Ons Recht, september 2010

Maandblad van de landelijke bediendencentrale - nationaal verbond voor kaderpersoneel 114DE JAARGANG | NUMMER 8 | SEPTEMBER 2010

inHoud

standpunt Campagne actie industrie non-profit non-profit Vakbondswerk nieuw bloed internationaal over de grenzen sociaal arbeids-gericht internationaal iCt sociaal bijscholing internationaal in de marge film film boek inbox fiscaliteit de lezer schrijft uitbetaling vakbondspremie achterklap

3 4 5 6 8 10 11 12 14 15 16 18 19 20 21 21 22 23 24 25 25 26 26 27 28 28 29 30 30 31

Europese aanpak graag Grote vermogens belasten is kiezen voor solidariteit Europese vakbonden maken vuist op 29 september “Vlaams industrieel beleid mist samenhang” Hete herfst dreigt in non-profi tsector Hervorming kinderopvang gaat niet ver genoeg LBC-NVK in hogere versnelling bij Nike in Laakdal Jongeren eisen hun plek op bij LBC-NVK Samenwerken met Afrikaanse vakbonden werpt vruchten af Werknemers zonder papieren hebben ook arbeidsrechten Recepten van vakbonden en IMF op congres in Vancouver Sociaal overleg loopt mank bij RealDolmen Eerste cao in PC 336 is basis om op voort te bouwen Vlaamse regering snoeit in opleidingscheques Plezierig leren bij LBC-volwassenenonderwijs Dit nummer van Ons Recht kan voor jou geld waard zijn!

“Er is ruimte voor debat op Cuba” Zuster Jeanne Devos op tournee

Campagne Rechtvaardige Fiscaliteit Werken aan ‘Cultuur van Vrede’ Notionele intrestaftrek kost staat handenvol geld

De LBC-NVK komt op voor een rechtvaardige fi scaliteit. Lees er alles over op p. 4-5.

Werknemers zonder papieren leiden een weinig benijdenswaardig bestaan. Maar ze hebben wel degelijk arbeidsrechten.

De organisatie voor clandestiene arbeidsmigranten OR.C.A vernieuwde haar gids over de rechten van deze mensen.

© foto: PHotoneWs

Jan Knockaert vertelt er meer over op p. 16-17.

2 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

© foto: belga

standpunt.

europese aanpak graag

De Europese gedachte mag niet worden misbruikt om sociale verworvenheden af te breken.

FeRRe w yCkmAns | AlGemeen seCRetARis

De inspanningen om een nieuwe federale regering te vormen vorderen langzaam op het moment dat we dit schrijven. overeenkomstig het principe van de traagheid dat alle grote dingen kenmerkt. Hoe groot het resultaat van alle onderhandelingen zal zijn, is voorlopig nog onduidelijk. Vertrouwenswekkende signalen wisselen zich af met berichten dat het wel erg slecht zit met de sfeer.

Afwachten dus wat de regionalisering van het arbeidsmarktbeleid, de kinderbijslag en stukken van de gezondheidszorg aan concrete afspraken zal opleveren. Nog onduidelijker is of de werknemers daar ten langen leste beter van worden.

Of de vennootschapsbelasting en misschien zelfs de personenbelasting helemaal of gedeeltelijk geregionaliseerd worden, moet ook nog blijken.

Zeker is dat zo’n regionalisering de concurrentie tussen regio’s of gemeenschappen alleen maar zal aanwakkeren. De hamvraag is en blijft of die variatie van vrije concurrentie ook voordelig zal uitdraaien voor de laagverdieners. Elke dag ondervinden werknemers alle fraaie gevolgen van de vrije concurrentie.

Eigen schuld, dikke bult

Frankrijk is het zonneklaar dat werknemers in het algemeen en ambtenaren in het bijzonder het gelag zullen mogen betalen. Snoeien is de boodschap. Al dat snoeiwerk dreigt vooral in het nadeel van de minstvermogenden uit te draaien.

Samen in Brussel

De LBC-NVK en het ACV zijn beducht voor dit gevaar. Net zoals de collega’s bij andere vakbonden, in eigen land en buiten de landsgrenzen. Daarom is er op 29 september een grote Europese vakbondsmanifestatie in Brussel. De besparingen lijken een nationaal verhaal te zijn. Maar dat verhaal is wel sterk Europees gekleurd. Het Europese beleid wil bezuinigen, overheidsbegrotingen strak in de hand houden en tekorten snel wegwerken. De financiële crisis vergde veel middelen van de overheid. Dat werkte de begrotingstekorten mee in de hand.

Volgens de simpele Europese logica zijn besparingen nodig om die tekorten weg te werken.

Op deze manier dreigen de werknemers nog maar eens de crisis te betalen. Ieder land verantwoordt hardvochtige begrotingsmaatregelen met het argument dat andere landen ingrepen doen ‘die nog harder zijn’. Of hoe je de Europese gedachte kan misbruiken om sociale verworvenheden af te breken. Dat is uiteraard niet de keuze van de vakbonden.

Het is een veel beter idee om een Europese vennootschapsbelasting in te voeren en zo concurrentievervalsing te vermijden. We moeten komaf maken met allerlei belastingvoordelen en fiscale paradijzen. Vreemd dat zoiets niet wordt besproken op Europese toppen.

In Europa bundelden de werknemers de verdediging van hun belangen in het Europees Vakverbond (EVV). Die koepel heeft zijn hoofdkwartier in Brussel en de Belgische vakbonden spelen er een erg actieve rol in.

We hebben alles te winnen bij een Europese aanpak die werknemersvriendelijk is. Dat is de kern van onze eisen en boodschap. Een standpunt dat we met velen willen duidelijk maken. We hopen ook u op 29 september in Brussel te zien. De manifestatie start daar om 13.00u. Massaal deelnemen is meer dan ooit nodig.

De onderhandelaars in Brussel zwaaien veel met het begrip ‘responsabilisering’. Een term die liberale kringen graag in één zin gebruiken met het woord werkloosheid. Iedereen verantwoordelijk voor zichzelf. Eigenlijk bedoelen ze dan: eigen schuld, dikke bult. Zo’n mentaliteit belooft weinig goeds voor de grote besparingsronde die de nieuwe regering voor ogen heeft.

Voor de pers staat het als een paal boven water dat er 25 miljard euro moet worden bespaard. Het risico is groot dat besparingen er vooral zullen komen op de kap van de groep die het makkelijkst te treffen is: de werknemers en de sociaal verzekerden. In Griekenland weten de gepensioneerden en de ambtenaren er alles van. En in Nederland weten de werknemers al dat de pensioenleeftijd wordt opgetrokken tot 67 jaar. In Duitsland en Lees meer over de Europese actiedag op p. 5.

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

3

CaMpagne

grote vermogens belasten is kiezen voor solidariteit lBC-nVk voert campagne rond rechtvaardige fiscaliteit mARiJke PeRsoone

belastingen correct wil innen, maakt komaf met de fiscale fraude.

De zwarte economie in ons land wordt geschat op ruim 20 procent van het bruto binnenlands product. Dat betekent dat één vijfde van de geleverde producten en diensten ontsnapt aan belastingen en socialezekerheidsbijdragen. “Frauderen is een nationale sport.

Iedereen doet het”, hoor je wel eens lachend zeggen.

Twintig jaar geleden berekende professor Max Frank al dat de tien procent laagste inkomens verantwoordelijk was voor 0,1 Fraude is diefstal procent van de fraude. Terwijl De LBC-NVK kiest niet zomaar de tien procent hoogste inkovoor belastingen. Wij willen dat mens meer dan de helft van de de staat de belastingen correct belastingfraude voor hun rekeen rechtvaardig int en de inkom- ning nam. sten hieruit doelgericht inzet Door de zwarte economie loopt voor goede openbare diensten de Belgische staat jaarlijks zo’n en voor een sociaal beleid. Zo 30 miljard euro inkomsten mis. kan de geproduceerde welvaart Een gigantisch bedrag dat de eerlijk worden herverdeeld. Wie overheid niet kan uitgeven aan

© foto: Van Parys Media

overal hebben overheden vele miljarden geïnvesteerd om de banken te redden. Daardoor is de staatsschuld gegroeid en moet de buikriem worden aangehaald. europese regeringsleiders wisselen met elkaar besparingsrecepten uit: beknibbelen op ambtenaren, op pensioenen, op gezondheidszorg, op lonen, op werkloosheidsuitkeringen. Bedrijven, aandeelhouders en kapitaalkrachtigen blijven buiten schot. De lBCnVk heeft op haar congres in april andere maatregelen bedacht. maatregelen die een solidaire toekomst garanderen. Rechtvaardige belastingen zijn onmisbaar. Rond dit thema zal de centrale dit werkjaar campagne voeren.

Wat was de redenering van de militanten op het congres? De LBC-NVK wil een samenleving waarin iedereen recht heeft op gratis onderwijs, waardig werk, zorg en welzijn, sociale zekerheid, wonen, energie, communicatie en kwaliteit van leven.

Die rechten voor elke burger waarmaken is een belangrijke taak van de overheid. Daarvoor heeft de overheid centen nodig.

Die haalt ze uit de belastingen die bedrijven en burgers betalen.

Belastingen zijn nodig in een zorgzame en solidaire samenleving. Wie pleit voor almaar minder belastingen, wil een wereld van ‘ieder voor zich’. Dat is niet onze keuze.

4 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

onderwijs, zorg, pensioenen, sociale woningen en noem maar op. Fraude is géén sympathieke sport maar een superdiefstal, met de kwetsbaarsten als eerste slachtoffer.

Daarom eist de LBC-NVK een actieve strijd tegen fraude.

Een rechtvaardig belastingsysteem laat meer betalen naarmate je meer hebt. Daar wringt het schoentje. In de verdeling van het nationale inkomen in ons land zag je de voorbije dertig jaar een verschuiving van ruim tien procent van inkomen uit arbeid naar inkomen uit kapitaal. De werkende bevolking betaalde de sanering van de staatsschuld. Bovendien wordt inkomen uit kapitaal veel minder zwaar belast dan inkomen uit arbeid.

Kijk maar naar de belasting op winst. Officieel bedraagt de aanslagvoet 33,99 procent. “Veel te hoog”, jammeren de werkgevers.

De vakbondsafgevaardigden in de ondernemingsraden weten wel beter. Zij bespreken elk jaar de economisch-financiële informatie van hun bedrijf en zien zo dat de werkelijk betaalde vennootschapsbelasting veel lager ligt. Dankzij allerlei aftrekmogelijkheden. Ook het systeem van notionele intrestaftrek bezorgt de bedrijven extra lage belastingen. De 500 grootste Belgische bedrijven betaalden in 2008 gemiddeld 13,5 procent

aCtie belasting op hun winst. Hoeveel vermogenskadaster in te voebetaal jij op je inkomen uit ren. arbeid? De LBC-NVK pleit voor een Europese vennootschapsbe- Kapitaalvlucht? lasting van 30 procent.

Een veel gehoord argument tegen de invoering van een Vermogensbelasting taks op grote vermogens is: boven 1 miljoen euro “Het geeft geen zin. Ze nemen De LBC-NVK wil een jaarlijkse, de benen naar het buitenland”. progressieve belasting op ver- Het zou inderdaad best zijn dat mogens van meer dan 1 miljoen alle Europese landen zo’n belaseuro, de eigen en enige woning, ting zouden invoeren. In somvoor een bedrag van maximum mige landen waar een vermo500.000 euro niet meegere- gensbelasting bestond werd hij kend. Het vermogen is de som onder liberale druk afgeschaft. van onroerende goederen (zoals Het Belgische voorzitterschap huizen en gronden) en roerende zou ervoor kunnen pleiten om goederen (zoals financiële bezit- overal in Europa de grote vertingen, auto’s, diamanten). De mogens te belasten. Die eis kunspreiding van de vermogens nen we meenemen naar de grote is erg ongelijk in ons land. De Europese vakbondsbetoging van tien procent minst vermogende 29 september. Het Franse voorgezinnen bezit samen een half beeld toont aan dat we niet op procent van het nationale ver- andere landen hoeven te wachmogen, terwijl de één procent ten. In Frankrijk, dat een prorijkste gezinnen goed zijn voor gressieve vermogensbelasting een kwart van het totale vermo- heeft vanaf 800.000 euro, is gen. De grens van 1 miljoen euro inderdaad sprake van kapitaalkwam tot stand na een brede vlucht, maar die blijft al bij al bevraging binnen onze centrale. beperkt. Op een geschatte aanWe willen niet dat er een extra slagbasis van 900 miljard euro is heffing komt op de zuurver- een kleine twintig miljard naar diende spaarcenten van werk- het buitenland verdwenen. In nemers. Daar is met die grens 2007 kon daardoor 150 miljoen weinig gevaar voor. Iemand die aan belastingen niet worden per maand 250 euro kan sparen geïnd, op een totaal van 4,4 milheeft 333 jaar nodig om een for- jard euro. tuin van 1 miljoen euro bijeen te harken. Is het normaal dat Niet alleen alleen gewone mensen belastingen betalen en dat superrijken De LBC-NVK is er zich goed van bewust dat de politieke wil nog de dans ontspringen?

De miljonairsbelasting waar de ontbreekt om zo’n miljonairsbeLBC-NVK voor pleit zou in België lasting te realiseren. We staan zo’n 88.000 gezinnen treffen, gelukkig niet alleen met onze met name de twee procent rijk- eis. ACV en ABVV willen kracht ste personen. Zij zullen er niet zetten achter hun eisen voor echt armer van worden en de een stevige aanpak van de fisoverheid krijgt meer armslag cale fraude en voor een rechtom de nodige middelen uit te vaardige belasting op hoge trekken voor jobs, zorg, onder- vermogens. Samen met heel wijs en pensioenen. Stel dat wat andere organisaties onderdie rijkste families 1% betalen schrijven ze het Charter van op het deel van hun vermogen het Financieel Actie Netwerk boven 1 miljoen euro, de eigen (FAN)) / Réseau pour la Justice ), dat opkomt voor woning niet inbegrepen, 2% op Fiscale (RJF), het deel boven de 2 miljoen en de opheffing van het bankge3% op het deel boven de 3 mil- heim en voor een vermogensjoen, dan kan dat de gemeen- belasting op vermogens vanaf 1 schap 8,7 miljard euro per jaar miljoen euro. Samen willen we opleveren. Om zo’n vermo- de publieke opinie en de poligensbelasting te kunnen heffen tiek winnen voor rechtvaardige moet de overheid wel de vermo- belastingen waarbij ook de allergens van de inwoners kennen. rijksten hun deel bijdragen. We Dus is het nodig het bank- rekenen daarvoor ook op jou. geheim op te heffen en een

europese vakbonden maken vuist op 29 september Betoging voor duurzame groei en rechtvaardige fiscaliteit in Brussel De lBC-nVk en het ACV steunen voluit de europese actiedag die het europees Vakverbond (eVV) (eVV op woensdag 29 september in Brussel organiseert. een grote europese betoging vertrekt die dag om 13.00u op de europa-esplanade aan het treinstation Brussel-Zuid. De vakbonden willen dat er vooral inspanningen worden gedaan om jobs te creëren en een duurzame groei te verwezenlijken. en ze eisen een rechtvaardige fiscaliteit.

De datum van 29 september is niet toevallig gekozen. Want de dag nadien komen de ministers van Economie en Financiën van de 27 EU-lidstaten bijeen. De vakbonden verwachten circa 60.000 deelnemers, van wie het merendeel uit de Benelux, Frankrijk en Duitsland.

Strenge besparingsmaatregelen in Europa dreigen te leiden tot een recessie en een stijgende werkloosheid. De recente financiële crisis resulteerde in 23 miljoen werklozen in Europa.

Miljoenen Europeanen verkeren in een kwetsbare positie of leven in bestaansonzekerheid. Overal neemt de sociale onrust toe. Het enige antwoord van de Europese regeringen lijken strenge bezuinigingsmaatregelen die de sociale solidariteit en de groei zullen ondermijnen.

Niet onze crisis

Deze crisis is niet onze crisis, zeggen de vakbonden vastberaden. Niet de werknemers maar de banken en de speculanten moeten de rekening betalen.

Daarom verzetten de bonden zich tegen strenge besparingsmaatregelen. Ze zeggen neen

tegen de bestaansonzekerheid en de werkloosheid, tegen de uitholling van de arbeidswetgeving en sociale afbraak, tegen armoede en sociale uitsluiting en tegen nog meer sociale ongelijkheid.

De vakbonden willen wel een meer sociaal en meer solidair Europa. Met duurzame jobs, in het bijzonder voor jongeren.

Met meer vormingskansen.

Waardige lonen. Een sterke sociale bescherming. Een bescherming van de koopkracht. Betere pensioenen. Een rechtvaardige fiscaliteit. En een openbare en sociale dienstverlening die van hoge kwaliteit en voor iedereen toegankelijk is.

Er is nood aan een werkelijk duurzame groei. De invoering van een taks op financiële transacties moet de overheid meer middelen geven om te investeren. Voor de bonden moet er een duurzaam en dynamisch industrieel beleid komen dat mikt op een koolstofarme economie. En er zijn maatregelen nodig om fiscale concurrentie in Europa te vermijden.

Alle werknemers hebben dus redenen genoeg om deze belangrijke Europese betoging een warm hart toe te dragen. En om er actief aan deel te nemen. Op 29 september in Brussel!

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

5

“Vlaams industrieel beleid mist samenhang”

© foto: daniël rys

Wallonië geeft goede voorbeeld met Marshallplan

Denis Bouwen

De gebeurtenissen bij Opel Antwerpen tonen aan hoe belangrijk het is om een doordacht industrieel beleid te voeren. “Vlaanderen voert eigenlijk geen industrieel beleid dat die naam waardig is. Het beleid ter bevordering van industriële activiteiten en werkgelegenheid is te weinig samenhangend”, zegt Jeroen Roskams van de ACVstudiedienst. “De Vlaamse regering moet de beschikbare centen minder versnipperen. En ervoor zorgen dat ze goede instrumenten creëert om de industrie te ondersteunen.”

voor de creatie van jobs in onze industrie.

Er is dringend nood aan een doelgericht investeringsbeleid dat mikt op activiteiten die nieuwe, duurzame producten en diensten voortbrengen.

Stilaan lijkt het inzicht te groeien dat er veel meer inspanningen moeten worden gedaan.

“Door de recente crisis sneuvelden veel jobs in onze industrie”, vertelt Roskams. “De Vlaamse minister-president Kris Peeters hoopt het jobverlies een halt toe te roepen.

Samen met de Vlaamse regering wil hij graag bewijzen dat hij zich engageert voor de industrie. Zo werd in februari van dit jaar de Staten-Generaal voor de Industrie nog op gang getrokken.” Concreet wil de Vlaamse regering nu actieplannen opstellen voor de voertuigindustrie, de chemie, de voedingsnijverheid en de textiel- en meubelsector.

