กุฏิทูสกชาดก
ที่มา ของชาดก ในครัง้ หนึง่ พระมหากัสสปเถระ อาศัยอยูใ่ นป่านอกเมืองราชคฤห์ โดยมีภิกษุหนุ่มสองรูปผู้เป็นศิษย์คอยรับใช้ ในลูกศิษย์สองรูปนั้น รูปหนึ่งเป็นผู้ขยันว่านอนสอนง่าย อีกรูปหนึ่งว่ายากสอนเย็นทั้งยังเป็น ผู้เกียจคร้าน แต่มักอ้างเอาผลงานที่อีกรูปหนึ่งทำ�มาเป็นของตน จนวันหนึ่ง ลูกศิษย์รูปขยันคิดจะสั่งสอนให้ศิษย์ด้อื รู้สำ�นึกบ้าง จึงได้ต้มน้ำ�แล้วตักใส่ถังไปวางที่หลังซุ้ม เหลือไว้ก้นหม้อหน่อยหนึ่งจึง หลีกไป ฝ่ายภิกษุหัวดื้อเมื่อตื่นมาเห็นไอน้ำ� ก็ไปรายงานว่าตนต้มน้ำ� เสร็จแล้ว ครั้นพระเถระตามไปก็รีบเอากระบวยตักน้ำ�จึงรู้น้ำ�ไม่มี พระรูปที่ต้มน้ำ�จึงเดินไปหิ้วถังที่ตนวางไว้หลังซุ้มมาให้พระเถระสรง ท่านจึงพูดว่า เป็นพระไม่ควรพูดมุสา เป็นเหตุนำ�มาซึ่งความโกรธของ ภิกษุรูปนั้น วั น ต่ อ มา ภิ ก ษุ หั ว ดื้ อ โกหกโยมอุ ปั ฏ ฐากพระเถระว่ า ท่ า น ไม่สบาย โยมจึงฝากอาหารมาถวาย แต่กลับนำ�ไปฉันเอง เมือ่ พระเถระ ไปบิณฑบาตอีกวันถูกโยมถามจึงรู้ความนั้น ครั้นกลับมาถึงจึงตำ�หนิ สอนสั่งสร้างความแค้นใจแก่ภิกษุดื้อนั้นเป็นอันมาก จนรุ่งเช้าอีกวัน เมื่อพระเถระออกไปบิณฑบาตกับพระลูกศิษย์ ภิกษุหัวดื้อจึงทำ�ลาย ข้าวของแล้วเผากุฏิจนมอดไหม้แล้วหนีไป ครั้นไม่นาน ภิกษุกลุ่มหนึ่งไปเฝ้าพระพุทธเจ้าที่เมืองสาวัตถี จึงทรงมีปฏิสันถารและถามข่าวของพระมหากัสสปเถระ พวกภิกษุ จึงกราบทูลเรื่องนั้นให้ทรงทราบ ครั้นแล้วพระองค์จึงตรัสเรื่องราว ในอดีตชาติของภิกษุรูปนั้นให้ฟังดังต่อไปนี้ 8
ธรรมะ จากชาดก