INHOUDSOPGAVE Voorbij stap 10 gaan Stabiliteit en rust, dat hebben we al voor elkaar Naar school gaan en werken geven hoop Gezien worden zette de ommekeer in gang Mijn grootste droom is zelf een game maken Je staat er niet alleen voor! Met m’n eigen handen voel ik dat ik heb gewerkt Alles is weer op de rails ItaliÍ of Zuidlaren, ik rijd er zo naar toe Wat gaan we eten vandaag? Met mijn ervaring kan ik ogen openen 25 jaar bij een bedrijf, als dat zou kunnen Drukte op het werk raakt mij niet Dat ik hier sta!
4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30
VOORWOORD Eind 2016 verscheen (onder de titel ‘45 jaar CVD om trots op te zijn’) het laatste (openbare) deel van de reeks successenboekjes die in de periode 2014-2016 door het CVD is gemaakt. In het eerste deel (‘Successen om trots op te zijn’) komen cliënten aan het woord over de grote en kleine, maar altijd betekenisvolle successen die zij met onze ondersteuning wisten te behalen. In de daarop volgende drie delen getiteld ‘(Woon)voorzieningen om trots op te zijn’, ‘(Buurt)participatie om trots op te zijn’ en ‘(Een) Beweging om trots op te zijn’) worden diverse aspecten van het leven van onze cliënten en van ons werk belicht. Het vijfde boekje geeft een beeld van de 45 jaar die het CVD in 2016 in Rotterdam werkzaam was. Daarmee dachten we de reeks af te ronden. Toch is er nu, zo’n 2,5 jaar later, alle aanleiding voor een nieuw deel in de reeks met als titel ‘Werk om trots op te zijn’. Het Rotterdamse gemeentebestuur geeft hoge prioriteit aan (duurzaam) betaald werk, in vele gevallen als weg uit de armoede. Het adagium ‘werk is de beste zorg’ dat het CVD toepast bij de ondersteuning van onze cliënten sluit daar naadloos op aan. Om het belang ervan te onderstrepen, komen in dit boekje CVD cliënten aan het woord over hun werk en de (grote) betekenis die dat werk voor hen heeft. Het boekje dat u nu in handen heeft is, net als de voorgaande delen, ook terug te vinden op onze website www.cvd.nl. Ik wens u bij het lezen van een of meer delen veel leesplezier toe. Yvonne Frank Bestuurder
1
10
4
8 6
2
14 12
16
20
18
22
24 3
26 28
30
VOORBIJ STAP 10 GAAN ‘Ik had eigenlijk niet gedacht dat ik stap 10 zou bereiken’, verklapt Jane. ‘Betaald werk vinden lag heel ver weg. Nu zal ik ook mijn volgende droom waarmaken. Stap voor stap. Daar geloof ik in’
4
Twee jaar geleden deed Jane mee met de CVD-training Kwaliteit en Kracht. ‘Ik aarzelde eerst nog. Je start op 0 en je werkt toe naar stap 10. Je bepaalt steeds zelf waar je staat. Die laatste stap leek mij onhaalbaar. Maar gaandeweg de weken dat ik bezig was, zag ik steeds een nieuwe kwaliteit in mezelf naar boven komen. Toen ik bij 7 á 8 was, kreeg ik de vraag: wanneer vind jij dat je 10 hebt gehaald? Ik had net gehoord dat ik was aangenomen voor een baan. Plotseling besefte ik dat dát voor mij stap 10 was!’ ‘Mijn werk aan de telefoon bij 14010 (het servicenummer van de gemeente Rotterdam, red.) zie ik als een goede stap om te ontdekken in welke richting ik verder kan gaan. Wat ik
al weet, is dat ik iemand graag aankijk als ik ergens mee help. Dat mis ik nog aan de telefoon. In een face-to-face-gesprek kun je zien wat het effect is van een woord of gebaar. En een glimlach geeft aan twee kanten voldoening. Daar werk ik naar toe.’ ‘Lange tijd heb ik in mijn eigen wereldje geleefd. Ik had nergens plezier in en voelde me er alleen voorstaan. De relatie met de vader van mijn zoontje was slecht. De gordijnen in huis gingen niet meer open. Ik kwam buiten om boodschappen te doen of mijn zoontje naar school te brengen. Dat was het belangrijkst. Toch ben ik zelf de trap weer omhoog geklommen, nadat ik hulp had gezocht. Waar een wil is, is een weg. Dat heb ik ervaren. Ik ben trots op wat ik heb bereikt en trots op de band met mijn zoon.’
