Islam in gujarati book 71

Page 1


ykt¾kU fk íkkhk

rfíkkçk ÃkZLku 1fe Ëwyk 6

yÍ : þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e, nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe ËeLke rfíkkçk Þk RM÷k{e Mkçkf ÃkZLku Mku Ãkn÷u Íi÷ {U Ëe nwE Ëwyk ÃkZ ÷ersÞu òu fwA ÃkZUøku ÞkË hnuøkk. Ëwyk Þun ni :

íkhs{k : yi yÕ÷kn

! n{ Ãkh RÕ{ ð rnõ{ík fu ËhðkÍu ¾ku÷ Ëu ykih n{ Ãkh yÃkLke hn{ík LkkrÍ÷ Vh{k ! yi y-Í{ík ykih çkwÍwøkeo ðk÷u !

Lkkux : yÔð÷ ykr¾h yuf yuf çkkh ËwYË þheV ÃkZ ÷ersÞu.

íkkr÷çku øk{u {ËeLkk ð çkfey ð {ÂøVhík 28 h-sçkw÷ {whßsçk 1426 rn.

ykt¾kU fk íkkhk Þun rhMkk÷k (ykt¾kU fk íkkhk) {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk (Ëk’ðíku RM÷k{e) Lku WËqo ÍçkkLk {ut Ãkuþ rfÞk ni. {sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e) Lku RMk rhMkk÷u fku økwshkíke hM{w÷ ¾ík {U íkhíkeçk Ëu fh Ãkuþ rfÞk ni ykih {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk Mku þkyuy fhðkÞk ni. RMk {U yøkh rfMke søkn f{e çkuþe Ãkkyut íkku {sr÷Mku íkhkrs{ fku (çk Íheyyu {õíkqçk, E-{uR÷ Þk SMS) {w¥k÷y Vh{k fh Mkðkçk f{kRÞu. hkrçkíkk : {sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e) : {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk rMk÷uõxuz nkWMk, yr÷V fe {ÂMsË fu Mkk{Lku, íkeLk ËhðkÍk, yn{ËykçkkË økwshkík. MOBILE. 09374031409. E mail : translationmaktabhind@dawateislami.net Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

1

ËwYË þheV fe VÍe÷ík þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe rÍÞkE ViÍkLku MkwLLkík rsÕË 2 fu çkkçk “økeçkík fe íkçkkn fkrhÞkt” MkVnk 301 Ãkh nËeMku Ãkkf Lkõ÷ Vh{kíku nI fu hMkq÷u yfh{, Lkqhu {wsMMk{, þknu çkLke ykË{, LkrçkGÞu {wnTíkþ{, þkVuyu W{{ fk Vh{kLku {wyÍTÍ{ ni “rsMk Lku {wÍ Ãkh Mkku {híkçkk ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn íkyk÷k WMk fe ËkuLkkU ykt¾kU fu Ëhr{ÞkLk r÷¾ Ëuíkk ni fu Þun rLkVkf ykih snLLk{ fe ykøk Mku ykÍkË ni ykih WMku çkhkuÍu rfÞk{ík þw-nËk fu MkkÚk h¾uøkk.” {eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! Lkufe fe Ëk’ðík yuf yiMkk yÍe{w~þkLk fk{ ni fu rsMk fu r÷Þu yÕ÷kn íkçkk-h-f ð íkyk÷k {wÏíkr÷V yËðkh {U {wÏíkr÷V yÂBçkÞkyu rfhk{ ð ÁMkw÷u RÍk{ fku {çQMk Vh{kíkk hnk. n¥kk fu ¾k-ík{wLLkrçkGÞeLk, Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

2

Mkkrnçku fwhykLku {wçkeLk, {nçkqçku hççkw÷ yk-÷{eLk, sLkkçku MkkrËfku y{eLk fku {çQMk Vh{kÞk ykih ykÃk Ãkh rMkÂÕMk÷yu LkwçkwÔðík ¾í{ Vh{k rËÞk. ykÃk fu çkk’Ë Þun rÍB{kËkhe ykÃk

fe WB{ík

rçk÷ ¾wMkqMk W-÷{kyu rfhk{ fu nðk÷u fh Ëe økE. siMkk fu MkËÁ÷ yVkrÍ÷ nÍhíku yÕ÷k{k {ki÷kLkk MkÂGÞË {wnB{Ë LkE{wÆeLk {whkËykçkkËe {U Vh{kíku nI “nÍhíku {qMkk

¾ÍkRLkw÷ RhVkLk fu Í{kLku Mku nÍhíku EMkk

íkf {w-íkðkríkh yÂBçkÞk ykíku hnu WLk fe íkk’ËkË [kh nÍkh çkÞkLk fe økE ni Þun Mkçk nÍhkík þheyíku {q-Mkðe fu {wnkrVÍ ykih WMk fu ynfk{ òhe fhLku ðk÷u Úku [qft u ¾k-ík{w÷ yÂBçkÞk fu çkk’Ë LkwçkwÔðík rfMke fku Lknª r{÷ Mkfíke RMk r÷Þu þheyíku {wnB{rËGÞn fe rnVkÍík ð Rþkyík fe r¾Ë{ík hççkkLke W-÷{k ykih {wsrÆËeLku r{Õ÷ík fku yíkk nwE.” (¾ÍkRLkw÷ RhVkLk, Ãkkhn : 1, Mkq-híkw÷ çk-fhn, ykÞík : 87, MkVnk : 24)

Lkufe fe Ëk’ðík ËuLku ðk÷kU fe fkBÞkçke fe Í{kLkík íkku ¾wË fwhykLk Lku Ëe ni siMkk fu Ãkkhn 4 Mkqhyu yk÷u R{hkLk ykÞík 104 {U RþkoË nkuíkk ni : Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

3

íkh-s-{yu fLÍw÷ E{kLk : ykih íkw{ {U yuf økwhkin yiMkk nkuLkk [krnÞu fu ¼÷kE fe íkhV çkw÷kyut ykih yåAe çkkík fk nwõ{ ËU ykih çkwhe Mku {Ly fhU ykih Þune ÷kuøk {whkË fku ÃknkU[u.

{wVÂMMkhu þneh nfe{w÷ WB{ík nÍhíku {w^íke yn{Ë Þkh ¾kLk {Ífqhk ykÞík fu íknTík “LkqÁ÷ RhVkLk” {U íknheh Vh{kíku nI : RMk Mku {k’÷q{ nwðk fu íkç÷eøku ËeLk fhLku ðk÷k ykr÷{ çknwík fkBÞkçk ni. (LkqÁ÷ RhVkLk, MkVnk : 99, {íçkqyk Ãkeh¼kE fBÃkLke {foÍw÷ ykir÷Þk ÷knkuh)

nÍhíku {kr÷f rçkLk yLkMk Lku RþkoË Vh{kÞk : {wÍu Þun ¾çkh ÃknkU[e ni fu rfÞk{ík fu rËLk W-÷{k Mku yÂBçkÞk fe íkhn íkç÷eøku ËeLk fu çkkhu {U ÃkqAk òyuøkk.

{eXu {eXu RM÷k{e ¼kRÞku ! yøkh n{ íkkhe¾u RM÷k{ fe ðhf økËkoLke fhU íkku n{ Ãkh Þun çkkík hkuÍu hkuþLk fe íkhn RÞkt nku òíke ni fu n{khu W-÷{kyu rfhk{ Lku nh Ëkih {U yunÞkyu MkwLLkík ð Lkufe fe Ëk’ðík fu RMk VheÍu fku ¾qçk Mkh yLò{ rËÞk. {kÍe fu yðhkf Ãkh yøkh n{ LkÍh fhU íkku nh Ëkih {U W-÷{kyu RM÷k{ [ktË rMkíkkhkU fe Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

4

{krLkLË [{õíku LkÍh ykíku nI . fnª R{k{u yk’Í{ RÕ{u ËeLk fe hk’LkkRÞkt rçk¾uhíkuu nI íkku fnª Lkqhu RÕ{ Mku fw÷qçk fku {wLkÔðh fhíku økkiMku Ãkkf nI. fnª R{k{u økÍk÷e íkÕfeLku WB{íku {wÂM÷{k {U {MkYV nI íkku fnª R{k{ yn{Ë hÍk ¾kLk ÷kuøkkU fu rË÷kU {U R~fu {wMíkVk fe þByut s÷kíku nI. y÷ økhÍ RLk {wfÆMk nÂMíkÞkU Lku íkfheh, íkMLkeV, íknheh, íkËheMk, Lkufe fe Ëk’ðík ðøkihk fu Íheyu yÃkLke yÃkLke rÍB{kËkhe fku ¾qçk rLk¼kÞk. yks ¼e W-÷{kyu rfhk{ Lkufe fe Ëk’ðík fu RMk VheÍu fku çk¾qçke Mkh yLò{ Ëu hnu nI. RLne W-÷{k {U þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe ¼e nI. ykÃk Lku íknheh ð íkfheh fu Íheyu Lkufe fe Ëk’ðík fku ¾qçk yk{ rfÞk rsMk fu Lkíkesu {U ÷k¾kU ÷kuøk sw{o ð RMÞkt fe ËwLÞk fku Akuz fh fwhykLkku MkwLLkík fe íkk’÷e{kík fu ÃkkçkLË çkLk økyu. ykÃk Lku snkt çkÞkLkkík fu Íheyu Lkufe fe Ëk’ðík fku yk{ rfÞk ðnª ykÃk Lku íknheh fu Íheyu ¼e Lkufe fe Ëk’ðík fu ztfu çkòyu Þqt íkku ykÃk fe íkk÷eVkík ð íkMLkeVkík fkVe nI. ÷urfLk RLk {U “ViÍkLku MkwLLkík” fku yuf RÂBíkÞkÍe nirMkGÞík nkrMk÷ Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