Roskams volgt op de studiedienst van het ACV de Vlaamse economische dossiers op. Ons Recht: Jeroen, kan je iets meer vertellen Het ACV pleit al jaren voor een vernieuwde over de toestand in de Vlaamse industrie? industriële politiek. “Wij huilen niet met Jeroen Roskams: “We mogen zeker niet te de wolven in het bos mee. Ons hoor je snel één of andere sector definitief afschrijzeker niet verklaren dat er geen toekomst ven. In de textielindustrie zijn er al sinds de meer is voor industriële tewerkstelling in jaren 1970 ernstige problemen. Die sector Vlaanderen. Al in 2003, toen grote werk- heeft nog een toekomst maar is ingrijpend gevers als Philips en Ford Genk herstruc- aan het veranderen. In de diamant is de tureringen aankondigden, werkte het ACV industriële activiteit bijna helemaal verdweeen investeringsplan uit voor de Vlaamse nen naar Azië. We hebben nog belangrijke bedrijven in de automobielindustrie, de cheindustrie.”

Volgens Jeroen Roskams had de Vlaamse mie en de farmaceutica. Maar ook daar zien politiek jarenlang veel te weinig aandacht we activiteiten verdwijnen en ondervinden

6 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

we zware druk van buitenlandse concurrenten.”

“Algemeen is de tewerkstelling in de industrie gevoelig aan het verminderen. Tot op heden werd nog niets bedacht om die trend om te buigen. Hooguit kwamen er maatregelen om het verlies van banen wat af te remmen. Essentieel is de vraag hoe we nieuwe industriële jobs kunnen creëren in bestaande sectoren en in nieuwe sectoren.”

Clusters Ons Recht: De Vlaamse regering denkt al lan-

ger in termen van ‘strategische clusters’ maar jij hebt toch bedenkingen bij de huidige aanpak?

Jeroen Roskams: “Vlaanderen bekijkt zijn industrie inderdaad in functie van clusters van bedrijven. Op zich is dat positief. De overheid wil kleine en grote ondernemingen en de academische wereld maximaal doen samenwerken. Die clustervisie krijgt de jongste tijd weer meer aandacht. Dat is toe te juichen want dit kan de economische ontwikkeling aanzwengelen.”

“Een fundamentele kritiek is dat er niet echt sprake is van een samenhangende visie.

Opeenvolgende ministers wilden allemaal schitteren met hun eigen initiatieven. Of dat allemaal op elkaar inhaakte, speelde minder een rol. Zo kregen we ‘strategische excellentiecentra’ als IMEC (nano-elektronica en

industrie keuzes moet maken. Tot nu toe werd in het kader van het Marshallplan al 1,2 miljard euro geïnvesteerd. Vlaanderen zette zijn middelen veel te versnipperd in en ging ervan uit dat ‘de markt’ zelf wel keuzes zou maken. Maar zo werkt het niet. De overheid moet een helpende hand uitsteken. Gelukkig wint nu ook in Vlaanderen de opvatting veld dat het zinloos is om lineair geld te verdelen over de diverse sectoren.”

Je verwijst ook naar de vergrijzing en andere uitdagingen?

JeRoen RoskAms: “Aan uitdagingen is er geen gebrek. De vergrijzing, de klimaatopwarming, de crisis, de hoge werkloosheid.

Neem het voorbeeld van de vergrijzing.

Naarmate de bevolking veroudert, neemt de vraag naar zorg toe. Als gevolg daarvan moeten we nieuwe diensten en producten ontwikkelen en technologische vooruitgang realiseren. Bedrijven kunnen in samenwerking met universiteiten nieuwe toepassingen ontwikkelen. En technisch inspelen op nieuwe noden. Ook voor personen met een handicap kan je allerlei nieuwe producten op de markt brengen. Inspelen op de zorgsector kan nieuwe activiteiten creëren die gemakkelijker te verankeren vallen.” ons ReCHt:

Onderzoek & ontwikkeling ons ReCHt: Vlaanderen profileert zich als een

nano-technologie), VIB (biotechnologie), VITO (technologisch onderzoek) en IBBT (breedbandtechnologie). Of initiatieven als Flanders’ Drive (innovatie in de voertuigsector) en Flanders Materials Centre (materiaalontwikkeling). Initiatieven die allemaal wel hun eigen verdiensten hebben. Maar ze leverden heel weinig afgeleide industriële activiteiten en werkgelegenheid op. En dat is natuurlijk voor ons de essentie.”

“Het ACV vindt dat er een einde moet komen aan de versnippering van middelen. We moeten een allesomvattende visie op industrieel beleid ontwikkelen en uitmaken waar we met de industrie naartoe willen. Het is interessant op dit punt de vergelijking te maken met onze Franstalige landgenoten.

In Wallonië lanceerden ze een jaar of vijf geleden het Marshallplan. Een plan dat in Vlaanderen enigszins werd weggelachen.

Maar de Waalse politici ontwikkelden wel een meer samenhangende kijk op de industrie. Ze deden dat in samenspraak met vakbonden en werkgevers. Wallonië bepaalde prioriteiten en definieerde een reeks ‘competentiepolen’. Rond die polen wilden ze innoveren, wetenschappelijk onderzoek organiseren en werknemers bijscholen.”

Keuzes

“De Waalse bewindslieden beseften dat je niet in alles kan uitmunten en dat je dus

regio die veel innoveert. Maar klopt dat beeld wel met de werkelijkheid?

JeRoen RoskAms: “Als we onszelf vergelijken met een geavanceerd land als Zweden, zijn Vlaanderen en België zeker geen hoogvliegers op het gebied van investeringen in onderzoek & ontwikkeling (O&O). In 2002 werd op EU-niveau afgesproken dat elk land drie procent van zijn bruto binnenlands product (BBp) aan onderzoek & ontwikkeling moest besteden, één procent via de overheid en twee procent via het bedrijfsleven. De Vlaamse publieke sector haalt zijn streefdoel van één procent niet; de uitgaven voor O&O stabiliseerden de afgelopen jaren.

Maar de Vlaamse industrie presteert op dit punt nog slechter: de private investeringen in O&O gingen er de afgelopen jaren zelfs relatief op achteruit.”

“Heel wat van ons onderzoek gebeurt door dochters van multinationals. En niet in onze talrijke KMO’s. De investeringen die wel gebeuren, situeren zich bijvoorbeeld in een niche als de farmaceutica. In de elektronica wordt in Vlaanderen dan weer weinig onderzoek uitgevoerd. We zijn wel erg goed in biomedisch onderzoek maar slagen er te weinig in de resultaten daarvan te commercialiseren en te laten renderen.”

“In 1980 werd de Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Vlaanderen (Gimv) opgericht. De Gimv was een erg waardevol instrument om aan economisch beleid te doen. Aanvankelijk was die investeringsmaatschappij bedoeld om bedrijven te verankeren en het industrieel weefsel te doen groeien. Maar de Gimv werd naar de beurs gebracht. Ze werkt nu sterk in functie van ‘de markt’ en van rendementseisen. De Participatiemaatschappij Vlaanderen (pMV) moest de rol van de Gimv als industrieel overheidsinstrument overnemen, maar functioneert vandaag eigenlijk niet op die manier.”

“In het verleden werd investeringssteun ook gekoppeld aan de creatie van jobs. Onder invloed van de liberalen werd die koppeling almaar meer losgelaten. Er wordt nu veel steun toegekend zonder daar strenge voorwaarden aan te verbinden.”

“Recent toonde de Vlaamse regering wel opnieuw meer interesse voor het werken met fondsen die investeren in bedrijven.

Er worden nu nieuwe instrumenten ontwikkeld. Het XL-fonds bijvoorbeeld moet middelen bijeenbrengen om grote innovatieve projecten te steunen. En het geplande TINAfonds (transformatie, innovatie, acceleratie) moet helpen om nieuwe producten in versneld tempo op de markt te brengen.”

J eRoen Rosk Ams:

Preventie

Het ACV hecht ook groot belang aan ‘preventief bedrijfsbeleid’. Wat is dat precies?

JeRoen RoskAms: “Een preventief bedrijfsbeleid dient om vroegtijdig financieel-economische problemen in bedrijven vast te stellen zodat het voortbestaan van de onderneming en de banen niet in het gedrang komen. Je kan het vergelijken met preventieve geneeskunde die mensen screent om tijdig tumoren en uitzaaiingen op te sporen.”

“Als vakbond zeggen wij dat sommige bedrijven economisch erg relevant kunnen zijn en toch tekortschieten op het vlak van management. Niet elke uitvinder of ondernemer is een bekwame manager. En niet elke manager is per se een knappe ondernemer.”

“In Vlaanderen is het Agentschap Ondernemen sinds 2009 ook verantwoordelijk voor preventief bedrijfsbeleid. Maar dat is nog niet erg bekend, zelfs niet in vakbondskringen. Werknemers kunnen vaak signalen geven wanneer het dreigt fout te lopen in een onderneming. Als die signalen tijdig bij het Agentschap Ondernemen worden opgepikt, is het mogelijk de situatie te evalueren en voorstellen te formuleren aan het bedrijf. Zeker in KMO’s tussen 20 en 100 ons ReCHt: Vlaanderen bouwde in de voor- werknemers kan je op dit gebied zinnig werk bije tien jaar de instrumenten af waarmee het verrichten.” een volwaardig economisch overheidsbeleid kon voeren? ons ReCHt:

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

7

non-profit Mark Selleslach

De sociale akkoorden in de nonprofit lopen nog tot oktober. Met de diverse regeringen moeten dus nieuwe akkoorden worden afgesloten. Veel vooruitgang is er nog niet geboekt in de onderhandelingen.

Het zou wel eens een hete herfst kunnen worden voor de non-profit.

Hete herfst dreigt in non-profitsector “Politiek moet sociale kaart trekken in tijden van crisis”

© foto: belga

als René Aerts in de opvoedingssector anciënniteitsverhogingen. Met mijn 33 jaar werken. Greet als opvoedster en René als anciënniteit heb ik de afgelopen zes jaar muziekbegeleider. Raymond François ten- geen verhoging meer gekregen. Dat is weislotte werkt op de personeelsdienst van de nig motiverend, zeker als je weet dat je nog Zowel bij de federale regering als bij de beschutte werkplaats in Antwerpen. tien jaar lang tegen hetzelfde loon moet Vlaamse regering verdedigt de LBC-NVK de werken.” belangen van de 400.000 werknemers uit de Ons Recht: Wat moet een goed non-profitak- Geert: “Niet alleen de lonen aan het einde van de loopbaan moeten beter, ook de startsector. In de aanloop naar de onderhande- koord zeker bevatten? lingen hield de LBC-NVK een brede bevraging Manuella: “Ik vind het belangrijk dat er lonen moeten een stuk omhoog. Want je onder het personeel. De resultaten van die meer personeel komt. De wachtlijsten zijn moet niet alleen mensen zien te houden, je bevraging waren erg handig toen de eisen- veel te lang, zeker in de Centra Geestelijke moet ook nieuw volk motiveren om in de bundel werd samengesteld. Begin februari Gezondheidszorg. Voor de cliënten is dat sector te komen werken.” werd die bundel aan de verantwoordelijke erg. Zij moeten soms een half jaar of meer Monique: “Bij ons in het ziekenhuis zie ik dat de vraag naar loonsverhoging echt leeft. wachten op de hulp die ze nodig hebben.” ministers overhandigd.

Ons Recht polste een aantal militanten over René: “Meer personeel is al lang een eis. De Het personeel wil vooral betere vergoedinde nieuwe akkoorden. Manuella DeClerc en jongste 15 jaar zijn we daar altijd voor op gen voor onregelmatige prestaties. Betere Geert Deckers werken respectievelijk als straat gekomen. De opeenvolgende regerin- vergoedingen zouden voor een stuk het psychologe in de geestelijke gezondheids- gen zijn de afspraken nooit nagekomen. Op tekort aan verpleegkundigen kunnen oploszorg en als verzorgende in een rusthuis. dit moment is er nog altijd geen ernstige sen. Je ziet ook dat ziekenhuizen die extra’s Wouter Bernaerts en Monique Van Besauw personeelsbezetting die rekening houdt met betalen minder personeelstekort hebben, terwijl andere instellingen soms bedden werken allebei in een ziekenhuis, Wouter als de werkelijke vraag naar zorg.” logopedist en Monique als verpleegkundige. Greet: “Meer volk betekent ook dat je moet moeten sluiten omdat ze geen volk vinden.

Joris Kestens bewaakt het cultureel erfgoed proberen om mensen in de sector te hou- Het personeel trekt naar ziekenhuizen die in het MUHKA, terwijl zowel Greet D’hondt den. En dat zal niet lukken met de huidige beter betalen.”

8 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

Rene: “Ik mik ook op een betere pensioenregeling in onze sector. Niet zo lang geleden heb ik van de pensioendienst een schatting van mijn pensioen gekregen. Wel, ik kan daar niet mee naar Benidorm. Ik zal naar het strand van Sint-Anneke moeten gaan.

En dat is de beloning die je na een carrière als zorgverlener krijgt.”

RAymonD: “Op mijn 60ste ben ik ook eens gaan horen hoeveel mijn pensioen zou bedragen. Na 40 jaar dienst zou ik een pensioen krijgen van netto 890 euro per maand.

Als ze mij vragen waarom ik blijf werken, is dat de reden.”

Vervanging

Is de verhoging van de werkdruk mee het gevolg van de eindeloopbaanregeling die in de jongste non-profitakkoorden werd ingevoerd? De werkgeversorganisatie Zorgnet Vlaanderen zou die regeling liever zien verdwijnen? wouteR: “Het probleem zijn niet de vrije dagen, het probleem is het vervangingsbeleid. Dat is niet transparant. Die vervangers zie je niet altijd op de werkvloer, terwijl er wel middelen voor worden geïncasseerd.”

RAymonD: “Ik ga daarmee akkoord. Bij ons in de beschutte werkplaats worden mensen niet vervangen wanneer ze verlofdagen opnemen. Wanneer ze terugkomen, moeten ons ReCHt:

ze dubbel zo hard werken.”

wouteR: “De werkgevers zien over het hoofd

Wie tegenwoordig met brugpensioen gaat, wordt een beetje als een onverantwoorde crimineel beschouwd?

JoRis: “Aan de ene kant hoor je verkondigen dat we langer moeten werken, aan de andere kant is er een enorme werkloosheid.

Ik denk dat ze beter jonge mensen aan het werk kunnen helpen in plaats van ouderen te straffen na hun jarenlange inzet.” monique: “Ik weet niet of ik tot mijn 60ste verpleegster kan blijven. Het zal in elk geval wel heel zwaar worden. Het brugpensioen moet gewoon behouden blijven.”

GeeRt: “Ook ik pleit ervoor om het brugpensioen te handhaven. Ik ben nog jong en god weet hoelang ik zal moeten werken. Ik zie mezelf ook niet blijven werken tot de leeftijd die men op dat moment van mij zal verwachten. Dan zou ik evengoed kunnen zeggen: ’s maandags ga ik met pensioen en ’s dinsdags ga ik zelf het rusthuis binnen.” mAnuellA: “Ik ben ook nog redelijk jong.

Net als Geert zit ik waarschijnlijk in de categorie die nog lang zal moeten werken. En dan vind ik het belangrijk dat een aantal dingen behouden blijft, zoals de mogelijkheid om tijdkrediet te nemen. Of de eindeloopbaandagen. Anders is het niet vol te houden. We kunnen veel, maar er zijn grenzen.”

Betaalbaarheid

mAnuellA: “Dat systeem van die AdV-dagen

dat de actiebereidheid bij onze mensen erg (arbeidsduurvermindering, nvdr) is enorm groot is door de aanvallen tegen het tijdkrebelangrijk. Als je voor andere mensen zorgt, diet. Het behoud van dit systeem is echt primoet je er helemaal staan. Dat eist veel van oriteit numer één bij erg veel mensen.” je. Wij werken niet in een sector waar je eens RAymonD: “Een dag uitblazen in de week kan een slecht half jaar kunt hebben zonder dat geen kwaad hé, zeker als je wat ouder bent.” mAnuellA: “Ik neem zelf op dit moment zoiets gevolgen heeft.” monique: “Het systeem moet absoluut 1/5de ouderschapsverlof op. Ik ga met plezier behouden blijven want het heeft zijn nut en met het nodige enthousiasme vier dagen bewezen. De regeling zorgt ervoor dat per week werken. Op die dagen wil ik er echt mensen langer aan het werk blijven met tegenaan gaan, wetende dat ik als psychologe een grotere ‘jobtime’. Er zijn mensen die die zorgt voor anderen mijn eigen kinderen halftijds wilden werken op hun 50ste maar niet in de steek moet laten. Want ik ben niet die nu toch drievierde werken door die AdV- alleen maar psychologe, ik ben in de eerste dagen.” plaats mama. Ik ben een betere psychologe wanneer ik voor mijn kinderen gebruik kan maken van dat zorgkrediet.”

Brugpensioen ons ReCHt:

In de media hoor je werkgevers zeggen dat tijdkrediet en zorgverlof alleen maar dienen om te profiteren?

GReet: “Onzin. Je moet toch niet kiezen tussen je job goed willen doen of er zijn voor je gezin. In 1988 is mijn jongste zoon geboren. Ik kon toen alleen bevallingsverlof en borstvoedingsverlof nemen. Langer thuisblijven voor je kind kon toen nog niet. Ik heb toen ontslag moeten nemen.”

RAymonD: “Een aantal collega’s en ikzelf maken gebruik van 1/5de tijdskrediet. Dat is geen springplank naar het brugpensioen.

Wij nemen onze 1/5de op en we zijn daarmee content. Werkgeversorganisaties beweren nu opeens dat er onder de ouderen een hoop profiteurs zitten. Met zulke uitspraken heb ik het heel lastig.” ons ReCHt:

Ik heb al van alles gehoord: meer loon en volk, behoud van brugpensioen en tijdkrediet. Als ik dat allemaal samentel, krijg ik de indruk dat de eisenbundel erg veel zal kosten. Is dat wel betaalbaar en verantwoord in een periode waarin we voor grote besparingen staan?

JoRis: “Er zijn andere plaatsen waar je kan bezuinigen in plaats van in de zorg. Op het moment dat de zorg of activiteiten die niet voor winst zorgen wegvallen, kost het de maatschappij nog meer.” mAnuellA: “Ik denk dat ze het niet kunnen maken dat er in een welvarend land op één of andere manier beknibbeld wordt op de zorg voor mensen. Zorg van hoge kwaliteit heeft een prijskaartje maar is wel een goede investering.”

GReet: “Als onze sector meer mensen aanwerft, zal de overheid minder geld moeten uitgeven aan werkloosheidsuitkeringen. Of ze dat geld nu geven aan mensen die thuis zitten of aan mensen die heel nuttig werk doen. Ik zou wel weten wat te kiezen.” ons ReCHt:

Politieke moed monique: “Ik denk dat er ook gewoon politieke moed nodig is om het geld te zoeken waar het te vinden is. In de gezondheidszorg kan je zeker zoeken naar onnodige uitgaven.

Bijvoorbeeld op het vlak van geneesmiddelen. Er zijn in onze sector lonen die echt erg laag zijn. Mensen die voltijds komen werken en op de armoedegrens zitten. Zij kunnen wat meer inkomen goed gebruiken.”

René: “Net in tijden van crisis moeten beleidsmakers de sociale kaart trekken.”

