Zarządca Doradca luty 2018 OIGN Gdańsk

FINANSE CO NAS GRYZI E

O S OB IE I O N A S

UWAGA NA ICO

POZNAJMY SIĘ!

ODPOWIEDZI

Inwestujesz? Poznaj Na ważne pytania s. 10 zagrożenia związane z ICO s.71

Działalność i osiągnięcia Firm Członkowskich OIGN s.4

Biuletyn Informacyjny OIGN

Z AR ZĄDCA - D O R A D CA LUTY 2018

ZIMA W (WIELKIM) MIEŚCIE Przełom roku 2017 i 2018 przyniósł spodziewane mniej lub bardziej mrozy oraz opady białego puchu. Jak to w życiu bywa to, co dla korzystających z zimowego wypoczynku jest niewątpliwie powodem do radości i okazją do aktywnego spędzania czasu, dla zarządców i administratorów nieruchomości, jak również dla władz miejskich nierzadko stanowi niemałe wyzwanie. (c.d. s.10)

www.oign.pl biuro@oign.pl

2

LUTY 2018

S ŁO W O PA N I P R E Z E S

ALEKSANDRY KURZYK TYTUŁEM WSTĘPU

Koleżanki i Koledzy!

Przełom Roku 2017/2018 już za nami. Zakończyły się również obchody 25- lecia istnienia naszej organizacji które, moim i, jeśli sądzić po wynikach ankiet, Waszym zdaniem należy zaliczyć do udanych.

Obecnie wchodzimy w okres wytężonej pracy związanej z przygotowaniem się do realizacji postanowień wynikających ze wstępnego podsumowania działań ubiegłego roku, jak również z wyznaczaniem kierunków działania i celów na rok bieżący.

Jednym z takich celów jest uatrakcyjnienie naszego wydawnic-

twa zarówno pod względem wizualnym, jak i merytorycznym, tak aby jak najlepiej odpowiadało na Wasze potrzeby i oczekiwania.

Dlatego też zachęcam Was gorąco do współtworzenia naszego Biuletynu. W każdym wydaniu chcielibyśmy zamieszczać informacje dotyczące Firm Członkowskich OIGN, jak również poruszać tematy związane z problemami z którymi spotykacie sie na codzień w swojej działalności.

W związku z powyższym miło mi poinformować, iż możecie przysyłać materiały o swoich firmach (działalnośc, osiągnięcia) na adres biuro@oign.pl, a my

Zarządca Doradce | Luty 2018

sukcesywnie będziemy je zamieszczać na łamach naszego wydawnictwa.

Prosimy również o nadsyłanie tematów i pytań dotyczących bieżących kwestii i nurtujących Was problemów, a my postaramy się na nie odpowiedzieć, korzystając z obszernej wiedzy naszych ekspertów i współpracowników.

Na łamach obecnego wydania, oprócz pytań i odpowiedzi, zajmujemy się m.in. zmianą polityki w zakresie warunków realizacji przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych.

Nawiązując do planowanych wydarzeń, możemy juz wstępnie podać datę Walnego Zgromadzenia naszej Izby, to jest 1011 maja 2018r. w Hotelu Rewita w Sopocie, znanym Wam już z obchodów 25-Lecia. Prosimy więc o zakreślenie tego terminu w kalenadrzu!

Z życzeniami wielu sukcesów

Aleksandra Kurzyk Prezes OIGN

LUTY

2018

3

Gdańsk- Stare Miasto i Motława Zarządca Doradca | Luty 2018

4

LUTY 2018

ZAKŁAD GOSPODARKI MIESZKANIOWE J

W TO R U N I U POZNAJMY SIĘ!

Plac Świętej Katarzyny 5

Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Toruniu gospodaruje mieszkaniowym zasobem Gminy Miasta Toruń.

Administruje 795 obiektami, w tym budynkami gminnymi oraz 208 budynkami stanowiącymi własność wspólnot mieszkaniowych. Łącznie w administracji ZGM znajduje się 7.180 lokali mieszkalnych i 435 lokali użytkowych (w tym 71 fortów).

Tu przyjmowane są wnioski o wynajęcie lokali mieszkalnych. Ponadto prowadzone są zamiany mieszkań, wynajmowane są lokale użytkowe oraz powierzchnie reklamowe.

Zarządca Doradce | Luty 2018

LUTY

2018

5

Ul. Andersa 81-1

Piekary 14

Ul. Kniaziewicza 24 ZarzÄ…dca Doradca | Luty 2018

6

LUTY 2018

P R O B L E M AT YC Z N E PRZYŁĄCZA LEGISLACJA autor: Irena Matyka Definicja przyłącza kanalizacyjnego i przyłącza wodociągowego w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2017.

W drugiej połowie 2017r. niektóre przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne zmieniły swoją politykę w zakresie warunków realizacji przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych . Zmiana podyktowana była uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2017 /Sygn. akt III SZP 2/16/. Sąd Najwyższy w powiększonym składzie po rozpoznaniu zagadnienia prawnego: 1. Czy przyłączem kanalizacyjnym w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jest przewód łączący instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług, zakończoną studzienką, z siecią kanalizacyjną: a) na odcinku od studzienki do sieci kanalizacyjnej, b) na odcinku od studzienki do granicy nieruchomości, c) na odcinku od budynku do studzienki?

2. Czy przyłączem wodociągowym w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jest przewód łączący sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług na całej swojej długości, czy też odcinek przewodu między granicą nieruchomości a wewnętrzną instalacją wodociągową w tej nieruchomości? podjął następującą uchwałę : Przyłączem kanalizacyjnym w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jest przewód łączący wewnętrzną instalację kanalizacyjną zakończoną studzienką w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, na odcinku od studzienki do sieci kanalizacyjnej, Przyłączem wodociągowym w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jest przewód łączący sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług na całej swojej długości.

Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków definiuje w art. 2 pkt 5 oraz art. 2 pkt 6 pojęcia przyłącza kanalizacyjnego oraz przyłącza wodociągowego ale pozostaje niejasne, jak należy wyznaczać granice przyłączy i co się z tym wiąże zakres obowiązków odbiorców usług i podmiotów odpowiedzialnych za ich świadczenie.

Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków przyłącze kanalizacyjne to odcinek przewodu łączącego wewnętrzną instalację kanalizacyjną w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, za pierwszą studzienką, licząc od strony budynku, a w przypadku jej braku do granicy nieruchomości gruntowej. Wykładnia tego przepisu, na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy jest przedmiotem licznych Zarządca Doradce | Luty 2018

LUTY

2018

7

kontrowersji prowadzących do rozbieżnych stanowisk, zarówno w orzecznictwie sądowym, jak i w piśmiennictwie.

Sąd Najwyższy zauważył, że definicja przyłącza kanalizacyjnego nie jest precyzyjna w zakresie, w jakim ma wyznaczać jego granice w przestrzeni. Punktem granicznym przyłącza jest pierwsza studzienka albo granica nieruchomości, ale niejasne jest, czy jest to punkt początkowy czy końcowy odcinka przewodu stanowiącego przyłącze. Sąd Najwyższy podkreślił , że literalna wykładnia nie pozwala na rozstrzygnięcie problemu, czy jest to odcinek od budynku do studzienki (bądź do granicy nieruchomości), czy między studzienką (granicą) a siecią. Sąd Najwyższy zauważył, że art. 2 pkt 5 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu i zbiorowym odprowadzaniu ścieków , wykładany językowo, można rozumieć na różne sposoby. Rozważając różne możliwości rozumienia tego przepisu można przyjąć ,że przyłącze kanalizacyjne w każdym przypadku kończy się na granicy nieruchomości, bez względu na to, czy między wewnętrzną instalacją kanalizacyjną w nieruchomości a siecią znajduje się studzienka oraz bez względu na to, czy studzienka taka zlokalizowana jest w granicach nieruchomości albo, że kryterium studzienki jest kryterium podstawowym.

Przyjęcie założenia ,że przyłącze kanalizacyjne zawsze będzie kończyć się na granicy nieruchomości, jest zdaniem Sądu sprzeczne z koncepcją przyłącza w potocznym i technicznym rozumieniu, jako połączenia konkretnej instalacji z istniejącą siecią. Wg Sądu interpretacja art. 2 pkt 5 ustawy w jego obecnym brzmieniu wymagałaby przyjęcia założenia, zgodnie z którym za pierwszą studzienką od strony budynku powinna być już sieć kanalizacyjna, a zatem przedsiębiorstwo sieciowe powinno doprowadzić ją do miejsca, w którym studzienka zostanie lub została wybudowana. Posłużenie się kryterium studzienki, zdaniem Sądu Najwyższego dostarcza argumentów przemawiających za tym, że to właśnie na studzience kończy się instalacja odbiorcy usług przedsiębiorstwa kanalizacyjnego. Skoro z rozporządzenia w sprawie warunków technicznych wynika, że instalacja kanalizacyjna projektowanego budynku ma się kończyć studzienką (zlokalizowaną z założenia poza obrysem budynku), to studzienka stanowi punkt końcowy instalacji kanalizacyjnej i to tę instalację przyłącze kanalizacyjne ma połączyć z siecią kanalizacyjną.

Zgodnie z brzmieniem art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków przyłącze wodociągowe to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym.

Sąd stwierdził, że w orzecznictwie sądów powszechnych ujawniły się rozbieżności w zakresie wykładni art. 2 pkt 6 ustawy. Zdaniem Sądu Najwyższego wykładnia art. 2 pkt 6 zgodnie z którą przyłączem wodociągowym jest odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług, to dopuszczalne jest wyznaczenie początkowego punktu tego odcinka. Sąd zauważył, że definicja przyłącza wodociągowego jest sformułowana zupełnie odmiennie od definicji przyłącza kanalizacyjnego. O ile bowiem w definicji przyłącza kanalizacyjnego uwypukla się połączenie wewnętrznej instalacji w nieruchomości z siecią kanalizacyjną, o tyle optyka przyjęta w definicji przyłącza wodociągowego jest inna, gdyż ma ono łączyć sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy. Sąd Najwyższy przyjął stanowisko, że interpretacja pojęcia przyłącza wodociągowego nie wymaga modyfikacji. Zapewnienie spójności definicji przyłącza kanalizacyjnego i wodociągowego nie jest bowiem ani konieczne, ani możliwe gdyż obie definicje różnią się istotnie w swej treści. Definicja przyłącza wodociągowego nie była zmieniana od 2002 r. , w swej treści nie ma odniesienia do „granicy nieruchomości”, to nie można też znaleźć argumentów które przemawiałyby za potrzebą jej modyfikacji . W odróżnieniu od sieci kanalizacyjnej, w przypadku której istnieje ustawowy obowiązek przyłączenia, przyłączenie do sieci wodociągowej jest bowiem dobrowolne (o ile na nieruchomości nie można zlokalizować własnego ujęcia wody).

Sąd zastrzegł ,że odrębną sprawą są kwestie własności przyłącza. Są one zdaniem Sądu poza zakresem normowania przepisu art. 2 pkt 5 i pkt 6 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków i nie powinny rzutować na zastosowanie przepisu rozstrzygającego o tym, kto i w jakim zakresie pokrywa koszty podłączenia nieruchomości do sieci. Odwołanie się do posiadania przyłącza pojawia się dopiero na etapie rozgraniczenia praw i obowiązków stron umowy o zaopatrzenie, gdy nieruchomość została już podłączona do sieci.

Zarządca Doradca | Luty 2018

8

LUTY 2018

Sąd Najwyższy przyjął, że art. 15 ust. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków rozstrzyga o tym, kto ma pokryć koszty wybudowania przyłącza. Wynika z niego , że realizację budowy przyłączy do sieci zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci, co oznacza, że osoba ta ma zarówno sfinansować budowę przyłączy (na własny koszt), jak i doprowadzić do ich wybudowania (zapewnia realizację budowy przyłączy). Art. 15 ust. 2 ustawy można zatem traktować jako przepis nakładający na osobę ubiegającą się o przyłączenie do sieci wyłącznie obowiązek finansowego i organizacyjnego zastąpienia przedsiębiorstwa sieciowego w realizacji brakującego „odcinka sieci”, który pozwoli na doprowadzanie wody do instalacji wewnętrznej albo odprowadzanie ścieków z instalacji wewnętrznej w nieruchomości.

Przedsiębiorstwo sieciowe nie jest bowiem zobowiązane do rozbudowy sieci celem podłączenia do niej każdej nieruchomości, ale w przypadku wybudowania brakującego odcinka, określanego mianem przyłącza, jest zobowiązane przyłączyć nieruchomość do sieci. Skoro koszty przyłączenia nieruchomości (instalacji w nieruchomości) do sieci obciążają osobę ubiegającą się o przyłączenie do sieci, to nawet jeżeli w wyniku realizacji budowy przyłącza dojdzie do zespolenia przyłącza z istniejącą siecią i przekształcenia przyłącza w element sieci , osobie takiej nie będzie przysługiwało roszczenie z art. 49 § 2 k.c. o odpłatne przejęcie urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych gdyż nie obejmuje ono przyłączy kanalizacyjnych. Sąd Najwyższy nie wyklucza możliwości przekształcenia przyłącza w sieć, jeżeli przedsiębiorstwo kanalizacyjne nabędzie posiadanie tego odcinka

przewodu.

Za potraktowaniem przyłącza jako elementu składowego sieci, po jego przyłączeniu do sieci, przemawia definicja sieci z art. 2 pkt 7 ustawy. Skoro siecią zgodnie z art. 2 pkt 7 ustawy są przewody w posiadaniu przedsiębiorstwa, które służą do dostarczania wody albo odprowadzania ścieków, to wskutek przyłączenia do sieci możliwe jest odprowadzanie cieczy od odbiorcy usługi. Najpóźniej z chwilą połączenia urządzenia z siecią przedsiębiorstwa sieciowego, obejmuje ono władztwo nad urządzeniem w celach związanych z działalnością przesyłową. Połączenie sieci z instalacją wewnętrzną w nieruchomości ma na celu zapewnienie dostarczania mediów odbiorcy, zatem przyłącze ściśle wiąże się z funkcjami wykonywanymi przez sieć wodociągową albo kanalizacyjną.

Dlatego przyłącze powinno wchodzić ostatecznie w skład sieci, ponieważ służy do odprowadzania ścieków, jest przewodem i jest wykorzystywane w tym celu przez przedsiębiorstwo sieciowe.

Zasadniczym kryterium zdaniem Sądu wyznaczającym co jest siecią, a co przyłączem, jest to, kto faktycznie daną rzeczą włada. O kwalifikacji zatem przewodów kanalizacyjnych i wodociągowych wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi odprowadzane są ścieki lub którymi dostarczana jest woda, jako sieci, każdorazowo decyduje moment, w którym elementy składające się na sieć są oceniane. Jeżeli bowiem w wyniku realizacji budowy przyłącza dojdzie do jego zespolenia z istniejącą siecią, to przyłącze przekształci się w element sieci.

JAKIE JEST STANOWISKO GIODO Z 12 STYCZNIA 2018 R. Czy w przypadku stwierdzenia naruszeń w pierwszym okresie po wejściu RODO od razu urząd będzie nakładał kary, czy przewiduje swoisty okres ulgowy?

Zarządca Doradce | Luty 2018

LUTY

2018

9

W opinii dr Edyty Bielak-Jomaa, generalnego inspektora ochrony danych osobowych, idealnie by było, gdyby tych kar w ogóle nie trzeba było nakładać. Jej zdaniem nie będzie takiej konieczności, jeśli administratorzy będą rzeczywiście dobrze przygotowani do nadchodzących zmian, a mieli na to dwa lata. Niemniej przepisy RODO przewidują kary finansowe i trzeba o tym pamiętać. Wprowadzają tez górna ich granicę: jest to 20 mln euro bądź 4% rocznego światowego obrotu firmy. Ale z całą pewnością chodzi tutaj o wielkich graczy, dla których 20 mln euro to nie są wielkie pieniądze. W przekonaniu dr Edyty Bielak-Jomaa istotne jest przede wszystkim budowanie zaufania między firma a jej klientem. Ważne jest poczucie, iż ktoś, kto wykorzystuje dane osobowe obywatela, rzeczywiście odpowiedzialnie obchodzi się z informacjami na jego temat, i że są one bezpieczne. Niemniej w art. 83 RODO opisane są ogólne warunki nakładania administracyjnych kar pieniężnych, które zobowiązują organ nadzorczy, aby przy ich wymierzaniu brał pod uwagę 11 równych kryteriów. Dlatego m.in. określanie wysokości kary będzie miało charakter indywidualny. Powołany przepis zobowiązuje zad organ nadzorczy do tego, aby kary były w każdym przypadku skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Czy mali przedsiębiorcy będą w kontekście wykonywania obowiązków RODO traktowani przez organ inaczej (łagodniej) niż duzi przedsiębiorcy?

Kwestia ta nie będzie miała znaczenia. Pod uwagę brane będą przede wszystkim sposób przetwarzania danych czy też skala ewentualnych naruszeń. Ponadto przepisy RODO są sformułowane w sposób na tyle ogólny i elastyczny, że zakres obowiązków, które musi wypełnić dany podmiot, zależy głównie od tego, jakie dane i w jaki sposób przetwarza. To zaś często jest zależne od jego wielkości. Niemniej warto zauważyć, że kary to tylko jeden z instrumentów, który ma do dyspozycji GIODO w celu zapewnienia instytucji ochrony danych osobowych obywateli, które powinny być umiejętnie zastosowane. Przykładowo należą do nich takie uprawnienia jak: wydawanie ostrzeżeń administratorowi danych, udzielanie upomnień czy też nakazanie okr4eślonego zachowania, takiego jak spełnienie żądania osoby, której dane dotyczą.

Przepisy RODO nie dają szczegółowych wskazówek, w jaki sposób zabezpieczyć dane osobowe. Jak GIODO będzie oceniał, czy przedsiębiorca zastosował właściwe środki?

RODO nie wskazuje środków technicznych i organizacyjnych, jakie administrator danych powinien zastosować w celu zapewnienia właściwej ochrony przetwarzanym danym, dotyczy to zarówno danych przetwarzanych w sposób tradycyjny (spisy, kartoteki, skorowidze, wykazy, a także wszelkie pisma występujące w postaci papierowej), jak i danych przetwarzanych przy użyciu systemów informatycznych. RODO stanowi jedynie, że środki, jakie administrator jest zobowiązany zastosować, powinny być odpowiednie do zakresu, kontekstu i celu, a także ryzyka naruszenia ochrony przetwarzanych danych. W tym akcie prawnym nie znajdujemy podpowiedzi, jakie działania należy podjąć, aby ryzyko ocenić, ani żadnej metodyki w tym zakresie. RODO stanowi jednak, że przy ocenie ryzyka i ustanawianiu zabezpieczeń minimalizujących to ryzyko należy uwzględnić stan wiedzy technicznej, koszt wdrażania, a także skutki, jak zidentyfikowane zagrożenia mogą wpłynąć na naruszenie praw i wolność osób, których dane są przetwarzane.

Dlatego teraz musimy nauczyć się nowego podejścia. Zgodnie z nim, niezależnie od wartości, jaką mają określone dane, ważny jest kontekst, w jakim są one przetwarzane. To od niego zależą skutki, jakie może wywołać naruszenie ochrony danych osobowych. Przykładem może być zagrożenie utraty ciągłości dostępu do danych. W przypadku sklepu internetowego ciągłość jest bardzo istotna, zwłaszcza dla właściciela sklepu, bo przekłada się na straty związane ze zmniejszeniem obrotów (klient może zamówić towar w innym sklepie), ale nie krytyczna (klient może zamówić towar później). Natomiast w przypadku usług medycznych brak ciągłości działania, np. w zakresie dostępu do danych medycznych lub usług, może powodować konsekwencje w postaci utraty zdrowia, a nawet życia.

Uwzględnienie kontekstu przetwarzania danych to niezbędny element podejścia opartego na ryzyku. Tylko pełne informacje o kontekście użycia danej informacji pozwolą na rzetelną ocenę skutków związanych z ich brakiem, przekłamaniem lub nieuprawnionym ujawnieniem. Kontekst to również czynniki, które mogą spowodować utratę, nieuprawnione wykorzystanie lub brak dostępu do przetwarzania danych.

Dla ułatwienia przyjęcia właściwych rozwiązań w tym zakresie GIODO przygotował dwuczęściowy poradnik, który jest dostępny na stronie internetowej urzędu pod linkiem www.gioo.gov.pl/pl/1520282/10294.

Zarządca Doradca | Luty 2018

10

LUTY 2018

ZIMA W (WIELKIM) MIEŚCIE OBOWIĄZKI ZARZĄDCY autor: Magdalena Ewa Pawłowska

Wraz z rozpoczęciem ferii zimowych, a w niektórych rejonach kraju już nawet i wcześniej nastąpiła zmiana aury na typową dla tej pory roku, z mrozami i obfitymi opadami białego puchu. To, co dla wielu stanowi powód do radości i zaproszenie do sportowej aktywności na świeżym powietrzu, dla innych, przede wszystkim dla władz miejskich, zarządców i właścicieli nieruchomości, stanowić może niemałe wyzwanie.

Wedle ustawy O utrzymaniu porządku i czystości w gminach na właścicielach, zarządcach, jak również innych podmiotach władających nieruchomościami spoczywa obowiązek utrzymania w czystości i porządku chodnika wzdłuż jej granicy. Pod pojęciem chodnika rozumie się przy tym wydzieloną część drogi publicznej służącą do ruchu pieszego,

przylegającą bezpośrednio do nieruchomości. Co ciekawe, wyjątek od tego obowiązku stanowią chodniki, na których dopuszczony jest płatny postój pojazdów samochodowych.

Tyle ustawa. Jak jednak wygląda praktyka? Podejście bywa tutaj bardzo różne. Większość właścicieli prywatnych nieruchomości jednorodzinnych oraz zarządców niewielkich nieruchomości bierze sprawy (dosłownie) w swoje ręce, nie oszczędzając sił i szufli, tudzież posiłkując się nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi.

Do tych niewątpliwie zaliczyć możemy odśnieżarki mechaniczne, których obecnie na rynku dostępne jest całe spektrum,

Zarządca Doradce | Luty 2018

od ręcznych, przypominających zmodernizowane szufle, po skomplikowane pojazdy gąsiennicowe. Zaznaczyć tu należy, iż mimo dostępnych obecnie różnorodnych środków służących do posypywania chodników celem usunięcia zalegającego lodu i śniegu, nie wszystkie z nich można swobodnie używać. Listę substancji dopuszczonych do tego celu znajdziemy w stosownym rozporządzeniu Ministra Środowiska.

Zarządcy i właściciele większych nieruchomości najczęściej sięgają po alternatywne rozwiązania. Jednym z nich jest całoroczna współpraca z firmą, która dba o porządek i czystość

LUTY

2018

11

zarówno w obrębie nieruchomości, jak i wzdłuż jej granic, najczęściej w ramach zryczałtowanej opłaty miesięcznej. Plusem takiego rozwiązania jest niewątpliwie brak wzrostu opłat za utrzymanie części wspólnej nieruchomości w okresie zimowym, jak również zaufanie do firmy, wypracowane na drodze długotrwałej współpracy. Innym rozwiązaniem jest outsourcing, czyli zlecenie wykonania prac z zakresu sezonowego utrzymania czystości firmie zewnętrznej, najczęściej w ramach określonej z góry jednorazowej opłaty.

Plusem takiego rozwiązania jest ponoszenie kosztów usługi jednorazowo, tylko w sezonie zimowym lub w zależności od potrzeb. Minusem natomiast okresowy wzrost ceny utrzymania części wspólnej nieruchomości, jak również brak stałej współpracy z jedną firmą a co za tym idzie, ograniczone do niej zaufanie.

Należy jednakże pamiętać, iż na utrzymaniu w należytym porządku chodnika obowiązki zarządcy się nie kończą. Odpowiada on również między innymi za usuwanie zalegającego śniegu z dachu budynku, jak również sopli i nawisów śnieżnych, a także zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania nieruchomości w trakcie obfitych opadów atmosferycznych i ich następstw. Co ważne, osoba bądź firma wykonująca prace na wysokości (czyli powyżej 1 metra, jeśli powierzchnia pracy nie jest ograniczona barierą wysokości co najmniej 150 cm) musi posiadać stosowne uprawnienia, co jest regulowane paragrafem 105 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U.03.169.1650). Obowiązkiem zarządcy jest również zapewnienie bezpieczeństwa użytkowników nieruchomości i terenu przyległego podczas przeprowadzania prac związanych z usuwaniem z oczyszczaniem dachu.

W okresie zimowym należy również szczególnie zadbać o sprawność i drożność kanałów wentylacyjnych budynku, aby uniknąć ewentualnych przypadków zatruć, jak również ogólny stan instalacji i urządzeń, szczególnie tych narażonych na bezpośredni wpływ zmiennych warunków atmosferycznych. Najlepszym rozwiązaniem jest wykonanie przeglądu technicznego nieruchomości pod tym kątem wykonać jeszcze jesienią, aby w okresie zimowym uniknąć niepotrzebnego stresu i móc korzystać z piękna przyprószonego białym puchem krajobrazu.

Zarządca Doradca | Luty 2018

12

L U T Y 2S0e 1 8 rwis

i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

Pytanie

Odpowiedź

Czy deweloper może wstrzymać przekazania dostępu do mieszkania z powodu zaległości?

Deweloper nie może wstrzymać przekazania konsumentowi dostępu do mieszkania z powodu zaległości niezwiązanych bezpośrednio z jego zakupem.

Wynika tak z opublikowanego właśnie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Uznał on, że postanowienie umowne, które uzależnia przekazanie kluczy do mieszkania od rozliczenia się z tytułu umowy o wykonanie zmian lokatorskich, stanowi klauzulę abuzywną. A co za tym idzie, lokal należy konsumentowi wydać.

Rzecz w tym, że wielu deweloperów ma tak skonstruowane umowy, że wydanie kluczy do lokalu uzależnia od uiszczenia opłaty za korekty.

Jak się jednak okazało, jest to niezgodne z prawem.

Czy to prawda, że nie mamy wieloletnich planów rozwoju infrastruktury?

Dlaczego drogi budujemy tak chaotycznie – ciągle zmieniając prawo, bez strategicznych planów i kumulując zamówienia co kilka lat? To główne pytania, które stawia firma analityczna Multiconsult (działa od 109 lat, to jeden z największych graczy na rynku firm analitycznych i doradczych w dziedzinie transportu, infrastruktury i budownictwa; w Polsce jest od 1992 r.), która opracowała raport podsumowujący budowę dróg w kraju w ostatnich 25 latach.

Powinniśmy m.in. ustalić przebieg i przybliżony harmonogram budowy wielkiej obwodnicy Warszawy. Już teraz widać, że istniejący odcinek na północy stolicy (trasa S8) przestaje spełniać swoją funkcję.

Poprowadzono ja przez dość gęsto zabudowaną część miasta, ma dużo skrzyżowań i w efekcie jest notorycznie zakorkowana. Rząd mówi teraz o wytyczeniu pierwszych fragmentów wielkiej obwodnicy Warszawy przy okazji budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego, ale konkretów na razie brak.

Czy narzucanie Prezesowi Urzędu Ochrony Danych Osobowych zastępców jest niezgodne z unijnymi przepisami?

Przygotowany przez Ministerstwo Cyfryzacji projekt nowych przepisów przewiduje zastąpienie generalnego inspektora ochrony danych osobowych nowym organem – Urzędem Ochrony Danych Osobowych.

Zmieni się nie tylko nazwa, ale też sposób wyboru szefostwa tego urzędu. Prezes będzie wybierany przez Sejm, ale jego kandydaturę zgłosi premier. Najwięcej kontrowersji wzbudza jednak sposób powoływania jego zastępców. Dwaj mają zostać wskazani przez ministra cyfryzacji, a jeden przez ministra spraw wewnętrznych i administracji. Mówiąc wprost – prezes UODO będzie musiał pracować z zastępcami narzuconymi mu z zewnątrz.

Teraz okazuje się, że rozwiązanie to może być niezgodne z przepisami unijnymi. Tak przynajmniej wynika z opinii Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Jak po 1 stycznia 2018 r. będą naliczane sankcje za korzystanie z usług wodnych bez pozwoleń?