5
STABILITEIT EN RUST, ‘Samen thuiskomen van je werk, weer in je eigen huis, en dan neerploffen op je eigen bank. Met onze kinderen.’ Nog heel even en dan is dat de realiteit van Ronin en Maria.
6
‘Onze woning kwijtraken was niet nodig geweest, en dat zal ook niet meer gebeuren.’ Strijdvaardig blikken Ronin en Maria terug op de afmattende situatie waarin hen gezin sinds 2012 verzeild raakte. Een deel van het gezinsinkomen viel weg door een verkeerde beslissing rond het verlies van Maria’s werk: ‘Ik zou geen recht hebben op een ww-uitkering, want Ronin had toch soms werk?’ De huur kon niet langer worden opgebracht. Er zat niks anders op dan de gastvrijheid van familie aannemen, voor maar een korte periode een uitkomst. Opgelucht stelt Maria vast dat inmiddels weer ‘stabiliteit en rust’ is bereikt. ‘Een belangrijke stap was dat we met het
DAT HEBBEN WE AL VOOR ELKAAR gezin in een tijdelijke opvangwoning mochten. De volgende stap dat we met goede hulp onze financiën weer onder controle hebben gekregen. Elke maand check ik of alle betalingen wel goed zijn verwerkt. Eind dit jaar zullen alle schulden zijn afgelost.’ Het gezin kijkt uit naar weer een eigen huurwoning. Een baan met een geregeld inkomen brengt dat doel dichterbij. Ronin: ‘Mijn 0-urencontract als procesoperator bij een grote zuivelfabrikant is net omgezet naar een jaarcontract. Daardoor kunnen we echt vooruitkijken. Ik heb een chef die mijn ambitie stimuleert. Hij ziet mij wel leidinggeven.’ Met een ingehouden lach: ‘… en gelukkig heb ik collega’s die naar me luisteren.’ Het werk dat Maria intussen vond, had onverwacht een ander effect. ‘Als helpdeskmedewerker kreeg ik van klanten dingen te horen die traumatische herinneringen aan mijn
jeugd naar boven hebben gehaald. Ik ben op de goede weg om die te verwerken. Als ik genoeg hersteld ben, zou ik heel graag weer werk oppakken dat bij me past.’ Maria vindt zich wijzer geworden: ‘We hebben de goede mensen en wegen leren kennen. Nu weet ik dat er altijd een oplossing is.’ Ronin vindt zichzelf nuchter: ‘Ik ben gelukkig als ik de kinderen blij kan maken. Ook voor hun zijn het spannende jaren geweest.’
7
NAAR SCHOOL GAAN EN Buiten is het grijs en nat. In huis bij Davidson is het lichtblauw en aangenaam warm. ‘Ik hou van dingen mooi maken. Door mijn baan als schilder heb ik geen stress, geen hoofdpijn meer.’
8
Davidson kwam in 2011 naar Nederland. Eerst was er plek voor hem bij een tante. Later sliep hij her en der bij vrienden, maar ‘voor je het weet sta je ook daar weer op straat.’ Zo werd de nachtopvang zijn toevluchtsoord. ‘Na negen uur ’s ochtends zwierf ik maar wat. Je praat soms met je matties en dat is het.’ Davidson vond professionele hulp en meldde zich aan voor een schildersopleiding. Via het CVD kreeg hij tijdelijk een kamer. ‘Naar school gaan geeft hoop’, merkte hij. ‘En ik kreeg studiegeld, voor het eerst. Ik was gemotiveerd. Mijn stages deed ik goed en nu werk ik al drie jaar als schilder.’ Behendig demonstreert Davidson hoe hij met een ronde
WERKEN GEVEN HOOP kwast langs kozijnen en plinten strakke lijnen ‘besnijdt, zo heet dat’. Deze week wacht er een klus in Amsterdam, bij een nieuwbouwproject. De wekker gaat elke dag extra vroeg. Twee maanden geleden heeft Davidson zelfstandige woonruimte gevonden. Natuurlijk schilderde hij alles binnen zelf. Diagonale vormen in lichtblauw en wit op de muren brengen sfeer in huis. Hier kan hij ook zijn zoontje af en toe laten komen. Davidson raapt het speelgoed op dat is achtergebleven, toen hij weer naar zijn moeder ging. Met weinig geld omgaan heeft Davidson moeite gekost. Het reageren op officiële brieven kan soms nog steeds lastig zijn. ‘Maar nu heb ik een vast inkomen. Als ik klaar ben met afbetalen van oude schulden, wil ik het geld dat ik verdien wel eens in mijn handen vasthouden. Misschien kan ik in
mijn vrije tijd nog een eigen tatoeageshop beginnen. Ik heb schone goeie spullen, een vaste hand en lever mooi werk.’