5

ni. RMke rfíkkçk Mku ËwLÞk ¼h fe çku þw{kh {MkkrsË, ½hkU, çkkÍkhkU ykih Ëeøkh {fk{kík {U hkuÍkLkk çku þw{kh RM÷k{e ¼kE ËMko Ëu fh Lkufe fe Ëk’ðík fu Ãkiøkk{ fku yk{ fhíku nI. RMk fk {wíkk-÷yk fh fu RÕ{u ËeLk Mke¾Lku ykih RMk fe çk-h-fíkU ÷qxLku ðk÷kU fe íkk’ËkË íkku çknwík rÍÞkËk ni. {wÕf ð çkiYLku {wÕf Mku çku þw{kh RM÷k{e ¼kE ðõíkLk V ðõíkLk “ViÍkLku MkwLLkík” fk {wíkk-÷yk fhLku fe çk-h-fík Mku yÃkLku rË÷ {U çkhÃkk nkuLku ðk÷u {-ËLke RÂLf÷kçk fe {-ËLke çknkhU íknhehe Mkqhík {U ¼usíku hníku nI. Ëk’ðíku RM÷k{e fe {sr÷Mk y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk ViÍkLku MkwLLkík fe RLk {-ËLke çknkhkU fe Ãkn÷e rfMík “ykt¾kU fk íkkhk” fu Lkk{ Mku Ãkuþ fhLku fe MkykËík nkrMk÷ fh hne ni. yÕ÷kn íkyk÷k n{U “yÃkLke ykih Mkkhe ËwLÞk fu ÷kuøkkU fe RM÷kn fe fkurþþ” fhLku fu r÷Þu {-ËLke RLyk{kík Ãkh y{÷ ykih {-ËLke fkrV÷kU fk {wMkkrVh çkLkíku hnLku fe íkkiVef yíkk Vh{kyu ykih Ëk’ðíku RM÷k{e fe ík{k{ {òr÷Mk çk þw{q÷ {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk fku ËeLk Ãkå[eMkðª hkík AççkeMkðª íkh¬e yíkk Vh{kyu. þku’çkyu y{ehu yn÷u MkwLLkík {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk Ëk’ðíku RM÷k{e 10

sw{kË÷ Q÷k rMk. 1431 rn., 25 yur«÷ rMk. 2010 E. Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

6

1 MkykËíkkU fe {u’hks Ãkkf ÃkíkLk (Ãktòçk, ÃkkrfMíkkLk) fu yuf RM÷k{e ¼kE fu çkÞkLk fk ¾w÷kMkk ni : {uhe çkË rfM{íke fu çk[ÃkLk ne Mku {wÍu çkwhe Mkkunçkík {wÞMMkh ykE, çkË {ÍnçkkU fu MkkÚk Lk rMkVo {uhu íkyÕ÷wfkík WMíkwðkh Úku çkÕfu {uhe ÃkkuÍeþLk rLknkÞík ne {wMíknTf{ Úke. ðkun Þqt fu WLne fu {ÿMku Mku rn^Íu fwhykLk fe íkõ{e÷ fu çkk’Ë yuf Mkk÷ íkf {wËŠhMk fe nirMkGÞík Mku fwhykLku Ãkkf fe íkk’÷e{ Ëuíkk hnk LkeÍ çkË {ÍnçkkU fe yuf rMkÞkMke íkLÍe{ {U íknMke÷ Mkín Ãkh sLkh÷ Mku¢xu he fe nirMkGÞík Mku íkLÍe{e fk{ ¼e fhíkk hnk Þune ðsn Úke fu yn÷u MkwLLkík Mku çkwøÍ ð yËkðík ykih RLk Mku rçk÷k ðsn ÷zkE Íøkzk {ku÷ ÷uíkk Úkk. çkË yfe-Ëøke fu MkkÚk MkkÚk {I çkË yk’{k÷e fk rþfkh ¼e Úkk rVÕ{U rzhk{u Ëu¾Lku ykih økkLku çkksu MkwLkLku {U fkuE Lktøkku ykh (þ{o ð økihík) {nMkqMk Lk fhíkk Úkk. çkË yfe-Ëøke fe yk÷q-ËrøkÞkU Mku ÃkkfeÍøke fk Íheyk fwA Þqt {wÞMMkh ykÞk fu yuf {híkçkk nwMLku Rr¥kVkf Mku {wÍu þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe fe íkk÷eV “ViÍkLku MkwLLkík” ÃkZLku fk {kify r{÷k sçk {I Lku WMk fk {wíkk-÷yk rfÞk íkku yuf ðr÷GÞu fkr{÷ fu Ãkwh íkkMkeh ykih {nççkík ¼hu yÕVkÍ {uhu Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

7

rË÷ {U íkkMkeh fk íkeh çkLk fh ÃkiðMík nkuíku [÷u økyu ykih R~fu {wMíkVk fe þBy Mku {uhu rË÷ fk nh íkkhef økkuþk {wLkÔðh nku økÞk {wÍ Ãkh {Ínçku yn÷u MkwLLkík fe n¬krLkGÞík ðkÍun nku økE {I çkË {ÍnçkkU fe Mkkunçkík Akuz fh íkkiçkk fh fu Ëk’ðíku RM÷k{e fu {nfu {nfu {w~fçkkh {-ËLke {knku÷ Mku fu ðkçkMíkk nku økÞk. {I y{ehu yn÷u MkwLLkík Íheyu rMkÂÕMk÷yu ykr÷Þk fkrËrhGÞk h-ÍrðGÞk y¥kkrhGÞk {U çkiyík ¼e nku økÞk. RMk ðkçkMíkøke fu çkk’Ë {uhu LkMkeçk fku [kh [ktË ÷øk økyu, yuf hkík {I MkkuÞk íkku {uhu Ïðkçk {U Mkhðhu fkyu L kkík, Mkkrnçku {ku ’ rsÍkík íkþheV ÷kyu, {I Lku nwÍqh ¾iÁ÷ yLkk{ fu ËeËkh fu ò{ ¼h ¼h fu rÃkÞu ykih yÃkLke ykt¾kU fe ÃÞkMk çkwÍkE. {uhe MkykËík fe {u’hks fu {I Lku ykÃk fe ËMík çkkuMke fk þhV ¼e ÃkkÞk. yçk {u h u ½h fu ík{k{ yVhkË y{ehu yn÷u Mkw L Lkík fu {wheË nku [wfu nI. yÕ÷kn fe y{ehu yn÷u MkwLLkík Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhík nku 2

ykt¾kU fk íkkhk

rÍÞkfkux (rMkÞk÷ fkux, Ãktòçk) fu yuf RM÷k{e ¼kE Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

8

fu çkÞkLk fk ¾w÷kMkk ni : çk[ÃkLk ne Mku {I ðkr÷ËiLk ykih yn÷u ¾kLkk fe ykt¾kU fk íkkhk ykih WLk fk RÂLíknkE ÷kz÷k ykih ÃÞkhk Úkk. WLk fu çku ò ÷kz ÃÞkh fk Lkíkeò Þun rLkf÷k fu RMk fËh ¾wËMkh nku økÞk fu nh Akuxu çkzu Mku çkË yÏ÷kfe fhíkk, Þqt {I rËLk çk rËLk rçkøkzíkk økÞk. ÃkZkE Mku {uhe rË÷[MÃke ¾í{ nku økE ykih {I ÷k Þk’Lke (VwÍq÷) fk{kU {U {~økq÷ nku økÞk. rVÕ{kU rzhk{kU {U nÞkMkkuÍ RÂ~fÞk ð rVÂMfÞk {LkkrÍh Lku {uhu rfhËkh ykih yÏ÷krfÞkík fku {w-íkyÂMMkh fh rËÞk Úkk. çkw÷LË ykðkÍ {U BÞqrÍf MkwLkíkk ykih ðkun {qMkefe òu Ëh nfefík rsM{ ð òt fu r÷Þu Ínhu fkrík÷ ykih çkkRMku yÍkçku ykr¾hík ni WMku Yn fe røkÍk Mk{Ííkk Úkk, R÷kðk yͪ Mkkunçkíku çkË Lku yk-íkþu RMÞkt (økwLkknkU fe ykøk) Ãkh íku÷ rAzfLku fk fk{ rfÞk ½h ðk÷kU Lku ÷k¾ Mk{ÍkÞk {økh {wÍ Ãkh WLk fe fkuE ÃkLËku LkMkeník fkhøkh Lk nwE ykih {I sqt fk íkqt yVTyk÷u þLkeyk ð fçkenk (çkwhu fk{kU) fk Rhríkfkçk fhíkk hnk. sçk ¼e fkuE LkE rVÕ{ ykíke WMku Ëu¾Lku rMkLku{k ½h ÃknkU[ òíkk ykih nÞkMkkuÍ {LkkrÍh Ëu¾ fh yÃkLke ykt¾kU fku snLLk{ fe ykøk Mku Ãkwh fhLku fk Mkk{kLk fhíkk. {wÏíkMkh Þun fu {I Mkh íkk Ãkk økwLkknkU fu Mk{wLËh {U fu fh{ Mku {uhe rfM{ík Lku {wMíkøhf Úkk {økh yÕ÷kn Þk-ðhe fe ykih {wÍu Ëk’ðíku RM÷k{e fk ÃkkfeÍk {knku÷ Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