Wchodząca w życie 1 stycznia ustawa z 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz.U. poz. 1566) wśród instrumentów ekonomicznych służących gospodarowaniu wodami przewiduje opłaty podwyższone.

Są one ponoszone jako następstwo przekroczenia lub naruszenia warunków korzystania ze środowiska ustalonych określonymi decyzjami albo wręcz korzystania ze środowiska bez wymaganych decyzji administracyjnych. Choć w nazwie pojawia się pojęcie opłaty i 4/71

Zarządca Doradce | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY

2018

13

zostały one zaliczone przez ustawodawcę do zbioru instrumentów ekonomicznych służących gospodarowaniu wodami, to faktycznie są to sankcje – rodzaj administracyjnych kar pieniężnych. I w dodatku – dotkliwie. Ich wysokość będzie bowiem wyższa o 500% lub 10-krotnie w stosunku do opłat, jakie podmiot poniósłby za usługi wodne, gdyby zachował się zgodnie z prawem.

Rodzaje Jak wynika z art. 280 prawa wodnego, opłatę podwyższoną ponosi się w razie: 1)korzystania bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego albo pozwolenia zintegrowanego z usług wodnych polegających na: a)wyborze wód podziemnych lub wód powierzchniowych, b)wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, 2)przekroczenia warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym przy korzystaniu z usług wodnych polegających na: a)poborze wód podziemnych lub wód powierzchniowych, b)wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi.

Sytuacja zmienia się częściowo w odniesieniu do pozwoleń wodnoprawnych od 1 stycznia 2018 r. Mianowicie art. 414 ust. 2 prawa wodnego stanowi, że pozwolenia wodnoprawne, o których mowa w art.

389 pkt 1-3 (a więc również na usługi wodne), nie wygasają, jeżeli zakład w terminie 90 dni przed upływem okresu, o którym mowa w ust.

1 (a więc okresu, na które było wydane), złoży wniosek o ustalenie kolejnego okresu obowiązywania tych pozwoleń. Ustawodawca daje więc, przede wszystkim przedsiębiorcom, pewien mechanizm pozwalający na uniknięcie opłat podwyższonych. Jeżeli jednak nie zostanie zachowany powyższych termin na złożenie wniosku o kolejny termin obowiązywania pozwolenia, wówczas nadal pozostaje korzystającemu z wód nadzieja, że organ sprawnie załatwi sprawę i uzyska ostateczną decyzje przed upływem okresu, na który było udzielone poprzednie pozwolenie.

Opłatę podwyższoną za korzystanie z wód z przekroczeniem pozwoleń ustala, w drodze decyzji, właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska. Na potrzeby ustalenia jej wysokości może wykorzystać informacje z ewidencji prowadzonej przez Wody Polskie, o której mowa w art. 302 ust. 1. Jest to ewidencja, która będzie prowadzona na podstawie pozwoleń wodnoprawnych, pozwoleń zintegrowanych, pomiarów dokonywanych przez podmioty zobowiązane do ponoszenia opłat za usługi wodne oraz innych danych technicznych i technologicznych. Ewidencja ma być aktualizowana co roku. Zawierać ma informacje: o ilości i jakości pobranych wód podziemnych i wód powierzchniowych; o ilości, stanie i składzie ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi; o ilości wód odprowadzanych do wód; o wielkości i rodzaju uszczelnionej powierzchni, systemu odbioru wód opadowych lub roztopowych oraz wielkości retencji w 5/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

14

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY 2018

procencie wielkości spływu; o wielkości produkcji ryb lub innych organizmów wodnych w stawach o wodzie stojącej oraz powierzchni użytkowej tych stawów eksploatowanych w cyklu produkcyjnym w obiektach chowu lub hodowli tych ryb lub tych organizmów, za okres od 1 mają roku rozpoczynającego cykl do 30 kwietnia roku następującego po zakończeniu tego cyklu produkcyjnego; o wielkości średniego niskiego przepływu z wielolecia (SNO); o udokumentowanych zasobach wód podziemnych.

Dostęp do powyższej ewidencji będzie bezpłatny (art. 302 ust. 2 ustawy).

Termin wniesienia Opłatę powyższą wnosi się na rachunek bankowy Wód Polskich.

Należy tego dokonać w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja ja nakładająca stała się ostateczna.

Skokowy wzrost zwrotów VAT To zaskakująco duża zmiana, jeśli porównać ja ze zwrotami, o jakie większy o 2,4 mld zł niż rok wnioskowano w pierwszym półroczu. Wtedy kwoty były mniejsze niż wcześniej rok wcześniej (w I kwartale o 19 mln zł, w II o 315,8 mln zł). Dla Ministerstwa Finansów był to jeden z dowodów na to, że poprawa ściągalności jest faktem. Skoro lukę w VAT generowały wyłudzenia zwrotów, to spadek ich deklarowanych wartości miał oznaczać odwrót nieuczciwych podatników. Wszystko to działo się w warunkach dużego wzrostu wpływów VAT brutto (czyli bez uwzględniania wypłat zwrotów).

W I kwartale wzrósł on o 3,7 mld zł, w II kwartale już o prawie 6 mld zł.

W III kwartale było niewiele gorzej, bo 5,5 mld zł.

Ale w III kwartale podatnicy zażądali również znacznie większych zwrotów. Czy to oznacza, że ściągalność przestaje się poprawiać?

Ministerstwo Finansów nie chce o tym słyszeć. Tłumaczy to dużym wzrostem eksportu. W przypadku sprzedaży do innych krajów UE – a to z nimi mamy większość obrotów handlowych – obowiązuje zerowa stawka VAT. Co oznacza, że eksporterzy nie odprowadzają podatku od własnej sprzedaży, ale mogą odliczać VAT naliczony w zakupach, np. surowców do produkcji. Inny argument, jaki podaje resort, to inwestycje – firmy dokonując zakupów inwestycyjnych, mogą również odliczać VAT naliczony.

Co wynika z raportu o bezpieczeństwie energetycznym?

Nasz kraj skupia się na planowaniu strategii w zbyt krótkiej perspektywie do 2030 r. Utrzymanie kluczowej roli energetyki węglowej – choć może wydawać się uzasadnione z perspektywy polskich doświadczeń – jest w dłuższej perspektywie ryzykowane – twierdzi WiseEuropa. Rząd wciąż nie ogłosił decyzji dotyczącej budowy (lub rezygnacji z niej) elektrowni atomowej. I choć mówi się o utrzymaniu pozycji węgla brunatnego, to kluczowych decyzji w sprawie uruchomienia odkrywek Ościsłowo (ZE PAK) i Złoczew (PGE) też nie ma. A znaczenie węgla kamiennego słabnie.

Czego oczekuje się od bankowego pakietu usług?

Czasem, żeby ruszyć z biznesem albo nadać nową dynamikę potrzebny jest właściwy impuls, dotarcie do właściwego kręgu odbiorców. Nie sposób obecnie działać efektywnie bez obecności w

Zarządca Doradce | Luty 2018

6/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY

2018

15

sieci, ale czasem przedsiębiorcy nie potrafią się w niej odnaleźć. W Raiffeisen Polbanku uznano, że warto to klientom ułatwić. Stąd pomysł współpracy z WingsBridge.

Budujemy firmę, która pomaga rozwijać się innym przedsiębiorstwom.

Bo jeśli oni będą się rozwijać, to i my razem z nimi – mówi Marcin Darecki, prezes firmy WingsBridge. Jak sam twierdzi, firma powstała z myślą połączenia dwóch światów: nauki i biznesu. - Sam pochodzę z obydwu środowisk – oznajmia Darecki, który obecnie pisze doktorat na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego w Zakładzie Teorii Organizacji i Zarządzania. - Mój wspólnik Łukasz Lothammer to biznesmen z ponad dziesięcioletnim stażem w prowadzeniu firmy na rynku polskim oraz za granicą – dodaje.

Jak sprawdzić kontrahenta?

Dziś na stronie Portalu Podatkowego MF – dowiemy się, czy jest zarejestrowanym ( czynnym bądź zwolnionym podatnikiem VAT); strona nie jest jednak często aktualizowana w Krajowym Rejestrze Sądowym, Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo komercyjnych bazach gospodarczych w urzędzie skarbowym – potwierdzając, czy jest zarejestrowany jako podatnik VAT W nowym roku  w prowadzonym przez MF wykazie czynnych podatników VAT (biała lista) – znajdziemy tam m.in. datę rejestracji kontrahenta, datę i przyczyny ewentualnego wykreślenia i przywrócenia do rejestru  w wykazach podatników wykreślonych i przywróconych do rejestru (czarna lista) – wobec nich należy zachować biznesową ostrożność  w urzędzie skarbowym – pozyskując informacje o rozliczeniach kontrahenta (ale obecnego, a nie przyszłego) z fiskusem  w Rejestrze Należności Publicznoprawnych – poznamy jego zadłużenie wobec fiskusa

Co z podatkiem od nieruchomości?

Przedsiębiorcy, którzy wybudowali w tym roku nowe budynki lub budowle, będą płacili podatek od nieruchomości dopiero od 1 stycznia 2018 r. Warto przeanalizować, od czego jaki podatek zapłacimy. W podatku od nieruchomości obowiązują wakacje podatkowe. Dotyczą one nowych budynków i budowli, jakie powstały w danym roku.

Polegają na tym, że do końca roku, w którym zakończyła się budowa lub nieruchomość zaczęła być użytkowana przed jej ostatecznym wykończeniem, nie trzeba płacić daniny gminie. Dla firm i osób fizycznych, które korzystały w tym roku z tej preferencji, oznacza to, że od 2018 r. będą musieli płacić podatek. Zanim to nastąpi, warto przeanalizować, od czego i jaki podatek zapłacić. Firmy powinny wyjaśnić, czy muszą opodatkować budynek czy budowlę, sprawdzić, czy nie mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku (np. od 1 stycznia 2018 r. pojawi się nowe zwolnienie dla żłobków) oraz jakie stawki 7/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

16

L U T Y 2S0e 1 r w8i s

i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

zostały ustalone na 2018 r. w gminie, na której terenie znajduje się nieruchomość (co roku mogą się zmieniać). Analiza tych wszystkich zmiennych pozwoli zapłacić tylko tyle podatku, ile trzeba. Zdaniem ekspertów może też przynieść spore oszczędności.

Czy są dofinansowanie do zatrudnienia bezrobotnego?

Pracownik z dofinansowaniem.

Można się o nie ubiegać u starosty, za pośrednictwem urzędu pracy.

Starosta, na podstawie umowy z przedsiębiorcą, może przyznać dofinansowanie do wynagrodzenia zatrudnionego bezrobotnego (zarejestrowanego w UP) przez 12 miesięcy, jeśli ukończył 50 lat, a przez 24 miesiące, jeśli ukończył lat 60. dofinansowanie to nie może przekroczyć połowy minimalnego wynagrodzenia (1050 zł w 2018 r.) w dniu zawarcia umowy za każdego zatrudnionego. Praqcodawca musi zagwarantować zatrudnienie bezrobotnego po zakończeniu refundacji przez co najmniej połowę okresu dofinansowania, czyli odpowiednio 6 i 12 miesięcy. Inaczej trzeba zwróci pieniądze z odsetkami ustawowymi (art. 60d u.p.z.i.r.p.).

Zakupy środków trwałych o wartości do 10000 zł wolno odliczyć od przychodu

Zakup w 2017 r środka trwałego o wartości początkowej do 10 tys. zł będzie można jednorazowo odliczyć od przychodu, jeżeli środek ten zostanie przyjęty do używania w 2018 r. decyduje bowiem data przyjęcia do używania (potwierdzona wpisem w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych), a nie data nabycia.

Ulga mieszkaniowa dla spadkobierców.

Syn, którego ojciec sprzedał nieruchomość przed upływem piciu lat od nabycia z zamiarem przeznaczenia pieniędzy na cel mieszkaniowy, ale przed śmiercią nie zdążył tego nawet zadeklarować, może zrealizować ulgę za niego.

To skutek orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, utrzymującego w mocy wyrok sądu pierwszej instancji. Podatnik wygrał, bo fiskus postawił zły zarzut w skardze kasacyjnej. Stwierdził, że ulga mieszkaniowa nie jest prawem majątkowym, tylko osobistym, które nie może być dziedziczone. Tymczasem – jak podkreślił sędzia Jerzy Płusa – prawo do zwolnienia podatkowego ma charakter prawa majątkowego. Błąd kosztował fiskusa przegraną. Nie wiadomo, jaki byłby wyrok, gdyby nie to. W innym – o sygn. akt II FSK 556/11 – NSA stwierdził, że oznacza to tylko tyle, że spadkobierca może liczyć na to, że przy ustalaniu podatku uwzględnione zostaną wydatki, które spadkodawca zdążył ponieść na cele mieszkaniowe przed śmiercią.

Jak wygląda ochrona prywatności po 25.V.2018 r.?

Z licznych obowiązków, które pojawią się 25 mają 2018 r., kiedy zacznie być stosowane unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO), spore problemy może sprawić przedsiębiorcom nakaz przeprowadzenia oceny skutków dla ochrony danych osobowych (ang. Data Protection Impact Assessment; dalej: DPIA).

Będzie ona obligatoryjna wszędzie tam, gdzie pojawi się ryzyko naruszenia praw lub wolności osób. Chodzi nie tylko o duże banki czy firmy ubezpieczeniowe stosujące profilowanie podczas udzielania kredytów czy sprzedaży polis. Nawet mały start-up mający pomysł na nową usługę internetową może być zmuszony do przeprowadzenia

Zarządca Doradce | Luty 2018

8/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

17

DPIS. To samo dotyczy zresztą administracji publicznej, choćby w związku z prowadzonym przez gminę monitoringiem wizyjnym.

Firmy wciąż nie są przygotowane na RODO 76% dyrektorów nie zdaje sobie sprawy z wysokości kar finansowych jakie będą nakładane za naruszenia ochrony danych 49% - tylu badanych uznaje, że bazy marketingowe nie zaliczają się do danych umożliwiających identyfikację osób 54% ankietowanych nie wie, że data urodzenia klienta to również dane osobowe 32% tylu przebadanych przedsiębiorców wdrożyło zaawansowane funkcje wykrywania włamań 30% firm zainwestowało w technologię zapobiegania wyciekom 84% dyrektorów wierzy, że dane w ich firmie są bezpieczne Jak prawidłowo ustalić i księgować wynagrodzenie menadżerów?

Trzy warunki do spełnienia Menedżerowie zatrudnieni na podstawie kontraktów nie są traktowani jak podatnicy VAT tylko wtedy, gdy są spełnione łącznie trzy warunki:  podmiot zlecający zadania ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich za ich rezultat,  umowa określa warunki wynagrodzenia,  umowa określa warunki wykonywania zleconych czynności.

Zgodnie z interpretacją ministra za każdym razem kluczowa jest analiza umowy łączącej menedżera ze spółką. Zawsze jednak muszą być spełnione wszystkie trzy warunki.

Działalność gospodarcza, ale nie samodzielna.

Jak wykazał NSA, za samodzielnie wykonywana działalność gospodarczą „(...) nie będzie mogła zostać uznana działalność gospodarcza, która wykonywana jest z wykorzystaniem infrastruktury i organizacji wewnętrznej podmiotu, na rzecz którego jest prowadzona (...)”. Można wręcz mówić o pewnym zintegrowaniu zarządzającego ze spółką, co oznacza spełnienie tego warunku. Przyjęcie zgodnie z postanowieniami ustawy o wynagradzaniu stosowanych rozwiązań dotyczących zapewnienia zarządzającemu w zakresie niezbędnym do wykonywania usług zarządzania urządzeń technicznych (np. komputera, telefonu komórkowego, samochodu itp.) oraz ewentualnie innych zasobów, którymi dysponuje spółka (np. pomieszczenia biurowe wraz z wyposażeniem, uczestnictwo w szkoleniach i konferencjach związanych ściśle z pełnioną i powierzonymi zadaniami, firmowych kart płatniczych i kredytowych itp.), dodatkowo potwierdza charakter (przemawiający za brakiem samodzielności w rozumieniu VAT) takiego stosunku prawnego. (wyrok NSA z 30 września 2014 r., sygn. akt I FSK 1479/13) Ponoszenie ryzyka i odpowiedzialność. „Ponoszenie ryzyka ekonomicznego nie może być utożsamiane z odpowiedzialnością menedżera za szkody wobec spółki. Są to odrębne kwestie. … Odpowiedzialność menedżera za szkody wyrządzone w związku z prowadzona działalnością ma być rozpoznawana wobec osób trzecich, nie wobec spółki i, co tu już zostało podniesione, jej źródłem ma być stosunek zobowiązaniowy łączący menedżera ze 9/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

18

L U T Y S2e r0w1i s8i n f o r m a c y j n y

O I G N i P F O Z AiWN N r 1

spółką, a nie stosunek organizacyjno-prawny członka zarządu spółki.”

Na czym ma polegać nowelizacja ustawy o finansach publicznych?

Jeden z nich dotyczy nowego sposobu wyliczania (a raczej koekty) potencjału zadłużeniowego jednostek.

Przypomnijmy: do 2014 r. obowiązywał sztywny limit, zgodnie z którym łączny dług nie mógł przekroczyć 60% rocznych dochodów gminy, a przypadająca na dany rok spłata nie mogła być większa niż 15% dochodów. Od 2014 r. wprowadzono indywidualny wskaźnik zadłużenia (IWZ), który – na podstawie skomplikowanego algorytmu zawartego w art. 243 ustawy o finansach publicznych – określa, jak duże zobowiązania dana gmina jest w stanie zaciągnąć, by móc bezpiecznie je spłacać. Przy wyliczaniu tego potencjału pod uwagę brane są wyniki finansowe jednostki z trzech poprzedzających lat.

Samorządy od zawsze uważały, że ten okres jest zbyt krótki – wystarczyło jakieś pojedyncze tąpnięcie w gospodarce czy lokalnym budżecie, by konsekwencje tego odczuwalne były przez kolejnych kilka lat. Teraz pojawiła się realna szansa na to, że zostanie on wydłużony.

Jak wygląda kalendarz zmian Kalendarz zmian w ustawach dotyczących  1 dzień wynosi vacatio legis dla przepisów ustanawiających sądownictwa? nowy sposób wyboru sędziów do składu Krajowej Rady Sądownictwa  3 dni od momentu wejścia w życie przepisów regulujących wybory do KRS będzie miał marszałek Sejmu na rozpoczęcie procedury zgłaszania kandydatów do rady  Po 14 dniach od publikacji ma wejść w życie większość zmian zapisanych w nowelizacji ustawy o KRS  21 dni od rozpoczęcia przez marszałka Sejmu procedury będą miały grupy obywateli i sędziów na zgłoszenie swoich kandydatów na członków KRS  3 miesiące wynosi vacatio legis ustawy o Sądzie Najwyższym Na czym polega autoryzacja na nowych zasadach?

Zdarza się często, że przedstawiciele biznesu są proszeni o udzielenie komentarza dla prasy. W takiej sytuacji przede wszystkim powinni wiedzieć, że mają prawo do autoryzacji, czyli uzgodnienia tekstu udzielonej wypowiedzi. Co bardzo istotne, od 12 grudnia 2017 r. zmieniają się istotne zasady jej przeprowadzania. Zmiany wprowadziła ustawa z 27 października 2017 r o zmianie ustawy – Prawo prasowe (Dz.U. poz. 2173). Niestety bilans zmian, jak się wydaje, wypada na niekorzyść rozmówców. Przede wszystkim brak autoryzacji nie będzie – jak do tej pory – przestępstwem, lecz wykroczeniem. Zmiana ta podyktowana jest wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 5 lipca 2011 r. (skarga nr 18990/05). Stwierdził on, że obowiązujące w Polsce przepisy, a w szczególności nakładające odpowiedzialność karną za publikację wypowiedzi bez uzyskania autoryzacji, są niezgodne z art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950 r.

(Dz.U. z 1993 r. nr 61 poz. 284 ze zm.), którego celem jest ochrona wolności wyrażania opinii. Po zmianach dziennikarzowi będzie groziła grzywna. Nowością jest również wprowadzenie terminów na

Zarządca Doradce | Luty 2018

10/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY

2018

19

przeprowadzenie autoryzacji. One też zostały wprowadzone na wniosek ETPC. Ich zachowanie będzie bardzo ważne – w przeciwnym razie dziennikarz będzie miał prawo opublikowania wypowiedzi w pierwotnej formie. Jakie zatem prawa będą mieli przedsiębiorcy i jak powinna przebiegać modelowa autoryzacja?

Nowe warunki techniczne dla budynków

niewielkie parkingi bliżej okien i granic działek nowość z potencjałem: podziemne zsypy miejsca dla matek – tylko w budynkach aneksy koniecznie z odpowiednia wentylacją okresy przejściowe: błąd będzie kosztowny

Od 1.I.2018 rusza Rejestr Należności Publicznoprawnych

Jest to nowe narzędzie monitoringu rzetelności płatniczej.

Przy wprowadzaniu Rejestru Należności Publicznoprawnych zamiarem ustawodawcy jest poprawa płynności finansowej polskich przedsiębiorców, a także zwiększenie potencjału ich dalszego rozwoju.

Jak wskazuje Ministerstwo Rozwoju, zmiany mają przeciwdziałać opóźnieniom w zapłatach, ponieważ umożliwiają weryfikację kontrahenta jeszcze przed zawarciem transakcji.

W rejestrze gromadzone będą informacje o należnościach pieniężnych podlegających egzekucji administracyjnej, których wierzycielem jest naczelnik urzędu skarbowego albo jednostka samorządu terytorialnego. Wierzyciel wprowadzi do rejestru posiadane informacje dotyczące m.in.: odroczenia terminu zapłaty należności pieniężnej, rozłożenia jej na raty, wstrzymania wykonania ostatecznej decyzji, postanowienia lub innego orzeczenia czy np. śmierci lub ustania bytu prawnego dłużnika. Wierzyciel będzie również zobowiązany przekazać informacje dotyczące zmian w zakresie przywołanych okoliczności.

Niestety brak jest sankcji za niezgłoszenie aktualizacji przez wierzyciela.

Zgodnie z głosami pojawiającymi się ze strony pomysłodawców stworzenia niniejszego rejestru ma on służyć nie tylko innym podmiotom, którzy nie są dłużnikami, lecz także samym dłużnikom w celu zmobilizowania ich do dobrowolnego spełnienia swoich zobowiązań publicznoprawnych.

Skutki działania rejestru będzie można ocenić dopiero po wprowadzeniu go do obrotu prawnego i po przeprowadzeniu kompleksowego badania jego wypływu na efektywność spłaty tego typu zadłużeń.

Za co SM Torwar w Warszawie uzyskała tytuł i godło Dobra Spółdzielnia 2017 r.?

Spółdzielnie mieszkaniowe są wciąż jednym z istotnych podmiotów w budownictwie wielorodzinnym, pomimo znacznego spadku liczby nowych lokali: ponad 2 tys. w 2016 roku, przy blisko 20 tys. w roku 2001. Powodem takiego stanu rzeczy jest z jednej strony nieprzejrzyste prawo odstręczające potencjalnych inwestorów, z drugiej zaś sama idea spółdzielczości zakładająca budowę mieszkań dla własnych członków w oparciu o zasadę non profit. Mimo tych trudności spółdzielnie inwestują, a mieszkania budowane ze środków spółdzielców z powodzeniem konkurują z ofertą deweloperską. Realizujemy na bieżąco nowe inwestycje we współpracy z najlepszymi 11/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

20

e r1 w8 is L U T Y 2S0

i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

pracowniami architektury w Polsce, w tym m.in. Kuryłowicz & Associates – podkreśla Ryszard Mikołajczyk Prezes Zarządu Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „TORWAR” w Warszawie. Jeszcze w tym roku gotowe będą trzy budynki mieszkalne z garażem podziemnym oraz pawilon handlowo-usługowo-biurowy, w rejonie ulic Ludna, Solec i Wilanowska, dzięki czemu zasoby zwiększą się do prawie 180 tys. m2. Inwestycja ta wpisze się w otaczający krajobraz miejski, a mieszkańcy Powiśla zyskają uporządkowany, estetyczny i harmonijny wystrój tej części miasta, która poprzez swoje dogodne położenie blisko ścisłego centrum Warszawy stanie się jeszcze bardziej atrakcyjna. SBM „TORWAR” jest wieczystym użytkownikiem gruntów o powierzchni ponad 11 ha, na których możliwa jest realizacja kolejnych projektów. W przygotowaniu są nowe inwestycje przy ulicach Górnośląska, Okrąg i Ludna. Zwiększy to istotnie nasze zasoby do ponad 200 tys. m2 i jednocześnie przełoży się na obniżenie kosztów związanych z ich zarządzaniem. Inwestycje Spółdzielni były wielokrotnie nagradzane, uzyskując m.in. nagrodę II stopnia w konkursie „Budowa Roku 2001” oraz nagrodę III stopnia w konkursie „Budowa Roku 2007”, organizowanych przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa.

Czy Gminy mogą obawiać się i o korzystne dla nich opodatkowanie wpływów ze spornych nieruchomości?

Czy gminy, które do tej pory opodatkowywały sporne nieruchomości zgodnie z korzystnym dla nich orzecznictwem NSA, mogą mieć teraz powody do obaw o przyszłe wpływy z daniny?

Z pewnością wyrok ten będzie miał znaczenie dla opodatkowania obiektów, w których umieszczone są różnego rodzaju urządzenia i instalacje techniczne, tj. m.in. kontenery telekomunikacyjne. Mają one dużą wartość, a więc podatek naliczany według zasad właściwych dla budowli byłby nieporównanie wyższy niż w przypadku opodatkowania ich jak budynki. I to nawet 40-krotnie, jak to wyliczali pełnomocnicy TMobile. Z tego punktu widzenia faktycznie może mieć miejsce znaczące zmniejszenie wpływów gmin. Co prawda trudno wskazać, jak wiele jest tego rodzaju obiektów w skali kraju, a pamiętajmy też, że orzeczenia TK nie można odnosić do wszystkich kontenerów telekomunikacyjnych. Dotyczy ono bowiem tylko obiektów, która spełniają definicję budynku.

Wyłonienie najlepszych Liderów Gospodarki Komunalnej za 2017 r.

Tegoroczna edycja rankingu po raz kolejny spotkała się z bardzo dużym zainteresowaniem przedsiębiorstw komunalnych, co świadczy o dobrej kondycji i ugruntowanej pozycji popularnych „pegieków” na krajowym rynku. Redakcja postanowiła uhonorować najlepszą piątkę w swej ocenie kierując się zarówno danymi twardymi jak również kwestiami polityki personalnej czy zaangażowania przedsiębiorstw w życie lokalnych społeczności. Liderom gratulujemy i życzymy utrzymania świetnych wyników w roku 2018.

Jakie muszą być uwarunkowania by wpisać dłużnika na czarna listę?

Od 1.I.2018 będzie działał Rejestr Należności Publicznoprawnych.

Jedna z funkcji, które ma pełnić Rejestr Należności Publicznoprawnych, jest zmobilizowanie zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorców do uregulowania zaległych należności wobec państwa

Zarządca Doradce | Luty 2018

12/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY

2018

21

i samorządu terytorialnego. W przeciwnym razie będą oni figurować we wspomnianej bazie danych jako nierzetelni płatnicy. To z kolei utrudni im zaciąganie nowych zobowiązań (np. w banku, u operatora telekomunikacyjnego etc.), gdyż rejestr będzie miał charakter jawny i każdy zainteresowany, pod pewnymi warunkami, uzyska do niego wgląd.

Wiele należności w bazie W Rejestrze Należności Publicznoprawnych umieszcza się informacje o przeterminowanych zobowiązaniach, które podlegają egzekucji administracyjnej i wynikają z:  ostatecznej decyzji, postanowienia lub innego orzeczenia,  deklaracji lub zeznania złożonego przez podatnika lub płatnika,  zgłoszenia celnego,  deklaracji rozliczeniowej złożonej przez płatnika składek na ubezpieczenie społeczne,  deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami Jak rośnie ilość obcokrajowców i studentów?