9
GEZIEN WORDEN ZETTE ‘Drie jaar geleden was ik elke dag compleet uitgeput. Nu geeft wat ik doe me weer energie.’ Filomena bouwde vanuit een depressie haar leven weer op en knokte zich tegelijkertijd uit financiële problemen.
10
‘Aan de buitenkant ziet niemand het als je mentaal ziek bent. Een depressie is eenzaam lijden. Niet zo maar een dipje,’ legt Filomena haar situatie uit. ‘Alleen voor mijn dochter kwam ik mijn bed nog uit. Mijn zorg voor haar hield me overeind.’ ‘Die keer dat de bel ging en er twee maatschappelijk werkers aan de deur stonden, herinner ik me goed. Ik had zelf een noodkreet verstuurd, maar ik kon het niet opbrengen om ze binnen te laten. Wel hielp hun oprechte bezorgdheid me over de streep om een afspraak te maken. Achteraf ben ik extra blij dat ze die dag op mijn stoep stonden. Gezien worden heeft de ommekeer voor mij in gang gezet.’
DE OMMEKEER IN GANG ‘Ik had het nodig om mijn huis weer opgeruimd en schoon te krijgen. Er kwam een heel fijne huishoudelijke hulp, die daar samen met mij voor zorgde. Want ik wilde wel mijn autonomie behouden. Gesprekken met een psycholoog hebben me weer sterker gemaakt. Later nam ik deel aan Talent Atelier. Dat sloot perfect aan bij mijn motivatie om verder te gaan.’ Maand na maand heeft Filomena afgelopen jaren oude schulden afbetaald. Ze vond werk als pedagogisch medewerker in de kinderopvang, drie dagen per week. Ook is ze vrijwilliger bij drie organisaties. ‘Ik doe waar ik energie van krijg, werk dat bij me past. Ook de kennis uit mijn vorige werk bij de Belastingdienst komt nog goed uit. Ik kan veel mensen uitleg geven bij moeilijk te begrijpen brieven. Het liefst wil ik mijn kennis en levenservaring inzetten om jongeren vooruit te helpen. Anderen zinvol kunnen bijstaan, dat is echt fijn.’
11
MIJN GROOTSTE DROOM
12
‘Een eigen huisje-boompje-beestje, dat is op de mediumtermijn mijn doel. Maar eerst schulden afbetalen’, stelt Jan Pierre realistisch. ‘Als ik zo volhoud, ben ik over een á twee jaar klaar. Nu ben ik verkeersregelaar. Op de lange termijn zou ik ict-programmeur willen worden.’ Auto’s, voetgangers en fietsers. Ambulances, brandweer en politie. Als verkeersregelaar houdt Jan Pierre alle weggebruikers tegelijk in de gaten. Vooral ‘ommetjes’ regelen doet hij wel graag: ‘Zo heet dat als er een rijbaan dicht is en je om de beurt auto’s uit een richting laat doorrijden. Via je portofoon meld je het merk van de laatste auto die je doorlaat, plus de eerste letters van het nummerbord. Dan weet je collega aan de andere kant wanneer hij auto’s kan gaan laten rijden. En omgekeerd.’ ‘Drukke events, zoals marathons, daar houd ik niet van. Mensen luisteren niet en willen gewoon doorrijden bij een
IS ZELF EEN GAME MAKEN wegafzetting. Ik heb het hele scheldwoordenboek al naar m’n hoofd gehad. Ik blijf beleefd en op m’n werk gefocust, maar vervelend is het wel. Ik werk toch voor de veiligheid.’ ‘Thuis zet ik de knop om. Ik ben een gamer. Onder het spelen kom ik online m’n maten tegen en hebben we lol met elkaar. Zelf een game kunnen maken, daar fantaseer ik graag over. Maar voor wat ik bedenk, bestaat de technologie nog niet.’ Twee jaar geleden vond Jan Pierre via het Jongerenloket hulp. ‘Ik had nog nooit op mezelf gewoond en was dakloos. Hoe dat komt, is een lang verhaal – met schulden erbij, die door toedoen van mijn stiefmoeder zijn ontstaan. Met haar wil ik geen contact meer. Ik heb zelf begeleid wonen aangevraagd. Een vaste begeleider regelt nu alles met mij: papieren, rekeningen en zo. Soms gaat hij mee naar een
afspraak. Verder heb ik twee beste vrienden, daar heb ik het goed mee.’