GeeRt: “Als de overheid klaagt dat een nonprofitakkoord te veel kost, moet ze het geld maar gaan halen waar ze het twee jaar geleden massaal heeft ingepompt. Twee jaar geleden vond de politiek hopen geld om de banken van de ene op de andere dag te financieren. Als je dat bedenkt, besef je dat onze eisen niet overdreven zijn.”

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

9

© foto: daniël rys

non-profit

Hervorming kinderopvang gaat niet ver genoeg Vlaamse regering legt nuttig advies naast zich neer FAtiHA DAHmAni

De Vlaamse regering keurde eind juli de visienota over een ‘kaderdecreet kinderopvang’ goed. Het uitgangspunt van zo’n decreet is zeker positief. Vandaag is de Vlaamse kinderopvang complex en onlogisch georganiseerd. ouders vinden amper hun weg. er bestaat de erkende, de zelfstandige en de louter gemelde kinderopvang. met het kaderdecreet wordt de kinderopvang eenvormig. ongeacht het soort initiatief waar het terecht komt, zal elk kind kunnen rekenen op dezelfde kwaliteitseisen.

een vergunning mag krijgen als je opvang van voldoende kwaliteit kan garanderen. Zo wordt elke opvang verplicht een goed competentiebeleid te voeren en te zorgen voor een pedagogische omkadering en ondersteuning. Dat is van cruciaal belang. Je mag niet iedereen zomaar kinderen laten opvangen. Elke opvang moet waarborgen dat er met bekwame begeleiders binnen een pedagogisch kader wordt gewerkt. De Vlaamse regering is nu blijkbaar van mening dat zoiets niet nodig is.

Kinderopvang moet ook toegankelijk en betaalbaar zijn, zegt de LBC-NVK. Dus moet de inkomensgebonden opvang worden veralgemeend. Zo betalen ouders overal vol-

Er was ruim overleg tussen de Vlaamse Kinderopvang moet minister van Welzijn, Jo Vandeurzen, en de sector. Het Raadgevend Comité van Kind toegankelijk en en Gezin, waarin gebruikersorganisaties, betaalbaar zijn, zegt werkgevers, vakbonden en academici zitten, werkte hard aan een advies dat bijna de LBC-NVK. Dus moet over de hele lijn unaniem was. de inkomensgebonden Spijtig genoeg hield de Vlaamse regering weinig rekening met dat advies. Vooral de opvang worden adviezen over kwaliteit in het belang van veralgemeend. het kind werden compleet genegeerd. Eén van die adviezen ging over het aantal kinderen per onthaalouder. In heel Europa stellen overheden de norm op vier kinde- gens hun inkomen. Ook op dit punt volgde ren per begeleider. Als je meer kinderen per de regering de mening van het werkveld onthaalouder aanvaardt, overschrijd je de niet. draagkracht van het kind en de begeleider. Voor de LBC-NVK geeft het kaderdecreet In Vlaanderen legt de regering totaal onver- niet alleen de kans om de sector kwaliteitsvoller, toegankelijker, transparanter antwoord de norm op zes kinderen. en efficiënter te maken. Maar ook de kans om een plan op lange termijn uit te werKwaliteit ken. Een plan dat vertrekt vanuit de noden LBC-NVK Non-profit vindt ook dat je pas van het Kind. In die zin valt het advies van

10 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

het Raadgevend Comité van Kind en Gezin zeker toe te juichen: “Er wordt benadrukt dat kinderopvang een sociaal-maatschappelijke opdracht te vervullen heeft waarin economisch-commerciële initiatieven met winstoogmerk niet thuis horen. Als advies wordt hierin meegegeven om een social/non profit-statuut op te leggen als voorwaarde voor vergunning en subsidiëring, om hiermee het sociaal ondernemerschap binnen het recht op kinderopvang te versterken.”

De Vlaamse regering trekt zich ook van dat advies niets aan. Heeft ze hier dan geen visie over? Of vindt ze dat commerciële spelers perfect kunnen garanderen dat het kind en niet de winst primeert?

Nederland

De regering hoeft nochtans niet ver te zoeken om te snappen wat het werkveld al lang door heeft.

Na jaren privatisering van de kinderopvang sukkelen ze in Nederland van de ene financiele kater in de andere. Om de kwaliteit op te krikken moeten de Nederlanders opnieuw massaal investeren in de sector. Maar de kwaliteit blijft er ondermaats.

De LBC-NVK wil een beleid dat écht ambitieus is en dat kiest voor het kind. Vlaanderen zal dan wel extra moeten investeren in de kinderopvang. Op lange termijn is het zeker haalbaar om extra plaatsen te creëren en de kwaliteit te verbeteren.

Deze kwestie is van groot belang want het gaat om de toekomst van onze kinderen. De LBC-NVK kan overigens de politici geruststellen. Volgens internationale studies brengt elke euro die de overheid investeert in kinderopvang 9,5 euro op aan de maatschappij.

Onze kinderen, de moeite waard. Toch?

VaKbondswerK

lbC-nVK in hogere versnelling bij nike in laakdal speciale website en nieuwsbrief JoeRi sAenen

Het gaat goed met nike in laakdal.

De Amerikaanse sportartikelengigant pootte in 1994 zijn distributiecentrum voor europa, Afrika en het midden-oosten bij ons neer. in de loop der jaren kwam er in laakdal nog een verdeelcentrum voor ‘uitrusting’ (bijvoorbeeld ballen, rugzakken en golftassen) bij. in totaal werken er bij nike nu 1.500 vaste medewerkers.

Zichtbaar zijn op de werkvloer is heel belangrijk, zeggen de LBC-NVK-militanten bij Nike in Laakdal.

Links op de foto Veronique Verbist (boven) en Nathalie Engelen. Rechts Peter Van der Auwera en Chari Quesada-Garcia.

De vakbondswerking bij Nike in Laakdal voor alle partijen duidelijk en ze werken maakte een hele evolutie door. In het ver- in twee richtingen. In de huidige sfeer is leden liep het sociaal overleg niet altijd meer mogelijk dan vroeger. Zo kunnen we van een leien dakje. Hoe loopt het nu? Ons tijdens de werkuren twee keer per maand Recht voelde diverse LBC-NVK-militanten bijeenkomen met alle militanten. Voor de aan de tand. ondernemingsraad en het comité preventie en bescherming op het werk (CpBW) kunons ReCHt: Hoe staat het met de sociale rela- nen we voorbereidende vergaderingen houties vandaag? den met onze eigen fractie en de andere nAtHAlie enGelen: “Het sociaal overleg bij fracties.”

Nike verloopt nu al een pak beter dan in het verleden. De directie en de ‘coaches’ zijn het ons ReCHt: Jullie militantenwerking is groot. nu wel gewoon dat vakbondsafgevaardigden Er zijn vier vrijgestelde vakbondsmensen van ook op de werkvloer durven in te grijpen. de LBC-NVK in het bedrijf. De militantenkern Alle partijen beseffen wel dat zoiets met het bestaat uit zo’n 0 militanten. Toch moesten nodige respect moet gebeuren. Met goede jullie bij de vorige sociale verkiezingen een mandaat inleveren? argumenten kan je vaak meer bereiken.”

VeRonique VeRBist: “De uitbouw van PeteR VAn DeR AuweRA: “De LBC-NVK het overlegmodel heeft bijgedragen tot stond mee aan de wieg van de vakbondsbetere sociale contacten. De afspraken zijn werking in het bedrijf. Vroeger waren we

ontegensprekelijk de grootste vakbond maar nu zijn de verhoudingen wat meer in evenwicht. Het was niet plezierig om een mandaat te verliezen, maar het zet je wel aan het denken over de werking.”

VeRonique VeRBist: “In het verleden werden alle mandaten, ook die bij de andere fracties, ingevuld door medewerkers uit ‘Operations’. Dat leidde nogal eens tot frustraties bij onze militanten uit ‘Support’, de zittende medewerkers zeg maar. En uiteraard ook bij de achterban. Na de vorige sociale verkiezingen hebben we bewust gekozen om één mandaat ter beschikking te stellen aan Support.” ons ReCHt:

Heb je daar al iets van gemerkt?

VeRonique VeRBist: “Die ingreep heeft zijn

nut al bewezen. De collega’s van Support vinden minder gemakkelijk hun weg naar het vakbondslokaal dat zich bij Operations bevindt. Ik zit op Support en ben bewust mijn job blijven uitoefenen. De collega’s van Support vinden vlotter hun weg naar mijn bureau. Begin 2009 was er een kleine herstructurering waarbij enkele mensen op onze afdeling moesten vertrekken. Ook toen was het gemakkelijker communiceren met onze achterban.”

Zichtbaar zijn ons ReCHt: Met 1.00 werknemers is het vak-

bondswerk hier een flinke uitdaging. Hoe kunnen jullie dit bolwerken?

PeteR VAn DeR AuweRA: “Als vakbondsafgevaardigde heb je hier een voltijdse job.

We proberen elke dag op de werkvloer aanwezig te zijn en worden regelmatig aangeklampt. Zichtbaar zijn op de werkvloer is heel belangrijk. De mensen moeten zien dat je er voor hen bent. Zo gaan we sinds kort ook geregeld langs bij onze collega’s van de nachtploeg. We doen dat zelfs in onze eigen tijd. Dat wordt op prijs gesteld.”

CHARi quesADA-GARCiA: “De afgelopen maanden zijn we veel de boer op geweest om te vragen hoe we onze vakbondswerking konden verbeteren. Hieruit bleek dat we extra moesten werken aan onze zichtbaarheid, de communicatie met de werkvloer en de betrokkenheid van de militanten.”

“In het voorjaar begonnen onze jongeren met volle overgave een vakbondswebsite te ontwerpen. Die website lanceren we in september. Op de site krijg je een lijst met vaak gestelde vragen en met nieuws vanuit de overlegorganen. We zullen de site ook gebruiken om te communiceren met de militanten.” nAtHAlie enGelen: “Vier keer per jaar brengen we een nieuwsbrief uit met de belangrijkste punten. In het voorjaar verschijnt een speciale editie voor jobstudenten en in december een editie die gericht is op uitzendkrachten. Dat wordt gekoppeld aan een actie op de werkvloer.”

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

11

Jongeren eisen hun plek op bij Jeroen Daniëls vertelt over ervaringen als jonge vakbondsmilitant

Kareme Nouri

De samenleving is aan het verouderen. Dat merk je ook aan het ledenbestand van vakbonden. De LBC-NVK heeft in totaal meer dan 317.000 leden, van wie er bijna 229.000 ouder zijn dan 35 jaar.

Er zijn bijna 89.000 leden onder de 35 jaar. Van die groep zijn er 1.847 militant bij de LBC-NVK.

Werknemers tussen 18 en 35 jaar overtuigen om aan te sluiten bij een vakbond is niet altijd makkelijk. Jonge leden warm maken voor de rol van militant is zo mogelijk nog uitdagender. Gelukkig draait min35plus, de jongerenwerking van de LBC-NVK, op volle toeren. Ons Recht babbelde met Jeroen Daniëls. De 32-jarige Jeroen werkt als ‘support engineer’ bij het ICT-bedrijf Cegeka (eerst in Hasselt en nu in Antwerpen). Sinds de sociale verkiezingen van 2008 is hij militant bij de LBC-NVK. Jeroen, waarom ben je lid geworden van de vakbond?

Jeroen Daniëls: “Toen ik een jaar of zes gewerkt had, merkte ik dat de werkdruk ieder jaar toenam. Elk jaar haalde ik dat ook aan op evaluaties en werkbesprekingen.

Maar er veranderde nooit iets. Daarom nam ik in 2007 zelf het initiatief om aan te sluiten bij de LBC-NVK.” Ons Recht:

Hoe werd je vakbondsmilitant?

“Ik wilde iets veranderen op de werkvloer en iets doen voor alle werknemers. Gewoon lid zijn van de vakbond was voor mij niet genoeg. Toen ik lid was geworden, spraken militanten van de LBC-NVK mij aan. Daarna stelde ik me kandidaat bij de sociale verkiezingen in 2008. En ik werd dus verkozen.”

Ons Recht: Jeroen:

Hoe verliep je inwerkingsperiode bij de vakbond?

Jeroen: “Na de sociale verkiezingen in 2008 vond er een ‘startdag’ plaats in het vormingscentrum in Elewijt. Zowel de pas verkozen militanten als de ‘anciens’ werden uitgenodigd. We kregen een presentatie over het ACV en de diverse centrales, waaronder de LBC-NVK. Er waren ook sprekers die uitlegden hoe belangrijk het wel is om aan militantenwerk te doen.”

“Militanten krijgen natuurlijk ook opleidingen. Bijvoorbeeld een basisvorming over de sociale wetgeving. Of vorming over de rol van de ondernemingsraad.”

“Meer ervaren militanten introduceerden mij in de diverse overlegorganen en gaven me ook wat ondersteuning. En onze LBC

12 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

© foto: daniël rys

Ons Recht:

nieuw bloed

lbC-nVK NVK-secretaris stond en staat altijd klaar om me te helpen, ondanks zijn eigen drukke agenda. We krijgen ook erg veel informatie via folders, boeken en e-mail.”

de LBC-NVK, zich nog meer zou kunnen profileren. Bij mij duurde het twee jaar voor ik wist dat er zo’n jongerenwerking bestond.”

Promotiekansen

naar een jobbeurs aan de KULeuven.

Studenten konden daar informatie krijgen over de vakbond en over de arbeidsmarkt.”

“Elk jaar houdt de LBC-NVK ook de ‘Dag van de Jonge Militant’. De jongste editie vond in juni in Gent plaats. Die was echt heel goed.

Zo’n 60 jonge militanten zakten af naar Gent om te brainstormen over de toekomst van de vakbond. Vooral de namiddag was geweldig. Per sector konden we samen met de nationaal secretaris inhoudelijk discussiëren. Ik leerde zo heel wat van andere militanten en deed ideeën op die ik onze onderneming kan gebruiken. Van mij mogen ze gerust een ‘Week van de Jonge Militant’ organiseren.”

“De jongerenwerking schreef ook een actieplan voor de periode 2010-2012. Voor ons is het erg belangrijk dat de bestuursorganen van de LBC-NVK verjongen. Het bestaan van het actieplan is een duidelijk signaal dat de jongeren au sérieux worden genomen. De jongerenwerking komt ook geregeld bijeen om onderling te overleggen. Daar merk je hoe groot het engagement is. Ouderen denken vaak dat jongeren niet wakker liggen van thema’s als brugpensioen en pensioen. Wel, ze zouden eens moeten komen kijken.”

Jongeren overhalen om zich voor de vakbond in te zetten wordt almaar moeilijker. Begrijp jij dat? En wat kan de vakbond Engagement delen hieraan doen? ons ReCHt: Vertel eens over je ervaringen als JeRoen: “Ik begrijp wel dat niet alle jongemilitant? ren staan te springen. Zeker voor een jonJeRoen: “Ik had al erg veel positieve ervarin- gere werknemer kan het riskant zijn om gen. Het contact met de andere militanten voor de vakbond op te komen. Sommige in onze onderneming is uitstekend. En ook jongeren vertellen me dat hun carrière eronmet militanten uit andere bedrijven heb ik der kan lijden als ze lid zijn van de vakbond. goede contacten. Het is plezierig bijeen te komen met mensen die je engagement delen.

Het allertofste zijn de positieve reacties van collega’s op de werkvloer die je hebt kunnen “Het allertofste zijn helpen met vragen of problemen. Daar doe de positieve reacties je het tenslotte voor.”

“Uiteraard zijn er ook negatieve ervaringen, van collega’s op de maar die maken je alleen maar sterker. Ik werkvloer die je hebt heb een mandaat in het comité voor preventie en bescherming op het werk (CpBW). kunnen helpen met Soms duurt het heel lang om daar iets te realiseren. De werkgever volgt de adviezen vragen of problemen. van het CpBW niet altijd. Frustrerend, maar Daar doe je het je mag je daardoor niet laten ontmoedigen.

Noodzakelijk Een aantal punten wordt wel waargemaakt. tenslotte voor.” ons ReCHt: Hoe zou jij aan jongeren uitleggen En daar moet je kracht uit putten.” waarom het voordelig is om lid van de vakbond ons ReCHt: Wat kan de LBC-NVK meer doen En zeker als ze een vakbondsmandaat uit- te zijn? Waarom is de vakbond noodzakelijk? om jonge militanten nog beter te begeleiden? oefenen. Jongeren zijn bang bepaalde pro- JeRoen: “Ik vind dat solidariteit meer dan Waar hebben 1- tot -jarigen, zowel militan- motiekansen te missen. In sommige onder- ooit belangrijk is. We leven nu eenmaal in ten als gewone leden, nood aan? nemingen is die vrees misschien gegrond. een individualistische maatschappij, wat JeRoen: “Een aparte startdag voor jonge- Maar laten we dit zeker niet veralgemenen. heel sterk tot uiting komt op de arbeidsren lijkt mij een interessant idee. Het is niet Jongeren onderkennen ook te weinig de markt. Bedrijven moeten winst maken en zo simpel op een startdag te zijn waar ook voordelen van de vakbond.” de vakbonden zorgen ervoor dat dit niet ervaren militanten rondlopen want die zijn “In campagnes om jongeren aan te trekken ten koste gaat van de werknemers. We leven al mondiger en voelen zich al meer op hun zou de vakbond meer kunnen letten op de niet om te werken, maar we werken om te gemak. De traditionele startdagen hoeven beeldvorming. De vakbond is er niet alleen leven. Dat is volgens mij nog altijd het uitzeker niet te verdwijnen maar een apart voor stakingen of confrontaties maar ook en gangspunt en het is goed om je hiervoor te moment voor jongeren kan zo zijn nut heb- vooral voor overleg en ondersteuning. Dat engageren.” ben. Andere jonge militanten lijken dat idee laatste moeten we beklemtonen.”

“Je moet een vakbond ook zien als een soort ook wel genegen te zijn, afgaande op wat ik “Jongeren zien ook weinig verschil tussen de verzekering. Misschien heb je ze niet altijd her en der opvang.” diverse vakbonden en vinden dat de bonden nodig, maar het is een enorme geruststel“De opleidingen zou ik vlugger laten van te sterk gebonden zijn aan politieke partijen. ling om te weten dat de vakbond er is. Ben start gaan. Pas na een jaar je eerste vorming Het ACV moet proberen zich meer te onder- je werkloos, heb je informatie nodig over je krijgen is toch rijkelijk laat. Ook al weet ik scheiden van de anderen.” arbeidscontract, heb je een probleem op de dat er mogelijk praktische bezwaren zijn. “Helaas beseffen jongeren ook niet goed dat werkvloer, dan kan je terecht bij de vakbond.

