D
eze discussie is opgezet op basis van de mijmeringen van een kritische Pagan, aangaande de werkelijkheid van magie. Er zijn mensen, zowel Paganisten als niet Paganisten, die magie met argusogen bekijken. Magie zoals je die in de hekserij (of verwante paden) aan kan treffen is vaak ontastbaar en onzichtbaar. In tegenstelling tot Hollywood worden wij als beoefenaars niet bijgestaan door een breed spectrum aan special effects om de magie sprankelend te onderstrepen. Bij ons dient men er zonder bewijs vertrouwen in te hebben dat de magie zal werken. Sterker nog, het vertrouwen of geloof dat wij in de magie hebben is de motor voor diens werking. Maar hoe scheidt men dan kwakzalverij en bijgeloof van echte magie? Of wat er ‘tussen de oren zit’ van een magisch effect? De legging van Tarrot bijvoorbeeld. Socioloog Robert Mer-
10
ton sprak over ‘self-fullfilling prophecy’: een fenomeen waarin een voorspelling nieuw gedrag in het leven roept dat als doel heeft om de voorspelling uit te laten komen. Mensen zullen onbewust er naar handelen om een voorspelling uit te laten komen en hiervoor ook sneller bevestiging vinden. Vanuit dit oogpunt zou je kaartlegging eerder als toekomstvormend dan als toekomstvoorspellend kunnen beschrijven. Een ander voorbeeld is een rituele heling. Er is wat men ‘het placebo effect’ noemt. Dat zegt dat zolang je gelooft dat een middel of medicijn heilzaam is, je sowieso een deel van deze werking zal ondervinden. Dit ongeacht of het middel dat je inneemt daadwerkelijk werkzame stoffen bezit. Bij het testen van nieuwe medicatie wordt altijd met dit fenomeen rekening gehouden. Het placebo effect kan namelijk sterker zijn dan dat van het medicijn zelf! Een conclusie die je hieruit zou kunnen trekken is: misschien werken magische helingses-
sies met stenen, kruiden of etc. alleen maar omdat wij denken dat ze helpen. Magie is niets anders dan het placebo effect. Met deze conclusie is echter de cirkel rond. Zoals eerder genoemd: hoe sterker je in de magie die je beoefend geloofd, des te sterker is het effect. Men zou dus ook kunnen zeggen dat het placebo effect eigenlijk niets anders is dan magie! Wat Tarot betreft zie je hetzelfde. De self-fulfilling prophecy is slechts een semi-wetenschappelijke uitleg van de werking die men ook als magisch kan beschrijven. Zij beschrijven wel, maar verklaren niet. Ze blijken twee kanten van dezelfde munt. Je kan je nog steeds afvragen of magie bestaat, maar interessanter wordt het als je je afvraagt: bestaan bijgeloof en kwakzalverij wel?* Zolang jij in de werking van iets gelooft, wanneer jij in bepaalde voortekenen gelooft, verleen jij hier kracht en werking aan. Dit geldt natuurlijk zowel voor de positieve als negatieve gevolgen van magie. Geloof