The Welcomes / As benvidas / Las bienvenidas

Page 1

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS

Photo from Os Adeuses / The Farewells / Los adioses, by Alberto Martí


LA NACIONAL NYC

APRIL 16TH - MAY 15TH, 2019


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS

“Land of farewells” is what geographer Ramón Otero Pedrayo once called Galicia, the Spanish region that sits atop Portugal in the Northwest corner of the Iberian peninsula. Because for centuries, tens of thousands of peasants and workers would say their tearful goodbyes on the docks of Galicia’s ports, as they headed off to seek opportunities, most often in the Americas. In fact, so many people from Galicia crossed the Atlantic in the late 1800s and early 1900s, that in many parts of the Spanish-speaking Americas, “gallego” is the term used to refer to anyone from any part of Spain. Alberto Martí’s stunning collection of photographs, “Os adeuses/The Goodbyes” –currently on view at Ellis Island—captures poignant scenes of departure that have become icons of Galician culture and history. “A welcoming land” has been, for the better part of its history, a common epithet for the United States, a nation of immigrants if there ever was one. The words that Emma Lazarus, in her famous sonnet, put in the mouth of Lady Liberty, could have been directly addressed to the crowds jostling on the docks of A Coruña, Vigo or Ribadeo: “Give me your tired, your poor, your huddled masses yearning to breathe free.” And while the vast majority of Galicians emigrated to countries like Argentina, Brazil, Cuba or Uruguay, thousands of them also ended up settling in the United States, often in the shadow of the Statue of Liberty.


“The Welcomes” is an exhibition curated by James D. Fernández and Luis Argeo, who have spent almost ten years digitizing family archives of descendants of Spaniards who emigrated to the US. In counterpoint with “The Goodbyes”, which highlights the sweet sorrow of partings, “The Welcomes” documents and celebrates the bitter joys of arrivals. The show helps us understand the other side of the story told by Martí’s photos. Because what in “The Farewells” seems like a definitive and tragic ending is revealed, in “The Welcomes” to also be a new beginning.

LA NACIONAL NYC

Let’s imagine: what advice, requests and pleas did the emigrants hear on the docks of Galicia as they departed for the Americas?


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS

“Tierra de adioses”: así describió alguna vez el gran geógrafo e intelectual Ramón Otero a Galicia. Durante siglos, miles de campesinos y trabajadores se han despedido de sus queridos en los puertos de Galicia, saliendo en busca de oportunidades, muchas veces en las Américas. Fueron tantos los gallegos que atravesaron el Atlántico que en muchas regiones de las Américas hispano-hablantes, el término “gallego” se usa para referirse a todos los españoles, nacieran o no en Galicia. La impresionante muestra de fotografías de Alberto Martí, “Os Adeuses/Los Adioses”, ahora expuesta en Ellis Island, documenta estas desgarradoras escenas de despedida tan emblemáticas de la cultura e historia gallegas. “Tierra de bienvenidas” ha sido, durante gran parte de su historia, un apto epíteto para los Estados Unidos, una nación de inmigrantes donde la haya. Las palabras que Emma Lazarus, en su famoso soneto, pone en los labios de la Estatua de la Libertad podrían haber sido dirigidas directamente a las masas apiñadas en los puertos de A Coruña, Vigo o Ribadeo: “Entregadme a vuestros fatigados, a vuestros miserables, a vuestras masas agazapadas que añoran respirar con libertad.” Mientras que la mayoría de gallegos emigraron a países como Argentina, Brasil, Cuba o Uruguay, miles de ellos también terminaron por asentarse en los Estados Unidos, muchas veces casi a la sombra de la Estatua de la Libertad. “Las Bienvenidas” es una exposición comisariada por James D. Fernández y Luis Argeo, quienes han


invertido casi diez años digitalizando los archivos familiares de españoles emigrados a EEUU. En diálogo con “Os adeuses”, que resalta el sabor agridulce de las partidas, “Las Bienvenidas” documenta y celebra las amargas alegrías de las llegadas. Nos ayuda a imaginar la otra cara de la historia que cuentan las fotos de Martí. Porque lo que en “Os adeuses” parece un punto final, se transmuta en “As benvidas” en un nuevo comienzo. Imaginémonos: ¿Qué consejos oían entre sollozos los que se despedían en Galicia para probar suerte en Nueva York? LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS

“Terra dos adeuses”: así describiu algunha vez o gran xeógrafo e intelectual Ramón Otero Pedrayo a Galicia. Durante séculos, miles de campesiños e traballadores despedíronse dos seus seres queridos nos portos de Galicia, para saír en busca de oportunidades, moitas veces cruzando o Atlántico. Foron tantos os galegos que atravesaron este océano que en moitas rexións da América hispanofalante o termo “gallego” úsase para se referir a todos os españois, nacesen ou non en Galicia. A impresionante mostra de fotografías de Alberto Martí “Os adeuses/Los adioses”, agora exposta en Ellis Island, documenta estas dolorosas escenas de despedida tan emblemáticas da cultura e historia galegas. “Terra de benvidas” foi, durante gran parte da súa historia, un epíteto axeitado para os Estados Unidos, nación de inmigrantes. As palabras que Emma Lazarus, no seu famoso soneto, pon nos beizos da Estatua da Liberdade poderían ser dirixidas directamente ás masas apiñadas nos portos da Coruña, Vigo ou Ribadeo: “Entregádeme aos vosos fatigados, aos vosos miserables, ás vosas masas acachoupadas que arelan respirar con liberdade”. Malia que a maioría de galegos emigraron a países como Arxentina, Brasil, Cuba ou Uruguai, miles deles tamén acabaron por asentarse nos Estados Unidos, moitas veces case á sombra da Estatua da Liberdade. “As benvidas” é unha exposición comisariada por James D. Fernández e Luis Argeo, que investiron case dez anos dixitalizando os arquivos familiares


de españois emigrados a EE.UU. En diálogo con “Os adeuses”, que resalta o sabor agridoce das partidas, “As benvidas” documenta e celebra as amargas alegrías das chegadas. Axúdanos a imaxinar a outra cara da historia que contan as fotos de Martí. Porque o que en “Os adeuses” parece un punto final, transmútase en “As Benvidas” nun novo comezo. Imaxinemos: Que consellos oían entre saloucos os que se despedían en Galicia para probar sorte en Nova York?

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS

Be sure to look up Uncle Andrés, he knows that you’re arriving… Asegúrate de buscar al Tío Andrés, sabe que vas… Asegúrate de buscar ao Tío Andrés, sabe que vas... As in the case of Galician and Spanish emigration to other points in the Spanish-speaking Americas, the Galicians who came to the US formed part of dense networks centered on family and local ties. In many cases, the first “welcome” would be from a relative or neighbor who was already settled here. Como en el caso de migración gallega y española a otros puntos de laa América hispano-hablante, los gallegos que llegaron a EEUU tejieron densas redes basadas en enlaces tanto familiares como comarcales. En muchos casos, la primera “bienvenida” del emigrante gallego sería un cálido abrazo de un familiar o vecino que ya estaba asentado en la ciudad. Coma no caso de migración galega e española a outros puntos da América hispanofalante, os galegos que chegaron a EE.UU. teceron densas redes baseadas en enlaces tanto familiares como comarcais. En moitos casos, a primeira “benvida” do emigrante galego sería un cálido abrazo dun familiar ou veciño que xa estaba asentado na cidade.

Courtesy of the Sánchez Guerra family


LA NACIONAL NYC


Courtesy of the Sรกnchez Guerra family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“My parents Herminia Guerra and Andrés Sánchez are in the front and center of this photograph. They were always celebrating the arrival of this or that friend or relative from Galicia, sometimes on the roof of the tenement building where they lived on the Lower East Side.”

