10 EDItOrIaL
Volume 27 Number 6 30 September 2013 | Monday
ng PagSaMBa ng kaSaLUkUyang a rehimen sa salapi ang tahasang manipestasyon ng panlililo nito sa mamamayang api.
Punong-puno ng panloloko ang talumpati ni Pangulong Benigno Aquino III ukol sa panukalang badyet para sa taong 2014. Pinagtatakpan ng hungkag na retorika ang baluktot na alokasyon sa kanyang panukalang National Budget na P2.268 trillion, higit na mas mataas ng P262.1 B sa badyet noong nakaraang taon.
EDITOR-IN- CHIEF
Aries Joseph Armendi Hegina ASSOCIATE EDITOR FOR INTERNAL AFFAIRS
Angelo Dennis Aligaga Agdeppa
ASSOCIATE EDITOR FOR EXTERNAL AFFAIRS
Kathleen Trinidad Guiang
Ang mungkahing badyet ay naglalayon umano ng Inclusive Development. Ginamit ni Aquino ang konspetong ito upang ipinta ang isang larawan ng isang ideyal na lipunan— na ang kanyang gobyerno diumano ay nagtataguyod ng pantay-pantay na pagkakataon para sa bawat mamamayan upang mamuhay sila nang masagana. Ngunit dahil sa mismong baluktot na paglalaan ng pondo, at nilangkapan pa ng pag-iral ng isang lipunang mapaniil at mapanglamang, ang pangakong ito ni Aquino ay isang kasinungalingan. Ang isang karaniwang mamamayan ay pinagbabawalan ng estadong makamit ang kanyang mga karapatan dahil sa paglalaan nito ng pondo sa mga programang wala namang katuturan.
MANAGING EDITOR
Ruth Genevieve Austria Lumibao ASSISTANT MANAGING EDITOR
John Vherlin Canlas Magday NEWS EDITOR
Christine Joy Frondozo Angat GR APHIC S EDITOR
Deonah Abigail Lugo Miole NEWS CORRESPONDENTS
Ezra Kristina Ostaya Bayalan, Elizabeth Danielle Quiñones Fodulla, Krishna Jeanne Padre Godino, Leonard Dangca Javier, Carlo Rey Resureccion Martinez, Ronilo Raymundo Mesa
Ang panukalang badyet para sa 2014 ay puno ng pagbabalatkayo. Totoong tumaas ang perang inilaan para sa serbisyong panlipunan ng 20%. Ngunit, kung susuriing mabuti, ang pagdagdag ng badyet para sa mga batayang serbisyong panlipunan ay naka-angkla rin sa pagpapatupad ng mga anti-mamamayang mga programa ng kasalukuyang rehimen tulad ng pribatisasyon ng mga ospital at komersyalisasyon ng mga pampublikong kolehiyo at unibersidad. Pekeng paglago bilang tuntungan ng isang peke at depektibong pamamahala— ito ang direksiyong tinatahak ng administrasyong Aquino sa patuloy nitong pagbigay ng prayoridad sa iskema ng pribatisasyon at Public-Private Partnership o PPP. Patuloy ang panliligaw ng administrasyong Aquino sa pribadong sektor upang maging katuwang umano nito sa pagbibigay ng serbisyo sa mga mamamayan. Sa katunayan, 21 proyekto sa ilalim ng PPP ang popondohan ng gobyerno sa halagang aabot sa humigit-kumulang P200 B. Sa malinaw na pagkiling ng gobyerno sa pribadong sektor, hindi maitatanggi na tinatahak ng rehimeng Aquino ang daan tungo sa pagsasapribado ng mga ospital, paaralan at iba pang mga institusyon. Pinapahintulutan ng gobyerno ang pagkaganid sa kita ng mga pribadong kompanya sa halip na tuparin ang mandato nitong pagsilbihan ang masa. Nakatali pa rin ang kamay ng gobyerno sa isang obligasyon na maaari naman nitong suwayin. Sa panukalang badyet para sa 2014, 13.3% ng inaasahang Gross Domestic Product (GDP) ng bansa sa 2014 o humigit-kumulang P1.035 trilyon ang inilaan ng pamahalaan para sa pagbabayad-utang. Ayon sa dating pambansang ingat-yaman na si Leonor Briones, P352.7 bilyon ang awtomatikong alokasyong ibibigay para pambayad ng interes at P682.3 bilyon naman ang inilaan para sa pagbabayad ng prinsipal na utang ng bansa. Sa kabilang banda, ang pondong nakalaan para sa edukasyon ay 4.3% lamang ng inaasahang GDP para sa 2014. Sa simula’t sapul, ang pagbabayad-utang ang mas binibigyan ng prayoridad ng estado at hindi ang pasusukli sa mga mamamayan ng mga serbisyong tutugon sa kanilang pangangailangan. Higit na makikita ang pag-abandona ng estado sa pagtugon sa mga batayang serbisyong panlipunang ng mga mamamayan nito kung titingnan ang kalagayan ng mga pampublikong kolehiyo at pamantasan. Sa taong 2014, 79 na state universities and colleges (SUCs) ang tatamaan ng hagupit ng pagkaltas sa mga badyet nito. Nangunguna na rito ang pagbawas sa badyet ng Unibersidad ng Pilipinas na makakaranas ng pinakamalaking pagkaltas sa kasaysayan nito na aabot sa humigit-kumulang P1.43 bilyon. Ayon
