch nog afstuderen in de sociologie.

‘Door compensatie met antropologie kon ik binnen die studie ook de leukere kanten gaan opzoeken. Op een gegeven moment solliciteerde ik naar de functie van onderwijsassistent binnen antropologie en ik kwam zo voor de klas te staan. Dat kon ik combineren met een stage sociologie wat erop neer kwam dat ik een et-

nografisch onderzoek naar de sociologie van het academisch onderwijs kon doen.’

Een antropoloog in de collegezaal dus.

‘Precies. Dat werd niet door iedere collega in dank afgenomen want ik vroeg toestemming om bij hen in de werkgroep te zitten om te kijken hoe zij het deden. Het kernidee van mijn scriptie was dat je, zoals algemeen aanvaard is in de onderwijssociologie, een officieel en een verborgen curriculum hebt. Ik zou gaan kijken hoe die zich verhouden tot elkaar.

En ik ontdekte dat met name in werkgroepen docenten heel vreemd omgingen met hun autoriteit. Aanvankelijk bewezen de docenten eerst lippendienst aan het democratisch principe van een werkgroep: “Laten we een discussie beginnen!” Waarop

Sommige studenten blijven maar worstelen met die scriptie.

Of verdwijnen die nu met alle studieduuraanpassingen?

‘Tja… Er zitten nog steeds rampenverhalen tussen. Mede door wat ik tijdens mijn eigen studie heb gezien, ben ik hierover gaan nadenken.

Hoe kun je het scriptieproces kickstarten? Je hebt als antropoloog of historicus of andere soortgelijke wetenschappers een enorme hoeveelheid materiaal tot je beschikking. En daar moet je een patroon zien in te ontdekken. Daar zijn trucjes voor.

Zoals, begin met het meest verrassende of adembenemende moment in je veldwerk. Denk aan dat moment waar je op je dacht: “Nu heb ik iets te pakken!” en probeer dat in een halve bladzijde op te schrijven.

Dat is meestal een goed begin van een scriptie.’

DOOR THOMAS BLONDEAU

Wie is hij?

Peter Pels (1958) is hoogleraar culturele antropologie in Leiden. Hij promoveerde in 1993 op de cultuurcontacten tussen Nederlandse katholieke missionarissen en een bergvolk in Tanzania.

In 2009 ontving hij van de NWO een subsidie van 4,5 ton voor het project The Future is Elsewhere: Toward a Comparative History of the Futures of the Digital (R) evolution aan te gaan.

Zijn onderzoek richt zich momenteel ondermeer op de religieuze en seculiere aspecten van moderne opvattingen over materialisme, natuur en techniek.

Peter Pels (rechts) tijdens zijn afstudeerfeestje in 1986.

10 Mare · 21 maart 2013 English page

Is there such a thing as Asian plagiarism?

Is a cultural background an extenuating circumstance?

Various academics claim that plagiarism is part of Asian culture, but how correct is the Ctrl+c stereotype?

“They know very well that it’s not allowed.”

By Thomas Blondeau A PhD student at

the Humanities Faculty was recently expelled after submitting two versions of his thesis, both containing copied sections without any reference to sources. As Mare reported two weeks ago, the Doctorate Board was divided on the second version as “the PhD student’s cultural background could be regarded as an extenuating circumstance for plagiarism.” The PhD student was allowed to hand in a second version because the Council of Deans sympathised with the “cultural background” plea. The Academic Integrity Commission was called in to clarify the issue but their recommendations reveal their doubts about plagiarism being determined by cultural opinion. And, they add, the student should observe the rules of Leiden University if he is attached to it. The Academic Integrity Commission’s recommendations were publicized without the student’s personal details so the precise background of the PhD student is not public knowledge.

However, academic journalist Frank van Kolfschooten, author of Ontspoorde wetenschap [Derailed Science], a study of fraud in the academic community, confirms that the PhD student is Asian. Van Kolfschooten is writing an article on this case. Chairman of the Commission

Hans Nieuwenhuis does not want to reveal any personal details, but says “This idea of cultural background being to blame is something you hear more often; apparently certain cultures do not value originality very highly and the word of the forefathers is revered. But why you can’t mention your sources escapes me. It’s called the cultural defence plea in criminal law. It allows a suspect to plead an honour killing by saying it was his duty to murder. But by my estimate, the Court does not make allowances for it in the judgment.”