Os meus pais están no centro, en primeiro plano: Herminia Guerra e Andrés Sánchez. Estaban constantemente celebrando a chegada de amigos e parentes de Galicia, ás veces no tellado do edificio no que vivían en Lower East Side de Manhattan¨.

— Dolores Sánchez Guerra

LA NACIONAL NYC

¨Mis padres están en el centro, primer plano: Herminia Guerra y Andrés Sánchez. Estaban constantemente celebrando la llegada de nuevos amigos o parientes de Galicia, a veces en el tejado del edificio en el que vivían en el Lower East Side de Manhattan¨.


Courtesy of the Sรกnchez Guerra family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“My mom, Herminia Guerra, came to NY from Sada in 1917, to take care of the daughter of her cousin, Antonio Outeda, who owned a clothing store on the corner of Roosevelt and Water Streets on the Lower East Side.”

¨A miña nai, Herminia Guerra, emigrou a NY dende Sada en 1917, co obxectivo de coidar a filla do seu curmán, Antonio Outeda, que rexentaba unha tenda de roupa na esquina das rúas Roosevelt e Water, no Lower East Side¨.

— Dolores Sánchez Guerra

LA NACIONAL NYC

¨Mi madre, Herminia Guerra, emigró a NY de Sada en 1917, con el objetivo de cuidar a la hija de su primo, Antonio Outeda, que regentaba una tienda de ropa en la esquina de las calles Roosevelt y Water del Lower East Side¨.


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


Remember: there’s no better lottery than hard work and thriftiness. Recuerda: no hay mejor lotería que el trabajo duro y el ahorro. Lembra: non hai mellor lotería que o traballo duro e o aforro.

Vinieron para trabajar y ahorrar, para sobrevivir y mandar remesas a aquellos que se habían quedado detrás. Todos soñaban con volver a casa algún día. La segunda “bienvenida” en muchos casos sería un frío apretón de manos de su nuevo jefe en la entrada a un navío, un puerto, un restaurante, una casa privada, una obra de construcción, o una fábrica... Viñeron para traballar e aforrar, para sobrevivir e mandar remesas a aqueles que quedaran atrás. Todos soñaban con volver á casa algún día. A segunda “benvida” en moitos casos sería un frío apertón de mans do seu novo xefe na entrada dun navío, dun porto, dun restaurante, dunha casa privada, dunha obra de construción, dunha fábrica...

LA NACIONAL NYC

They came to work and to save, so as to survive and to send money back to those who had stayed behind. They all dreamt of someday returning home. The second “welcome” in most cases would be a cold handshake from a new boss at the entrance to a ship, a dock, a restaurant, a private home, a construction site, or a sweatshop...


Courtesy of the Pose family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


¨My beloved grandfather, José Pose. Papa Joe came to New York from La Coruña in 1907, and first worked on the ships, later as a stationary engineer. A hardworking and proud Spanish-American¨.

¨O meu querido avó, José Pose. “Papá Joe” chegou a NY desde A Coruña en 1907, traballou primeiro nos barcos e despois como operador de caldeiras dos grandes edificios. Un español e americano orgulloso e traballador¨.

—Juanita Pose

LA NACIONAL NYC

¨Mi querido abuelo, José Pose. “Papa Joe” vino a NY de La Coruña en 1907, y trabajó primero en los barcos, después como operador de calderas en grandes edificios. Un español-americano orgulloso y trabajador¨.


Courtesy of the Yglesias family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


¨The man on the right was my Grandfather Justo’s brother, Vicente Yglesias. My aunt says he was a merchant seaman and died on a ship. We do not know who the child or other man is.¨

¨O home da dereita é o irmán do meu avó Justo. A miña tía díxome que era mariño mercante e que morreu a bordo dun barco. Non sabemos quen é o outro home, nin o neno¨.

