8.1. Vrste MATLAB datoteka MATLAB aplikacija sastoji se od M (sa nastavkom .m), MAT (sa nastavkom .mat) i MEX (sa nastavkom .mex ili .dll) datoteka. M datoteke su ASCII datoteke i sadrže običan tekst, MAT datoteke sadrže binarne podatke, dok su MEX datoteke značajne sa stanovišta proširenja i podrazumijevaju C i Fortran programe koji se mogu pozvati iz MATLAB-a. M i MAT datoteke mogu se prenositi između različitih računarskih sistema i arhitektura [4]. M datoteke u zaglavlju datoteke sadrže mašinsku signaturu i zato se mogu prenositi između različitih računara. Pri pozivu datoteke MATLAB provjerava signaturu, a ako ona označava da se radi o stranoj datoteci, izvodi neophodnu konverziju. Prenošenje datoteka između različitih mašinskih arhitektura omogućavaju komunikacijski programi arhitektura [4]. MAT datoteke omogućuju prenos podataka između različitih platformi, kao i prenos MATLAB podataka u druge aplikacije i obrnuto [4]. MEX datoteke ponašaju se isto kao M datoteke ili ugrađene funkcije, tako da ih MATLAB može automatski pozvati i izvršiti. MATLAB za Windows podržava dva formata MEX datoteka: REX i DLL format. MEX datoteke imaju nastavak .mex za REX format i .dll za DLL format. Ukoliko u jednom direktoriju postoje datoteke sa istim imenom koje imaju nastavke .m, .mex i .dll, prednost imaju .mex nad .dll, odnosno .dll nad .m [4]. 8.2. M-datoteke Postoje dvije vrste M-datoteka: komandne (skript) i funkcijske. Iz jedne M datoteke može se pozvati druga M datoteka. Primjenom tekst-editora formira se M-datoteka i smješta u odgovarajući folder. Pozivanje programa koji se nalazi u M-datoteci vrši se navođenjem imena datoteke u komandnoj liniji. MATLAB traži datoteku u svom tekućem folderu i u folderima koji su navedeni kao matlabpath u okviru konfiguracione datoteke matlabrc.m. Podrazumijevani tekući folder je folder u kome se nalazi datoteka matlab.exe (najčešće je to \matlab\bin) [4]. Tekući folder može se promijeniti izborom željenog foldera. Komandna datoteka sadrži niz naredbi i izraza. Tokom izvršavanja skripta definisane promjenljive su vidljive i imaju odgovarajuće vrijednosti. Tok naredbi može se zadati u obliku tekstualne datoteke nakon naredbe edit ili izborom New ili New Script u karticama HOME ili New u kartici EDITOR. Novootvorena datoteka ima naziv Untitled1, a nakon zatvaranja datoteka se može preimenovati. Na sl. 8.1. prikazana je kreirana .m datoteka primjer1.m.
Slika 8.1. Kreirana datoteka primjer1.m Pozivanjem imena datoteke (primjer1.m) u komandnom prozoru pokreće se izvršavanje toka definisanih naredbi. Rezultat: >> primjer1 ans = 0.8
2.08
-5.912
Definisanje promjenljivih p i q obavljeno je pomoću naredbi za dodjeljivanje vrijednosti. To zahtijeva prikaz skripta kada god je potrebno promijeniti vrijednosti promjenljivih p i q. Skript će biti funkcionalniji korišćenjem naredbe input pri unosu podataka. Korišćenjem prethodno kreiranog skripta formira se novi skript (primjer2.m) – sl. 8.2.
Slika 8.2. Korišćenje naredbe input pri unosu podataka Pokretanjem skripta primjer2.m prvo se zahtijeva unos vrijednosti za vektor p (pojavi se tekst za vektor p koji je definisan u prvoj liniji naveden između jednostrukih navodnika – unesi p:, a nakon toga za vektor q, poslije čega se dobija rezultat: >> primjer2 unesi p:[9 -2 4] unesi q:[0 4 1] ans = 0 4 -0.77778 Slično se definiše i tekst koji se odnosi na rezultate dobijene korišćenjem naredne disp (sl. 8.3).
Slika 8.3. Korišćenje naredbe disp Pokretanjem skripta primjer3.m, nakon unosa vrijednosti za vektore p i q prikazuje se rezultat pri korišćenju naredbe disp: >> primjer3 unesi p:[-2 4 9] unesi q:[4 1 0] rezultat je: ans = -4 17 -4.5 Naredbom blanks kreira se n blanko (praznih) pozicija u tekstu. Često se koristi u okviru funkcije disp (sl. 8.4).
Slika 8.4. Korišćenje naredbe blanks Pokretanjem skripta primjer4.m, nakon unosa vrijednosti za vektore p i q prikazuje se rezultat pri korišćenju naredbi disp i blanks (u ovom primjeru je omogućeno pomjeranje kursora za jednu liniju naniže): >> primjer4 unesi p:[-2 4 9] unesi q:[4 1 0] rezultat je: ans = -4
17
-4.5
Naredba isempty omogućuje da se za određenu promjenljivu koriste podrazumijevajuće vrijednosti ako korisnik ne unese bilo kakve podatke za tu promjenljivu korišćenjem naredbe input (sl. 8.5).
Slika 8.5. Korišćenje naredbe isempty Pokretanjem skripta primjer5.m, nakon neunošenja vrijednosti za vektor p (unesene su samo srednje zagrade), vektoru p se dodjeljuju podrazumijevanje vrijednosti definisane u skriptu primjer5.m (sve tri elementa imaju vrijednost 1). Za vektor q se unose vrijednosti (kao iz prethodnog primjera): >> primjer5 unesi p:[] vektor p nije zadat i usvaja se: p= 1 1 1 unesi q:[4 1 0] rezultat je: ans = 0.8
0.68
0.568
Svaki put kada je potrebno izvršenje datoteke, dovoljno je samo otkucati naziv (ime) datoteke pod kojom je upamćena. Funkcijskim datotekama definišu se nove funkcije koje se koriste kao i ugrađene funkcije MATLAB-a. Funkcijska M-datoteka u prvoj liniji mora da sadrži izraz sljedećeg oblika:
function [y1, y2, …, yn] = naziv_funkcije (x1, x2, …, xn) function naziv_funkcije (x1, x2,…, xn) function [y1, y2,…, yn] = ime funkcije gdje: y1, y2, …, yn predstavljaju rezultate izvršavanja funkcije, naziv_funkcije predstavlja naziv MATLAB funkcije koja se definiše, x1, x2,…, xn predstavljaju ulazne parametre funkcije. Izborom New u karticama HOME ili EDITOR pokreće se procedura kreiranja funkcijske datoteke (sl. 8.6).
Slika 8.6. Pokretanje procedure kreiranja funkcijske datoteke Na sl. 8.7. prikazana je kreirana funkcijska datoteka funkcija.
Slika 8.7. Kreirana funkcijska datoteka funkcija Prve dvije linije predstavljaju komentar koji počinju znakom procenta (%). Pozivom funkcijske datoteke funkcija i nakon unosa vrijednosti promjenljive x dobija se rezultat: >> funkcija unesi vrijednost promjenljive x=2 x= 2 y= 1.2131