Many people suspect that, in some cases regarding Asian scientists, academic practice in other countries does not always coincide with how the West views plagiarism. “The ethics of copyright differ. In the East, a good copy is something to be proud of.

Uniqueness and credit where credit’s due is not as important there as they are here in the West”, explains Pieter Jonker, Professor of Vision-based Robotics at Delft University of Technology, in Ontspoorde wetenschap.

Jonker discovered his work - and no mention of the source - in an Indian publication. Van Kolfschooten suspects that plagiarism is prevalent in Asia, but “that it’s a problem you see in all non-Western nations where the numbers of universities are on the rise. Not everyone maintains the standards.”

“We have noticed that plagiarism is committed relatively more often

by Asian students” Vice Rector Tine Baelmans of Katholieke Universiteit Leuven said in the Flemish newspa-

per De Standaard earlier this academic year, while both Ghent and Brussels had similar experiences.

At the time, as now, explanations were sought in the more collective background of the Chinese in particular, to which both Confucianism and Communism have supposedly contributed. Nevertheless, in a study at an American University, 163 students were given a written assignment; it emerged that there was no difference between Asian and Western students. In fact, students who characterised themselves as independent committed plagiarism more often than subjects who regarded themselves as having a more collective mentality.

Remco Breuker, Professor of Korea Studies, does not agree with the “cultural background” plea and claims that plagiarism “definitely does not” occur more often in the East.

“It’s a familiar discussion full of Western prejudice founded on colonial experience and I have very little patience with it. Yes, sometimes my Chinese, Japanese and Korean students make mistakes in their references, but so do my Dutch students. And yes, there are differences in how people “do” science. If I write a paper in English, it will differ from a paper on the same subject in Korean. In Korea, you construct your argument more compactly, and make more mention of work done before you. And making your subject sexy, something I heard about during my doctoral studies, is certainly not done there.”

Breuker also mentions Korean politicians who have resigned after it was discovered that they had committed fraud during their academic careers. “Scientific fraud is not tolerated in Asia either.”

Xiaoshuang Xia, a student of Art History, concurs with that analysis.

He is studying in Hong Kong but also attended lectures in Leiden, and says that he has never noticed any difference between Chinese and European students regarding plagiarism.

“I’ve always been taught that it’s part of the academic requirements to mark quotes clearly, including the page, title, date of issue, publisher – all very precisely. It’s not an issue for me or my classmates.”

Frank Pieke, a Professor specialising in modern China, responds differently to Jonker’s remark. “More plagiarism in the East … the East, do you mean Japan, Korea, China?

Well, let me talk about the country I know about, China. They know very well that it is not allowed, but in my personal experience – and I must stress that I have not done any research on the subject – plagiarism is rife among the Chinese. But that is not due to their culture but rather because of the educational climate.

Maybe it’s because of the huge pressure put on exams and the fact that they don’t often write papers. They don’t pay much attention to plagiarism, so they can get away with copypasting. Or their English is quite poor and they think they can’t put it better or paraphrase it. They always say: “But I didn’t know it wasn’t allowed.”

Exactly like Dutch students in their first year. They’re always copying and pasting too, and they get their work back with highlighted passages and you tell them that you’ll knock points off next time. Let them find out the hard way that it’s not acceptable.”

Pieke’s remark about the educational climate being more to blame than culture for the difference in views on plagiarism is substantiated by research results published in the anthropology journal Human Organization, from which it emerges that acculturalisation, not ethnicity, is regarded as the determining factor for plagiarist behaviour. According to the study held among 158 subjects, it has more to do with whether you grow accustomed to Western academic culture or not, than whether you are a Westerner or not.

Stressful adjustments to living abroad, when much is required of a student or scientist, could be the reason for quickly reverting to foreign research habits. If the curriculum for newcomers called attention to the issue and discussed it, the problem could be on its way to being solved.

After all, the Commission noted, with reason, a possible lack of supervision by the doctoral thesis supervisor in the case of the reoffending PhD student. However, it is still striking that a member of the Doctorate Board resigned after plagiarism was established in the second version of the thesis. The Board’s division on the issue means that the “cultural background defence plea” can have far-reaching consequences.

Super-telescope is operational Photo by Clem & Adri Bacri-Normier (wingsforscience.com)/ESO

Astronomers have been using the ALMA-telescope for some time, but on Wednesday 13 March, the Atacama Large Millimetre Array officially went into operation. Atacama is the name of the desert, situated high in the mountains of Chile, where it is installed, Large Millimetre refers to the wavelengths studied by Alma, and “Array” alludes to the fact that it is a series of devices working in conjunction. Alma’s primary aim is to discover the origins of galaxies, stars and planets. It cost about one billion Euros.

