afgiftekantoor: hasselt 1 - 3de afdeling - p3a9010 driemaandelijks tijdschrift | april-mei-juni 2018
60 | lente
PB- PP B- 01675 BELGIE(N) - BELGIQUE
in dit jubileumnummer o.a.
- Leden aan het woord - Recente mijlpalen - Bosgroepwerking
voorwoord Ik was nog maar net aangesteld als gedeputeerde van Leefmilieu en Natuur of ik mocht al een feestje vieren: 15 jaar Bosgroepen in Limburg. Ondertussen zijn we 5 jaar verder en mogen we dus opnieuw de verjaardagstaart aansnijden. Met haar 20 lentes is Bosgroep Limburg een volwassen organisatie geworden. In Limburg helpen we bij het beheer van maar liefst 20 000 ha bos, waarvan 11 400 openbaar bos. De overige 8 600 ha zijn in handen van particulieren en natuurverenigingen. Onze bestuurders, vrijwilligers, medewerkers en leden zijn en blijven daarbij de drijvende kracht. Met 77 openbare en 2 787 privé- leden, 37 bosconsulenten en 21 bestuurders staan we stevig in onze schoenen. Reden genoeg om dankbaar te zijn en even stil te staan bij enkele recente mijlpalen. Daarnaast laten we in deze editie met veel plezier enkele leden aan het woord over hun bos en hun ervaringen met de Bosgroep. Uiteraard zal ook onze jaarlijkse contactdag in een feestelijk tintje baden. Alleen al het feit dat we deze keer op algemene vraag een andere locatie dan het vertrouwde Alden Biesen uitkozen, maakt het voor de meesten wat bijzonder. Daarnaast willen we onze leden op een andere manier naar het belang van bos laten kijken, door tickets aan te bieden voor een eenmalige vertoning van de documentaire Jane over het leven van Jane Goodall. Je leest er alles over in dit nummer. Veel leesplezier!
inleiding
Bosgroep Limburg blaast 20 kaarsjes uit Dit nummer van ’t Limburgs Bosbelang heeft een feestelijk tintje en daar is een goede reden voor. We vieren namelijk ons 20-jarig bestaan. Van bij haar oprichting streeft Bosgroep Limburg naar duurzaam beheerde bossen en helpen we bosbeheerders bij de praktische, financiële en administratieve uitdagingen die op hun pad komen. Tegelijkertijd kijken we graag naar het grotere geheel. Door hun bossen slim te beheren, zorgen onze leden er mee voor dat alle bosfuncties aan bod komen. Onze werking toont al twee decennia aan dat de ecologische en economische functies elkaar kunnen versterken. Vijf jaar geleden vierden we ons 15-jarig bestaan al met een Jubileumeditie, waarin we de werking en geschiedenis van de Bosgroepen van A tot Z uit de doeken deden. In dit nummer staan we stil bij een aantal recente mijlpalen en minder vaak besproken facetten van onze werking. Tot slot geven we het woord aan onze leden, zodat zij zelf over hun bos kunnen vertellen. Want daar gaat het uiteindelijk om!
Kom je mee vieren? Op zaterdag 17 maart vieren we 20 jaar Bosgroep Limburg. Voor wie het adres van Alden Biesen in de gps opgeslagen heeft: vergis je niet - deze keer gaat de contactdag in Bokrijk door. Afspraak aan Hangar 58! Programma
13.30 u. Ontvangst met koffie 14.00 u. Verwelkoming door gedeputeerde Ludwig Vandenhove 14.15 u. Algemene Vergadering Bosgroep Limburg vzw 15.00 u. Armand Schreurs vat 20 jaar Limburgse Bosgroepwerking met een kwinkslag samen 15.45 u. Start voordrachten en activiteiten (verschillende keuzes) 17.45 u. Feestelijke afsluiting met een hapje en een drankje
Onze huiscartoonist Dirk Vercampt viert mee. Je kam hem tijdens de afsluiting live aan het werk zien.
Ludwig Vandenhove gedeputeerde van Leefmilieu en Natuur voorzitter vzw Bosgroep Limburg
2 | ‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente
foto: Pascal Vanhees
bosgroepwerking
Eerste hulp bij boswerk Heel wat beheerwerken zijn economisch niet rendabel, maar verhogen wel de landschappelijke, ecologische en recreatieve waarde van bossen. Sommige daarvan zijn bovendien wettelijk verplicht voor de realisatie van de Europese natuurdoelen. Daarom motiveren en steunen wij boseigenaars graag bij de uitvoering. Sinds 2003 krijgen we daarbij hulp van arbeiders via sociale tewerkstelling van De Winning. De inspanningen van de arbeidersploegen maken arbeidsintensief onderhoud, bospoelen, bosranden, kleine beplantingen en het bestrijden van invasieve exoten haalbaar voor elke boseigenaar. Waar mogelijk worden deze werkzaamheden gezamenlijk uitgevoerd om nog efficiënter te werken. Bosgroep Limburg hoopt deze ploegen nog lang te kunnen inzetten.
Interview
Thomas is sinds 2008 ploegbaas bij De Winning. Hij kijkt met plezier terug op 10 jaar werken in opdracht van Bosgroep Limburg. Geeft je werk je veel voldoening? Thomas: ‘Het is een goed gevoel om te weten dat je het bos mooier maakt. Je ziet ook resultaat van je werk. Ik vind het heerlijk om altijd buiten te zijn, al moeten we het weer er soms wel bijnemen. Zo waren we tijdens de storm in januari van dit jaar aan de slag aan een bosrand, waar we heel wat bomen zagen vallen. Ik vind het heerlijk om altijd in de bossen te zijn, vaak op plekken die niet voor het publiek toegankelijk zijn. Er zitten echte pareltjes tussen. Daarnaast vind ik het ook fijn om de arbeiders waarmee ik werk te zien groeien. Zij kunnen niet in het normale arbeidscircuit terecht, maar krijgen bij ons de kans om ervaring en kennis op te doen.’ Na tien jaar heb je vast ook wel de nodige anekdotes. Thomas: ‘Uiteraard. Zo waren we eens aan het werk langs een spoorweg in Montenaken, Gingelom. Het perceel waar we moesten werken, lag bovenop foto: Annemie Hannosset een helling en de camionette stond geparkeerd op een talud. Het had gevroren, maar in de loop van de dag zette de dooi in. Toen ik wilde vertrekken, schoof de camionette naar beneden. Gelukkig stond er een dikke boom om hem tegen te houden, anders was hij op de sporen beland. Dat was wel even schrikken. Ik had een kleine tractor bij, maar het lukte niet om de camionette daarmee uit de modder te trekken. Hij schoof telkens weg. Ik weet nog hoe ik naar de baas belde en al lachend zei dat we een helikopter nodig hadden. Uiteindelijk zijn ze ons om 9 uur ’s avonds komen ophalen. Het was ijskoud en we hadden een kampvuur gemaakt om ons te warmen. De camionette hebben ze de volgende dag met een minigraver opgehaald. Ik heb ook eens met een dikke neus rondgelopen nadat ik een palenklopper in mijn gezicht had gekregen toen we palen voor een omheining aan het inkloppen waren. Dat soort risico’s hoort er natuurlijk ook bij.’
