Czynniki chorobotwórcze: A. • • •
B. • • • • • • • • •
Zewnątrzpochodne Fizyczne – urazy, czynniki mechaniczne, hałas, promieniowanie, wibracje, temperatura, prąd elektryczny, ultradźwięki Chemiczne – dwutlenek siarki, tlenki azotu, drobny pył zawieszony, fluorki, tlenek węgla, metale ciężkie, węglowodory aromatyczne, pestycydy Biologiczne – infekcje, pasożyty, bakterie, wirusy, grzyby, wirusy onkogenne (to nośniki aktywnych onkogenów), pleśnie i grzyby tworzą związki o silnym powinowactwie do cząsteczek, które łącząc się z nimi inicjują efekty mutagenne i kancerogenne. Wewnątrzpochodne Ustrojowe Dziedziczne Wrodzone Metaboliczne Zwyrodnieniowe Nowotworowe Immunologiczne Niedoborowe Psychogenne
Działanie patogenne zależy od: • Miejsca i czasu działania • Szybkości przenikania w głąb organizmu • Siły i sposobu działania • Stanu fizycznego i psychicznego danego ustroju
Starość Jest rezultatem procesów ograniczających czynności -> zmniejszenie rezerwy narządów, słabnąca sprawność układu hormonalnego i nerwowego. Nie jest chorobą, ale toruje patologii drogę. Podstawowym zaburzeniem jest upośledzenie przepływu informacji na poziomie molekularnym. Nie ma norm określających, co w starości jest zmianą fizjologiczną, a co patologią, granice bywają nieostre • • • • • • • •
Choroby wieku starczego to: Miażdżyca (zawał, udar, zgorzel kończyny dolnej) Niedokrwienie serca, choroby ośrodkowego układu nerwowego (o.u.n.), choroby jelit i kończyn Neuropatie obwodowe bywają następstwem ucisku osteofitów na rdzeń i korzenie nerwowe (zwyrodnienie dysków), polineuropatie cukrzycowe (zaburzenia ruchowe i czuciowe) Nowotwory Infekcje bakteryjne i wirusowe (nieżyty dróg oddechowych, gorączka, zapalenie płuc) Choroby proliferacyjne i choroby z autoagresji (polimialgia reumatyczna) Cukrzyca i nadciśnienie tętnicze Niedomoga lub uszkodzenia o.u.n. (demencja, zaburzenia funkcji poznawczych, otępienie alzheimerowskie) - 10 -