Panie Przewodniczący, Wysoka Rado, Panie Prezydencie, Szanowni Państwo. Na ręce Pana Przewodniczącego i Pana Prezydenta składam serdeczne podziękowania za to, że dziś – w czasie wakacji – została zwołana ta nadzwyczajna sesja Rady Miasta. Dziękuję za ten wielki przejaw Państwa odpowiedzialności i zabiegania o to, aby chronić ten zakład, tą spółkę, która dla nas – mieszkańców Puław i ziemi puławskiej jest priorytetowa. Pozwólcie Państwo, że przedstawię –moją ocenę sytuacji, w jakiej się znalazła Grupa Azoty. Zdaję sobie sprawę, że niektórzy z Państwa zakwestionują ją, albo obarczą łatką „upolitycznienia”, ale jest to głos osoby od samego początku zaangażowanej w ochronę interesów Zakładów Azotowych Puławy. W dniu 11 czerwca 2014r. opinii publicznej została przekazana informacja, że rosyjski Acron działający przez Norica Holding dysponuje już 20% pakietem akcji Grupy Azoty – polskiego giganta chemicznego, spółki determinującej rozwój polskiej gospodarki, zatrudniającej łącznie15 tysięcy pracowników. Uzyskanie przez rosyjski kapitał 20% pakietu akcji Grupy Azoty umożliwia mu wprowadzenie swojego przedstawiciela do Rady Nadzorczej Spółki, a tym samym otwiera mu drogę do pozyskiwania wrażliwych, nieujawnianych publicznie informacji tj patenty, licencje, know-how, ale także daje wpływ na strategiczne decyzje z punktu widzenia Spółki – np. o podziale dywidendy, czy o planowanych inwestycjach. Po ujawnieniu poziomu akcjonariatu Acronu w Grupie Azoty, Minister Skarbu Państwa w wydanym oświadczeniu zaznaczył, że traktuje Grupę Azoty jako spółkę o znaczeniu strategicznym, ale niestety to są tylko słowa, bo oprócz tego zapewnienia nie poszły żadne prawne i skuteczne działania chroniące polską chemię przed wpływem Rosji. W przypadku decyzji podejmowanych w stosunku do spółek chemicznych trudno nie odnieść wrażenia, że rząd działa mało skutecznie, aby zatrzymać ekspansję Acronu i uchronić polską chemię przed nieustannymi próbami wrogiego przejęcia. Ostatnie dwa lata pokazują, że w tym zakresie Rosjanie są zdeterminowani. Brak natomiast jest determinacji ze strony rządu w kwestii zabezpieczenia polskich interesów narodowych.
1
Od początkowych planów konsolidacji spółek chemicznych, które zdaniem rządu miały zablokować wezwanie Acronu na zakup Zakładów Azotowych w Tarnowie, przekonywałam, że próby łączenia spółek z pomniejszaniem w tym procesie roli Zakładów Azotowych w Puławach, w których Skarb Państwa miał ponad 50% akcji, jest błędnym rozwiązaniem. Nie przyjmowałam także rządowej retoryki, że konsolidacja będzie polegała na łączeniu dwóch równoprawnych i autonomicznych podmiotów, gdyż fakty wskazywały, co innego. To Tarnów, który miał mniejszościowy udział Skarbu Państwa, przejął Puławy – spółkę z większościowym udziałem Skarbu Państwa. Teza o równorzędnych podmiotach była utrzymywana do czasu zakończenia procesu konsolidacji. Robiono to w celu zagwarantowania sobie spokoju załogi Zakładu Azotowych w Puławach i mieszkańców Lubelszczyzny. Jednak po wejściu w życie decyzji strona rządowa zmieniła w tym zakresie retorykę i otwarcie zaczęła określać sposób konsolidacji. Minister Paweł Tamborski w dniu 11.07.2013r. w czasie posiedzenia sejmowej Komisji Skarbu Państwa powiedział m.in.: „W wyniku transakcji przejęcia Puław przez Tarnów…”. To był pierwszy i kluczowy błąd Ministra Skarbu Państwa, który wówczas źle wybrał lidera konsolidacji. Drugą sprawą, która zaważyła na bezpieczeństwie Grupy Azoty, była decyzja Ministra Skarbu Państwa o zbyciu pakietu 12% akcji skonsolidowanej Spółki. W momencie przejęcia Puław przez Tarnów Skarb Państwa posiadał 45% akcji. Miał wówczas dwie możliwości – albo zbyć 12% akcji do pułapu 33%, albo zrobić wezwanie na akcje do poziomu 66%. Mimo licznych apeli o zwiększenie pakietu akcji Skarbu Państwa, tak aby zagwarantować stabilny i bezpieczny poziom właścicielski, Minister Skarbu Państwa podjął decyzję o pozbyciu się pakietu 12% akcji, przez co polska chemia została narażona na konsekwentną realizację planu Rosjan. Kolejnym