foto: Pascal Vanhees
‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente | 3
bosgroepwerking
Opgeruimd staat netjes foto: Patrick Meesters
Zwerfvuil is een groot probleem waar heel wat bosbeheerders mee af te rekenen krijgen. Helaas zijn er nog geen echte inspanningen van het beleid om dit aan te pakken. In onze buurlanden is dat wel het geval. Bosgroep Limburg coördineerde een groots opgezette opruim- en sensibiliseringsactie die één van de vuilste bosgebieden van Maasmechelen voor goed opwaardeerde. Sluikstortingen blijven een gigantisch probleem in België. In Vlaanderen alleen al kost het opruimen van zwerfvuil de gemeenschap jaarlijks meer dan 50 miljoen euro. Helaas worden bij de meeste van die acties enkel de bermen opgeruimd. Het vuil in de privébossen blijft vaak achter. Ons verhaal begon in 2014, met het verzoek van de gemeente aan de eigenaars van het bos aan de rotonde in de Maasmechelse Bostulpstraat om het zwerfvuil in hun bossen op te ruimen. In dit bos werd al jaren gestort. Televisies, matrassen, puin en brokken beton: zelden zag je zoveel vuil in één bos samen. De vraag van het gemeentebestuur stuitte op ongenoegen bij de boseigenaars, die zelf ook slachtoffer waren van de sluikstortingen. De Bosgroep nam contact op met de milieuambtenaar en de bevoegde schepen. Zo werd een privébos voor de eerste keer opgeruimd dankzij een samenwerking tussen meerdere partijen. 4 | ‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente
Opvolging en sociale controle
De taken werden netjes verdeeld. Zo’n 35 vrijwilligers verzamelden in totaal Hetzelfde beeld vóór de opruimactie. (foto: Patrick Meesters) meer dan 4 ton afval. De boseigenaars betaalden de kostprijs voor want tot op heden ligt het bos er nog steeds het verwerken van het afval en zorgden voor netjes bij koffie en koeken voor de opruimers. Limburg.net zorgde voor het nodige materiaal Bosgroep Limburg begeleidt de eigenaars en een vrijwilligersvergoeding uit haar pre- bij beheerwerken die de bossen aantrekkeventiefonds. De gemeentelijke diensten Leef lijker maken. Regionaal Landschap Kempen milieu en Duurzaamheid namen de organisa- en Maasland werkt mee aan de openstelling tie voor hun rekening, terwijl de technische van de bossen. Zo komt er nog bijkomende dienst het afval afvoerde. sociale controle. Deze actie en het mooie resultaat zorgde voor een goed gevoel bij de Zonder opvolging zou het bos echter snel bos eigenaars, buurtbewoners en vrijwilliweer tot een stort gedegradeerd worden. Een gers. We hopen ook dat we hiermee andere tractorsluis aan de bosweg zorgt er voortaan mensen en organisaties inspireren om iets te voor dat auto’s het bos niet meer in kun- ondernemen tegen sluikstorten. nen. Camera’s van de privéeigenaars en het wakend oog van de stadswachten en buurtbewoners zorgen voor extra controle. Hardleerse vervuilers kunnen op een GAS-boete rekenen. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen
Toegewijde bestuurders Interview
foto: Annemie Tuts
Bosgroep Limburg zou geen succesverhaal zijn zonder haar toegewijde bestuurders. Neem nu Eddy Cryns. Vaste waarde, begrip, rots in de branding, manusje van alles, … Dat zijn maar enkele eigenschappen die de bosgroepmedewerkers hem toedichten. Zelf blijft de bestuurder-bosconsulent er liever bescheiden onder en wuift hij alle complimenten weg. Hoe ben je bij de Bosgroep terechtgekomen? Eddy: ‘Vijftien jaar geleden zag ik een klein artikeltje in de krant over de bosgroepen, met het telefoonnummer van toenmalig coördinator Lise Hendrick. Mijn vrouw had bossen geërfd, dus gingen we met Lise praten. Dankzij de hulp van de Bosgroep viel er een administratieve last van onze schouders. De Bosgroep stelde een beperkt en een uitgebreid bosbeheerplan op, waardoor we nu perfect weten waar we aan toe zijn. Dankzij hun werking halen we ook meer inkomsten uit onze bossen via de houtverkoop.’ Je bent niet enkel lid en bosconsulent, maar werd ook verkozen tot bestuurder. Kruipt daar veel tijd in? Eddy: ‘Ik probeer zoveel mogelijk bij de Bosgroep betrokken te zijn. Ik overleg ook vaak met boseigenaars. Er zijn zoveel leuke aspecten aan deze functie. Ik heb vroeger met de Bosgroep uitstappen in heel Europa gemaakt, onder meer naar Zweden, Polen en Schotland. Heel boeiend om te zien hoe ze daar aan bosbeheer doen.’ Wat zijn voor jou de sterke troeven van Bosgroep Limburg?
Eddy: ‘Ze maken het eigenaars heel gemakkelijk. Er zijn natuurlijk enthousiaste enkelingen die graag alles zelf doen, maar er zijn ook veel eigenaars die geen tijd hebben en die blij zijn dat er hen veel werk uit handen wordt genomen. Coördinator Patrick Meesters heeft een geweldig systeem opgezet waarbij eigenaars inkomsten uit hun bossen krijgen en een deel van die inkomsten onmiddellijk weer in de bossen wordt geïnvesteerd. Vaak wordt daarbij een sociale werkploeg ingeschakeld om noodzakelijke werken uit te voeren. Ook de mogelijkheid tot het volgen van opleidingen vind ik een troef, zeker als je met kettingzagen en andere machines werkt.’ Je bouwde ondertussen een goede band op met Patrick Meesters. Eddy: ‘Patrick kwam uit de fruitsector en zorgde voor een frisse wind binnen de Bosgroepen. Ik vind het knap hoe hij de dingen bekijkt en aanpakt. Hij mag me altijd bellen als er iets is. Gewoonlijk bellen we elkaar trouwens wekelijks om bij te praten. Ooit ben ik met mijn zware jeep naar hem toe gereden toen hij vastzat in de modder. Het was al zes
uur en hij had de hele dag gewerkt, dus nam ik koffie en koeken mee. Daar was hij toen heel blij mee. Nu heeft de Bosgroep een jeep gekregen van de provincie waarmee we niet zo snel vastrijden en veel meer werk gedaan krijgen. Ook buiten de werkuren zien we elkaar geregeld en helpen we elkaar bij allerlei klussen.’ Wat zijn de leukste anekdotes die je onthoudt? Eddy: ‘Dat zijn er te veel om op te noemen. Je komt overal en ziet prachtige bossen. Heel wat mooie bossen zijn in privéhanden en je ziet ook veel wild en onverwachte dingen. Zo reden Patrick en ik eens bij valavond op een zandweg achter het vliegveld van Zwartberg toen we een geparkeerde auto passeerden. We wuifden naar een meisje op de achterbank. Pas toen we heel dichtbij waren, zagen we dat ze niet alleen op die achterbank was… (lacht) Soms zijn het ook minder leuke dingen, zoals een arbeidersploeg die door een buurman met een geweer bedreigd werd. Toen hebben we de politie gebeld. Patricks voorganger Lise heeft me geleerd om altijd kalm te blijven en naar mensen hun verhaal te luisteren. Zo vermijd je veel problemen en bouw je een band op met de boseigenaars.’
‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente | 5
bosgroepwerking
Het is altijd lente in de ogen van de bosconsulenten Bosgroep Limburg koestert al 20 jaar stevige ambities. Om dat allemaal waar te maken, zetten de medewerkers zich elke dag weer volop in. Maar een dag heeft maar 24 uren en dat bleek gewoon niet voldoende… Daarom startten we 6 jaar geleden met het professionaliseren van de vrijwilligerswerking.
2014: Een beurs die hout snijdt De Vlaamse Bosgroepen hanteren een beurtrol voor het organiseren van een Bos- en Houtbeurs. In 2014 was Limburg aan de beurt. We pakten het serieus aan en het werd een ongezien succes met meer dan 7 500 bezoekers. De demonstraties en workshops gaven de bezoeker een beter begrip over bosbeheerwerken en het nut van kapwerken. Dit enorm fijne evenement heeft zowel de Bosgroep als het bosbeheer in de regio een enorme boost gegeven.
foto: Vera Reymen
In 2012 werden 40 enthousiaste bosconsulenten opgeleid. Sindsdien vormen zij onze extra ogen en oren op het terrein. Ze controleren exploitaties, volgen nieuwe beplantingen op en helpen bij schalmwerk. Ook tijdens evenementen helpen ze met raad en daad. Dat het niet altijd toekomstbomen zijn, die ze zoeken, kan je hieronder lezen. Een iPhone in een hooiberg zoeken
Dat de vrijwilligers enorm toegewijd zijn, bleek tijdens een van de vele terreinbezoeken met alle bosconsulenten van de regio Limburgse Duinen.
Acht bosconsulenten hadden urenlang gezwoegd om alsnog wildbescherming rond de mooiste bomen van een jonge aanplant te plaatsen. Net toen de groep naar huis wilde gaan, ontdekte bosconsulent Luc Vanduffel dat zijn iPhone weg was. Aangezien het belsignaal op stil stond, zat er niets anders op dan te zoeken. Met man en macht zocht de groep een halfuur lang op handen en knieën tussen de bramen. Uiteindelijk was het collega-bosconsulent Ludo Driesen die het toestel vond. De frisse pint waarop Luc hem achteraf trakteerde, had hij meer dan verdiend!
foto: Jan Mampaey
foto: Annemie Hannosset
foto: Benjamine Bufkens foto: Lore Bellings
6 | ‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente
recente bosgroepmijlpalen
Gemeenten stappen aan boord De Limburgse gemeenten zijn al jarenlang lid, volgden ons bestuur mee op en diverse Limburgse gemeenten stelden een uitgebreid bosbeheerplan op, waarbij de privébossen via de Bosgroep uitgenodigd werden tot deelname. In 2016 startten we een proefproject met het ANB, de stad Genk en de gemeente Houthalen-Helchteren rond het beheer van gemeentebossen.
Wat hield het project precies in? Rik: ‘Onder meer een grootschalige aanpak van Amerikaanse vogelkers met zo weinig mogelijk herbiciden. Vooral in de bossen van het OCMW Genk was er een grote achterstand op dat vlak. Daarom experimenteerden we met het aanplanten van kloempen, groepen van 25 à 30 bomen, waarvan we hopen dat er 1 of 2 uitgroeien tot toekomstbomen, die met hun zaad instaan voor de regeneratie van hun soort. De kloempen zorgen ervoor dat de bossen opnieuw donkerder worden, wat niet naar de zin van de Amerikaanse vogelkers is. We zijn bij de eersten die de invasieve exoot op deze manier proberen in te perken. Er zijn dan ook heel wat instanties, waaronder universiteiten, die het project volgen. Ik ben ervan overtuigd dat het zal werken. Ik ben ondertussen al 40 jaar met bossen bezig. Ik ben door de bladeren geverfd, zeg maar (lacht).’
foto: Pascal Vanhees
Tijdens deze testcase werden 61 ha bos in Genk en 53 ha in Houthalen-Helchteren beheerd. De ingrepen maken de bossen nog aantrekkelijker voor toeristen, maar ook het economische luik werd niet uit het oog verloren. De dunningen leverden 4 loten industrieel hout op met een totaal volume van 10 853 m³.
samenwerkingen aan te gaan en nieuwe dingen te proberen. Ik ken Patrick Meesters al van toen we beiden nog in een korte broek rondliepen, dus het vertrouwen was er.’
In Zuid-Limburg waren openbare boseigenaars al langer vragende partij voor een samenwerking. De gemeenten Tongeren, Gingelom, Alken en Kortessem deden mee met een gezamenlijke houtverkoop. Het ging vooral om kaalkappingen van Canadapopulier. De Bosgroep leent graag haar expertise voor de houtverkoop en herbebossingen. Ook in het ecologisch waardevol Muggenbosje van de gemeente Nieuwerkerken werd een mooie samenwerking opgestart.
Er zijn ook kappingen uitgevoerd. Rik: ‘Inderdaad. Een andere uitdaging in de Genkse bossen is het gebrek aan variatie in leeftijd en soorten. Daarom hebben we op heel wat plekken oude dennen gekapt om zo blokken te creëren voor natuurlijke verjonging. Het is daar dan wel de soort die het meest voorkomt die spontaan verjongt, en dat is grove den. Daarnaast zijn we ook bezig met het inplanten van inheems loofhout.’