9

{wÞMMkh yk økÞk. nwðk fwA Þqt fu yuf hkuÍ {uhu çkzu ¼kEòLk yuf rfíkkçk çkLkk{ “ViÍkLku MkwLLkík” ÷u fh ½h ÷kixu, xkRx÷ Ãkus fe frþþ ne fwA yiMke Úke fu {uhe íkðßòun WMk fe òrLkçk {çÍq÷ nku økE [wLkkL[u {I Lku rfíkkçk WXk fh ÃkZLkk þwYy fh Ëe, siMku siMku {I ÃkZíkk økÞk {-hÍu RMÞkt (økwLkknkU fe çke{khe) fk {Ëkðk nkuíkk økÞk, yuf ðr÷GÞu fkr{÷ fe íknheh Lku {uhu yLËh RÂLf÷kçk çkhÃkk fh rËÞk {wÍu yÃkLku yÏ÷kf ð rfhËkh fku rLk¾khLku fk ÍunTLk r{÷k. rçk÷ ykr¾h {I Lku yÃkLke økwLkknkU ¼he rÍLËøke Mku íkkiçkk fe ykih ¾wË fku {-ËLke {knku÷ {U Zk÷ r÷Þk. yçk n{khk Ãkqhk ¾kLkËkLk Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk ni yki h íkk Ë{u íknheh {I y÷kfk {w þ k-ðhík fu ¾krË{ (rLkøkhkLk) fe nirMkGÞík Mku Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke fk{kU fe Äq{U {[kLku {U {MkYVu y{÷ nqt. yÕ÷kn fe y{ehu yn÷u MkwLLkík Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhík nku 3 rË÷ fk {i÷ Ëqh nku økÞk fLkkoxf (rnLË) fu {wfe{ RM÷k{e ¼kE fu íknhehe çkÞkLk fk ÷wççku ÷wçkkçk Ãkuþu r¾Ë{ík ni : Þun WLk rËLkkU fe çkkík ni fu sçk n{ Ëk’ðíku RM÷k{e fu íknTík nkuLku ðk÷u Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

10

“íkhrçkGÞíke fkuMko” {U MkwLLkíkkU fe íkhrçkGÞík nkrMk÷ fh hnu Úku “y÷kfkE Ëkihk çkhkyu Lkufe fe Ëk’ðík” fu rMkÂÕMk÷u {U yuf {ÂMsË òLkk nwðk, MkwLLkíkkU ¼hu çkÞkLk fu çkk’Ë RÂLVhkËe fkurþþ fk rMkÂÕMk÷k þwYy nwðk íkku {uhe {w÷kfkík yuf yiMku Lkki sðkLk Mku nwE òu yfkRËu yn÷u MkwLLkík fe n¬krLkGÞík fu {w-íkyÂÕ÷f íkhÆwË fk rþfkh Úkk. WMk Lkki sðkLk Lku n{U yÃkLku ½h [÷Lku fe Ëk’ðík Ãkuþ fe íkku n{ WMk fe Ëk’ðík Ãkh ÷ççkif fníku nwyu WMk fu ½h ÃknkU[u ðnkt Þun Ëu¾ fh çkzk MkË{k nwðk fu WMk fu ÃkkMk çkË {ÍnçkkU fe ¼e fE rfíkkçkU Úkª {uhu rË÷ {U WMk fu r÷Þu fwZLk ÃkiËk nwE, yÕ÷kn Ãkh íkð¬w÷ fhíku nwyu {I Lku rË÷ {U Þun rLkGÞík fe fu yÃkLku RMk RM÷k{e ¼kE fku çkË {ÍnçkkU fu [wtøk÷ Mku ykÍkË fhkŸøkk [wLkkL[u {I Lku WMk Mku ÃkqAk õÞk ykÃk fu ÃkkMk ViÍkLku MkwLLkík ni ? íkku WLnkU Lku LkVe {U sðkçk rËÞk. RMk Ãkh {I Lku “ViÍkLku MkwLLkík” fk Rß{k÷e íkykÁV Ãkuþ rfÞk fu Þun yuf ðr÷GÞu fkr{÷ fe íkk÷eV ni òu fu Ëk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu “{f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk” Mku nrËGÞíkLk nkrMk÷ fe ò Mkfíke ni r÷nkÍk ykÃk ÍYh RMk fk {wíkk-÷yk Vh{kyut, WMk fu nk{e ¼hLku Ãkh {I Lku WMku [LË hMkkR÷u y¥kkrhGÞk íkkunVu {U rËÞu ykih rVh n{ WMk fu ½h Mku ÁÏMkík nku økyu. fkVe yMkuo çkk’Ë nwMLku Rr¥kVkf Mku WMk Lkki sðkLk Mku {w÷kfkík Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

11

nwE íkku nMçku Mkkrçkf ðkun rVh {wÍu yÃkLku ½h ÷u økÞk, yçk fe çkkh {I Lku WMk fu f{hu {U “ViÍkLku MkwLLkík” h¾e Ëu¾e WMk Lku çkíkkÞk fu ykÃk fu íkhøkeçk rË÷kLku Ãkh {I Lku Þun rfíkkçk ¾heËe ni ykih RMk fk {wíkk-÷yk fhLku fe MkykËík ¼e nkrMk÷ fh hnk nqt, Þun MkwLk fh {uhk rË÷ çkkøk çkkøk nku økÞk. “ViÍkLku MkwLLkík” fu {wíkk-÷yu fe çk-h-fík Mku yfkRËu yn÷u MkwLLkík fu {w-íkyÂÕ÷f WMk fu rË÷ {U òu {i÷ Úkk Lk rMkVo ðkun Ëqh nku økÞk çkÕfu WMk fu rË÷ {U þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík fe yfeËík yiMke ½h fh økE fu ðkun y{ehu yn÷u MkwLLkík fk {wheË nku fh Lk{kÍ hkuÍu fk ÃkkçkLË çkLk økÞk. 4 {uhe rík~Lkøke Ëqh nku økE MkkrËfykçkkË (Ãktòçk, ÃkkrfMíkkLk) fu yuf RM÷k{e ¼kE fu çkÞkLk fk ÷wççku ÷wçkkçk ni : çk[ÃkLk ne Mku {wÍu Þun þkif Úkk fu {I yÃkLku ÃÞkhu Lkçke, {¬e {-ËLke fe ZuhkU MkwLLkíkU Mke¾qt. RMk {wfÆMk þkif fe íkõ{e÷ fu r÷Þu {I rfMke yiMke rfíkkçk fe ík÷kþ {U Úkk rsMk Mku {uhe rík~Lkøke Ëqh nku Mkfu. yuf {híkçkk yuf {wyB{h (çkze W{ú ðk÷u) RM÷k{e ¼kE Lku {uhu Mkk{Lku nMkeLk Ãkihkyu {U “ViÍkLku MkwLLkík” Lkk{e rfíkkçk fk rÍ¢ rfÞk rsMk Mku {wÍu WMk fu {wíkk-÷yu fk RÂ~íkÞkf Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

12

nwðk ík÷kþu rçkMÞkh fu çkk’Ë rçk÷ ykr¾h {wÍu Þun rfíkkçk ËMík-Þkçk nku ne økE, sçk RMk fk {wíkk-÷yk rfÞk íkku Þun òLk fh {uhe ¾wþe ð {wMkhoík fe RÂLíknk Lk hne fu RMk rfíkkçk {U ¾kiVu ¾wËk, R~fu {wMíkVk fu MkkÚk MkkÚk ZuhkU MkwLLkíkkU fk ;ehk {kisqË Úkk {I ðõíkLk V ðõíkLk RMk fk {wíkk-÷yk fhíkk hnk ykih òu fwA WMk Mku Mke¾íkk WMk Ãkh Lk rMkVo ¾wË y{÷ fhíkk çkÕfu ËqMkhkU fku ¼e rMk¾k fh WLnU þknhknu MkwLLkík Ãkh økk{ÍLk fhLku fu r÷Þu fkuþkt hníkk. fwA yMkuo çkk’Ë {uhk çkkçkw÷ {ËeLkk (fhk[e) òLkk nwðk íkku Mkku[k õÞqt Lk WMk yÍe{ nMíke fe rÍÞkhík fe òyu rsMk Lku Þun {kÞkLkkÍ rfíkkçk r÷¾e ni r÷nkÍk Ëk’ðíku RM÷k{e fu yk÷{e {-ËLke {foÍ ViÍkLku {ËeLkk ÃknkU[ fh þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík fu ËeËkh Mku ViÍÞkçk nwðk ykih ykÃk fe rÍÞkhík fe çk-h-fík Mku Mkh Ãkh MkçÍ MkçÍ R{k{k þheV fk íkks ¼e Mkò r÷Þk. yuf hkík MkkuÞk íkku Ïðkçk {U õÞk Ëu¾íkk nqt fu ðkr÷Ëu {nqo{ yuf LknTh fu fLkkhu xn÷ hnu Úku {wÍu Ëu¾ fh Þqt økkuÞk nwyu “çkuxk {wÍu íkuhk fk{ çknwík ÃkMkLË ni” RMk {wçkkhf Ïðkçk fe çkËki÷ík {wÍu RMk {-ËLke {knku÷ {U {ÍeË RÂMíkfk{ík r{÷e ykih y{÷ fk sÍçkk ÃkiËk nku økÞk íkk Ë{u íknheh {U Íi÷e {wþk-ðhík fu ¾krË{ (rLkøkhkLk) fe nirMkGÞík Mku {-ËLke fk{kU {U {MkYV nqt. Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