Leiden astronomers Ewine van Dishoeck and Tim de Zeeuw were closely involved in the project, and the current director of Alma is Thijs de Graauw, Professor by special appointment of Astronomy, at Leiden University.

This image shows an aerial view of the Chajnantor Plateau, located at an altitude of 5000 meters in the Chilean Andes, where the array of ALMA antennas is located. The large antennas have a diameter of 12 metres, while 12 smaller antennas with a diameter of 7 metres make up the ALMA Compact Array (ACA). On the horizon, the main peaks from right to left are Cerro Chajnantor, Cerro Toco, and Juriques. This photo was taken in December 2012, four months prior to the ALMA inauguration.

21 maart 2013 · Mare 11 Cultuur

Agenda

Niet lullen maar poetsen Sticks brengt nederige Nederhop

De Zwolse rapper Sticks (bekend van Opgezwolle) hosselde vroeger voetbalshirtjes, maar houdt nu van literatuur. ‘Ik ben een nette jongen hoor.’

De titel van je in november verschenen EP is Stick Bukowski, een verwijzing naar de Amerikaanse schrijver Charles Bukowski.

Waarom?

‘Toen ik de muziek aan het opnemen was, las ik een boekje met allemaal quotes van hem. Ik heb het in een winkeltje in Engeland gevonden, heel underground. Die quotes gaan over vrouwen, drank en het leven.

Hij is vrij cynisch en donker, dat heb ik ook in me. Zijn teksten zijn recht voor z’n raap. Niet lullen maar poetsen. Daar streef ik ook naar.’

In Versplinterd komt F. Bordewijk langs. Ook fan van hem of rijmde het gewoon lekker?

‘Het is nooit gewoon een rijmpje. Ik had de film Karakter gezien en die vond ik heel goed. Ik heb het boek niet gelezen… Je kan niet alles lezen, hè?’

Toch klinken de tracks minder brutaal en serieuzer dan in je tijd met Opgezwolle.

‘Ze zijn anders. Dan komt ten eerste omdat ik toen begin twintig was, en nu begin dertig. Daarnaast wil ik niet altijd dezelfde platen maken. Soms heb je behoefte aan het maken van rustiger materiaal. En zoiets bedenk je niet bewust van tevoren, maar dat gaat vanzelf.’

In Uitbetaald zeg je: Ik was een kruimeldief/zette kleine hossels op/ afkijken bij de jongens van de coffeeshop. Hoe was dat?

‘Van mijn vijftiende tot mijn twintigste kwam ik geregeld in de cof-

feeshop in Zwolle. Ik had wat foute vrienden, of nou ja, vrienden met andere doelen. In die tijd waren die voetbalshirtjes heel populair. Winkeldiefstal werd mijn specialiteit. Ik was degene bij wie je goedkoper van die shirtjes kon kopen.

‘Daar ben ik een keer voor opgepakt, maar ik was nog onder de achttien dus ik kreeg een taakstraf. Moest ik in de V&D helpen bij de verbouwing. Iedereen kon je zien. En voor een ander vergrijp – ik zeg niet wat – moest ik als taakstraf maaltijden in ziekenhuizen bereiden. Maar ik ben verder een nette jongen hoor.’

Die ‘rust nodig heeft om creatief te zijn’, zo rap je.

‘Alles gaat steeds sneller, overal ligt het tempo hoger. Rappers nemen geen tijd meer om een album te maken en hebben het gevoel er zo snel mogelijk een te moeten droppen. Al die snelheid zorgt voor een inbreuk op de creativiteit. Neem er gewoon langer de tijd voor.’

Hoe lang duurde het produceren van Stick Bukowski?

‘Die heb ik in vier dagen gemaakt.

Dat staat haaks op wat ik net zei, maar ik ben ook al drie jaar bezig met een soloalbum. Bovendien zie ik Stick Bukowski meer als een jamsessie.’

Je komt net terug uit Parijs met Jiggie Djé en Winne waar jullie gewerkt hebben aan jullie nieuwe album, toch?

‘Ja, maar over dat album kan ik nog niks zeggen. Alleen dat het op 8 juni uitgebracht zal worden.’

