ژماره ٦ی گۆڤاری ژنی کورد لە وڵاتی نۆروێژ چاپ و بڵاوکرایه‌وە by kurdistanukurd

Den kurdiske demokratiske Kvinneforeningen i Norge

‫رهی‌‪‌63‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫مهی‌‪‌2172‬کوردی‌‌‪‌‌/‬مارچی‌‪2172‬ی‌زایینی‌‌‌‌‌‬ ‫شه ‌‬ ‫ره ‌‬ ‫ژماره‌‪‌ ‌ ‌‌6‌:‬‬ ‫‌ ‌‬

‫‌‬

‫ل‌و‌بهرگی‌کوردی‌‬ ‫‌‬ ‫وێنهی‌ج‬ ‫‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ‌‬

‫‌‪Page : 63‬‬

Page : 62‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌62‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

Et intervju med Kirsten Arnesen som kultur koordinator i Skedsmo kommune Mahbube Rahimi: Hvem er Kirsten? Jeg er 62 år gammel og er født og oppvokst i Oslo. Jeg har to voksne jenter og er samboer med Odd Magne, som er ingeniør. Han kommer fra et lite sted på Nord-Vestlandet, og dit drar vi når vi har ferie. Jeg er veldig glad i naturen og liker å gå tur i skog og fjell. Jeg liker også å le og spise god mat og høre musikk fra mange land. Jeg er utdannet musikkpedagog og arbeidet i Skedsmo Musikk- og Kulturskole før jeg begynte i Kultursektoren i 2003. Hit kom jeg for å utvikle Den Kulturelle Skolesekken (DKS) som gir konserter, teaterforestillinger, kunstutstillinger og møter med forfattere, filmkunstnere og kulturformidlere til alle elevene fra 1. – 10. klasse. http://skedsmo.ksys.no Rahimi: Du er kultur koordinator i kommunen og jobber med innvandrerforeninger. Er det greit for deg å jobbe med innvandrere? Jeg har arbeidet med innvandrere siden Mangfoldsåret i 2008. Da etablerte vi Flerkulturelt Forum som laget den første Mangfoldsfesten i Skedsmo. Jeg synes det er positivt å bli kjent med mennesker fra forskjellige land og forskjellige kulturer. Det som av og til er vanskelig er språket, og at vi har vokst opp i forskjellige kulturer. Dette resulterer i at vi kan misforstå hverandre, eller blir irriterte på

Page : 61‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌61‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

hverandre. F.eks. kan det være slik at det i et land er uhøflig å takke nei til en invitasjon. Så i stedet for å si nei, dukker ikke personen opp. Det er mer uhøflig i Norge å ikke komme til en avtale enn å si nei når du blir invitert. Rahimi: Det er mange forskjellige foreninger i Skedsmo kommune. Hva synes du om å jobbe med forskjellige kulturer? Det er kjempespennende! Vi er jo like som mennesker, men så er vi vokst opp forskjellige steder på jordkloden og er blitt oppdratt til å oppføre oss forskjellig – slik som i det eksempelet jeg nevnte om å si nei. Da er det viktig å prøve å gjenkjenne det grunnleggende menneskelige og se bort fra kulturforskjellene. På den måten lærer jeg jo også mye om meg selv som menneske. Tenk om det var jeg som var vokst opp i Sør Amerika – hvor jeg alltid kunne være ute i sola, og aldri måtte lukke meg inne i huset halve året? Da hadde jeg helt sikkert vært ganske annerledes overfor de jeg møtte ute på gaten. Rahimi: Hvorfor feirer Skedsmo kommune KulturMix. Hva er grunnen? Vi feirer det kulturelle mangfoldet vi har i Skedsmo, og at vi lever i et multikulturelt samfunn. KulturMix er en møteplass for foreninger som ønsker å knytte forbindelser til hverandre – på tvers av nasjonal eller etnisk bakgrunn. På KulturMix blir publikum kjent med hverandres kulturer, og der kan vi kvitte oss med mange fordommer og holdninger som vi har tatt til oss gjennom f.eks. avisen, men som egentlig ikke er våre. Rahimi: Hvor mange foreninger deltar på KulturMix? Er alle innvandrere eller er det norske også? I 2013 var det 46 foreninger/grupper som deltok. 22 var innvandrerforeninger/grupper, 24 var norske, men det er jo også innvandrere i de norske foreningene - i Strømmen IF for eksempel. Også publikum fordelte seg jevnt mellom norske og innvandrere. Det kom ca. 2000

