Ουσιαστικά

  

ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ τα ΠΡΟΣΩΠΑ

τα ΖΩΑ

τα ΠΡΑΓΜΑΤΑ







λέμε όλες τις λέξεις που

δείχνουν πρόσωπα

αλεπού ποντίκι

πράγματα

ζώα

γιατρός τραπέζι αετός

ξυλουργός σκύλος μαχαίρι Πόπη

βιβλίο

θρανίο

μπαμπάς

Να γράψω στην κατάλληλη στήλη τις παραπάνω λέξεις. ΠΡΟΣΩΠΑ

ΖΩΑ

ΠΡΑΓΜΑΤΑ

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

Κοινά

Κύρια

Κύρια ουσιαστικά ονομάζονται όλα τα ονόματα: ανθρώπων, ζώων,

θαλασσών, ποταμών, λιμνών, ημερών, γιορτών κ.ά. Κοινά ουσιαστικά είναι όλα τα υπόλοιπα.

Θυμάμαι: Όλα τα ονόματα έχουν το πρώτο γράμμα τους κεφαλαίο. Χωρίζω στις δύο στήλες τα κύρια από τα κοινά ουσιαστικά. Βάζω κεφαλαίο στα κύρια. λίμνη, αγόρι, λευτέρης, χριστούγεννα, φίλη, γερμανία, μητέρα, σκύλος, νονά πρωτοχρονιά

δεκέμβρης

ΚΥΡΙΑ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................

ψηλορείτης

νικολέτα

μαθήτρια

ΚΟΙΝΑ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................ ........................................

Αντιγράφω τα παρακάτω κείμενο στο τετράδιο Γλωσσικών Ασκήσεων βάζοντας κεφαλαίο, όπου χρειάζεται.

ο γιάννης και η χρυσούλα θα γιορτάσουν τα χριστούγεννα στο χωριό της μαμάς τους, τα ανώγεια. θα φυγουν την παρασκευη το μεσημέρι. αυτό το χωριό βρίσκεται στην πλαγια του ψηλορείτη που είναι το πιο ψηλό βουνό της κρήτης.συχνά χιονίζει το δεκέμβρη και όλοι βγαίνουν και παίζουν χιονοπόλεμο. Μαζί τους παίζει κι ο σκύλος – φύλακάς τους, ο αζόρ.

.

Ενικός (ένα)

Πληθυντικός (πολλά)

το βιβλίο

τα βιβλία

Οι αριθμοί είναι δύο: Ο ενικός αριθμός και ο πληθυντικός αριθμός. Ο ενικός δείχνει ένα ουσιαστικό και ο πληθυντικός πολλά, πλήθος. π.χ. το χωριό (ενικός αριθμός ) - τα χωριά (πληθυντικός αριθμός)

Να χωρίσω τα παρακάτω ουσιαστικά σε αυτά που είναι στον ενικό αριθμό και σε αυτά που είναι σε πληθυντικό αριθμό. ο αετός το πόδι ο χάρακας

Ενικός αριθμός

η ζωγραφική οι βοσκοί οι μαθητές τα κορίτσια οι τάξεις Πληθυντικός αριθμός

…………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… …………………………… ……………………………

Να συμπληρώσω τον άλλο αριθμό. Ενικός αριθμός ο δρόμος

Πληθυντικός αριθμός οι ………………………

…………………………… οι μάγισσες το μολύβι

……………………………

…………………………… τα θρανία

 Στο παρακάτω σακί έχουν ανακατευτεί τα ουσιαστικά. Τα χωρίζω στις δυο ομάδες. Βάζω και το σωστό άρθρο μπροστά. γιαγιά, θείου, κάμπος, σπόρους, ώρες, παππούς, γιατρών, μητέρες ζώων, κυνηγούς, ήλιο, ημέρες παράθυρο

ΕΝΙΚΟΣ …………………

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ …………………

……γιαγιά………

…σπόρους………

…………………

…………………

…………………

…………………

…………………

………………….