Door Sebastiaan van Loosbroek Sticks & Moon LVC Vrij 22 ma 22.00 u, € 12,50

Nooit eens ongemakkelijke seks Orkater eert de onhandigheid in bed Theatergroep Orkater maakte de voorstelling 237 redenen voor seks.

Acteur Leopold Witte: ‘Je kan geen televisie kopen zonder een maand lang gratis pornokanalen te krijgen.’

Ze rook lekker. Ik verveelde me. Ik had medelijden met hem. Het zijn drie van de 237 redenen voor seks, een voorstelling gemaakt door theatergroep Orkater. Leopold Witte (ook bekend als Evert Lodewijkx in Gooische Vrouwen) werd benaderd door zijn collega Geert Lageveen. Die was op internet een Amerikaans onderzoek over motieven voor de liefdesdaad tegengekomen en vond dat ze daar samen een toneelstuk over moesten maken.

Door Judith van Hoogdalem

Wat vond u daarvan?

‘Mijn eerste reactie was: waarom 237 redenen? Waarom zoveel? Geert zag er een voorstelling in, maar ik zag het aanvankelijk niet zo zitten.

Wat valt er nog te zeggen over seks?

Het is overal: alles gaat erover, alles schreeuwt seks. Je kan tegenwoordig geen televisie meer kopen, zonder een maand lang gratis pornokanalen te krijgen.

‘Maar we zijn er toch mee doorgegaan en wilden alleen de andere kant

van seks belichten: het niet-schreeuwerige, het onhandige, het ongemakkelijke. Iedereen moet maar zo veel mogelijk goede seks hebben, maar niemand heeft het over de ongemakkelijke kant. Dat is juist wat ik fascinerend vind.’

Was u niet huiverig om dat te gaan spelen?

‘Jazeker. Maar dat maakt het ook

spannend. Het was een uitdaging om het zo persoonlijk mogelijk te maken, zonder dat het ongemakkelijk of gênant wordt. Dat openhartige maakt het voor het publiek herkenbaar. En troostrijk, in de zin dat de toeschouwer denkt: ik ben niet de enige die dat heeft.

‘Om ervoor te zorgen dat het uitgangspunt niet alleen dat van 52-jarige mannen was, hebben we advertenties in kranten en bladen

geplaatst om vrouwen op te roepen hun sekservaringen met ons te delen. Daarop kregen we ontzettend veel reacties. De meest interessante was die van een vrouw uit Zutphen: haar verhalen spiegelden mooi met die van ons. Haar seksuele biografie hebben we verwerkt in het personage Stella. Dit wordt verder aangevuld met muziek uit onze jeugd en belevingen uit onze eigen omgeving.’

Wat vonden uw vrouw en kinderen er eigenlijk van?

‘Mijn vrouw was niet bang. Ze wist dat het niet over haar zou gaan. Mijn dochters komen normaal gesproken bij al mijn voorstellingen kijken, maar het was volstrekt vanzelfsprekend dat ze nu niet zouden komen.

Ouders hebben natuurlijk ook helemaal geen seks.’

Welke van die 237 om seks te hebben redenen is de beste?

‘Dat hangt helemaal af van de levensfase en de bui waarin je je bevindt.

Het toneelstuk behandelt alles vanaf de eerste tot de laatste keer. Daar vind je dus ook allebijbehorende motieven terug. Dé beste reden om seks te hebben bestaat niet.’

Orkater, 237 Redenen voor seks Leidse Schouwburg Do 28 ma, 20.15 u, € 9,30-25

FILM TRIANON Oz: The Great and Powerful (3D) dagelijks 18.30 + 21.30, za, zo 14.00 Croods 3D NL wo 14.30 Silver Linings Playbook dagelijks 18.45 + 21.30, za zo + wo 14.30 Life of Pi 3D dagelijks 18.30, za, zo 14.00 Argo dagelijks 21.30 Yoko wo. 14.30 KIJKHUIS Hitchcock dagelijks 18.30 Lincoln dagelijks 21.00, zo 14.00 Thérèse Desqueyroux dagelijks 19.00, zo 14.30 Side Effects dagelijks 21.45 LIDO Jack the Giant Slayer dagelijks 18.45 + 21.30, za, zo 15.30 Verliefd op Ibiza dagelijks 18.45 Mama dagelijks 21.30 Chimpanzee za, zo 13.00 + wo 14.30 Broken City dagelijks 18.45 Dark Skies dagelijks 21.30 Django Unchained dagelijks 20.30 Valentino dagelijks 19.00 + 21.30, za, zo 15.30