Page : 60‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌60‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

Rahimi: Vi har hatt dialogmøter i nesten to år. Kan du fortelle om Skedsmo Dialog? Hensikten med dialogmøtene har vært å bryte ned barrierer mellom mennesker fra forskjellige kulturer, lære av hverandre og lære hvordan vi kan samarbeide på tvers av foreningene. Møtene gir oss anledning til å bli kjent og til å bygge nettverk. Vi tror at alle bør integreres i et voksende multikulturelt samfunn. Dette skjer ved å bli kjent med og få respekt for hverandres kulturelle forskjeller. Rahimi: Var det du som begynte å tenke på dialogmøter i Skedsmo kommune? Nei, det var IMDI og Nansen fredssenter som tilbød Skedsmo kommune et prosjekt som het «Deltakelse gjennom økt forståelse» der Nansen senteret ønsket å lære oss om Dialog. Jeg valgte deltakerne ut fra den kjennskapen jeg hadde til foreningslivet i Skedsmo. Jeg valgte kvinner fordi jeg hadde samarbeidet godt med kvinner gjennom mange år i KulturMix, og fordi jeg kjente mange som ville ha utbytte av et slikt tilbud Rahimi: Hva synes du om Dialog møtene. Synes du det virker bra eller ikke? Jeg synes det har gått veldig bra! Christiane Seehausen og Chro Borhan fra Nansen fredssenter er flinke, og alle deltakerne er engasjerte og positive. Jeg har lært mye om innvandrerkvinners spesielle situasjon i Norge, og måttet tenke gjennom hva jeg synes om den utviklingen kvinnefrigjøringen har tatt i Norge. Jeg håper og tror at vi skal kunne fortsette med disse møtene i fremtiden Rahimi: Er det et bra samarbeid melorm foreningene?

Page : 59

‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌59‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

Vi er i startfasen når det gjelder samarbeid på tvers, men jeg synes at svømmetilbudet for kvinner viser at det er mulig å få til et godt samarbeid. Det viser at det er viktig å velge de riktige samarbeidsprosjektene med de rette partnerne. Nå skal mange foreninger samarbeide om å lage et 8. mars arrangement. Det blir spennende å se hvordan dette går. Prosessen i nye samarbeidsprosjekter er like viktige som resultatet, fordi de legger grunnlaget for videre samarbeid. Rahimi: Det siste spørsmålet er om oss, Hva synes du om foreningen vår? Synes du vi jobber på en rett måte her i Skedsmo? Hva synes du om Kvinnebladet vårt? Den kurdisk demokratiske kvinneforeningen i Norge er en etablert organisasjon som har lang tradisjon med å arbeide etter demokratiske prinsipper. Det er viktig å ha kvinneforeninger så lenge det finnes undertrykking og forskjellsbehandling. Deres forening er derfor viktig, men annerledes enn en interesseforening som for eksempel Strømmen IF. De har alle slags medlemmer som har til felles at de er interessert i fotball. Dere har kurdiske kvinner som medlemmer fordi dere trenger å stå sammen for å få de samme rettighetene som mannen har i deres kultur. Jeg ser at foreningen deres er aktiv og jobber bra med å spre kunnskap om kvinners rettigheter og muligheter, samtidig som dere gjør mye for å hjelpe kvinner ut i samfunnet gjennom tilbudene deres. Kvinnebladet er veldig viktig fordi dere når mange kvinner – også de som ikke snakker så godt norsk. Jeg håper du vil hilse alle medlemmene fra meg og si at de er heldige som har en aktiv forening, der de kan treffe hverandre, snakke sammen og bli sterke sammen. Takk for at du ga oss tiden din publikum i fjor

Page : 58‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌58‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

