1 6 | j u n i 2 0 1 0 | va k b l a d
Slapen
Bij het ter perse gaan van dit nummer bereikte ons het nieuws dat de heren Gerrit van Weveren (links op de foto) en Nanne Fioole (rechts) beginnen met de recycling van matrassen. Zij starten in augustus met een tijdelijke matrassenrecyclinglijn in Dronten. In 2011 is het de bedoeling dat er een volledige lijn komt in een nieuwe fabriek in Biddinghuizen. De heren hebben gedurende een jaar overleg gehad met overheden en fabrikanten, in de hoop dat er een verwijderingsbijdrage zou komen. Daarvoor was steun nodig van 75% van de fabrikanten. Dat is op dit moment nog niet gerealiseerd. Een uitgebreid interview over deze kwestie en over de verdere plannen staat in de volgende editie van Vakblad Slapen.
Recycling
Ohio
Naast de fabricage gaat het bij het onderwerp milieu ook om afbraak en hergebruik. Per jaar worden er circa een miljoen matrassen in Nederland afgedankt. Die worden nu nog verbrand in afvalovens. Op dit moment wordt afval, dat ontstaat bij de fabricage van latexmatrassen, bij het bedrijf Latexco in het Belgische Tielt opnieuw gebruikt. (Over dit bedrijf hebben we elders in dit blad een reportage.) Latexco heeft voor dit latex-afval een apart bedrijf gecreëerd: Latexco Recycling. Naast het eigen latex-afval, neemt dit bedrijf ook afval van andere bedrijven, en maakt daarvan onder andere geluidswerende matten, vloeren voor gymzalen, judomatten en matten waar koeien op liggen. Op dit moment wordt nog geen latex materiaal uit oude matrassen hier hergebruikt, omdat er nog geen goede mogelijkheden zijn om de matrassen te ‘ontmantelen’. Volgens Latexco zijn producenten wel bezig om hierover na te denken. Immers als matrassen zo gemaakt worden dat ze bij afdankingen gemakkelijk uit elkaar te halen zijn, dan kunnen de diverse onderdelen wel hergebruikt worden. Het mooiste is natuurlijk als de herwonnen latex weer in nieuwe matrassen kan komen.
In Ohio (USA) is een bedrijf (Ohio Mattress Recovery and Recycling) dat wel matrassen recycled. Men claimt 94 procent van het oude matras te kunnen hergebruiken. Hele grote aantallen zijn het echter niet. In 2009 recyclede dit bedrijf 13.000 matrassen, en dit jaar mikt men op 25.000 stuks. De matrassen worden handmatig uit elkaar gehaald. Het staal wordt gesloopt. Katoenen hoezen gaan naar de textiel recycling. Het afgedankte schuim wordt onder andere gebruikt voor de rug van tapijt. Voor het recyclen rekent men in Ohio 5.50 dollar per matras.
Proef in 2002 In Nederland is in Groningen en Drenthe, van 2000 tot 2002, een proef gedaan door de Stichting Matrassen Recycling Nederland. Werkvoorzieningsschap Alescon in Assen, dat in kringloopactiviteiten is gespecialiseerd, ontmantelde dagelijks tweehonderd matrassen. De medewerkers sorteerden de matrassen, sneden met een stanley-mes de tijk aan flarden en plukten de binnenvering eruit. Wat resteerde, was een berg schuim, die al naar gelang de soort matras, uit polyether dan wel uit latex bestond. Het polyether-
S c hu i m
ISO
De milieubelasting bij de fabricage van matrassen van polyether,
Veel matrassenfabrikanten hebben een ISO 14001 (of EMAS)
HR-schuim, schuimrubber, natuurrubber en van matrassen
normering. Dit is een milieumanagementsysteem, dat de
met binnenvering ontlopen elkaar niet zoveel. De productie
organisatie en het rendement van de organisatie verbetert,
van natuurrubber vraagt minder energie dan de productie
waarbij het milieu tegelijkertijd geen, of verminderd, schade
van synthetisch rubber, maar in de praktijk wordt dit vrijwel
wordt toegebracht. Een voorbeeld daarbij is dat de afval-
teniet gedaan, omdat van natuurrubber veel meer materiaal
stroom van matrassen na verkleining als secundaire brandstof
nodig is dan van synthetische schuimrubber. Beide materialen
ingezet kan worden voor kalkovens en de cementindustrie.
scoren daarom ongeveer even hoog op milieubelasting.