Ear@line VL #3 2022

INHOUD

04

Zien we u volgende week in Hannover op het 66ste internationale EUHA-congres? Team Earline staat al in de startblokken!

Tuut... tinnitus in het theater 06

Kelly van Steenwegen is logopediste, audiologe én maakte een theaterstuk over tinnitus. Wat drijft haar?

Corticosteroïd-injecties bij Ménière 12

Arts-onderzoeker Jet Schenck onderzocht het effect van corticosteroïd-injecties bij de ziekte van Ménière. René van der Wilk sprak met haar.

UZ Leuven lanceert patiënten-app 18

Als eerste Belgische ziekenhuis lanceerde UZ Leuven een app waarmee patiënten met een gehoorimplantaat digitaal kunnen worden opgevolgd. Een belangrijke stap voor digitale zorg!

Jongeren en gehoorbescherming 20

Waar moet mijn kind op letten tijdens het uitgaan of tijdens een festival? In zijn column deelt Dyon Scheijen zijn adviezen aan bezorgde ouders.

TINNITUS

Hoe belangrijk gehoor is, merkt iemand pas als het wegvalt. Gehoorverlies, maar ook andere klachten zoals bijvoorbeeld tin nitus, kunnen een grote impact hebben om iemands leven. Kelly Van Steenwegen maakte een theaterstuk om jongeren te waar schuwen over de gevaren van tinnitus. ‘Praat niet uit bezorgd heid over gehoorbescherming, maar vertel vooral over de voor delen’, vindt Dyon Scheijen van het Tinnitus Expertise Centrum net over de grens.

Volgende week van 12 tot 14 okto ber staat EUHA2022 in Hannover voor de deur. Team Earline ziet u graag in de Deutsche Messe!

#EUHA 2022

volgende week is het zover: de 66ste editie van het internationale euhacongres 2022 van 12 t/m 14 oktober in de deutsche messe. vorig jaar waren alle stands verzameld in één hal en kwamen reguliere bezoekers een keer niet of korter. het was ook de eerste keer weer live na een lange onderbreking. we zijn heel benieuwd hoe druk het dit jaar is, want natuurlijk reist team earline ook dit jaar naar hannover af. miranda en anneke ontmoeten u daar graag!

Studenten en stagiaires opgelet!

Voor de eerste keer is er voor Future Friday een gereduceerd tarief van 35 euro. ’s Ochtends vroeg naar de exposantenbeurs, ’s middags naar de lezingen.

EUHA Future Friday

traditiegetrouw staat de derde dag van euha in het teken van future friday, oftewel boeiende keynote-lezingen over de toekomst van hoortoestellen en hoortechnologie. we zetten de presentaties voor u op een rij:

14.00 - 14.30 uur Prof. Dr. Gerrit Heinemann over ‘Overlevingsstrategieën voor de detailhandel in de binnenstad’

14.30 - 15.00 uur Alexander Koose over ‘Wat is de toekomst van digitale dienstverlening? Waaraan moeten audiciens zich aanpassen? Uitdagingen en kansen!’

15.00 - 15.30 uur Brent Edwards over ‘Innovatie in technologie voor de behandeling van gehoorproblemen met minimaal gehoorverlies’

15.30 - 16.00 uur Prof. Dr. Steffen Kreikemeier over ‘Toekomstig belang van audiologische aspecten in moderne hoorsystemen’

www.euha.org

THEATERSTUK ROND TINNITUS

OP DE MARKT

audiologe kelly van steenwegen is officieel gestart als zelfstandige audiologe en logopediste in kapellen, in noord-antwerpen. ze komt nu vooral bij de mensen thuis. en ze heeft ook een theaterstuk over tinnitus gemaakt, waarmee ze jongeren wil waar schuwen over de gevaren van tinnitus.

