Food Future kruist de degens met voedselverspilling

Wereldwijd wordt bijna één derde van het geproduceerde voedsel niet geconsumeerd en dat wat wordt geconsumeerd is vaak niet gezond of duurzaam geproduceerd. Haarlem Food Future, een team van professionals, zet zich in om dat structureel te veranderen.

Duurzaamheid en gezondheid als basis

Voorzitter van de stichting Haarlem Food Future (HFF), Marjan de Boer, heeft jarenlange wetenschappelijke ervaring op het gebied van het verduurzamen van het voedselsysteem en weet dus goed wat daarvoor nodig is. Haarlem Food Future heeft een duidelijke strategie als het gaat om de toekomst van ons voedsel in Haarlem. ‘Omdat in Haarlem veel voedsel wordt geconsumeerd richten wij ons in eerste instantie op het duurzamer maken van consumptie. Dan moet je b.v. denken aan het verminderen van voedselverspilling bij de mensen thuis, we gooien 34 kg pp per jaar weg bij de supermarkten en in de horeca. En daarnaast willen we álle inwoners van Haarlem er van bewust maken dat je met je voedselkeuze niet alleen invloed hebt op je eigen gezondheid maar ook op je directe omgeving en het klimaat. Dus als we voor gezondere producten kiezen, wat minder vlees gaan eten, veel minder eten weggooien en meer seizoensproducten uit de regio gaan eten, zetten we grote stappen vooruit. Op al die gebieden zijn er vaak al prachtige initiatieven en daar zetten we ons voor in. Wij nemen daarin dan een strategische en faciliterende rol op ons, waarbij we met name samenwerking heel erg belangrijk vinden om de impact van deze initiatieven zo groot mogelijk te krijgen.’ Dat is een belangrijk aspect waar HFF zich hard voor inzet, zoals Marjan het verduidelijkt: ‘Er is veel kennis aanwezig, ook bij de kleinere initiatieven. Daarvoor werken we waar mogelijk samen met allerhande partijen in de stad zoals de gemeente en hun Cities 2030 project, het NME (red. Natuur en Milieu Educatie centrum), grotere en kleinere ondernemers, brancheorganisaties, financiële instellingen zoals de Rabobank, onderwijs, onderzoek en vrijwilligers. We proberen zoveel mogelijk initiatieven te verbinden en te ondersteunen, van elkaar te leren, kennis te delen en resultaten te boeken. Het lukt lang niet altijd hoor en ook corona heeft veel hoopvolle projecten op achterstand gezet. Maar het afgelopen jaar heeft ons ook geleerd dat we echt resultaten moeten gaan boeken om er voor te zorgen dat gezond en duurzaam geproduceerd eten voor íedereen beschikbaar en betaalbaar is en dat we daar niet achteloos mee omgaan. Bewustwording en educatie spelen daar een centrale rol in. Zo wordt momenteel een leerlijn ontwikkeld voor basisscholen waarmee kinderen leren hoe je van voedselresten weer nieuw voedsel kunt maken door bijvoorbeeld oesterzwammen te laten groeien op koffieprut’.

Sociaal maatschappelijke impact

De tijd lijkt rijp om serieuze stappen te zetten naar de stad van de toekomst. Ons milieu en de daarbij horende klimaatveranderingen, het krimpen van groene gebieden in en rond de stad, onze gezondheid, het zijn allemaal onderwerpen die steeds belangrijker aan het worden zijn. De stichting ziet mogelijkheden om die verschillende onderdelen te koppelen.. Marjan geeft een aantal treffende voorbeelden: ‘Wij hebben met de stichting bijgedragen aan de ontwikkeling van het Tenminste-houdbaar-tot diner, waarbij met over de verkoop datum producten werd gewerkt. Zulke initiatieven spreken tot de verbeelding omdat er grote namen en organisaties aan zijn verbonden, zoals de gemeente, Albert Heijn Vos, Van der Valk Haarlem en sterrenchef Jozua Jaring. Ook de promotie van de Doggy-bag was erg succesvol. Steeds meer restaurants gaven overgebleven eten mee aan de gasten, waardoor minder eten in de afvalbak belandt. Of het werk van de Gered Voedsel Schakelaar die verbindingen legt tussen supermarkten die aan het eind van de dag eten moeten weggooien omdat de houdbaarheidsdatum bijna is bereikt en sociale initiatieven waar met die producten diezelfde dag gekookt wordt. Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen de supermarkt Plus in Haarlem Noord en HVO Querido waar gekookt wordtvoor kwetsbare mensen die dat nodig hebben.

Groene steden

Naast het verduurzamen van de voedselconsumptie en het verminderen van voedselverspilling, is er ook altijd veel winst te behalen als het gaat om de productie en het transport van ons eten. HFF zet zich dan ook in voor stadslandbouw, een groenere stad voor inwoners en bedrijven en het stimuleren van een circulaire economie. Met steun van de gemeente Haarlem worden promotiefilmpjes gemaakt van organisaties die zich hiervoor inzetten en een voorbeeldfunctie hebben. Zoals de Oesterzwammerij, die oesterzwammen kweekt op basis van koffieprut van bedrijven in de regio. En mooie initiatieven zoals b.v. Ecoring en Wij Telen Groente waar je als burger van Haarlem een oogstaandeel koopt en zo in het seizoen verse groente en fruit uit eigen stad kunt eten. Allemaal organisaties die uitgaan van delen en samenwerken, een belangrijke rol spelen in bewustwording over hoe jouw eten geproduceerd wordt en niet uit zijn op winstbejag. Volgens Marjan zijn het de bedrijven van de toekomst die een stad groener en leefbaarder maken, letterlijk en figuurlijk.

Manifest

Naast alle initiatieven die direct zichtbaar zijn, heeft HFF ook een manifest opgesteld, om het belang van de stichting en haar doelen op de radar te zetten bij de gemeente en de provincie. De stad Haarlem wil een klimaatneutrale stad worden en werkt daar hard aan. HFF vindt dat daarbij ook de impact van voedsel op het klimaat moet worden meegenomen en dat de stad Haarlem zich ook op dat gebied moet inspannen om de impact op het klimaat en de leefomgeving te verminderen. In feite sluiten de doelen van HFF naadloos aan bij de doelen van de landelijke politiek als het gaat om verminderen van de CO2 uitstoot en het verstandiger omgaan met voedsel en onze gezondheid. Toch ziet Marjan nog het belang van het manifest: ‘We moeten het thema blijvend op de agenda van onze stad en haar bestuurders zetten. Regelmatig verdrukken korte termijn problemen de lange termijn doelstellingen, waardoor niet altijd voldoende middelen worden vrijgemaakt voor een duurzame en structurele oplossing. Het is onze bedoeling met het manifest de verschillende partijen in de stad en met name het gemeentebestuur duidelijk te maken welk effect voeding en onze consumptie daarvan heeft op ons leefklimaat en onze leefomgeving. Dat kan in de toekomst alleen maar goed blijven gaan als we verstandiger omgaan met de productie, het transport en de consumptie van ons eten.’