Na een jaar militant te zijn geweest weet je de huidige werknemersrechten er kwamen Bovendien kan je er terecht voor loopbaanonog altijd niet zoveel. Maar je moet wel kun- dankzij de vakbonden. Denk aan de indexe- riëntering of loopbaanbegeleiding. Ook stunen antwoorden wanneer collega’s vragen of ring van de lonen, de maaltijdcheques, de denten kunnen lid worden van de vakbond problemen aan je voorleggen.” groepsverzekering. Het is aan de vakbon- zodat ze goed voorbereid zijn wanneer ze “De samenwerking en het contact met de vak- den te danken dat de omstandigheden op op de arbeidsmarkt terecht komen. Kortom, bondssecretaris is erg belangrijk. Mijn erva- de werkvloer veel aangenamer en menselij- redenen genoeg om aan te sluiten bij de vakringen zijn op dat punt positief. Maar dat is ker werden.” bond.” niet voor iedereen het geval. Nieuwe militanVerlang je meer informatie over min35ten missen ervaring en hebben dus de steun Speciale werking plus, de jongerenwerking van de LBCvan een secretaris hard nodig. Zulke militanten moet je goed begeleiden. Een begeleiding ons ReCHt: Je verwees zelf naar de jongeren- NVK, dan kan je terecht bij Vic Van die uiteraard ook moet komen van ervaren werking van de LBC-NVK. Wat gebeurt daar Kerrebroeck (vic.vankerrebroeck@acv-csc. be) of bij Lieveke Norga (lieveke.norga@ allemaal? militanten uit hetzelfde bedrijf.” ). Bellen met Vic kan via “En ik heb nog een wens. Het zou prachtig JeRoen: “Bij de jongerenwerking zitten ze acv-csc.be). zijn als min35plus, de jongerenwerking van zeker niet stil. Zo trokken ze bijvoorbeeld 03 / 220.87.53.

ons ReCHt:

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

13

internationaal

samenwerken met afrikaanse vakbonden werpt vruchten af uni en lBC-nVk bundelen hun krachten Denis Bouwen

samenwerken met Afrikaanse vakbonden? Het kan. en met resultaat.

De internationale vakbondskoepel uni en de lBC-nVk werkten twee jaar lang samen met onafhankelijke vakbonden uit ivoorkust, de DR Congo, Burkina Faso, senegal, togo en kameroen. “Aanvankelijk had ik wat twijfels”, erkent stefaan Decock. “maar achteraf bekeken kan ik alleen maar zeggen dat de inspanningen vruchten afwierpen. wat we deden, bleek zinvol en absoluut noodzakelijk.”

Stefaan Decock is bij de LBC-NVK nationaal secretaris voor de financiële sector. UNI en de LBC-NVK werkten dan ook samen met Afrikaanse vakbonden in het financiewezen en in de distributie. “In beide sectoren heb je in Afrika toch een stuk formele economie”, vertelt Decock. “Een dankbare voedingsbodem voor vakbondswerk.”

De LBC-NVK investeert bewust in internationale solidariteit. UNI en de LBC-NVK wilden de vakbonden in zes Afrikaanse landen versterken. Daarnaast wilden ze bij vier banken internationale netwerken laten ontstaan tussen vakbondsmilitanten uit verschillende landen. Die banken waren BNp Paribas, Société Générale, Crédit Agricole en Ecobank.

In een tijdsspanne van twee jaar werden in de diverse Afrikaanse landen workshops georganiseerd voor militanten en mensen met interesse voor vakbondswerk. Alles bij elkaar werden zo’n 350 mensen bijgeschoold.

Secretarissen van de LBC-NVK droegen hun steentje bij op een aantal van de workshops.

Workshops

Op de workshops leerden de Afrikanen hoe ze beter nieuwe leden konden werven. Hoe ze betere afspraken en cao’s konden afdwingen. Wat de beste manier is om een vakbondsafvaardiging samen te stellen. En hoe ze nieuwe militanten konden winnen.

In vijf van de zes Afrikaanse landen leverden de workshops resultaat op. Alleen in Congo vlotte het niet echt. “Onze vrouwelijke gesprekspartner daar stuitte op tegenkanting binnen haar vakbond. Niet iedereen is nu eenmaal even veranderingsgezind.”

14 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

“De evaluatie van onze samenwerking met de Afrikaanse vakbonden was positief”, zegt Stefaan Decock van de LBC-NVK.

De nieuwe netwerken bij vier banken moesten vakbondsmilitanten in staat stellen onderling informatie uit te wisselen over de loon- en arbeidsvoorwaarden in hun land.

“Over het algemeen wisten de vakbondsmensen niks over wat er elders in Afrika aan de hand was.”

In het voorjaar werd de samenwerking geëvalueerd op een slotbijeenkomst in Ouagadougou (Burkina Faso). “De evaluatie was positief. Ook al liep niet alles zoals we gehoopt hadden. Ik vond het erg ontroerend dat onze Afrikaanse tegenhangers bleven lachen. Ondanks de moeilijke omstandigheden waarin ze hun werk moesten doen.”

“We moedigden onze Afrikaanse vrienden aan om bij één of meer grote banken in diverse

Door onze collega’s in Afrika te steunen helpen wij om ginder een sterk middenveld te doen groeien. landen gelijkaardige eisenbundels uit te werken. Als dat lukt, kunnen wij proberen ze te steunen via de Europese ondernemingsraden. Maar een eisenbundel samenstellen is niet zo vanzelfsprekend in de Afrikaanse context. UNI tracht bij een aantal multinationals ‘Global Framework Agreements’ rond

te krijgen. Het zou handig zijn als de lokale vakbonden in Afrika op zulke raamakkoorden zouden kunnen terugvallen.”

Middenveld

“Onze inspanningen mochten vooral geen pleister op een houten been zijn”, legt Decock uit. “We hoopten een structurele verandering op gang te brengen. Door onze collega’s in Afrika te steunen helpen wij om ginder een sterk middenveld te doen groeien.

Als er in Afrika een flink middenveld ontstaat, hebben ze meer mogelijkheden om op te komen voor werknemersrechten en een betere levensstandaard. Zo help je de problemen daar aan te pakken zodat minder Afrikanen moeten emigreren naar het rijke Westen.”

Decock denkt niet dat de Afrikaanse vakbonden snel een spectaculaire ledengroei zullen boeken. Lidgeld betalen aan een vakbond is trouwens niet vanzelfsprekend op een continent waar de meeste mensen dag na dag moeten knokken om te overleven. Toch zijn er mogelijkheden voor vakbonden. Hulp uit het Westen is wel onontbeerlijk.”

“We ervaren dat de Afrikaanse vakbondsmensen nu intensief met elkaar netwerken.

Ze blijven met elkaar bellen en e-mailen. UNI wil de ontstane netwerken in stand houden.

In feite zouden we onze Afrikaanse collega’s langer moeten kunnen ondersteunen. Een punt dat zeker zal worden besproken op -conferentie die in november de grote UNI-conferentie plaatsvindt in het Japanse Nagasaki.”

over de grenzen annick aerts

Druk op vakbondsmensen in Iran

Mansoor Osanloo, de oprichter van de vakbond van de busmaatschappij in Teheran, zou volgens de overheid vrijgelaten worIn Iran werden vorig jaar honderden werk- den na een gevangenisstraf van drie jaar. De nemers gearresteerd omdat ze deelnamen mondiale vakbondskoepel eist dat de overaan legitieme vakbondsactiviteiten of het heid die belofte meteen uitvoert. Ze wijst er recht op vrijheid van vereniging steunden. wel op dat nog 52 andere vakbondsleiders Minstens twee prominente vakbondsleiders onrechtmatig opgesloten zitten. De Iraanse zaten in de gevangenis. Een leerkracht zat in vakbonden roepen iedereen op om druk te de dodencel. Samen met de lerarenvakbond blijven uitoefenen op de regering. kwam hij op voor de rechten van Koerdische Meer informatie op minderheden. Vier werknemers waren ver- www.justiceforiranianworkers.org oordeeld tot zweepslagen. De Iraanse over- heid erkent geen democratische vakbonWerk en gezin in EU den In 2010 is er niet veel verbetering. De repressie neemt alleen maar toe. Op 9 mei werd de Om goed te kunnen leven moet je genoeg 35-jarige leraar opgehangen. Saeed Torabian, tijd hebben voor werk én gezin. Maar voor de woordvoerder van de vakbond van de veel werkende Europeanen is dat moeilijk openbare busmaatschappij, werd op 9 juni haalbaar. Dat blijkt uit een studie van het aangehouden. Zonder officiële aanklacht. Europese onderzoeksbureau Eurofound.

Op 12 juni gebeurde hetzelfde met zijn col- Zowat de helft van de werknemers is minlega Reza Shahabi. Ook van hem ontbreekt stens enkele keren per maand na het werk te elk spoor. Werknemers van een suikerfa- moe om huishoudelijke taken uit te voeren. briek probeerden een vakbond op te richten. Toch genieten mensen met een job meer van Met ontslagen en een arrestatie als gevolg. het leven dan werklozen. Werkende vrouNiet alleen vakbondsactivisten worden wen hebben het wel moeilijker om een goed onder druk gezet. Hun familieleden maken evenwicht te vinden door hun groot aandeel hetzelfde mee. Soms verliezen ze hun job als in het huishoudelijke werk. vorm van chantage. Volgens Iraanse vak- Deeltijds werken kan helpen om een goede bondskringen beleeft de arbeidersbeweging levenskwaliteit te bereiken. Ongeveer twinéén van haar donkerste periodes. Toch roept tig procent van de Europeanen werkt partde Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) time; tachtig procent daarvan zijn vrouwen.

Een nadeel is dat vooral zij de minpunten van het land niet op het matje.

Op 2 juli kwam er eindelijk positief nieuws. deeltijds werk ondervinden. Opnieuw naar

Poolse supermarkten De arbeidstijd en het welzijn van de werknemers staan onder druk bij de grote supermarktketens in Polen. Dat blijkt uit een onderzoek van KARAT, een coalitie van vrouwenorganisaties. Tachtig tot negentig procent van de werknemers in deze ketens zijn vrouwen.

Niet elke supermarkt heeft respect voor het recht op minstens 35 uur achtereenvolgende rust per week. De werkneemsters moeten soms zeven tot negen dagen achter elkaar werken. De wettelijke rusttijden tussen twee shiften (twaalf uur) en pauzes tijdens een shift (15 minuten per acht uur) worden niet altijd toegekend.

Alleen in grote internationale ketens gebeurt dat. In de praktijk bestaan er soms twee arbeidsroosters, één voor de sociale inspectie en één officieus.

De veiligheidsvoorschriften zijn de jongste jaren sterk verbeterd. Maar toch zijn er nog altijd problemen met het tillen van producten. Kassiersters moeten goederen

uitpakken, artikelen in de rekken zetten of de winkel poetsen.

Vakbonden moeten er nog veel inspanningen doen om het vertrouwen van het personeel te winnen en hun belangen in de bedrijven te verdedigen. De organisatiegraad is vrij laag.

De coalitie vraagt een aanpassing van de wet, een sterkere sociale inspectie en een betere organisatie van de werknemers om de problemen aan te pakken. Om dit allemaal gedaan te krijgen, is steun nodig van alle betrokken partijen.

een voltijdse job overschakelen is vaak niet mogelijk. Carrière maken is niet vanzelfsprekend. Door de lagere socialezekerheidsbijdragen vallen ze terug op een lager pensioen.

Een andere mogelijkheid om de arbeidstijd beter te regelen zijn loopbaanregelingen zoals ouderschapsverlof of tijdkrediet. Voor het ouderschapsverlof zijn de systemen erg verschillend van land tot land. In sommige landen is dit verlof zelfs onbetaald. Elders varieert de hoogte van de vergoeding. In Zweden en Noorwegen worden mannen uitdrukkelijk aangemoedigd om ouderschapsverlof op te nemen. Niet alleen in die landen maar eigenlijk overal is er nog een mentaliteitsverandering op de werkvloer nodig.

Nochtans leidt een goed evenwicht tussen werk en gezin tot minder ziekteverlof, een betere productiviteit en minder personeelsverloop. Meer informatie vind je op www.eurofound.europa.eu. De onderzoeksbevindingen moeten resulteren in concrete EU-beleidsacties.

Onrust in kledingindustrie Bangladesh Bij de kledingfabrikant Garib & Garib in Bangladesh was er op 13 april van dit jaar voor de tweede keer een brand. Hierbij kwamen 21 werknemers om het leven. Zes mensen moesten in het ziekenhuis worden opgenomen. Maanden later zijn de families van de slachtoffers nog altijd niet degelijk vergoed.

Veel grote ketens kopen kleding bij deze fabrikant. Alleen H&M beloofde financiële steun voor de wezen en de werkonbekwame ouders van de slachtoffers. Vijf andere kledingketens deden nog niets.

Los van de brand heerst er onrust in de hele kledingindustrie in Bangladesh. Er zijn wilde stakingen, sabotageacties, marsen, wegblokkades, gevechten met de politie. Eind juni moesten 300 fabrieken die produceren voor ketens als Zara en Marks & Spencer tijdelijk de deuren sluiten. Een gevolg van stakingsacties. De werknemers zijn wanhopig.

De kledingsector is goed voor 80 procent van de export van Bangladesh. Maar de werknemers verdienen weinig en hun welzijn laat veel te wensen over. Sinds 2006 bedraagt het minimumloon er net geen 20 euro per maand. Bangladesh is één van de goedkoopste landen voor kledingproductie ter wereld. De werknemers presteren er veel uren in gevaarlijke omstandigheden. Volgens de vakbonden moet het minimumloon stijgen naar 57 dollar. De regering beloofde een looncommissie op te richten. www.schonekleren.be

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

15

sociaal

Werknemers zonder papieren hebben ook arbeidsrechten OR.C.A en vakbonden pakken wantoestanden aan

Wie werknemer zonder papieren is, leidt een erg lastig bestaan. Maar vergis je niet, werknemers zonder papieren hebben wel degelijk arbeidsrechten. En gelukkig maar.

OR.C.A, de organisatie voor clandestiene arbeidsmigranten, publiceerde onlangs de vernieuwde gids over de rechten van deze groep mensen. Dat gebeurde met steun van het ACV en anderen.

Net als iedereen hebben werknemers zonder papieren recht op een minimumloon, vakantiegeld en ontslagvergoedingen. Ook voor hen gelden de cao-afspraken van de sector waarin ze actief zijn.

Maar die rechten afdwingen blijkt in de praktijk een groot probleem.

OR.C.A neemt het op voor werknemers zonder papieren. Ons Recht stak zijn licht op bij de coördinator van de organisatie, Jan Knockaert.

Als je zonder papieren in België leeft, kan je eigenlijk niet in het wit werken. Je hebt namelijk geen recht op een arbeidsvergunning. Zo ben je veroordeeld tot het clandestiene, zwarte circuit, vaak met slechte loon- en arbeidsvoorwaarden en uitbuiting tot gevolg. Bij een vorige reguralisatiecampagne, begin 2000, werd duidelijk dat heel veel mensen zonder papieren eigenlijk ook werknemers zonder papieren zijn. Veel mensen verdienen noodgedwongen hun boterham in het zwarte circuit. Maar niemand lag echt wakker van hun lot. Daar kwam verandering in toen OR.C.A in 2003 werd opgericht.

Arbeidsrechten

“We hebben het misschien niet in de gaten, maar jij en ik worden elke dag geconfronteerd met clandestiene arbeid”, vertelt Jan Knockaert. “Als je op restaurant gaat, bestaat de kans dat één van de mensen in de keuken iemand zonder papieren is.

De Belgische aardbeien op je bord kunnen best door een clandestiene arbeidsmigrant geplukt zijn. En het is ook mogelijk dat de renovatie van je woning voor een stuk door arbeiders zonder papieren gebeurt. Wat je als consument ook koopt of gebruikt, de kans is groot dat ergens in

16 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

© foto: daniël rys

Monique Braam

de productieketen een clandestiene arbeids- omstreken. Daarnaast is er veel clandesmigrant aan de slag was. Terwijl zijn of haar tiene arbeid in de horeca en de schoonmaak.

Iets speciaals is de sector van het huisperarbeidsrechten geschonden werden.” soneel. Veel vrouwen uit de Filipijnen of Ons Recht: Heb je rechten wanneer je in Latijns-Amerika werken in Brussel als het zwart werkt? Pleeg je dan geen strafbaar huisbediende. Bijvoorbeeld bij families van feit? ‘expatriates’, ambassadepersoneel of bemidJan Knockaert: “Dat is een groot misver- delde gezinnen die in de rand rond Brussel stand. Iedere werknemer die in het zwart wonen. Zulke vrouwen verkeren in een heel werkt heeft basisrechten. Werknemers in kwetsbare positie. Meestal wonen ze bij de dienst van een werkgever zullen niet gestraft families die hen werk geven. Ze zijn dus erg worden als ze betrapt worden op zwart werk. geïsoleerd en afhankelijk.”

Maar een werkgever die zijn werknemers in het zwart tewerkstelt kan wel zwaar worden Ons Recht: Maar hoe bereik je al die gestraft. Clandestiene arbeidsmigranten mensen? hebben recht op het wettelijk minimumloon Jan Knockaert: “Organisaties en diensten of het minimumloon van de sector, vakan- die in hun dagelijkse werk met mensen zontiegeld, vakantiedagen en een ontslagver- der papieren in aanraking komen, verwijzen goeding bij verlies van hun job. Ze hebben clandestiene arbeidsmigranten naar OR.C.A ook recht op veilig werk. Bij een arbeids- door. De Filipijnse vrouwen over wie ik het ongeval kunnen ook zij aanspraak maken had, komen nauwelijks de deur uit. Een aanop een vergoeding. Hun medische kosten tal van hen gaat wel elke zondagochtend naar de mis in Brussel. Wij zochten contact moeten dan worden terugbetaald.” met de priester en vroegen hem of we onze organisatie konden voorstellen na een van Bouw en horeca de kerkdiensten. Dat mocht en het bleek een Ons Recht: In welke sectoren vind je veel schot in de roos. Iets gelijkaardigs deden we werknemers zonder papieren? voor de Latijns-Amerikaanse gemeenschap.

Jan Knockaert: “Al zeker in de bouw- Zo konden we een netwerk van huishoudsector. Wij hebben veel contacten met personeel uitbouwen. Samen met de vakBraziliaanse bouwvakkers in Brussel en bonden en het Sociaal Fonds voor de sector

proberen we zowel werknemers als werkge- geluidsopnames enzovoort. Arbeidsrechten vers te bereiken om de situatie van het huis- afdwingen blijft vaak een zware dobber”. houdpersoneel te verbeteren”.