W ostatnich latach gospodarka Polski rozwija się w tempie 3-4% rocznie, a prognozy zapowiadają utrzymanie się tego poziomu wzrostu przynajmniej w najbliższych latach. Bezrobocie sukcesywnie spada już od 2013 roku i we wrześniu 2017 r. wynosiło 6,8%. Coraz częściej zaczyna mówić się o deficycie rąk do pracy, a według „Barometru Rynku Pracy” z września już jedna trzecia firm nie może z tego powodu zawierać nowych kontraktów. Naturalnym efektem obecnej sytuacji jest wzrost liczby cudzoziemców pracujących na terenie Polski.

Lawinowo rośnie liczba oświadczeń o zatrudnianiu obcokrajowców.

Tego trendu raczej nie odwróci nowelizacja ustawy o promocji zatrudniania i instytucjach rynku pracy, która wchodzi w życie od 2018 r. Wprowadza ona nowe zezwolenia i procedury dotyczące pracy krótkoterminowej oraz zaostrzenie kar za nielegalne zatrudnienie.

Emigracji nikt nie zatrzyma i niezależnie od polityki państwa i zmian regulacyjnych w obszarze pracy cudzoziemców w Polsce, możemy spodziewać się w najbliższych latach rosnącej liczby obcokrajowców zarówno tych z obszaru UE, jak i spoza Europy, także uchodźców.

Rosnąć będzie też liczba zagranicznych studentów coraz częściej wybierających polskie uczelnie (infografika).

SGC świadczy usługi w ramach programów z kilku obszarów Życie codzienne  Konsultacje ogólne  Konsultacje prawne  Okresowe Konsultacje w terenie  program wspólnego wolontariatu obywateli Korei i cudzoziemców  Szkolenie ułatwiające życie w Seulu  Pomoc w uzyskaniu prawa jazdy  ubezpieczenia  Finanse 13/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

22

wis L U T Y 2 0S e1r8

i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

Biznes i praca  Szkolenia biznesowe: Program szkoleń obejmujący kursy: - Koreańska kultura biznesowa, procedury dotyczące inwestycji zagranicznych - Plany finansowe i strategie operacyjne - Ochrona praw własności - Strategie marketingowe - Prawa i przepisy imigracyjne dot. prowadzenia biznesu - Zatrudnienie i praca - Praktyki podatkowe- Spory patentowe i metody pisania umów biznesowych - Koreański system nieruchomości - Konferencje biznesowe  Konsultacje biznesowe  Akademia handlowa  Inkubator przedsiębiorczości  Biznesowe spotkania networkingowe  Targi pracy  Konkursy startupowe  Portal pracy Edukacja  Szeroki program kursów języka koreańskiego na wszystkich poziomach  Informacje i kursy przygotowawcze do oficjalnych egzaminów potwierdzających znajomości języka koreańskiego  Specjalne zajęcia językowe przeznaczone dla matek z dziećmi Paraliż decyzyjny i spadek inwestycji – wynik badania kontaktów spółek kontrolowanych przez państwo

W rozliczenia z menedżerami pracującymi dla sektora publicznego w czasach koalicji PO-PSL obecne władze na szeroka skalę zaangażowały prokuraturę. Śledczy starają się wykazać, że doszło do licznych nieprawidłowości, w wyniku których kontrolowane przez państwo spółki lub bezpośrednio Skarb Państwa poniosły straty liczone nawet w miliardach złotych. Postępowania dotyczą miedziowego koncernu KGHM, paliwowego Lotosu, działających w branży chemicznej Azotów i Ciechu (obecnie już prywatnej firmy), ubezpieczeniowego PZU, PGNiG, lider rynku gazowego, od byłych menedżerów stara się wyegzekwować 70 mln zł na drodze cywilnej.

W toku postępowania powołano biegłych, którzy na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym także dokumentów przekazanych do postępowania przez PZU i PZU życie, sporządzą opinię dotyczącą prawidłowości procesu wyboru wykonawcy systemu informatycznego, zasadności dokonanego wyboru, a także prawidłowości decyzji podejmowanych w toku realizacji projektu oraz ewentualnie rozmiarów szkody poniesionej przez pokrzywdzonego. Z uwagi na obszerny materiał dowodowy, który jest przedmiotem ekspertyzy, czas przedstawienia opinii określony został na początek 2018 r.”. Tak na nasze pytanie o śledztwo w sprawie jednego z kontraktów informatycznych zawartych przez największego krajowego ubezpieczyciela odpowiedziała Ewa 14/71

Zarządca Doradce | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

23

Bialik, rzecznik Prokuratury krajowej. Wartość wyrządzonej PZU szkody może sięgać 200 mln zł.

Co spowodowało pogorszenie nastrojów w społeczeństwie spowodowanych wzrostem cen?

W listopadzie 2017 r. ceny były o 2,5% wyższe niż rok wcześniej.

Inflacja była wprawdzie najwyższa od 5 lat, ale równocześnie udało jej się osiągnąć dopiero cel Narodowego Banku polskiego. Zdaniem ekonomistów w najbliższych miesiącach można się spodziewać lekkiego hamowania wzrostu cen. Według części z nich w 2018 r. średnio inflacja może być nawet minimalnie niższa niż w 2017 r.

Problem w tym, że najbardziej rosną ceny jedzenia. To zaś przekłada się na postrzeganie sytuacji w całej gospodarce. Według najnowszych danych Eurostatu kategoria żywność i napoje odpowiadała u nas za połowę całego wskaźnika inflacji. Jedna czwarta była z kolei zasługą wzrostów cen związanych z utrzymaniem mieszkania.

Ekonomiści są zdania, że w Polsce w przyszłym roku ceny żywności i paliw, które dotychczas pchały w górę inflację, nie powinny już rosnąć.

Ale nieco szybciej drożeć będą inne kategorie towarów i usług składające się na tzw. inflację bazową. Będzie to oznaka rosnącej presji popytowej. Od tego, jak silny będzie ten wzrost, mogą zależeć przyszłoroczne podwyżki stóp procentowych.

Co jest powodem, że maleje liczba pracowników tymczasowych?

Brakuje rak do pracy, firmy coraz częściej oferują stabilne zatrudnienie.

Efekt: coraz trudniej znaleźć osoby, które podejmą zatrudnienie tymczasowe – tłumaczy Agnieszka Zielińska, kierownik Polskiego Forum HR. Potwierdzają to statystyki. Z danych GUS wynika, że w III kw. 2017 r. padł rekord zatrudnienia na czas nieokreślony – na podstawie bezterminowych umów pracowało 9,7 mln osób, czyli o 327 tys. więcej niż w analogicznym okresie 2016 r. i o 511 tys. więcej niż w 2015 r.

Jednocześnie stopa bezrobocia utrzymuje się na rekordowo niskim poziomie (poniżej 7%), a liczba wakatów rośnie. W III kwartale 2017 r. do publicznych pośredników płynęło 447 tys. ofert zatrudnienia, czyli o 41 tys. więcej niż rok wcześniej (wzrost o 10%) oraz 82 tys. więcej w porównaniu z 2015 r. (wzrost o 22%). W takich warunkach niełatwo jest zachęcić kandydatów do wyboru doraźnej pracy.

-Zatrudnienie tymczasowe to papierek lakmusowy całego rynku. W obecnej sytuacji agencje powinny skupiać się na ukrytych zasobach pracy. Czyli np. zachęcać do podjęcia zatrudnienia osoby, które z równych powodów (np. obowiązków opiekuńczych) obecnie go nie mają – uważa Barbara Surdykowska z biura eksperckiego, dialogu i polityki społecznej NSZZ „Solidarność”. I podkreśla, że takie działania prywatnych pośredników powinny zyskać wsparcie finansowe ze strony państwa. - Dzisiaj prowadzi ono aktywizację praktycznie wyłącznie poprzez urzędy pracy. Gdyby to się zmieniło, wiele osób biernych zawodowo mogłoby podjąć atrakcyjną dla nich formę zatrudnienia, np. w niepełnym wymiarze czasu pracy – dodaje.

Na ograniczenie pracy tymczasowej mogła też wpłynąć zmiana przepisów. 1 czerwca weszła w życie ustawa z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 962). Jej podstawowym celem 15/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

24

LUTY 2018

była poprawa warunków zatrudnienia doraźnego i ograniczenie przypadków długotrwałej pracy tymczasowej. Nowe regulacje m.in. uszczelniły limity skierowania pracownika tymczasowego do tego samego pracodawcy użytkownika (maks. 18 miesięcy w okresie 3 lat) oraz wprowadziły wymóg posiadania lokalu przez agencje (dzięki temu pracownicy mają z jej przedstawicielami bezpośredni kontakt). Z kolei pracodawcy użytkownicy muszą prowadzić ewidencję pracowników tymczasowych.

Nowelizacja wprowadziła też surowe kary. Dla przykładu oferowanie usługi pracy tymczasowej bez wpisu do odpowiedniego rejestru jest zagrożone grzywną do 100 tys. zł. Łącznie tego typu obostrzenia mogły wpłynąć na korzystanie z doraźnego zatrudnienia.

Jak wyglądają przepisy jawności życia publicznego (art. 53 ust. 2)?

Osoba pełniąca funkcję publiczną, definiowana w projekcie poprzez odesłanie do kodeksu karnego, to m.in. biegły sądowy, dowolny pracownik akademicki, lekarz pracujący w publicznym szpitalu, adwokat zaangażowany w prace samorządu adwokackiego, a nawet pracownik organizacji pozarządowej (pod warnikiem korzystania przez nią ze środków publicznych). Szef CBA może wezwać te wszystkie osoby do złożenia oświadczenia „w związku z realizacją zadań ustawowych” biura. A do nich należy nie tylko ściganie przestępstw o charakterze korupcyjnym, ale także „prowadzenie działalności analitycznej w obszarze ścigania korupcji”.

Osoba wezwana do złożenia oświadczenia nie może zakwestionować tej decyzji. Na wypełnienie oświadczenia ma 14 dni, a wpisać do niego musi nie tylko dochody, ale też informację o posiadanych nieruchomościach, akcjach czy kredytach, z dokładnym podaniem ich wartości. Pomyłka, o którą nietrudno w związku z małą ilością czasu i krótkim terminem na wypełnienie oświadczenia, wiąże się z odpowiedzialnością dyscyplinarną (oświadczenie „nierzetelne”), a nawet karną („podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy”). Po to wszystko?

Celem oświadczeń majątkowych składanych co roku przez rozmaitych urzędników jest prewencja: ustawodawca doszedł do wniosku, że konieczność dorocznego spowiadania się ze stanu majątku zniechęci do przyjmowania łapówek. Skuteczność tego mechanizmu jest wątpliwa, skoro CBA analizuje rocznie około 1 promila składanych oświadczeń (np. w 2016 r. - 523 ze złożonych ponad 400 tys.). Jednak zostawiając na boku te rozważania, potencjalny efekt prewencyjny – w przypadku osób wzywanych ad hoc do złożenia oświadczenia – jest niemożliwy. Osoby, których potencjalnie dotknie nowy przepis, nie wiedzą, że szef CBA może je wezwać do złożenia oświadczenia.

Uzasadnienie projektu ustawy o jawności, której inne elementy wzbudziły słuszną krytykę, nie przynosi odpowiedzi na pytanie o cel nowego uprawnienia szefa CBA. Więcej: nie wspomina o nim nawet słowem.

Czy w Polsce istnieje ryzyko Komisja złożyła wniosek o uruchomienie art. 7 traktatu o UE, którego naruszenia zasad demokracji? celem jest ustalenie, czy w Polsce istnieje ryzyko naruszenia zasad demokracji. Równolegle skierowania do Trybunału Sprawiedliwości UE

Zarządca Doradce | Luty 2018

16/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

25

pozew o zbadanie, czy polska ustawa o ustroju sądów powszechnych, różnicując wiek emerytalny sędziów – nie narusza zasady równości płci. Decyzja zbiegła się w czasie z „błogosławieństwem”, którego udzielił nowemu rządowi Austrii Jean_Clude Juncker. Resorty siłowe w nim objęła antymuzułmańska, eurosceptyczna i prorosyjska Partia Wolności założona w latach 50. przez byłego oficera SS. -Polska nie pozostawiła nam wyboru – komentował wiceszef KE Frans Timmermans. - Każdy obywatel UE ma prawo do niezależnego sądu.

Przez dwa lata przyjęto 13 ustaw, które naruszają niezależność sędziów – dodawał, nie precyzując, o jakie ustawy chodzi.

Ilu płatników nie odebrało jeszcze listów z ZUS z numerem konta?

Wysłaliśmy 3,3 mln listów z informacją o numerze indywidualnego rachunku składkowego, z których 2,4 mln było adresowanych do płatników aktywnych, w większości firm. Natomiast 900 tys. dotyczyło płatników już nieaktywnych, jednak mających wciąż zadłużenie do spłacenia. Niestety wróciło do nas ponad 600 tys. listów. Większość nieodebranej korespondencji dotyczy płatników nieaktywnych. Powody nieodebrania były różne. W wielu przypadkach przedsiębiorca nie poinformował nas o zmianie adresu prowadzonej działalności lub zamieszkania. Przeprowadzamy właśnie drugi etap wysyłki, uwzględniający całkiem nowych płatników, którzy rozpoczęli działalność w listopadzie i grudniu.

Co ma zrobić przedsiębiorca, który ma długi, ale nie stać go na zapłatę zaległości? Czy może liczyć na umorzenie długu?

Jeżeli klienta nie stać na jednorazową spłatę zaległości, powinien jak najszybciej wystąpić do ZUS o jej rozłożenie na raty. Zakład zweryfikuje możliwości finansowe klienta, perspektywy prowadzenia działalności i ustali możliwe do spłacenia raty. Często są to raty w wysokości zaproponowanej przez samego płatnika składek. Proszę pamiętać, że wystąpienie z wnioskiem o układ ratalny wstrzymuje narastanie odsetek od niezapłaconych należności. Co do umorzenia zaległości, taka możliwość oczywiście istnieje, ale jest ona dość szczegółowo obwarowana prawnie i dotyczy w praktyce okoliczności takich, jak upadłość firmy bądź utrata możliwości zapewnienia sobie utrzymania. Nie życzyłabym zatem nikomu, by znalazł się w sytuacji, w której umorzenie stałoby się realną możliwością, gdyż oznaczałoby to, że dana osoba znalazła się w sytuacji naprawdę gramatycznej.

Co z przedłużeniem umów dotyczących pracy tymczasowej?

Stanowisko Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 20 listopada 2017 r. w myśl art. 87 ust. 1 pkt 12 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1065, z późn. zm.) uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest m.in. cudzoziemiec, który posiada zezwolenie na pracę oraz przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie określonego tytułu pobytowego.

W myśl art. 88f ust. 1 ustawy o promocji... elementem zezwolenia na pracę jest m.in. okres ważności zezwolenia, tj. okres, w którym cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na podstawie danego zezwolenia (jednocześnie jest to okres, w którym podmiot powierzający wykonywanie pracy jest uprawniony do powierzenia 17/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

26

L U T Y S2e r0w1i s8i n f o r m a c y j n y

O I G N i P FO Z AiWN N r 1

wykonywania pracy danemu cudzoziemcowi na podstawie tego zezwolenia). Upływ okresu ważności zezwolenia na pracę powoduje wygaśnięcie prawa do wykonywania pracy. Zgodnie z art. 88g ust. 1 ustawy o promocji... zobowiązanie do wykonywania czynności wynikających z umowy cywilnoprawnej lub obowiązek świadczenia pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wygasają w przypadku, gdy cudzoziemiec przestał spełniać warunki określone w art. 87.

Należy także zauważyć, że w przypadku, o którym mowa w art. 88g ust. 1 ustawy, strony zachowują prawo do odszkodowania, jeżeli odmowa lub uchylenie zezwolenia na pracę było wynikiem niezachowania należytej staranności, o ile przepisy szczególne albo treść umowy nie stanowią inaczej. Z formalnego punktu widzenia w przypadku upływu ważności zezwolenia na pracę wiążący strony umowy stosunek pracy nie wygasa, jednak cudzoziemiec nie może wykonywać pracy. Pracodawca jest więc w takim przypadku obowiązany zwolnić pracownika od pracy. Dotyczy to również sytuacji, gdy umowa o pracę ulega przedłużeniu w oparciu o art. 177 § 3 kodeksu pracy.

Okres obowiązywania umowy o pracę zawartej przez cudzoziemca z podmiotem powierzającym wykonywanie pracy lub też ewentualne przedłużenie tego okresu na podstawie przepisów kodeksu pracy nie ma zatem wpływu na prawo cudzoziemca do wykonywania pracy na terytorium Polski oraz na prawo podmiotu powierzającego wykonywanie pracy do powierzenia pracy cudzoziemcowi.

Pracodawca nie ma obowiązku uzyskania nowego zezwolenia na pracę dla pracownicy będącej w ciąży, której umowa uległa przedłużeniu na podstawie przepisów kodeksu pracy. Analogicznie nie ma podobnego obowiązku w przypadku wyczerpania dopuszczalnego limitu czasowego wykonywania pracy na podstawie zarejestrowanego przez powiatowy urząd pracy oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy.

Co decyduje o obiekcie?

Trybunał uznał, że przeznaczenie, wyposażenie ani sposób i możliwość wykorzystania danego obiektu nie mogą mieć znaczenia przy klasyfikacji do budynków lub budowli. Są to przesłanki, których nie przewiduje ustawa i podatkach i opłatach lokalnych.

Jeśli więc dany obiekt spełnia kryteria budynku, wynikające z art. 1a ust. 1 pkt 2 tej ustawy, to podatek jest wyliczony od powierzchni użytkowej. Interpretacja, która prowadzi do uznania takiego budynku za budowlę, jest niezgodna z konstytucją – orzekł TK. Zdaniem Trybunału organy i sądy, które dotychczas brały pod uwagę przeznaczenie, wyposażenie oraz sposób i możliwość wykorzystania obiektu, dokonywały rozszerzającej wykładni definicji budowli i jednocześnie zawężającej wykładni definicji budynku.

W niektórych przypadkach jednak może być opodatkowany zarówno budynek, jak i budowla – zwraca uwagę Rafał Dowgier. Przykładowo, podatek będzie wyliczany od powierzchni budynku zabezpieczającego urządzenia techniczne stanowiące elementy sieci (np. gazowych), ale od części sieci, która przebiega w takim budynku, trzeba będzie już

Zarządca Doradce | Luty 2018

18/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY

2018

27

zapłacić podatek od budowli.

-Nie wyobrażam sobie, aby konsekwencją wyroku TK było dopuszczenie do ucieczki od opodatkowania polegającej na obudowywaniu elementów sieci technicznych w ten sposób, iz znajdą się one w budynku w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – stwierdza Rafał Dowgier.

Kto powinien otrzymywać informację o obowiązku we wpłacie na PFRON?

Z ostatniego stanowiska Biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON) wynika, że pracodawcy mogą udzielać ulg we wpłatach na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) samorządowym jednostkom organizacyjnym. Tyle, że sam fundusz wskazywał do tej pory, że nie mają do tego prawa.

Problem pojawił się z początkiem br., kiedy weszły w życie przepisy dotyczące centralizacji VAT w samorządach. Po jej wprowadzeniu jednostki i zakłady budżetowe gmin, powiatów czy samorządów wojewódzkich nie są już odrębnym płatnikiem tego podatku – jest nim sama jednostka samorządu terytorialnego. Tym samym, nawet jeśli przedsiębiorstwo sprzedaje swoje towary lub świadczy usługi dla np. miejskiego ośrodka sportu i rekreacji lub szkoły, to i tak na fakturze powinny znajdować się dane gminy. W związku z tym wśród pracodawców , którzy mają takich właśnie kontrahentów pojawiły się wątpliwości, czy po zmianie przepisów będą im mogli dalej udzielać ulg we wpłatach na PFRON. Fundusz w przekazywanych przedsiębiorcom interpretacjach przepisów wskazywał, że druk INF-U zawierający wysokość kwoty obniżenia nie może być wystawiany samorządowej jednostce organizacyjnej, co w konsekwencji oznacza, że nie może ona obniżyć swojej należności z tytułu niezatrudniania odpowiedniej liczby niepełnosprawnych pracowników. PFRON powoływał się przy tym na brzmienie art. 22 ust. 10 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. w sprawie rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych.

Projekt nowelizacji ustawy rehabilitacyjnej zakłada przyznanie samorządowym jednostkom prawa do obniżeń.

Co dzięki Unii osiągnęliśmy (debata 60-lecia)?

W marcu tego roku Unia Europejska obchodziła w Rzymie jubileusz 60-lecia. Była to dla nas chwila zwarcia szeregów i spojrzenia na to, co dzięki Unii udało nam się osiągnąć. Ale był to również czas na spojrzenie w przyszłość. Na to, jak Europa może dotrzymać obietnic składanych przyszłym pokoleniom. Takie rozumowanie legło u podstawy Białej Księgi Komisji Europejskiej w sprawie przyszłości Europy oraz debaty, którą w ten sposób rozpoczęto.

Istotnym elementem tej debaty jest wyciągnięcie wspólnych wniosków z ostatnich dziesięciu lat. Globalny kryzys finansowy, który nastał dziesięć lat temu, nie rozpoczął się wprawdzie w Europie, ale ujawnił znaczące niedociągnięcia – zarówno jeśli chodzi o funkcjonowanie naszego systemu finansowego, jak i konstrukcję instytucjonalną strefy euro. Tym samym doprowadził do najgłębszej i najdłuższej recesji w naszej historii.

19/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

28

LUTY 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

Mając na uwadze naszą przyszłość, nie możemy pozwolić sobie ponownie na taki scenariusz. Musimy stworzyć lepsze struktury gospodarcze i społeczne, które zapewnią obywatelom Europy większą stabilność i bezpieczeństwo.

Nadszedł właściwy moment, by to uczynić. Dzięki zdecydowanym działaniom gospodarka Unii odnotowuje wzrost już od kilku lat z rzędu.

Bezrobocie, które co prawda w niektórych państwach jest wciąż wysokie, osiągnęło najniższy poziom od 2008 r.

Jest takie powiedzenie, że dach trzeba naprawić, póki jest dobra pogoda. Mamy teraz możliwość – ale i obowiązek – aby uczynić naszą gospodarkę i nasze społeczeństwo bardziej odpornymi i solidnymi.

Zarządca Doradce | Luty 2018

20/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

Pytanie Jakie zadanie spełnia rękojmia na nowe mieszkanie?

LUTY

2018

29

Odpowiedź Wady, które ujawniają się w późniejszym czasie, będą możliwe do usunięcia w ramach rękojmi oraz gwarancji, wydawanej na określone elementy i na zapisany w niej okres oraz kto jest gwarantem.

Skorzystać z gwarancji czy rękojmi – o tym decyduje nabywca lokalu.

Rękojmia będzie chroniła nowe mieszkanie przez pięć lat. Upływ terminu liczy się od dnia ujawnienia wady, o czym trzeba zawiadomić sprzedawcę listem poleconym w ciągu miesiąca.

Od 25 grudnia 2014 roku obowiązuje pięcioletnia rękojmia (wcześniej była trzyletnia).

Wtedy weszła w życie nowelizacja w tym zakresie kodeks cywilny (art.

556) ustawa o prawach konsumenta.

Z tytułu rękojmi deweloper odpowiada za usterki zmniejszające wartość i użyteczność lokalu, za brak właściwości, o których zapewniał w umowie, prospekcie informacyjnym, w folderach reklamowych, na stronie internetowej lub też które powinno mieć mieszkanie.

Co zapobiega zapowietrzeniu Im wyższa temperatura wody, tym mniejsza zdolność do grzejnika? rozpuszczania w niej gazów. Zatem po podgrzaniu wody w instalacji część powietrza zostaje z niej wydalona i powietrze, jako lżejsze od wody, gromadzi się w najwyższych punktach instalacji. Dlatego umieszcza się w tych właśnie punktach odpowietrzniki, które pozwalają na ujście z instalacji powietrza, nie pozwalając jednakże na ucieczkę wody.

Jeżeli odpowietrznik zostanie zainstalowany poniżej górnej części grzejnika, powietrze gromadzić się będzie w najwyższym punkcie danego fragmentu instalacji, a więc właśnie w grzejniku (wystąpi zapowietrzenie grzejnika). Nie pozwoli to na cyrkulację gorącej wody, a więc na właściwe ogrzewanie pomieszczenia.

Jakie dodatkowe izolacje powinny być zastosowane przy garażach będących w hali garażowej?

Garaż znajdujący się w budynku o innym przeznaczeniu powinien mieć ściany i stropy, zapewniające wymaganą izolacje akustyczną, o której mowa w § 326, oraz szczelność uniemożliwiającą przenikanie spalin lub oparów paliwa do sąsiednich pomieszczeń, przeznaczonych na pobyt ludzi, usytuowanych obok lub nad garażem.

Jeżeli budynek został zaprojektowany prawidłowo, w sposób gwarantujący spełnienie warunku, o którym mowa w rozporządzeniu, zaś jego realizacja odbiega od projektu, winę za dokonanie zmian ponosi wykonawca oraz inspektor nadzoru, który akceptował realizację budynku odbiegającą od projektu.

Co robić w przypadku połączenia dwóch lokali w jeden we wspólnocie?

W tej wspólnocie mieszkaniowej jest w dalszym ciągu 8 lokali i jest to wspólnota duża. Połączenie lokali poprzez zamurowanie drzwi nie ma wpływu na liczbę lokali we wspólnocie, chyba że po połączeniu zostały zmienione udziały na podstawie uchwały wspólnoty.

Aby z dwu lokali powstał jeden, właściciel powinien wystąpić do wspólnoty mieszkaniowej o wyrażenie zgody na takie połączenie, zgodnie z art. 22 ust. 4 Ustawy o własności lokali, który mówi, że: „Połączenie dwóch lokali stanowiących odrębne nieruchomości w jedną nieruchomość lub podział lokalu wymaga zgody właścicieli 21/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

30

LUTY 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

wyrażonej w uchwale. W razie odmowy zainteresowany właściciel może żądać rozstrzygnięcia przez sąd”.

Po uzyskaniu zgody właścicieli lokali (po podjęciu uchwały), właściciel łączonych lokali powinien wystapić do starostwa powiatowego, do wydziału nieruchomości o zmianę wpisu w kartotece lokali, a następnie wystąpić do sądu prowadzącego księgi wieczyste o dokonanie odpowiednich zmian.

Formalnie rzecz biorąc, po uzyskaniu wypisu z nowej księgi wieczystej (wpis do niej tworzy nową sytuację prawną) można legitymować się dowodem istnienie jednego, a nie dwóch lokali.

W przypadku zmniejszenia liczny lokali (do 7-miu lub mniej) zarządzanie prowadzone będzie na podstawie Kodeksu cywilnego.

Czynności zwykłego zarządu (np. zlecenie wymiany zamka, czy wstawienia stłuczonej szyby) wymagać będą zgody wszystkich właścicieli lokali, a więc zbierania głosów. Jest to sytuacja podobna do podejmowania uchwał w dużej wspólnocie. Do czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna będzie zgoda wszystkich współwłaścicieli, co w wielu przypadkach (długotrwałej nieobecności lub choroby) znacznie utrudni podejmowanie wszelkich poważnych decyzji.

Urządzenia węzła cieplnego są własnością wspólnoty.

Wspólnota może dochodzić wynagrodzenia za dzierżawę pomieszczenia.

Koszty najmu spółdzielnia rozłoży na wszystkie bloki zasilane z tego węzła, również na ten wspólnoty. Wspólnota zaś zapłaci spółdzielni należność za dostawę ciepła.

Od czego płaci się podatek, czy to prawda, że od całej powierzchni użytkowej lokalu (z garażem, suteryną)?

Powierzchnie pomieszczeń lub ich część kondygnacji o wysokości od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%. Jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m, to powierzchnię tę się pomija do celów podatku od nieruchomości. Przez wysokość kondygnacji w świetle, należy rozumieć odległość między podłożem a najniższym trwałym elementem konstrukcyjnym stropu.

Każda kondygnacja w budynku podlega opodatkowaniu, bez względu na to, czy jest wykorzystywana.

Jak wygląda procedura egzekucji nieruchomości?