AUDIOLOOG IN DE KIJKER

Kelly Van Steenwegen geeft gehoorre validatie aan volwassenen en behan delt mensen voornamelijk met com municatiestoornissen en afwijkende mondgewoonten. Ook voor gehoor bescherming op maat en in-ears kan je bij haar terecht. “Meestal ga ik bij de mensen thuis al kunnen ze ook terecht in een praktijk in Kapellen waar ik een halve dag in de week werk”. Vroeger werkte ze in een grote keten, maar re cent is ze als zelfstandige gestart.

Educatief theaterstuk

Ze heeft ook een educatief theater stuk ontwikkeld voor jongeren, met monologen en dialogen. Na lang schrijven is het eindelijk af: TUUT, een educatief theaterstuk over tinnitus/ oorsuizen voor leerlingen vanaf het middelbaar. Het theaterstuk geeft jongeren inzicht in tinnitus en bena drukt het belang van het dragen van gehoorbescherming. Het maakt hen ook bewust van de gevolgen van het langdurig luisteren naar luide muziek.

Tijdens de nabespreking krijgen de leerlingen tips om veilig naar muziek te luisteren.

“Ze krijgen ook tips hoe ze luide situ aties moeten herkennen. De soorten gehoorbescherming worden bespro ken. Ik leg hen uit hoe ze die juist in moeten steken en correct moeten

kelly tijdens de repetitie

dragen. Ik laat simulaties horen hoe die gehoorbescherming klinkt. Ze kunnen ook vragen stellen”.

Bewustwording

Met dit theaterstuk wil Kelly echt de bewustwording verhogen en be spreekbaarder maken. “Ik wil de leer lingen bewust maken over hun oren en waarschuwen voor tinnitus. Er hangt nog altijd een taboe rond ge hoorbescherming, merk ik. Ik hoop dat er met dit theaterstuk meer kan over gesproken worden. En dat jon geren meer bewust zijn wat het is”. Van Steenwegen benadrukt dat ze de jongeren met haar theaterstuk zeker niet wil bang maken.

Ervaringsdeskundige

Van Steenwegen is zelf heel erg ge interesseerd in tinnitus en lijdt er zelf ook aan. Ze is ervaringsdeskun dige. “En ik heb het zelf ook, net als een goede vriendin. Dat is ook één van de redenen waarom ik audiolo gie ben gaan studeren. Ik vind het een zeer interessant onderwerp. Het ligt nauw aan mijn hart. Ik merk he laas hoe nonchalant jongeren en volwassenen met hun oren omgaan. Veel mensen denken dat ze het nooit zullen krijgen”.

www.kellylogoaudio.be www.gehoorentinnitus.be

U vindt ook meer informatie op Facebookpagina…

Moeiteloos kiezen voor Starkey’s Best klinkende, op maat gemaakte,hoortoestellen

Evolv AI IHO hoortoestellen worden met de hand gemaakt en speciaal aangepast om bij de unieke anatomie van het oor van uw klant te passen. De hoortoestellen zitten boordevol innovatieve technologie voor het helderste geluid en sluiten naadloos aan op de lifestyle van uw klant.

de markt van in-het-oor-hoortoestellen groeit en met het brede aanbod op maat gemaakte hoortoestellen van starkey zijn er volop kansen te benutten. iho-toestellen zijn compacter, slimmer en stijlvoller dan ooit. dat geeft audiologen de tools om het stigma rondom hoortoe stellen te doorbreken en twijfelaars eerder over de streep te trekken.

MOEITELOOS

OP MAAT GEMAAKT

Volop kansen met Starkey

Gemak en moeiteloos horen met AI Kunstmatige Intelligentie (AI) maakt het gebruik van hoortoestellen pret tiger en makkelijker. Horen en ver staan in verschillende omgevingen gaat eenvoudig, omdat het hoor toestel zich volledig automatisch aanpast. Deze innovatieve hoortech nologie zit nu ook in alle op maat gemaakte toestellen.