13

yÕ÷kn fe y{ehu yn÷u MkwLLkík Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhík nku 5 RM÷k{e rÍLËøke fe hknLkw{k íknheh çkkçkw÷ {ËeLkk (fhk[e) fu {wfe{ yuf RM÷k{e ¼kE Lku yuf {-ËLke çknkh çkÞkLk fe rsMk fk ¾w÷kMkk Ãkuþu r¾Ë{ík ni : rMk. 1410 rn. çk {wíkkrçkf rMk. 1990 E. fe çkkík ni fu {I {foÍw÷ ykir÷Þk (÷knkuh) {U {w÷k-Í{ík fhíkk Úkk. yuf hkuÍ ðnkt fk{ fu rMkÂÕMk÷u {U yuf Lkyu RM÷k{e ¼kE ykyu òu Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk Úku. yuf çkkh {I Lku WLk Mku fnk fu rfMke yiMke rfíkkçk fe íkhV {uhe hnLkw{kE Vh{kyut rsMku ÃkZ fh RM÷k{e íkÍo Ãkh rÍLËøke økwÍkhe ò Mkfu. WLnkU Lku fu fnk ykÃk Ëk’ðíku RM÷k{e fu Rþkyíke RËkhu {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk Mku “ViÍkLku MkwLLkík” ¾heË Vh{k ÷ersÞu, çknwík yåAe rfíkkçk ni. rÍLËøke fk ÃkrnÞk RMke íkuÍ h^íkkhe Mku ½q{íkk hnk økŠËþu ÷i÷ku Lknkh Mku çku ¾çkh {I {k’{q÷ fu {wíkkrçkf rÍLËøke økwÍkhíkk hnk ykih ËwLÞkðe {MkYrVGÞík fe ðsn Mku ðkun rfíkkçk Lk ¾heË Mkfk, fwA yMkuo çkk’Ë ¾wËk fk fhLkk yiMkk nwðk fu {I {wMíkrf÷ íkkih Ãkh çkkçkw÷ {ËeLkk (fhk[e) rþ^x nku økÞk. yuf hkuÍ Lk{kÍu {økrhçk fe yËkyuøke fu r÷Þu yuf {ÂMsË {U økÞk íkku Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

14

Lk{kÍ yËk fhLku fu çkk’Ë {I Lku Ëu¾k fu MkVuË r÷çkkMk Íiçku íkLk rfÞu Mkh Ãkh MkçÍ MkçÍ R{k{k þheV fk íkks Mkòyu yuf RM÷k{e ¼kE ËMko Ëu hnu Úku ykih fE RM÷k{e ¼kE WLk fu RËo røkËo rLknkÞík {wLkÍTÍ{ yLËkÍ {U çkiXu RÂLíknkE ÞõMkqE fu MkkÚk ËMko MkwLkLku {U {MkYV Úku. {I çknwík {w-íkyÂMMkh nwðk ykih yËçk Mku Mkh Íwfkyu {I ¼e WMk ËMko {U çkiX økÞk. sçk {uhe LkÍh WMk rfíkkçk Ãkh Ãkze rsMk Mku ðkun RM÷k{e ¼kE ËMko Ëu hnu Úku íkku WMk Ãkh “ViÍkLku MkwLLkík” r÷¾k Úkk rsMku Ëu¾ fh {uhk ÍunTLk {kÍe fu ÄwtË÷fkU {U ¾ku økÞk ykih {uhu ÍunTLk fu rLknkt ¾kLkkU {U Þun çkkík RÞkt nku økE fu {foÍw÷ ykir÷Þk (÷knkuh) {U rsMk RM÷k{e ¼kE Mku {uhe {w÷kfkík nwE Úke WLnkU Lku {wÍu RMke rfíkkçk fku ¾heËLku fk {~ðhk rËÞk Úkk. ËMko fu çkk’Ë {I Lku RM÷k{e ¼kRÞkU Mku {w÷kfkík fe ykih WLk Mku ViÍkLku MkwLLkík {wíkk-÷yk fhLku fu r÷Þu ÷u ÷e. RMk ¾qçk Mkqhík íknheh fu nh yuf Ãkihkyu Mku ðkrfyíkLk MkwLLkíkkU fk ViÍkLk Í÷f hnk Úkk, yLËkÍu íknheh rLknkÞík MkkËk ykih yk{ Vn{ fu ÃkZLku ðk÷k çknThu yÕVkÍ {U økkuíkkÍLk nku fh {ykLke fu ¼tðh {U VtMku rçkøkih rLknkÞík ykMkkLke Mku {õMkqË fu {kuríkÞkU íkf hMkkE Ãkk Mkfíkk ni. RMk rfíkkçk {U fe MkwLLkíkkU Ãkh y{÷ fhLku ÃÞkhu ykfk fe ykih ynfk{u R÷krnGÞn fe çkò yk-ðhe fe íkhøkeçk Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

15

RMk fËh ÃÞkhu yLËkÍ {U Ëe økE Úke fu . RLk Mkçk [eÍkU Lku {uhu ÍunTLk Ãkh RÂLíknkE øknhu Lkwfqþ {wh¥kçk rfÞu, h^íkk h^íkk {I Ëk’ðíku RM÷k{e fu ÃkkfeÍk {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku økÞk ykih LkurfÞkU fu r÷Þu f{h çkMíkk nku økÞk. LkeÍ {uhu MkkÚk MkkÚk {uhu íkeLk ¼kE ¼e Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku [wfu nI. 6 {whÍkE fr÷Þkt r¾÷ WXª yuf RM÷k{e ¼kE fu çkÞkLk fk ¾w÷kMkk ni : Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkøke Mku fç÷ {I {wyk-þhu fk yuf rçkøkzk nwðk VËo Úkk. Mkkunçkíku çkË fe çkËki÷ík økwLkknkU fe çkkuníkkík (fMkhík) rËLk çk rËLk rË÷ fku rMkÞkn Mku rMkÞkn íkh fhíke ò hne Úke zkÞsuMx ykih Lkkrð÷ ÃkZLku fk þkif íkku RMk nË íkf Úkk fu f¼e f¼e hkík ¼h zkÞsuMx ÃkZíkk hníkk Úkk, rVÕ{U rzhk{u Ëu¾Lku ykih økkLku çkksu MkwLkLku fe yiMke ÷ík Ãkze nwE Úke fu RLk fu rçkøkih LkªË ne Lk ykíke Úke LkeÍ RLxh Lkux Ãkh nÞkMkkuÍ {LkkrÍh Ëu¾ Ëu¾ fh yÃkLke Vq÷ Mke sðkLke fku ¾Íkt fu íkwLË ð íkuÍ ÚkÃkuzkU fu rMkÃkwËo fhLku {U {MkYV Úkk. {uhe RLk n-h-fíkkU ykih çkË yk’{kr÷ÞkU fe ðsn Mku õÞk yn÷u ¾kLkk ykih õÞk rh~íkuËkh Mk¼e {wÍ Mku çkuÍkh Úku. {uhe rçkøkze rÍLËøke fwA RMk íkhn Mktðhe fu yuf hkík {I Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

16

yÃkLke ¾k÷k fu ½h ðõík økwÍkhe fu r÷Þu rfMke Lkkrð÷ fe ík÷kþ {U Úkk fu y[kLkf {uhe LkÍh yuf ;e{ rfíkkçk Ãkh Ãkze rsMk Ãkh “ViÍkLku MkwLLkík” r÷¾k nwðk Úkk {I Lku WMk rfíkkçk fku WXk fh ÃkZLkk þwYy fh rËÞk. ÃÞkhu ykfk fe MkwLLkíkU, çkwÍwøkkoLku ËeLk fu ðkrfykík ykih Ëeøkh yn{ ð rË÷[MÃk {k’÷q{kík fu Mkçkçk {wÍu Þun rfíkkçk çknwík ¼÷e ÷øke r÷nkÍk {I ¾k÷k Mku RòÍík ÷u fh ðkun rfíkkçk ½h ÷u ykÞk ykih WMk fku ðõíkLk V ðõíkLk ÃkZLku ÷økk rsMk fe çk-h-fík Mku {uhu rË÷ fe {whÍkE fr÷Þkt r¾÷ WXª ykih {wÍ {U {wMçkík íkçËer÷Þkt YLkw{k nkuíke øk#. ík{k{ økwLkknkU Mku íkkiçkk fh fu Mkki{ku Mk÷kík ykih rÍ¢ku ËwYË fk ÃkkçkLË nku økÞk, MkwLLkíkkU ¼he RMk rfíkkçk Lku {uhe rÍLËøke fku ¼e MkwLLkíkkU fu Mkkt[u {U Zk÷ r÷Þk ykih {wÍu Mk÷kíkku MkwLLkík RMk ðõík {I fe hkn Ãkh økk{ÍLk fh rËÞk Úkk. y÷kfkE Mkín Ãkh ¾krË{ (rLkøkhkLk) fe nirMkGÞík Mku Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke fk{kU fe Äq{U {[kLku {U {MkYV nqt. 7 økkLku MkwLkLku Mku íkkiçkk ¾kLkÃkqh (Ãktòçk, ÃkkrfMíkkLk) fu yuf RM÷k{e ¼kE fu çkÞkLk fk ÷wççku ÷wçkkçk ni : {I Lku yuf {Ínçke ½hkLku {U ykt¾ ¾ku÷e, ðkr÷Ëu {kuníkh{ Lk{kÍe nkuLku fu MkkÚk Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