FE ATURES CORRESPONDENTS
Christian Reynan Ibañez Durana, Jennah Yelle Manato Mallari, Charlotte Porcioncula Velasco RESIDENT ILLUSTR ATORS
Lizette Joan Campaña Daluz, Mon Gabriel Posadas Distor, Daniel John Galinato Estember, Mark Jason Santos Flores, Gerald Miranda Goco, Princess Pauline Cervantes Habla, Noemi Faith Arnaldo Reyes, Joanne Pauline Ramos Santos, John Zeus Cabantog Taller RESIDENT PHOTOJOURNALISTS
Kessel Gandol Villarey
MON GaBrIEL POSaDaS DIStOr
RESIDENT L AYOUT ARTIST
Romelyn Taip Monzon
Pagsalaula kay Kabataan Representative Partylist Terry Ridon, ang kabuuang halaga ng pagkaltas sa badyet ng mga SUCs ay aabot sa P3.3 bilyon. Ang nasabing bilyon-bilyong halaga ng pagkaltas ay mas malaki pa sa panukalang dagdag sa badyet ng mga pampublikong kolehiyo at pamantasan na aabot lamang sa P1.9 bilyon. Ang pagkaltas na ito sa badyet ng SUCs ay nakaangkla sa Roadmap for Higher Education Reform ng gobyerno na kung saan sa taong 2016 ay dapat kaya ng suportahan ng mga SUCs ang kanilang mga sariling operasyon. Walang patumanggang sinasalaula ng gobyerno ang karapatan ng kabataang Pilipino na makapagtamasa ng libreng
ang bumubuo sa 22% ng panukalang badyet kung kaya, ipinapakita lamang nito kung paano nagiging gatasan ng mga opisyal ng gobyerno ang pambansang badyet at ugat ng korapsyon sa pamahalaan. Pagkasakim at pagpapakasasa sa yamang dapat ay tinatamasa ng lahat ang resulta ng pagpapanatili ng mga mekanismong ito. Kung kaya, hindi dapat humihina ang dagundong ng panawagan para buwagin ang sistema ng SPF at ‘pork barrel’ sa pamahalaan.
Ang pagiging salat sa badyet ng mga pampublikong pamantasan ang siya naming kabaligtaran sa pondong nakalaan para sa mga mambabatas at sa pangulo ng bansa. Isang insulto sa masang Pilipino ang pagpapanatili ng sistema ng ‘pork barrel’ sa panukalang badyet para sa taong 2014 na nagkakahalaga ng humigit-kumulang P25 bilyon. Ngunit kakarampot lang ang ‘pork barrel’ ng mga mambabatas sa P310.1 bilyon na Special Purpose Fund (SPF) ni Aquino. Ang SPF ay nasa ilalim ng Department of Budget and Management (DBM), ngunit malalabas lamang ang trilyong halaga ng pondo kung may lagda ng presidente. Ang SPF
themanilacollegian@gmail.com WEBSITES
issuu.com/manilacollegian www.facebook.com/themanilacollegian www.twitter.com/mkule themanilacollegian.tumblr.com
MEMBER
Higit pa sa pagiging mapanuri ang hinihinging aksiyon sa bawat isa sa pagkakalahad ng mga
HINOG Na aNG PaGKaKataON uPaNG tuMINDIG Para Sa PaGPatuPaD NG ISaNG SIStEMa NG aLOKaSYON Na WaLaNG BaHID NG KatIWaLIaN Na tutuGON Sa MGa PaNGaNGaILaN NG MGa MaMaMaYaN. edukasyon sa lahat ng lebel.
OFFICE
4th Floor Student Center Building, University of the Philippines Manila, Padre Faura St. corner Ma. Orosa St., Ermita, Manila 1000
College Editors Guild of the Philippines
Solidaridad - UP Systemwide Alliance of Student Publications and Writers’ Organizations
The Cover
anomalya sa panukalang badyet para sa taong 2014. Hinog na ang pagkakataon upang tumindig para sa pagpatupad ng isang sistema ng alokasyon na walang bahid ng katiwalian na tutugon sa mga pangangailan ng mga mamamayan. Kaakibat nito ang pagpapaigting ng panawagan para sa pagbuwag sa sistema ng pork barrel at ng SPF at ang paglipat ng pondong inilaan para sa mga ito para sa serbisyong panlilipunan. Hindi sa estado magsisimula ang inaasahang pagbabago. Bagkus, nakasalalay sa masa ang pagpapasiyang lumaban para makamit ang isang sistemang panlipunan na kikiling sa interes ng nakararami.
Illustration by Gerald miranda goCo