błędem, który naraził polską chemię na rosyjskie wpływy było zbagatelizowanie przez Ministra Skarbu Państwa informacji o wzmożonym zainteresowaniu Rosjan Grupą Azoty, czego dowodem było ujawnienie przez media faktu lobbingu jakiego dopuszczali się polscy politycy, którzy prowadzili rozmowy z rządem w sprawie zakupu przez Acron Grupy Azoty. Chodzi mi głównie o zaangażowanie byłego Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, który w tej sprawie spotykał się m.in. z szefem rządu Donaldem Tuskiem i przewodniczącym Rady Gospodarczej przy premierze Janem Krzysztofem Bieleckim. Sam fakt podejmowania i prowadzenia rozmów powinien
2
uczulić na powagę sytuacji i spowodować podjęcie jak najszybszych działań zabezpieczających interes polskiej spółki. Następnym błędem ze strony Ministra Skarbu Państwa była zbyt duża „ufność” w to, że Rosjanie nie osiągną wymaganego prawem i statutem pułapu akcji, które pozwolą im wprowadzić swojego przedstawiciela do Rady Nadzorczej Spółki. W wielu rozmowach, które przeprowadzałam z wiceministrem Skarbu Państwa Pawłem Tamborskim podnosił on, że Grupa Azoty nie jest zagrożona. Potwierdzał to także w dniu 11.07.2013r. w czasie posiedzenia sejmowej Komisji Skarbu Państwa powołując się na fakt dobrej kooperacji w tym zakresie z innymi inwestorami akcjonariuszami finansowymi, którzy to mieli poprzeć rządowy plan konsolidacji spółek chemicznych. Tylko zapewnienia te okazały się pozorne. Zgodnie z informacją przedstawioną przez Ministra Tamborskiego – 11.07.2013r. Norica Holding, czyli efektywnie Wiaczesław Kantor, posiadała 15,34% akcji Grupy Azoty, natomiast 11 miesięcy później przekroczyła 20% akcji. Podejmowanie dobrych decyzji w sprawie Zakładów Azotowe Puławy, a teraz Grupy Azoty było dla mnie bardzo ważne, jeżeli nie najważniejsze. Dlatego też od samego początku, kiedy obecny rząd rozpoczął proces konsolidacji, podejmowałam się wszelkich możliwych działań oraz wskazywałam na wszystkie pojawiające się wątpliwości czy zastrzeżenia, jeżeli chodzi o podejmowane przez rząd decycje. Niestety dziś mogę powiedzieć, że moje przewidywania się sprawdziły. W sprawie Zakładów Azotowych Puławy i zagwarantowaniu im pozycji dominanta w rozpoczętym procesie konsolidacji, niejednokrotnie pukałam do drzwi Ministerstwa Skarbu Państwa. Razem z Panem Prezydentem przekonywaliśmy, że bezpieczeństwo polskiej chemii mogą zapewnić Zakłady Azotowe Puławy, które traktowane były jako lider polskiej gospodarki. W tej sprawie odbywały się posiedzenia komisji zwoływane na wniosek posłów Prawa i Sprawiedliwości, konferencje prasowe, ale także przypomnieć należy zorganizowaną przez związki zawodowe pikietę pod Ministerstwem Skarbu. Niestety Minister Skarbu pozostał nieugięty. Mogę dziś powiedzieć, że partykularne interesy i zapewne zobowiązania partyjne wzięły górę nad rozsądkiem. Pamiętam jak pod Ministerstwem Skarbu latem 2012r. mówiłam, że Minister Budzanowski powinien pamiętać, że jego poprzednik nie jest już ministrem. Dziś, kiedy Grupa Azoty, nieumiejętnie ochraniana znalazła się w niebezpieczeństwie wpływu Rosjan podejmujemy na nowo działania. Powiem tylko o niektórych.
3
W dniu 25 czerwca 2014r. na posiedzeniu plenarnym sejmu odbyła się z inicjatywy KP PiS debata na temat: „Bezpieczeństwo gospodarcze Polski po przejęciu 20% akcji Grupy Azoty przez spółkę Norica Holding, zależną od rosyjskiego Acronu”; W dniu 04.07.2014r. zainaugurowałam w Puławach akcję zbierania podpisów pod apelem do Ministra Skarbu Państwa w sprawie prawnego uznania Grupy Azoty za spółkę strategiczną dla polskiej gospodarki. Natomiast w najbliższą środę odbędzie się Komisja Skarbu Państwa zwołana na wniosek posłów Prawa i Sprawiedliwości, której temat będzie dotyczył zagrożeń jakie płyną z powiększenia pozycji rosyjskiego kapitału w akcjonariacie Grupy Azoty. Zapraszam na to posiedzenie komisji. Myślę, że to będzie dobra płaszczyzna do rozmowy o naszych spostrzeżeniach oraz do zaprezentowania stanowiska, które Państwo dziś podejmiecie, a za które jeszcze raz dziękuję.
4