ROZDZIAŁ VII WSTRZĄS Wstrząs – shock – zespól objawów chorobowych spowodowanych krytycznym zmniejszeniem mikrokrążenia i w konsekwencji jest niedokrwienie-> niedotlenienie tkanek i występują głębokie zmiany metaboliczne. Wstrząs jest stanem zagrażającym życiu, ciśnienie skurczowe spada do 90 lub 60 (norma 120 mmHg). Dotyczy całego organizmu, jeśli tylko mózgu tj. omdlenie. Praca serca jest niedostateczna dla prawidłowego ukrwienia tkanek i narządów – wstrząs kardiogenny. Przyczyną wstrząsu są zmiany w obrębie naczyń. Słabe ich wypełnienie (krwotok, odwodnienie), zaburzenia kurczliwości (porażenie toksyczne naczyń) Przyczyny: 1. Wstrząs oligowolemiczny – bezwzględny, spowodowany krwotokiem, oparzeniem, odwodnieniem. Krwotoki mogą być spowodowane wrzodem żołądka, dwunastnicy, pęknięciem żylaków np. przełyku 2. Wstrząs względny – rozszerzenie łożyska naczyniowego (powiększenie) -> reakcja alergiczna (np. na penicylinie) i uwolnienie histaminy 3. Wstrząs septyczny – wywołany przez toksyny bakteryjne, gronkowce, pneumokoki, powoduje również rozszerzenie naczyń i porażenie 4. Wstrząs neurogenny – wywołany silnymi bodźcami -> strach, ból, uraz genitali, krtani, taki uraz powoduje rozszerzenie naczyń i utratę przytomności Patofizjologiczny podział wstrząsu: 1. • • • • • 2. • • • 3. • • • • • • 4. • • • •
Hipowolemiczny (spadek objętości krwi) Krwotoczny Urazowy Pooperacyjny Oparzeniowy Z utraty płynów spowodowany biegunką lub wymiotami Dystrybucyjny (wazodilatacja, zwany naczyniowym lub niskooporowym) Neurogenny Anafilaktyczny Septyczny, porażenie błony mięśniowej naczyń przez toksyny bakteryjne (komponenta hipowolemiczna, utrata płynów do tkanek) Kardiogenny (niski wyrzut w chorobach serca) Pozawałowy W niewydolności zastawkowej serca Arytmiach tj. tachykardia lub bradykardia Martwica mięśnia Wady serca Masywny zator tętnicy płucnej Obstrukcyjny (utrudnienie przepływu krwi) W odmie prężnej W zatorach płucnych Guzach serca Tamponadzie serca
- 39 -