—Denise Varela née Yglesias

LA NACIONAL NYC

¨El hombre de la derecha es el hermano de mi abuelo Justo. Mi tía me dice que era un marino mercante que murió a bordo de un barco. No sabemos quién es ni el otro hombre ni el niño¨.


Courtesy of the Pose family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“I don’t know these happy sailors, except that they worked on the SS Nelson, and that my grandfather saved this photo of them for many years.”

¨Descoñezo quen son eses felices mariñeiros, fóra de que traballaban no SS Nelson e de que o meu avó gardou a súa foto durante moitos anos¨.

—Juanita Pose

LA NACIONAL NYC

¨No sé quiénes son estos marineros felices, más allá de que trabajaban en el SS Nelson, y que mi abuelo guardó su foto durante muchos años¨.


Courtesy of the Lagares family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“My great-grandfather, José Docampo Naveira, paints the front stoop of his home at 356 West 11th Street. He immigrated in 1909 to United States from Moruxo, Bergondo, La Coruña. His commute to work was only a few buildings away, where he was the proprietor of El Tropezón Restaurant, located in the shadows of Manhattan’s West Side docks.”

¨O meu bisavó, José Docampo Naviera, pintando a escaleira da súa casa, no 356 West 11th Street, Manhattan. Emigrou a Estados Unidos en 1909 desde Moruxo, Bergondo, A Coruña. Só tiña que dar uns poucos pasos para ir da súa casa ao traballo, porque era o propietario de El Tropezón, un bar a poucas portas da súa casa, moi preto dos peiraos de Hudson¨.

—Chris Lagares

LA NACIONAL NYC

¨Mi bisabuelo, José Docampo Naviera, pintando la escalera de su casa, 356 West 11th Street, Manhattan. Emigró a EEUU en 1909 de Moruxo, Bergondo, La Coruña. Sólo tenía que dar unos pasos para ir de su casa al trabajo, porque era propietario de El Tropezón, un bar a pocas puertas de su domicilio, muy cerca de los muelles del Hudson¨.


Courtesy of the Sรกnchez Guerra family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“My dad, Andrés Sánchez, eventually owned two bars in two Spanish neighborhoods: one on the Lower East Side, the other in East Harlem.”

¨O meu pai, Andrés Sánchez, chegou ter dous bares en dous lugares españois de NY ben diferentes: no Lower East Side e no Spanish Harlem¨.

— Dolores Sánchez Guerra

LA NACIONAL NYC

¨Mi padre, Andrés Sánchez, llegó a regentar dos bares en dos enclaves españoles distintos: en el Lower East Side, y en Spanish Harlem¨.


Courtesy of the Vรกzquez family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“My dad was born in Lugo; he worked at a haberdashery in Brooklyn called “La Iberia” but later bought it, and moved it to West 14th Street in 1937, the heart of Little Spain.”

¨O meu pai naceu en Lugo; traballou nunha tenda de roupa en Brooklyn chamada “La Iberia”. Acabou adquirindo o negocio e en 1937 trasladouno á 14th Street, no corazón do barrio coñecido como Pequena España¨.

— Maximino Vázquez

LA NACIONAL NYC

¨Mi padre nació en Lugo; trabajó en una tienda de ropa en Brooklyn llamada “La Iberia”; acabó comprando el negocio, y en 1937 lo trasladó a la calle 14, el corazón de la barriada conocida como la Pequeña España¨.


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


Be sure to help each other out! ¡Cuidáos los unos a los otros! Coidádevos uns a outros!

Ejercieron la solidaridad, para sobrevivir los rigores de emigración, y para enviar ayuda a aquellos que se habían quedado en el pueblo. Con estos dos objetivos, y con el afán de divertirse un poco, formaron decenas de sociedades sociales, culturales y deportivas, creando en su nueva casa una Galicia —o una España— en miniatura. Exerceron a solidariedade para sobrevivir aos rigores de emigración e para enviar axuda a aqueles que quedaran na terra. Con estes dous obxectivos e co afán de divertirse un pouco, formaron decenas de sociedades sociais, culturais e deportivas, co que crearon na súa nova casa unha Galicia —o unha España— en miniatura.

