JAARGANG 32 - 2018
4
Waterstof als brandstof Fietsparkeren op de Zuidas ParkeerkenÂcijfers en gemeentelijke parkeernormen
VEX
P
AN
platform parkeren nederland
ADAS: Bewustzijn creĂŤren voor een veiligere rijtaak! Verslag van het ADAS-congres op 20 september 2018
Advanced Driver Assistance Systems (ADAS) is de verzamelnaam voor systemen in de auto die de bestuurder ondersteunen bij de rijtaak. Door deze systemen wordt het rijden comfortabeler en veiliger. In het ADAS congres van 20 september jongstleden zijn de ontwikkelingen rond ADAS van alle kanten belicht. TEKST JEROEN QUEE EN LUUK DE VRIES
18
vexpansie 2018
Een nieuwe auto kan ondertussen worden uitgerust met een scala aan ADAS systemen. Ze waarschuwen de bestuurder voor potentiële problemen, gevaarlijke situaties en nemen zelfs de controle over bij extreme situaties. ADAS is daarom te beschouwen als een opmaat voor de komst van volledig zelfrijdende auto’s. POTENTIEEL NIET VOLLEDIG BENUT
In de huidige situatie doet zich het opmerkelijke feit voor dat veel nieuwe auto’s al zijn voorzien van ADAS-functionaliteiten, maar dat deze maar beperkt worden gebruikt. Leo Bingen (RAI vereniging) en Chris Hottentot (ANWB) gaven in de eerste presentatie van de dag, met daarin de resultaten van een onderzoek naar ADAS-gebruik onder zakelijke rijders. Uit dit onderzoek blijkt dat veel bestuurders enkel gebruik maken van de eenvoudige rijtaak-ondersteunende systemen zoals cruisecontrol en de navigatie. Van de technisch complexere systemen zoals verkeersbordenherkenning, distance alert, adaptive cruisecontrol en lane departure warning ligt het bewustzijn (weten van het systeem) en gebruik (daadwerkelijk gebruiken/aan hebben staan) onder bestuurders ruim onder de 50 procent (tot zelfs <20 procent voor adaptive cruisecontrol). En dat betekent dat het potentieel van deze rijtaakondersteunende functies nog niet volledig wordt benut.
Slechts 24% van de bestuurders ontving bij de autodealer instructies over hun ADAS
MEER VOORLICHTING NODIG VOOR BERIJDERS
De oorzaak moet volgens Leo Bingen en Chris Hottentot worden gezocht in het ontbreken van instructie (het zogeheten opleveringsgesprek) bij het ophalen van een nieuwe auto. Slechts 24 procent van de ondervraagden gaf aan van de dealer een instructie over ADAS te krijgen. En bijna 50 procent geeft aan enkel door trial-anderror erachter te komen welke rijtaak-ondersteunende systemen hij of zij ter beschikking heeft en hoe deze zijn te gebruiken. De automobilist weet onvoldoende over wat ADAS is, welke systemen er op zijn auto zouden kunnen zitten, weet niet hoe deze te gebruiken en na levering moeilijk kan achterhalen welke systemen er op de geleverde auto zitten. De conclusie is derhalve: willen we de rijtaak door inzet van ADASsystemen echt veiliger maken; dan is qua voorlichting zeker werk aan de winkel. Als verantwoordelijken voor deze voorlichting wordt niet alleen gekeken naar de dealers, maar ook bij rijschoolhouders, navigatiele-
veranciers, verzekeraars, communities (zoals https://slimonderweg.nl), via brancheverenigingen en werkgevers! Waar in de huidige situatie ADAS nog te maken heeft met onbekendheid, wordt in de industrie hard gewerkt aan de ontwikkelingen van (overkoepelende) systemen. Deze overkoepelende systemen kunnen vervolgens voorzien in de totale mobili-
teitsbehoefte van de burger, waarin volledig autonoom rijden een vanzelfsprekend onderdeel zal zijn. Vooropgesteld; deze autonome auto is nog helemaal niet te koop. Echter wordt er op kleine schaal en binnen een controlled environment reeds veel geëxperimenteerd met volledig autonome auto’s (meest bekend zijn Tesla en Waymo). >
19
vexpansie 2018
STEEDS ADAPTIEVER EN FLEXIBEL INFRASTRUCTUUR