Kvinners lidelsesfulle liv mellom to forskjellige verden! Nasr Qadrpor

For å kunne tegne en tydelig bilde av feminismens ulike problemstilinger og forske suksess og nedgang av feminismen, bør vi undersøke på to ulike måter. 1- Kvinners suksess. 2- Kvinners lidelse og undertykkelse. Det er åpenbart i våre dager at om kvinner og menn er fysiologisk to ulike individer sosiologisk er ikke ulike. Og ikke bare vitenskapen bekrefter det men alle samvittighetsfulle individer klar over at menneske ætten kan ikke overleve og videreføre sin generasjon uten man og kvinne. De ( nasjoner ) som kom til slike beslutninger tidelig og har skapt lover og tradisjoner for deltakelse i samfunns plikter av begge kjønn har hatt større fremskritt i moderniseringen. Vi alle vitner til at i lander der frihet og demokrati regjerer og man og kvinne deltar likestilt i politiske og kulturelle aktiviteter, fremskritt og suksess er betydelig og velferd og fritid er større. Alle vitenskaplige undersøkelser peker på at større frihet til et samfunn og bredd sysselsetting blant befolkningen skaper bedre og fortere modernisering. Så det er ikke et hypotese som trenger bekreftelse og begrunnelse vi alle vet at kjapt suksess i frie lander i ulike samfunns retninger er resultat av bredd og likestilt deltakelse av begge kjønn. Bortsett fra det feminismens kamp for likestilling mellom begge kjønn i sener hundreårer har hatt vellykket resultat. I dag ikke bare i verdens moderne land kvinne rettigheter øker men i verdens minst moderne land kvinner har nådd en liten del av sine rettigheter og det øker etter hvert. Bortsett fra historisk kulturell diversitet og

Page : 57‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌57‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

religiøs diversitet, som er klart at alle behandler feminismen ulikt, styre form i et samfunn og måten den behandler kvinne problemer har direkte effekt på ‌kvinners fremgang eller tilbakegang. Derfor nå mange land, selv om de innfører parlamentarismen og fri valg på grunn av nødvendighet, måte gi en del nødvendige rettigheter til kvinner i sitt land. Og i land der styreformen er udemokratisk og gammeldags likestiling blir undertrykt på ulike grunner. Men generelt moderne land behandler livsstil og kvinne problemer helt forskjellig fra konservative og gammeldags land. Dessverre selv i moderne land kvinne kampen har ikke nådd sin mål ennå. Kanskje det er ikke enkelt å peke på brudd av kvinne rettigheter i slike land men man kan nevne vold og misbruk av kvinner på ulike måter. Salg og seksuelle misbruk av kvinner og menneske handel i svart marked i ulike del av verden er den mørkeste side av kvinne problemer i hele verden. Dessverre med økt rikdom i moderne land seksuell utnyttelse av kvinner har økt også for eksampel en ubekreftet undersøkelse for teller om 17000 kjøp og salg av kvinner per år i USA. Disse kvinner kommer ofte fra Asiatiske og russiske land. Selv om det er ulik anti-kampanje og mange restriksjoner mot slike handling men dessverre menneskehandel av kvinner utført av ulike mafia bander fremdeles befinner seg i verden. Slike handlinger er mer skremmende nå mindreårige jenter tas fra sine familier og blir solgt i sex markedet. Årsak for slike handlinger er ikke tema her men det er allmenn plikt til å presse internasjonal samvittigheten og finne løsning for å gjøre slutt på slike handlinger. Feminismen som forstår denne lidelsen bedre enn andre har plikt til å se bedre i sin fremtid. Om mann og kvinnes fysiologiske diversitet er uunngåelig så de har ingen forskjelligheter rasjonelt og hvorfor akkurat kvinner havner i slik svarte marked er en komplisert tema for vitenskaplig undersøkelse. En annen undertrykkelse som favner alle kvinner er arbeid og arbeidsfordeling. Dessverre i mest moderne land lønn er ikke likestilt. Natur loven er slik at fostre vokser i mors livmor og blir født av kvinner. Det er stor ære for kvinnen som bærer slike evner men den må ikke brukes som årsak for hennes tilbakegang i arbeids karriere. Vi vet at barnoppdragelse har hindret mange kvinner fra kulturell arbeid og selvfølgelig inntil rettferdig løsning til dette skjeve fordeling i arbeid og kulturelle aktiviteter blir