LA NACIONAL NYC

They practiced solidarity, in order to withstand the hardships of immigrant life, and also to send assistance back to those who had stayed in the village. With those two objectives in mind –and to have some fun as well— they formed dozens of mutual aid societies, as well as social, cultural and sports clubs, creating a miniature Galicia, or a miniature Spain, in their new homeland.


Courtesy of the Pose family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“Soccer was one of the main passions of my grandfather José Pose (far left, hat in hand). He was the trainer of the Segura Football Club for decades.”

¨O fútbol foi unha das grandes paixóns do meu avó José Pose (á esquerda, chapeu na man). Foi o adestrador do Segura Football Club durante décadas¨.

— Juanita Pose

LA NACIONAL NYC

¨El fútbol fue una de las grandes pasiones de mi abuelo José Pose (a la izquierda, sombrero en mano). Fue durante décadas el entrenador del Segura Football Club¨.


Courtesy of the Pose family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“Work and soccer were Papa Joe’s main pastimes.”

¨O traballo e o fútbol eran os principais pasatempos de Papá Joe¨.

— Juanita Pose

LA NACIONAL NYC

¨El trabajo y el fútbol fueron los pasatiempos principales de Papa Joe¨.


Courtesy of the Pose family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“Celebrating the Segura Football Club, at a Casa Galicia banquet. My father Hipólito (Paul) Pose inherited the love of soccer from his father, my grandfather José. The sport and the club were always at the heart of their community.”

¨Unha celebración do Segura Football Club, nun banquete organizado pola Casa de Galicia. O meu pai, Hipolito (Paul) Pose, herdou o seu amor polo fútbol do seu pai, o meu avó, José. Ese deporte e ese club sempre ocupaban o centro da súa comunidade¨.

— Juanita Pose

LA NACIONAL NYC

¨Una celebración del Segura Football Club, en un banquete ofrecido por la Casa Galicia. Mi padre, Hipólito (Paul) Pose heredó su amor al fútbol de su padre, mi abuelo, José. Ese deporte y ese club siempre siempre ocupaban el centro de su comunidad¨.


Courtesy of the Pose family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“From one end of the Atlantic ocean (La Coruña) to the other (Coney Island), immigrants enjoying a day by the sea!”

¨Dunha beira do mar Atlántico (A Coruña) á outra (Coney Island). Os inmigrantes gozan dun día de praia¨.

— Juanita Pose

LA NACIONAL NYC

“De un lado del Mar Atlántico (La Coruña) al otro (Coney Island); los inmigrantes disfrutan un día de playa”.


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


Don’t forget us! ¡No nos olvidéis! Non nos esquezades!

La súplica era apenas necesaria. Nunca se olvidarían. Llevaban en sus maletas una serie de valores, historias compartidas y formas culturales —recetas, canciones, memorias— que serían el antídoto más efectivo contra el olvido. ¡Hasta la morriña la llevaban ya en la maleta! De esto dan fe las cartas, postales, fotos y giros de dinero que jamás dejaron de cruzar el mar. O rogo apenas era necesario. Nunca se esquecerían. Levaban nas súas maletas unha serie de valores, historias compartidas e formas culturais —receitas, cancións, memorias— que serían o antídoto máis efectivo contra o esquecemento. Ata levaban a morriña na maleta! Disto dan fe as cartas, postais, fotos e xiros de cartos que xamais deixaron de cruzar o mar.

LA NACIONAL NYC

The plea was hardly necessary. They would never forget. They carried in their baggage a series of values, shared histories and cultural forms –music, recipes, memories—that would be the most effective antidotes against forgetting. They even carried “morriña” –Galician nostalgia, or homesickness—in their suitcases. The proof: the letters, postcards, photographs, money orders and packages that for decades crisscrossed the Atlantic.