Werknemers zonder papieren staan vaak erg zwak tegenover een werkgever. Ze kennen de regels niet en spreken de taal niet goed Loondiefstal genoeg. Werkgevers spelen daar handig op De helpdesk van OR.C.A wordt vrijwel elke in. knoCkAeRt: “We zien maar al te vaak dag aangesproken door werknemers zonder dat werkgevers hun werknemers aansporen papieren. knoCkAeRt: “De belangrijkste om ‘zelfstandige’ te worden. De werknemer vragen hebben te maken met loondiefstal. wordt dan zonder het te beseffen eigen baas De werkgever keert het loon niet op tijd uit, met alle nefaste gevolgen van dien. Het kan betaalt het loon in stukjes of geeft gewoon- nog erger: de jongste tijd worden werkneweg niets. Werknemers worden zonder par- mers onder druk gezet om meewerkende don ontslagen zonder enige vergoeding. Het vennoot te worden. Zo worden zij verantvakantiegeld wordt niet uitbetaald. En ga woordelijk voor bijvoorbeeld alle schulden zo maar door. Als de werknemer akkoord is, bij een faillissement.” nemen wij contact op met de werkgever en trachten we te bemiddelen. Soms lukt dat, ons ReCHt: De gids die OR.C.A uitbracht is soms ook niet. Als het moet, dreigen we dus zeker nodig? ermee de inspectiedienst Toezicht Sociale JAn knoCkAeRt: “Eigenlijk hebben we nu Wetten in te schakelen. Soms doen we dat de tweede, bijgewerkte versie van onze met steun van de vakbond. Dreigen is soms Rechtengids. De eerste editie is al uitgegenoeg om tot een compromis te komen. In put en diende als antwoord op de vraag extreme gevallen wordt een klacht bij de of werknemers zonder papieren eigenlijk wel rechten hebben. In de nieuwe uitgave arbeidsrechtbank ingediend.” gaan we veel dieper in op de afdwingbaarons ReCHt: Is een werkgever wel bereid om heid van deze rechten. We beschrijven de OR.C.A te woord te staan? basisrechten en geven tips waarmee je rechJAn knoCkAeRt: “Meestal wil een werk- ten beter kan afdwingen. Je moet hoe dan gever een diepgaand gesprek vermijden en ook ‘een goed verhaal’ kunnen brengen. maakt hij zich ervan af met de reactie dat Duidelijk aantonen dat er een arbeidsrehij ‘de persoon in kwestie niet kent’. Als dat latie is. Werknemers zonder papieren hebgebeurt, moeten wij samen met de betrok- ben rechten, maar ze moeten ze durven af ken persoon proberen te bewijzen dat er een te dwingen.” relatie tussen werkgever en werknemer is.

Aantonen dat de werknemer wel degelijk De Rechtengids kan je aanvragen bij bij de werkgever in kwestie tewerkgesteld OR.C.A, Gaucheretstraat 164, 1030 is. Gemakkelijk is dat niet omdat er dikwijls Brussel. De gids is op papier beschikbaar geen contract ondertekend werd. Bij gebrek in vier talen: Nederlands, Frans, Engels aan een contract moet je zoeken naar andere en Spaans. Downloaden kan in dezelfde elementen: een bewijs van betaling, een talen én in het Portugees en Roemeens loonfiche (als die al bestaat), papieren van via www.orcasite.be.. Meer informatie: de werkgever met zijn handtekening, foto’s, info@orcasite.be of 02 / 274 14 31.

Clandestien personeel vindt weg naar aCV De benarde positie van werknemers zonder papieren laat het ACV niet onberoerd. Twee jaar geleden koos het ACV Brussel-Halle-Vilvoorde voor een effectief lidmaatschap van werknemers zonder papieren. Naast een werkgroep ‘Migraties-mensen zonder papieren” met vertegenwoordigers van het verbond en de beroepscentrales werd een ‘Comité werknemers zonder papieren’ opgericht.

Via het Comité komen militanten, mannen en vrouwen van allerlei nationaliteiten, geregeld samen. Zij organiseren de werking binnen de vakbond. Het Comité speelt een belangrijke sensibiliserende rol, zowel binnen het ACV als daarbuiten.

De essentie van vakbondswerk is rechten voor werknemers afdwingen en die verdedigen. Mensen behoeden tegen uitbuiting. Werknemers zonder papieren leven en werken in de clandestiniteit. In contact komen met de vakbond is voor hen niet altijd gemakkelijk. Toch vinden meer en meer clandestiene arbeidsmigranten de weg naar het ACV. De voorbije maanden namen ruim 150 mensen contact op met het ACV in Brussel.

Werknemers zonder papieren hebben veel vragen over verblijfsvergunningen en de regularisatie van hun verblijf in België.

Het ACV behandelt uiteraard ook vragen die met loondiefstal te maken hebben.

‘Sanspapiers’ kiezen niet bewust voor een zwarte job. Ze zouden maar wat graag in het reguliere, ‘witte’ circuit werken.

Mensen zonder papieren helpen is soms lastig omdat ze niet of nog niet lang genoeg lid zijn bij de vakbond om alles juridisch af te handelen. Om juridische bijstand te krijgen moet je immers voldoen aan een aantal lidmaatschapsvoorwaarden.

Het ‘Comité werknemers zonder papieren’ zet in op sensibiliseringsacties. De militanten uit het Comité houden enquêtes. Ze hielpen ook OR.C.A om een netwerk voor huishoudpersoneel uit te bouwen. De ACV’ers trokken naar de kerk in Brussel waar Filipijnse vrouwen geregeld samenkomen en praatten met hen.

Er waren ook al ontmoetingen tussen vakbondsafgevaardigden van het ACV en werknemers zonder papieren. Die contacten bleken bijzonder vruchtbaar voor beide partijen.

Wie het ACV-Comité werknemers zonder papieren wil contacteren, kan e-mailen of bellen naar Ana Rodriguez: arodriguezmarin@acv-csc.be of 02 /   .

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

17

arbeids-gericht marc weyns

Eind aan het contract, nog vóór het begon Wie een baan zoekt, solliciteert meestal bij meer dan één onderneming. Zo gebeurt het wel eens dat iemand een contract ondertekent bij een bedrijf, maar kort nadien een beter aanbod krijgt. Als de werknemer het eerste contract ongedaan wil maken, moet hij rekenen op de goodwill van die onderneming. Zit het hem niet mee en moet hij het contract zelf verbreken nog voor hij eraan begon, dan moet hij een opzegvergoeding betalen.

Meestal staat er in een schriftelijke arbeidsovereenkomst ook een proefperiode en in zo’n geval bedraagt de opzegvergoeding één maand en zeven dagen brutoloon. Dat was het verdict van het arbeidshof van Brussel op 10 maart 2010.

Nederlands op werkvloer Als de exploitatiezetel van een bedrijf in het Nederlandstalige landsgedeelte ligt, moet de communicatie – officieel heet dat de ‘sociale betrekkingen’ – tussen werkgever en werknemer in het Nederlands gebeuren. Overtreedt een werkgever die regel, dan zijn de documenten of de

handelingen absoluut nietig: ze worden geacht gewoon niet te bestaan. Een zware sanctie. Doorgaans werd aangenomen dat die sanctie alleen tegen de werkgever speelde. Maar het arbeidshof in Brussel oordeelde op 15 maart 2010 dat ook brieven van een werknemer nietig zijn als ze niet in het Nederlands zijn geschreven.

Opzegvergoeding bij ‘knelpuntberoep’ Een boekhouder wordt na 14 jaar dienst ontslagen. Zijn werkgever betaalt een opzegvergoeding van negen maanden. Maar daarmee neemt de boekhouder geen genoegen. De werkgever vond de wettelijke minimumvergoeding wel genoeg omdat de job van boekhouder een knelpuntberoep is. De werknemer zou dus wel heel snel een andere baan vinden.

De arbeidsrechtbank van Gent doorprikte dat argument in haar vonnis van 16 september 2005. Een lijst met knelpuntberoepen heeft helemaal geen wetenschappelijke waarde. De lijst geeft alleen aan dat een werkgever moeilijk geschikt personeel vindt. Maar ook voor werkzoekenden kan dit betekenen dat ze moeilijk kunnen voldoen aan de specifieke eisen en verwachtingen van een werkgever. Het klopt dus niet dat een werkzoekende meteen aan de slag kan in een knelpuntberoep.

De rechter besliste dat het bedrijf een bijkomende opzegvergoeding moest betalen.

Huisarbeid

Een werknemer is in dienst als ‘expert/schaderegelaar’ en werkt in een kantoor van de werkgever. Maar het kantoor wordt opgeheven en voortaan werkt de werknemer thuis. Enige tijd later maakt de werknemer een einde aan het contract zonder de spelregels over de opzegging na te leven. De werkgever eist een opzegvergoeding.

Het arbeidshof van Gent wijst die eis af omdat er geen geschreven overeenkomst was over de huisarbeid. Een arrest van 11 september 2009 doet haarfijn uit de doeAuto wel of niet ken wat huisarbeid is en welke voorwaarden daarbij gelden. De werknemer werkte thuis overnemen en werd daarbij niet rechtstreeks geconVeel ondernemingen leasen de bedrijfsau- troleerd door de werkgever. Telefonische to’s die ze ter beschikking stellen van werk- bereikbaarheid, onlineverbinding, registranemers. De arbeidsovereenkomst van nogal tie van de arbeidsprestaties en kwaliteitswat werknemers bepaalt dat ze die auto controle achteraf zijn geen directe controle. moeten overnemen of de kosten vergoeden Er was dus wel degelijk sprake van huisarals ze zelf de onderneming verlaten. beid. Het feit dat de afspraken over de huisHet arbeidshof van Brussel vond dat zulke arbeid niet schriftelijk werden vastgelegd, clausules nietig zijn. Zij verzwaren immers geeft de werknemer het recht de overeende wettelijke verplichtingen van de werkne- komst op elk moment stop te zetten zonder mer en dat is strijdig met artikel 6 van de opzegtermijn of -vergoeding.

Arbeidsovereenkomstenwet.

18 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

Ondubbelzinnige wilsuiting Een werknemer is op een beurs aanwezig en heeft een glas teveel op. Hij heeft een aanvaring met een collega en zegt dat ‘hij niet meer (voor het bedrijf) wil werken’. De werkgever beschouwt die uitspraak als een verbreking van de arbeidsovereenkomst en eist een opzegvergoeding van de werknemer.

Het arbeidshof van Brussel keek op 15 maart 2010 anders tegen deze zaak aan. Iemand die in een staat van grote opwinding en zonder zich rekenschap te geven van de gevolgen, zegt dat hij ‘niet meer wil werken voor het bedrijf ’, uit niet op een volwaardige manier zijn wil. De werknemer nam dus geen ontslag.

Door zijn voorbarige conclusie was het juist de werkgever die de arbeidovereenkomst verbrak en die de werknemer moest vergoeden.

internationaal mARiJke PeRsoone

Het internationaal Vakverbond (iVV) heeft van 21 tot 25 juni een congres gehouden in het Canadese Vancouver. Vakbonden uit 154 landen namen eraan deel. Zo ook het ACV. ‘eerst de werknemers. Van crisis naar wereldwijde sociale rechtvaardigheid’ was het thema. er was een boeiende confrontatie tussen ‘grote’ analyses en ‘kleine’ vakbondsverhalen. Beide kanten komen hier aan bod. een jonge Cambodjaanse vakbondsman schetste de pijnlijke situatie van werknemers in zijn land. De topman van het internationaal muntfonds (imF) trachtte zoete broodjes te bakken met de vakbonden.

Door de crisis gingen 34 miljoen jobs verloren. De verhalen achter die cijfers hoorde je in de wandelgangen. Ik praatte met een collega van de Cambodjaanse textielvakbond.

“Nog voor de crisis waren de werkomstandigheden al penibel in de kledingindustrie in Cambodja”, vertelde hij. “Werknemers organiseren via de vakbond was al moeilijk.

Door de crisis verminderde de vraag naar producten met 30 tot 40 procent. Dat leidde tot tal van bedrijfssluitingen.”

Duizenden jonge Cambodjaanse vrouwen snakken nu naar een baantje in de informele economie. Wanhopig zijn ze op zoek naar een inkomen voor hun familie. Soms vertrekken ze naar Maleisië om daar als dienstmeisje te werken.

“Voor laaggeschoolden is de concurrentie erg zwaar op de arbeidsmarkt. De uitbuiting is gigantisch groot. Mannen migreren om werk te zoeken in de Thaise visserij. Ze monsteren aan op boten die in onderaanneming varen voor grote visbedrijven. Ver van huis en ongeorganiseerd zijn ze overgeleverd aan de willekeur van tussenpersonen.”

Ziet hij enig perspectief voor de werkende bevolking in zijn land? De Cambodjaan glimlacht breed en verwijst naar wat hij eerder op het IVV-congres hoorde: “De werkende mensen hebben maar één antwoord: organiseren, organiseren, organiseren”.

De beklijvende ontmoeting met de Cambodjaan stond in schril contrast met de woorden van de Fransman Dominique Strauss-Kahn. Deze directeur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) kwam ook aan bod op het congres.

recepten van vakbonden en iMf op congres in Vancouver Van crisis naar sociale rechtvaardigheid de nodige stimulansen creëerden. Het risico op een ineenstorting van de wereldeconomie is geweken. In Azië, Latijns-Amerika, zelfs Afrika zien we al een stevige heropleving.”

De optimistische taal van de IMF-topman deed de congresgangers grinniken. Toch ging hij onverstoorbaar voort. “Jullie leggen misschien andere accenten, maar het moet mogelijk zijn om snel opnieuw een economische groei van 2,5 procent te halen”, sprak de IMF-bons. “Op voorwaarde dat de landen hun schuldenlast goed beheren. Ze mogen hun schulden niet te snel afbetalen want dat zou het herstel afremmen. Maar ze moeten ook streng genoeg besparen om de overheidsschuld te verkleinen. De kwetsbaarste bevolkingsgroepen moeten bij die besparingsoperatie wel worden ontzien.”

Een beetje verrassend misschien brak Strauss-Kahn een lans voor de invoering van een belasting op de winsten van de financiële sector. “Het IMF gaat ervan uit dat er ongetwijfeld nog nieuwe financiële crisissen komen. Wanneer, dat weten we niet. Binnen twee, vijf of twintig jaar. Als we niet willen dat de belastingbetaler daar nog eens moet voor opdraaien, dan moet de financiële sector zelf een soort veiligheidsfonds oprichten.”

Vragen stellen bij het systeem dat de crisis veroorzaakte, hoeft blijkbaar niet. Het IMF weet perfect dat hetzelfde economisch systeem nieuwe crisissen zal voortbrengen. Als de banken een spaarpotje aanleggen om toekomstige schokken op te vangen, moet ons dat genoeg geruststellen.

Dat is geen ethische keuze, maar pure noodzaak. We kunnen ons niet permitteren dat IMF-programma’s door de hele bevolking van een land worden verworpen. Willen we sociale onrust en oorlog vermijden, dan moeten we resoluut kiezen voor mondiale samenwerking. De echte tegenstelling is die tussen de nationalisten en zij die een globale samenwerking voorstaan”.

En dan besloot hij met een handigheidje.

“Het IMF en de internationale vakbeweging zitten dus in hetzelfde kamp. En daar ben ik blij om”.

Bankiers en vakbeweging, één front?

Benieuwd of mijn Cambodjaanse collega die IMF-analyse deelt.

Meer info over het IVV-congres vind je op: · de ACV-blog vanuit Vancouver: http://luccortebeeck.blogspot.com · de LBC-blog vanuit Vancouver: http://lbcnvk.blogspot.com/2010/06/ nabeschouwing.htmll

Samenwerking

Strauss-Kahns afsluiter was nog beter. Hij riep de internationale vakbeweging op tot nauwe samenwerking met het IMF. Naar zijn mening delen het IMF en ‘Zware crisis vermeden’ het IVV dezelfde doelstel“Ondanks de ernst van de situatie kon de ling. “De missie van het globale economie een crisis zoals die van de IMF is om economieën te jaren 1930 vermijden”, verkondigde Strauss- stabiliseren, zonder sociKahn. “Dat lukte omdat de staten en het IMF ale rampen te veroorzaken.

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

19

iCt

sociaal overleg loopt mank bij realdolmen lBC-nVk communiceert goed met achterban

privacy staat onder druk. Veel van onze e-mails kunnen worden nagelezen. En wie zich engageert bij de vakbond, wordt geïntimideerd en krijgt soms zelfs een andere job toegewezen. Als we vakbondsmeetings hielden, ontvingen we thuis soms aangetekende brieven.”

De bonden stapten met diverse verzuchtingen naar de sociale inspectie. In april van dit jaar dienden ze bij de sociale inspectie een formele klacht in. Een stap die bij de directie van RealDolmen in het verkeerde keelgat schoot.

Ontslagen

In 2009 werden bij RealDolmen 66 werknemers ontslagen en 15 medewerkers met brugpensioen gestuurd. “Het bedrijf misbruikte de crisis om mensen te dumpen”, zegt Erik Evens. “Ervaren collega’s werden ontslagen. Ze willen die nu vervangen door goedkope IBO’ers.”

IBO staat voor ‘individuele beroepsopleiding op de werkvloer’. In overleg met de VdAB krijgen cursisten één tot zes maanden lang opleiding op een bepaalde werkplek. IBO’ers krijgen bovenop hun werkloosheidsvergoeding een bijpassing van de werkgever, in dit geval van RealDolmen dus. “Wij konden de andere vakbonden overtuigen om, samen met ons, een negatief advies te geven over het gebruik van IBO’ers”, aldus Mareels.

“RealDolmen gebruikt IBO’ers op een manier die niet door de beugel kan.”

Vakbondspremie Denis Bouwen

Bij de it-dienstverlener RealDolmen loopt het sociaal overleg mank. “Het management werkt ons tegen”, leggen de lBCnVk-werknemersafgevaardigden Piet mareels en erik evens uit. “maar wij trekken ons op aan de positieve reacties van werknemers. Zij moedigen ons aan om vooral door te zetten.”

De LBC-NVK is de grootste vakbond bij RealDolmen. Het bedrijf ontstond in september 2008 uit de fusie van het verlieslatende Real Software en het winstgevende Dolmen, een filiaal van Colruyt. De acht Belgische vestigingen en de filialen in Frankrijk en Luxemburg tellen samen pakweg 1.900 werknemers.

Eén statuut voor de werknemers van het fusiebedrijf is er nog altijd niet. Volgens de directie zou RealDolmen ‘het beste van twee werelden’ combineren. “In werkelijkheid werd het de kleinste gemene deler”, ervaren Mareels en Evens. “Op zich zagen wij de fusie best zitten. Ook al was het enthousiasme groter bij Real Software dan bij Dolmen.”

Sinds de fusie wilde het management niet langer praten met de bestaande vakbondsafvaardiging. Dat zette kwaad bloed bij alle

20 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

vakbonden. De bonden stelden een nieuwe afvaardiging samen. Op de eerste bijeenkomst van de nieuwe ondernemingsraad vergaderden de bonden niet mee. Uit protest.

Het management was niet onder de indruk.

Wissels

Diverse personeelsdirecteurs volgden elkaar op. “Na de verrottingsstrategie van Luc De Donder kregen we Thierry De Vries. Die hield het vier of vijf maanden vol. Daarna werd Toon Decloedt verantwoordelijk voor personeelszaken. De man lijkt van goede wil, maar heeft moeite om de rest van het management mee te krijgen.”

“Van een volwassen overleg met de vakbonden kan je nog niet spreken”, vinden de LBC-NVK’ers. “En van een degelijke informatie aan de werknemers al evenmin. De

Mareels en Evens sluiten niet uit dat het sociaal klimaat kan verbeteren. “RealDolmen kan een positief signaal geven door in te stemmen met een vakbondspremie. Het sociaal overleg moet sowieso verbeteren.

Werknemers verdienen vijf in plaats van twee opleidingsdagen per jaar. En we willen een cao werkzekerheid met loopbaanbegeleiding en een ontslagregeling. Nu worden medewerkers veel te snel als ‘slechte presteerders’ bestempeld en afgedankt.”