Page : 56‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌56‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌ ‌

uforandret. Hvis salg av ulovlige sex er ofte ikke i lovens rekkevidd som hindrer likestilings fremgang så familie plikter og barneoppdragelse som hindrer likestilings framgang i et samfunn er allmenn problem som beklagelig. Så først: kvinner i frie og moderne land får utbytte av sine politiske, kulturelle og samfunnsrettigheter og derfor kunne de integrere seg i arbeidsmarkedet på like linje som menn. Andre: selv i disse landene feminismen møter ulike problemer, av og til grusomme problemer, som dessverre har ikke fått noe løsning ennå.

Å drukne i en myr av vaner og skikker av. Alan Omarzada

Tradisjonalisme betyr at en aksepterer gamle skikker og kulturer uten å tenke og vurdere hvilke av dem som er positive eller negative. Det vil si at individet aksepterer tradisjonen og følger den ukritisk, kun fordi foreldrene og stamfedrene deres gjorde slik i gamle dager. Viljen til å akseptere den gamle troen og de gamle tradisjonene kan kanskje være der fordi noen av menneskene ikke klarer å tenke utenfor de gamle tankemønstrene. De har en tendens til å frykte forandring og aksepterer derfor det eksisterende status quo. Et av de viktigste eksemplene på denne feilslutningen er problemet med at folk er vant til å gjenta visse handlinger og handlingsmønstre ukritisk. Selv om de vet at atferden ikke er riktig og akseptabel, gir de seg selv en lisens/tillatelse til å repetere atferden fordi de tror at de har rett. Denne feilslutningen ligger til grunn for mange av de vanskeligste og mest innflytelsesrike faktorer som vaner, sosiale normer og verdier som former samfunnet. Tradisjonen i seg selv er ikke stygg og ubehagelig, men tradisjonalistiske feilslutninger oppstår når en gruppe har oppfattet feilene i

Page : 55‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌55‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌ ‌

disse skikkene og gamle kulturene, men likefullt fortsetter på samme måte og prøver ikke å forandre seg. Den eneste grunnen til at de fortsetter å følge de gamle og feilaktige tankemønstrene, er at de ønsker å fortsette stamfedrenes skikker. Når de fortsetter de gamle og feilaktige vanene, skaper de problemer for samfunnet. For eksempel bor noen av disse menneskene i moderne samfunn, men de vil leve etter gamle regler og skikker, uten å tenke på at samfunnet har forandret seg. De bør endre seg selv også. Et annet eksempel som jeg har opplevd, er i forhold til livsstilen som enkelte av innvandrerne og flyktningene, som har bosatt seg her i Norge. Noen av dem lever etter samme skikker og kultur som de hadde i hjemlandene sine, uten til å vurdere det positive og negative i disse kulturelle trekkene. Dersom en motsetter seg meningene deres eller vanene og skikkene deres, regnes man som en som ikke har verdier og etikk. Noen innvandrere og flyktninger tenker dessverre generelt sånn. For eksempel er jeg kurdisk og kjenner derfor godt kurdiske skikker og kurdisk kultur. Til tross for at noen av de kurdiske kvinnene jobber med kvinners rettigheter i kvinneforeningene her i Norge, klarer de ikke å gå utenfor sine skikker. De er fastlåst i en feilaktig kulturell ond sirkel. Mange av menneskene som jobber i kvinneforeningene tilhører den gamle generasjonen, og de ønsker ikke å integrere seg i det moderne samfunnet. Barna og medlemmene deres tilhører en annen generasjon. De unge menneskene ønsker å integrere seg, men de kan ikke på grunn av de menneskene som holder fast ved gamle skikker. De kan heller ikke utnytte de mulighetene som de har her i Norge. Selv om flere av menneskene og familiene vil integrere seg i det moderne samfunnet, tør de ikke gå ut av frykt for baktaling og utstøtelse fra de andre i sin egen folkegruppe. Jeg kan si at de menneskene som holder på den gamle troen, og de som også frykter baksnakking fra andre, kommer aldri til å kunne integrere seg i det moderne samfunn

Page : 54‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌54‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