Przepisy ustawy art. 921-1000 Kodeksu postępowania cywilnego.

Co oznacza korzystanie ze Takim tematem zajmował się Sąd Najwyższy w składzie siedmiu służebności drogi przez wiele sędziów. lat?

Z uchwały SN wynika, że nie wystarczy korzystać ze służebności przez lata, aby nabyć prawo do jej zasiedzenia. Domagający się zasiedzenia powinien tę drogę urządzić, tzn. musi udowodnić, że wykonywał trwałe urządzenia na drodze, np. utwardzenie lub wybrukowanie, ogrodzenie, wzniesienie innych trwałych elementów (sygn. akt III CZP 10/11).

Co się robi by pozbyć się smogu ze spalania w piecach?

Do konieczności pozbycia się smogu powoli wszyscy dojrzewają.

Samorządy opracowują odpowiednie uchwały, Polska Grupa Energetyczna wycofała ze swojej oferty dla odbiorców komunalnych i indywidualnych najgorszego opału, sądy odrzucają skargi na uchwały antysmogowe (posądzane o niekonstytucyjność), a nawet zapadł

Zarządca Doradce | Luty 2018

22/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

31

pierwszy wyrok zasądzający mieszkańcowi 500 złotych grzywny za spalanie w domowym piecu zakazanych flotokoncentratów węglowych.

Kiedy wspólnota zapłaci CIT, Zależy od statusu prawnego wspólnoty mieszkaniowej. a właściciele zapłacą podatek dochodowy PIT? Jakie muszą być podjęte szczegółowe decyzje przekraczające zakres zwykłego zarządu?

We wspólnocie mieszkaniowej, w procesie sprzedaży fragmentu korytarza, strychu, piwnicy, dawnej pralni itp., obok decyzji sprzedaży konieczne jest podjęcie (przez współwłaścicieli sprzedawanego fragmentu nieruchomości wspólnej) co najmniej trzech następujących szczegółowych decyzji. .O zmianie przeznaczenia części nieruchomości wspólnej; .O dokonaniu podziału nieruchomości wspólnej – wydzieleniu części przeznaczonej do sprzedaży. .O udzieleniu zgody na zmianę wysokości udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej (będącej konsekwencją zmiany jednego z lokali i w efekcie zmiany sumy powierzchni wszystkich lokali w nieruchomości).

Wszystkie te decyzje są czynnościami przekraczającymi zakres zwykłego zarządu. Wszystkie one wymienione są w art. 22 ust. 3 Ustawy o własności lokali, odpowiednio w punktach 4), 6), oraz 5a).

A zatem ani zarząd, ani tym bardziej jeden ze współwłaścicieli, choćby nawet większościowy, nie jest uprawniony do samodzielnego podejmowania decyzji w żadnej z wymienionych wyżej spraw.

Do podjęcia wymienionych czynności upoważniony jest ogół właścicieli, zaś podjęcie takich decyzji wymaga formy uchwały właścicieli lokali.

Oczywiście jest możliwe, że większościowy właściciel przegłosuje wszystkich pozostałych, np. wówczas gdy nie znajdzie się 20% właścicieli lokali (licząc według udziałów), żądających głosowania zgodnego z zasadą, że na każdego z właścicieli przypada jeden głos.

Niemniej jednak,. Tak podjęta uchwała będzie decyzja ogółu współwłaścicieli, a nie jednego z nich.

Wspólnota mieszkaniowa ma dowolność w dysponowaniu przychodami ze sprzedaży fragmentu nieruchomości. Przeznaczenie tej kwoty określają właściciele lokali w uchwale o sprzedaż fragmentu nieruchomości wspólnej, albo w uchwale o planie gospodarczym. Od ich decyzji zależy, czy uzyskany przychód zwiększy fundusz remontowy.

Co robić w przypadku konfliktu Balustrada balkonu nie jest elementem konstrukcyjnym budynku. Jest związanego z remontem jednak elementem elewacji, która (podobnie zresztą jak cały balkon) balkonu? stanowi część nieruchomości wspólnej. Decyzje w sprawach nieruchomości wspólnej należą do ogółu właścicieli lokali i wyrażane są w postaci uchwał właścicieli lub (w przypadku czynności mieszczących się w granicach zarządu zwykłego) w postaci decyzji zarządu wspólnoty mieszkaniowej.

W omawianym przypadku trudno nawet mówić o decyzji – jest to raczej spór dotyczący zmiany lub utrzymania wyglądu elewacji. Spór 23/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

32

rwis L U T Y 2 0 S1e8

i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

pomiędzy wspólnotą mieszkaniową ( w której imieniu zgodnie z art. 21 usty. 1 Ustawy o własności lokali występuje zarząd), a indywidualnym właścicielem lokalu.

Wspólnota mieszkaniowa, działająca na podstawie przepisów zawartych w ustawie o własności lokali, ni4 jest jednak jedynym decydentem, w sprawach elewacji budynków.

Drugim decydentem, działającym na podstawie Ustawy prawo budowlane, jest starostwo powiatowe, a w szczególności wydział architektury starostwa powiatowego.

Co może nastąpić po niefachowym dociepleniu boksu garażowego w wieżowcu?

To nie właścicielka garażu ma prawo domagania się od wspólnoty pewnych działań, lecz wręcz odwrotnie. To wspólnota mieszkaniowa ma prawo domagać się przywrócenia stanu pierwotnego na koszt właścicieli garażu. Wspólnota może też sama wykonać prace, a właścicielkę garażu obciążyć kosztami.

Powstaje Sektorowa Rama Kwalifikacji w Budownictwie.

Jak podkreśla Instytut Badań Edukacyjnych „opisy wymagań Polskiej Ramy Kwalifikacji na każdym poziomie mają różne stopnie szczegółowości: Pierwszy stopień to uniwersalne charakterystyki poziomów, czyli takie, które dotyczą wszystkich rodzajów edukacji. Odpowiadają one wymaganiom dotyczącym efektów uczenia się w Europejskiej Ramie Kwalifikacji (ERK).

Drugi stopień charakterystyki poziomów, typowe dla kształcenia: ogólnego, zawodowego lub wyższego.

Trzeci stopień to wymagania najbardziej szczegółowe, a więc np. w szkolnictwie wyższym odnoszące się do jednego z ośmiu obszarów kształcenia, w oświacie do wymagań zapisanych w podstawie programowej kształcenia ogólnego i dotyczące konkretnego przedmiotu. W przypadku edukacji zawodowej są to ramy sektorowe np. dla budownictwa, opieki zdrowotnej).

To właśnie ramy sektorowe, umożliwiające uporządkowanie i zapewnienie porównywalności kwalifikacji cząstkowych (funkcjonujących na rynku pracy) w branżach wywołują największe zainteresowanie.

Wśród argumentów, uzasadniających zainteresowanie branż tworzeniem sektorowych ram kwalifikacji, pojawiają się kwestie takie jak: Udział w przetargach – wymagania przetargowe dotyczą często udowodnienia posiadania wykwalifikowanych pracowników; jest to problematyczne zwłaszcza dla polskich firm, uczestniczących w postępowaniach w innych krajach. Wykazanie dyplomami o określonym poziomie ERK faktu posiadania odpowiedniej kadry, pozwalającej na dobre i rzetelne wykonanie usługi, jest bardzo często warunkiem formalnym otwierającym drogę do przystąpienia do przetargów publicznych organizowanych za granicą. (…)

Dotyczy to w szczególności branży budowlanej czy telekomunikacyjnej.

Rozdrobnienie rynku szkoleń – ogromna liczba podmiotów organizujących szkolenia i nadających kwalifikacje powoduje, że 24/71

Zarządca Doradce | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

33

bardzo jest rzetelne porównywanie jakości i efektów uczenia się poszczególnych ofert. (…)

Dezaktualizacja kwalifikacji – dynamiczne zmiany na rynku, zwłaszcza w obszarze nowych technologii, skłaniają do ciągłego tworzenia możliwości zdobywania nowych kwalifikacji. Obecnie nie ma narzędzi umożliwiających ich ocenę i porównanie. Brakuje również narzędzi pozwalających na identyfikację zapotrzebowania na nowe kwalifikacje.

Odpowiedź na deregulację – najbardziej zainteresowane pracami nad ZSK są te sektory, w których liczne zawody zostały zderegulowane (…). Sektorowe ramy kwalifikacji pozwalają na istotne zmniejszenie asymetrii informacji między organizatorami szkoleń a ich odbiorcami.

Umożliwienie porównywalności międzynarodowej (…)

Możliwość uczestniczenia w pracach nad europejskimi normami w usługach (powiązanymi z kwalifikacjami potwierdzonymi wobec ERK) i wdrożenie tych norm (skutkuje nie tylko brakiem możliwości zatrudnienia za granicą, lecz także faktem, że obecne na polskim rynku firmy zagraniczne nie będą zatrudniać usługodawców niespełniających kryteriów).

Bezpieczeństwo uczestników – w tych branżach, w których od jakości świadczonych usług może zależeć zdrowie klientów, konieczne jest stworzenie mechanizmów pozwalających na rozróżnienie jakości poszczególnych kwalifikacji (...)”

Co spowodowało ustalenie regulatora cen na wodę?

Ogromny niepokój towarzyszy powołaniu regulatora cen za kranówkę.

Wprowadza go nowelizacja z 27 października 2017 r. ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. poz. 2180), która zaczyna obowiązywać od 12.12.2017.

Zgodnie z nią taryf za wodę i nieczystości nie będą już zatwierdzały gminy, ale nowy organ. Jeszcze przez kilkanaście dni tego roku zadanie to będzie powierzone prezesowi Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, a od 1 stycznia 2018 r. przejmie je Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”.

Mamy mnóstwo pytań, które pozostają bez odpowiedzi i widzimy wiele zagrożeń – wtóruje Tadeusz Pilarski, prezes Jastrzębskiego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji.

Większość przedsiębiorstw będzie miało zaledwie 90 dni na opracowanie nowych wniosków taryfowych. Termin upłynie w marcu.

To bardzo mało czasu. A biorąc pod uwagę to, że nadal nie mamy rozporządzeń, sytuacja jeszcze bardziej się komplikuje.

Ministerstwo Środowiska nie wydało m.in. nowego rozporządzenia w sprawie określania taryf oraz wzoru wniosku o ich zatwierdzenie. Nie ma tez nadal rozporządzenia, które określałoby wysokość opłat za usługi wodne.

Co z Kodeksem Urbanistyczno-Budowlanym?

Jak pokazuje doświadczenie krajów zachodnich, idea sporządzenia jednego kodeksu do spraw urbanistyki i budownictwa jest bardzo dobra. Niestety jednak jej wykonanie przez polskiego projektodawcę dalekie jest od doskonałości. W czasie konsultacji publicznych, w 25/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

34

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

samym tylko 2016 r., do ministerstwa wpłynęło około 3 tys. uwag, z czego 500 zgłosiła Polska Izba Inżynierów Budownictwa.

Projekt kodeksu już na pierwszy rzut oka wydaje się jakościowo nierówny. Choćby przez asymetrię w podejściu do części budowlanej i urbanistycznej. Ta druga została opisana bardzo szczegółowo, uwzględniono w niej poszczególne, konkretne procedury. Część budowlana została natomiast potraktowana pobieżnie. W kodeksie nie ma nawet sformułowanych podstawowych reguł nadawania uprawnień budowlanych. Co ciekawe, w sposób niezwykle szczegółowy twórcy projektu postanowili w art. 5-60 uregulować zagadnienia związane z urbanistami i innymi osobami wchodzącymi w skład zespołu sporządzającego projekt planu miejscowego. Z jakichś względów natomiast zdecydowali się ograniczyć występowanie w kodeksie przepisów z zakresu prawa budowlanego. Nie usprawni to skomplikowanych już dzisiaj procedur budowlanych. Wręcz przeciwnie, może to być powodem jeszcze większych wątpliwości interpretacyjnych.

Czy Wójt może umorzyć zaległość w opłatach śmieciowych?

Do gminy wpłynęło kilka wniosków mieszkańców o umorzenie opłat śmieciowych za minione lata. Dłużnicy z jednej strony piszą, że są bezrobotni, a z drugiej mają gospodarstwa rolne. Niestety odmawiają składania do urzędu dokumentów o majątku, nie podpisują tez protokołów. Uważają, że umorzenia im się należą, a urząd sam powinien ustalić różne dane. Czy zasadne będzie negatywne rozpoznanie ich wniosków?

Wydaje się, że w takiej sytuacji negatywne rozpatrzenie wniosków o umorzenie opłaty śmieciowej jest uzasadnione. Warto bowiem pamiętać, że nawet gdy dłużnik przedłoży wszystkie wymagane informacje i dokumenty, nie oznacza to automatycznie, że wójt jest zobowiązany do umorzenia zadłużenia. Jest to jego uprawnienie, z którego może, ale nie musi skorzystać.

Co z nowa ustawą o możliwości zablokowania rachunku podatnika?

Przepisy dotyczące STIR, pomijając ryzyka związane z nadmierną dowolnością decyzji o zablokowaniu rachunku podatnika, są przede wszystkim zapowiedzią tego, że fiskus zamierza iść w kierunku kontrolowania w czasie rzeczywistym lub zbliżonym do rzeczywistego.

Powinniśmy się więc spodziewać, że niedługo podatnicy będą zobowiązani także do przekazywania informacji o transakcjach i wystawionych fakturach znacznie częściej niż raz w miesiącu.

Dobrze, że nowelizacja ustawy wprowadzająca model podzielonej płatności została nieco odroczona w czasie, bo to duża zmiana, do której zarówno podatnicy jak i system bankowy muszą być dobrze przygotowani. Tym bardziej że model jest skonstruowany w sposób, który szybko sprawi, że dobrowolność zastosowania podzielonej płatności okaże się w dużej mierze jedynie pozorna. Podatnicy, którzy otrzymają część swoich należności od swoich klientów na rachunek VAT, będą mogli bez specjalnej zgody naczelnika urzędu skarbowego wykorzystać środki w zasadzie niemal wyłącznie na płatność VAT do urzędu lub zapłatę kwoty stanowiącej równowartość VAT swoim dostawcom. Trudno więc się spodziewać, aby nie wykorzystali ich na

Zarządca Doradce | Luty 2018

26/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

35

zapłatę części kwot należnych ich dostawcom. To zaś mogą zrobić jedynie poprzez zastosowanie modelu podzielonej płatności w stosunku do faktur otrzymywanych od dostawców. I taki ekonomiczny mechanizm – w zasadzie ekonomiczna konieczność – spowoduje, jak można sądzić, błyskawiczne upowszechnienie się modelu podzielonej płatności.

Wykup lokali za grosze – Najemcy byłych mieszkań zakładowych lub osoby bliskie, stale skorzystają nie tylko emeryci. zamieszkałe z nimi w chwili ich śmierci, będą mieli pierwszeństwo w nabyciu lokalu. Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o uregulowaniu praw najemców do nabycia byłych mieszkań zakładowych, nad którym pracuje Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa.

Według projektu najemcy będą mieli nie tylko pierwszeństwo, ale też będą mogli liczyć na spory upust. Resort uzasadnia, że osoby zamieszkujące w byłych mieszkaniach zakładowych były zobowiązane do partycypowania w kosztach budowy budynków oraz miały nierzadko obowiązek wypracowania określonej liczby godzin przy ich powstawaniu. Dlatego ustawa zagwarantuje przyznanie korzystającym z prawa pierwszeństwa bonifikaty od wartości rynkowej mieszkania. Jej wysokość uzależniona będzie od długości najmu lokalu oraz lat pracy osoby uprawnionej w zakładach państwowych. Łączna obniżka nie będzie mogła jednak przekraczać 95% ceny sprzedaży mieszkania.

Natomiast w przypadku gdy sprzedaż będzie dotyczyła emeryta, rencisty lub wdowy (wdowca) po najemcy, cena nabycia ustalona zostanie na poziomie 5% jego wartości.

Jakie obowiązki mają prowadzący ewidencję księgową?

Zgodnie z art. 82 § 1b ordynacji podatkowej (op), osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, są obowiązane, bez wezwania organu podatkowego, do przekazywania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji o prowadzonej ewidencji (o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT). Ewidencja w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej (art. 193a § 2 op) jest przekazywana na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 op. Informacja przekazywana jest zatem za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, ze wskazaniem miesiąca, którego ta informacja dotyczy. Z powyższego przepisu wynika, że JPK_VAT – niezależnie od tego, czy podatnik rozlicza się w podatku od towarów i usług miesięcznie, czy tez kwartalnie – należy przesłać co miesiąc, do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni.

Art. 109 ust. 3 ustawy o VAT zawiera informacje o tym, jakie niezbędne dane mają znaleźć się w ewidencji VAT do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej i nie wskazuje, z jaka częstotliwością należy wprowadzić te informacje do ewidencji.

Nałożenie na podatników ustawowego obowiązku sporządzania i przesyłania informacji o prowadzonej ewidencji – JPK VAT za okresy 27/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

36

L U T Y S2e0r w1i 8 s informacyjny

O I G N i P F O Z AiWN N r 1

miesięczne, w terminie do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni (art.

82 § 1b op.) powoduje konieczność dokonywania w ewidencji VAT wpisów w takim terminie, który umożliwi podatnikowi wywiązanie się z tego ustawowego obowiązku, niezależnie od tego, że może rozliczać się kwartalnie.

Jeśli chodzi o realizacje nałożonego na podatników obowiązku raportowania JPK_VAT za okresy miesięczne, nie jest celowe określenie w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT terminów wprowadzania danych do ewidencji VAT. Jak wskazano, graniczny termin, związany z wysyłaniem informacji o prowadzonej ewidencji, określa art. 82 § 1b ordynacji podatkowej.

Wyrok Sądu Wynajmujący, który obciąży najemcę czynszem najmu i obowiązkiem Administracyjnego w sprawie uregulowania opłaty za użytkowanie wieczyste, i tak zapłaci VAT od płatności w ratach za wynajem całości – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Jaki obowiązek na gminy nakłada nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych?

Pierwsze szczegółowe sprawozdania o podatku od nieruchomości, rolnym i leśnym gminy będą musiały przekazać regionalnym izbom obrachunkowym do 28 lutego 2018 r. Tak wynika z opublikowanego projektu rozporządzenia ministra rozwoju i finansów w sprawie sprawozdania podatkowego w zakresie podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego.

Przypomnijmy, do tej pory samorządy w ogóle nie miały obowiązku informować Ministerstwa Finansów o lokalnych daninach. Co więcej, nawet jeśli resort się o nie zwrócił, to wiele jednostek nie odpowiadało na tego typu prośby. Nowy obowiązek na gminy nałożyła wchodząca w życie nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. poz.

2141). Przy czym co do terminów akt ten odsyła do rozporządzenia. I tak zgodnie z opublikowanym projektem gminy będą musiały przekazywać sprawozdania w dwóch terminach: di 10 stycznia każdego roku (w 2018 r. - wyjątkowo do 28 lutego) – część A oraz do 20 lipca – część B. W części A trzeba będzie przekazać informacje o wysokości stawek podatku od nieruchomości, średniej cenie skupu żyta (wskaźnik niezbędny do ustalenia wysokości podatku rolnego) i średniej cenie sprzedaży drewna (wskaźnik służący do ustalenia wysokości podatku leśnego). Jeśli jednak dane te zmienią się w ciągu roku (rada gminy zmieni uchwałę w sprawie stawek na dany rok), to trzeba będzie je zaktualizować.

Z kolei do 20 lipca (część B) gminy będą musiały przekazać zredagowane dane o podstawach opodatkowania, czyli m.in. informacje o powierzchni gruntów, powierzchni użytkowej budynków oraz o wartości budowli (stan na 30 czerwca).

Generalnie obieg dokumentów będzie wyglądał w ten sposób, że gminy będą przekazywać dane regionalnym izbom (za pośrednictwem systemu BeSTi@), a te – ministrowi finansów. Izby będą musiały przesłać:  część A – do 20 stycznia danego roku podatkowego (w 2018 r.

- do 10 marca), a 28/71

Zarządca Doradce | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY

2018

37

 część B – do 31 lipca.

Sektorowa Rada ds.

Sektorowa Rada ds. Kompetencji w Budownictwie ukonstytuowała się Kompetencji w Budownictwie. w kwietniu 2017 r. na swym pierwszym posiedzeniu w Warszawie.

Prace Rady zostały zainicjowane przez partnerstwo Związku Zawodowego „Budowlani” (lider), Konfederacji Budownictwa i Nieruchomości, Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i Instytutu Techniki Budowlanej.

W Radzie pierwszego składu reprezentowanych jest 21 podmiotów związanych z budownictwem, a wśród nich przedsiębiorstwa budowlane, instytuty badawcze, szkoły wyższe, szkoły zawodowe, podmioty edukacji pozaformalnej, partnerzy społeczni, organizacje branżowe, regulatorzy i instytucje rynku pracy.

Budownictwo to jeden z największych sektorów polskiej gospodarki, generujący od 6 do 8% PKB i dający pracę ok. 6% zatrudnionych.

Usługi budowlane wykonuje ponad 400 tysięcy podmiotów, z czego 96% to mikrofirmy zatrudniające do 9 pracowników. To rozdrobnienie, wrażliwość na wahania koniunkturalne i stale utrzymująca się luka kompetencyjna – niezaspokojone zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników o wysokich kompetencjach stanowi najpoważniejsze wyzwanie dla Sektorowej Rady. Organizacji prac Rady podjęło się partnerstwo skupiające ważne podmioty branży: Związek Zawodowy „Budowlani” - lider wraz z partnerami: Instytutem Techniki Budowlanej, Polską Izbą Inżynierów Budownictwa i Konfederacją Budownictwa i Nieruchomości.

Co czeka nas w styczniu?

Wejdą w życie 1 stycznia 2018 r  Ustawa z 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1543) Omówienie: Nowelizacja wprowadza nowy rodzaj zezwolenia na pracę dla cudzoziemców – zezwolenie na pracę sezonową. Będzie ono wydawane na pracę w sektorze turystycznym, ogrodnictwie i rolnictwie na okres do 9 miesięcy w roku kalendarzowym. Zezwolenie na pracę sezonową będzie wydawał starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi.  Rozporządzenie Rady Ministrów z 12 września 2017 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2018 r. (Dz.U. poz.

1747) Omówienie: Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2018 r. będzie wynosiło 2100 zł Natomiast minimalna stawka godzinowa w 2018 r. wyniesie 13,70 zł.  Rozporządzenie Rady Ministrów z 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. poz. 1831) Omówienie: Rozliczenia składek oraz wpłaconych w danym miesiącu 29/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

38

L U T Y S2 e r0 w1 is8 informacyjny

O I G N i P F O Z AiWN N r 1

kalendarzowym zasiłków i świadczeń rodzinnych będzie dokonane w jednej deklaracji.  Rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 26 października 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz (Dz.U. poz. 2091) Omówienie: Zmieniono dwa załączniki do rozporządzenia zawierające wzory deklaracji. Chodzi o DEK-I-b, czyli deklarację miesięcznych wpłat na Państwowy fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, a także DEK-Z, czyli deklarację wpłat na PFRON – deklarację ewidencyjną.

Ważne wydarzenie Oszczędzanie na emeryturę  Już w styczniu 2018 r. będzie można dokonywać wpłat na indywidualne konto emerytalne w nowej wysokości, która wynosi 13329 zł (M.P. Poz. 994). Natomiast nowa wysokość kwoty wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego wynosi 5331,60 zł (M.P. Poz. 995).

Orzecznictwo planowane rozprawy w NSA 25 stycznia 2018 r. - sygn. akt I OSK 640/16 czego dotyczy: stwierdzenia niedopuszczalności odwołania w sprawie udzielenia urlopu bezpłatnego.

30 stycznia 2017 r. - sygn. akt I OSK 644/16, I OSK 621/16 Czego dotyczy: odmowy przyznania prawa do wzrostu uposażenia zasadniczego z tytułu wysługi lat za okres pracy w gospodarstwie rolnym.

Ważne terminy 10 stycznia 2018 r.

ZUS – Termin zapłaty składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy przez osoby fizyczne opłacające składkę wyłącznie za siebie 15 stycznia 2018 r.

ZUS – Termin zapłaty składek przez przedsiębiorców zatrudniających pracowników Koniecznością jest Na czym polega problem naszego obecnego systemu emerytalnego? samodzielne oszczędzanie na Opiera się on na modelu repartycyjnym. Można spotkać się też z emeryturę. określeniami: redystrybutywny, pay-as-jou-go (PAYG). Działa w ten sposób, że pokolenia aktywne zawodowo pracują na świadczenia pokoleń będących na emeryturze. W tym modelu osoby pracujące nie gromadzą kapitału bezpośrednio dla siebie, tylko za pośrednictwem państwa, a dokładnie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, finansują obecnych emerytów. To nic innego jak nieformalna, ale zaimplementowana do systemu emerytalnego umowa międzypokoleniowa.

Taki system może jednak działać wyłącznie pod warunkiem, że jest 30/71

Zarządca Doradce | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY

2018

39

odpowiednia proporcja świadczeniodawców (osób pracujących) w stosunku do świadczeniobiorców (emerytów). A z tym od kilku dekad mamy rosnący problem. Brak gruntownej reformy emerytalnej doprowadzi do bardzo dużego zachwiania finansów państwa.

Czy to zagrożenie jest realne?

Kiedy przeanalizujemy aktualne dane i prognozy, to bez radykalnych zmian w systemie zagrożenie jest wręcz nieuniknione. Wystarczy zwrócić uwagę na dane publikowane przez ZUS. Przedstawiają one scenariusz deficytu w bilansie systemu emerytalnego na 2018 r. w wysokości 63 mld zł. A już w 2022 roku kwota ta może wynieść nawet 85 mld zł. Zobowiązania państwa wobec przyszłych emerytów sięgają obecnie ok. 150% PKB. To efekt problemów demograficznych w Polsce. Mamy aktualnie ponad 16 mln osób pracujących i ponad 5 mln emerytów pobierających świadczenia z ZUS. To oznacza, że nieco ponad trzech pracujących finansuje świadczenia jednego emeryta.

Według prognoz ZUS, w 2060 roku będzie to już tylko jedna osoba.

Myślę, że te dane w pełni świadczą o tym, na ile realne jest zagrożenie zachwianiem całego systemu.

A jaka jest sytuacja systemów emerytalnych w innych krajach?

Bardzo różna, głównie z uwagi na wiele uwarunkowań ekonomicznych i demograficznych. Kompleksowo zostało to przedstawione w najnowszej edycji raportu Melbourne Mercer Global Pension Index.

Indeks obejmuje systemy emerytalne 27 krajów świata. Najwyższą liczbę punktów otrzymały Dania i Holandia. Na kolejnych miejscach uplasowały się: Australia, Finlandia, Szwecja, Szwajcaria, Kanada, Chile i Singapur. Jak podaje raport, średnia nota dla 27 krajów to 58,1 pkt Polska znalazła się poniżej tej wartości z wynikiem 54,4 pkt.

Zagraniczne systemy emerytalne są zróżnicowane pod względem konstrukcji. Dla przykładu, duński składa się z dwóch filarów. Pierwszy obejmuje osoby zamieszkujące w Danii przynajmniej przez 40 lat, a drugi jest uzależniony od wysokości zarobków. System holenderski składa się z trzech filarów. Pierwszy to świadczenie od państwa dla każdego, drugi to dodatkowa emerytura od pracodawcy, a trzeci to całkowicie dobrowolny, prywatny program emerytalny. Także w Australii emerytura jest w dużej części oparta na prywatnych programach, a rola państwa ogranicza się do minimum. Gdy przeanalizujemy większość systemów emerytalnych działających na świecie, rola państwa sprowadza się do zapewnienia minimum egzystencji, a główną część świadczenia pochodzi z prywatnych programów. Najczęściej są one organizowane i finansowane przez pracodawców, którzy tworząc je korzystają z atrakcyjnych ulg podatkowych.

Czyli w Polsce wzorujemy się na sprawdzonych systemach. W czym zatem tkwi nasz problem?