Hoe belangrijk zijn bossen binnen het beleid van de stad Genk? Rik: ‘Heel belangrijk, als je weet dat een Uniek proefproject met de stad Genk derde van het Genkse grondgebied uit bos Rik Libot is ecologisch deskundige (voor- bestaat en dat een derde daarvan in eigenheen bos- en natuurbeheerder) bij Stad dom is van de stad. We voeren al jaren een Genk. Hij volgt het pilootproject, actief aankoopbeleid om ons dat onder meer een experiment eigen bosareaal te versterken. rond het natuurlijk terugdrinMomenteel hebben we zo’n 1 058 gen van Amerikaanse vogelkers ha FSC-gecertificeerd bos. Naast omvat, van de Bosgroep en stad het ecologische aspect, vormen Genk op de voet. de bossen ook een belangrijke inkomstenbron. Eigenlijk kan je Hoe verloopt de samenwerking? zeggen dat mijn job zich terug Rik: ‘Goed. Toen de regiobeheerbetaalt (lacht). Ook het recreatiefoto: Annemie Tuts der van ANB voorstelde om een ve aspect is belangrijk. Dat werkt proefproject op poten te zetten met de Bos- goed, zoals in de bossen van Kattevennen, al groep, waren we meteen gewonnen. Vanuit is het voortdurend zoeken naar een gezond de Stad Genk zijn we altijd enthousiast om evenwicht.’ Interview
foto: Pascal Vanhees
‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente | 7
recente bosgroepmijlpalen
zoekertjes
Onder één hoedje
Bos te koop
Samenwerken is al van bij de start van de eerste Bosgroep het toverwoord. De eenmaking van de vijf Limburgse vzw’s was dan ook een logische stap. Op de vorige contactdag keurden de algemene vergaderingen van de vroegere 5 Limburgse Bosgroepen de overgang naar één vzw Bosgroep Limburg goed.
Ben je lid van de Bosgroep en wil je je bos verkopen of ben je net op zoek naar een bos? In deze rubriek vind je een overzicht van percelen privébos die te koop staan. Wij hopen natuurlijk dat andere Bosgroepleden het bos kopen, zodat de duurzaamheid van het bosbeheer gegarandeerd is.
Onder die naam blijven we boseigenaars bijstaan bij het duurzaam beheer van hun bossen. De bossen uit de vijf vroegere regio’s werden ondergebracht onder de regio’s Oost, West en Zuid. Hoewel de aansprakelijkheid en financiën voortaan centraal verlopen om efficiënter te werken, blijft Bosgroep Limburg een lokaal verhaal. Onze medewerkers, vrijwilligers en leden staan met hun beide voeten op het terrein en volgen de bossen van dichtbij op, met respect voor de diversiteit en de eigenheid van de regio’s.
Afspraken bij de zoekertjes • Voordat het zoekertje gepubliceerd wordt, ondertekent de eigenaar een toelating. • Het zoekertje verschijnt eenmalig in ’t Limburgs Bosbelang. • De publicatie van het zoekertje is geen garantie voor de verkoop van het bos. • Als je het bos niet meer zou willen verkopen, breng je de Bosgroep op de hoogte.
Hoe reageer je op een zoekertje? • Je neemt zelf contact op met de boseigenaar. • Bij aankoop geef je de Bosgroep een seintje.
Te koop • LUMMEN: 62, 10 are; naaldhout; jm.herremans@skynet.be; 011 53 72 88; recht van voorkoop. • MEEUWEN-GRUITRODE: 5,32 ha; gemengd; m.schaekers@skynet.be; 0475 60 04 85.
Oprichting Bosgroep Limburg vzw (foto: Pascal Vanhees)
2018: Het nieuwe Natuurdecreet rolt zich uit De vorige grote wetswijzigingen rond bosbeheer dateerden al van 2003. Zowel voor onze ploeg als onze leden biedt deze nieuwe wet geving weer nieuwe vragen, kansen en verplichtingen. In ’t Limburgs Bosbelang kon je hier al enkele artikels over lezen. Dit jaar starten wij met de opmaak van de eerste gezamenlijke natuur beheerplannen.
foto: Pascal Vanhees
8 | ‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente
• TESSENDERLO: 2,48 ha; gemengd; 0476 73 12 65; recht van voorkoop. • MAASEIK: 49,50 are; naaldhout; willemsannie@outlook.be; 011 79 30 48; 0474 65 85 35. • AS: 23,66 are; naaldhout; albert.feytons@skynet.be; 011 27 33 90; recht van voorkoop. • BERINGEN: 52,10 are; loofhout; noelsann@scarlet.be; 011 26 20 36; recht van voorkoop. • BERINGEN: 63,50 are; loofhout; andre.schepers1@telenet.be; 014 32 38 88; recht van voorkoop. • DILSEN-STOKKEM: 50 are; naaldhout; fabian@jemar.be; 089 77 23 20; recht van voorkoop.
leden aan het woord
Interview
Walter Vaes beheert zijn bossen met oog voor ecologie foto: Annemie Tuts
Walter en zijn vrouw Veerle zijn sinds 2010 lid van Bosgroep Limburg. Ze bezitten verschillende bosjes in Houthalen-Helchteren. Als meubelrestaurateur heeft Walter een voorliefde voor hout, maar hij laat ook met veel plezier dood hout liggen voor de biodiversiteit. Vanwaar de beslissing om boseigenaar te worden? Walter: ‘Mijn twee broers, mijn zus en ik bezitten verschillende stukken bos die deels aan onze huizen grenzen. Onze familie woont al vier generaties lang in dezelfde straat, vlakbij Kelchterhoef. Het gaat om mooie dennenbestanden, maar ook eiken en berken. De liefde voor hout en bossen zit in de familie. Ik restaureer meubels, mijn vader en grootvader waren schrijnwerkers en mijn vrouw werkt voor Limburgs Landschap. We zijn dan ook sterk met ecologie en duurzaamheid bezig. Zo laten we bewust dood hout liggen voor de insecten en vogels.’ Werk je vaak in je bossen? Walter: ‘Ja, ik vind het belangrijk om het bos te onderhouden. Ik vind het leuk om de effecten van onze ingrepen te zien, al is het wel zwaar werk. Omdat sommige van onze bossen aan huizen en straten grenzen, moeten we weleens bomen kappen om veiligheidsredenen. Verder vormt Amerikaanse Vogelkers een groot probleem. Om deze exoot zonder vergif te bestrijden, kochten we een tree popper om de boompjes uit te trekken. Wanneer we nieuwe bomen planten,
werken we met inheems zaaigoed, meestal gewoon uit ons eigen bos. Op die manier heb ik onlangs ook een meidoornhaag aangeplant waar de vogels binnen een paar jaar volop van zullen genieten. Daarnaast halen we ook hout uit de bossen, vooral brandhout. We verwarmen in de winter soms bij met een massakachel, maar die heeft niet veel hout nodig. Bovendien hebben we ons huis heel ecologisch verbouwd, waardoor we maar 1 à 2 kuub hout per jaar verbruiken.’ Ondervind je veel hulp van Bosgroep Limburg? Walter: ‘We doen graag zo veel mogelijk zelf, maar de Bosgroep adviseert ons goed en regelt het nodige papierwerk. Dankzij de opname van onze bossen in het beperkt beheerplan Hoevebos weten we perfect wat mag en wat niet mag voor de komende 20 jaar. Binnenkort laten we, samen met andere boseigenaars, een grote kap van dennen doen. Op deze plek leggen we nadien een ecologische bosrand aan. Het hout dat bij deze werken vrijkomt, verkopen we via een gezamenlijke houtverkoop die de Bosgroep organiseert. Zo krijgen we een hogere prijs dan wanneer we zelf naar een firma toestappen.’