Jeroen Douw, commercieel direc teur bij Starkey Benelux, legt uit: “In de praktijk zorgen AI-hoortoestellen voor een hogere en snellere klantte vredenheid. Aanpassingen gaan snel en nazorg neemt af. Dat betekent minder stoeltijd en een hoge service beleving. Dragers zullen ook eerder overgaan tot een nieuwe aankoop.

Deze techniek in combinatie met een op maat gemaakt toestel – dat eventueel ook nog eens oplaadbaar is – biedt een ongeëvenaard concur rentievoordeel voor audiciens”.

55 Miljoen aanpassingen Evolv AI is Starkey’s laatste generatie slimme Healthable™ hoortoestel len. Deze werken volautomatisch en kunnen tot wel 55 miljoen geper sonaliseerde aanpassingen per uur verwerken. Het enige wat de drager merkt, is dat de toestellen, onge acht de omgeving, altijd de beste en meest realistische geluidservaring bieden.

www.starkey.be

RENÉ VAN DER WILK

POSITIEF EFFECT CORTICOSTEROÏD-INJECTIES BIJ MÉNIÈRE

recent onderzoek door arts-onderzoeker jet schenck uit het hagaziekenhuis in den haag (nl) en collega’s laat zien dat de behandeling met corticosteroïd-injecties tot een verbeterde kwaliteit van leven kan leiden. deze lijkt bij de meeste patiënten door de behandeling toe te nemen. heeft u het ook gelezen, want het onderzoek is recent gepubliceerd in het tijdschrift 'laryngoscope investigative otolaryngology’. earline stelde een aantal vragen.

Hoe pakt het HagaZiekenhuis de ziekte van Ménière aan?

“Natuurlijk doen we eerst bij patiënten alle diagnostiek zodat we zeker we ten dat er sprake is van de ziekte van Ménière en niet iets anders. Om pati enten de diagnose ziekte van Ménière te geven moeten ze meer dan twee aanvallen van spontane draaiduizelig heid hebben gehad, die ook langer dan twintig minuten aanhielden. Officieel

moet zo’n aanval ook weer minder dan twaalf uur duren. Duurt een aanval da genlang, dan moet je aan andere din gen gaan denken. Daarnaast moeten er natuurlijk ook oorsymptomen zijn zoals slechthorendheid, tinnitus en een gevoel van druk op het oor. Heb ben patiënten minimaal twee van dergelijke aanvallen gehad met de ge noemde symptomen, dan mogen we spreken van Ménière. De gehoortest

maakt uiteindelijk het onderscheid tussen ‘waarschijnlijke Ménière’ en ‘ze kere Ménière’. Zeker in het begin is het gehoor vaak heel erg wisselend. Het kan dus zijn dat patiënten een prima audiogram hebben op het moment ze wel aan alle andere criteria voldoen. Dan spreken we van ‘waarschijnlijke Ménière’. In het HagaZiekenhuis doen we ook nog een MRI-scan van de bin nenoren – het slakkenhuis en het evenwichtsorgaan. Daarop kunnen we zien of er een vochtoverschot is van de vloeistoffen in het binnenoor. We zien dat heel vaak, al weten we nog niet of het vochtoverschot de oorzaak van Ménière is of juist het gevolg ervan. Is er zo’n vochtoverschot dan speelt dat mee bij de overweging om te starten met injecties met corticosteroïden”.

Komt het injecteren voor in de richtlijnen voor Ménière?