Problemem jest przede wszystkim niewystarczająca świadomość, że samodzielne oszczędzanie na emeryturę jest koniecznością. Przez wiele lat emerytury Polaków były budowane w ramach jednego filaru, opartego praktycznie w całości na budżecie państwa. Trzeba także pamiętać, że gromadzenie pieniędzy na emeryturę to długoterminowy 31/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

40

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

proces, który wymaga minimum 20-30 lat. Tak jak wspomniałem, mamy ponad 5 mln emerytów i znacznie więcej pobierających świadczenie, jeśli doliczymy rencistów i ubezpieczonych w KRUS. Dodatkowo w Polsce jest dość liczne pokolenie, któremu do emerytury pozostało 10 lat i mniej. Ich świadczenia praktycznie w całości będą pochodziły ze środków przeznaczonych na ten cel z budżetu państwa.

A te, z uwagi na niekorzystne zmiany demograficzne, z każdym rokiem będą coraz mniejsze. Na domiar złego, to pokolenie przejściowe pomiędzy starym i nowym systemem emerytalnym najczęściej nie posiada indywidualnych kont emerytalnych, które by uzupełniły przyszłe świadczenia od państwa. Kiedy to wszystko złożymy w całość, na pierwszy plan wyłania się brak ciągłości kapitałowej w świadczeniach pomiędzy systemami. A to uniemożliwia radykalną zmianę modelu funkcjonującego w Polsce. Mimo że, patrząc w przyszłość, taka zmiana jest nieunikniona.

Najważniejsze akty prawne na Wśród regulacji, które będą musiały zostać uwzględnione prze firmy, 2018 r. najważniejsze to:  wspomniane już RODO, czyli rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z 27 kwietnia 2016 r, nr 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (Dz.Urz. UE z 2016 r. L 119, s.1) i projekt ustawy wprowadzającej ustawę o ochronie danych osobowych (z 12 września 2017 r., obecnie na etapie uzgodnień międzyresortowych);  projekt ustawy o jawności życia publicznego (z 12 grudnia 2017 r., obecnie na etapie uzgodnień międzyresortowych);  dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z 20 mają 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (tzw. dyrektywa AML IV; Dz.Urz. UE z 2015 r. L 144, s, 73) oraz projekt wdrażającej ja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (przedstawiony 26 września 2017 r., obecnie na etapie uzgodnień międzyresortowych);  lista przesłanek należytej staranności w obrocie krajowym pod kątem prawa do odliczenia lub odzyskania podatku VAT – prace nad nią prowadzi Ministerstwo Finansów;  dyrektywa PE i Rady nr 2016/943 z 8 czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystaniem i ujawnieniem (tzw. dyrektywa ws. ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa; Dz.Urz. UE z 2016 r. L 157, s. 1);  rezolucja Parlamentu Europejskiego nr P8_TA-PROV (2017) 0402 z 24 października 2017 r. w sprawie uzasadnionych środków ochrony sygnalistów działających w interesie publicznym podczas ujawniania poufnych informacji Zarządca Doradce | Luty 2018

32/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

41

posiadanych przez przedsiębiorstwa i organy publiczne (tzw. rezolucja ws. ochrony sygnalistów).

Jak mają wyglądać obowiązki Nie tylko prace legislacyjne się kumulują, bo również obowiązki przedsiębiorców w 2018 r.? przedsiębiorców wejdą w życie w podobnym czasie:  RODO będzie stosowane bezpośrednio w państwach członkowskich od 25 mają 2018 r., do tego czasu powinna wejść w życie ustawa konkretyzująca regulacje rozporządzenia, gdyż przewiduje ono obowiązek notyfikowania takich przepisów Komisji Europejskiej;  w przypadku regulacji wdrażających dyrektywę AML IV Polska jest już spóźniona, gdyż zgodnie z art. 67 ust. 1 przepisy wdrażające powinny były zostać przyjęte do 27 czerwca 2017 r.;  ustawa o jawności życia publicznego, według art. 135 projektu, miałaby wejść w życie 1 marca 2018 r., przewidziano 6miesięczny okres dostosowawczy;  do 8 czerwca 2018 r. państwa członkowskie przyjąć muszą przepisy wdrażające dyrektywę w sprawie ochrony tajemnic przedsiębiorstwa.

Jak widać, omówione wyżej obowiązki będą musiały zostać wdrożone przez przedsiębiorców wiosną-latem 2018 r.

Co narusza prawo JST do nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego?

Odnośnie art. 6b ustawy należy zauważyć, że zgodnie z art. 171 § 2 konstytucji nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego (dalej: JST) sprawują prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w sprawach dotyczących finansów regionalna izba obrachunkowa. Przepis ten został powtórzony w art. 86 ustawy z 8 marca 1990 r, o samorządzie gminnym, który stanowi, że organami nadzoru są prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych – regionalna izba obrachunkowa. W myśl zaś art. 89 u.s.g., jeżeli prawo uzależnia ważność rozstrzygnięcia organu gminy od jego zatwierdzenia, uzgodnienia lub zaopiniowania przez inny organ, zajęcie stanowiska przez ten organ powinno nastąpić nie później niż w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego rozstrzygnięcia lub jego projektu, z zastrzeżeniem ust. 1a. SW konsekwencji należy przyjąć, że IPN, o którym mowa w art. 6b nowelizacji, jest organem uzgadniajcym (wyrażającym zgodę), o którym mowa w art. 90 u.s.g., a nie organem nadzoru, które są wymienione w konstytucji i w art. 86 u.s.g., a więc treść tego przepisu nie narusza w tym zakresie konstytucji. Jednakże wprowadzenie art. 6b stanowi zbędne mnożenie procedur. Każda uchwała JST i tak podlega nadzorowi wojewody z punktu widzenia zgodności z prawem. Jeśli więc uchwała w sprawie zmiany nazwy ulicy naruszałaby tzw. ustawę dekomunizacyjną, to wojewoda w ramach procedury nadzorczej mógłby stwierdzić nieważność tej uchwały jako niezgodnej z ustawą dekomunizacyjną.

Jeżeli chodzi o art. 6c nowelizacji z 14 grudnia, to należy stwierdzić, że przepis ten przewiduje znaczne ograniczenie prawa JST do sądu. W doktrynie uważa się, że zarządzenie zastępcze stanowi szczególny rodzaj rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody.

33/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

42

LUTY 2018

Z art. 98 u.s.g. wynika, że gmina ma prawo złożyć skargę na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody. Według art. 45 ust. 1 konstytucji każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależnym, bezstronny i niezawisły sąd. Artykuł 77 ust. 2 konstytucji stanowi ponadto, że ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności i praw. Z kolei z art. 45 ust. 1 konstytucji wynika, że każdy, szeroko rozumiany, podmiot powinien mieć zapewnioną możność dochodzenia swych praw przez niezawisłym sądem. Prawo do sądu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 konstytucji, przysługuje w konsekwencji także takim podmiotom, jak JST, na takich samych zasadach, na jakich prawo to przysługuje np. osobom prawnym. Prawo do sądu JST zostało wzmocnione poprzez sformułowanie odrębnej zasady konstytucyjnej zawartej w art. 165 ust. 2 konstytucji, tj. zasady sądowej ochrony samodzielności JST. Tak więc art. 6c projektu narusza konstytucyjne prawo JST do sądu oraz narusza konstytucyjną zasadę ochrony samodzielności JST. Czego nie może robić osoba pełniąca funkcje publiczne?

Osoba pełniąca funkcje publiczne (wymieniona w obszernym ustawowym katalogu) nie może:  być członkiem organu zarządzającego lub kontrolnego spółki prawa handlowego, spółdzielni (z wyjątkiem rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej), stowarzyszenia lub fundacji posiadających możliwość prowadzenia lub prowadzących działalność gospodarczą;  być zatrudniona lub wykonywać w spółce prawa handlowego lub na jej rzecz jakichkolwiek odpłatnych zajęć;  posiadać w spółce prawa handlowego więcej niż 10% akcji lub udziałów albo akcje lub udziały przedstawiające więcej niż 10% kapitału zakładowego 0- w każdej z tych spółek;  prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami w osobowej spółce prawa handlowego, a także zarządzać taka działalnością lub być przedstawicielem lub pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności (nie dotyczy to działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, w formie i zakresie gospodarstwa rodzinnego).

Na czym polega spór na linii rząd – samorząd?

Kolejny ostry spór na linii rząd – samorządy. Tym razem o dekomunizację, a konkretnie o zmianę ustawy zakazującej propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego autorstwa posłów PiS. Pierwsza wersja tego aktu, która weszła w życie przed ponad rokiem, sporów nie wywołała, głosowali za niż prawie wszyscy posłowie, także opozycyjni. Jednak przeciwko nowej wersji samorządowcy oraz duża część ekspertów i polityków utworzyli wspólny front. Zarzucają noweli, przyjętej bez poprawek przez Senat 21 grudnia 2017 r., zbyt głęboką ingerencję w prawa samorządów, ba wręcz niekonstytucyjność. Nowe przepisy zakładają ochronę nazw nadanych przez organ nadzoru w drodze zarządzeń zastępczych. O co konkretnie chodzi? Otóż tam, gdzie radom i włodarzom nie spieszyło

Zarządca Doradce | Luty 2018

34/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

43

się do zmiany nazw ulic (lub gdzie patroni wywoływali spory, czy rzeczywiście propagują komunizm), nadali je wojewodowie. Okazało się, że patroni nie zawsze są po myśli samorządów. Gminy, a zwłaszcza duże miasta, postanowiły działać – wystąpić na drogę sądową lub po prostu po raz kolejny zmienić te nazwy, które im nie odpowiadają. Nowelizacja poważnie utrudnia obie możliwości. Nie pozwala zmienić nazw, tak jak wynika to z przepisów o samorządzie gminnym. Zmiana przez radę jest wprawdzie możliwa, ale dopiero po uzgodnieniu przez IPN i gdy zgodzi się na to wojewoda. Również prawo do sądu w tych sprawach zostało znacząco ograniczone. Artykuł 6c nowelizacji narusza konstytucyjne prawo jednostek samorządu terytorialnego do sądu oraz narusza konstytucyjna zasadę ochrony samodzielności JST – uważa wręcz de Magdalena Niziołek, radca prawny z Kancelarii Wardyński i Wspólnicy. - My tylko doprecyzowujemy przepisy w taki sposób, by zagwarantować trwałość nadawanych nazw ulic – przekonuje z kolei Jarosław Krajewski, jeden z autorów nowelizacji.

Co zakłada projekt nowelizacji Obecnie po wydaniu decyzji przez komisję sąd musi jeszcze zmienić ustawy o komisji treść ksiąg wieczystych. Jeśli zainteresowany ma zostać z nich weryfikacyjnej? wykreślony, może to zanegować w sądzie. To gwarancja, że ten, kto kupił mieszkanie, nie mając świadomości, że stoi ono na nielegalnie zreprywatyzowanym gruncie, nie zostanie go pozbawiony. Teraz politycy chcą tej gwarancji Polaków pozbawić. Po wydaniu decyzji przez komisję weryfikacyjną zmiana treści w księgach wieczystych ma się odbywać w zasadzie z automatu. Sąd będzie zobligowany do wpisania w papierach tego, co wskaże komisja. Skutek? „Osoby trzecie zostaną pozbawione jakiejkolwiek ochrony prawnej w zakresie prawa własności, co w rzeczywistości będzie stanowiło ich wywłaszczenie skutki społeczne i finansowe takiej regulacji będą ogromne. Z dnia na dzień rodziny, które kupiły lokale mieszkalne na kredyt od osób trzecich (które z kolei nabyły je od osób, których dotyczyła uchylona decyzja reprywatyzacyjna), zostaną na podstawie tego przepisu pozbawione ich własności” - alarmuje w w swej opinii prezes Prokuratorii Generalnej prof. Leszek Bosek.

Czy sąd może na wniosek gminy orzec zakaz prowadzenia działalności?

Sąd na wniosek gminy może orzec zakaz prowadzenia działalności.

Prowadzę firmę i borykam się z trudnościami płatniczymi. Gmina, która jest jednym z moich wierzycieli, skierowała przeciwko mnie wniosek do sądu o zakaz prowadzenia działalności i pełnienia funkcji w spółkach, m.in. za niezapłacenie podatków za 2015 r. W uzasadnieniu podała, że nie złożyłem wniosku o upadłość w 2015 r. Dodam, że dług powstał nie z mojej winy. Nie chcę zakończyć działalności, bo mam bardzo trudną sytuacje rodzinną i muszę mieć dochody. Czy grozi mi kara?

Niestety, w przedstawionej sytuacji istnieje duże prawdopodobieństwo orzeczenia zakazu prowadzenia działalności. Jest to jednak kwestia ustaleń faktycznych w toku rozprawy. Jedynie wykazanie w toku postępowania braku winy przedsiębiorcy może uchronić go przed konsekwencjami.

Kara za brak wniosku upadłościowego.

35/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

44

e r1 w8 is L U T Y 2S 0

i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

Skoro wierzyciel wnosi o zakaz prowadzenia działalności, to należy odnieść się do art. 373-377 ustawy – Prawo upadłościowe (dalej: u.o.u.). Kluczowe znaczenie ma tu art. 373 ust. 1, w którym wskazano, że sąd może orzec na okres od jednego do dziesięciu lat zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w ramach spółki cywilnej oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, członka komisji rewizyjnej, reprezentanta lub pełnomocnika osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie tej działalności, spółki handlowej, przedsiębiorstwa państwowego, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszenia. Zakaz ten może być wydany w stosunku do osoby, która ze swojej winy, m.in. będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Jak wyglądają sankcje na nieterminowe składanie JPK_VAT?

Od 1 stycznia 2018 r. obowiązek przesyłania co miesiąc JPK_VAT został nałożony także na mikroprzedsiębiorców. Dla wielu z nich będzie to rewolucja.

W mojej ocenie to raczej kolejny ewolucyjny krok w procesie uszczelniania systemu rozliczeń podatku VAT. O tym, że od 1 stycznia 2018 r. obowiązek przesyłania co miesiąc JPK_VAT zostanie nałożony także na mikroprzedsiębiorców, wiedzieliśmy już od półtora roku.

Czy Ministerstwo Finansów przewiduje okres karencji, wybaczania błędów?

Nie spodziewam się, żeby już w pierwszym okresie pojawiły się sankcje za błędy popełniane w złożonych JPK_VAT. Byłoby natomiast zupełnym nieporozumieniem, gdybym powiedział, że wprowadzamy przepisy i nie będziemy ich egzekwować. Z całą pewnością będziemy to robić, szczególną uwagę przykładając do terminowego wypełniania obowiązku składania JPK_VAT. Oczywiście błądzić jest rzeczą ludzka i myślę, że pierwsze miesiące pokażą, jak nowy obowiązek będzie realizowany. Liczymy na to, że podatnicy sobie z nim poradzą, zwłaszcza że jest on wprowadzany nie tylko i wyłącznie na potrzeby organów podatkowych i nie służy jedynie zwiększeniu wpływów podatkowych.

Ministerstwo Finansów zapowiadało, że uruchomi w grudniu nową aplikację, która pozwoli, zwłaszcza najmniejszym podatnikom, prowadzić elektronicznie ewidencję VAT i pobierać z niej dane do pliku JPK_VAT, by następnie do wysłać. Czy aplikacja już działa?

Tak. Ministerstwo Finansów wystąpiło w tym zakresie z kilkoma inicjatywami. Jedna to uruchomienie aplikacji do wysyłania plików JPK_VAT, która działa już od pewnego czasu i dobrze funkcjonuje.

Niezależnie od tego przygotowaliśmy aplikację e-mikrofirma umożliwiająca wystawienie faktur VAT, rejestrowanie faktur zakupowych i prowadzenie rejestru VAT, z którego będzie można pobierać dane do JPK_VAT. W najbliższym czasie zostanie udostępniona druga wersja aplikacji, która pozwoli także na automatyczne wygenerowanie pliku JPK_VAT. Są to rozwiązania darmowe. Posiadają one podstawowe funkcjonalności pozwalające zrealizować nowe obowiązki nałożone na mikroprzedsiębiorców.

Zarządca Doradce | Luty 2018

36/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

45

Rozwiązania bardziej złożone powinien zaproponować rynek. Dlatego rozmawialiśmy z przedsiębiorcami, którzy przygotowują profesjonalne oprogramowanie do rozliczeń finansowo-księgowych i pytaliśmy ich czy mogą bezpłatnie udostępniać swoje rozwiązania z myślą o najmniejszych przedsiębiorcach.

Czyli podatnicy będą kupować oprogramowanie, by za jego pomocą wypełnić obowiązek względem fiskusa? Czy nie powinno być tak jak w Portugalii, gdzie istnieje jeden certyfikowany system finansowoksięgowy, za pomocą którego podatnicy przesyłają pliki JPK? Jak już wspomniałem Ministerstwo Finansów udostępniło darmową aplikacje umożliwiającą wypełnienie wszystkich nowo nałożonych obowiązków. Producenci oprogramowania także. W mojej osobistej ocenie istnienie jednego certyfikowanego rozwiązania nie byłoby trafne.

Pytanie techniczne, ale myślę że istotne: czy do ewidencji VAT, prowadzonej od 1 stycznia 2018 r. już elektronicznie, trzeba wpisywać pełny numer każdej otrzymanej faktury, czy wystarczy – jak dotychczas - tylko jego fragment, bo przecież i tak trzeba podać NIP kontrahenta?

Przesyłanie JPK_VAT ma służyć temu, żeby można było sprawdzić, czy podatnik będący drugą stroną transakcji wpisał tę sama fakturę do swojego rejestru sprzedaży. Jeśli więc w dowolny sposób wpiszemy numer faktury, to musimy się liczyć z tym, że system komputerowy wychwyci błąd i do podatnika przyjdzie prośba o wyjaśnienie tej niezgodności. Z naszego punktu widzenia idealną sytuacją byłoby, gdyby podatnik otrzymywał informacje o popełnionym błędzie i możliwość jego poprawienia, zanim rozpoczną się jakiekolwiek działania organów kontrolnych wobec niego. Dlatego też niedługo drugim etapem upowszechniania JPK_VAT będzie uruchomienie kanału zwrotnego do podatników, właśnie z informacją – raportem, co nie zgadza nam się w otrzymanym pliku, s prośba o skorygowanie i informacją, że jeśli podatnik nie poprawi tego sam, to urząd rozpocznie czynności sprawdzające lub kontrolę.

Czy mówimy o centralnym rejestrze faktur, o którym wspomniał pan już we wcześniejszym wywiadzie?

Tak, choć wszystko zależy od tego, co rozumiemy przez centralny rejestr faktur. Jeżeli wyobrażamy sobie, że ma to być zbiór obrazów wszystkich faktur, to obecnie Ministerstwo Finansów nie ma zamiaru tworzyć takiego zbioru. Nie mamy też zamiaru tworzyć go w oparciu o jedną scentralizowaną aplikację, w której każdy podatnik musiałby wystawiać swoje faktury. W otrzymanych plikach JPK_VAT uzyskamy natomiast wystarczająco dużo danych, żeby móc powiedzieć, iż będziemy mieć pełną informację o wszystkich fakturach wystawionych w obrocie gospodarczym. Jeśli więc wszyscy podatnicy VAT złożą do 26 lutego JPK_VAT za styczeń, to 27 lutego będziemy mogli ogłosić powstanie centralnego rejestru faktur.

Po badaniach kontrolerów stwierdzono wzrost wpływów od podatku od towarów i

Wpływy z podatku od towarów i usług wyraźnie rosną, a urzędnicy skarbówki działają sprawnie i wykorzystują nowoczesne programy informatyczne. Taką laurkę wystawiła Ministerstwu Finansów 37/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

46

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

usług.

Najwyższa Izba Kontroli w najnowszym raporcie.

Kontrolerzy badali skuteczność MF i podległych mu urzędników w zapobieganiu wyłudzeniom VAT w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 30 czerwca 2017 r. Fiskus zebrał pochwały zarówno za wprowadzone i planowane zmiany legislacyjne, jak i efekt dotychczasowych działań – ponad 20% wzrost wpływów z VAT w 2017 r. Przychylnie oceniono także utworzenie od marca 2017 r. Krajowej Administracji Skarbowej.

J PK otwiera oczy.

Najwięcej pochwał dotyczy nałożenia na największych , średnich i małych podatników obowiązku przesyłania danych z ewidencji VAT w formie jednolitego pliku kontrolnego (JPK_VAT). Do września 2017 r. dane z JPK_VAT pozwoliły wykryć 84 szczególnie podejrzane przypadki dotyczące uczestnictwa w karuzelach podatkowych i wstrzymać zwroty VAT na prawie 50 mln zł. Urzędnicy rozpoczęli w tych sprawach 28 kontroli podatkowych )nie są jeszcze znane ich efekty).

Dzięki JPK_VAT fiskus dowiedział się też, że jego najwięksi dłużnicy (każdy z nich zalegał na ponad 100 tys. zł) nadal wystawiają faktury VAT. To pozwoliło mu podjąć działania egzekucyjne i do 10 listopada 2017 r. odzyskać ponad 195 mln zł.

NIK chwali także za narzędzia informatyczne wykorzystywane bezpośrednio przez urzędy skarbowe (JPK_Analizer i JPK_Lunetka).

Tylko do września 20187 r. urzędy pobrały dzięki nim do analizy ponad 70 tys. plików. Dostały też wskazówki, w jaki sposób analizować m.in. mikrofirmy pod kątem ryzyka fiskalnego – wynika z raportu.

MF zebrało też pochwały za utworzenie od marca 2017 r. Krajowej Administracji Skarbowej. W ocenie kontrolerów NIK urzędnicy KAS działają sprawnie, czego dowodem są wykrywane kolejne karuzele podatkowe.

NIK martwi tylko to, że w I półroczu 2017 r. przeprowadzono 1,7 tys. postępowań kontrolnych i kontroli celnoskarbowych, co oznacza spadek o 24% w porównaniu do analogicznego okresu 2016 r.

Nieprawidłowości stwierdzono w 73% takich kontroli, a rok wcześniej w prawie 77%. Wydaniem decyzji zakończono 1,1 tys. postępowań kontrolnych, a ustalenia wyniosły ponad 5,97 mld zł, czyli mniej o 31% niż w analogicznym okresie 2016 r.

Jakie sankcje stosować wobec wywożących nielegalnie leki?

Inspektorzy farmaceutyczni nie muszą wzywać właścicieli aptek uczestniczących w procedurze wywozu leków na zachód od usunięcia naruszeń. Urzędnicy mogą, a nawet powinni, od razu cofnąć zezwolenie na prowadzenie działalności aptecznej, tak uznał NSA. Orzeczenie to daje odpowiedź na pytanie co do charakteru przepisu art. 120 ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz.U. 2017 poz. 2211). Zgodnie z nim, w razie stwierdzenia naruszenia wymagań dotyczących obrotu produktami leczniczymi lub wyrobami medycznymi właściwy organ (w praktyce inspektor farmaceutyczny) nakazuje w drodze decyzji usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień. I dopiero w wypadku niedostosowania się strony do tego nakazu może cofnąć zezwolenie na podstawie art. 103 ust. 2 pkt 1

Zarządca Doradce | Luty 2018

38/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY

2018

47

ustawy.

Przez lata istniała wątpliwość, czy regulacje tę należy stosować do podmiotów uczestniczących w nielegalnym wywozie leków. Główny Inspektor Farmaceutyczny tego nie robił. Od razu cofał zezwolenia na podstawie art. 37ap ust. 1 pkt 2 ustawy. NSA własnie uznał, że słusznie. Przede wszystkim dlatego, że nie da się usunąć uchybienia polegającego na nielegalnym sprzedaniu leków. Przecież właściciel apteki nie pojedzie za granicę i nie odkupi medykamentów. Zniknęły one, za sprawą niezgodnej z prawem działalności, z polskich półek bezpowrotnie.

Jak wygląda walka z reklamami?

NIK przekonuje, że panaceum na wiele samorządowych bolączek z nachalnymi reklamami mogłoby być zastosowanie narzędzi, które wprowadziła tzw. ustawa krajobrazowa.

Chodzi o obowiązującą od 11 września 2015 r. ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. z 2015 r. poz. 774 ze zm.). Pozwala ona gminom określić w formie uchwał prawa miejscowego m.in., jakie mają mieć gabaryty i z jakich materiałów mogą być wykonane np. tablice reklamowe, szyldy i banery, a także gdzie wolno je umieszczać.

Problem w tym, że – na co zwróciła uwagę NIK – do czasu zakończenia kontroli żaden z badanych samorządów nie przegłosował stosownej uchwały reklamowej. A minęły już dwa lata, od kiedy mają taką możliwość.

To akurat nie dziwi ani ekspertów, ani samorządowców. - Po ponad dwóch latach obowiązywania ustawy krajobrazowej widać, że wprowadzone regulacje zupełnie nie sprawdzają się od strony formalnoprawnej – mówi dr Maciej Nowak, radca prawny. I przypomina, że organy nadzoru oraz sądy często kwestionują podejmowane uchwały.

Co spowodują niższe opłaty za ogrzewanie w nocy (Rozporządzenie z 29.XII.2017)?

Chodzi o zmiany obowiązujące na mocy ostatniego rozporządzenia ministra energii z 29 grudnia 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energia elektryczną (Dz.U. z 2017 r. poz. 2500).

Wprowadza ono regulacje dotyczące niższych kosztów w przypadku taryfy nocnej (przypada ona na godziny 22-6). Ministerstwo wprowadziło nowe zasady ustalania i obliczania stawek, które mają zagwarantować, że ceny dla odbiorców końcowych będą niższe nawet o 40% w porównaniu do standardowej taryfy elektrycznej, G11. To najczęściej wybierana, uniwersalna taryfa, która zapewnia stałą cenę energii elektrycznej we wszystkie dni i bez rozróżnienia na godziny w ciągu doby.

Zgodnie z rozporządzeniem taryfa antysmogowa ma być stosowana przez wszystkie przedsiębiorstwa zajmujące się dystrybucją i sprzedażą energii elektrycznej do odbiorców w gospodarstwach domowych.

Prąd kontra węgiel Roczny koszt ogrzewania w standardowym budynku o pow. 150 mkw. w Małopolsce (zł) 39/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

48

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY 2018

Kocioł węglowy (sprawność 80%) - 1900 Kocioł na pellet (sprawność 85%) - 2800 Ogrzewanie elektryczne (najkorzystniejsza taryfa G13 Tauron, funkcjonująca w Małopolsce i na Górnym Śląsku) – 4200 Ogrzewanie elektryczne (prognoza taryfy G11 z 8 godz. taniej energii Tauron) – 5300 Z jakich form ogrzewania korzystają gospodarstwa domowe: 49% - kotły na węgiel lub drewno opałowe (to w większości domy jednorodzinne; szacunkowo węglem ogrzewanych jest ok. 3 mln budynków) 41% - ciepło sieciowe (są to głównie mieszkania usytuowane w blokach) 4,3% - tylko tyle gospodarstw ma zainstalowane urządzenia grzewcze zasilane energią elektryczną. Z tego tylko dla 1,4% domostw jest to podstawowe źródło ogrzewania.

Dlaczego zagraniczni inwestorzy z branży energetyki wiatrowej chcą wystąpić do trybunału arbitrażowego o odszkodowanie od Polski?

Z informacji posiadanych przez Prokuratorię Generalną RP wynika, że złożonych zostało około 13 notyfikacji sporu przez zagranicznych inwestorów w związku z wejściem w życie ustawy i inwestycjach z branży elektrowni wiatrowych – mówi rzecznik prasowy prokuratorii mec. Sylwia Hajnrych. Oznacza to, że firmy, które poniosły straty na skutek niekorzystnej dla nich tzw. ustawy odległościowej z 2016 r., wykonały pierwszy formalny krok w kierunku wszczęcia postępowań arbitrażowych.

Branża energetyczna nie składa broni.

67 spraw arbitrażowych z sektora energetycznego toczy się obecnie na świecie.

