Pichegru na een kort ziekteverblijf in Brussel terugkeert in ’s-Hertogenbosch, begint een vorstperiode die aanhoudt tot 28 december. Op 19 december moeten de Hollandse officiers het werk aan de batterijen aan de Lek en aan de Grebbe staken vanwege de vorst. De Maas is al snel dichtgevroren en op de Waal, Rijn en Lek drijven ijsschotsen. Het verhaal over de Fransen die Nederland binnenlopen over het ijs, begint zich hier te ontwikkelen. Maar zo eenvoudig als vaak wordt gesteld, was het niet. In de Betuwe, waar de Fransen over de bevroren inundaties dreigen op te trekken, laat Prins Frederik bijvoorbeeld enkele sluizen weer openen, waar-
47 | 1/2 | 2 0 1 3
door het water gaat stromen en het ijs wordt ondermijnd. Zo wordt de vorstperiode dus niet zomaar aanvaard door het Staatse leger en doet men er alles aan om de doorgang over het ijs te dwarsbomen. Maar het feit is dat de uitgestrekte inundaties én de grote rivieren bevriezen. Op 28 december 1794 schrijft een Britse officier in zijn dagboek: ‘Waar is nu die veiligheid waar de Hollanders zo over opscheppen, met hun inundaties? Zie de hand van de Almachtige, die nu de snelle stroom stillegt: een egale, stevige doorgang wordt gemaakt over de golven en geen menselijke kracht of wijsheid kan dat voorkomen.
het kromme-rijngebied
17