17

MkkÚk Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk Úku ykih Ëk’ðíku RM÷k{e fu {wÏíkr÷V Rsrík{kykík {U ¼e rþfoík rfÞk fhíku Úku ðkr÷Ë Mkkrnçk fe þ^fíkkU fe ðsn Mku n{U ¼e Lk{kÍ fe yËkRøke fe MkykËík nkrMk÷ nku òíke Úke {økh {uhe çkË rfM{íke fu {I WLk Mku AwÃk fh rVÕ{U Ëu¾íkk ykih økkLku MkwLkíkk Úkk. yuf hkuÍ {I Lku ½h {U ðkr÷Ë Mkkrnçk fku þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe fe {kÞkLkkÍ íkk÷eV “ViÍkLku MkwLLkík” fk {wíkk-÷yk fhíku ÃkkÞk. WLk fu {wíkk-÷yk fhLku fu çkk’Ë {I Lku ViÍkLku MkwLLkík fku ÃkZLkk þwYy rfÞk íkku {wÍu RMk çkkík fk yLËkÍk nwðk fu y{ehu yn÷u Mkw L Lkík ÃÞkhu ykfk Mku rfMk fËh {nççkík fhíku nI. {ÍeË {wíkk-÷yk rfÞk íkku {uhe LkÍh Mku yiMke rhðkÞkík ¼e økwÍhª fu rsLk {U çkË rLkøkkne fu nku÷Lkkf ykih ËËoLkkf yÍkçkkík fk íkÍrfhk Úkk WLk rhðkÞkík fku ÃkZ fh {uhk ytøk ytøk ¾kiVu ¾wËk Mku fktÃkLku ÷økk ykih WMke rËLk {I Lku yÕ÷kn fe çkkhøkkn {U røkzrøkzk fh rVÕ{U Ëu¾Lku ykih økkLku MkwLkLku Mku {I ¼e Ëk’ðíku Mkå[e íkkiçkk fh ÷e ykih yçk RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku økÞk nqt ykih Ëk’ðíku RM÷k{e fu MkwLLkíkkU ¼hu Rsrík{kykík {U rþfoík fku Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

18

yÃkLkk {k’{q÷ çkLkk [wfk nqt. yÕ÷kn fe y{ehu yn÷u MkwLLkík Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhík nku 8 MkkuÍu R~fu {wMíkVk çkhLkk÷k (fþ{eh) fu {wfe{ yuf RM÷k{e ¼kE fu íknhehe çkÞkLk fk ÷wççku ÷wçkkçk ni : íkç÷eøku fwhykLkku MkwLLkík fe yk÷{økeh økih rMkÞkMke íknhef Ëk’ðíku RM÷k{e fu ÃkkfeÍk {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkøke Mku fç÷ çkË rfM{íke Mku {uhk ÁßnkLk çkË {ÍnçkkU fe íkhV Úkk fu rsLnkU Lku {uhu yfkRËu Mknenk {U hÏLkk yLËkrÍÞkt fh fu {wÍu hknu hkMík Mku ¼xfk rËÞk Úkk, yfkRË fe RLk økw{ økw~íkk hknkU {U {wÍu rLkþkLku {ÂLÍ÷ fwA Þqt {wÞMMkh ykÞk fu yuf {híkçkk {wÍu Ëk’ðíku RM÷k{e fu n^íkkðkh MkwLLkíkkU ¼hu Rsrík{ky {U rþfoík fk Rr¥kVkf nwðk íkku RMk {knku÷ {U {wÍu çknwík ÷wíVku MkwYh r{÷k Rsrík{ky {U yuf {wçkÂÕ÷øku Ëk’ðíku RM÷k{e Lku ËkihkLku çkÞkLk “ViÍkLku MkwLLkík” Lkk{e rfíkkçk fu nðk÷u Mku “sqLkkøkZ” fu yuf ykrþfu hMkq÷ fk ðkrfyk MkwLkkÞk, R~fku {nççkík fe ðkun ËkMíkkt {uhu rsM{ku òt {U íkkÍøke ÷u ykE õÞqtfu r÷¾Lku ðk÷u Lku ðkun ðkrfyk RMk fËh ðkr÷nkLkk yLËkÍ {U r÷¾k Úkk fu íknheh fu {kuríkÞkU ne Mku WLk fu rË÷ {U AwÃku økkinhu R~f Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

19

fe y¬kMke nkuíke Úke ykih WLk yÕVkÍ fe íkkMkeh Úke fu rÍLËøke {U Ãkn÷e çkkh {I Lku yÃkLku yLËh yk-íkþu R~fu {wMíkVk fe íkÃkþ {nMkqMk fe Úke {I Lku WMk rfíkkçk fu çkkhu {U {k’÷q{kík nkrMk÷ fª íkku Ãkíkk [÷k fu ðkun þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe fe {kÞkLkkÍ ð {~nqhu Í{kLkk íkk÷eV ni, {uhu rË÷ {U WLk fe økkRçkkLkk yfeËík ÃkiËk nku økE ykih {I Ëk’ðíku RM÷k{e fu n^íkkðkh MkwLLkíkkU ¼hu Rsrík{ky {U ykLku òLku ÷økk ykih Þqt {uhu rË÷ {U çkË {ÍnçkkU Mku LkVhík ykih ykrþfkLku {wMíkVk Mku {nççkík rËLk çk rËLk Íkuh Ãkfzíke økE ykih {I Ëk’ðíku RM÷k{e fu {w~fçkkh {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku økÞk, {uhe ÏðkçkeËk rfM{ík òøk WXe ykih {wÍu nwMkq÷u RÕ{u ËeLk fe íkkiVef LkMkeçk nku økE. yks rçk VÍr÷ne íkyk÷k ËMkuo rLkÍk{e fu íkkr÷çku RÕ{ fe nirMkGÞík Mku RÕ{u ËeLk fu {kuíke [wLkLku {U {MkYV nqt ykih íkLÍe{e íkkih Ãkh rzðeÍLk Mkín Ãkh {sr÷Mku íkk’ðeÍkíku y¥kkrhGÞk {U yÃkLke r¾Ë{kík Ãkuþ fh fu Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke fk{kU fe íkh¬e fu r÷Þu fkuþkt nqt. 9 íkkhefe fu çkkË÷ Ax økyu RM÷k{ykçkkË (Ãktòçk, ÃkkrfMíkkLk) fu {wfe{ yuf Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

20

RM÷k{e ¼kE fu çkÞkLk fk ÷wççku ÷wçkkçk ni : Þun WLk rËLkkU fe çkkík ni fu sçk {I rÍÞkfkux (rMkÞk÷ fkux) {U yuf R÷urõxÙf ðfoþkìÃk Ãkh fk{ Mke¾íkk Úkk. {uhu MkkÚk fk{ fhLku ðk÷kU {U Mku Ëku yVhkË yiMku ¼e Úku rsLk fk íkyÕ÷wf çkË {ÍnçkkU Mku Úkk. {I h^íkk h^íkk WLk fu Ëk{u Vhuçk {U VtMkíkk [÷k økÞk ykih yuf ðõík ðkun ykÞk fu sçk {uhu ËwÁMík yfkRË fe R{khík rçkÕfw÷ r{M{kh nku økE. ¾wËk fk fhLkk yiMkk nwðk fu yuf hkík MkkuÞk nwðk Úkk fu rfM{ík ytøkzkE ÷u fh òøk WXe, Mkh fe ykt¾U íkku õÞk çkLË nw# rË÷ fe ykt¾U ¾w÷ øk#, õÞk Ëu¾íkk nqt fu {uhu Mkk{Lku {eXu {eXu ykfk, {ËeLku ðk÷u {wMíkVk sÕðk Vh{k nI {I Lku þhçkíku ËeËkh Mku yÃkLke ykt¾kU fe ÃÞkMk çkwÍkE fwA Ëuh çkk’Ë ykÃk íkþheV ÷u økyu, RMk rÍÞkhík fe çk-h-fík Mku rË÷ fk Ítøk Ëqh nku økÞk ykLku ðk÷u h-{ÍkLkw÷ {wçkkhf {U {wÍu MkwLLkíku yu’ríkfkV fe MkykËík nkrMk÷ nwE íkku ËkihkLku yu’ríkfkV R{k{ Mkkrnçk Lku yuf rfíkkçk çkLkk{ “ViÍkLku MkwLLkík” fk íkykÁV Ãkuþ fhíku nwyu ík{k{ {ku’íkrfVeLk fku RMk fu ÃkZLku fe íkhøkeçk rË÷kE íkku {uhu yLËh ¼e sÍçkk çkuËkh nwðk ykih {I Lku WMk rfíkkçk fk {wíkk-÷yk þwYy fh rËÞk. RMk fe çk-h-fík Mku {uhu rË÷ {U R~fu hMkq÷ fk [hkøk hkuþLk nku økÞk ykih MkkÚk ne MkkÚk ykfkyu Ëku Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