Przykładowe procesy arbitrażowe dotyczące OZE, które toczą się aktualnie na podstawie Traktatu Kary Energetycznej:  Spór niemieckiego banku Portigon i innych inwestorów z branży energetyki słonecznej z Hiszpanią – dotyczy poniesienia strat finansowych przez inwestorów na skutek zredukowania przez rząd subsydiów mimo wcześniej podjętych zobowiązań oraz wzrostu opodatkowania  Spór holenderskiego inwestora z branży technologii spalania biomasy z Chorwacją – dotyczy opóźnienia i sparaliżowania projektu budowy elektrowni biomasy m.in. poprzez anulowanie umowy inwestora z krajowym operatorem energetycznym  Spór spółki CIC Renewable i innych firm z Włochami – dotyczy strat poniesionych przez inwestorów w wyniku obcięcia zachęt finansowych dla rozwoju farm wiatrowych i instalacji fotowoltanicznych.

Czy będzie podatek os starego, spalinowego samochodu?

Codzienny dojazd do pracy w centrum miasta może kosztować właścicieli starych aut nawet 600 zł miesięcznie. Chyba że przesiądą się do dużo droższego – wartego średnio 70-150 tys. zł – pojazdu z ekologicznym napędem elektrycznym lub na gaz. Wtedy za wjazd do strefy czystego transportu nie będą musieli płacić.

Czy ten, dla większości kierowców kosztowny scenariusz się ziści?

Wszystko w rękach gmin. Ministerstwo Energii planuje bowiem dać im 40/71

Zarządca Doradce | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

49

możliwość wyznaczania stref, do których wjazd samochodem spalinowym będzie płatny, maksymalnie 30 zł dziennie. A w razie złamania przepisów – 500 zł kary.

To jeden z pomysłów rządu na walkę ze smogiem i krok w stronę rozwoju rynku elektrycznych pojazdów. Jest o nich mowa w najnowszym projekcie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, który Rada Ministrów po miesiącach konsultacji zatwierdziła 28 grudnia.

Kto będzie eksmitował lokatora z mieszkania komunalnego?

Sprawa dotyczyła pozwu o eksmisję, jaki gminna spółka wytoczyła lokatorowi mieszkania znajdującego się w budynku stojącym na działce należącej do poznania. Pan X zajmował mieszkanie komunalne po zmarłej matce i wskutek niepłacenia należnego czynszu została mu wypowiedziana umowa najmu.

Problem polegał jednak na tym, że pozew złożyła miejska spółka Z., przekształcona przed kilkoma laty z dawnego zakładu budżetowego Poznania, zarządzającego nieruchomościami komunalnymi. Zgodnie z umowa spółki miasto (jako właściciel i jedyny wspólnik) powierzył jej wykonywanie zadania własnego polegającego na – jak to określono „zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej w zakresie tworzenia warunków do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych oraz w zakresie gminnego budownictwa mieszkaniowego”. Dotychczasowe minie zakładu budżetowego wniesiono jako aport do spółki, ponadto wydzierżawiła ona nieruchomość, na której znajdował się budynek, w którym mieszkał P.X. Jednak miasto nadal zachowało własność nieruchomości i budynku.

Spółka miała jedynie nią zarządzać. Dlatego powstał problem prawny: czy spółka staje się – zamiast miasta – wynajmującym lokale mieszkalne i w związku z tym czy ma prawo żądania eksmisji lokatorów zalegających z czynszem. Sąd I instancji rozstrzygnął spór po myśli spółki, orzekając eksmisję P.X. Jednak rozpoznający apelację lokatora poznański Sąd Okręgowy postanowił przedstawić ten problem do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu jako pytanie prawne.

SN odpowiedział na nie uchwałą, która zdecydowanie różniła się od orzeczenia I instancji. Uznał bowiem, że spółka z o.o. powstała w związku z likwidacją zakładu budżetowego, realizującego zadania gminy w zakresie gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi jej własność, nie wstępuje w miejsce gminy w charakterze wynajmującego w stosunki najmu lokali mieszkalnych znajdujących się na nieruchomości, która nie została wniesiona jako wkład do spółki. Taka spółka nie wstępuje też w stosunki najmu lokali mieszkalnych w charakterze wynajmującego na podstawie zawartej z gmina umowy dzierżawy nieruchomości stanowiących własność gminy.

W uzasadnieniu SN przypomniał, że powołanie, w miejsce zakładu budżetowego, miejskiej spółki z o.o. Oznacza powstanie nowego podmiotu prawnego – osoby prawnej, wprawdzie w całości należącej do miasta, ale mającej całkowitą odrębność prawną i majątkową od jednostki samorządowej.

Natomiast własność nieruchomości, w tym budynku oraz lokali 41/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

50

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

mieszkalnych, nadal pozostała przy mieście, nie została przeniesiona na spółkę gminna jako wkład do niej. To oznacza, że nie może dojść w tych warunkach do wstąpienia spółki gminnej, jedynie zarządzającej nieruchomością gminną, w prawa gminy- miasta jako właściciela i wynajmującego.

-Aby to nastąpiło, musiałoby dojść do zbycia na rzecz spółki przedmiotu najmu, czyli nieruchomości i mieszkań, zgodnie z art. 678 kodeksu cywilnego, a do tego nie doszło – podkreślił sędzia Krzysztof Pietrzykowski.

Również samo zawarcie umowy dzierżawy pomiędzy spółką a miastem nie spowodowało wstąpienia w prawa i obowiązki wynajmującego po stronie spółki, gdyż ani nie doszło do zbycia nieruchomości, ani nie zawarto nowej umowy najmu między spółka a lokatorem.

Ujawnianie wszystkich prezentów otrzymanych od urzędników.

Publikowane mają być dane o wszystkich podatnikach, którym urzędnik przyzna preferencję podatkową, niezależnie od tego, czy będzie to przedsiębiorca czy osoba fizyczna. W Biuletynie Informacji Publicznej będzie można przeczytać, kto – z imienia i nazwiska bądź nazwy – uzyskał ulgę, w jakiej wysokości, dlaczego i na jakiej podstawie prawnej. Nie wiadomo tylko, czy jako uzasadnienie będzie wskazany jedynie „ważny interes podatnika” bądź „interes publiczny”, czy będzie podana pełna argumentacja.

Tak czy inaczej, każdy będzie mógł się dowiedzieć o finansowych kłopotach beneficjenta ulgi.

Co więcej, urzędnik, który odejdzie ze swojej funkcji, a wcześniej np. umorzy podatek przedsiębiorcy, nie będzie mógł być przez niego zatrudniony ani odpłatnie z nim współpracować przez następne trzy lata. Zdaniem projektodawców wszystko to przełoży się na „transparentność wydatkowania środków publicznych”.

Czy płace mogą wyprzedzić wydajność?

Zmiany zachodzące i wprowadzane w polskiej gospodarce są ściśle związane z kwestią produktywności pracy, która powinna rosnąć, jeśli chcemy podnosić jej konkurencyjność. Gdy gospodarka nie jest jeszcze rozpędzona, powinna obowiązywać reguła, że płace nie wzrastają szybciej aniżeli wydajność pracy. Jeżeli gospodarka pędzi, a z taką sytuacją mamy do czynienia obecnie, wydajność pracy nie powinna wzrastać wolniej niż płace – to w pewnym sensie prawidłowa odpowiedź na rosnącą presję płacową w naszym kraju. Innymi sowy, zarabiamy więcej, ale jednocześnie zwiększajmy wydajność. Jeżeli tak nie będzie, rosnące koszty pracy będą obniżać zyski i rentowność przedsiębiorstw, co niesie za sobą w dłuższej perspektywie wiele negatywnych konsekwencji.

W aktualnie realizowanej polityce rządu, w myśl założeń Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, jak i w samym expose premiera Mateusza Morawieckiego dostrzeżono znaczenie podnoszenia produktywności pracy, zwłaszcza w kontekście zwiększenia innowacyjności gospodarki czy też zakładanych inwestycji. Ale zarówno w wypadku innowacyjności, jak i inwestycji, które są wyzwaniami długoterminowymi, nie można oczekiwać poprawy sytuacji od razu.

Zarządca Doradce | Luty 2018

42/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

51

Można rzec, że abstrahując od wielkości poszczególnych wskaźników dynamiki – układ wzorcowy został zachowany, zyski wzrastają szybciej niż przychody, przychody bardziej niż koszty (aczkolwiek nieznacznie) koszty rosną szybciej aniżeli majątek, który z kolei wzrasta szybciej aniżeli zatrudnienie. Zwrócić trzeba jednak uwagę na wielkość dynamiki kosztów uzyskiwania przychodów, która zbliża się do dynamiki przychodów. Co interesujące, po trzech kwartałach minionego roku można zauważyć, że zysk netto wzrósł o 7,9%, przychody ogółem o 9,4%, zaś koszty uzyskania przychodów o 9,4%.

Dlaczego firmy zagraniczne z obcym kapitałem płacą swoim pracownikom o 66% więcej niż Polacy?

Prawie 5414 zł – tyle średnio zarabiali pracownicy zatrudnieni w przedsiębiorstwach z większościowym kapitałem zagranicznym – wynika z najnowszych danych GUS za 2016 r. W polskich firmach prywatnych przeciętna płaca wynosiła w tym czasie 3263 zł. Różnica w zarobkach wyniosła więc aż 66%. Największa była w 2002 r. - o blisko 88%. zróżnicowanie w pensjach potwierdza „Raport płacowy” firmy manaHR. Według niego w końcu kwietnia ubiegłego roku mediana wynagrodzenia dyrektora do spraw produkcji w przedsiębiorstwie z kapitałem zagranicznym wynosiła 20192 zł, a w firmie z kapitałem polskim 16772 zł. W przypadku sekretarek pensje wynosiły odpowiednio 3837 zł i 3226 zł, inżynierów konstruktorów 5818 z i 4570 zł.

Firmy zagraniczne mogą płacić więcej, bo uzyskują wyższą rentowność.

Rosnąca fala skarg na wodociągi odbije się na gminnych kasach.

W aż 274 samorządach prokuratorzy dopatrzyli się nieprawidłowości w uchwałach regulujących opłaty i stawki za usługi wodno-kanalizacyjne.

W 69 przypadkach nie skończyło się jedynie na wezwaniu do usunięcia naruszeń, lecz złożono skargi do sądów administracyjnych. A to nie koniec. - W kolejce do zaskarżenia czeka 56 kolejnych uchwał – informuje Ewa Bialik, rzecznik prasowy Prokuratury Krajowej.

Niewykluczone, że w niedalekiej przyszłości kłopoty będą miały praktycznie wszystkie gminy w kraju. Śledczy analizują bowiem uchwały pod kątem zgodności z przepisami dopiero od sierpnia. Wtedy to Robert Hernand, zastępca prokuratora generalnego, wystosował do wszystkich śledczych regionalnych pismo, w którym wskazał jasno, że gminy nakładają spory obowiązek ponoszenia opłat na mieszkańców bez upoważnienia ustawowego, co narusza art. 7, art. 84 i art. 94 Konstytucji RP. Furtka dla mieszkańców.

Chodzi o jednorazowe kwoty w wysokości od kilkudziesięciu do nawet 1,5 tys. zł, jakie właściciel budynków (np. domów jednorodzinnych) musieli płacić za przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej lub wodociągowej.

Mimo licznych wyroków sądów administracyjnych, które odmawiały gminom prawa do pobierania takich opłat (np. prawomocny wyrok WSA w Łodzi z 2 grudnia 2016 r., sygn. akt III SA/Łd 823/16), wiele samorządów wciąż się ich domaga. Prokuratura chce ukrócić ten proceder.

43/71 Zarządca Doradca | Luty 2018

52

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

Gra toczy się o niemałą stawkę. Przegrana gminy w prawomocnym wyroku otwiera drogę do ubiegania się przez mieszkańców o zwrot pieniędzy. - W przypadku stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy w części dotyczącej opłaty przyłączeniowej osobom, które ją uiściły, przysługiwać będzie roszczenie o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia.

Jak oceniamy krytpowaluty zamiast akcji?

Na całym świecie coraz większą karierę robi ICO (ang. Initial Coin Offering). Pod tym skrótem kryje się nowatorska metoda crowdfundingu, czyli finansowania społecznościowego. Polega na tym, że firma – zwykle start-up – zbiera kapitał, emitując swoja własna wirtualną, umowna walutę. Robi to zwykle w sposób znacznie prostszy, niż gdyby miała emitować obligacje czy akcje na giełdzie. Omija kosztowne procedury, audyty, wymagania instytucji nadzoru. Zamiast tego wystarczy łącze internetowe i dobry, chwytliwy pomysł na biznes.

Ofertę przedstawia się niekiedy po prostu na forum dyskusyjnym. W wielu krajach zjawisko ICO przybrało już potężne rozmiary. Niektórzy pozyskują w ten sposób miliony dolarów. Jak wynika z informacji Komisji Nadzoru Finansowego, pierwsze projekty ICO pojawiają się także w Polsce.

Problem z tym, że prawo nie nadąża za nowym zjawiskiem. Efekt?

Niemal całkowity brak kontroli i olbrzymie pole do nadużyć dla oszustów. Świadczą o tym głośne sprawy ze świata, w tym np.

PlexCorpa (gdzie amerykański urząd nadzoru dopatrzył się sprzeniewierzenia funduszy) czy Confido (właściciele projektu ulotnili się z pieniędzmi, w efekcie kurs wyemitowanej kryptowaluty spadł z 1,2 dol. do zaledwie 2 centów).

Nic dziwnego, że ICO budzi olbrzymie emocje. W wielu krajach instytucje państwowe i eksperci przestrzegają przed ICO. Niektórzy mówią nawet, że to jedno z największych oszustw ostatnich lat. U nas Narodowy Bank Polski i KNF uruchomiły kampanię, w której ostrzegają przed ryzykiem inwestowania w kryptowaluty. Między innymi właśnie w te emitowane w ramach ICO. Jak czytamy w komunikacie: „Nie wiadomo, kto stoi za emisją danej kryptowaluty. Może się na przykład okazać, że inwestor w kryptowalutę uczestniczy w piramidzie finansowej czy nawet w finansowaniu terroryzmu”.

Są jednak i tacy, którzy są zdania, że idea ICO ma przyszłość. - Jest to szansa dla przedsiębiorców, którym zależy na pozyskaniu w szybkim czasie kapitału przy niższych kosztach – twierdzą. Jakie zalety i wady ma ICO, jakie pułapki czekają na emitentów i inwestorów – o tym w naszej analizie. ”Kryptowaluta” - słowo to w wyszukiwarce Google w przedstawionym tygodniu grudnia 2017 r. było wpisywane dwudziestokrotnie częściej niż w pierwszym tygodniu tego samego roku. Z miesiąca na miesiąc coraz więcej osób interesuje się bitcoinem, litecoinem, ethereum.

Powód jest prozaiczny: na inwestycjach w te i inne wirtualne waluty w ostatnim czasie można było bardzo dużo zarobić.

Rozwój technologii blockchain i wzrost zaufania do inwestycji w kryptowaluty spowodowały, że coraz bardziej interesują one

Zarządca Doradce | Luty 2018

44/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

53

przedsiębiorców. Część chce zainwestować wolne środki, by je pomnożyć. Inni z kolei chętnie wyemitowaliby własna kryptowalutę, będącą nowocześniejszą forma obligacji prywatnych, by dokapitalizować biznes. Taka możliwość daje właśnie ICO. Kwestia ICO budzi jednak skrajne emocje i olbrzymie wątpliwości.

Przed ICO przestrzegają i instytucje państwowe, i... ci, którzy w przeszłości byli oskarżani o malwersacje. czy prawo podatnika o zwrot W sprawie przed TSUE spólka Caterpillar podniosła, że złożyła swój nadpłaty podatku przedawnia wniosek o zwrot nadpłaty w 2013 r., a wtedy z żadnego przepisu nie się? wynikało, że prawo do jego złożenia się przedawnia. Artykuł 79 § 2 o.p.

Mówił tylko o przedawniającym się prawie do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, a to dwa różne wnioski, o odmiennych skutkach (zwłaszcza w zakresie oprocentowania nadpłaty).

Dopiero od 1 stycznia 2016 r. art. 79 § 2 o.p. Mówi wprost, że: „prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty oraz wniosku o zwrot nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, chyba że ustawy podatkowe przewidują inny tryb zwrotu podatku”. Kwestia ta nie była jednak przedmiotem rozważań TSUE. Odniósł się do niej natomiast szerzej NSA w niedawnym wyroku z 9 listopada 2017 r. (sygn. akt I FSK 2300/15). Co ciekawe, w sprawie tej to nie spółka, lecz organ podatkowy twierdził, że przed 2016 r. żaden przepis nie przewidywał terminu do złożenia wniosku o zwrot nadpłaty (spółka złożyła go w 2012 r.). „Okoliczność, że ustawodawca nie zapisał wprost takiego terminu, nie oznacza, że wniosek taki może zostać złożony w każdym czasie” - stwierdzi jednak NSA. Sąd zwrócił uwagę na to, że brzmienie art. 79 § 2 o.p. Się zmieniło i dopiero od 1 stycznia 2016 r. wynika z niego wprost, że prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty oraz wniosku o zwrot nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Uznał jednak, że przed 1 stycznia 2016 r. również obowiązywał termin do złożenia wniosku o zwrot nadpłaty. „Gdyby zaakceptować, że wniosek o zwrot nadpłaty podatnik może złożyć w każdym czasie, to należałoby uznać, że upływ terminu przedawnienia powoduje jedynie to, że organ podatkowy nie może dążyć do zmiany treści nieistniejącego zobowiązania, natomiast podatnik może skutecznie zmienić swoje rozliczenia z fiskusem, uzyskując z tego tytułu określone korzyści, nieograniczone czasowo. Rezultatem takiego stanowiska byłoby również nieuzasadnione różnicowanie sytuacji prawnej podatników składających wniosek o stwierdzenie nadpłaty wobec wnioskujących o zwrot nadpłaty. Okoliczność, że w pewnych sytuacjach może przesądzić, że wniosek o stwierdzenie nadpłaty może być złożony do upływu terminu przedawnienia (art. 79 § 2 o.p.), natomiast wniosek o zwrot nadpłaty podatku dopuszczalny jest również po upływie tego terminu” - stwierdził NSA. Jak wygląda przedawnienie w Zagadnienia wymagające wyjaśnienia pojawiają się nawet w podatku? przypadku funkcjonujących od dawna instytucji prawnych. Tak jest również w przypadku przedawnienia podatkowego. Końcówka 2017 r. przyniosła dwa ważne orzeczenia.

45/71 Zarządca Doradca | Luty 2018

54

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

Jedno to wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 20 grudnia 2017 r. w sprawie polskiej spółki Caterpillar Financial Services (sygn. C-500/16). Drugie to uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 6 listopada 2017 r. (sygn. akt II FPS 3/17). Oba orzeczenia były od dawna oczekiwane, bo choć wiele już powiedziano w sprawie przedawnienia w podatkach, nadal na rozstrzygnięcie czekały dwie fundamentalne kwestie:  od kiedy urząd może weryfikować stratę podatkową odliczona od dochodu,  czy mimo przedawnienia zobowiązania podatkowego podatnik może ubiegać się o zwrot nadpłaty, jeżeli o jej istnieniu przesądzi dopiero po latach TSUE 9bądź Trybunał Konstytucyjny).

Odpowiedź na drugie pytanie nie byłaby może zaskakująca, gdyby nie stan faktyczny, na tle którego zapadło orzeczenie unijnego trybunału. I z tego właśnie powodu wydaje się ono niesprawiedliwe. Należy bowiem pamiętać, że z jednej strony przedawnienie pozwala podatnikowi zapomnieć o ewentualnym długu wobec fiskusa, ale z drugiej strony zamyka mu drogę do dochodzenia nadpłaty.

Przedawnienie nie jest instytucją zastrzeżoną tylko na korzyść podatnika. Jego konsekwencją jest to, że ani podatnik, ani przede wszystkim organ podatkowy nie mogą ingerować w treść wygasłego już zobowiązania podatkowego.

Miłą niespodzianką dla podatników okazała się natomiast uchwała NSA w sprawie przedawnienia straty, choć takiej tezy można się było spodziewać już na podstawie poprzednich uchwał sądu kasacyjnego dotyczących przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Dobrą wiadomością dla podatników VAT jest również możliwość przenoszenia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym na kolejny okres rozliczeniowy (lub ubiegania się o zwrot tej nadwyżki) nawet po upływie pięciu lat. Potwierdził to dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 5 października 2017 r. (nr 0112KDIL4.4012.269.2017.1.HW). Nie dotyczy to jednak wszystkich podatników, a tylko tych, którzy nieprzerwanie prowadzą działalność gospodarczą, lecz nie są w stanie zniwelować różnicy pomiędzy podatkiem naliczonym a należnym.

Była nadpłata, ale zwrotu nie będzie.

Historia z podatkiem VAT od usług ubezpieczenia towarzyszących usługom leasingu wyglądała na nonsensowną już w 2013 r., gdy Trybunał Sprawiedliwości UE wyłożył przepisy inaczej nasz Naczelny Sąd Administracyjny. Nikt jednak nie przypuszczał, że po pięciu latach historia ta nabierze nowego , wręcz kuriozalnego wymiaru.

Przymiotników na określenie tego fiskalnego sporu można użyć znacznie więcej: niepojęty, nielogiczny, niedorzeczny. Najbardziej paradoksalne jest to, że choć w tej sprawie zawiodły wszelkie autorytety prawnicze – zarówno urzędnicze, jak i sędziowskie – to konsekwencje ponosi podatnik, czyli strona, która w niczym nie zawiniła, a wręcz przeciwnie. Dochowała wszelkiej należytej staranności. Mimo to i tak może nie odzyskać niesłusznie zapłaconego Zarządca Doradce | Luty 2018

46/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

55

podatku – wynika z wyroku TSUE z 20 grudnia 2017 r. w sprawie polskiej spółki Caterpillar Financial Services (sygn. C-500/16).

Spółka ta – tak, jak i inne firmy, które znalazły się w podobnej sytuacji – ma jeszcze jedno wyjście, ale już nie na drodze administracyjnej, lecz cywilnoprawnej. Może wystąpić przeciwko Skarbowi Państwa z roszczeniem o wyrównanie szkody poniesionej na skutek działań organów państwa. Wydaje się, że szkoda jest ewidentna, choć oczywiście ocena należeć będzie do sądu (powszechnego, nie administracyjnego). Na taka możliwość ubiegania się o zwrot niesłusznie zapłaconego podatku wskazał sam TSUE we wspomnianym wyroku z 20 grudnia 2017 r., pisząc, że w niektórych państwach „roszczenia o zwrot nienależnie uiszczonych podatków muszą być wnoszone przed sądy powszechne, w szczególności w formie powództwa o zwrot nienależnego świadczenia”.

Jak długo przedawniają się podatki?

Zobowiązanie podatkowe powstaje:  z mocy prawa: np. PIT, CIT, VAT: podatnik lub jego płatnik sam oblicza podatek,  na mocy decyzji ustalającej: np. wysokość podatku od nieruchomości (tylko wtedy, gdy podatnikiem jest osoba fizyczna), podatku od spadków i darowizn, karty podatkowej: organ podatkowy ma na wydanie decyzji trzy lata lub w wyjątkowych przypadkach pięć lat Termin płatności podatku  Koniec roku, w którym upływa termin płatności podatku, to początek biegu przedawnienia (co do zasady pięć lat).

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia następuje z dniem:  wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony,  zniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję,  wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa,  doręczenia postanowienia przyjęciu zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;  doręczenia zawiadomienia o przystąpieniu do zabezpieczenia w przypadkach określonych w art. 32a § 3 i art. 35 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2017 r. poz. 1201 ze zm.)

Bieg terminu przedawnienia ulega także zawieszeniu:  jeżeli wydanie decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe (tam, gdzie nie ma obliczenia, tylko potrzebna jest decyzja organu) jest uzależnione od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd  jeżeli ustalenie lub określenie przez organ podatkowy wysokości zobowiązania jest uzależnione od uzyskania odpowiednich informacji od organów innego państwa (jednak nie dłużej niż na trzy lata)  w przypadku wszczęcia procedury wzajemnego porozumienia 47/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

56

LUTY 2018 S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

z innym państwem (jednak nie dłużej niż na trzy lata) Po okresie zawieszenia przedawnienie biegnie dalej.

Przerwanie biegu terminu przedawnienia może być spowodowane:  ogłoszeniem upadłości  zastosowaniem środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony.

Po przerwaniu biegu przedawnienia biegnie od nowa.

Listopadowa uchwała NSA była miłym zaskoczeniem dla podatników, nawet jeśli spodziewali się takiego obrotu sprawy. A można było tego oczekiwać po wcześniejszych rozstrzygnięciach Izby Finansowej tego sądu.

W przeciwieństwie do tamtych orzeczeń listopadowa uchwała odpowiada wprost na pytanie, czy organ podatkowy może orzec o wysokości straty w podatku dochodowym za rok podatkowy, w którym została ona poniesiona, w sytuacji gdy upłynął termin przedawnienia zobowiązania podatkowego za ten rok. NSA uznał, że jest to niemożliwe. Choć uchwała dotyczyła podatku dochodowego od osób prawnych, skorzystają z niej także podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych. Regulacje w obu ustawach: o CIT i o PIT są w tym zakresie identyczne.

Zarządca Doradce | Luty 2018

48/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

Pytanie

LUTY

2018

57

Odpowiedź

Jakie uprawnienia przysługują KRS nie jest sądem i nie spełnia zarazem gwarancji niezawisłości, KRS-owi? choć w jej składzie są znakomici sędziowie. Trudno zatem uzasadnić jej uprawnienia do domowy zastosowania normy ustawowej z uwagi na jej sprzeczność z normą konstytucyjną. Takie uprawnienie przysługiwałoby dopiero SN rozpatrującemu ewentualne odwołanie asesora od uchwały o sprzeciwie wobec powierzenia asesorowi obowiązków sędziego.

Jak wygląda monopolizacja rynku w zakresie ceny za odbiór i zagospodarowanie śmieci?

Monopolizacja rynku, a w efekcie drastyczny wzrost cen za odbiór i zagospodarowanie śmieci. Taka jest ciemna strona reformy gospodarki odpadowej, przeciwko której przedstawiciele Związku Samorządów polskich wytaczają ciężkie działa. Mówią dość szerzącej się patologii, która wymusza na nich – jak przekonują – niczym nieuzasadnione podwyżki za odbieranie śmieci.

Samorządowcy złożyli zawiadomienie do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) o podejrzeniu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

Zdarzają się przypadki, w których po otwarciu ofert przetargowych na wybór firmy świadczącej usługi komunalne i po wyborze najkorzystniejszej oferty, najtańsza firma nagle z umowy rezygnuje, co zmusza gminę do szukania innych, droższych rozwiązań – przekonuje Robert Perkowski, prezes Związku Samorządów Polskich.

Jak tłumaczyli to radni? Przekonywali, że podwyżka jest niezbędna, by wyrównać wyższe niż w poprzednim roku koszty zbiórki. Nowe stawki zostały tak skalkulowane, by pokrywały koszty gospodarki odpadowej w całości – twierdzili.

Wskazywali też, że zbyt wielu mieszkańców uchyla się od obowiązku i odpadów nie segreguje. A takie lenistwo musi odbić się na cenach, co być może zachęcie część mieszkańców do oddzielania odpadów.

Co mówi ustawa o biegłych rewidentach – o ich kompetencjach?

Problem: 21 października 2017 r. upłynął czteromiesięczny okres przejściowy dla spółek giełdowych i innych jednostek zainteresowania publicznego na dostosowanie się do nowych przepisów dotyczących składu komitetu audytu. Obowiązki wprowadziła obowiązująca od 21 czerwca 2017 r. nowa ustawa z 11 mają 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. poz. 1089; dalej: ustawa). Podmioty były obowiązane powołać taki organ lub dostosować skład już funkcjonującego do wymogów określonych w ustawie. Jednak praktyka pokazuje, że wiele ze spółek ma problemy z wypełnieniem obowiązku i interpretacją przepisów. Jest wiele wątpliwości, m.in. kto i jak powinien zweryfikować niezależność osób zasiadających w komitecie, jak udokumentować działania weryfikujące. Tymczasem naruszenie przepisów dotyczących m.in. funkcjonowania składu komitetu obarczone jest dotkliwymi sankcjami – wobec spółki, jak i wobec osób pełniących funkcje w ich organach – które nakłada Komisja Nadzoru Finansowego. A KNF w ostatnim okresie przystąpiła do działań: w listopadzie wystosowała do firm ankietę. Z planów kontroli na 2018 r. można zaś wyczytać, że 49/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

58

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

planowane są dalsze działania mające na celu weryfikację prawidłowości wypełniania obowiązku. Jeżeli zatem spółki zobowiązane nie dostosowały składów komitetów audytu do przepisów, to najważniejszy czas na nadrobienie zaległości.