13
JE STAAT ER NIET Persfotograaf Richard zag zijn leven ingrijpend veranderen, gooide het roer om en liet zich omscholen. Na jaren van onzekerheid komt er licht aan het einde van de tunnel.
14
‘Vrijheid’, vertelt Richard, ‘daarin lijkt het werk van buschauffeur op dat van persfotograaf. Ik heb het met beide handen aangepakt. Ik rijd nu mariniers naar het zwembad, schoolkinderen naar de sporthal, amateurvoetballers naar hun wedstrijden. Spannend is het ook, want een schade heb je zo gereden. Als buschauffeur zit je ver voor de wielen. Voor je het weet ga je te krap door de bocht.’ Een paar wendingen gooiden Richards leven omstreeks 2012 flink overhoop. ‘Ik was vader geworden, al een overdonderende belevenis. Maar wat ik niet wist … de moeder was gewoon getrouwd met een ander. Verpletterend. En toch, hoe moeilijk ook, de verantwoordelijkheid
ALLEEN VOOR! voor mijn zoontje wil ik blijven waarmaken.’ In die verwarrende periode veranderde nog iets ingrijpend. De krant waar Richard voor werkte veranderde van eigenaar. ‘Binnen een maand werd ik ontslagen. Ik kon wel een freelance-contract ondertekenen. Niks voor mij, maar ik deed het. Al vrij snel lukte het me niet meer om de opstapelende rekeningen te betalen. Ik voelde me er ziek van. De huisarts verwees me naar het wijkteam.’ ‘De begeleider die op mijn pad kwam, helpt me sindsdien om te doen wat nodig is. Door hem sta ik er niet alleen voor. Op zijn advies schreef ik me in voor een huurhuis. Tot mijn geluk werd ik kort geleden ingeloot en heb ik direct mijn koophuis verkocht. Nu kan ik pas verder voor schuldsaneringsafspraken.’
‘Goed is dat ik die baan nu heb. Op een zeiljacht de wereld rondvaren lijkt me wel mooi in de toekomst’, grapt Richard, ‘maar wonen in een huisje met een knollenveld is ook goed. Dat ik m’n financiële onafhankelijkheid weer terug krijg en er voor m’n zoon kan zijn, dat is voor mij het allerbelangrijkst.’
15
,
MET M N EIGEN HANDEN VOEL IK
16
Stel: je doet elke dag nauwgezet en met overgave je werk. Maar je werkgever betaalt je loon niet meer, een, twee, drie maanden … Dat overkwam Jessica. Ze liep een huurachterstand op. Het huis waarin ze met haar kinderen woonde, raakte ze kwijt. Toch bleef ze haar werk volhouden. ‘Knokken en hulp zoeken is de enige oplossing.’ Housekeeping is Jessica op het lijf geschreven. ‘Ik hou van mijn bedden, van mijn kamers. Als ik binnenkom, focus ik gelijk. Ik weet precies wat er nodig is en kan snel werken. Soms trek ik wel hand-
schoentjes aan, bijvoorbeeld als er een Kamasutra happening is geweest. Maar liever werk ik zonder handschoenen. Met mijn blote handen kan ik beter aanvoelen dat alles echt schoon is. Ik laat elke kamer helemaal strak gestreken achter.’ ‘Stilstaan lost niks op’, zegt Jessica vastberaden, ‘Je moet vooruit, zo spreek ik mezelf toe. Maar dat ik in de nachtopvang moest gaan slapen, en mijn kinderen bij hun vader moest brengen, ik kan je niet uitleggen hoe dat voelt. De eerste periode had ik enorme heimwee naar mijn vertrouwde omgeving.’ Toch bouwde Jessica een naam op als ‘moeder van de groep’ in nachtopvang De Hille, waar ze tijdelijk een bescheiden kamer bewoont. ‘Eens per twee weken op zondagmiddag maken we lunch met z’n allen. De een bakt eitjes, de ander zet koffie. Zo doen we dat.’