…………………

…………………

…………………

…………………

 Να γράψω δίπλα τα ουσιαστικά στον πληθυντικό αριθμό. Ενικός

Πληθυντικός

Ενικός

Πληθυντικός

ο άνθρωπος

……………………….

o πολεμιστής

……………………….

ο γεωργός

……………………….

ο κολυμβητής

……………………….

ο οδηγός

……………………….

ο ναύτης

……………………….

ο φόβος

……………………….

ο ποιητής

……………………….

 Να γράψω την πρόταση στον ενικό αριθμό. Οι γεωργοί οργώνουν τα χωράφια τους. ……………………………………………………………..………… Οι αγρότες με τα δρεπάνια θερίζουν τα στάχυα. ……………………………………………………………………… Οι μύλοι γυρίζουν με το νερό ή με τον αέρα. ………………………………………………………………………….............

 Να γράψω όλη την πρόταση στον πληθυντικό αριθμό. Α. Το τετράδιο είναι του μαθητή. …………………………………….……….………………..…… Β. Φώναξε τον δάσκαλο. …………………………………………….……………………… Γ. Ο ζωγράφος ζωγραφίζει. ……………………………………………………………………. Δ. Ο τροχονόμος δίνει κλήση. …………………………………..……………………..…………..

ΤΟ ΕΝΑ

Ε Ν Ι Κ Ο Σ

Η Ο

ΤΟ

ΤΑ ΠΟΛΛΑ

στιγμή σταγόνα

ΟΙ

στιγμές σταγόνες

δρόμος νικητής

ΟΙ

δρόμοι νικητές

ελάφι ποδήλατο

ΤΑ

ελάφια ποδήλατα

Π Λ Η Θ Υ Ν Τ Ι Κ Ο Σ

η ομπρέλα

ο ελέφαντας το

βιολί

*

Τα ουσιαστικά παίρνουν μπροστά τις λέξεις ο, η, το, οι, τα, τις, τους κ.ά.. Αυτές οι λεξούλες λέγονται άρθρα και μας βοηθούν να καταλάβουμε αν το ουσιαστικό είναι γένους αρσενικού, θηλυκού ή ουδέτερου.

Βάζω ο για αρσενικό, και το η για θηλυκό. Αν ρωτάς και για το το θα σου πω ουδέτερο.

Να γράψω μπροστά από κάθε ουσιαστικό το σωστό άρθρο. ___ αέρας

___ χταπόδι

___ αυλή

___ γιατρός

___ σκάλα ___ μαμά

___ θάλασσες

___ καλοκαίρια

___ δασκάλες

___ φίλοι

___ εργάτης

___ εργάτες

___ πόρτα

___ πόρτες

___ δάκρυ

___ δίχτυ

___ δάκρυα

___ λαγοί ___ αγόρια

___ φώκιες

___ ζώνη

___ ζώνες

___ βράδυ

___ δίχτυα

___ βράδια

Να γράψω 3 ουσιαστικά από κάθε γένος. Αρσενικά

Θηλυκά

Ουδέτερα

ο,οι

η, οι

το, τα

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

....................................

ΟΙ ΠΤΩΣΕΙΣ Με λένε Ονομαστική. Ντρέπομαι που σε ρωτάω, αλλά πες, ποιος είσαι εσύ;

Με λένε Γενική. Τίνος είσαι εσύ παιδί;

Με λένε Αιτιατική και συνέχεια ρωτώ όλο τι και ποιο.

Εγώ είμαι η Κλητική. Γιατί όπου κι αν βρεθώ σε παιχνίδι σε καλώ.

Τα ουσιαστικά αλλάζουν μορφή μέσα στις προτάσεις. Οι διαφορετικές αυτές μορφές της ίδιας λέξης λέγονται πτώσεις. Δες ποιες μορφές αλλάζει η λέξη μαθητής στις παρακάτω προτάσεις. Ο μαθητής της Β΄ τάξης είναι περίπου 6 χρόνων. (ποιος;) Η τσάντα του μαθητή της Β΄ τάξης είναι ελαφριά. (τίνος;)

Ενικός αριθμός

Φώναξε το μαθητή της Β΄ τάξης να έρθει.(ποιον;) Ε, εσύ, μαθητή της Β΄ τάξης, έλα εδώ! (φωνάζω κάποιον) Αντίστοιχα στον πληθυντικό η λέξη αλλάζει έτσι: Οι μαθητές της Β΄ τάξης είναι περίπου 6 χρόνων. Οι τσάντες των μαθητών της Β΄ τάξης είναι ελαφριές.