21

snkLk, Mkhðhu ÍeþkLk fe ZuhkU MkwLLkíkU ykih ËeLke {k’÷q{kík ¼e nkrMk÷ nw#. {I Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku økÞk ykih ykrnMíkk ykrnMíkk {I Lku yÃkLku ykÃk fku MkwLLkíkkU fu Mkkt[u {U Zk÷ r÷Þk. íkk Ë{u íknheh y÷kfkE {wþk-ðhík fu ¾krË{ (rLkøkhkLk) fe nirMkGÞík Mku {-ËLke fk{kU {U {MkYV nqt. 10 çku fhkrhÞkU fku fhkh yk økÞk yxf (Ãktòçk, ÃkkrfMíkkLk) fu {wfe{ yuf RM÷k{e ¼kE fu çkÞkLk fk ¾w÷kMkk ni fu : çkwhu {knku÷ ykih çkwhe Mkkunçkík fe ðsn Mku {I {wÏíkr÷V rfM{ fe çkwhkRÞkU fk ykËe nku [wfk Úkk ykih fMhíku RMÞkt fe ðsn Mku {uhk rË÷ rMkÞkn nkuíkk ò hnk Úkk. çkwhkRÞkt RMk fËh çkZ [wfe Úkª fu yÃkLku ykÃk Mku LkVhík fe çkkhøkkn nkuLku ÷øke Úke çkMkk yðfkík íkku yÕ÷kn {U Ëwyk fhíkk fu Þk R÷kne {wÍu Lkuf {knku÷ yíkk Vh{k ykr¾h fkh yuf hkuÍ {uhe {whkË çkh ykE, yÕ÷kn fk fhLkk fwA yiMkk nwðk fu {uhe {w÷kfkík Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku {wLMkr÷f yuf RM÷k{e ¼kE Mku nwE íkku {I Lku WLk fu Mkk{Lku rfMke RM÷k{e rfíkkçk fu ÃkZLku fk þkif Íkrnh rfÞk íkku WLnkU Lku þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

22

rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe fe íkk÷eV çkLkk{ “ViÍkLku MkwLLkík” ÃkZLku fu r÷Þu Ëe, RMk fËh rË÷[MÃk ykih {k’÷q{kíke rfíkkçk {I Lku yÃkLke rÍLËøke {U f¼e Lk ÃkZe Úke {I Lku rMkVo ykih rMkVo 21 rËLk fu yLËh WMk rfíkkçk fk yÔð÷ íkk ykr¾h {wíkk-÷yk fh r÷Þk RMk fe Ãkwh yMkh íknheh Lku {uhu rË÷ fe ËwLÞk çkË÷ zk÷e, {I Lku Ëk’ðíku RM÷k{e fu n^íkkðkh MkwLLkíkkU ¼hu Rsrík{ky {U rþfoík fku yÃkLkk {k’{q÷ çkLkk r÷Þk ykih rVh ykrnMíkk ykrnMíkk økwLkknkU Mku Awxfkhk LkMkeçk nkuLku ÷økk rçk÷ ykr¾h {I Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku økÞk. [unhu Ãkh ÃÞkhu ykfk fe {nççkík fe rLkþkLke ËkZe {wçkk-hfk ykih Mkh Ãkh MkçÍ MkçÍ R{k{k þheV fk íkks Mks økÞk ykih {wÍu Lkufe fe Ëk’ðík fe Äq{ {[kLku ykih MkwLLkíkU yk{ fhLku fe yÍe{ MkykËík nkrMk÷ nku økE. yçk {I yÃkLku rË÷ {U MkwfqLk fe Ëki÷ík Ãkkíkk nqt. yÕ÷kn fe y{ehu yn÷u MkwLLkík Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhík nku 11 ykt¾U y~f çkhMkkíke hnª {wÍ^Vh økZ (Ãktòçk, ÃkkrfMíkkLk) fu yuf RM÷k{e ¼kE fu íknhehe çkÞkLk fk ¾w÷kMkk ni : {I RÂLíknkE çkË yÏ÷kf Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

23

ð çkË rfhËkh Úkk, íkfuo Lk{kÍ fk ykËe nkuLku fu MkkÚk MkkÚk {wÏíkr÷V økwLkknkU fu y{hkÍ {U økrh^íkkh Úkk. {ÍeË çkh ykt çkË yfe-Ëøke fk ¾kiV ¼e Ëk{Lk økeh Úkk õÞqtfu n{khu y÷kfu {U çkË {Ínçk çkË yfe-Ëøke Vi÷kLku fu r÷Þu ykÞk fhíku ykih {wMkÕ{kLkkU fu E{kLk AeLkLku fu Ëh Ãki nkuíku, {uhe ¾wþ LkMkeçke fu yuf yÍeÍ Lku {wÍu yuf rfíkkçk çkLkk{ “ViÍkLku MkwLLkík” Ëe ykih WMk fku ÃkZLku fe íkkfeË ¼e fe. sçk {I Lku WMk rfíkkçk fk {wíkk-÷yk rfÞk íkku ÞfeLk fersÞu fu R~fku {nççkík Mku {k’{qh ykih ÃkLËku LkMkeník Mku ¼hÃkqh WMk íknheh fku ÃkZ fh y~fu LkËk{ík fk Mki÷kçk Ãk÷fkU fk çkLË íkkuzíkk nwðk ykt¾kU Mku òhe nku økÞk ykih þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe fe {nççkík ð yfeËík {uhu rË÷ {U ½h fhíke økE. RMk rfíkkçk Mku {k’÷q{ nku hnk Úkk fu y{ehu yn÷u MkwLLkík fku {ËeLku fu íkksËkh, Ëku yk÷{ fu {kr÷fku {wÏíkkh, n{ økheçkkU fu øk{ økwMkkh, þVeyu hkuÍu þw{kh, rçk RÍLku ÃkhðËo økkh økiçkkU Ãkh ¾çkhËkh Mku RMk fËh ðkr÷nkLkk ÃÞkh ni fu RMk rfíkkçk {U snkt ¼e {-ËLke ykfk fk rÍ¢u ¾ih ykÞk rLknkÞík yËçk Mku rÍ¢ Vh{kÞk {I RLk Mku çkunË {w-íkyÂMMkh nwðk ykih RLk fe Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

24

rÍÞkhík fk þkif {wÍu çkkçkw÷ {ËeLkk (fhk[e) ¾ª[ ÷kÞk, ðnkt ÃknkU[ fh yuf RM÷k{e ¼kE fu n{hkn {I yk÷{e {-ËLke {foÍ ViÍkLku {ËeLkk ykÞk ykih y{ehu yn÷u MkwLLkík fe rÍÞkhík fu MkkÚk MkkÚk {w÷kfkík ð ËMík çkkuMke fk þhV ¼e ÃkkÞk ykih ykÃk fu Íheyu rMkÂÕMk÷yu ykr÷Þk fkrËrhGÞk h-ÍrðGÞk y¥kkrhGÞk {U Ëkr¾÷ nku økÞk. y{ehu yn÷u MkwLLkík yuf Mkå[u ykrþfu hMkq÷ ne Lknª çkÕfu ðr÷GÞu fkr{÷ ¼e nI õÞqtfu Þun yuf ðr÷GÞu fkr{÷ ne fe íkku LkÍhu rð÷kÞík fk Lkíkeò ni fu {uhu siMkk økwLkknøkkh økwLkknkU Mku çkuÍkh nku fh yks Mkki{ku Mk÷kík fk ÃkkçkLË çkLk [wfk ni. 12 ðkr÷ËiLk fk Ríkkyík økwÍkh çkLk økÞk çkhu÷e þheV (rnLË) fu y÷kfu þeþøkZ {U {wfe{ yuf RM÷k{e ¼kE fu çkÞkLk fk ¾w÷kMkk Ãkuþu r¾Ë{ík ni : {I økwLkknkU fe íkkhef ðkrËÞkU {U ¼xf hnk Úkk, LkurfÞkU Mku fkuMkkU Ëqh, økwLkknkU Mku ¼hÃkqh rÍLËøke økwÍkh hnk Úkk. Lk{kÍkU {U MkwMíke fhLku, ËkZe {wtzðkLku ykih rLkík Lkyu VuþLk yÃkLkkLku fu MkkÚk MkkÚk çknLk ¼kRÞkU fku rçk÷k ðsn zktx zÃkx ykih ðkr÷ËiLk Mku íkÕ¾ f÷k{e ¼e {uhu {k’{q÷kík fk rnMMkk çkLk [wfu Úku. R÷kðk yͪ rVÕ{U rzhk{u Ëu¾Lku fk ¼e þkifeLk Úkk, {uhe ¾Íkt hMkeËk Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