“Het lastige bij de ziekte van Ménière is dat er weliswaar internationale richtlij nen zijn, maar dat die wat vaag en niet erg directief zijn. Die geven meer aan wat u als behandelaar kán overwegen. In Nederland hebben we op dit mo ment helemaal geen richtlijnen voor Ménière. Dat komt omdat bij heel veel behandelingen zowel bewijs vóór als bewijs tégen is. De conclusie is eigen lijk dat we nog niet precies weten wat werkt en bij wie. Maar voor corticoste roïdinjecties, waar hier in het HagaZie kenhuis onderzoek naar is gedaan, is er redelijk bewijs dat het bij verreweg de meeste patiënten – zo’n 70 à 80 procent – wél een positief effect heeft. Zij gaven aan dat door de behande

We spuiten een vloeistof met corticosteroïden in het middenoor. Door het trommelvlies kun je dan heel mooi de vloeistof, die je erin spuit, zien opkomen.

ling hun kwaliteit van leven vooruit is gegaan. Daarnaast vonden we een sig nificante vooruitgang op de Ménièrevragenlijst: zowel het sociaal, fysiek, als mentaal welbevinden nam toe”.

Kunt u wat meer over de behandeling met injecties vertellen? “De behandeling vindt plaats hier op de poli. Met een druppeltje in het oor verdoven we eerst het trommelvlies. Dat werkt in de praktijk prima en is een patiëntvriendelijke methode. Na twin tig minuten maken we de gehoorgang en het trommelvlies schoon en testen we of het trommelvlies goed verdoofd

is. Vervolgens maken we eerst een ont luchtingsgaatje in het trommelvlies. Hiermee kan de luchtdruk die ontstaat in het middenoor door het inspui ten van de corticosteroïden ontsnap pen. Daarna spuiten we een vloeistof met corticosteroïden in het midden oor. Door het trommelvlies kun je dan heel mooi de vloeistof, die je erin spuit, zien opkomen. We gebruiken hier twee soorten corticosteroïden voor: dexa methason of kenacort. De laatste is wat stroperiger dan de ander. We zor gen voor het inspuiten dat de vloeistof op lichaamstemperatuur is. Dat voor komt een duizeligheidsaanval”.

PHONAK

ROGER ON

dawn is een jongedame die in de horeca werkzaam is in de bediening. dat doet ze met veel plezier in een cafe/lunchroom in het oosten van het land. het betreft een dagbesteding voor mensen met een beperking die begeleid worden. dawn werkt daar sinds 2020. door haar slechthorendheid is het verstaan van klanten en collega’s met alleen de hoortoestellen lastig.

Hiervoor gebruikte ze al een poosje een Roger microfoon van Phonak, maar de meerwaarde was beperkt door het soort werkzaamheden waarbij ze de handen vrij moet hebben. Daarom is ze recent de Roger On microfoon gaan gebruiken omdat die op haar pols te dragen is. Deze kan ze dan op de spreker richten terwijl ze de handen vrij heeft. Dat maakt een wereld van verschil. Dawn kan nu geheel zelfstandig bestel lingen opnemen bij de tafels en ook het contact met haar collega’s is aanzienlijk verbeterd.

Slimmigheidje De Roger On microfoon is lang en smal waardoor het makkelijk met bijvoor beeld een polsbandje op de pols te dragen is. Hierdoor is deze altijd direct inzetbaar. Haar vorige Roger micro foon (de 'hoorschijf' zoals die wordt ge noemd) had niet de mogelijkheid van uit de hand/pols te richten en moest ergens op tafel gelegd worden. In deze werkomgeving bleek dat niet praktisch. Met de Roger On op de pols is het niet per se nodig om de arm helemaal te strekken in de richting van de spreker, de zoomfunctie is krachtig genoeg dat de bovenarm naast het lichaam kan blijven (richten met onderarm alleen). In veel lawaai (of bij grote slechthorend heid) kan het wenselijk zijn toch de mi crofoon meer bij de spreker te houden.