Timothy Papandreou (werkzaam geweest bij Waymo en heden actief met zijn eigen bedrijf: Emerging Transport Advisors) beschrijft tijdens zijn presentatie dat volgens hem een auto pas autonoom genoemd mag worden als je bij wijze van spreken gedurende de hele rit met de telefoon achter het stuur kan zitten. De transitie naar volledig autonoom rijden is al in gang gezet. En voor deze transitie geldt dat de ADAS-functies belangrijke onderdelen zullen zijn voor het alles omvattende besturingssysteem. Echter een volledig autonoom voertuig neemt direct beslissingen in tegenstelling tot de (nu nog vrijblijvende) waarschuwingen vanuit ADAS. Interessant is de visie van de visionaire Papandreou op infrastructuur. Deze wordt steeds meer adaptief en flexibel en vraagt steeds minder inrichtingselementen omdat de voertuigen alle benodigde informatie voor het gebruik van de infrastructuur al ‘aan boord’ hebben of gemakkelijk en snel kunnen ophalen uit de cloud. In aanvullend contact dat we na het congres nog met Papandreou hadden gaf hij nog eens duidelijk aan voor welke hoofduitdagingen we staan bij de transitie naar vergaand gebruik van ADAS en de volledig autonome auto’s. We citeren: ‘The biggest gap right now is understanding the technology’s limitations and learning process an show it can be applied with correct storytelling to cities where they will be deployed. It’s going to be an ongoing journey of evolving dialogue as one is pure science and the other is social science.’ MINDER SCHADE DOOR ADAS
In het middagprogramma van het congres lag de nadruk nogmaals op het veiligheidsaspect en de mate waarin ADAS kan bijdragen aan het veiliger maken van het wegverkeer. Aon Nederland (adviseur in onder andere autoverzekeringen) benadrukt hierover dat de adoptie van ADAS achterblijft. Uit verkoopcijfers komt naar voren dat slechts 0,5 procent tot 2,5 procent van de huidige Nederlandse vloot uitgerust is met een of meerdere complexe rijtaak-ondersteunende systemen. En dat vervolgens de aanwezigheid van een systeem niets zegt over het daadwerkelijk en veilig gebruik. Een studie op basis van politiewaarnemingen en verzekeringsclaims uitgevoerd door HLDI en IIHS (mei 2018) laat zien dat de effecten van gebruik van alle onderzochte ADAS-onderdelen echt positief kunnen uitpakken. Een blind-spot-detection-
Slechts 24 procent van de ondervraagden gaf aan van de dealer een instructie over ADAS te krijgen. systeem zorgt bijvoorbeeld voor 14 procent minder ongevallen en gebruik van een forward-collision+autobrake-systeem zorgt voor een 50 procent reductie in het aantal kopstaart botsingen. De verwachting is dat het gebruik van ADAS de totale schadelast flink zal doen afnemen, met als kanttekening dat de directe kosten van een schade zullen stijgen. Immers de sensoren van een ADASonderdeel zijn juist op de plaatsen aanwezig welke als eerste beschadigd raken bij een verkeersongeval. IN 2050 NAAR AUTONOOM RIJDEN
De hamvraag ‘wanneer worden autonome auto’s een vanzelfsprekend onderdeel van het verkeersbeeld’ werd tijdens het congres (ook) niet unaniem beantwoord. Sommige sprekers opperen voorzichtig 2050, 2060, 2070, maar Papandreou spreekt uit dat we al in 2025 zo ver zullen zijn. Vooropgesteld, van volledig autonoom rijden is nu nog geen sprake. Interessant is hierbij ook dat op het congres vanuit het CROW de visie is uitgesproken dat goede belijning zeer belangrijk is voor het mogelijk maken van autonoom vervoer. Papandreou geeft in tegenstelling daarmee aan dat de autonome voertuigen zoals die
van Waymo daar niet afhankelijk van zijn. Immers, binnen de gecontroleerde omgevingen waarin zij nu rondrijden, en in de toekomst ook het totale openbare domein, weten de voertuigen uit ‘ervaring’ (ze hebben er miljoenen miles rondgereden) waar het berijdbare deel van de weg zich bevindt. RELEVANTIE VOOR PARKEERWERELD
Hoewel ADAS vooral functioneel is voor rijden op de openbare weg, is er wel degelijk relevantie voor de parkeerwereld. ADAS verhoogt de veiligheid, maar moet wel de benodigde informatie kunnen verkrijgen. Hoe beter de voertuigsystemen van informatie worden voorzien (bijvoorbeeld belijning, maar ook ontvangst van data uit de cloud), hoe beter deze hun werk kunnen doen en ook in de parkeergarages veiliger rijden mogelijk maken. Daarmee kunnen ADAS ook een nadrukkelijke bijdrage leveren aan het comfort en de veiligheid van parkeren.
JEROEN QUEE en LUUK DE VRIES, Adviseurs bij ingenieursbureau Sweco Nederland
21
vexpansie 2018