sıkıldıkları iş hayatlarından kaçış amaçlıdır. Ama aralarından bir kısmı kendilerinin bile nasıl çektiklerine şaşırdıkları üç kare fotoğraf ve yetersiz tecrübeleriyle fotoğraf sanatçısı gibi dolaşırlar. Bir kısmı fotoğrafçılara yakın durarak, bir kısmı da maddi olanaklarını kullanarak bu duruşu sürdürürler. Bilgisizdirler, fotoğrafın basit teknikleri dışında hiçbir şey bilmezler; bu yüzden yaptıkları işten zevk almazlar ve karşılarındakilere de zevk vermezler, Ben bunlara orgazm taklidi yaparak yaşayan fotoğrafçılar diyorum. Yeryüzünde fotoğraf adına kalmaları imkansızdır. Bu yüzden vakit varken başka sanat dallarının pratiklerini denemelidirler. Söylediklerimin asla yanlış anlaşılmasını istemem. Dünyanın en güzel şeyi amatörlüktür. Esası keyif almak, bilgilenmek ve paylaşmak ve dünyada kendi gibi olan insanları bilmek üzerine kuruludur. Ama çevremize şöyle bir baktığımızda fotoğraf konusunda, bu maddelerin nahif uzantıları yerine, daha sert kısımlarının gündeme getirildiğini görürüz. Çünkü bilgi ortalıkta dolaşmıyordur. Bunun yolu eğitimden geçmektedir. Herhangi bir konuda bilgi sahibi olmayan ve uzmanlaşmamış bir kişinin yapabileceği bir iş değildir fotoğraf. Eğitim şarttır ama bunun anlamı ille de fotoğraf bölümü okumak değildir, hatta mümkünse benim görüşüm yan konulardan birini seçerek iyi bir eğitim en iyisidir. Fotoğrafın geleceğini anlamak için, geçmişini bilmek gerekir; eski dergilere bakarsanız, 25 yıl öncesinden başarılı ve çalışkan amatörleri bile fotoğraf arenasından silinmişlerdir. Türkiye’de özellikle fotoğraf konusunda artık kimse amatörüm demiyor, ben fotoğrafçıyım diyor. Üstelik kendisini çok önemli sanıyor, yetersiz bilgisiyle ortalık karıştırıyor. Çok kere büyük bir iddia ile ve zevk almadan bu işi yapıyor. Fotoğrafın duru güzelliği, ne yazık ki kendini bilmez yeni yetme hokkabazlar tarafından geçici olarak gölgelenmiştir. Yarışmalarda aynı kişi tarafından gönderilmiş gibi duran, aynı tekniklerin kullanıldığı, 20’li, 30’lu fotoğraf gruplarına rastlıyoruz. Bakıyoruz ki, kişiler ayrı ama fotoğraflar aynı. Özgün olmak içerikte ve yaklaşımda başlıyor, biçimde değil. Özellikle genç fotoğrafçılar bunu bilmek zorundalar. Bilgisiz, kuramsız fotoğraf olmaz!
Bir kere iyi fotoğraflarda her zaman mükemmel anlar vardır. O fotoğraflardaki an, ne bir saniye öncesi ne bir saniye sonrası olabilecek türdendir. Alternatifi düşünülemez bile. İşte bunu görmek için bilgi ve estetik görüşe gereksinim vardır. Bu fotoğraf, kendinden önce çekilmiş fotoğraflara ve sanat tarihine nasıl bir gönderme yapmaktadır… Işık, renk, kompozisyon ve leke dengesi nasıldır; kendisi dışında başka neleri çağrıştırmaktadır. Bu önü “açık yapıt”ın ikinci ve daha derin bir bakışla okuması yapıldığında yeni olarak neler bulabiliriz. Resim, sinema, fotoğraf ve sinema tarihi ile ilgili bilgileriniz yetersizse zaten çekilen fotoğrafın koordinatları asla saptanamamakta ve böylece fotoğraf okuması yapılamamaktadır. Eleştiri yok, özeleştiri yok yetersiz düşünce ve eksik felsefelerin üzerinden fotoğraflar üretilmeye çalışılıyor ve ne yazık ki hayal kırıklığı yaşanıyor. Eleştirinin ve eleştirmenin olması için bilgi üzerinden hareket etmek gerekiyor. Ama benim kanım, maksimum 10 yıl içinde gereksiz kalabalık yapan fotoğraflar ortadan kaybolacak, dünyadaki her şeyi çekmekten sıkılan fotoğrafçılar makinelerini bir yana bırakacaklar, belki de film çekmeye ya da o günün modası (ne olacaksa) onu yapmaya başlayacaklar. Ben günümüzde, kendi adıma fotoğraftan daha çok bir fotoğrafçı eleştirisine gereksinim olduğuna inandığım için bu yazımı insan odaklı olarak yazdım. Başka ne diyeyim: “Yar bana bir eğlence medet!” ya da “Çekmeyen kalmasın!”dan başka… Merih AKOĞUL
øøø
Her Türk fotoğrafçı doğar… Ama herkes fotoğrafçı olmak zorunda değil. Ben niye amatör olarak davalara giremiyorum, kadavra kesemiyorum. Bankaya memur olamıyorum, birinci ligde futbol oynayamıyorum, otomobil tamirciliği yapamıyorum. Çünkü bilgim eksik ve bu bu konulardaki deneyimsizliğim hemen belli olur. Ama çekilen tüm fotoğraflar birbirine benzediği için bu durum ortaya çıkmıyor. 45