“We communiceren nu wel goed met onze achterban, op zich al een overwinning. Voor individuele problemen maken we geregeld het verschil. In het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CpBW) praten we over serieuze thema’s als stress en ergonomie. Maar de ondernemingsraad draait nog niet goed. Onder meer omdat de vertegenwoordigers van de ‘huislijst’ daar soms krassere standpunten innemen dan de directie.”

Alleen al dit jaar zijn er bij RealDolmen 200 vacatures in te vullen. “Maar dat is geen reden om te juichen. Door de slechte sociale sfeer vertrekken veel mensen uit eigen beweging. RealDolmen is dus wel gedwongen om de leeggekomen plaatsen weer in te vullen.”

soCiaal

eerste cao in pC 336 is basis om op voort te bouwen

Vlaamse regering snoeit in opleidingscheques

© foto: belga

nieuwe gesprekken op komst in sector vrije beroepen

Er zijn nu zo’n 140.000 mensen met een vrij beroep in België. Niet alleen architecten (foto) maar ook bijvoorbeeld advocaten, gerechtsdeurwaarders en veeartsen. mARniX sAnDRAP

mensen met een vrij beroep zoals advocaten, gerechtsdeurwaarders, architecten of veeartsen waren vroeger meestal eenmansondernemers. Die tijd is al lang voorbij. er zijn nu zo’n 140.000 mensen met een vrij beroep in België. en dan rekenen we de uitoefenaars van een medisch of paramedisch beroep nog niet mee. De sector van de vrije beroepen heeft momenteel circa 18.500 loontrekkenden in dienst. en dat aantal groeit erg snel aan.

De sector valt sinds kort onder het nieuwe paritair comité vrije beroepen, pC 336. Er waren ook al cao-onderhandelingen. Op 1 juli van dit jaar werd de allereerste collectieve arbeidsovereenkomst of cao voor pC 336 ondertekend.

Wat zegt die cao? Voor alle arbeiders, bedienden en kaderleden van wie het loon niet geïndexeerd wordt komt er per 1 december 2010 een loonsverhoging van één procent. Als er in de periode 2009-2010 loonsverhogingen zijn die los staan van het akkoord, kan dat invloed hebben op het afgesproken percentage.

Het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen wordt vervroegd verhoogd met 14 euro. Werknemers die minstens 22 jaar oud zijn en minstens 24 maanden anciënniteit in de onderneming hebben zullen die verhoging blijven krijgen. Als er overuren zijn, kunnen de werknemers die voortaan op jaarbasis recupereren in plaats van per kwartaal.

De Vlaamse regering heeft beslist om te besparen in het stelsel van de opleidingscheques voor werknemers. Het besluit van de Vlaamse regering werd van kracht op 1 augustus 2010.

Voortaan zullen opleidingscheques alleen nog kunnen voor opleidingen die werden erkend in het stelsel Betaald Educatief Verlof. Uitzonderingen op die algemene regel zijn nog mogelijk als er sprake is van een opleiding die deel uitmaakt van een persoonlijk ontwikkelingsplan in het kader van loopbaanbegeleiding.

Volgens de Vlaamse minister van Werk, Philippe Muyters, sluit de besparing aan bij het advies van de SociaalEconomische Raad voor Vlaanderen (SERV (SERV) om opleidingscheques ‘meer arbeidsrelevant’ te gebruiken.

Het ACV wijst erop dat het advies van de SERV ging over een globale herwerking van het stelsel van de opleidingscheques, met een stapsgewijze invoering. Door opleidingscheques alleen nog mogelijk te maken voor opleidingen die erkend zijn in het stelsel Betaald Educatief Verlof loopt de Vlaamse regering voorop op de discussie. Het gaat om een ernstige schending van het sociaal overleg in Vlaanderen.

De werkgevers hadden hun veto gesteld tegen de budgettaire voorstellen van de vakbonden. Hierdoor was er geen consensus mogelijk over eventuele besparingen, ook niet rond de opleidingscheques. “De Vlaamse regering trok het dossier naar zich toe met alle gevolgen vandien”, stelt het ACV. De vakbond is niet gelukkig over het eenzijdig optreden van minister Muyters. Na de zomer wil Muyters met de sociale partners overleggen over een Vlaamse lijst van arbeidsmarktgerichte opleidingen. Een halfslachtige maatregel, vindt het ACV. Als er in het najaar verdere bijsturingen komen, wordt de communicatie met opleidingsverstrekkers en gebruikers van opleidingscheques er niet gemakkelijker op.

Dit eerste akkoord is nog geen allesomvattende overeenkomst die vergelijkbaar is met cao’s in de traditionele sectoren. Maar het is wel iets waarop kan worden voortgebouwd.

Er zijn nog diverse pijnpunten in pC 336. Eén van die pijnpunten is dat er nog geen systeem van automatische indexkoppeling bestaat.

Tegenwoordig is het vanzelfsprekend dat lonen de evolutie van de consumptieprijzen volgen. In de sector van de vrije beroepen is zoiets dus nog niet vanzelfsprekend. De werkgevers uit pC 336 willen op dit punt niet het minste water in de wijn doen.

De houding van de werkgevers is merkwaardig. Onlangs nog hamerde de werkgeversvereniging FVIB erop dat de sector net zo aantrekkelijk is omdat hij weinig conjunctuurgevoelig is. Als de economie wat minder goed draait, ondervinden de werkgevers uit pC 336 daar weinig of niets van. En als de economie wel floreert, gaan ze er flink op vooruit. Maar de werknemers moeten het effect van de stijgende levensduurte maar zelf dragen.

Een ander heikel punt is dat er geen enkele bereidheid bestaat om afspraken te maken over minimumlonen. Uitspraken van werkgevers wijzen erop dat verbazend veel werknemers in de sector amper het gewaarborgd minimumloon verdienen. Schrik niet want het gaat hier om een brutomaandloon van welgeteld 1.440,67 euro.

Over enkele maanden zullen nieuwe onderhandelingen van start gaan. De LBC-NVK hoopt minstens over de thema’s indexering en minimumloon flinke vooruitgang te kunnen boe- Meer info vind je op ken. Om zover te geraken zal de steun van de http://vdab.be/opleidingscheques/ werknemers hard nodig zijn. besparingenfaq.shtml. besparingenfaq.shtml. l

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

21

biJsCHoling

plezierig leren bij lbCvolwassenenonderwijs Cursussen zijn betaalbaar en van hoge kwaliteit eRiC VAn Peel en BARt De nAeGel

“Dat zou ik nu ook nog willen kunnen!” Bij veel mensen komt deze gedachte wel eens op. misschien wil je gewoon iets zinvols met je vrije tijd doen. of wil je iets leren wat van pas kan komen op de arbeidsmarkt. sommige mensen hebben specifieke kennis nodig om hun job te kunnen blijven doen of promotie te maken. met al die ambities kan je terecht bij de scholen van het lBC-volwassenenonderwijs.

sociale promotie’. Via de bekende avondscholen.

redenen. Via de cursussen doe je ook kennis op die van pas komt in je privé-leven en in verenigingen.

Modulair aanbod Menselijke aanpak

De docenten van het LBC-volwassenenonderwijs vinden een menselijke aanpak en een persoonlijke benadering erg belangrijk. Het zijn professionals die hun leerstof niet kil afdreunen maar moeite doen om een aantrekkelijk leerklimaat te creëren. Leren wordt zo erg plezierig.

Voor de LBC-scholen is het een uitdaging om de kwaliteit van het aanbod voort te verbeteren. Eén van de trends is bijvoorbeeld die naar gecombineerd onderwijs. In die formule wordt het aantal lesuren verdeeld in contacturen en afstandsleren. Contacturen zijn de klassieke lesmomenten die dienen om uitleg te geven en vragen en problemen te bespreken. Daarnaast werken de cursisten thuis aan opdrachten en oefeningen die via de pc gegeven en begeleid worden. Hiervoor is er een ‘elektronisch platform’. Klinkt ingewikkeld, maar in de praktijk valt dat enorm mee.

Het LBC-volwassenenonderwijs wil natuurlijk niet àlles veranderen. De klemtoon blijft liggen op persoonlijke ontplooiing en ontwikkeling in de beroepssfeer. Een vreemde taal leren of je computervaardigheden opkrikken kan beroepshalve interessant en nuttig zijn. Maar je kan er ook iets aan hebben in je privé-leven. Het is gewoon fijn om iets bij te leren.

© foto: daniël rys

Voor volwassenen is leren wel iets helemaal anders dan voor kinderen of tieners.

De overheid wil dat het volwassenenonderwijs voor iedereen bereikbaar is. Daarom is het aanbod ook erg flexibel en modulair.

Meestal kan je je voor één cursus inschrijven, ook als die eigenlijk deel uitmaakt van een ruimere opleiding.

Duur is het volwassenenonderwijs niet. Je betaalt welgeteld één euro per uur. Heel wat cursussen zijn goed voor 60 uur en kosten dus 60 euro. Wie opleidingscheques gebruikt, De samenleving staat niet stil. Verworven betaalt maar de helft van de prijs. De meeste kennis is soms snel achterhaald. En mensen privé-verstrekkers van opleidingen zijn zijn nu ook veel beweeglijker op de arbeids- stukken duurder. Het kwaliteitsniveau van markt dan vroeger. Ze veranderen sneller de cursussen in het volwassenonderwijs is van werkgever. gegarandeerd. Want het Vlaams ministerie Heel wat overheden in Europa promoten van Onderwijs controleert de kwaliteit. het idee van ‘levenslang leren’. De Vlaamse De overgrote meerderheid van de cursisregering blijft niet achter. Zij steunt allerlei ten vindt het plezierig om opnieuw op de voorzieningen waardoor volwassenen zich schoolbanken te zitten. In een klas van kunnen bijscholen en nieuwe vaardigheden het volwassenenonderwijs is de sfeer heel kunnen ontwikkelen. anders dan op de middelbare school of aan De sociale partners trekken duidelijk mee de hogeschool. De deelnemers zijn sterk aan de kar. Dat merk je aan veel cao’s en gemotiveerd en de lesinhoud beantwoordt sectorale opleidings- en vormingsinitiatie- maximaal aan de noden en verwachtingen. ven. De LBC-NVK was er al erg vroeg bij. Nog Wie voor een LBC-school kiest, vindt zeker voor levenslang leren een begrip was, orga- zijn of haar gading. Los van het feit of je wil niseerde de vakbond al zijn ‘onderwijs voor bijstuderen om professionele of persoonlijke

22 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

Dit nummer van Ons Recht kan voor jou geld waard zijn!

De LBC-NVK voert de vorming en (bij-) scholing van bedienden en kaderleden hoog in het vaandel. Meteen na de oprichting kwam er een aparte organisatie die in de loop der jaren uitgroeide tot de vzw Volwassenenonderwijs LBC-NVK. Zes grote centra voor volwassenenonderwijs (het vroegere avondonderwijs of onderwijs voor sociale promotie) organiseren elk jaar honderden cursussen die duizenden gegadigden bedienen.

De LBC-NVK besloot haar leden een fikse korting aan te bieden als ze zich inschrijven voor een cursus in één van de eigen scholen tijdens het schooljaar 2010-2011. Die korting geldt alleen voor de leden zelf, dus niet voor familieleden, vrienden of kennissen. Ze geldt alleen voor een inschrijving in een CVO LBC-NVK. De adressen en het aanbod vind je op www.lbconderwijs.be.

Leden die van de korting willen genieten, vullen de (originele) bon hiernaast volledig in en bezorgen hem aan het plaatselijke LBC-NVK-secretariaat of sturen hem op naar LBC-NVK Bon CVO, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen.

In december 2010 en juni 2011 worden alle ingezamelde bons verwerkt. De storting op de bankrekening zal dan gebeuren.

BON TER WAARDE VAN 10 EURO

Deze bon geeft leden van de LBC-NVK recht op een tegemoetkoming door de LBC-NVK ter waarde van 10 euro voor het door hen betaalde inschrijvingsgeld voor een cursus bij een CVO LBC-NVK in het schooljaar 2010-2011. De bon geeft uitsluitend recht op terugbetaling als het gaat om een originele bon én om een volledig ingevulde bon. De bon geldt bovendien alleen voor leden, en elk lid kan maar één bon terugbetaald krijgen. De terugbetaling gebeurt via overschrijving op de bankrekening van het lid.

Naam: . ..............................................................................................

Adres: ................................................................................................

Lidnummer LBC-NVK: . .....................................................................

Rekeningnummer:.............................................................................

Ingeschreven in CVO (schrappen wat niet past): Antwerpen | Borgerhout | Mortsel Beringen | Sint-Niklaas | Turnhout Inschrijvingsnummer in CVO: ..........................................................

Knip deze bon uit. Alleen originele bonnen komen in aanmerking.

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

23

internationaal

“er is ruimte voor debat op Cuba” uiteenlopende meningen over politieke en economische koers tuuR VAnemPten en JoHn De DeCkeR

Internationale solidariteit

onder president Raúl Castro is er in Cuba duidelijk ruimte voor debat. Dat zegt kanunnik François Houtart, een godsdienstsocioloog en antiglobalist die Cuba goed kent. Houtart is niet blind voor de problemen. tegelijk prijst hij de manier waarop de Cubanen zich internationaal engageren.

Internationale solidariteit is voor Cuba geen ijdel begrip. De Cubanen zijn er altijd als de kippen bij om landen te helpen wanneer er zich rampen voordoen. Dat bleek bijvoorbeeld bij de aardbeving die Haïti teisterde.

De Latijnsamerikaanse School in de hoofdstad Havana leidt gratis duizenden studenten tot arts op. De meeste van die studenten komen uit derdewereldlanden.

Zonder Cuba had je in Venezuela, Ecuador en Nicaragua niet de evolutie gezien die zich daar voordeed, stelt Houtart. Cuba ligt ook mee aan de grondslag van ‘ALBA’, een samenwerkingsakkoord van Latijnsamerikaanse landen dat niet gebaseerd is op concurrentie maar op economische, sociale en culturele solidariteit. En Cuba speelt zijn rol binnen het Wereld Sociaal Forum.

Eerder dit jaar kwam Houtart de situatie in Cuba toelichten bij de Cubawerkgroep van de christelijke arbeidersbeweging.

De economische problemen van Cuba zijn te wijten aan de wereldwijde economische crisis, drie orkanen in anderhalf jaar tijd en de nog altijd voortdurende blokkade door de VS. Structureel wordt de Cubaanse economie afgeremd door de eenzijdig uitgebouwde productie, de inefficiënte landbouw, de lage productiviteit en de matige arbeidsmotivatie in industrie en diensten.

Door alle moeilijkheden kwam er in Cuba een ruime discussie op gang. Sommigen stellen zich daarbij ultraliberaal op, anderen grijpen graag terug naar het oude Sovjetmodel. Er zijn ook Cubanen die een tussenpositie innemen.

Moet Cuba de weg opgaan van China en Vietnam? Ook daarover verschillen de meningen. Dat geeft aan dat er in Cuba ruimte bestaat om te debatteren.

Spannende tijden

Kerk

François Houtart

gevangenen vrij te laten. In de VS zitten vijf andere Cubanen nog altijd opgesloten. De VS willen de zogenaamde ‘Cuban Five’ niet vrijlaten. Het gaat om Cubanen die zonder eerlijk proces lange gevangenisstraffen opgelegd kregen.

De Kerk wil op Cuba ook graag een maatschappelijke rol spelen door zelf onderwijs te organiseren. Maar die visie op evangelisatie leidt tot spanningen. Willen de bisschoppen het regime omverwerpen? Of eerder correcties afdwingen en een morele inbreng krijgen?

Als François Houtart over Cuba praat, heeft hij het niet zozeer over ‘een model’ maar eerder over ‘een ervaring. “Deze ervaring is fundamenteel. Geen enkel land staat zo ver als Cuba. De nieuwe wind in Latijns Amerika zou zonder Cuba onmogelijk zijn geweest. Daarom is solidariteit met Cuba zo belangrijk. Wees kritisch maar fundamenteel solidair.”

De ziekte van Fidel Castro deed de Cubaanse bisschoppen in de pen kruipen. In een brief vroegen de bisschoppen aan de gelovigen om te bidden voor Fidel en het nieuwe leiderschap. Ze zetten zich ook af tegen inmenging door de VS. Het initiatief viel erg in de smaak bij de Cubaanse regering. De overheid erkent dat de Kerk een positieve inbreng kan hebben in ethische kwesties.

Raúl Castro aanvaardde dat kardinaal Jaime Ortega een bemiddelaarsrol speelde in het dossier van de 52 gevangen politieke dissidenten. In juli kon de kardinaal bekendma- Meer informatie over de visie van Houtart kan e. ken dat het regime bereid was deze politieke je krijgen via tuur.vanempten@skynet.be.

De ziekte van Fidel Castro en het presidentschap van zijn broer Raúl veroorzaakten geen politieke crisis. Hieruit blijkt dat het systeem niet steunt op één man en dat er continuïteit is in het beleid.

Aanvankelijk stelde Raúl Castro zich heel discreet op. Gaandeweg kreeg hij meer gezag.

In het recente verleden was er meer kritiek op zijn aanpak. De nieuwe Cubaanse leider organiseerde een referendum waaraan veel inwoners deelnamen. Maar velen hebben nu het gevoel dat er weinig of niets gebeurde met de resultaten van dat referendum.

Onlangs werd Raúl herkozen als president.

Het vicepresidentschap ging naar een lid van de oude garde. Dreigt er een terugkeer naar het oude regime in Sovjetstijl, zowel economisch als politiek? Veel mensen zijn daar bang voor.

De economische crisis die aan de gang is, eist ook een sociale tol. Er komt veel kritiek uit de bevolking. En de mensen zijn vermoeid. De bevolking reageert.

24 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

rubrieKsnaaM in de Marge

zuster Jeanne devos op tournee Zuster Jeanne Devos trekt dit najaar op tournee in Vlaanderen. In 1963 reisde Jeanne als missiezuster naar India, waar ze aan de slag ging in een instituut voor doven en blinden. Ze engageerde zich ook voor kinderen uit afgelegen dorpen en krottenwijken in India.

Kinderen die vaak in de steden moesten gaan werken, waar ze werden uitgebuit als huisslaafjes. Het trieste lot van deze kinderen zette Jeanne Devos ertoe aan een heuse beweging uit te bouwen, de National Domestic Workers Movement (NdWM). De beweging werd in de loop der jaren erg groot. Ze zet zich met succes in voor huisarbeiders in India.

Jeanne komt nu in Vlaanderen getuigen over het werk van haar beweging en over het belang van een goede IAOconventie voor huisarbeid(st)ers. Jij komt toch ook?

• Maand a g 18/10: Antwer pen, Auditorium De Stroming , Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen.

Info: san.vangenechten@acv-csc.be • Dinsdag 19/10: Leuven, Aula Pieter De Somer – KULeuven, Charles Deberiotstraat 24, 3000 Leuven. Info: andy.ruelens@acv-csc. be of maarten.milloen@acw.be • Maandag 25/10: Oostende, SintJozefskerk, 8400 Oostende. Info: ellen.lingier@acw.be • Wo e n s d a g 27/10: Gent, Arteveldehogeschool – Campus Sint-Annaplein (auditorium), SintAnnaplein 31, 9000 Gent. Info: herman.peeters@acw.be • Vrijdag 29/10: Hasselt, Foyer – ACW, Mgr. Broekxplein 6, 3500 Hasselt.