DAT IK HEB GEWERKT ‘Nu is financieel alles weer stabiel. Nadat het schoonmaakbedrijf zo slecht met ons was omgesprongen, is onze ploeg door het hotel in vaste dienst genomen. Een mentor van het CVD heeft de zaken samen met mij op orde gebracht. Ik sta met urgentie ingeschreven bij de woningbouwvereniging. Alles vraagt geduld. Ik zal zo ontzettend blij zijn als ik weer samen met mijn kinderen ben, er als moeder weer kan zijn. Ik ben trots op hun kracht. Ze doen hun best op school en kijken naar de toekomst. We zijn gewoon één!’
17
ALLES IS WEER OP DE
18
‘Er zit een eekhoorn op mijn balkon, negen hoog, wat moet ik daarmee doen?’ Als medewerker bij het servicenummer 14010 van de gemeente Rotterdam krijgt Sandra soms onverwachte vragen om op te lossen. ‘Deze baan heb ik zelf gevonden. Door mijn duidelijke motivatie ben ik aangenomen. Dat is erg leuk!’ Met een heldere, montere stem beantwoordt Sandra via 14010 vragen over onder andere de buitenruimte in Rotterdam. ‘Voor die eekhoorn heb ik een boswachter kunnen inschakelen. Een gaaf verhaal. Het was een Amerikaanse soort, heb ik later nog gehoord’, vertelt Sandra als ze net thuis is van haar werk. De mensen achter de vragen kunnen behoorlijk verschillend zijn, laat Sandra doorschemeren. ‘Qua gemoedstoestand, om zo maar te zeggen. Je krijgt wel eerst een training voor je dit werk gaat doen. Goed luisteren, doorvragen en
RAILS samenvatten hoort erbij. Ik vind het wel prettig om zo per telefoon anderen te helpen. Het is sociaal maar ook weer niet té.’ Zes jaar geleden was Sandra’s situatie compleet anders. ‘Ik was gescheiden en kreeg totaal onverwacht een psychose. Er was een opname nodig. Schulden waarvan ik niet had geweten, werden ondertussen groter. Mijn kinderen kwamen bij de pleegzorg terecht. Alles raakte ik kwijt. Van de grond af aan heb ik mijn leven weer opgebouwd. Nu is het leven weer op de rails! De gedachte dat ik voor mijn kinderen wil zorgen trekt me overal doorheen! Ze wonen nu weer bij me.’ ‘Met hulp van maatschappelijk werk lukte het om opnieuw een woning te vinden en alle papieren op orde te krijgen voor schuldhulpverlening. We hebben geregeld contact, dat is erg fijn. Nog anderhalf jaar buffelen en dan zal ik klaar zijn
met de aflossingen, een erg goed vooruitzicht. Zo ben ik weer een redelijk normale burger.’ Sandra lacht voluit: ‘... maar wat is normaal?’
19
: ITALIE OF ZUIDLAREN, ‘Autorijden is mijn hobby. Daar heb ik nu mijn beroep van kunnen maken. Het liefst wil ik zelf een taxibedrijf opzetten of in een vrachtwagen rijden.’ Verder is Ricardo graag op zichzelf.
20
‘In 2014 heeft mijn oudste dochter mij gevraagd geen gekke dingen meer te doen. Dat heb ik haar beloofd, en dus doe ik dat. De tijd was er rijp voor’, vertelt Ricardo. Bij elkaar opgeteld zat de vader van vijf kinderen zeventien jaar vast voor drugssmokkel, verspreid over diverse periodes. De afgelopen jaren is hij niet meer in aanraking gekomen met de politie. Hij haalde verschillende opleidingscertificaten en vond tijdelijk werk als brandwacht bij hete werkzaamheden in de industrie. Sinds een maand beschikt Ricardo over een Verklaring Omtrent Gedrag. Daarmee ligt de weg open om als taxichauffeur te mogen werken. ‘Eerst voor zes maanden. Het
IK RIJD ER ZO NAAR TOE past bij mij. Je bent buiten, vrij, in beweging. Komt mensen tegen, helpt ze. Ik vlieg door heel Rotterdam heen, of verder. Het liefst wil ik nog eens zelf een taxibedrijf opzetten of een groot rijbewijs halen. Maar eerst moet de aflossing van schulden, die er ook nog zijn, tot het eind toe goed gaan lopen onder bewindvoering. Voorlopig leef ik van vijftig euro per week. Dat is niet gemakkelijk.’ Het verleden wil Ricardo achter zich laten. ‘De criminaliteit kwam op mijn pad vanaf mijn dertiende. Toen is mijn vader verongelukt. Ik woonde net drie jaar hier in Nederland bij hem. Met mijn moeder in Suriname en andere familie had ik slecht contact. Ik ben gaan zwerven en leerde iemand kennen die mij de drugswereld in heeft getrokken. Hij zei me: als je een pietje precies wil zijn, ga je geen eten en drinken hebben. Maar je staat wel altijd onder spanning hoor: ofwel kun je beroofd worden door de junkies ofwel word je gepakt door de politie. Zo zit dat.’