MUZIEK LVC Sticks & Moon Vrijdag 22 maart 22.00 €12,50 KLIKK ft Christian Burkhardt Zaterdag 23 maart 23.00 €12,50 QBUS James & Black + DJ Phil Ross Zaterdag 23 maart 20.30 €10,-

T H E AT E R

LEIDSE SCHOUWBURG Comedytrain: de tour Maandag 25 maart 20.15 Peter Heerschop: Gelukszoekers Dinsdag 26 maart 20.15 Othello (Shakespeare) Woensdag 27 maart 20.15 Orkater: 237 redenen voor seks Donderdag 28 maart 20.15 INS BLAU Dans: The New Factory Woensdag 27 maart 20.30 €19,STADSGEHOORZAAL Jan Rot: de grote Jan Rot show Zaterdag 23 maart 20.15, vanaf €10,-

DIVERSEN SCHELTEMA Poogie Bell Vrijdag 22 maart 20.00, vvk €15,Comedytrain Woensdag 27 maart 20.00 €10,DE TWEE SPIEGHELS Dominic J. Marshall quartet Vrijdag 22 maart 21.00 Eric van der Reijden & friends Zaterdag 23 maart 16.00 Jamsessie Maandag 25 maart 21.00 LEIDS WEVERSHUIS Expositie Meesterlijke Weefsels 16 maart t/m 28 april MUSEUM VOLKENKUNDE Het verhaal van de totempaal t/m 1 april 2013 MUSEUM BOERHAVE Geletterd en Geleerd: Brill: 330 jaar typografie voor de wetenschap t/m 19 mei 2013 RIJKSMUSEUM VAN OUDHEDEN Couperus en de Oudheid t/m 25 augustus 2013 MUSEUM DE LAKENHAL Wereldschatten! t/m 30 juni LEIDEN OPEN 2013 Debat: finale Zaterdag 23 maart 19.00

12

Mare · 21 maart 2013

Kamervragen

Bolwerkers

Ff pause

Foto Marc de Haan

‘Ik heb toch ruimte zat’ Tessa Wageveld (27), student Engels Huis: Lammenschanspark 3 Kamer: 204 m2 Betaalt: 400 incl.

Bewoners: 65 Hoe bemachtig je een kamer van 204 m2? ‘Mijn kamer is een voormalig klaslokaal van het oude Da Vinci College. We wonen hier tijdelijk, totdat het wordt gesloopt om plaats te maken voor de bouw van studentencampus De Leidse Schans.

Door de crisis liggen de plannen steeds stil, dus we hopen langer te kunnen blijven. Er was een speciale informatieavond georganiseerd, maar daar bleek eigenlijk dat je ter plekke moest beslissen. Wie als eerste een lokaal uitkoos kon deze claimen bij de receptie. Ineens begon dus iedereen de school rond te rennen. Het was een complete chaos.’

Welke lessen werden hier gegeven?

‘Het was oorspronkelijk het grafimedia-

Bandirah

lokaal. Overal stonden palen met stopcontacten. Die heb ik eruit gesloopt, daarom zitten er hier en daar wat gaten in de vloer. Ik heb ze met tapijtjes zoveel mogelijk geprobeerd te bedekken. Onder de vensterbank zitten nog steeds tientallen stekkerdozen, aan stopcontacten geen gebrek.’

En naast het grote lokaal heb je nog twee kleinere kamers? ‘Mijn slaapkamer was een donkere ruimte. Er zaten eerst nog allerlei rare goedjes op de muur, mijn katten kwamen er een keer knalgroen uitgekropen. Binnen is het ook écht pikdonker. Ik laat meestal de deur open. Aan de buitenkant zit nog steeds een aanwezigheidslampje.

‘Er zitten wel meer vreemde dingen. Het kamertje ernaast gebruik ik als walk-in closet. Als ik binnenkom, gaat er een rode sensor knipperen. Ik heb geen idee waar die informatie vervolgens heen

gaat. Misschien word ik wel stiekem gefilmd.’

Hoe reageren mensen als ze je kamer zien? ‘Mijn vrienden hadden meteen plannen voor een zwembad en een bowlingbaan. Ik heb het best rustig ingericht, met allemaal kleine hoekjes: een studiehoekje, een zithoek, een leeshoek.