Positieve klantreacties

Door het richten met de arm keken klanten in het begin nog wel eens vreemd op bij het opnemen van een bestelling. Daarom heeft ze samen met de logopedist een korte introduc tietekst bedacht om te benoemen dat ze zo beter kan verstaan. Klanten rea geren hier positief op. Haar begelei der Daniek ziet wat het doet met haar zelfvertrouwen nu ze zelfstandig kan werken. Ook zoekt ze nu meer contact met collega’s waar ze zich voorheen al leen tot haar begeleiders richtte. Dawn werd gevraagd of ze de oude hoorschijf nog wilde gebruiken, maar ze was heel duidelijk in haar antwoord: “Nee, ik wil de Roger On, daarmee hoor ik alles”!

MEER WETEN OVER DE ROGER ON?

KIJK HIER

BELANGRIJKE STAP VOOR DIGITALE ZORG IN VLAANDEREN

uz leuven biedt als eerste belgische ziekenhuis een app aan waarmee patiënten met een gehoorimplantaat digitaal kunnen worden opgevolgd. dankzij de app hoeven de patiënten minder vaak op controle te komen in het ziekenhuis.

Mensen met ernstig gehoorverlies waarbij klassieke hoortoestellen niet of onvoldoende helpen, kunnen als alternatief kiezen voor een cochle air implantaat (CI). In België hebben ruim 5 duizend mensen een CI. Dank zij de nieuwe app kunnen patiënten kiezen om de opvolging van thuis uit te laten gebeuren. Ruim twintig pa tiënten van UZ Leuven werkten mee aan een proefproject. In de app moet de patiënt allerlei functionele testen uitvoeren en klassieke vragenlijsten beantwoorden.

"Zo kunnen de audiologen en ikzelf via de app het gehoor van de patiënt evalueren, nakijken of het implan taat nog goed werkt en de patiënt feedback geven", legt professor Nico las Verhaert (UZ Leuven), neus-keeloorarts en hoofd-halschirurg uit. "De meeste problemen kunnen via de app opgelost worden. De app laat ook weten welke patiënten een fysieke afspraak in het ziekenhuis nodig hebben".

De Vlaamse overheid erkent de op volging via de app als een vorm van digitale zorgverlening. Daardoor kan die vanaf 1 oktober worden te rugbetaald. De digitale toepassing heet 'Remote Check' en werd ont wikkeld door Cochlear, producent van een veel gebruikt type cochleaire implantaten.

met dank aan de

nicolas verhaert

HAMER NIET VANUIT BEZORGDHEID

OM GEHOORBESCHERMING

Wat zo vanzelfsprekend lijkt, is dat zeker niet. Een luisterend oor kun nen bieden. Gehoord worden. Het gevoel hebben erbij te horen. Een goed gesprek hebben met een partner of vriend. Gehoor is zo be langrijk. Dat wij een gesprek kun nen hebben, naar elkaar kunnen luisteren komt uiteraard omdat we elkaar kunnen horen. Op het mo ment dat dit wegvalt, dan pas merkt iemand hoe belangrijk gehoor is. Gehoorverlies, maar ook andere klachten zoals tinnitus, hyperacu sis, misofonie en de acoustic shock kunnen een grote impact hebben op iemands leven.

Per toeval vroegen meerdere be zorgde ouders mij, tijdens de festi valperiode, om persoonlijk advies. Ouders van tieners die nu net begin nen met ‘uitgaan’. Twee voorbeelden die beide laten zien hoe complex dit alles is. Het eerste voorbeeld is een moeder van een tienerdochter die van een ‘schoolfeestje’ terugkomt en nu plots klachten heeft van tinnitus.

Ze stuurde mij een video van het feest in een grote discotheek, waarin pak weg honderd jongeren op de beats van een DJ volledig uit hun dak gaan. Je ziet bijna elke jongere een video maken van dat moment. Het kan