21
WAT GAAN WE ETEN
22
De spannendste vraag voor Lloyd luidt: ‘Wat gaan we eten vandaag?’ De uitdaging is om iets klaar te maken wat iedereen lekker vindt, vertelt de kok die drie dagen per week professioneel de keuken van CVD De Schuilplaats bestiert. Als kind leerde Lloyd al koken. ‘Mijn moeder en oma zeiden altijd: je moet zelf je eten kunnen klaarmaken, dan word je nooit afhankelijk. Het zit ook nog eens ingebakken in onze cultuur om gerechten te maken met invloeden overal vandaan: hindoestaanse, Afrikaanse, Javaanse, Chinese, noem maar op.’ Toch duurde het even voordat Lloyds talent voor koken ook buiten de familiekring werd geproefd. ‘Ik had eerst andere dingen aan mijn hoofd. In 2011 was een ww-uitkering gestopt en kreeg ik moeilijkheden met mijn ex-vrouw. Beslaglegging, een blokkering van mijn uitkering bij de
VANDAAG? sociale dienst, geen eigen plek meer, op de bank bij anderen slapen. Het kwam allemaal voorbij.’ Lloyds route daarna verloopt via de nachtopvang in Havenzicht en doorstroomvoorziening De Stelle van het CVD, een Zonderdakwoning en een sloopwoning naar zijn huidige eigen woning. Hij zet jarenlang alle zeilen bij om zijn financiën weer op de rit te krijgen, volgt cursussen en werkt als vrijwilliger. In De Stelle gebeurt iets belangrijks: ‘Ik deed daar graag kookcorvee. Dan maakte ik roti, kip uit de oven, pasta … en elke keer kreeg ik complimenten. Dat was leuk.’ Lloyd zorgt daarna dat hij het certificaat voor Sociale Hygiëne haalt. Hij staat collega-kok George bij tijdens een buurtfeest rond Havenzicht en breidt zijn kennis steeds meer professioneel uit. Bij een andere CVD-voorziening ontwikkelt hij zich vrijwillig verder. Een vast dienstverband volgt. ‘Het is net een film’, vat Lloyd samen, ‘hoe ik als kok
vooruit ben gekomen. Ik vind het een zegen dat ik dit nu mag doen.’
23
MET MIJN ERVARING Erkend ervaringsdeskundige John wil stigma’s over daklozen doorbreken en maakt ongewilde gevolgen van beleid zichtbaar. ‘Met mijn geschiedenis kan ik helpen voorkomen dat anderen hetzelfde meemaken als ik.’
24
Het begon met de ondertekening van een huurcontract, die onverwacht niet doorging. Toch vond John zichzelf niet dakloos. ‘Familie en vrienden boden me onderdak. Overdag was ik als 6G-lasser aan ’t werk.’ Zonder het te weten werd John uitgeschreven uit het gemeenteregister en daarom ook uit de zorgverzekering. ‘Ik ontdekte het pas toen ik als diabeet bij de apotheek geen insuline meer kreeg. Ik was stomverbaasd. De verzekeringspremies betaalde ik gewoon nog altijd.’ Het gebrek aan insuline veroorzaakt een delier bij John. ‘Ik was in de flat van mijn moeder en van acht hoog stapte ik over de reling van de galerij.’ John breekt bijna alles wat
KAN IK OGEN OPENEN denkbaar is, maar blijft in leven. Als blijkt dat hij onverzekerd is, wordt zijn behandeling voor volledig herstel stopgezet. Dankzij inspanningen van z’n zus laat een zorgverzekeraar John weer toe. Toch wordt hij na ontslag uit het ziekenhuis ook geweigerd voor de noodzakelijke specialistische revalidatie. Zo komt hij bij de herstel- en verpleegafdeling van CVD Havenzicht terecht. Met hulp van een vrijwilliger (fysiotherapeut van beroep) herstelt John verder. ‘Op pure wilskracht heb ik me uit de rolstoel gewerkt. Door betrokken bewoners en de opmerking van een verpleegkundige in Havenzicht leerde ik dat niemand voor de lol dakloos wordt en dat boosheid over wat er gebeurd is me niet vooruit helpt.’ Op de dag af drie jaar na zijn ongeluk rondde John de opleiding tot ervaringsdeskundige Howie the Harp af. ‘Ik doe weer mee in de maatschappij. Mijn ervaring zet ik in bij voor-
lichting aan scholieren, studenten en ambtenaren. Ik ben voorgesteld aan toenmalig minister Schippers. Dankzij kennis van mijn verhaal is de regelgeving nu aangepast. Ik blijf wel kreupel en heb steeds veel pijn. Maar met dit werk kan ik eraan bijdragen dat we elkaar door de systemen heen als mens blijven zien!’