Ik wil wel graag nog een pooltafel, gewoon omdat het kan. En een vriendin van mij heeft hier een keer yogales gegeven. Ik heb toch ruimte zat. En dan te bedenken dat ik ooit een studentenkamer van zes vierkante meter had.’

Met zoveel ruimte wordt hier zeker regelmatig flink gefeest?

‘Naast de kamers hebben we ook een gymzaal die we in overleg mogen gebruiken. Daar gaan mensen soms met hun dispuut basketballen of voetballen.

Een gymzaal associeer ik toch met de

piepjestest en trefbal, dat soort nare dingen. Daarom zou ik eerder een feestje in mijn kamer geven dan daar.’

Hoe zit het met de schoonmaak? ‘We hebben van die ouderwetse schooltoiletten met een draaiknop. Douches zijn er later ingebouwd. We maken om de beurt schoon. Daarnaast zijn er pandtaken. We moeten de garage vegen, de aula en gymzaal dweilen of het buitenterrein opruimen.’

Waar ben je het meest blij mee? ‘Er hing nog een projectiescherm in het lokaal. Helaas kon ik er niet bij. Ik heb een appelboor aan een mop vastgemaakt en kon toen het scherm naar beneden trekken. Ik heb een projector gekocht, dus ik heb naast alle ruimte nu ook nog eens mijn eigen thuisbioscoop.’

DOOR PETRA MEIJER

Habemus papam! Of eigenlijk habent papam (volgens Google Translate), want veel christenen zeggen al: dit is niet mijn paus, vriend! Nu kan het mij persoonlijk niet veel schelen wie het opperhoofd der Katholikanen is, maar ik ben wel overtuigd van de noodzaak daar een capabel persoon neer te zetten. Het geloof is een zwaard en schild tegelijkertijd en die moet je in handen leggen van iemand die daar verstandig mee om kan gaan.

De nieuwe paus lijkt mij, voor zover ik mezelf arrogant het vermogen toedicht mensen in te schatten, een aimabele, simpele man. Ik versta geen Italiaans, maar tijdens zijn eerste toespraak op het balkon, stond hij erbij alsof hij een mop vertelde.

Sober en aanraakbaar. Een people's pope die staat te popelen, zich niet laat piepelen en vol zelfvertrouwen voor de papalen kickt.

Wat ik zelf echt grappig had gevonden, is als er eindelijk een zwarte paus was gekozen. Dat leek zelfs even een serieuze mogelijkheid toen kardinaal Peter Turkson uit Ghana opeens helemaal hip and happening was, volgens de media. Over identiteitscrisis gesproken! Ben erg benieuwd hoe wereldwijd elke branche van het christendom, en die zijn talrijker dan geflopte tv-shows op de Nederlandse commerciële zenders, dat had weten te managen. Al die dichtgetikte sektes en kortzichtige fanaten zullen echt peentjes hebben zitten zweten. Ongeveer dezelfde commotie als bij de eerste zwarte president van de Verenigde Staten, maar dan factor vier.

Overigens was het in Leiden niet zo te merken. Wat kerkklokken die buiten de gezette tijden gingen luiden, maar dat kan ook een leerling-klerk zijn geweest die van de communiewijn had gesnoept. Liever dat er in de kerk wordt gesnoept van de wijn dan van de jonge klerk zelf, moeten we maar denken.

In mijn onderzoek naar Afro-kardinaal Turkson, bestaande uit het lezen van zijn Wikipedia-pagina, kwam ik trouwens een erg fraai woord tegen: papabile. Dit is een aanduiding voor kardinalen die ‘pauselijk’ worden geacht. Meer dan waarschijnlijk normaal is, trok die term mijn aandacht.

Wat zijn daar precies de criteria voor? Zou er een test staan in ‘Vatican Weekly’ om je pauselijkheid te meten? Ben je een Benedictus of een Johannes? Doe de test!

Is het ook mogelijk niet langer papabile te zijn? Je papabiliteit te verliezen? I forgot how to pope? Benedictus XVI vond van zichzelf blijkbaar van wel, want hij drukte zijn Duitse snor, sprong in zijn papamobiel en sjeesde ervandoor.

Is Franciscus een tussenpaus? De tijd zal het leren, maar in de tussentijd heeft hij aangekondigd de Kerk een wat meer sober imago aan te meten. Franciscus is de paus die het christendom nodig heeft, niet de paus die ze verdient. De Roomse Batman, hebben we toch een zwarte paus.

ROBBERT VAN DER LINDE