foto: Annemie Tuts
‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente | 9
leden aan het woord
Prof. Bart Muys was er vanaf het eerste uur bij De KU Leuven, eigenaar van domein Beverbeek in Hamont-Achel, was een van de privéeigenaars die mee aan de wieg stonden van de eerste bosgroep. Professor Bart Muys was meteen gewonnen voor het vernieuwende concept. Interview
foto: Pascal Vanhees
Waarom stapte de KU Leuven mee in de Bosgroep? Bart: ‘Als professor Bosecologie en Bosbeheer en toenmalig voorzitter van BOS+, ben ik goed op de hoogte van alles wat er op het gebied van bossen gebeurt. Ik kende het concept al van het pilootproject in de Kempische Heuvelrug. Toen de Bosgroep NoordoostLimburg van start ging, sloot de KU Leuven zich dan ook meteen aan. We wilden mee als trekker fungeren. Jan Spaas zette de nodige meetings op en wij probeerden daar zoveel mogelijk bij aanwezig te zijn. Toen de eerste coördinator werd aangesteld, ging de bal aan het rollen. We waren ook betrokken bij de eerste houtverkoop. Er heerste een heel positieve sfeer.’ Ik merk dat u een groot voorstander bent van de bosgroepen. Bart: ‘Absoluut. In Vlaanderen is het boseigendom sterk versnipperd. Meer dan 70% van de bossen is in privé-bezit. Veel eigenaars bezitten minder dan 1 ha en hebben weinig technische kennis. De Vlaamse overheid wilde daar iets aan doen en ik ben ervan overtuigd dat de bosgroepen de juiste oplossing vormen. De kwaliteit van de privébossen in Vlaanderen houdt momenteel gelijke tred met die van openbare bossen. Dat is minstens deels de verdienste van de bosgroepen. Wanneer ik door de Kempense bossen wandel, zie ik meteen of de eigenaar van een bos lid is. Bij bossen van bosgroepleden zie je dat er toekomstbomen zijn aangeduid, dat er gedund wordt, dat er grote bomen met kwa10 | ‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente
liteitshout zijn vrij gesteld en opgesnoeid en dat er ruimingspaden zijn ingericht. Bij nietleden zie je vaak dunne, waardeloze boompjes die zo dicht op elkaar staan dat er van ondergroei nauwelijks sprake is.’ U zette vanaf het begin sterk in op het economisch belang van bossen. Bart: ‘Na de Tweede Wereldoorlog had men enkel oog voor het economisch aspect. Vanaf de jaren 1970 kwam daar verandering in en sloeg de balans helemaal door naar het ecologische. Rond 2000 mocht je nauwelijks nog iets zeggen over de economische functie. Ik geloof echter sterk in een gezonde balans. Natuurbeheer kan niet enkel op subsidies draaien. Daarin sta ik uiteraard niet alleen. In 2009 ontvingen we nog de Inbev-Baillet Latour-prijs voor het harmonieus beheer van Domein Beverbeek. Concreet maakten we een sterkte-zwakteanalyse van ons 164 ha groot bos. We werkten met een opdeling in zones die weinig productief zijn, maar die wel een ecologische waarde bezitten en zones waar de ecologische waarde een pak lager ligt, maar met een groot potentieel voor houtproductie. We richtten enkele natuurreservaten in, waarvoor we ook de nodige subsidies ontvingen die ons in staat stellen om de zones goed te beheren zonder houtproductie. Ons bos is opgenomen in het gezamenlijke FSC-certificaat van de Vlaamse overheid. Mede omdat het op arme, Kempense gronden groeit, hebben we wel een iets andere
kijk op naaldbomen en exoten dan de Vlaamse overheid. Zo staan we op bepaalde plekken een verjonging met grove den toe. Per slot van rekening is grove den eigenlijk een inheemse soort, die in de verdrukking is geraakt. In mindere mate werken we ook met echte exoten zoals Douglas en hybride lork, die een goede productie van duurzaam hout garanderen op arme gronden.’ Probeert u uw visie ook actief uit te dragen? Bart: ‘Vanuit de KU Leuven nodigen we al jaren regelmatig andere bosbeheerders uit in ons domein in Hamont-Achel om te laten zien hoe wij aan bosbeheer doen. De KU Leuven was één van de eerste privé-eigenaars die haar bos openstelde voor recreatie en de eerste met een erkend natuurreservaat in Vlaanderen. We stapten tevens mee in het Uitgebreid Gezamenlijk Bosbeheerplan van de gemeente Hamont-Achel. Een vernieuwend concept, waarbij openbare en privé-eigenaars samen aan één zeel trekken en collectief van voordelen zoals subsidies genieten.’ Kan u zich nog vinden in de huidige bosgroepwerking? Bart: ‘Ik vind het positief dat de werking gecentraliseerd en gerationaliseerd werd. Wat me wel zorgen baart, is niet dat de Vlaamse overheid de verantwoordelijkheid heeft doorgeschoven naar de provincies, maar dat ze daarmee haar eigen engagement in de bosgroepen grotendeels lijkt op te geven. Ik vind dat we opnieuw met de Vlaamse overheid rond de tafel moeten gaan zitten opdat zij de bosgroepwerking actief blijven ondersteunen. Enkel zo kunnen de bosgroefoto:nog fotograaf pen meer impact creëren. Het zou jammer zijn als dat in de toekomst niet meer mogelijk is, want zelfs in het buitenland kijkt men vol respect naar hoe privéboseigenaars hier met raad en daad ondersteund worden.’