25

rÍLËøke {U çknkh Þqt ykE fu ¾wþ rfM{íke Mku {wÍu y{ehu yn÷u MkwLLkík fe {kÞkLkkÍ íkk÷eV “ViÍkLku MkwLLkík” fk {wíkk-÷yk fhLku fk Rr¥kVkf nwðk. RMk rfíkkçk fe Ãkwh íkkMkeh íknheh Lku {uhu yLËh økkuÞk yuf LkE Yn Vqtf Ëe {I yÃkLku Mkkrçkfk økwLkknkU Ãkh y~fu LkËk{ík çknk fh hçk fe çkkhøkkn {U çkÂÏþþ ð {ÂøVhík fk íkkr÷çk nwðk ykih ykRLËk økwLkkn Lk fhLku fk yÍT{ rçk÷ sÍT{ rfÞk. íkk Ë{u íknheh ViÍkLku MkwLLkík fe çk-h-fík Mku Lk rMkVo Lk{kÍkU fe ÃkkçkLËe LkMkeçk nku økE ni çkÕfu {I Lku [unhu Ãkh ËkZe þheV Mkò ÷e ykih rVÕ{kU rzhk{kU fe LkwnqMkík Mku ¼e Lkòík r{÷ økE LkeÍ çknLk ¼kRÞkU fu MkkÚk þ^fík fk çkhíkkð fhLku ðk÷k ykih ðkr÷ËiLk fk {wíkey ð Vh{kt çkhËkh çkLk økÞk nqt. yÕ÷kn fe y{ehu yn÷u MkwLLkík Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhík nku 13 çkwøÍ ð yËkðík fe ykøk çkwÍ økE MkϾh (çkkçkw÷ RM÷k{, rMkLÄ) fu {wfe{ yuf RM÷k{e ¼kE fu íknhehe çkÞkLk fk ¾w÷kMkk ni : MkçÍ MkçÍ R{k{u ðk÷kU fku Ëu¾ fh Lk òLku õÞqt çkwøÍku nMkË fe yuf ykøk {uhu MkeLku {U ¼zf WXíke ykih {I WLk fu fheçk Lk òíkk. rVh yuf rËLk ðkun ykÞk fu {I ¾wË RMke {-ËLke {knku÷ fk nku fh hn økÞk, {uhe rÍLËøke {U Þun íkçËe÷e RMk íkhn YLkw{k nwE fu Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

26

yuf {híkçkk {wÍu “ViÍkLku MkwLLkík” ÃkZLku fk {kify r{÷k íkku Ëki h kLku {w í kk-÷yk RMk rfíkkçk fu yu f çkkçk “Vi Í kLku rçkÂM{Õ÷kn” {U sçk {I Lku ðkun rnfkÞík ÃkZe rsMk {U RMk çkkík fk rÍ¢ Úkk fu “rçkÂM{Õ÷kn” fe çk-h-fík Mku yuf ÷zfe fe òLk Íkyuy nkuLku Mku çk[ økE íkku {I nihkLk hn økÞk fu yÕ÷kn fu Lkk{ {U RMk fËh íkkMkeh ni {ÍeË RMk rfíkkçk fku siMku siMku ÃkZíkk økÞk Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ fe {nççkík {uhu rË÷ {U ÃkiËk nkuíke økE ykih LkurfÞkU fk ÍunTLk çkLkíkk økÞk [wLkkL[u {I Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku økÞk RMke {-ËLke {knku÷ fe çk-h-fík Mku {I Lku òr{yíkw÷ {ËeLkk {U ËMkuo rLkÍk{e (ykr÷{ fkuMko) fu r÷Þu Ëkr¾÷k ÷u r÷Þk. ËMkuo rLkÍk{e {wfB{÷ fhLku fu çkk’Ë Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke fk{kU {U {MkYV nqt. yÕ÷kn fe y{ehu yn÷u MkwLLkík Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhík nku 14 økw÷þLku nÞkík fku þkËkçk fh rËÞk økw÷Íkhu íkÞçkk (MkhøkkuÄk, Ãktòçk, ÃkkrfMíkkLk) fu {wfe{ yuf RM÷k{e ¼kE fu íknhehe çkÞkLk fk ÷wççku ÷wçkkçk ni : RMk {-ËLke {knku÷ Mku fç÷ {I çknwík ne rçkøkzu nwyu rfhËkh fk {kr÷f Úkk LkeÍ fwhykLkku MkwLLkík Ãkh y{÷ Ãkihk nkuLku Mku ÞõMkh {nY{ Úkk rÍLËøke RLne ÃkwhÃku[ ykih íkkhef hknkU {U Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

27

¼xõíku nwyu økwÍh hne Úke, rçk÷ ykr¾h Þun çku hkn-hðe ykih ÍwÕ{ík ð íkkhefe fkVqh nwE ykih ðkun RMk íkhn fu {wÍu þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe fe {kÞkLkkÍ íkk÷eV “ViÍkLku MkwLLkík” nkrMk÷ nku økE, {I ðõíkLk V ðõíkLk RMk fk {wíkk-÷yk fhíkk hnk ykih Þqt rËLk çk rËLk {uhu yÏ÷kf {U rLk¾kh ykíkk økÞk ykih LkurfÞkt fhLku fk sÍçkk ¼e rË÷ {U çkuËkh nkuíkk økÞk rçk÷ ykr¾h {I økwLkknkU ¼he rÍLËøke Mku íkkRçk nku fh Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku økÞk ykih yks {wÍu Þun çkíkkíku nwyu RÂLíknkE ¾wþe nku hne ni fu íkk Ë{u íknheh {I Ëk’ðíku RM÷k{e fu þku’çkyu íkk’ðeÍkíku y¥kkrhGÞk {U yÃkLke r¾Ë{kík Ãkuþ fh hnk nqt. 15 ËkZe Lknª fxðkŸøkk MkϾh (çkkçkw÷ RM÷k{, rMkLÄ) fu yuf RM÷k{e ¼kE yÃkLke rÍLËøke fe yuf çknkh çkÞkLk Vh{kíku nI rsMk fk ¾w÷kMkk Ãkuþu r¾Ë{ík ni : {I fw£ fe íkkherfÞkU {U ¼xf hnk Úkk, Þun þk’çkkLkw÷ {wyÍTÍ{ rMk. 1418 rn. çk {wíkkrçkf rËMkBçkh rMk. 1997 E. fe çkkík ni fu ¾wËkyu hn{kLk fk yunMkkLku yÍe{ fu WMk Lku {wÍ økwLkknøkkh fku Ëki÷íku E{kLke Mku MkhVhkÍ Vh{kÞk fu {I Lku yuf ykr÷{u ËeLk fu nkÚk Ãkh Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

28

RM÷k{ fçkq÷ rfÞk. {økh ËkRhyu RM÷k{ {U Ëkr¾÷ nkuLku fu çkk’Ë {I RMk þþkuÃkLs {U {wçík÷k nku økÞk fu RM÷k{ fk Ëk’ðuËkh nh rVfko yÃkLku ykÃk fku yn÷u nf økËkoLkíkk ni íkku ykr¾h RLk {U Mku nf Ãkh fkiLk ni ? {uhe ¾wþ LkMkeçke fu {wÍu Ëk’ðíku RM÷k{e fk {-ËLke {knku÷ {wÞMMkh yk økÞk, RMk {knku÷ Mku ðkçkMíkøke fu çkk’Ë {I Lku y{ehu yn÷u MkwLLkík nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe fe þkunThyu ykVkf íkk÷eV “ViÍkLku MkwLLkík” fk {wíkk-÷yk rfÞk íkku çku MkkÏíkk {uhu rË÷ {U yn÷u MkwLLkík ð s{kyík fe {nççkík ½h fh økE ykih {wÍ Ãkh Þun ðkÍun nku økÞk fu yn÷u MkwLLkík ne yn÷u nf nI. RMk rfíkkçk fu Ãkwh íkkMkeh yÕVkÍ fe çk-h-fík Mku {I MkwLLkíkkU fk ÃkkçkLË nkuíkk økÞk. {I Lku [unhu Ãkh ÃÞkhu ykfk fe MkwLLkíku {wçkk-hfk (ËkZe þheV) ¼e Mkò ÷e ykih ynTË rfÞk fu yçk Ïðkn {uhe økhËLk fx òyu {økh {uhe ËkZe Lknª fxuøke. íkk Ë{u íknheh {I Ëk’ðíku RM÷k{e fu òr{yíkw÷ {ËeLkk ViÍkLku {ËeLkk (MkϾh) {U LkkrÍ{u sËTð÷ fe nirMkGÞík Mku r¾Ë{kík Mkh yLò{ Ëu hnk nqt Ëwyk ni fu yÕ÷kn {wÍu RMk {knku÷ {U RÂMíkfk{ík yíkk Vh{kyu. yÕ÷kn fe y{ehu yn÷u MkwLLkík Ãkh hn{ík nku ykih RLk fu MkËfu n{khe {ÂøVhík nku Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

