Il-{add, 23 ta’ Marzu, 2014
15
Internazzjonali
?irkustanzi delikati minn pa;na 14
osservaturi jkunu jridu jevalwaw mill-;did in-numru sinifikanti tal-aspetti tar-relazzjoni mar-Russja. Aspetti li jvarjaw mill-mod kif Washington (ta[t il-Gvern pre/edenti tal-President George W. Bush) naqas milli jirrea;;ixxi bil-qawwa g[allkri]i tal-2008 fil-:or;ja salisforzi falluti tal-President Barack Obama biex ‘ja;;orna’ r-relazzjonijiet ma’ Moska. Minbarra dan, Washington jibqa’ konxju li t-tensjoni marRussja kapa/i t[alli l-implikazzjonijiet madwar l-ispettru talattivitajiet u l-impenji internazzjonali li jinkludu pro;etti tanNazzjonijiet Uniti, il-monitera;; tal-[idma nukleari fl-Iran u r-reazzjonijiet g[all-kri]i fisSirja. L-impatt ekonomiku tal-kri]i jista’ wkoll ji]vol;i f’wie[ed sinifikanti u jeffettwa wkoll ilmod kif jevolvi fix-xhur li ;ejjin, filwaqt li s-sanzjonijiet ekonomi/i tal-Punent qed jitqiesu b[ala fattur importanti. Il-problema, f’dan il-ka], hi li r-Russja wkoll g[andha l-karti x’tilg[ab, g[aliex filwaqt li tista’ ssir il-[sara lill-ekonomija Russa, is-sistema ekonomika globali aktar mifruxa g[andha tbati l-effetti negattivi ta’ din issitwazzjoni. Il-politi/i Amerikani u Ewropej jafu li dan hu minnu u li x’aktarx iridu jkunu lesti j[allsu l-prezz ta’ kull azzjoni li tmur lil hinn mill-kliem fierag[. Intant, mhux esklu] – u b[alma innota s-Segretarju Britanniku g[all-Affarijiet Barranin, William Hague – li lEwropej jistg[u jinsistu aktar bil-mi]uri li jnaqqsu d-dipendenza tag[hom fuq il-provvisti tal-gass mir-Russja. Il-prospett ta’ spinta flesportazzjoni mill-Istati Uniti kapa/i jkun importanti f’dan ilkuntest, i]da wie[ed irid jiftakar li politika b[al din ma sservix g[al ]mien twil. G[alissa, ir-Russja u l-Ewropa jridu jkomplu jiffurmaw ‘i]-]ew;t u/u[‘ tal-kwistjoni dwar lener;ija fejn kull taqlib fis-settur u lil hinn minnu g[andu jfisser ri]ultati negattivi g[al kull min hu involut. F’dawn i/-/irkostanzi delikati hemm [afna x’jista’ jintilef. Issistema internazzjonali qed tiffa//ja t-the]]i] b’implikazzjonijiet li jmorru lil hinn millambitu tar-Russja u l-madwar. U forsi g[all-aktar darba mill-1991 ’l hawn jista’ jirranka l-prospett ta’ relazzjoni aktar ‘bierda u antagonista’ bejn ilPunent u r-Russja, sal-punt fejn il-;enerazzjonijiet il-;odda jibdew ja//ettaw sitwazzjoni b[al din b[ala normali.
Protesta kontra s-sitwazzjoni fil-Krimea quddiem l-Ambaxxata Russa f’Lisbona. (ritratt EPA)