Interview
Ingrid Maris, landbouwer en bosbouwer in één foto: Annemie Tuts
Ingrid Maris en haar moeder vormden, samen met de Bosgroep, een perceel landbouwgrond van 1 ha om tot een gemengd inheems bos, in het kader van de campagne ‘1 miljoen bomen voor Vlaanderen’ van Bos+ en ANB. Dat ging niet zonder slag of stoot. Toen ze het perceel wilden beplanten, kregen ze negatief advies van de Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling. Pas na een wetswijziging konden ze in 2012 hun bos aanplanten. Waarom besloot je dat perceel te bebossen? Ingrid: ‘De grond is al enkele generaties in het bezit van onze familie. Het ligt langs het Mierhoopbos, dat grenst aan het domein Nieuwenhoven. Er stond te veel water, maar in plaats van te investeren in drainage, besloten we er bos van te maken. Dat vonden we veel nuttiger, ook al verklaarden veel boeren uit de buurt ons voor gek. Bij de aanleg kozen we voor een plantactie met educatief luik met medewerkers van IKEA Distribution Benelux NV en hun kinderen, die werd gecoördineerd door de Bosgroep en Bos+. We bekijken momenteel of we nog meer bos kunnen aanplanten, maar we hopen daarbij wel op een compensatie voor het opgeven van die kostbare landbouwgronden. Er zijn veel te weinig bossen in Vlaanderen en daar moeten we dringend iets aan doen.’ Een landbouwer die pleit voor meer bos, dat hoor je ook niet elke dag. Ingrid: ‘Het is niet evident. Toen we de vergunning aanvroegen, kregen we een negatief
advies van de Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling. Ik heb toen een hele kwafoto: Annemie Tuts de brief geschreven, maar het wilde niet baten. Toen ik naar Op welke manier beheer je je bos? Brussel belde, werd ik ook heel bot behandeld aan de telefoon en kreeg ik te horen dat Ingrid: ‘Ons bos is opgenomen in het Uitgebreid Beheerplan Sint-Truiden, Gingelom het economisch belang van landbouwers veel en Nieuwerkerken en heeft een FSC-label. belangrijker is dan het ecologische aspect. Dat vinden we zeer belangrijk. Een keer per Bosgroep Limburg heeft ons dossier, samen jaar komt een bosgroepmedewerker langs met dat van andere boseigenaars, meegenomen naar een debat met Schauvliege. Mede om te bekijken wat er moet gebeuren. We dankzij hun lobbywerk wijzigde de wet. Het maken gebruik van een arbeidersploeg van advies van Landbouw is sinds 2011 niet meer de Winning, die hier de bomen vrijstellen. bindend, dus konden we het bos aanleggen. Ploegbaas Thomas Hellings is enorm toegewijd en begaan met het bos en het wild We kiezen ook bewust voor biologische landbouw en hechten veel belang aan ecologie en leven. Omdat het een vochtig perceel is, het korteketenverhaal. We werken met groeit er veel zwarte els en wilg, die we op teeltrotatie. Zo leverden we in het verleden die manier onder controle houden. Dat is de graan voor het B.akkerbrood, maar waren we eerste jaren zwaar werk en ik ben dan ook ook pioniers in de hennepteelt. Momenteel blij met hun hulp. Wij willen dat ons bos denken we na over alternatieve teelten zoals een thuishaven voor dieren vormt. Daarom linzen of quinoa. We laten graag aan de boehebben we bewust het jachtrecht voor ons ren rondom ons zien dat het ook anders kan.’ bos opgezegd.’
‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente | 11
leden aan het woord
Interview
Leo Camps, kunstenaar en bosbeheerder foto: Annemie Tuts
Kunstenaar Leo Camps is de trotse eigenaar van het 3 ha grote Boenderbos in Ellikom. In de sfeervolle tuin en het aangrenzende bos gaan zijn bijzondere bronzen sculpturen de conversatie met de natuur aan. Zelf is hij natuurliefhebber in hart en nieren.
tuin. Mijn tuin is trouwens 35 are groot en er staan 40 verschillende boomsoorten. Ik hou gewoon van bomen.’
Wat is jouw band met Bosgroep Limburg? ik, dankzij het opsnoeien van enkele eiken, Leo: ‘Ik ben lid sinds 2003. Ik sta zelf in voor maar liefst vier verschillende spechtensoorhet beheer van mijn bos en dan is adminis- ten in mijn bos.’ tratieve ondersteuning welkom. Zo hielp de Bosgroep bij het opstellen van een tijdelijk Welke functies vervult het Boenderbos nog? beheerplan. Momenteel heb ik een beheer- Leo: ‘Het bos fungeert als tentoonstellingsplan voor 20 jaar. Dat ruimte met wandelwegen geeft heel wat duidelijkvoor bezoekers. Ik heb een heid over wat wel en niet oude zandgroeve omgevormd tot vijver en daar mag. Ik ben de meeste een terras gemaakt waar naaldbomen stelselmatig ik onlangs nog een aperidoor inheemse loofbomen aan het vervangen. tiefconcert organiseerde. Momenteel heb ik al 700 Daarnaast verwarm ik bomen geplant, vandaag bijna uitsluitend op hout. ben ik er nog 120 gaan Ook mijn twee zonen bijhalen en binnenkort verwarmen hun huis met komen er nog 130 linden brandhout uit het Boenderbos. Ik geniet ervan om bij. Bosgroep Limburg ’s ochtends naar mijn tuin geeft me advies bij het uitkiezen van de boomsooren het aanpalende bos te foto: Annemie Tuts ten. Ik vind het belangrijk kijken en te zien hoe het om goed zorg te dragen voor mijn bos. Ik leven daar op gang komt. Als je bos hebt, ben ben ook erg bezig met biodiversiteit. Zo heb je er voortdurend in bezig, net zoals met een
Sluimert die liefde voor de natuur ook door in je kunst? Leo: ‘Mijn inspiratie komt uit mijn directe omgeving: van mensen en hoe ze met elkaar omgaan, en van de natuur. Zo laat ik me vaak inspireren door roofvogels. Mijn grootste roofvogel heeft een spanwijdte van 5 meter. Als beeldhouwer ontwikkelde ik een eigen techniek, waarbij ik mijn werk opbouw met ruwe bronsplaten. Ik gebruik graag humor in mijn werk. Choqueren of vulgaire kunst zijn niet aan mij besteed. Bezieling vind ik essentieel. Ik zie mijn kunst als een taal waarin ik communiceer. Ik ben al sinds 1976 beeldhouwer. Ik ben nu 67 en mijn inspiratie is nog lang niet op. In Limburg staan veel beelden van mij, maar ook in de rest van België, Nederland en zelfs Denemarken. Het was echter nooit mijn bedoeling om bekend te worden. Ik maak kunst omdat ik dat graag doe. Ik heb ervoor gekozen om altijd fulltime te blijven werken, zodat ik niet van mijn kunst moest leven. Dat gaf me de vrijheid om enkel te creëren wat ik wil.’