Komitety audytu nie są w polskim porządku prawnym nowością – już od wielu lat działają w spółkach akcyjnych, głównie publicznych. W znacznej części zostały wyodrębnione w ramach rad nadzorczych i podejmują działania związane ze sprawozdawczością zarządczą i finansową, współpracującą z biegłymi rewidentami i nadzorem wewnętrznym, a także go kontrolują. Do tej pory ustawodawca w szerokim zakresie umożliwiał powierzenie funkcji komitetu audytu radzie nadzorczej. Wraz z wejściem w życie ustawy zostało to jednak mocno ograniczone.

Jakie są kryteria niezależności Zgodnie z art. 129 ust. 3 ustawy z 11 mają 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym uznaje się, że członek komitetu audytu jest niezależny od danej jednostki zainteresowania publicznego, jeżeli spełnia następujące kryteria: 1)nie należy ani w okresie ostatnich pięciu od dnia powołania nie należał do kadry kierowniczej wyższego szczebla, w tym nie jest ani nie był członkiem zarządu lub innego organu zarządzającego danej jednostki zainteresowania publicznego lub jednostki z nią powiązanej; 2)nie jest ani nie był w okresie ostatnich trzech lat od dnia powołania pracownikiem danej jednostki zainteresowania publicznego lub jednostki z niż powiązanej, z wyjątkiem sytuacji gdy członkiem komitetu audytu jest pracownik nienależący do kadry kierowniczej wyższego szczebla, który został wybrany do rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego lub kontrolnego danej jednostki zainteresowania publicznego jako przedstawiciel pracowników; 3)nie sprawuje kontroli w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 lit. a-e ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2342) lub nie reprezentuje osób lub podmiotów sprawujących kontrolę nad daną jednostka zainteresowania publicznego; 4)nie otrzymuje lub nie otrzymał dodatkowego wynagrodzenia, w znacznej wysokości, od danej jednostki zainteresowania publicznego lun jednostki z nią powiązanej, z wyjątkiem wynagrodzenia, jakie otrzymał jako członek rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego lub kontrolnego, w tym komitetu audytu; 5)nie utrzymuje ani w okresie ostatniego roku od dnia powołania nie utrzymywał istotnych stosunków gospodarczych z dana jednostka zainteresowania publicznego lub jednostką z nią powiązaną, bezpośrednio lub będąc właścicielem, wspólnikiem , akcjonariuszem, członkiem rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego lub kontrolnego, lub osoba należącą do kadry kierowniczej wyższego szczebla, w tym członkiem zarządu lub innego organu zarządzającego podmiotu utrzymującego takie stosunki; 6)nie jest i w okresie ostatnich 2 lat od dnia powołania nie był: a)właścicielem, wspólnikiem (w tym komplementariuszem) lub akcjonariuszem obecnej lub poprzedniej firmy audytorskiej 50/71 Zarządca Doradce | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

59

przeprowadzającej badanie sprawozdania finansowego danej jednostki zainteresowania publicznego lub jednostki z nią powiązanej lub b)członkiem rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego lub kontrolnego obecnej lub poprzedniej firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdania finansowego danej jednostki zainteresowania publicznego, lub c)pracownikiem lub osobą należącą do kadry kierowniczej wyższego szczebla, w tym członkiem zarządu lub innego organu zarządzającego obecnej lub poprzedniej firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdania finansowego danej jednostki zainteresowania publicznego lub jednostki z nią powiązanej, lub d)inna osoba fizyczną, z której usług korzystała lub którą nadzorowała obecna lub poprzednia firma audytorska, lub biegły rewident działający w jej imieniu; 7)nie jest członkiem zarządu lub innego organu zarządzającego jednostki, w której członkiem rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego lub kontrolnego jest członek zarządu lub innego organu zarządzającego danej jednostki zainteresowania publicznego; 8)nie jest członkiem rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego lub kontrolnego danej jednostki zainteresowania publicznego dłużej niż 12 lat; 9)nie jest małżonkiem, osoba pozostającą we wspólnym pożyciu, krewnym lub powinowatym w linii prostej, a w linii bocznej do czwartego stopnia – członka zarządu lub innego organu zarządzającego danej jednostki zainteresowania publicznego lub osoby, o której mowa w pkt 1-8; 10)nie pozostaje w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli z członkiem zarządu lub innego organu zarządzającego danej jednostki zainteresowania publicznego lub osobą, o której mowa w pkt 1-8.

Co dopuszcza od 1.I.2018 r. ustawa o egzekucji zaległości podatkowych w formie internetowej?

Od 1 stycznia 2018 r. przepisy pozwalają urzędom skarbowym przeprowadzić internetowe licytacje ruchomości zajętych w ramach egzekucji zaległości podatkowych. Na praktyczne zastosowanie trzeba jednak poczekać.

1 stycznia 2018 r. weszły w życie przepisy mające na celu uproszczenie oraz zinformatyzowanie postępowań egzekucyjnych prowadzonych przez organy administracji. Teoretycznie możliwe jest przeprowadzenie licytacji ruchomości w formie elektronicznej, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego – podobnie jak ma już to miejsce w przypadku egzekucji komorniczej. Dzięki temu zainteresowani (zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumenci) będą mogli dokonywać zakupów online bez konieczności fizycznego uczestniczenia w licytacji. Na wdrożenie tej nowinki do praktyki polskiego fiskusa będą musieli niestety poczekać: resort finansów zapowiada, że uruchomienie systemu się opóźni.

Skorzystają także dłużnicy Nowa forma licytacji jest próbą dostosowania systemu prawnego do realiów obrotu towarowego i usługowego, który w ostatniej dekadzie w dużej mierze przeniósł się do sieci. Elektroniczna licytacja jest więc 51/71 Zarządca Doradca | Luty 2018

60

L U T Y S2e0r w1i s8i n f o r m a c y j n y

O I G N i P FO Z AiWN N r 1

swoistą odpowiedzią na internetowe serwisy aukcyjne, a jej wprowadzenie powinno po pierwsze zwiększyć zainteresowanie udziałem w egzekucyjnych licytacjach, a po drugie (z uwagi na powszechność) pozytywnie wpłynąć na poziom zaspokojenia wierzyciela egzekwującego (im więcej uczestników, tym większa szansa na uzyskanie wyższej ceny).

Jak wygląda ochrona sygnalistów przed karami?

Ochrona sygnalistów przed reperkusjami to novum w polskim prawie, które ma być wprowadzone nowelizacja ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jej projekt przedstawiło właśnie Ministerstwo Sprawiedliwości, proponowane przepisy będą stanowić wykonanie unijnej dyrektywy z 2016 r. o ochronie niejawnego know-how i informacji handlowych przed ich bezprawnym pozyskiwaniem , wykorzystywaniem i ujawnianiem (2016/943).

Obecne polskie przepisy nie zawierają żadnych szczególnych gwarancji dla osób, które informując o nadużyciach swojego pracodawcy, naruszają tajemnice firmy *wyjątkiem jest branża finansowa, gdzie pewną ochronę wprowadziła nowelizacja ustawy o obrocie instrumentami finansowymi z 10 lutego 2017 r.). Zawarte w dyrektywie wyłączenie odpowiedzialności sygnalistów za ujawnienie poufnych informacji od początku budziło duży sprzeciw środowisk biznesowych i zdaniem ekspertów trudno spodziewać się, aby pracodawcy w Polsce prędko je zaakceptowali. - Niewykluczone, że pojawią się próby wyłączenia tego wyjątku przez określone konstrukcje w umowach z pracownikami i współpracownikami. Jednak trzeba mieć na uwadze, że swoboda pracodawcy pozostanie w tym przypadku bardzo ograniczona. Będzie bowiem podlegała kontroli sądowej pod kątem tego, czy dane rozwiązanie w konkretnych okolicznościach faktycznych było rzeczywiście uzasadnione, czy też służyło jedynie obejściu wyjątku.

Czy w 2018 r. mikroprzedsiębiorcy będą otrzymywać zwroty VAT-u w branży budowlanej?

Mikroprzedsiębiorcy świadczący usługi z branży budowlanej będą wciąż, tak jak w 2017 r., dostawać zwroty VAT w superszybkim terminie.

Poinformowało o tym Ministerstwo Finansów w specjalnym komunikacie. Resort zastrzegł, że skrócenie terminu do 15 dni (standardowo wynosi on 60 dni), licząc od dnia wpływu deklaracji do urzędu skarbowego, będzie możliwe wyłącznie po zweryfikowaniu prawidłowości zwrotu podatku.

Przyspieszony zwrot VAT dla budowlanki nie wynika z przepisów o VAT. Te pozostały niezmienione. W dalszym ciągu ustawa mówi o podstawowym terminie zwrotów w ciągu 60 dni i przyspieszonym – wynoszącym 25 dni.

Nowelizacja o PIT, która weszła od 1.I.2018 r. powoduje trudności interpretacyjne

Nowelizacja wprowadziła dwie istotne zmiany w zakresie 50-proc.

Kosztów uzyskania przychodów. Pierwsza, korzystna dla podatników, to podwyższenie dotychczasowego limitu takich kosztów z 42764 zł do 85528 zł rocznie. Druga, niekorzystna, to wprowadzenie katalogu podatników, którzy mogą stosować 50-proc. Koszty. - Znowelizowane przepisy budzą duże trudności interpretacyjne przy ustalaniu, którzy z

Zarządca Doradce | Luty 2018

52/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

61

twórców będą mieć prawo do rozpoznawania takich kosztów od 1 stycznia 2018 r. - przyznaje Tomasz Kret, młodszy menedżer w PwC. Dodaje, że trudności wynikają z niedbałości legislacyjnej ustawodawcy, co jest trudne do zaakceptowania oraz krótkiego vacatio legis. - To dodatkowo utrudniło płatnikom i podatnikom dostosowanie się do możliwego wzrostu obciążeń podatkowych – przyznaje ekspert.

Przypomnijmy, że do końca 2017 r. przepisy ustawy o PIT (art.22 ust. 9 pkt 3) pozwalały na stosowanie 50-proc. Kosztów do przychodów uzyskanych z korzystania lub rozporządzenia przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych. - Ustawa podatkowa nie zawierała dodatkowych regulacji w tym zakresie, co powodowało, że w praktyce do stosowania podwyższonych kosztów wystarczające było stworzenie utworu (w rozumieniu przepisów prawa autorskiego) i uzyskanie określonego przychodu tytułu skorzystania przez twórcę z praw do utworu lub rozporządzenia nimi - mówi Tomasz Kret. Co może być utworem? Definicja jest bardzo szeroka – są nim zarówno książki, artykuły dziennikarskie, jak i programy komputerowe, analizy, strategie.

Nowelizacja ustawy o PIT wprowadziła od 1 stycznia 2018 r. do art. 22 nowy ust. 9b. Zawęża on zakres działalności pozwalającej na zastosowanie 50-proc. Kosztów. - Nadal podstawowym warunkiem będzie stworzenie utworu i uzyskanie przychodu z tytułu praw autorskich do niego, ale – dodatkowo – przychód ten będzie musiał być uzyskany z tytułu określonego w przepisie rodzaju działalności – wyjaśnia Michał Kowalczyk, konsultant w PwC. Chodzi o działalność (art. 22 ust. 9b): 1. twórczą w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa; 2. badawczo-rozwojowa oraz naukowo-dydaktyczną; 3. artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii; 4. w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, 5. publicystyczną.

Nowelizacja powoduje więc, że część uprawnionych dotąd do stosowania 50-proc. Kosztów uzyskania przychodów utraciła to prawo – wyjaśnia Michał Kowalczyk.

Natomiast dla wszystkich twórców oraz płatników, którzy wypłacają im wynagrodzenie z tytułu korzystania lub rozporządzania prawami autorskimi, nowe prawo oznacza konieczność przeanalizowania, czy wynagrodzenie należne jest twórcy za działalność należącą do katalogu określonego przez ustawodawcę.

Jego interpretacja nie jest zadaniem łatwym ze względu na użycie pojęć nieposiadających jednoznacznej definicji (z wyjątkiem 53/71 Zarządca Doradca | Luty 2018

62

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

działalności badawczo0rozwojowej zdefiniowanej w ustawach o podatkach dochodowych). Niejednoznaczność nowego przepisu zostanie zapewne w przyszłości ograniczona w drodze praktyki, np. w trybie udzielania interpretacji indywidualnych, ale obecnie jest ona źródłem poważnych kontrowersji – przyznaje Tomasz Kret. Dodaje, że setki pracodawców w Polsce poszukują obecnie odpowiedzi na pytanie, czy mogą dalej stosować 50-proc. Koszty przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń swoich pracowników.

Utrata tej korzyści, będącej niemal standardem w niektórych zawodach, może bowiem spowodować dużą presje pracowników na wzrost wynagrodzeń, a to postawi pracodawców w bardzo trudnej sytuacji na już trudnym rynku pracy.

Kiedy następuje 3-letni okres przedawnienia roszczenia?

Uchylając wyrok sądu apelacyjnego, Sąd Najwyższy kierował się wyłącznie wadliwością wykładni przepisów o przedawnieniu, konkretnie związku roszczenia z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Utrwalił obecny już w orzecznictwie pogląd, że aby zastosowanie znalazł trzyletni termin przedawnienia, musi zachodzić związek między prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością gospodarczą i dochodzonym roszczeniem majątkowym. Oznacza to, że roszczenie powinno się mieścić w przedmiocie działalności gospodarczej, zaś pomiędzy tym przedmiotem a roszczeniem zachodzić powinien związek o charakterze normalnym i funkcjonalnym.

SN nie przesądził kwestii zaistnienia przesłanej odpowiedzialności adwokata, tym bardziej zaś wysokości dochodzonego roszczenia.

Wydaje się nawet, że zachował daleko idący sceptycyzm w tym zakresie. Na uwagę zasługuje natomiast aprobata Sądu Najwyższego dla poglądu, ze stosunek prawny łączący klienta z pełnomocnikiem lub obrońcą z urzędu zakwalifikować należy jako stosunek obligacyjny podobny do kodeksowej umowy zlecenia. Konsekwencją tego stwierdzenia jest przyjęcie istnienia nie tylko deliktowej, lecz także kontraktowej odpowiedzialności wyznaczonego z urzędu adwokata lub radcy prawnego w razie wadliwego prowadzenia postępowania cywilnego lub wadliwie prowadzonej obrony w postępowaniu karnym.

Na czym polega korekta roczna naliczonego VAT-u?

Korekta roczna dotyczy wydatków, w odniesieniu do których podatnikowi przysługiwało częściowe prawo do odliczenia VAT naliczonego. - Ponieważ gminy w tym roku obliczały wskaźniki wstępne na podstawie danych za rok 2016 lub 2015, odliczenie dokonane na ich podstawie mogło nie odzwierciedlać faktycznego sposobu wykorzystania zakupów w 2017 r. - Celem korekty VAT jest więc urealnienie tego odliczenia do danych za rok 2017 – mówi Agnieszka Bieńkowska , doradca podatkowy i partner w Gekko Taxens Doradztwo Podatkowe. Korekta oznacza więc, iż gminy muszą zmniejszyć lub zwiększyć kwotę odliczenia.

Przykład1 Gmina zyskuje na zmianie rozliczenia Gmina nabyła towar o wartości 1000 zł netto + 230 zł VAT, który wykorzystywała do celów działalności opodatkowanej VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu.

Zarządca Doradce | Luty 2018

54/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

63

Wskaźniki wstępne stosowane w trakcie 2017 r. wynosiły 20% prewspółczynnik (obliczony według wzorów wskazanych w rozporządzeniu ministra finansów na podstawie danych za 2016 r.), 10% proporcja sprzedaży.

W trakcie roku gmina odliczyła podatek VAT naliczony w wysokości 4,60 zł (230 zł X 20% x 10%).

Wskaźniki ostateczne obliczone na podstawie danych za 2017 r. wynosiły odpowiednio:  10% prewspółczynnik,  30% proporcja sprzedaży.

Na ich podstawie gmina ma prawo do odliczenia 6,90 zł. W deklaracji VAT za styczeń 2018 r. w pozycji „Korekta podatku naliczonego od pozostałych nabyć” gmina wskaże kwotę (+) 2,30 zł (6,90 zł – 4,60 zł).

Przykład 2 Strata na aktualizacji VAT Gmina nabyła towar o wartości 1000 zł netto + 230 zł VAT, który wykorzystywała do celów działalności opodatkowanej VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu.

Wskaźniki wstępne stosowane w trakcie 2017 r. wynosiły:  40% prewspółczynnik (obliczony według wzorów wskazanych w rozporządzeniu ministra finansów na podstawie danych za 2015 r.),  20% proporcja sprzedaży.

W trakcie roku gmina odliczyła podatek VAT naliczony w wysokości 18,40 zł (230 zł x 40% x 20%).

Wskaźniki ostateczne obliczone na podstawie danych za 2017 r. wynosiły odpowiednio:  30% prewspólczynnik,  10% proporcja sprzedaży.

W zakresie prewspółczynnika, ponieważ gmina w trakcie roku stosowała prwspółczynnik obliczony według wzorów wskazanych w rozporządzeniu ministra finansów oraz w oparciu o dane za 2015 r., nie ma obowiązku przeprowadzenia korekty w trym zakresie. Ma jednak obowiązek przeprowadzić korektę w zakresie proporcji sprzedaży.

Ostateczna kwota podatku naliczonego do odliczenia wyniesie więc 9,20 zł (230 zł x 40% x 10%).

W deklaracji VAT za styczeń 2018 r. w pozycji „Korekta podatku naliczonego od pozostałych nabyć” Gmina wskaże kwotę (-) 9,20 zł (9,20 zł – 18,40 zł).

Przykład 3 Mniejsze...

Gmina w trakcie 2017 r. ponosiła wydatki na bieżące utrzymanie budynku urzędu gminy. Stosowała prewspółczynnik wyliczony w oparciu o dane finansowe z 2016 r.

Wskaźnik wstępny, czyli prewspółczynnik, stosowany w trakcie 2017 r. (stosunek sprzedaży opodatkowanej VAT do ogółu dochodów JST w 2016 r.) wynosił 20%. W trakcie roku gmina odliczyła podatek VAT 55/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

64

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

naliczony w wysokości 15000 zł.

Wskaźnik ostateczny obliczony na podstawie danych za 2017 r. zmniejszył się, ponieważ sprzedaż opodatkowania VAT gminy spadła, i wyniósł 10%.

W konsekwencji JST będzie zobowiązana w ramach korekty rocznej dokonać obniżenia kwoty podatku VAT odliczonego w ciągu 2017 r. od tych wydatków o 7500 zł.

Przykład 4 ...i większe odliczenie podatku Gmina w trakcie 2017 r. ponosiła wydatki na bieżące utrzymanie budynku urzędu gminy. Stosowała prewspółczynnik wyliczony w oparciu o dane finansowe z 2016 r.

Wskaźnik wstępny, czyli prewspółczynnik, stosowany w trakcie 2017 r. (stosunek sprzedaży opodatkowanej VAT do ogółu dochodów JST w 2016 r.) wynosił 20%. W trakcie roku gmina doliczyła podatek VAT naliczony w wysokości 15000 zł.

Wskaźnik ostateczny obliczony na podstawie danych za 2017 r. zwiększył się, ponieważ sprzedaż gminy opodatkowana VAT wzrosła i w efekcie prewspółczynnik wyliczony w oparciu o dane za ten rok podatkowy i wyniósł 25%. W konsekwencji JST będzie mogła w ramach korekty rocznej dokonać zwiększenia kwoty podatku VAT odliczonego w 2017 r. o 3750 zł.

Przykład 5 Jednostka musi zmniejszyć daninę W 2016 r. gmina odliczała częściowo VAT od kosztów dostawy mediów do urzędu, z tytułu których podatek naliczony wynosił 10000 zł.

Wskaźnik wstępny (współczynnik wyniósł 80%.

Gmina odliczyła więc 8000 zł Wskaźnik ostateczny (rzeczywisty współczynnik sprzedaży) za 2017 r. był mniejszy i wyniósł 75%.

Gmina będzie więc musiała w deklaracji za styczeń 2018 r. zmniejszyć podatek VAT naliczony o 500 zł.

Jak ustalić stawkę dotacji do wymiany pieców?

W styczniu planujemy podjąć nową uchwałę w sprawie dotowania wymiany pieców w naszej gminie. Obecnie pracujemy nad projektem.

Mamy jednak wątpliwość, jak ustalić stawkę tej dotacji, aby nie narazić się na interwencję regionalnej izby obrachunkowej,. Chcemy wpisać np. wsparcie do 50% inwestycji, ale nie więcej niże np. 2 tys. zł. Czy będzie to prawidłowe?

Proponowany sposób ustalania stawki dotacji jest prawnie wadliwy, choć często stosowany przez samorządy. Gmina powinna ja bowiem sprecyzować. Może się w tym zakresie posiłkować m.in. wytycznymi z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 22 lutego 2012 r. Beneficjenci dotacji celowej Ustosunkowanie się do problemu wymaga odniesienia się do ustawy – Prawo ochrony środowiska (dalej: p.o.ś.), a zwłaszcza do art. 403 ust.

4-5. Przepisy te stanowią, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu ustawy o finansach

Zarządca Doradce | Luty 2018

56/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

65

publicznych z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji: 1)podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, zwłaszcza: a)osób fizycznych, b)wspólnot mieszkaniowych, c)osób prawnych, d)przedsiębiorców; 2)jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.

Dalej ustawodawca wskazuje, że zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, obejmujące szczególnie kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały. Właśnie te regulacje powinny być zawsze punktem wyjścia dla jednostek samorządu terytorialnego przy kształtowaniu prawidłowości prawidłowej treści uchwały dotacyjnej.

Jakie są założenia instalacji internetu w szkole?

Jeszcze w tym roku zacznie się tworzenie bezpłatnej sieci internetowej dla placówek oświatowych. Umożliwiająca te działania ustawa z 27 października 2017 r. o Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2184) weszła w życie 29 grudnia. Operator OSE (czyli Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy, dalej: NASK) będzie dostarczał bezpłatny internet szkołom podstawowym, ponadpodstawowym i artystycznym (z wyłączeniem szkól dla dorosłych). Pierwsze węzły (do których będą podłączane placówki) przynajmniej zgodnie z ustawowym harmonogramem, zostaną uruchomione jeszcze w tym roku, przy czym proces przyłączania do nich placówek ma się zakończyć do końca 2020 r.

Ustawa wprowadza też obowiązkowy dostęp do szerokopasmowego internetu w szkołach. Nie jest to jednoznaczne z tym, że szkoła musi korzystać akurat z sieci OSE. Ale te placówki, które taki dostęp uzyskają, muszą się już poważnie zastanowić, co zrobić z umowami zawartymi z dotychczasowymi operatorami.

Jak wygląda zasobność polskiej rodziny?

W ubiegłym roku Narodowy Bank Polski we współpracy ze statystykami Głównego Urzędu Statystycznego po raz drugi pochylił się nad zasobnością gospodarstw domowych w Polsce. Pilotażowe badanie przeprowadzono w 2014 r. Wtedy objęło ono stosunkowo niewielką próbę, a ankietowanym zadawano inne pytania, co powoduje, że wyniki nie są porównywalne. Teraz przebadano 6 tys. gospodarstw domowych. Ich przeciętny majątek (mediana, czyli wartość, od której połowa gospodarstw ma więcej, a połowa mniej) wyniósł 264 tys. zł. To kwota netto, czyli różnica między aktywami, jakie mają gospodarstwa domowe, a ich zobowiązaniami.

Jak wypadamy z naszym majątkiem na tle Unii Europejskiej? Tylko w czterech na 20 przebadanych krajów jest on niższy (to Łotwa, Węgry, Estonia, Słowacja). O zasobności naszych gospodarstw domowych świadczy 0 i wyróżnia nas na unijnym tle – fakt, że częściej niż 57/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

66

LUTY 2018 pozostali Europejczycy jesteśmy posiadaczami miejsca zamieszkania.

-Trudno przekonywać, że poziom dobrobytu Polski jest porównywalny do Niemiec. Ale o dobrobycie decydują też inne czynniki niż majątek prywatny, np. system emerytalny czy usługi publiczne. Wtedy oszczędności są niejako zastępowane przez wydatki publiczne – podkreśla Zbigniew Żółkiewski z NBP. Według ekspertów banku centralnego pozytywnie wyróżnia nas to, że w Polsce nierówności majątkowe są mniejsze niż w innych krajach UE. 10% najbardziej zasobnych gospodarstw zgromadziło 41% całkowitego majątku netto nad Wisłą. Na drugim biegunie jest 20% najmniej zasobnych, na które przypada zaledwie 0,6% Współczynnik Giniego, który jest jedną z miar nierówności, wynosi u nas 57,8%.Przeciętny wynik w strefie euro to 68,5%. Najsilniejsza koncentracja majtku jest na Łotwie (78,5%) i w Niemczech (76,2%).

Dlaczego rosną problemy z wydobyciem i transportem węgla?

Na tegoroczny problem z dostawami węgla do elektrowni, koksowni oraz składów opałowych złożyło się kilka czynników.

Jak nie brak inwestycji to pożar Nie jest to tylko sprawa kopalń, których znaczna część nie realizuje zaplanowanego poziomu wydobycia. Przyczyna tego są zarówno obcięte środki na inwestycje, jak i problemy, których nie da się z góry przewidzieć. Na przykład Polska Grupa Górnicza ma ogromne problemy w kopalni Murcki-Staszic, gdzie doszło do dwóch podziemnych pożarów. Nikomu nic się nie stało, ale z pracy zostały wyłączone aż trzy ściany wydobywcze z nieco ponad 30, którymi spółka dysponuje we wszystkich swoich kopalniach. Informację potwierdziły nam PGG oraz Wyższy Urząd Górniczy.

Poza tym wydobywanego węgla nie ma czym wozić, bo brakuje wagonów. Dlatego braków krajowego węgla nie można łatwo zaspokoić węglem z importu, bo jego także nie byłoby czym przewieźć.

Z tego powodu niektóre kopalnie, nie mając gdzie sypać węgla, zatrzymują prace.

Problem zbyt małej liczby wagonów potęgują jeszcze remonty torów.

Trasa przewozu paliwa się wydłuża, wagony potrzebują więcej czasu, by dostarczyć węgiel do elektrowni. A te nie mogą czekać.

Jak to możliwe, że zadłużenie Wzrost zadłużenia widać w comiesięcznych zestawieniach Skarbu Państwa wzrosło publikowanych przez Ministerstwo Finansów. W ostatnich resort podał, mimo nadwyżki w budżecie? że na koniec września według szacunkowych danych dług wyniósł 940,8 mld zł. Rok wcześniej niecałe 903 mld zł.

To słodko-gorzkie dane. Z jednej strony widać, że dług mniej więcej od czerwca przestał rosnąć. Właśnie wtedy budżet dostał potężny zastrzyk gotówki z zysku NBP za ubiegły rok (prawie 9 mld zł), uzyskując pierwszą z serii miesięcznych budżetowych nadwyżek.

Dzięki temu ministerstwo mogło niemal zaprzestać emitowania nowych obligacji.

Z drugiej jednak strony dobra sytuacja w budżecie utrzymuje się od początku tego roku i to nie tylko dzięki ekstrawpływom, ale też niższym wydatkom. Na koniec września były one nawet nominalnie mniejsze niż rok wcześniej, bo wynosiły 258,5 mld zł w porównaniu do 259,2 mld zł.

Zarządca Doradce | Luty 2018

58/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

67

Co oznacza, że ciśnienie na zwiększenie zadłużenia nie powinno być duże, nawet w pierwszej połowie roku.

Jaka zmiana dotyczy oskładkowania na ubezpieczenie emerytalne?