25
25 JAAR BIJ EEN BEDRIJF, ALS
26
‘Werken heeft me heel veel rust gegeven. Ik wil niet profiteren van andermans belastingcenten.’ Stephenie zal met verdriet afscheid nemen van haar baan als documentatiemedewerker. ‘Maar ik ben alweer volop aan het solliciteren.’ Nu verzorgt Stephenie nog alle vervoersdocumenten voor het transport van aluminium producten over de hele wereld. ‘Paklijsten,
certificaten, verzekeringsstukken en de factuur. Ik zorg dat de hele set compleet is. Best simpel werk hoor, ik kan wel meer. Mij hoor je niet klagen. Je kijkt hier uit over heel Rotterdam en ik heb een heel toffe collega, die ik ontzettend ga missen. Het bedrijf gaat namelijk verhuizen naar Singapore.’ Over haar baankansen denkt Stephenie: ‘Ik heb wel gemerkt dat mensen raar tegen me aan kunnen kijken. Maar dit is wat ik ben, inclusief mijn roze haar en tattoos. Ik ga wel op zoek naar een baan waar ik me niet hoef aan te passen. Mahonierood of zwart haar, daar wil ik nog wel over nadenken, als het moet. Wat zou het mooi zijn als ik 25 jaar bij één bedrijf zou kunnen halen!’ ‘De ondersteuning die ik buiten m’n werk krijg, daar ben ik superblij mee. Het is zo fijn dat iemand ziet wat je doet. Dat ik m’n huis heb opgeruimd, bijvoorbeeld. Dat ik zelf
DAT ZOU KUNNEN mijn geld verdien. Ik heb gewoon een behoorlijke ‘rugzak’ door mijn achtergrond met borderline. Ik draai er niet omheen dat ik van een feestje houd en ik heb al best veel geld aan drugs uitgegeven. Maar het is nog nooit zo ver gekomen dat ik ben afgesloten of mijn huis uitgezet.’ Plotseling denkt Stephenie aan haar verleden: ‘Ik was enigst kind en kreeg alles. Nu zijn mijn ouders dood, ik mis ze enorm. Het is zo lief dat mijn begeleider me een appje stuurde op mijn moeders verjaardag. Al is het zondag, dat doet ze gewoon.’
27
DRUKTE OP HET WERK
28
‘Glasvezel mooi lassen is een kunst’, stelt Huseyin. ‘Voor dit werk ga ik met plezier elke ochtend om 5 uur de deur weer uit.’ Een paar jaar geleden nog maar heeft Huseyin ‘een zitbank versleten, zo moe en leeg voelde ik me de hele dag.’ Jarenlang verdiende Huseyin als zelfstandige een inkomen voor zijn gezin. ‘Ik ben opgeleid in de elektrotechniek. Verder was ik nog kitter, autobandenmonteur, heb in een pizzeria, groentezaak en een shoarmatent gewerkt ...’ Tot in 2014 Huseyins gezondheid verslechterde. ‘Zonder dat ik het opzocht, ontstonden meningsverschillen met vrienden en sommige familieleden over politiek en loyaliteit. Ik ben er een 30 jaar oude vriendschap door kwijtgeraakt. Dat heeft me diep geraakt. Ik kwam in een zware depressie. Tegelijkertijd wilde ik blijven werken, werken. Ik probeerde via uitzendbureaus aan de slag te blijven. Maar het ging echt niet meer.’