Je kan het Boenderbos bezichtigen na afspraak. Indien gewenst leidt de kunstenaar je met plezier rond in zijn tuin, bos en atelier. Info: www.leocamps.be 12 | ‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente
Bert Wierbos heeft een groen hart voor hout Interview
Inkoper voor OSB-producent Norbord, bosbouwer, natuurliefhebber: Bert Wierbos heeft heel wat petten aan zijn kapstok hangen. Maar welke pet hij ook opzet, altijd primeert zijn liefde voor natuur en hout. Houtinkoper en bosliefhebber. Een evidente combinatie? Bert: ‘Ik hou van bomen, maar ook van hout. Ik woon middenin het bos en probeer samen met mijn vrouw en drie kinderen zoveel mogelijk met en van de natuur te leven. Als je kiest voor lokaal, duurzaam hout, is het een ecologische, hernieuwbare grondstof, in tegenstelling tot metaal, kunststof of beton. Een boom produceert zuurstof en legt koolstof vast, die blijft vastliggen in het houtproduct. Als natuurliefhebber met een bosbouwkundige en cultuurtechnische opleiding voel ik op dit moment nog geen bezwaren bij het uitoefenen van mijn job. Mijn werkgever is enorm begaan met het reduceren van zijn
CO2₂-voetafdruk en het produceren van een eerlijk product. Het merendeel van het rondhout dat ik voor Norbord aankoop, komt uit dunningen. Traditionele kaalkappingen met daarna een aanplant van nieuw bos vind je helaas nog maar zelden. Ik maak me wel zorgen omdat er nog jaarlijks bos verdwijnt voor natuurontwikkeling en instandhoudingsdoelstellingen. Natuurbeheerders zouden zich moeten realiseren dat een bos niet mag verdwijnen zonder ergens nieuw bos te creëren.’ Het grote publiek ziet ecologie en economie nog als elkaars tegenpolen. Hoe voel jij dat aan? Bert: ‘Het leuke aan hout is dat je twee dingen tegelijk kunt realiseren: productie én biodiversiteit. Ik koop vaak hout van de Bosgroep, dat niet zelden afkomstig is uit verwaarloosde privébossen die decennialang niet gedund zijn. Vooral in kleinere bossen zit nog een gigantisch onbenut potentieel. Ik vind dat je als eigenaar de morele verplichting hebt om een deel van je opbrengst opnieuw in je bossen te investeren. Bosgroep Limburg maakt haar leden daarop attent en denkt met hen mee. De Vlaamse Overheid zou wat mij betreft opnieuw haar hoofdrol mogen opnemen om een gezonde doorstart van de bosgroepen te garanderen. Als lid van Bosgroep Limburg hebben we ons kunnen aansluiten bij het gezamenlijke, uitgebreide bos beheerplan Ruwmortelsheide-Dornerheide.
De meeste werken doen we zelf. Vanuit mijn opleiding, job en ervaring ben ik goed op de hoogte van bosbouw. Ik hou enorm van de fysieke arbeid. Het beleven en doen in de natuur, samen met mijn gezin, is ontspanning ten top.’ Hoeveel bos heeft je gezin in beheer? Bert: ‘In totaal 6 ha bos en natuurterrein, waarvan 1,25 ha in Nederland. Het bijzondere aan dat Nederlandse bos is dat ik er al sinds mijn twaalfde in werk. Toen was ik al bezig met het creëren van meer biodiversiteit en het kappen van oude opstanden. Heerlijk om de dynamiek te zien die ontstaat wanneer je verjonging mogelijk maakt. Onze meest recente aanwinst is een stuk bos en natuur van 1,5 ha naast ons huis. Dankzij de Bosgroep konden we het verwaarloosde bos in het bestaande bosbeheerplan inbrengen. Dankzij ANB konden we snel van start. Populierenhout werd gebruikt voor papier, naaldhout voor OSB-platen, het kromme hout voor MDF-platen en dikkere dennenstammen voor planken en balken. De inkomsten investeerden we o.a. in de aanplant van een singel met soorten als hazelaar, sleedoorn, krent, meidoorn, eglantier en vlinderstruiken. We gaan ook een heideveldje ontwikkelen en herstelden een droogstaande vijver in ere. De uitheemse struiken en bomen rond de vijver vervangen we nu door o.a. moerascypres, tulpenboom, kleinbladige linde, zilverlinde en twee grote amberbomen. De natuur is voortdurend in ontwikkeling. We plukken nu de vruchten van het goede beheer van enkele decennia geleden.
foto: Annemie Tuts
Als je bos en natuur bezit, moet je het op een verantwoorde manier beheren, ook voor het nageslacht. Dat is voor mij de essentie.’
‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente | 13
activiteitenkalender Bosgroep Limburg organiseert regelmatig activiteiten voor haar leden. Ook interessante initiatieven van andere organisaties vind je hieronder terug.
Activiteiten Bosgroep Limburg Datum
Onderwerp
Locatie
Zaterdag 17 maart
Contactdag
Hangar58 Bokrijk Genk (zie blz. 2)
Dinsdag 24 april
Documentaire ‘Jane’ voor leden
Kinepolis, Hasselt
Vrijdag 1 juni
Excursie populier ism INBO
Regio Haspengouw
Documentaire ‘Jane’
In het kader van 20 jaar bosgroepen in Limburg, het toenemend belang van bosuitbreiding en onze jarenlange samenwerking met het Jane Goodall Institute België geeft Bosgroep Limburg haar leden de kans om op dinsdag 24 april de documentaire Jane te gaan kijken. In deze hartverwarmende film maak je van nabij kennis met Jane Goodall, bekend van haar onderzoek naar chimpansees. Sinds 1980 reist ze de wereld rond om mensen te inspireren om respectvoller met aarde en bossen om te gaan. De film wordt ingeleid door een spreker van het Jane Goodall Institute. De deuren sluiten om 19.30 u. Inschrijven is verplicht en per inschrijving kunnen maximum 2 zetels gereserveerd worden. Inschrijven kan telefonisch via 011 23 73 28 of online via www.bosgroeplimburg.be/jane, zolang er plaatsen beschikbaar zijn.
Populierenexcursie
Op vrijdag 1 juni organiseert Bosgroep Limburg een dagvullend programma over deze interessante boomsoort. In de voormiddag geeft het INBO (o.a. Marijke Steenackers) een toelichting over het veredelingsprogramma en de nieuwe klonen die de komende jaren op de markt komen. Ook de vermarkting van geselecteerde klonen van grauwe abeel wordt besproken. Aansluitend bekijken we enkele proefvelden van het INBO in Zoutleeuw. Deze proefvelden bevatten vooral nog niet-gecommercialiseerde soorten en bieden dus een vooruitblik op de klonen die de komende jaren op de markt komen. Na een broodjeslunch bezoeken we diverse populierenaanplantingen bij één van onze leden op de grens van Zoutleeuw met St.-Truiden. Hierbij hebben we extra aandacht voor de terreinvoorbereiding, de snoei en het onderhoud, ziektegevoeligheden, etc. Plaats van afspraak: Het Vinne, Ossenwegstraat 70, 3440 Zoutleeuw Inschrijven kan telefonisch op het nummer 011 23 83 63 of per mail vera.reymen@limburg.be (max. 50 deelnemers) Kostprijs bedraagt € 15,00 per persoon. Uw deelname is definitief na betaling (IBAN: BE48 7795 9073 9027)
Like us on Facebook
Vind ons leuk en volg de nieuwtjes van Bosgroep Limburg op de voet via onze facebookpagina: www.facebook.com/limburgsebosgroepen
14 | ‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente
Interessante activiteiten bij Inverde Datum
Onderwerp
Locatie
Prijs
Maandag 28 mei - vrijdag 1 juni
Studiereis bosbeheer naar Slovenië
Slovenië
€ 995
Colofon ’t Limburgs Bosbelang 60 | lente
Studiereis bosbeheer Slovenië?