29

ykÃk ¼e {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku òRÞu ¾hçkqÍu fku Ëu¾ fh ¾hçkqÍk htøk Ãkfzíkk ni, rík÷ fku økw÷kçk fu Vq÷ {U h¾ Ëku íkku WMk fe Mkkunçkík {U hn fh økw÷kçke nku òíkk ni. RMke íkhn íkç÷eøku fwhykLkku MkwLLkík fe yk÷{økeh økih rMkÞkMke íknhef Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku fh ykrþfkLku hMkq÷ fe Mkkunçkík {U hnLku ðk÷k yÕ÷kn ykih WMk fu hMkq÷

fe {unhçkkLke Mku çku ðfTyík

ÃkÚÚkh ¼e yLk{ku÷ nehk çkLk òíkk, ¾qçk søk-{økkíkk ykih yiMke þkLk Mku Ãkifu ys÷ fku ÷ççkif fníkk ni fu Ëu¾Lku MkwLkLku ðk÷k RMk Ãkh h~f fhíkk ykih yiMke ne {kiík fe ykhÍq fhLku ÷økíkk ni. ykÃk ¼e íkç÷eøku fwhykLkku MkwLLkík fe yk÷{økeh økih rMkÞkMke íknhef Ëk’ðíku RM÷k{e fu {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nku òRÞu. yÃkLku þnh {U nkuLku ðk÷u Ëk’ðíku RM÷k{e fu n^íkkðkh MkwLLkíkkU ¼hu Rsrík{ky {U rþfoík ykih hknu ¾wËk {U MkVh fhLku ðk÷u ykrþfkLku hMkq÷ fu {-ËLke fkrV÷kU {U MkVh fersÞu ykih þi¾u íkhefík y{ehu yn÷u MkwLLkík fu yíkk fËko {-ËLke RLyk{kík Ãkh y{÷ fersÞu ykÃk fku ËkuLkkU snkt fe ZuhkU ¼÷kRÞkt LkMkeçk nkUøke. {õçkq÷ snkt ¼h {U nku Ëk’ðíku RM÷k{e MkËfk íkwÍu yi hççku øk^Vkh {ËeLku fk Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

30

økkih Mku ÃkZ fh Þun Vkì{o Ãkwh fh fu íkVMke÷ r÷¾ ËersÞu

òu RM÷k{e ¼kE Vi Í kLku Mkw L Lkík Þk y{ehu yn÷u Mkw L Lkík fu fwíkwçkku hMkkR÷ MkwLk Þk ÃkZ fh, çkÞkLk fe furMkx MkwLk fh Þk n^íkkðkh, MkqçkkE ð çkiL k÷ yfðk{e Rsrík{kykík {U rþfo í k Þk {-ËLke fkrV÷kU {U MkVh Þk Ëk’ðíku RM÷k{e fu rfMke ¼e {-ËLke fk{ {U þw{qr÷GÞík fe çk-h-fík Mku {-ËLke {knku÷ Mku ðkçkMíkk nwyu, rÍLËøke {ut {-ËLke RÂLf÷kçk çkhÃkk nwðk, Lk{kÍe çkLk økyu, ËkZe, R{k{k ðøkihk Mks økÞk, ykÃk fku Þk rfMke yÍeÍ fku nihík ytøkuÍ íkkih Ãkh rMknTník r{÷e, ÃkhuþkLke Ëqh nwE, Þk {híku ðõík fr÷{yu íkÂGÞçkk LkMkeçk nwðk Þk yåAe nk÷ík {U Yn fçÍ nwE, {nqo{ fku yåAe nk÷ík {U Ïðkçk {U Ëu¾k, rçkþkhík ðøki h k nw E Þk íkk’ðeÍkíku y¥kkrhGÞk fu Íheyu ykVkík ð çkr÷GÞkík Mku Lkòík r{÷e nku íkku nkÚkkU nkÚk RMk Vkì{o fku Ãkwh fh ËersÞu ykih yuf MkVnu Ãkh ðkrfyu fe íkVMke÷ r÷¾ fh RMk Ãkíku Ãkh r¼sðk fh yunMkkLk Vh{kRÞu “ViÍkLku {ËeLkk, ºke fkurLkÞk çkøke[u fu ÃkkMk, r{hÍk Ãkqh, yn{Ë ykçkkË økwshkík. (þku’çkyu y{ehu yn÷u MkwLLkík {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk)” Lkk{ {y ðÂÕËGÞík :....................................... W{ú....... rfLk Mku {wheË Þk íkkr÷çk nI.................................................. ¾ík r{÷Lku fk Ãkíkk........................................................... VkuLk LkBçkh ({y fkuz) :.................. E {uR÷ yuzÙuMk ............................ RÂLf÷kçke furMkx Þk rhMkk÷u fk Lkk{ :................................ MkwLkLku, ÃkZLku Þk ðkrfyk YLkw{k nkuLku fe íkkhe¾/{neLkk/Mkk÷:................ rfíkLku rËLk fu {-ËLke fkrV÷u {U MkVh rfÞk : .......................... {kisqËk íkLÍe{e rÍB{kËkhe........................... {wLËrhsyu çkk÷k Íhkyuy Mku òu çk-h-fíkU nkrMk÷ nw#, Vw÷kt Vw÷kt çkwhkE Aqxe ðkun íkVMke÷Lk ykih Ãkn÷u fu y{÷ fe firVGÞík (yøkh Rçkúík fu r÷Þu r÷¾Lkk [knU) {-Mk÷Lk VuþLk ÃkhMíke, zfiíke ðøkihk ykih y{ehu yn÷u MkwLLkík fe Íkíku {wçkk-hfk Mku Íkrnh nkuLku ðk÷e çk-hfkík ð fhk{kík fu “E{kLk yVhkuÍ ðkrfykík” {fk{ ð íkkhe¾ fu MkkÚk yuf MkVnu Ãkh ík^Mke÷Lk íknheh Vh{k ËersÞu. Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


ykt¾kU fk íkkhk

31

{-ËLke {~ðhk

þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík nÍhíku yÕ÷k{k {ki ÷ kLkk yçkq rçk÷k÷ {w n B{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe Ëkihu nkrÍh fe ðkun ÞøkkLkyu hkuÍøkkh nMíke nI fu rsLk Mku þ-hVu çkiyík fe çk-h-fík Mku ÷k¾kU {wMkÕ{kLk økwLkknkU ¼he rÍLËøke Mku íkkRçk nku fh yÕ÷knw hn{kLk fu ynfk{ ykih WMk fu ÃÞkhu nçkeçku fe MkwLLkíkkU fu {wíkkrçkf Ãkwh MkwfqLk rÍLËøke ÷çkeçk çkMkh fh hnu nI. ¾ih ÏðkrnÞu {wÂM÷{ fu {wfÆMk sÍçku fu íknTík n{khk {-ËLke {~ðhk ni fu yøkh ykÃk y¼e íkf rfMke ò{uyu þhkRík Ãkeh Mkkrnçk Mku çkiyík Lknª nwyu íkku þi¾u íkhefík y{ehu yn÷u MkwLLkík fu VwÞqÍ ð çk-hfkík Mku {wMíkVeË nkuLku fu r÷Þu RLk Mku çkiyík nku òRÞu. ËwLÞk ð ykr¾hík {U fkBÞkçke ð Mkw¾o-YE LkMkeçk nkuøke.

{wheË çkLkLku fk íkhefk

yøkh ykÃk {wheË çkLkLkk [kníku nI, íkku yÃkLkk ykih rsLk fku {wheË Þk íkkr÷çk çkLkkðkLkk [kníku nI WLk fk Lkk{ Lke[u íkhíkeçk ðkh {y ð÷rËGÞík ð W{ú r÷¾ fh “ViÍkLku {ËeLkk, ºke fkurLkÞk çkøke[u fu ÃkkMk, r{hÍk Ãkqh, yn{ËykçkkË økwshkík. ({sr÷Mku {õíkqçkkíkku íkk’ðeÍkíku y¥kkrhGÞk)” fu Ãkíku WLnU ¼e rMkÂÕMk÷yu fkrËrhGÞk h-ÍrðGÞk Ãkh hðkLkk Vh{k ËU, íkku y¥kkrhGÞk {U Ëkr¾÷ fh r÷Þk òyuøkk. (Ãkíkk $økúuÍe fu furÃkx÷ nwYV {U r÷¾U) E.Mail : attar@dawateislami.net

Lkk{ ð Ãkíkk çkkì÷ ÃkuLk Mku ykih rçkÕfw÷ MkkV r÷¾U, økih {~nqh Lkk{ Þk yÕVkÍ Ãkh ÷krÍ{Lk yu’hkçk ÷økkyut. yøkh ík{k{ Lkk{kU fu r÷Þu yuf ne Ãkíkk fkVe nku íkku ËqMkhk Ãkíkk r÷¾Lku fe nksík Lknª. (2) yuzÙuMk {U {nh{ Þk Mkh ÃkhMík fk Lkk{ ÍYh r÷¾U (3) y÷øk y÷øk {õíkqçkkík {tøkðkLku fu r÷Þu sðkçke r÷VkVu MkkÚk ÍYh RhMkk÷ Vh{kyut. (1)

LkBçkh þw{kh

Lkk{

{Ëo/ ykihík

rçkLk / rçkLíku

çkkÃk fk Lkk{

W{ú

{wfB{÷ yuzÙuMk

{-ËLke {~ðhk : RMk Vkì{o fku {nVqÍ fh ÷U ykih RMk fe {ÍeË fkìrÃkÞkt fhðk ÷U. Ãkuþfþ : {sr÷Mku y÷ {ËeLkíkw÷ RÂÕ{GÞk


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.