niet luider; dat moment wil je beleven, voelen. Een schreeuwende menigte met de handen in de lucht. De micro foon van de telefoon vervormt, zó luid is het. Meerderen hebben een melding op smartphone of smartwatch dat het aantal dB de 95 dB overschrijdt. Je hoeft niet slim te zijn om te weten dat dit niet goed voor die jonge oren is. Ik hoef geen audioloog te zijn om te we ten dat te luid niet oké is. Maar ik kan wel vertellen dat er vanuit vele profes sionele hoeken alles aan wordt gedaan om een groot maatschappelijk pro bleem in de toekomst te voorkomen. Uit de vele reacties in de media blijkt er herkenning te zijn van dit probleem. Verder onderzoek naar gevolgen van de luide muziek op de oren en het ma ken van afspraken over voorlichting en preventie zijn zeer gewenst om straks erger te voorkomen. Deze generatie gaat straks, als ze 40-plus zijn, al heel veel problemen hebben als het gaat om spraakverstaan. Met alle gevolgen van dien. Want uit onderzoek blijkt dat mensen het sowieso vijf tot zeven

jaar uitstellen om iets aan hun gehoor te laten doen en dan zie je vaak andere klachten: burn-out, overspannenheid, slaapproblemen, deze allemaal ten gevolge van dat niet herkende gehoor probleem, uitval in werk. Verlies van baan, stress, spanningen die niet meer te overzien zijn.

Wat hieraan te doen? Dat volume van die muziek krijgen we schijnbaar niet omlaag. Mijn advies ligt in het ver lengde van het advies dat ik gaf aan de vader van een slechthorende tie nerdochter die zich meldde bij mij. Zij draagt al hoortoestellen en gaat nu voor het eerst uit tijdens de Vierdaag se in Nijmegen. Een groot familiefeest, met weer heel veel muziek en gezellig heid. De vraag is of zij als slechthoren de extra moet opletten. Vader heeft haar oordoppen meegegeven, maar ze vertelt dat ze graag met haar vrienden wil kletsen en erbij wil horen. Of haar hoortoestellen niet nog meer het ge luid luider maken en het dus allemaal nog luider binnenkomt? En zijn haar

oorstukjes misschien ook een soort van gehoorbescherming als ze de toe stellen uitzet? Ik kan me zijn bezorgd heid goed voorstellen.

Sowieso clippen hoortoestellen al op het moment dat geluid te luid is, dus dat is al goed. En haar oorstukjes zul len wat dempen, maar zijn uiteraard geen gehoorbescherming. Mijn advies aan de vader: vertel haar dat het voor iemand zonder gehoorverlies al moei lijk is om alles mee te krijgen omdat iedereen sowieso schreeuwt. Ik weet zeker dat zij als de beste spraak kan af lezen. En… met die doppen in verbetert de spraak/ruisverhouding waardoor je beter kunt spraakverstaan! Maar daar moet ze wel eerst even aan wennen en het gevoel is uiteraard vreemd. Ze zal haar eigen stem eerst luider horen, maar na een kwartier went dat. Dus laat het vooral gaan over het verbe teren van dat spraakverstaan en niet

over de bescherming. Haar motivatie ligt in het sociale aspect en niet in wat er later misschien is. Voor haar is het van belang om die sociale contacten te kunnen onderhouden, om deel te nemen aan de gesprekken. Hamer als ouder zeker niet vanuit bezorgdheid op gehoorbescherming, maar meer vanuit de positiviteit, vertel over de voordelen. Denk mee. Deze dochter kan haar vermogen om met minder gehoor goed te functioneren juist in zetten in dat soort situaties. Het beste is dus dat ook zij oordoppen indoet in beide oren. Maar meer om het rustiger en aangenamer te maken, dan om er enkel die bescherming aan te hangen’.

Beide ouders herkennen zich wellicht in dit verhaal, beide gingen akkoord dat ik het deel. Het is zo belangrijk om zuinig te zijn op je oren. Wat zo vanzelfsprekend is, is dat zeker niet.

Volgt u ons al?

Blijf ook via social media goed op de hoogte wat er speelt in onze branche. Earline heeft, naast 4 exclusieve Vlaamse edities per jaar, ook een Vlaamse Facebookpagina.