6. Duurzaam groenontwerp en -beheer Duurzaam groenontwerp en –beheer Uit het boek: Basisboek groenontwerp en –beheer Auteur: Rob Arbeider 1e druk oktober 2013, IPC Groene Ruimte Kenmerken van deze benadering: • Ontwerp en beheer worden professioneler, zakelijker en pragmatischer aangepakt, waardoor de communicatie verbetert en de creativiteit behouden kan blijven; • Het begrip ‘natuur’ krijgt een zwaardere lading. Groenontwerp- en –beheerbeslissingen worden met behulp van natuurlijke basisprincipes en processen beredeneerd en beargumenteerd; • Alle vormen van groenontwerp en –beheer kunnen nog steeds worden toegepast, mits goed is nagedacht over de randvoorwaarden. Om tot een duurzaam groenontwerp en –beheer te komen, moeten de volgende stappen worden gezet; 1. Bestemming 2. Opdracht ontwerp 3. Inventariseren randvoorwaarden ontwerp 4. Ontwerp, bepalen eindbeeld en invullen materiaalplan (beplantingsplan) 5. Kostenraming aanleg en onderhoud 6. Aanleg 7. Overdacht naar beheer en de invulling van het beheerproces 8. Opstellen van het beheerplan 9. Het onderhoudsplan 10. De onderhoudsplanning Bij elke stap wordt er kort toegelicht welke punten tot lering kunnen zijn voor Van der Tol. Het proces is bekend bij het bedrijf, wel zijn er per punt aandachtspunten waar het bedrijf lering uit kan halen voor duurzamer beheer.
1. Bestemming De bestemming van een gebied heeft een sterke invloed op de invulling. Mogelijke bestemmingen voor een gebied zijn; wonen, recreatie, industrie, landbouw, infrastructuur, natuur, luchtvaart. 2. Opdracht ontwerp Binnen de bestemming heeft het gebied ook een bepaalde functie. Mogelijke functies zijn; maatschappelijke en sociale functie, esthetische en architectonische functie, technische functie, ecologische functie, economische functie. 3. Inventariseren randvoorwaarden ontwerp De randvoorwaarden komen voort uit: • Algemeen bindende voorschiften(wetten) • Technische en/of functionele eisen, bijvoorbeeld geen beplanting nemen die kan gaan overkoken bij de wegen • Cosmetische eisen, bijvoorbeeld een solitaire heester genoeg ruimte geven om te groeien • Gemaakte afspraken 4. Ontwerp, bepalen eindbeeld en invullen materiaalplan(beplantingsplan) • Soortkeuze: kijk goed naar de natuurlijke habitat en de groei(concurrentiekracht) van het soort. De te minder beheeringrepen des te beter. • Beplantingsvormen: Groepsgewijze mening zorgt voor minder onderhoudskosten. Kies voor een dicht plantverband, waardoor het vak sneller is gehouden en onkruid weinig kans krijgt. • Beplanting hoeft niet altijd mooi te zijn, het kan bijvoorbeeld ook een functie hebben voor de dieren. • Werk toe naar het eindbeeld en creëer hier ook de omstandigheden naar. Dit wordt ook wel ontwikkelingsbeheer genoemd. • Maak een ontwerp zo dat er zo min mogelijk ingrijpmomenten noodzakelijk zijn. Als een beplantingsontwerp goed is ingedeeld, is er minder onderhoud noodzakelijk.
5. Kostenraming aanleg en onderhoud Overleg tussen ontwerp en beheer is noodzakelijk. Als de begroting is opgesteld: • Is er draagvlak voor het ontwerp? • Is de opdrachtgever tevreden? • Past het onderhoud binnen het budget, met kwalitatief onderhoud. Hierdoor stel je de gebruiker tevens tevreden. 6. Aanleg • Gebruik van kwalitatief plantmateriaal • Geschikt maken van de groeiplaats • Toepassen juiste manier van planten • Plegen van goede nazorg 7. Overdracht naar beheer en de invulling van het beheerproces Beleid(strategie) moet vertaald worden naar een tactisch en operationeel(uitvoerend) niveau. Het is van belang om te kijken welk beheerproces van toepassing is. • In staat brengen: Er moet ingrijpend onderhoud worden toegepast, een nieuw ontwerp vergt meer onderhoud, of er moeten opnieuw planten worden ingeboet. Dit brengt hoge onderhoudskosten met zich meer. • In stand houden: Als de begroeiing in staat is volgt er een regulier beheer. Dit brengt relatief lage kosten met zich mee. Voorkomen moet worden dat het beheer in de bovenste cirkel komt, dus geen achterstallig onderhoud. 8. Opstellen van het beheerplan Maak onderscheid in verschillende beheermaatregelen als, cyclische maatregelen, omvormingsmaatregelen en incidentele maatregelen. Hou hierbij rekening met de randvoorwaarden 9. Het onderhoudsplan Het onderhoudsplan kan in Excel worden weergegeven. Hierbij kan er per beheergroep worden aangegeven welke beheermaatregelen er moeten worden uitgevoerd. Houd hierbij altijd het eindbeeld in de gedachte.
Groen voor de toekomst
Onderzoeksrapport
69