RAAKT MIJ NIET Geldproblemen deden een extra duit in het zakje. ‘Ik heb aangeklopt bij de Vraagwijzer. Ik kreeg begeleiding vanuit het Psychisch Interventieteam. Met ondersteuning van maatschappelijk werk kon ik later een aanvraag bij de Kredietbank doen voor schuldhulpverlening. Nog twee jaar bewindvoering te gaan. Dan zijn we als gezin, als het goed is, helemaal uit de schulden. Het blijft steeds veel bureaucratische rompslomp, dat wel. Daarom is het fijn dat er een begeleider vanuit het CVD meekijkt. En gelukkig voel ik me weer 80 procent fit.’ Ondertussen maakt een van Huseyins dochters ingespannen een werkstuk voor school over glasvezellassen. ‘Distributiepunt, eindverdeelpunt, afmonteren, doormeten, demping en signaalverlies’ komen als alledaagse begrippen uit Huseyins mond wanneer hij uitleg geeft. In een handomdraai illustreert hij de finesses van een zuivere las. ‘Je hebt er soms prutsers bij, maar ik kan ervan genieten als ik een
kast netjes kan achterlaten. Als ik door sommige streken in Nederland rijd, weet ik welke huizen ik heb aangesloten. Daar ben ik trots op. En nog steeds leer ik bij.’
29
DAT IK HIER STA! ‘Alles zelf doen, daar draait het om. Dat ik hier sta, alweer anderhalf jaar als kok in de keuken van dit hotel, heb ik zelf voor elkaar. Met kans op doorgroei. Werken bezorgt mij vrijheid!’
30
Vaak tot middernacht is het hard werken in de keuken. Het luxe hotel-restaurant in de stad trekt veel gasten. Voor Chimé geen probleem: ‘Bij andere bedrijven bleef ik meestal maar drie maanden omdat ik er niks aan vond. Hier is het anders. Ik doe best veel: vlees, vis, sauzen en groenten klaarmaken en ik check de borden voor ze eruit gaan. Koken is mijn leven. Iedereen is tevreden met mij. Mijn contract is net weer verlengd.’ ‘Op zich ben ik best wel agressief, met een heel kort lontje. Iedereen zegt dat op m’n werk. Het is een overlevingsstrategie door hoe ik ben opgegroeid. Niet op de fijnste manier. Dat is alles wat ik erover kwijt wil. In de keuken zeggen we
allemaal: trek je fluwelen handschoenen aan. Als je boos bent, laat je al je woede daar naartoe gaan. Daarna trek je ze uit en stop je ze in je zak. Maar soms moet je wel gewoon vertellen waar het op staat.’ ‘Werken betekent voor mij op eigen benen staan. Zelf mijn huur kunnen betalen, eten en drinken in huis hebben, alles. Eerst woonde ik overal en nergens vast. Via Youz kwam ik bij het CVD terecht. Zij hielpen me met mijn tijdelijke woonruimte, een mentor begeleidt me. Op een dag zal ik met sleutels in een leeg huis staan. Daar droom ik van. Dan kijk ik om me heen en zeg: dit is van mij, hier heb ik voor gewerkt. Op mijn telefoon heb ik een app gezet, die me elke dag een berichtje stuurt. Dat helpt me echt. Kijk, vandaag is de boodschap: Keep focused baby girl. You can do this!’
31
CENTRUM VOOR DIENSTVERLENING Het Centrum Voor Dienstverlening biedt al meer dan 45 jaar een breed, samenhangend pakket aan diensten op het gebied van Maatschappelijke Opvang, Maatschappelijke Dienstverlening en Vrijwilligerswerk. Wij bereiken daarmee jaarlijks ruim 15.000 Rotterdammers. We werken vanuit meer dan 20 locaties verspreid over heel Rotterdam.
32
Het CVD onderscheidt zich door laagdrempeligheid. Alle cliënten worden gezien en gehoord. De talenten van de cliënt en zijn volwaardige deelname aan de samenleving zijn ons uitgangspunt. We leveren individueel maatwerk. Essentieel daarbij zijn verbetering van het perspectief en de eigen regie van de cliënt. Het CVD weet de eigen kracht van Rotterdammers aan te spreken. Het CVD is besluitvaardig, praktisch ingesteld en heeft korte lijnen met zijn (samenwerkings) partners. Wij spelen in op maatschappelijke ontwikkelingen en blijven alert op de actualiteit. Dat is zichtbaar in het handelen van onze medewerkers.
COLOFON Dit boekje is een uitgave van het Centrum Voor Dienstverlening. Š 2019 Teksten Birgit Bekker Eindredactie CVD Communicatie & Voorlichting Yvonne Frank Remco Haneveld Sylvia Korpel Anne Westra Vormgeving Mangoa Ontwerp Fotografie Remco Haneveld Druk Tromp Drukkerij bv
33