Courtesy of the Vรกzquez family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“My sister and I, with our dad, right behind us. The man smoking the pipe was a gaitero (bagpiper) who worked for my dad and often played at La Nacional. In the picture, I am playing his bagpipes, but I did have my own too; a kid’s gaita that I would practice on and show my friends, who were always surprised that people in Spain played the bagpipes too.”

“A miña irmá e mais eu co noso pai, directamente tras nós. O outro home traballaba co meu pai: era un gaiteiro e tocaba moi a miúdo en La Nacional. A gaita que tocaba na foto era dese gaiteiro, mais eu tamén tiven a miña propia. Gustábame practicar diante dos meus amigos, que sempren se sorprendían de que os españois tamén tocasen a gaita”.

—Maximino Vázquez

LA NACIONAL NYC

“Mi hermana y yo con nuestro padre, directamente detrás de nosotros. El otro hombre trabajaba con mi padre: era gaitero y tocaba muy a menudo en La Nacional. La gaita que toco en la foto era de ese gaitero; pero yo también tenía la mía propia. Me gustaba practicar delante de mis amigos, que siempre se sorprendían de que los españoles también tocaran la gaita”.


Courtesy of the Losada family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“My maternal grandfather, José (Pepe) Vázquez, known as “Rubiás” since he was one of the first from that village to settle in Newark. He worked in the coal mines of West Virginia alongside his father for a few months, before moving to Newark, where, like many gallegos, he took a job as a longshoreman. He was a founding member and first president of the Centro Orensano. Here he is making pulpo —the only thing he ever cooked— in his basement in Newark.”

“O meu avó materno, José (Pepe) Vázquez, coñecido como Rubiás, porque foi un dos primeiros desa aldea que se estableceu en Newark. Traballou durante uns meses co seu pai nas minas de carbón de West Virginia, antes de mudarse a Newark, onde, coma moitos galegos, traballou como estibador. Foi membro fundador e primeiro presidente do Centro Orensano. Na foto prepara o polbo –o único que sabía cociñar– no soto da súa casa en Newark”.

—Joe Losada

LA NACIONAL NYC

“Mi abuelo materno, José (Pepe) Váquez, conocido como Rubiás, porque fue de los primeros de esa aldea que se afincó en Newark. Trabajo durante unos meses, junto a su padre, en las minas de carbón de West Virginia, antes de trasladarse a Newark, donde, como tantos gallegos, trabajó de estibador. Fue miembro fundador y primer presidente del Centro Orensano. En la foto prepara pulpo —lo único que sabía cocinar— en el sótano de su casa en Newark”.


Courtesy of the Sanchez Guerra family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“I was born on the Lower East Side in 1925. My dad, Andrés Sánchez, was from Morujo and my mom, Herminia Guerra, was from Sada, both in La Coruña. They met in New York.”

“Nacín no Lower East Side en 1925. O meu pai, Andrés Sánchez, era de Moruxo (Bergondo), e a miña nai, Herminia Guerra, de Sada: coruñeses os dous. Coñecéronse en Nova York”.

— Dolores Sánchez Guerra

LA NACIONAL NYC

“Yo nací en el Lower East Side en 1925. Mi padre, Andrés Sánchez, era de Morujo, y mi madre, Herminia Guerra, de Sada; coruñeses los dos. Se conocieron en Nueva York”.


Courtesy of the Sanchez Guerra family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“My mom took me to Galicia when I was 5 or 6, to see if it might be a good time for the family to move back to Spain. I did a year of school in Sada, but at the end of the year we returned to New York for good. The pig in the picture traveled back on the boat with us: salted and cured.”