Info: ronny.vandekerkhof@acv-csc.be of christine.kruyfhooft@acw.be

wF

fiscale verbeeldingskracht De komkommertijd in de pers heeft zo af en toe fi jne neveneffecten qua interessante nieuwsgaring. Zo hebben we gelezen dat er aan gedacht wordt om het lidgeld van een golfclub niet langer fi scaal aftrekbaar te maken. Sommige bedrijfsleiders achten het noodzakelijk bij een golfclub te zijn om te kunnen ‘netwerken’. Ook kosten voor communiefeesten en trouwpartijen worden mogelijk niet langer fi scaal aftrekbaar. Let wel, er wordt gewoon ‘aan gedacht’. Het is nog niet zover.

De idee dat zoveel fi scale vrijgevigheid zal worden afgeschaft, maakt me niet bepaald bezorgd.

Wel zorgwekkend is dat deze vrijgevigheid bestaat. Als je kosten voor een golfclub of een trouwpartij fi scaal aftrekbaar maakt, wil dat eigenlijk zeggen dat de fi scus vindt dat die uitgaven moeten worden aangemoedigd en beloond.

De gemeenschap mist zo inkomsten, wat moet worden gecompenseerd door al diegenen die wel belastingen betalen en/of deze kosten niet (kunnen) aftrekken. U en ik betalen kortom de golfclublidgelden en trouwpartijen van sommige gehaaide medeburgers, die – zoals dat heet – creatief met de regels omspringen.

Er zijn grenzen aan wat een solidaire samenleving kan verdragen. Met deze en fl ink wat andere aftrekposten is de grens van het rechtvaardige belastingfatsoen ruim overschreden.

Kent u de website ‘bespaarbelastingen’, een naam die weinig aan de verbeelding overlaat?

Welnu, op die site vind je volgende vergoelijkende commentaar: “Nochtans kunnen ook deze kosten een beroepskarakter hebben en al dan niet volledig aftrekbaar zijn. Hoe bizar dit ook mag klinken voor sommigen. De lokale garagist netwerkt in de dorpspub, de verdeler van exclusieve sportwagens in de golfclub. Is dat vreemd?”

Het antwoord op die laatste vraag is wat mij betreft: ‘Ja, ik vind dat vreemd’. Ik ben hopelijk niet de enige die zich bij deze en andere gunstregimes vragen stelt. En voor alle duidelijkheid, of het nu gaat om golf, judo, voetbal, wielrennen of schaken, in al die gevallen gaat het niet op het lidgeld van een club fi scaal af te trekken. Het heeft dus niets te maken met het al dan niet elitaire karakter van de sportclub in kwestie.

Zolang deze aberraties in ons fi scaal regime bestaan, kunnen begrippen als ‘nieuwe lasten’ en ‘besparingen door de burgers’ beter uit ieder politiek discours geweerd worden. We durven daarbij rekenen op de huidige regeringsonderhandelaars, zeker nu Didier Reynders buiten beeld blijft.

Het is godgeklaagd dat de rubriek ‘aftrekbare beroepskosten’ fantasierijke fi scale adviseurs een vrijgeleide blijft geven om hun creativiteit te botvieren. Zo verdienen deze adviseurs trouwens ook geld op kosten van de gemeenschap.

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

25

film k arin seberechts

Des hommes et des dieux

Vermakelijk spotten met de menselijke biotoop.

Tamara Drewe Mensen die de Eerste Wereldoorlog nog meemaakten, wisten het al: de boerenbuiten is van dichtbij heus niet zo bucolisch als hij van op afstand lijkt. Boeren en buitenlui laten zich tussen de boterbloemen al eens gaan, en dat levert niet altijd even fraaie plaatjes op. Stephen Frears (‘The Hit’, ‘Dangerous Liaisons’, ‘The Grifters’, ‘The Queen’) dankt zowat een halve carrière aan het snedig uitstallen van allerlei usances binnen de menselijke biotoop.

ouderlijke dorp weer komt binnenwaaien. De onaantrekkelijke tiener van weleer ziet er na jaren afwezigheid bepaald minder onaantrekkelijk uit. Man- en vrouwvolk gaan zich in haar kielzog ietwat ongewoon gedragen…

‘Tamara Drewe’ is vast geen hoogvlieger in het fijne oeuvre van Frears. Maar de pensioengerechtigde rakker cabotineert met zijn versie van Posy Simmonds’ successtrip (die dan weer leentjebuur speelt bij Thomas Hardy’s ‘Far from the Madding Crowd’) een amusant schouwspel bij elkaar. Gruwelijke gemeenplaatsen, schaamteloos van de hak op de tak springende verhaallijnen, labiele toonzetting en uitgesponnen meligheden: ze worden met smakelijke dialogen en geestige terzijdes aaneengelijmd tot een onstuimig spotdicht over de mensheid op zijn smalst. Bevallige Gemma Arterton mag haar hartenbrekerskwaliteiten uit ‘Tess of the d’Urbervilles’ dicht bij de ‘madding crowd’ iets luimiger overdoen.

Vermakelijk, om kort te gaan.

Of om het met de woorden van de Masterchef-critici te zeggen: “Het ziet er niet uit, het past niet bij elkaar, maar ik kan er wel een emmer van eten”. Frears die als een verwend joch zijn zinnetje doordrijft…mag het ook even?

Deze keer nestelt hij zich met zichtbaar genoegen én een schep sarcasme op het modieuze Britse platteland. Daar moet de autochtone ‘farmer’ stilaan de duimen leggen voor artistieke dikdoeners met veel poen. Die bekwamen zich onder meer in het kweken van vergeten kippenrassen en het uitbaten van prijzige B&B’s.

Succesauteur Nicholas Hardiman entertaint er zijn dweperige aanhang wanneer hij niet buiten de echtelijke bedstee aan het rommelen is. Of bitsigheden uitwisselt met een Amerikaanse Thomas Hardy-biograaf die geen letter op papier krijgt. Ondanks ‘Tamara Drewe’ is vanaf 15 sepenig gemor al bij al een leven als tember te zien in de Belgische bioscopen. een kabbelend beekje.

Tot ene Tamara Drewe het

26 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

Het is ver gekomen als bescheiden films over paters moeiteloos schreeuweriger filmgeweld overklassen. En als ze – godbetert – in Cannes ei zo na met de Gouden Palm aan de haal gaan. Acteur en tussendoor begeesterd regisseur Xavier Beauvois liet ‘Des hommes et des dieux’ inspireren door de nooit volledig opgehelderde moord op de paters van Tibhirine, in 1996. De zeven Franse trappisten werden middenin het bloedige treffen tussen de Algerijnse overheid en islamitische splintergroepen uit hun klooster in het Atlasgebergte geplukt en om het leven gebracht.

oversnijden, spat de vredigheid als een splinterbom uiteen. De trappisten wijzen terroristen én leger beleefd de deur en zetten kordaat hun werk voort. Maar terreur laat zich niet dicteren.

Angst sluipt de gemeenschap binnen en zaait twijfel. Over het nut van hun aanwezigheid als christenen in een moslimland. Over hun verantwoordelijkheid tegenover de lokale bevolking, die ze in hun hart dragen. Over hun gelofte aan God. Maar evengoed over puur fysiek levensbehoud.

Zonder het uitvoerig te etaleren laat Beauvois geweld levens binnendringen en op een verpletterende manier bezit nemen van de mens. Verbluffend om te zien.

Doorheen rituelen, gesprekken en contacten met de Algerijnse buitenwereld borstelt hij een beklemmende kroniek van een aangekondigde dood bij elkaar.

Met een laatste glaasje op de Er worden in deze verfilming tonen van ‘Het Zwanenmeer’ weinig woorden of beelden stuurt de cineast zijn groepsporvuilgemaakt aan de ophefma- tret één keer gedecideerd richkende moordpartij zelf, of de ting emoties. Een luttele toegift verantwoordelijkheid ervoor. in een werk dat voorts uitblinkt Beauvois focust integendeel met in soberheid. een aandoenlijke verbetenheid Terreur was zelden zo reëel en op de menselijke en spirituele tastbaar als in deze ingetogen beweegredenen van een kloos- bespiegeling, die geruisloos naar terorde in crisistijd. ‘Des hom- de keel grijpt. Met onder meer mes et des dieux’ steekt van wal Lambert Wilson en een inneals een wat klef stilleven waarin mende Michel Lonsdale als de de godsvrucht en goeiigheid van onvermurwbare dr. Luc. de kloosterlingen dik in de verf worden gezet. Wanneer isla- ‘Des hommes et des dieux’ mitische radicalen een groep komt op 8 september uit in de Kroatische arbeiders de keel Belgische zalen.

Ingetogen kroniek van een onaangekondigde dood

boeK

rubrieKsnaaM

GutenBeRG

een huis vol

een kleine geschiedenis van het dagelijks leven Bill Bryson Heeft u vorige maand ook met beate bewondering gekeken naar de ‘Champion of Champions’-finale van mastermind op de BBC? in mastermind laten de beste quizzers van het land zich twee minuten lang ondervragen over een zelf gekozen onderwerp (engelse stoomtreinen, de muziek van mike oldfield, de kerkhoven van londen) en worden ze daarna twee minuten getest op hun algemene ontwikkeling («Hoe heet de koningin van België?», «waar zullen de olympische zomerspelen plaatsvinden in 2016?») De vragen worden afgevuurd tegen een hoog en meedogenloos tempo, dat volgens de bedenker van de quiz is afgekeken van de ondervragingstechnieken van de Gestapo. toen de quizmaster de ultieme winnaar achteraf vroeg naar zijn geheim, zei de man bescheiden: «Ach, alles interesseert me nogal.»

Ik moest aan dat antwoord denken bij het lezen van ‘Een huis vol, een kleine geschiedenis van het dagelijks leven’. Sinds de Amerikaan Bill Bryson niet meer over zijn reizen schrijft en hij zich heeft teruggetrokken in een oude Engelse pastorie, maakt hij boeken waarvoor hij zijn huis niet meer uit moet. Zo schreef hij een beknopte wereldgeschiedenis, een nieuwe biografie van Shakespeare en nu, in een dikke turf van meer dan 500 bladzijden, over zowat alles wat hem interesseert, met een vage verwijzing naar de verschillende kamers van zijn huis.

Op een middag zat hij in de eetkamer met een peper- en zoutvaatje te spelen en bedacht hij ineens: waarom peper en zout en geen curry en selderij? Waarom heeft mijn vork vier tanden en geen drie of vijf? En wat doen die nutteloze knopen aan de mouw van mijn jas?

Bryson begon te lezen: meer dan duizend boeken over meubels, wijn, hongersnood, beroemde uitvindingen, tuinen, guano,

insecten en bedgewoonten door de eeuwen heen. Hij verzamelde honderden, duizenden feiten en feitjes, historische curiositeiten en biografische anekdotes en verwerkte ze keurig in een vlotgeschreven, licht ironische tekst over de geschiedenis van het dagelijks leven, want, zegt hij “alles wat in de wereld gebeurt, belandt op de een of andere manier in je huis”.

Zijn hoofdstuk over de keuken bijvoorbeeld geeft hem de kans om uit te weiden over het droeve lot van Victoriaanse dienstmeisjes (de graaf van Lonsdale woonde alleen in zijn kasteel maar had 49 mensen om voor hem te en ingewikkeld waren dat ze nooit gewassen zorgen). De eetkamer is de plaats voor afgrij- werden en dus vol zaten met snuitkevers. selijke verhalen over scheurbuik op zee en hoe de geleerden er maar niet achter kwa- Hygiëne men dat de ziekte kon genezen worden door Veruit het meest vieze hoofdstuk van ‘Een vitamine C in te nemen. huis vol’ wijdt de schrijver aan de hygiëne of het gebrek eraan. De hele Middeleeuwen Muizenvallen door, tussen de tijd van de Romeinse baden Voor zijn hoofdstuk over de gang in zijn en de opkomst van de kuuroorden als Bath en huis maakt Bryson een reuzenbocht via Spa, dachten de mensen blijkbaar dat ze hun de Eiffeltoren, de immense rijkdom van poriën moesten dichtstoppen tegen infecAmerikaanse staalbaronnen (Rockefeller ties en dus wasten ze zich niet. Koningin verdiende één miljard dollar per jaar en Elisabeth I van Groot Brittannië nam in betaalde geen inkomstenbelasting!) naar de de zestiende eeuw één keer per maand een uitvindingen van Edison en de telefoon van bad «of ze het nodig had of niet». En toen de Alexander Graham Bell. In zijn studeerka- markies d’Argens tweehonderd jaar later na mer komt Bryson via de muizenvallen die er zoveel jaren zijn hemd eens uittrok, «kwastaan op de abominabele staat van de hygi- men er stukken van zijn huid mee los». De ëne in de achttiende en negentiende eeuw en Theems was een ‘onophoudelijke stroom van geeft hij ons aan het eind van het hoofdstuk vloeibare mest’ en in de kelders van arme mee dat er vijf keer meer bacteriën op een mensen lag een laag uitwerpselen van een laptop zitten dan op de bril van een wc. meter dik.

De zolder leidt hem – God mag weten hoe Maar veruit het origineelste hoofdstuk van – naar interessante verhalen over Darwin, ‘Een huis vol’ is dat over de trap. In 2002, in de kinderkamer vertelt de auteur ons schrijft Bryson, moesten niet minder dan dat er in 1860 in Londen alleen al honderd- 306.166 Britten verzorgd worden omdat ze duizend zwerfkinderen rondliepen, ‘zonder van de trap waren gevallen. Ongetrouwde opleiding, vaardigheden, doel of toekomst’ mensen hebben meer kans om van de trap en dat patiënten in een armenhuis geope- te vallen dat getrouwde en een ideale trap reerd werden zonder verdoving, ‘om de kos- heeft een stijgingspercentage tussen 27 en ten laag te houden’.

45 graden.

Zijn kleedkamer leidt Bryson rechtstreeks Noemt u me nog maar eens een boek waarin naar de kleren van Ötzi, de voorhistori- u zoveel interessantigheden samen vindt! sche mens die in 1991 volledig intact, met kleren en al, werd teruggevonden in de EEN HUIS VOL Oostenrijkse sneeuw, en naar de kleding Bill Bryson van Engelse vrouwen in de achttiende eeuw Uitgeverij Atlas - 527 blz. (tot twintig kilo!) en hun kapsels die zo hoog Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

27

inbox monique braam

http://internationaal.lbc-nvk.be

De LBC-NVK sluit haar ogen niet voor Europees en mondiaal vakbondswerk.

Integendeel. De vakbond is sterk betrokken bij internationale initiatieven, denk maar aan de intensieve samenwerkingsverbanden met de wereldvakbond UNI Global Union. Daarnaast zet de Centrale eigen projecten op met vakbonden in Gaza, Indonesië en de Filipijnen. Natuurlijk dragen we ons steentje bij binnen de Europese en mondiale sectorvakbonden. Neem eens een kijkje op onze vernieuwde subsite.

http://militanten.lbc-nvk.be Voor LBC-NVK-militanten is internet een belangrijk communicatie- en informatiekanaal. Op de subsite voor vakbondsafgevaardigden staat alle vakbondsinformatie netjes bijeen. Hoe werken de verschillende overlegorganen? Hoe begin je aan de oprichting van een Europese ondernemingsraad? Kan ik me online inschrijven voor een vormingscursus? Welke berekeningsmodules biedt de LBC-NVK (ACV) aan? Wat is er allemaal te

vinden in het downloadcentrum van ACV? je talenten niet genoeg aan bod komen op je Wat met de nieuwe logo’s en cartoons van werk? Ben je op zoek naar een beter evende LBC-NVK? Surf naar http://militanten.lbc- wicht tussen je werk en je privé-leven? Kom nvk.be voor meer info. Belangrijk: inloggen dan eens langs op een van de (vrijblijvende) is de boodschap. Nog niet geregistreerd? startbijeenkomsten die het Centrum voor Loopbaanontwikkeling organiseert. Je vindt Hou je lidnummer bij de hand. de agenda op de site. En goed om te weten: www.kroepoek.be advies van het Centrum is voor LBC-NVKleden gratis.

De LBC-NVK steunt de kledingvakbond Garteks in zijn strijd voor meer vakbondsvrijheid en respect voor werknemersrechten www.enter.be in Indonesië. Volg de blogbelevenissen van vier medewerkers van Garteks – Elly, Ary Speciaal voor jongeren is er bij het ACV de Joko, Raja en Yanto – en stel hen online formule Enter. Een ACV-lidmaatschap voor een vraag. Verder veel fotoreportages en jongeren, studenten en schoolverlaters in een videoverslag van Raja. Vul zeker ook wachttijd, vanaf 15 jaar tot 25 jaar. Dit is een gratis lidmaatschap. Via Enter krijg je even de poll in… de nodige informatie om niet ongewapend www.loopbaanontwikkeling.be je eerste centen te verdienen. Bijvoorbeeld als jobstudent of bij een eerste werkervaOnder de vleugels van de LBC-NVK vind je ook ring. Op www.enter.be lees je meer over het Centrum voor Loopbaanontwikkeling. het statuut van jobstudent, studietoelaHet begin van een nieuw werkjaar is mis- gen, werkstages, wachttijd, uitzendarbeid… schien een goed moment om eens even stil Je kunt daar ook gratis lid worden. Vul de te staan bij je loopbaan. Wil je je carrière een gegevens in en enkele dagen later ligt er een nieuwe wending geven? Heb je het gevoel dat welkomstpakket in je brievenbus.

Werken aan ‘Cultuur van Vrede’ Vlaamse Vredesweek van 24 september tot 3 oktober Diverse vredesorganisaties en publieke instellingen organiseren van 24 september tot 3 oktober de 21ste editie van de Vlaamse Vredesweek. Onder de noemer ‘Roep om Vrede’ willen ze Vlaanderen warm maken voor een ‘Cultuur van Vrede’.

In 1999 riepen de Verenigde Naties, onder impuls van heel wat Nobelprijswinnaars voor de Vrede, de afgelopen tien jaar uit tot het ‘Internationaal Decennium voor een Cultuur van Vrede en Geweldloosheid voor de kinderen van de wereld’. In die periode werden wereldwijd tal van initiatieven genomen ter bevordering van zo’n cultuur. Aan het zetten zich af tegen de opvatting dat geweld einde van dit decennium wordt het thema en oorlog eigen zijn aan de mens. De mensopnieuw onder de aandacht gebracht. heid is niet gedoemd om oorlog te voeren. Het De term ‘Cultuur van Vrede’ zet in de verf is de mens die een ‘Cultuur van Oorlog’ ontdat vrede meer is dan de afwezigheid van wikkelde. Diezelfde mens kan een ‘Cultuur oorlog. Het gaat over het respecteren van van Vrede’ verwezenlijken. universele mensenrechten en het respect In het kader van de Vlaamse Vredesweek voor de waarde van elke mens: toegang tot werden drie internationale actuele vreonderwijs, sociaaleconomische rechtvaar- desthema’s – kernwapens, de oorlog in digheid, gelijkheid tussen man en vrouw, Afghanistan en het Europees veiligheidseen constructieve manier van omgaan met en defensiebeleid – bestudeerd. Daaraan conflicten. worden concrete politieke eisen gekopDe organisatoren van de Vlaamse Vredesweek peld. Bijvoorbeeld de eis om de Belgische

28 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

F-16 gevechtsvliegtuigen onmiddellijk uit Afghanistan terug te trekken.