Zin om bosbeheer in een ander kader te bekijken? Schrijf je in voor deze studiereis naar Slovenië en trek er op uit samen met bosbeheerders en boseigenaars van de bosgroepen en andere geïnteresseerde bosliefhebbers. Slovenië is een bosrijk land, met een bosindex van 60%. Maar liefst 80% hiervan is in bezit van privéoseigenaars. Bovendien is de gemiddelde bosoppervlakte per eigenaar, net zoals bij ons, relatief klein. Er liggen nog veel uitdagingen te rapen in het bosbeheer, zoals de houtoogst afstemmen op de jaarlijkse bijgroei, klimaatadaptatie en beheer in functie van Europese bijzondere natuur (Natura 2000) en grote zoogdieren (Europese bruine beer en wolf ). Interesse? Meer details over het programma, prijs en inschrijvingen lees je op de website: https://inverde.be/cursus/3327.
uitgave De deputatie van de provincieraad van Limburg, Herman Reynders, gouverneurvoorzitter, Frank Smeets, Ludwig Vandenhove, Igor Philtjens, Erik Gerits, Jean-Paul Peuskens, Inge Moors, gedeputeerden en Renata Camps, provinciegriffier.
hoofdredactie Karolien Van Diest
coördinatie Karolien Van Diest karolien.vandiest@limburg.be
taaladvies Yvette Vandormael yvette.vandormael@limburg.be
redactieraad Sally Dewallef, Sonja Schreurs, Pascal Vanhees, Vera Boesmans, Karolien Van Diest
redactie Karolien Van Diest, Pascal Vanhees, Lore Bellings, Patrick Meesters, Frederik Bollen, Ine Houbrechts
foto cover Annemie Hannosset
cartoons Dirk Vercampt
tekstbewerking Leen Raats
vormgeving & lay-out Dion Boodts, Grafische Producties, Informatie & Communicatie provincie Limburg Drukkerij Paesen - Opglabbeek
druk Drukkerij Paesen - Opglabbeek
postbus Bosgroep Limburg p/a provincie Limburg, Directie Omgeving Afdeling Milieu en Natuur Universiteitslaan 1, B-3500 Hasselt tel. 011 23 83 20 bosgroep@limburg.be www.bosgroepen.be/limburg
oplage 4 200 exemplaren
wettelijk depotnummer D/2008/5857/82
verantwoordelijke uitgever Vera Boesmans Universiteitslaan 1, B-3500 Hasselt Deze publicatie werd gedrukt op houten chloorvrij kringlooppapier, zonder optische witmakers. foto: Annemie Hannosset
‘t Limburgs Bosbelang | 60 | lente | 15
60 | lente | in dit nummer
nuttige adressen
driemaandelijks tijdschrift | april-mei-juni 2018
Bosgroep Limburg P.a. provincie Limburg Universiteitslaan 1 3500 Hasselt bosgroep@limburg.be www.bosgroeplimburg.be www.bosgroepen.be/limburg tel. 011 23 73 28 fax. 011 24 92 35
Coöperatieve van de Limburgse Bosgroepen cvba Universiteitslaan 1 3500 Hasselt
Coördinatoren • ir. Lore Bellings tel. 011 23 83 19 gsm 0471 23 82 14 • ir. Patrick Meesters tel. 011 23 83 23 gsm 0475 46 04 42 • ir. An Pierson tel. 011 23 83 24 gsm 0473 88 53 95 • ir. Karolien Van Diest tel. 011 23 83 25 gsm 0473 88 53 94
Medewerker Vera Reymen tel. 011 23 83 63 gsm 0475 29 37 30
Coördinator houtverkoop ing. Frederik Bollen tel. 011 23 83 63 gsm 0479 19 10 08
Medewerkers • Evi Ghijsens tel. 011 23 73 28 • Ine Houbrechts tel. 011 23 83 15 • Patricia Rouffa tel. 011 23 83 30 • Sabine Schraepen tel. 011 23 73 82
Communicatie- en projectcoördinator Pascal Vanhees tel. 011 23 83 74 gsm 0478 55 16 14 Administratief coördinator Sally Dewallef tel. 011 23 83 14 Find us on Facebook Badge
Agentschap voor Natuur en Bos Het ANB staat in voor het beleid, het duurzaam beheren en versterken van natuur, bos en groen, samen met alle partners. De uitdaging is dan ook het verder uitbouwen van een partnerschap met Bosgroep Limburg, als schakel tussen de privéboseigenaars en ANB.
VIND ONS OOK OP: @BosgroepLimburg
@BosgroepLimburg
issuu.com/limburgs_bosbelang
Waarvoor kun je terecht bij de Bosgroep? Een bos bezitten en beheren, daar komt heel wat bij kijken. Voor vragen of informatie kun je evenwel altijd te rade bij de Bosgroep. We sommen hier even op waarmee de bosgroepmedewerkers je van dienst kunnen zijn: • gratis en onafhankelijk advies over het bos en het beheer ervan (bosbouwtechnische, wettelijke, financiële en administratieve aspecten) • informatie over hoe een duurzaam bosbeheer eruit ziet, wat je wettelijke rechten en plichten zijn als
provincie Limburg Universiteitslaan 1 B-3500 HASSELT limburg.be
................................
boseigenaar en wat de mogelijke subsidies zijn waarop je aanspraak kunt maken • hulp bij het invullen van kapaanvragen of het opstellen van beheerplannen • kaartmateriaal • coördinatie van de samenwerking tussen verschillende boseigenaars. • ondersteuning bij FSC-certificering, boscompensatie in natura, aanplan tingen en ecologische beheerwerken
2
bosgroepwerking Eerste hulp bij boswerk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Opgeruimd staat netjes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Toegewijde bestuurders. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Bosconsulenten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 recente bosgroepmijlpalen De bos- en houtbeurs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Gemeenten stappen aan boord. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Onder één hoedje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Het nieuwe natuurdecreet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 zoekertjes Bos te koop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 leden aan het woord Walter Vaes .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Prof. Bart Muys .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Ingrid Maris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Leo Camps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Bert Wierbos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 activiteitenkalender Activiteiten Bosgroep Limburg .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Activiteiten Inverde .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 nuttige adressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Nuttige websites
Relatiebeheerder ANB Katrien Janssen Agentschap voor Natuur en Bos Koningin Astridlaan 50 bus 5 3500 Hasselt tel. 011 74 25 12 gsm 0497 19 85 70
CMYK / .ai
voorwoord .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 inleiding 20 jaar Bosgroep Limburg
Agentschap Natuur en Bos: www.natuurenbos.be BOS+: www.bosplus.be Landelijk Vlaanderen vzw: www.landelijkvlaanderen.be Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek: www.inbo.be Inverde vzw: www.inverde.be Bosforum: www.bosforum.be Aanspreekpunt Privaat Beheer – Natuur en Bos vzw (APB): www.privaatbeheer.be Ecopedia: www.ecopedia.be