“A miña nai levoume a Galicia cando tiña 5 ou 6 anos para ver se era o momento propicio para que toda a familia volvese a España. Estiven un ano na escola en Sada, pero ao final regresamos a NY definitivamente. O porco da foto viaxou no barco connosco, salgado e curado, enténdese”.

— Dolores Sánchez Guerra

LA NACIONAL NYC

“Mi madre me llevó a Galicia cuando tenía 5 o 6 años, para ver si era un momento propicio para que volviera a España toda la familia. Hice un año de escuela en Sada, pero al final, volvimos a NY definitivamente. El cerdo en la foto viajó con nostros en el barco: salado y curado, se entiende”.


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS

Photo from Os Adeuses / The Farewells / Los adioses, by Alberto Martí


Will you ever come back? ¿Alguna vez volveréis? Algunha vez volveredes? That is the question; asked with despair on the docks of the goodbyes, and repeated, in interior monologues, day in and day out in the land of welcome. And every possible answer would materialize. “Yes, but no.” “No, but yes.” “Yes, but only long enough to re-embark another time.” Geopolitics, love, illness and other random accidents would conspire, some times to accelerate, other times to impede the longed-for return home.

A pregunta do millón, que escoitarían os emigrantes ao despedirse nos peiraos de Galicia e que farían a si mesmos en monólogos internos día tras día en Nova York. As respostas serían de todo tipo: “Si, pero non”, “Non, pero si”, “Si, pero só o tempo necesario para volver a embarcar…”. A xeopolítica, o amor, a enfermidade e outros factores aleatorios conspirarían, ás veces para acelerar, ás veces para impedir a case sempre desexada volta á casa.

LA NACIONAL NYC

La pregunta del millón, que escucharían los emigrantes al despedirse en los muelles de Galicia, y que se harían a sí mismos en monólogos internos día tras día en Nueva York. Las respuestas serían de todo tipo: “Sí, pero no”; “No, pero sí”; “Sí, pero solo el tiempo necesario para volver a embarcar…” La geopolítica, el amor, la enfermedad y otros factores aleatorios conspirarían, a veces para acelerar, a veces para impedir el casi siempre anhelado regreso a casa.


Courtesy of the Losada family

AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


“My paternal grandfather, Adolfo Losada, front center wearing a black boina, aboard the SS Aquitania, probably in 1926. He left his wife and oldest children behind and came to make money to buy more farmland and build a house back in his village of Vilaboa. And that is exactly what he did, after a few years of working in construction and as a coal shoveler for the PS&G electricity plant.”

“O meu avó paterno, Adolfo Losada, con boina negra, no centro, en primeiro plano, a bordo do SS Aquitaine, probablemente en 1926. Deixou a muller e os fillos máis vellos en Galicia para facer cartos en Estados Unidos, coa idea de ter máis terras e construír unha casa na súa vila de Vilaboa. E iso foi exactamente o que fixo, logo duns anos traballando como fogueiro nunha central eléctrica de Newark, New Jersey”.

— Joe Losada

LA NACIONAL NYC

“Mi abuelo paterno, Adolfo Losada, con la boina negra, en el centro, primer plano, a bordo del SS Aquitania, probablemente en 1926. Dejó en Galicia a su mujer y sus hijos mayores para ganar dinero en EEUU, con la idea de comprar más tierra y construir una casa en su aldea de Vilaboa. Y es exactamente lo que hizo, tras unos años trabajando de fogonero en una planta eléctrica de Newark New Jersey”.


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


Thank you to all the families who loaned us their photos and shared their stories...

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


CIVIDANES

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


LAGARES

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


LOSADA

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


POSE

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


SANCHEZ GUERRA

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


VAZQUEZ

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


YGLESIAS

LA NACIONAL NYC


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


LA NACIONAL NYC

Exposición comisariada por: James Fernández y Luis Argeo Diseño y producción: Noelia Lecue Diseñado gráfico: Erika Escudero


AS BENVIDAS | THE WELCOMES | LAS BIENVENIDAS


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.