Πληθυντικός αριθμός

Φώναξε τους μαθητές της Β΄ τάξης να έρθουν. Ε, εσείς, μαθητές της Β΄ τάξης, ελάτε εδώ!  Να αντιγράψω τη λέξη μαθητής σε όλες τις πτώσεις. ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομαστική: ο ................................

οι

……..........…………

Γενική: του.....................................

των

……..........…………

Αιτιατική: τον .................................

τους

…………..........……

Κλητική: - ......................................

-

………………..........

Οι πτώσεις είναι 4 και καθεμιά απαντά σε μια ερώτηση: Ποιος;  ονομαστική, τίνος; γενική, τι; ή ποιον;  Αιτιατική και η Κλητική όταν φωνάζουμε κάποιον.

Τα θηλυκά ουσιαστικά αλλάζουν κι αυτά μέσα στις προτάσεις, όπως και τα αρσενικά ουσιαστικά. Έχουν, δηλαδή, ΠΤΩΣΕΙΣ. Οι πτώσεις είναι 4 και καθεμιά απαντά σε μια ερώτηση: Ποιος;  ονομαστική, τίνος; γενική, τι;  αιτιατική και η κλητική όταν καλούμε κάποιον. 

Να κάνω τη σωστή ερώτηση και να βρω σε ποια πτώση είναι τα υπο-

γραμμισμένα ουσιαστικά. Η βροχή είναι χρήσιμη. ………………………. Το νερό της βροχής ποτίζει τα δάση. …………………. Τα φυτά χρειάζονται τη βροχή για να μεγαλώσουν. …………………..



Να γράψω τις παραπάνω προτάσεις στον πληθυντικό αριθμό.

Οι βροχές …………………………………………………………. ……………………………………………………………………… …………………………………………………………………….... 

Να γράψω σε όλες τις πτώσεις το θηλυκό ουσιαστικό βροχή. Πτώσεις

Ενικός

Πληθυντικός

Ονομαστική

η ..........................

οι ................................

Γενική

της ......................

των .............................

Αιτιατική

τη ........................

τις ..............................

Κλητική

- .........................

- ..............................

Τα ουδέτερα ουσιαστικά αλλάζουν κι αυτά μέσα στις προτάσεις, έχουν δηλαδή ΠΤΩΣΕΙΣ. Να πώς αλλάζει η λέξη πουλί στις παρακάτω προτάσεις. Το πουλί κελαηδεί μελωδικά. Οι γονείς μου δίνουν και του πουλιού το γάλα.

Τι παρατηρείς στις υπογραμμισμένες λέξεις;

Ακούω το πουλί που κελαηδεί. Πουλί, πόσο ωραία κελαηδείς!

 Να γράψω τις πτώσεις και δίπλα τη λέξη πουλί. Ονομαστική

το …………………

Γ………………… του ………………. ………………….. το …………………

Το βρήκα! Στα ουδέτερα τρεις πτώσεις είναι ......................

………………….. - …………………

 Να γράψω τις παρακάτω προτάσεις στον πληθυντικό αριθμό. Το χελιδόνι έρχεται την Άνοιξη. …………………………………………………………………......... Η ουρά του χελιδονιού είναι ψαλιδωτή. …………………………………………………………………….… Ο αετός κυνηγάει το χελιδόνι. ………......…………………………………………………………… Αχ, χελιδόνι μου, πού ταξιδεύεις! ................…………………………………………………………......  Στο τετράδιο Γλωσσικών Ασκήσεων γράφω πώς αλλάζει σε όλες τις πτώσεις σε ενικό και πληθυντικό η λέξη: το τζάκι.