We wniosku w sprawie zniesienia limitu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, z którym zapoznał się DGP, Andrzej Duda krytykuje nie tylko tryb prac nad ustawą, ale przytacza też zarzuty merytoryczne. Do tej pory znany był jedynie komunikat w tej sprawie.

Zły tryb prac nad ustawą.

Jak podkreśla konstytucjonalista dr hab. Ryszard Piotrowski, z uzasadnienia wniosku wynika, że prezydent kwestionuje tryb prac nad ustawą w całości. - To znaczy, że wszystkie przepisy ustawy są przez prezydenta uważane za niezgodne z konstytucją – zauważa Piotrowski. Jak można przeczytać w dokumencie, wejście w życie ustawy może doprowadzić do wzmocnienia pozycji umów cywilnoprawnych, a „skutki ustawy mogą być odwrotne od zamierzonych”.

O co chodzi? Ekonomiści nazywają to arbitrażem na rynku pracy. To sytuacja, gdy ktoś zamiast pracować na etacie, zakłada działalność gospodarczą i świadczy usługi wobec firmy, w której mógłby być zatrudniony. Pracując na etacie, trzeba odprowadzać pełen ZUS (19,2% podstawy wymiaru). Na działalności płaci się ryczałtem, który (łącznie z innymi składkami) wynosi niespełna 1200 zł (a nawet mniej przez pierwsze dwa lata działalności).

A na osoby dużo zarabiające presje mogą wywierać pracodawcy, dla których oskładkowanie całości rocznych dochodów pracowników oznacza wyższe koszty. Koszty zatrudnienia nadal stanowią istotny czynnik dla firm. Mimo dobrej sytuacji na rynku pracy liczba umówzleceń, od których odprowadzane są składki ZUS, w 2017 r. spadła zaledwie o 1% w porównaniu z 2016 r. Stosowanie umów-zleceń nadal się opłaca, bo są one ozusowane jedynie do wysokości najniższej pensji.

Projekt ustawy o repolonizacji Celem projektu było zmniejszenie koncentracji w prasie, radiu, mediów uderzyłby w obcy internecie i telewizji, a w efekcie – repolonizacja mediów. Ograniczenie kapitał. udziałów rynkowych w poszczególnych segmentach uderzyłoby bowiem w spółki z obcym kapitałem, które należą do największych graczy.

O ile bowiem jeszcze pół roku temu prezes PiS Jarosław Kaczyński zapowiadał w TV Trwam, że po „załatwieniu” sprawy sądów przyjdzie pora na dekoncentrację mediów, o tyle teraz narracja partii rządzącej zmieniła się na „nie ma żadnego pospiechu”. Tak mówił kilka dni temu premier Mateusz Morawiecki na spotkaniu z korespondentami zagranicznymi w Polsce.

Jak wyglądają kary za eksport węgla z Zagłębia Dobieckiego?

Osobom zaangażowanym w eksport węgla z okupowanego Zagłębia Donieckiego grozi nawet 12 lat więzienia.

Po naszych tekstach o nielegalnym imporcie antracytu z okupowanych części Zagłębia Donieckiego ukraińska prokuratura wojskowa skieruje do Warszawy wniosek o pomoc prawną. - Po przełożeniu na język angielski przekażemy go kompetentnym organom w Polsce – mówi 59/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

68

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY 2018

DGP Ołeksandr Tarasiuk z Głównej Prokuratury Wojskowej.

Ukraińscy prokuratorzy nie ujawniają treści dokumentu, ale podają, że jego celem jest ustalenie sprawców i okoliczności przestępstw dotyczących „nielegalnego wydobycia antracytu na tymczasowo okupowanych terytoriach obwodów donieckiego i ługańskiego, wywożenia do z Ukrainy i sprzedaży w państwach Europy przy ukryciu jego prawdziwego pochodzenia”. Prokuratura prowadzi śledztwo w sprawie finansowania terroryzmu znacznymi sumami przez zorganizowane grupy przestępcze. Grozi za to od 10 do 12 lat więzienia i konfiskata majątku.

Czy da się oszczędzić na licencjach za programy komputerowe?

Gdy dwa lata temu Anna Streżyńska obejmowała urząd ministra cyfryzacji, zapowiadała, że zostanie przeprowadzona analiza stanu posiadanej przez państwo infrastruktury i systemów informatycznych.

Mówiła nam: - Jest za dużo systemów i kosztów. Nie można cyfryzować administracyjnego bałaganu.

Tuz przed jej odwołaniem z funkcji ministra kierowany przez nią resort opublikował „Raport o cyfryzacji kraju”. Wynika z niego, że co najmniej 3 mld zł rocznie płaci administracja za standardowe licencje na programy komputerowe, co więcej, „poszczególne instytucje mają kłopot w podaniu takich danych”, bo nie ma polityki licencyjnej, monitoringu wykorzystywania oprogramowania i wiedzy, czy przypadkiem nie dubluje się opłat.

Urzędy wydaja ponadto pieniądze na systemy i rejestry państwowe.

Jest ich łącznie aż 683, z czego 564 funkcjonuje, 63 są wygaszane, ale w ich miejsce powstaje 56 nowych. Resort cyfryzacji nawet nie próbuje wyliczyć, jakie mogą być koszty ich utrzymania. Ale za to opisuje, że za wykonanie większości tych systemów odpowiedzialnych jest tylko kilka firm. „Chociaż te same przedsiębiorstwa wykonywały podobne prace dla różnych podmiotów administracji publicznej, to do dziś nie powstał żaden centralny rejestr umów, a umowy negocjowane były w każdym resorcie osobno”.

Jak został zamknięty rok budżetowy dzięki poprawie koniunktury gospodarczej?

Od dłuższego czasu wiadomo było, że Ministerstwo Finansów zamknie w 2017 r. budżetowe rachunki w dobrym nastroju. Ekonomiści od wielu miesięcy przewidywali, że dzięki poprawie koniunktury gospodarczej i uszczelnieniu systemu podatkowego dziura budżetowa może być nawet o połowę niższa niż zapisane w ustawie blisko 60 mld zł.

Wydawało się, że będzie nawet lepiej, bo po październiku notowaliśmy 2,7 mld zł, a po listopadzie zaledwie 2,4 mld zł deficytu.

MF mimo utrzymującej się przez pięć miesięcy nadwyżki, studziło optymizm, wskazując, że na koniec roku i tak pojawi się deficyt.

Potwierdziła to nowa szefowa resortu Teresa Czerwińska, mówiąc w TVP Info, że wyniósł on ok. 30 mld zł. To oznacza, że jest o ponad połowę niższy niż ustawowy limit. Jednak widać wyraźnie, że solidne pogłębienie dziury w publicznej kasie nastąpiło dopiero w ostatnim miesiącu roku. Na szczegółowe informacje o wykonaniu budżetu za 2017 r. - tak jak w ubiegłych latach - trzeba będzie poczekać do lutego. Jednak już dziś na podstawie słów minister finansów widać, że tylko w grudniu miesięczny deficyt mógł być najwyższy w historii i

Zarządca Doradce | Luty 2018

60/71

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P FO Z AiWN N r 1

LUTY

2018

69

wynieść ponad 20 mld zł. Co się złożyło na tak wielkie wydawanie z końcem roku?

Co wzmocniło euro?

EBC wzmocnił euro. Kurs europejskiej waluty przekroczył 1,21 dol., czyli wzrósł do najwyższego poziomu od ponad trzech lat. To efekt publikacji sprawozdania z grudniowego posiedzenia Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego. Padały wówczas głosy, że na początku tego roku możliwa będzie zmiana nastawienia i wycofywanie się z dotychczasowej łagodnej polityki pieniężnej. Obecnie główna stopa EBC jest na poziomie zerowym, a do końca września bank ma prowadzić program skupu z rynku obligacji, czyli tzw. luzowanie ilościowe. Euro zostało także wzmocnione przez informacje o porozumieniu największych niemieckich partii w sprawie utworzenia wielkiej koalicji rządowej.

Jakie zmiany zachodzą do 30.IV w podatku?

Początek nowego roku jak zwykle przyniósł liczne zmiany w przepisach podatkowych. W związku z tym przygotowaliśmy dla czytelników praktyczne ściągawki, które ułatwią im zapoznanie się z nowościami w najważniejszych ustawach. Tradycyjnie przedstawiamy je w formie tabelarycznej, która umożliwia przejrzyste zaprezentowanie wszystkich istotnych różnic stanu prawnego. Dzięki temu czytelnik może bez trudu porównać brzmienie przepisu przed aminą i po niej, a także zapoznać się z zamieszczonym obok komentarzem eksperta. Nowe i zmienione przepisy oraz informacje o uchylonych zaznaczyliśmy pogrubionym drukiem, a ponadto wskazaliśmy podstawę prawna zmiany oraz termin jej wejścia w życie.

W dzisiejszym numerze omawiamy zmiany w ordynacji podatkowej.

Większość z nich wynika z ustawy z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz.U. poz. 2491), potocznie zwanej ustawą o STIR. Pod skrótem tym kryje się system teleinformatyczny izby rozliczeniowej służący do przekazywania i przetwarzania danych dotyczących transakcji bankowych pod kątem wykorzystywania działalności banków i spółdzielczych kas oszczędniościowo-kredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi. Obowiązujące od 13 stycznia 2018 r. regulacje w tym zakresie mają znaczenie głównie dla podmiotów z sektora bankowego, natomiast wszyscy podatnicy powinni zwrócić szczególną uwagę na wchodzące w życie 30 kwietnia br. przepisy dotyczące blokady rachunku, głównie przedsiębiorców, przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

O tym trzeba pamiętać!

25 grudnia 2017 r. wprowadzono możliwość otrzymania zaświadczenia o rozliczeniach podatkowych kontrahenta uzupełniono katalog powodów wykorzystywanych w postępowaniu podatkowym o dokumenty zgromadzone w toku działalności KAS 1 stycznia 2018 r.  od tego dnia już nie marszałkowie, ale wojewodowie są uprawnieni do uzyskania informacji z akt podatkowych danego 61/71 Zarządca Doradca | Luty 2018

70

LUTY 2 1i8 S e0r w s informacyjny

O I G N i P F O Z AiWN N r 1

podatnika 13 stycznia 2018 r.  banki i SKOK-i muszą przekazywać izbie rozliczeniowej informacje o rachunkach bankowych firm oraz dzienne zestawienia transakcji na kontach, by z kolei ta przekazywała te informacje i zestawienia szefowi krajowej Administracji Skarbowej  informacje wymienione powyżej (ale nie tylko one) pozwalają szefowi KAS dokonać analizy ryzyka wykorzystywania działalności banków i spółdzielczych kas oszczędnościowokredytowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi  od tego dnia obowiązują kary pieniężne za niedopełnienie obowiązków wynikających z regulacji dotyczących przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych 30 kwietnia 2018  wprowadzono możliwość blokowania przez szefa KAS rachunków przedsiębiorców na 72 godziny, z możliwością przedłużenia do 3 miesięcy.

Na czym polega blokada rachunku – uszczelnianie prawa podatkowego?

Od dłuższego czasu większość aktywności pracodawcy w obszarze prawa podatkowego dotyczy zagadnień uszczelniania systemu podatkowego, ograniczania, a najlepiej eliminacji agresywnych optymalizacji prowadzonych na granicy prawa, jak również walki z przestępstwami skarbowymi. Chociaż formalnym twórcą przepisów jest parlament, to jednak nikt nie ma wątpliwości co do tego, że główni rozgrywający znajdują się w resorcie finansów.

Duch administracji skarbowej unosi się również nad zmianami, jakie z końcem 2017 r. i początkiem 2018 r. zostały wprowadzone do ordynacji podatkowej. Niezależnie od działań zmierzających do napisania nowej ordynacji czy może konstytucji podatkowej, które zostały podjęte kilka lat temu, cały czas mamy do czynienia z mniejszymi (grudzień 2017 r.) lub większymi (styczeń i kwiecień 2018 r.) nowelizacjami przepisów ordynacji podatkowej.

Oczywiście nie może budzić wątpliwości to, że modyfikacje tego leciwego dość aktu prawnego, nie zawsze spełniającego oczekiwania tak organów, jak i podatników, to konieczność. Podobnie nikt chyba nie ma wątpliwości co do tego, że państwo musi (nie powinno, a musi) walczyć z wyłudzeniami i innego rodzaju patologiami podatkowymi.

Mogłoby się też wydawać, że większość zmian, które zostały wprowadzone na przełomie 2017 i 2018 r., zwłaszcza te wchodzące w styczniu czy kwietniu bieżącego roku, nie dotknie przeciętnego, uczciwego podatnika. W istocie obowiązki, jakie są nakładane tymi regulacjami, sankcje finansowe, a nawet karne dotyczą wąskiej grupy podmiotów z sektora bankowego (i SKOK) oraz osób w nich zatrudnionych.

Jednak uczciwi podatnicy, czasem mający za sobą własne złe doświadczenia z aparatem skarbowym albo znający je ze słyszenia, 62/71

Zarządca Doradce | Luty 2018

S e r w i s i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

LUTY

2018

71

obawiają się błędów, pomyłek, a czasem złej woli przedstawicieli fiskusa, którzy arbitralnie, w drodze wyłącznie postanowienia, mogą zablokować rachunki bankowe tylko na podstawie podejrzeń uzasadnionych bezdusznym wskaźnikiem wyznaczonym za pomocą tak samo cybernetycznego algorytmu. Blokada taka, chociaż może być zaskarżona w szybkiej procedurze, i tak może trwać nawet 35 dni, a docelowo i trzy miesiące. Taki okres blokady to cała wieczność, która może odsunąć w niebyt gospodarczy uprzednio dobrze prosperującego i uczciwego przedsiębiorcę. Na pewno zrozumieniu takich zmian nie służy pewien chaos informacyjny związany z legislacją podatkową, brak rzetelnych, ale i czytelnych wyjaśnień ze strony resortu.

Na razie dla wielu podatników regulacja dotycząca STIR to mechanizm zbliżony do tego, który znają z filmów science fiction, jak chociażby z obrazu z Tomem Cruise'em pt „Raport mniejszości”, w którym przestępcy mieli być karani jeszcze przed popełnieniem przestępstwa.

W przyszłości i zaprezentowanej w tym filmie metoda nie do końca się sprawdziła, miejmy nadzieję, że ze STIR będzie inaczej...

Na czym polega zaktualizowany Krajowy Standard Rachunkowości?

Właśnie opublikowana została uchwała Komitetu Standardów Rachunkowości, dotycząca aktualizacji KSR na 9 „Sprawozdanie z działalności”.

To niejedyna nowość odnosząca się do sprawozdań za 2017 r. Trzeba pamiętać, że w kwietniu ub.r. Komitet Standardów Rachunkowości przyjął całkiem nowy standard – nr 11 „Środki trwałe” (opublikowany w maju 2017 r.)

Standardy mają charakter uzupełniający względem ustawy o rachunkowości. Zgodnie z jej art. 10 ust. 3 w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, można stosować krajowe standardy rachunkowości, a jeśli odpowiedniego nie ma – standard międzynarodowy.

Czego zatem dotyczy zaktualizowany KSR nr 9 „Sprawozdanie z działalności”?

Sprawozdanie finansowe + sprawozdanie z działalności, w tym:  Oświadczenie na temat informacji niefinansowych / Sprawozdanie z informacji niefinansowych  Oświadczenie na temat stosowania ładu korporacyjnego, w tym informacja na temat polityki różnorodności Informacja na temat polityki różnorodności Dotyczy składu dwóch organów spółki  Rada Nadzorcza, Komitet Audytu (dotyczy jednostek zainteresowania publicznego)  Zarząd

Dlaczego tym przedsiębiorcom, którzy wygrali przetargi na utrzymanie dróg krajowych grozi bankructwo?

Chodzi o stawkę VAT od usług polegających na naprawach i utrzymaniu dróg (typu „Utrzymaj Standard”). Początkowo Generalna Dyrekcja Dróg krajowych i Autostrad podpisywała z wykonawcami umowy, w których co miesiąc przez pięć lat płaciła im za zachowanie przejezdności drogi. Firmy rozliczały taką usługę według podstawowej stawki 23%.

Później jednak pojawiły się również przetargi na wykonywanie umów 63/71

Zarządca Doradca | Luty 2018

72

L U T Y 2 S0e1r w8i s

i n f o r m a c y j n y O I G N i P F O Z AiWN N r 1

rozliczanych według obmiaru. Chodziło o różne czynności, np. odśnieżanie, koszenie traw, usuwanie skutków wypadków, kontrola dróg, konserwacja instalacji oświetleniowych i sygnalizatorów. GDDKiA oczekiwała od oferentów, że swoje ceny będą kalkulować z różnymi stawkami VAT. Jedne były ze stawka 23%, ale inne – w tym odśnieżanie dróg – ze stawką 8%. problem pojawił się, gdy urzędnicy skarbowi zaczęli kontrolę u wykonawców i zażądali dopłaty VAT do jednolitej stawki 23% od całości usług. Potwierdza to prezes jednej z firm.

Urzędnicy najpierw powiadomili mnie o ogólnej kontroli rozliczeń VAT za poprzednie pięć lat, ale szybko spytali, czy mamy kontrakty, w których zastosowano różne stawki podatku. Gdy usłyszeli, że tak, kontrola ogólna zmieniła się w szczególną, dotyczącą tylko tej kwestii – mówi nasz rozmówca.

Dodaje, że jego zaległości oszacowano na ok. milion złotych rocznie. Sytuacja jest dla mnie absurdalna, mam zapłacić państwu coś, czego samo państwo mi nie zapłaciło – komentuje nasz rozmówca.

Jemu zakwestionowano jeden kontrakt – na utrzymanie obwodnicy.

Wiadomo jednak, że takich umów w skali kraju jest dużo więcej. Co gorsza, wielu przedsiębiorców wciąż żyje w niepewności – czy do ich drzwi też zapukają kontrolerzy.

zdjęcia creativecommons.com billionphotos.com Zarządca Doradce | Luty 2018

64/71

LUTY

2018

73

INWESTUJESZ? U WA Ż A J N A I CO !

FINANSE W KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO OSTRZEGA: INWESTOWANIE PIENIĘDZY W RAMACH ICO (INITIAL COIN OFFERING). Może przełożyć sięna duży zysk, lecz także na stratę wniesionego kapitału.

Zacznijmy od zdefiniowania pojć. Co to właściwie jest ICO? Z angielskiego nitial Coin Offering (w skrócie ICO) oznacza sposób finansowania start upów przez inwestorów poprzez zakup tzw. tokenów, czyli kryptowaluty proponowanej przez twórców projektu zamiast, jak do tej pory, akcji czy udziałów.

Co zyskuje inwestor? W praktyce w początkowej fazie pracy nad projektem niewiele- najczęściej dostęp do dedykowanej mu platformy internetowej. W w fazie uruchomienia i rozwoju, kiedy poajwią się już pierwsi użytkownicy natomiast liczy na zwrot inwestycji, a nierzadko na duże zyski.

Według ostrzeżeń KNF jednak należy zachować w tym względzie daleko posuniętą ostrosność. Przzyjrzyjmy się zagrożeniom, jakie niesie ze sobą nabywanie tokenów.

1. Duże ryzyko utraty wszystkich środków. Emisje tokenów przeprowadzają przede wszystkim startupy, które nie posiadają rzeczowych aktywów trwałych. Czyli przedsiębiorcy, którzy mają pomysł, ale nie mają majątku, którym ewentualnie mogliby się zaspokoić wierzyciele. Jeśli więc idea nie przełoży się na zyski, to inwestorzy w tokeny stracą.

Nawet cały wkład, gdyż inwestycje w tokeny nie podlegają żadnym gwarancjom – ani państwowym, ani bankowym.

2. Brak rzetelnych informacji. To, na co zwraca uwagę Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych. To niedostatek

rzetelnych informacji przy emisji tokenów. Większość emitentów przedstawia jedynie potencjalne korzyści, za to pomija informacje o zagrożeniach związanych z inwestycją. Zdarzają się też przypadki publikowania kłamstw. Niestety dokumenty emisyjne w przypadku ICO nie podlegają żadnemu audytowi. Emitent może więc w nich napisać, co chce, i będzie ponosił ewentualnie odpowiedzialność karną.

3. Ograniczona możliwość wyjścia z inwestycji. Zasady transakcji określa emitent. Najczęściej wskazuje on, że tokenów nie można zwrócić. Jeżeli inwestor np. dostrzeże, że działalność emitenta podąża w niewłaściwym kierunku i wartość wyemitowanego tokena maleje, i tak nie będzie mógł wyjść z inwestycji w celu odzyskania choćby części środków.

4. Możliwość manipulacji. ICO oparte o kryptowaluty ma też wady, które ma typowy obrót kryptowalutami, czyli jest podatne na silne wahania kursu. W przypadku mało popularnych kryptowalut istnieje dodatkowo zagrożenie manipulowania ceną. Potencjalnie możliwe jest to, że emitent będzie w posiadaniu dużej ilości kryptowaluty, którą podzielił się z inwestorami, i będzie grał na zaniżenie jej kursu.

5. Wady nowoczesnej technologii.

KNF podkreśla, że technologia zastosowana do tworzenia i rozpowszechniania tokenów (DLT oraz blockchain) nie jest jeszcze wystarczająco przetestowana. Przez to w kodzie lub

programach używanych do tworzenia, przechowywania i transferowania tokenów mogą występować wady, w wyniku których nabywca może nie mieć kontroli nad posiadanymi teoretycznie tokenami.

Kryptowaluty w ostatnich miesiącach są też łakomym kąskiem dla złodziei i hakerów. Aby zniwelować ryzyko kradzieży, trzeba swój majątek zarządzany przez sieć w odpowiedni sposób chronić. W ocenie polskiego nadzoru wielu emitentów nie zdaje sobie z tego sprawy, przez co są szczególnie narażeni na utratę środków.

6. Nieuregulowany stan prawny. Nie da się jednoznacznie określić, czym jest ICO. Czy emisji tokenów bliżej do emisji obligacji, emisji akcji czy typowego crowdfundingu? W. najbliższych latach przestrzeń tę będzie musiał uregulować ustawodawca. Dopóki jednak tego nie zrobi, dopóty tokeny chętnie emitują oszuści. Uważaj oni, że nawet jeśli ich przekręt wyjdzie na jaw, to prokuratorzy nie będą potrafili odnaleźć się w walce z oszustwami opartymi o nowoczesny model emisji parapapierów wartościowych (bo tokentów na razie za papiery wartościowe uznać nie można). I wiele wskazuje na to, że mają rację, gdyż dotychczasowe działania rodzimych śledczych pokazują, że w ogóle nie dostrzegają oni problemów związanych z oszukańczą działalnością w ramach ICO.

Zarządca Doradca | Luty 2018

74

LUTY 2018

DOŁĄCZ DO NAS! KORZYŚCI Z CZŁONKOSTWA W

OIGN

PROCES LEGISLACYJNY 1. Gromadzenie uwag odnośnie aktualnej problematyki legislacyjnej. Wszystkie ustawy aktualnie zmieniane np. o przekształceniu najmu we własność czy Mieszkanie+ 2. Gromadzenie i przekazywanie uwag odnośnie procesu gospodarowania nieruchomościami w SM i samorządów terytorialnych na podstawie uwagi wniosków przesyłanych od członków OIGN.

PROCES DORADCZY 1. Udzielanie konsultacji i porad w sprawach organizacyjnych dla firm zarządzających nieruchomościami 2. Wydawnictwo specjalistyczne dla członków OIGN „Zarządca –Doradca”przekazywanie członkom OIGN nieodpłatnie.

3. Udzielanie odpowiedzi na zapytania zarządców nieruchomości ( także Wspólnot Mieszkaniowych) oraz orzeczeń NSA (około 100 problemów miesięcznie).

4. Inicjowanie punktów konsultacyjnych w oddziałąch terenowych OIGN

Zarządca Doradce | Luty 2018

DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWO-BADAWCZA LUTY

2018

75

Powołanie Ogólnopolskiego Instytutu Nieruchomości ( fundacja) zajmującego się : 1. Budową wieloletnich programów gospodarowania zasobem mieszkaniowym Gminy 2. Analizami ( auditami) firm zarządzających nieruchomościami Gmin i obecnie tak modnymi Due dilligence dla oceny firm i zakładów budżetowych 3. Przeglądami okresowymi nieruchomości zgodnie z „ prawem budowlanym” prowadzonych przez osoby posiadające wymagane uprawnienia.

DZIAŁALNOŚĆ SZKOLENIOWA 1. Prowadzenia szkoleń zawodowych podnoszących kwalifikacje zarządców nieruchomości 2. Prowadzenie i nadzorowanie praktyk specjalistycznych dla zarządców nieruchomości

.

3. Organizowanie szkoleń okazjonalnych z bieżącymi problemami środowiska zarządców i pośredników 4. Wsółpraca z uczelniami wyższymi kształcącymi pryszłych zarzządców

DOŁĄCZ DO NAS! biuro@oign.pl www.oign.pl

Zarządca Doradca | Luty 2018

INFORMATYZACJA FIRM CZŁONKOWSKICH ZSI “SIZAN”

Został opracowany przez Biuro Obsługi OIGN i wdrożony w starej, a obecnie w nowej technologicznie wersji dla ponad 200 firm w całej Polsce „ zintegrowany system zarządzania nieruchomościami”przydatny dla każdej firmy zarządzającej nieruchomościami obejmujący cały proces technologiczny zarządzania ewidencję budynków i lokali ( automatyczna książka obiektu ) rozliczenie i ustalenie czynszu ( aneksy), rozliczenie zaliczek i funduszu remontowego windykację należności ( upomnienia, komornik, raty, sąd, umorzenia) rozliczenie mediów ( woda, ciepło, śmieci ) współpracę z Bankiem i kasami na Rejonach możliwość podglądu konta lokatora przez internet pełne okresowe rozliczenie kosztów na lokal , budynek, właściciela pełną sprawozdawczość z zakresu : - planowania i rozliczania remontów - przeglądów okresowych - eksploatacji nieruchomości SYSTEM jest przygotowany do zdalnej pracy na poszczególnych Rejonach Obsługi Mieszkańców przy zachowaniu centralnej kartoteki ewidencyjnej SYSTEM dostosowany jest dla potrzeb Gminy i SM i umożliwia spełnienie funkcji właścicielskich poprzez: generowanie dowolnej sprawozdawczości pod potrzeby planistyczne ( np. pustostany, lokale bez tytułu prawnego,lokale wyposażone w piece ) generowanie dowolnych informacji o posiadanych budynkach ich wyposażeniu i stanie technicznym załatwianie reklamacji i skarg właścicieli i najemców nieruchomości prowadzenie archiwum spraw związanych z nieruchomościami SYSTEMY autorstwa WOI Sp. z o. o. są przekazywane członkom OIGN na zasadach preferencyjnych.

WOI Sp. z o. o. zabezpiecza nadzór na etapie wdrożenia i eksploatacji systemu.

Zmieniające się wymogi w zakresie gospodarowania nieruchomościami generują automatycznie zmiany programów udostępniane wszystkim członkom OIGN pracującym na systemie autorstwa WOI Sp. z o. o.

OIGN działa w ramach Systemu Zarządzania Jakości prowadząc wdrożenie i nadzór nad funkcjonowaniem systemu wg normy PN EN ISO 9001 oraz udzielając odpowiedzi na trudne problemy: 1. Szkolenia zakładowych pełnomocników jakości, 2. Szkolenia zakładowych auditorów jakości 3. Nadzór nad utrzymaniem i doskonaleniem SZJ wszystkich firm grupy 4. Nadzór nad jakością dokumentacji SZJ firm (polityki jakości, Księgi Jakości i inne dokumenty) 5. Współpraca z Opiekunami Terenowymi OIGN 6. Nadzór nad realizacją umów nadzoru na SZJ 7. Podejmowanie działań (audity sprawdzające) mających na celu wyjaśnianie skarg na złe zarządzanie w firmach grupy ISO 8. Ustalanie projektu harmonogramu szkoleń dla grupy ISO 9. Zbieranie aktualnych wskaźników osiągania celów jakości oraz ich wartości historycznych oraz planowanych tzw lustro mieszkaniowe