Ook lokaal kan je je engageren voor een ‘Cultuur van Vrede’. Zo kunnen gemeenten zich uitroepen tot Vredesgemeente en acties ondernemen tijdens de Vredesweek.

De organisatoren roepen ook iedereen op om in verenigingen, op school, in je buurt of in je bedrijf menselijke vredestekens te vormen.

Meer informatie lees je op www.vredesweek.be.

fisCaliteit

FRAns GeeRts

© foto: belga

De regeringVerhofstadt ii voerde in 2005 de zogenaamde notionele intrestaftrek in. een maatregel die effect had vanaf het aanslagjaar 2007. onderzoek van het ACV bevestigt dat de staat door deze omstreden maatregel serieuze bedragen misloopt.

De geneesmiddelenproducent Janssen Pharmaceutica maakt gretig gebruik van de notionele intrestaftrek.

Wat is de notionele intrestaftrek? De regeling komt erop neer dat een onderneming een percentage van haar eigen vermogen van de geboekte winst mag aftrekken. Voor zover ze aan bepaalde voorwaarden voldoet.

Als er niet genoeg winst is, mag het bedrijf het voordeel zeven jaar lang opsparen en later een bedrag aftrekken.

De voorstanders van de notionele intrestaftrek zien dit cadeau als een compensatie voor de afschaffing van de coördinatiecentra. Bovendien verminderde zo de fiscale discriminatie tussen investeren met geleend geld en investeren met eigen middelen, zeggen ze. Door bedrijven een fiscaal voordelig regime te gunnen, kan je ze beter verankeren in België, klinkt het nog.

Maar de maatregel heeft zeker niet alleen maar fans. Volgens de tegenstanders, waaronder de vakbonden, is de notionele intrestaftrek een dure maatregel die helemaal niet garandeert dat er jobs behouden blijven.

Laat staan dat er extra banen gecreëerd worden.

Een voorbeeld:

een bedrijf heeft een eigen vermogen van 1 miloen euro.

Aanslagjaar 2009: algemeen tarief notionele intrest: 4,307% - voor KMO 4,807% Door de notionele intrestaftrek zal de fiscale winst met 43.070 euro dalen. Dat komt neer op een voordeel van 43.070 x 31.93% = 13.752 euro vermindering.

notionele intrestaftrek kost staat handenvol geld effect op tewerkstelling is bijzonder twijfelachtig Op een brutowinst van 80.000 euro werd 23.808 euro aan belastingen betaald. Door de maatregel te gebruiken zakt dit naar 10.056 euro (23.808 - 13.752).

Voor een KMO is de vermindering nog groter, namelijk 15.348 euro. Die betaalt zo nog maar 8.460 euro.

zijn. Met een aftrek van 85,1 procent van de boekhoudkundige winst voor belasting.

De geneesmiddelenproducent Janssen Pharmaceutica noteert een winst voor belasting van 38,7 miljoen euro en trekt 202,6 mio euro af. Zeg maar vijf keer de winst. Daarmee is Janssen verhoudingsgewijs ‘de kampioen’.

Prangende vraag nu alle regeringen in deze crisistijden roepen om besparingen: wat De bedrijven die de loopt de staat in feite mis? Uit de studie van notionele intrestaftrek het ACV leren we dat de staat bij 35 bedrijven samen voor twee miljard euro belastinggebruiken, blijven geld minder incasseert. Kan de staat zich herstructureren dat het zulke uitspattingen blijven veroorloven?

Dat is maar zeer de vraag. een lieve lust is.

De bedrijven die de notionele intrestaftrek gebruiken, blijven overigens herstructureren dat het een lieve lust is. In ruil voor Het ACV onderzocht de 120 grootste niet- zijn vrijgevigheid krijgt de staat helemaal financiële bedrijven die melding maken geen tewerkstellingsgaranties. Het enige van de notionele intrest. Die bedrijven zijn pluspunt is dat de activiteiten van de grote samen goed voor een eigen vermogen van coördinatiecentra blijkbaar niet uit België 168,6 miljard euro en een notionele intrest wegtrekken. van 5,8 miljard euro.

De staalonderneming Arcelor Mittal blijkt de grootste gebruiker van de maatregel te Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

29

de lezer sCHriJft

Waarom liegt de Standaard dan bijvoorbeeld suikerriet te producevoortdurend? Om de haverklap ren dat kan dienen voor biobrandlanceert redacteur Guy Tegenbos stof. Een beklijvende reportage op in zijn krant en op de radio aan- tv toonde onlangs wat de gevolvallen tegen het brugpensioen. De gen hiervan zijn voor de inheemse reden hiervoor kan alleen zijn dat indianenbevolking van Brazilië.

Anonieme brieven worden niet gepubliceerd. Naam en adres van de steller moeten ons bekend zijn. De brieven worden in de regel gepubliceerd de krant samenspant met Voka. In Brazilië gingen grootgrondbemet vermelding van de initialen en de woonplaats van de schrijver, Van een onafhankelijke krant kan zitters massaal suikerriet maken hoewel die op uitdrukkelijk verzoek kunnen worden weggelaten. De voor de productie van ethanol. je zo nog moeilijk spreken. redactie behoudt zich het recht voor te lange lezersbrieven eventueel De verenigde commerciële pers Eeuwenoude verdragen met indiin te korten zonder aan de essentie ervan te raken. De publicatie van kan beter eens in eigen boezem anenstammen worden geschonlezersbrieven betekent niet dat de redactie in alle opzichten akkoord kijken. Kranten worden zwaar den. Om te overleven hebben vergaat met de inhoud ervan. gesubsidieerd door de overheid. dreven indianen geen andere keus Journalisten danken hun loon dan dan in mensonwaardige omstanook voor een belangrijk deel aan digheden te gaan werken op de BRUGPENSIOEN zijn de voorwaarden (beschik- de belastingbetaler. Kranten zijn suikerrietplantages.

P.D. - EEKLO baarheid voor de arbeidsmarkt eigendom van commerciële bedrij- De Europese Commisie wil tegen Bij de start van de tewerkstel- tot  jaar) dezelfde als voor alle ven die in geld geïnteresseerd zijn 2020 het gebruik van biobrandlingscel voor de arbeiders van werklozen. en niet in degelijke journalistiek. stoffen sterk zien stijgen. Ze Opel lanceerde De Standaard Het brugpensioen is er gekomen negeert hierbij de kritische stueen nieuwe aanval tegen het dankzij de strijd van de vakbon- BIOBRANDSTOFFEN dies over de impact van de proW.C. - HASSELT brugpensioen. Volgens de krant den. Zonder brugpensioen zouductie van biobrandstof op mens zou iemand die 1 jaar bruggepen- den vijftigplussers in een aantal Ons Recht schrijft geregeld over en milieu. Biobrandstoffen zijn sioneerd is 00.000 euro kosten bedrijven zonder boe of bah op erbarmelijke werkomstandighe- helemaal niet zo ‘bio’ als je zou aan de sociale zekerheid. Of 1. straat staan. Wie met brugpen- den en over vakbondsmensen die denken. euro per maand. Het wordt echt sioen gaat, krijgt bovenop de geïntimideerd en vermoord wor- Eens te meer zien we hoe ethiek, gênant met De Standaard. Deze werkloosheidsuitkering een toe- den. Meestal gaat het over ‘groei- normen en waarden, mensenrech‘kwaliteitskrant’ is niet meer dan slag die volledig door de werkge- landen’ waar multinationals maar ten en milieuoverwegingen moeeen pure spreekbuis en propagan- ver betaald wordt. Op die toeslag al te graag hun productie naartoe ten wijken voor het winstbejag damachine van de werkgevers. wordt 0 procent RSZ-bijdrage verplaatsen. van bedrijven en grootgrondbeIemand die met brugpensioen betaald. Het rekensommetje is Deze multinationals krijgen zitters. De vakbonden hebben de gaat kost immers veel minder aan vlug gemaakt. Een brugpensioen nu ook steeds meer greep op belangrijke taak om hierrond de de sociale zekerheid dan iemand brengt meer op voor de staat dan de productie van biobrandstof- druk op de Braziliaanse regering fen. Ze palmen gronden in om te vergroten. die zijn ontslag krijgt. Voor de rest een naakt ontslag.

Lezersbrieven dienen te worden gestuurd aan: Redactie Ons Recht · Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen · lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be

uitbetaling VaKbondspreMie ziekenhuizen, rob-rVt, revalidatiecentra, thuisverzorging In de sectoren van de privé-ziekenhuizen, ROB-RVT (rustoorden voor bejaarden en rust- en verzorgingstehuizen), revalidatiecentra en thuisverzorging (pC 330.00) wordt van 1 september tot 30 november 2010 de vakbondspremie uitbetaald. De premie bedraagt 62 euro voor leden die de volledige vakbondsbijdrage betalen en 31 euro voor wie de bijdrage voor deeltijdsen betaalt.

Om er recht op te hebben, moet je sinds ten minste 1 oktober 2009 gesyndiceerd zijn en op de dag van de uitbetaling in orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage.

De uitbetaling gebeurt door

overschrijving op rekening van de sector van de OKI’s (paritair te krijgen werden inmiddels de begunstigde. De rechtheb- comité 325). Wie vorig jaar met bezorgd. Ze moeten ingebenden moeten op hun tewerk- pensioen of brugpensioen ging, vuld en ondertekend worden stellingsattest hun onderneming heeft ook recht op de premie als terugbezorgd aan de LBC-NVKen plaats van tewerkstelling ver- hij dat jaar nog minstens een Brussel, ter attentie van Vera Janssens, Pletinckxstraat 19, melden. Het attest moet onder- maand in de sector werkte. tekend worden teruggestuurd De attesten om de premie 1000 Brussel. naar het plaatselijke LBC-NVKsecretariaat. indexaanpassingen Juli 2010

openbare kredietinstellingen In de periode van 15 september tot 15 december wordt aan de gesyndiceerde bedienden in de openbare kredietinstellingen (OKI’s) de vakbondspremie uitbetaald. Die bedraagt 25 euro. Om recht te hebben op de premie moet je minstens sinds 1 december 2009 vakbondslid zijn en dat nog altijd zijn op het ogenblik van de uitbetaling.

Ook moet je vorig jaar minstens zes maanden gewerkt hebben in

30 | SEPTEMBER 2010 | 114de jaargang | Ons Recht

202.00 209.00 214.00 221.00 222.00 308.00

zelfstandige kleinhandel metaalnijverheid textielnijverheid en het breiwerk papiernijverheid papier- en kartonbewerking maatschappijen voor hypothecaire leningen, sparen en kapitalisatie 309.00 beursvennootschappen 310.00 banken

Vorige lonen x 1,01 Vorige lonen x 1,014 Vorige lonen x 1,02 Vorige lonen x 1,0111 Vorige lonen x 1,0117 Vorige lonen x 1,0049 Vorige lonen x 1,004914 Vorige lonen x 1,0049

indexaanpassingen augustus 2010 210.00 ijzernijverheid 211.00 petroleumnijverheid en -handel 311.00 grote kleinhandelszaken

Vorige lonen x 1,02 Vorige lonen x 1,02 Vorige lonen x 1,02

aCHterKlap

ons reCHt V E R A N T W O O R D E L IJ K E U IT G E V E R :

wAlteR

Hemeltje lief ik weet niet hoe het met u zit, maar mij overkomt het niet vaak dat ik denk: dit is het paradijs.

Vorige maand, in het zuiden van Frankrijk, was het patsboem raak.

Op een perfecte namiddag, zonnig en onder een belachelijk blauwe lucht, wandelden we op goed geluk een tuin binnen, ‘les jardins de Coursiana’, een arboretum van zes hectaren achter een prachtig oud huis in het département de Gers. Ik ken niks van planten, dus al de bordjes met ‘Fumaria officinalis’ en ‘Chrysosplenium alternifolium’ waren aan mij verspild. Maar het was zo mooi en zo stil en zo rustig in het park en de mensen die er rondliepen waren zo vriendelijk en beleefd, dat ik hardop zei: knijp eens in mijn arm, liefje. Leven we nog? Zou dit per ongeluk de hemel kunnen zijn?

Je weet het maar nooit: we hadden pas gegeten op het pleintje van La Romieu, de wijn was lekker en overvloedig geweest en misschien waren we onderweg naar de beroemde kloostergang wel opgeschept door de camper van een Duitse toerist en slenterden we nu via de moestuin en de ‘jardin à l’anglaise’ de eeuwige zaligheid tegemoet.

Maar net als in het échte paradijs sloten ze in Coursiana op tijd hun deuren en toen we terug naar onze vakantiestek reden, sain et sauf, in het heldere strijklicht van de avond, over zachte heuvels vol wijngaarden voor de armagnac, ging ik voor de lol een ideale hemel zitten bedenken, de ultieme, altijddurende vakantieplek zeg maar, samengesteld uit al het goede en het mooie dat tot nu toe mijn weg kruiste.

Ik ben geen grote reiziger. Het natuurpark van Yellowstone, het Titicacameer en de tempels van Borobudur kan ik niet opnemen in mijn totaalpakket. Maar ik heb in Europa genoeg gezien om er iets leuks van te maken, een paradijs-op-maat, waar ik me nooit zal vervelen en waar elke ochtend de tranen van blijdschap in mijn ogen springen.

een hert dat wegspringt tussen de wijngaarden, meer moet dat niet zijn. Het weer is bij de regio inbegrepen: een graadje of 25, een zachte bries en luchten waar je ‘s avonds de sterren kunt in tellen. Krekels. Bijen met een Guy Mortierbrom in de wingerd. Mensen die ‘bonjour monsieur’ zeggen en ‘bonne journée’ en de zachte -ant van fondant uitspreken als een harde -ang, zoals in landsbelang of jubelzang.

Maar het kan nog mooier. Er moeten kanalen zijn in mijn paradijs, kanalen zoals in Venetië. Of beter nog: grachten zoals in Amsterdam, met oude bomen en een reusachtige boekwinkel om de hoek, waar ze Engelse paperbacks verkopen tegen halve prijs. Een rivier. Een landschap is niets zonder een rivier. De Seine is prima voor mij, de Seine ter hoogte van het Ile Saint-Louis. Of de Indre. Of de Lot zoals die door Cahors stroomt. We hebben de keuze, we zijn ruim in die dingen, maar een rivier moet er in de hemel zeker zijn.

Piazza del Campo

Een plein trouwens ook, met terrassen en makkelijke stoelen om naar de mensen te kijken. Wat zou u zeggen van een kleine witte binnenkoer met appelsienbomen zoals in Sevilla? De Piazza del Campo in Siena?

Of het kleine pleintje aan de haven van Portofino, dan hebben we ineens de zee erbij.

Moet er dan een zee zijn in de hemel? Oké, misschien niet de woeste dreiging van een oceaan, maar toch de schuimkoppen rond het eiland Capri of de golven die bedaard tegen de bootjes klotsen, de ‘Lucky Star’ of de ‘Brigitte II’ aan de kade van Villefranchesur-Mer, terwijl een mens een vis zit te eten bij Mère Germaine.

Restaurants! We zijn dan allemaal wel zuivere geesten in het paradijs, maar we willen ook volmaakt gelukkig worden. Welke restaurants kies ik voor mijn privé-hemel? Ik weet er wel een paar, maar het schijnt dat op het eiland Chatou, tien kilometer ten westen van Parijs, het etablissement nog bestaat Zonnebloemen waar Renoir in 1880 ‘Le déjeuner des canoHier gaan we dan. Het is een allegaar- tiers’ heeft geschilderd. Zou dat niets voor tje, maar een goede tuinarchitect raakt er onze hemel zijn? Dineren in een schilderij, wel wijs uit, zeker in loondienst van de in een bocht van de rivier, op één van de eerOneindigalmachtige. Om te beginnen: als ste mooie dagen van de lente? Maar is het basislandschap is de Gers oké. Niet te woest, dan niet eeuwig lente in het paradijs? niet te vlak, zonnebloemen en korenvelden, MISSIE VAN DE LBC-NVK De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

Marc Weyns Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen H O O F D R E DA C T E U R : Denis Bouwen R E DA C T IE S E C R E TA R IS : Jan Deceunynck V O R MG E V IN G : Peer De Maeyer & Gramma D R U K K E R IJ : Corelio Printing R E DA C T IE E N A D MIN IS T R AT IE : Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.persdienst@acv-csc.be www.lbc-nvk.be

lbC-nVK-seCretariaten • 9300 AALST, Hopmarkt 45 Tel. 053/73.45.20, Fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be • 2000 ANTWERPEN, Nationalestraat 111-113, Tel. 03/222.70.00, Fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • 8000 BRUGGE, Oude Burg 17 Tel. 050/44.41.66, Fax 03/220.88.04 lbc-nvk.brugge@acv-csc.be • 1000 BRUSSEL, Pletinckxstraat 19 Tel. 02/557.86.40, Fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • 9200 DENDERMONDE, Oude Vest 146 Tel. 052/25.95.60, Fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be • 9000 GENT-EEKLO-ZELZATE, Poel 7 Tel. 09/265.43.00, Fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be • 1500 HALLE, Vanden Eeckhoudtstraat 11 Tel. 02/557.86.70, Fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • 3500 HASSELT, Mgr. Broekxplein 6 Tel. 011/29.09.61, Fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • 8900 IEPER, St. Jacobsstraat 34 Tel. 059/34.26.40, Fax 03/220.88.10 lbc-nvk.ieper@acv-csc.be • 8500 KORTRIJK, President Kennedypark 16D Tel. 056/23.55.61, Fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk@acv-csc.be • 3000 LEUVEN, L. Vanderkelenstraat 32 Tel. 016/21.94.30, Fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • 2800 MECHELEN-RUPEL, Onder den Toren 5 Tel. 015/28.85.65, Fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • 8400 OOSTENDE, Kan. dr. L. Colensstraat 7 Tel. 059/55.25.54, Fax 03/220.88.15 lbc-nvk.oostende@acv-csc.be • 9700 OUDENAARDE, Koningsstraat 5 Tel. 053/73.45.25, Fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • 8800 ROESELARE, H. Horriestraat 31 Tel. 051/26.55.44, Fax 03/220.88.17 lbc-nvk.roeselare@acv-csc.be • 9100 SINT-NIKLAAS, H. Heymanplein 7 Tel. 03/760.13.40, Fax 03/220.88.18 lbc-nvk.sint-niklaas@acv-csc.be • 2300 TURNHOUT, Korte Begijnenstraat 20 Tel. 014/44.61.55, Fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • 1800 VILVOORDE, Toekomststraat 17 Tel: 02/557.86.80, Fax: 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be

algeMeen seCretariaat 2000 ANTWERPEN, Sudermanstraat 5 Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 e-mail: lbc-nvk@acv-csc.be www.lbc-nvk.be

Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal.

Ons Recht | 114de jaargang | SEPTEMBER 2010 |

31