Historien om kurdiske kvinner er til skrekkelig kjent for

‌

nesten alle av dere. Kvinner har hatt en stor rolle i den kurdiske historien. Kvinnene deltok i krig likedan som mennene. I mange tilfeller har kvinnene gått foran mennene og mange av dem har gitt et høyt pris for kampen nemlig sine liv! Aktiv deltagelse og innsats til kvinnene under krigen var svært viktig. Det er god grunn til å spørre seg selv hva var oppgaven til kvinner, hva slaks type kvinner var de, hvilke motiver hadde de kvinnene som in volterte seg i krigen. Og som oftest ble usatte stor fare. Dem oppgaver var av de tunge og viltige oppgavene, de bidro som sykepleiere kokker og Peshmarga. Om vi ser nærmere kurdernes historie vil vi bli kjent med mange store kvinnelige navn og heltinner. De var med å påvirke Kurdistans historier. ‌

men selv ikke rakk å fortelle sine historier. Modige kvinner som levde med i krigen. selv de viste det å være aktiv og stå oppreist mot tyranni vil føre til dødsstraff. Mange kvinner ble til og med blir fengslet lever under uverdige og i mange tilfeller seksuelt mishandles.

Page : 53‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌53‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

Kurdistans beliggenhet ligger i mitt Østen og islam som religion er dominerende i område. Religionen er blitt brukt for å under trykke kvinner yterligere, samt det blir brukt mot kurdiske kvinner mer for å hindre dem engasjement. Og det var to grunner en de er kurdiske og to de er muslimske. kurdiske vil engasjere seg har ført til at mange er i fengsel i dag. For engasjerte kvinner er nærmest ikke akseptert. Den Iranske regimet har prøvd å begrense kvinnene på to måter å bli beskyttet på, og de har ikke gitt kvinnene mange valg, de hadde bare to valg å kunne bestemme på en graven to giftemål. Ellers har ikke så mye annet å gjøre. Men søylene som skal bare Kurdistan fram over, har menn og kvinner de samme plikter. Kvinnenes primære ansvar blir vanligvis tolket som å oppdra barn. Noen muslimer mener at hvis kvinner klarer dette, kan de i tilegg ha en yrkeskarriere hvis de ønsker det og ektemannen er enig, men samfunns kikken tilsier ikke at kvinner skal jobbe. Den første kvinnen som er blitt registrert som kvinner for kjemper i Kurdistan var Hafsa Xani naqib. Denne kvinnen var den mest engasjerte i Kurdistan på den tiden. Hafsa xan begynte sitt arbeid for likestillingen, fra 1891 til sin død i 1953. hun brukte huset sitt som en skole for kvinner og var en sterk støtte spiller for Qazi Muhammed og den kurdiske republikken i 1946.

‌

Page : 52‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌52‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

Den kurdiske demokratiske kvinneforeningen er 67 år

‌

Den kurdiske demokratiske kvinneforeningen er 67 år. Denne foreningen ble dannet i1946 Denne foreningen var den første sivile organisasjonen som ble dannet den gangen. Dannelsen av kvinner foreningen i Kurdistan har stor betydning i mange samfunsdeler på den tiden og frem til nå av de tingene kan jeg nevne noen punkter: - en sivil organisasjon som var med å fremme kvinnenes sak - Delta i frigjøringskampen om Kurdistan på lik linje som menn, - Et symbol for moderne samfunn, - Og ikke minst tidspunktet og samfunnet denne organisasjonen ble til. Disse punktene og mange andre er med på å gjøre organisasjonen til en klart stjerne i kurdisk historie. Kvinne foreningen har i løpet av sine 67 år, jobbet målretter med å fremheve kvinnenes sak i kurdisk politikk og ikke minst i samfunnet generelt. Vi har bidratt og har hatt et sentralt rolle i å opplyse og lære opp kvinner om deres rett i samfunnet på lik linje som menn, og har vert et klar motivator for kvinner for å delta i kampen om et fritt Kurdistan. Samt å jobbe konstruktivt opp mot samfunnet generelt for å få mer aksept for kvinnenes rett. Den kurdiske demokratiske kvinneforeningen har mange avdelinger i forskjellige kontinenter og land. I Europa har vi en aktiv forening ogforeningens avdeling i Norge ble stiftet i 1997. I dag har vi 140 medlemmer og jobber med sine vedtatte programmer. Av de aktivitetene vi har er blant annet:

Page : 51‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌51‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

Yeketi Lawan (Øst- Kurdistans demokratiske ungdomsunion) Etter grunnlaget av Kurdistan republikken I 1945 ble også Yeketi Lawan først opprettet. Yeketi lawan har hatt en aktiv rolle I den kurdiske kampen I øst- Kurdistan, og kjemper foresatt i kampen. Yeketi Lawan sin hoved base er I SørKurdistan (Nord-Irak) byen Koye. Yeketi Lawan har også blitt opprettet i flere land i andre verdensdeler, blant annet Norge. Yeketi Lawan sin virksomhet i Norge strekker seg ut på flere områder. En kurdisk ungdom som befinner seg i Norge vil ha to ulike kulturer og forholde seg til. Vi vil i Yeketi Lawan være en arena der den kurdiske ungdom kan finne seg selv igjen i. Vi har av den grunn vært med å opprette kurdiske klasser. Der våres medlemmer kan få muligheten til å lære og skrive på morsmålet sitt, kurdisk. Vi ---

Seminarer om kvinnenes rett.‫‏‬ Jevnlige møter med medlemmer for å holde dem aktiv om kvinne kampen. Vi har jobbet og jobber med å ha et tidsskrift. Arrangementer som er relatert til kvinner, spesielt 8.mars. Å delta i de forskjellige arenaer og møter som er med andre organisasjoner her i landet. Foreningen har et bladde som heter kvinne bladde, det er både på kurdisk og norsk. Vi er veldig glade for å kunne få møte i dialog møte. Takk for meg!‫‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‬ ‫===============================‏‏‏‏‏‏‏‬

Page : 50‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌50‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌ ‌

har I tillegg til dette fokusert mye på kultur delen, som inneholder dans og musikk. Vi anser dans og musikk som to hoved komponenter for unge mennesker til å finne til hverandre på. Vi har også andre aktiviter som f.eks football, ulike seminarer med ulike tema. Vi som en kurdisk ungdomsorganisasjon støtter også den kurdiske kampen som finner sted I Øst-kurdistan, og har derfor vært med å delta på mange demonstrasjoner imot blant annet henrettelse i Iran. Ettersom vi har medlemmer fra 6 år og opp til 35 år, prøver vi hele tiden og skape en belanse i våres aktiviterer og arrangementer slik at yeketi lawan kan være et sted for alle. Sentralstyret i Yeketi Lawan Norge. Niaz Hamzazaeh - Nest leder i Yeketi Lawan – Norge

‫==============================================‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‬ Kjære alle sammen gratulerer masse med den store IDe dagen. På vegen av den kurdiske kvinne foreningen vil jeg ønske hele det muslimske verden, menneskeheten og dere en strålende dag. Vi ønsker og ber gud gi oss den styrken til å gjøre denne ID-ensom et godt anledning til å være starten for et godt liv for oss alle og alle andre uansett skjønn, nasjonalitet eller religion tilhørighet hvor som helts her på vår klode. I Kurdistan har vi vært så heldig at vi har et godt blanding av de fleste religioner som: Islam både Sjia og Sunni, Kristendommen, Jødedommen, Zardast og Ezid bare for å nevne noen av dem. Og vi lever sammen ved hverandres side. Og akkurat dette er enda et godt sameksistens og eksempel på at kurdere er et tolerangt folk og kan leve sammen med andre. Fordi vi er et flere religions nasjon

Page : 49‌

‌har

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌49‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

våre fiender ved mange anledninger prøvd å skape et religiøst konflikt blant oss, men heldigvis har våre religiøse ledere ved Deres kløkt motstått disse fientelighetene, ved å ha toleranse, menneskeheten, nasjonen som mantra har vi hittil unngått religions konflikter og dette er vi både stolt av og glad for. De religiøse høytidene lar oss høre den røsten om at vi som jordens beboere kan, vil og er nødt å akseptere hverandre å leve sammen tross våre forskjeller. Derfor vi i Den kurdiske kvinner foreningen håper og ønsker at alle nasjoner og religionene vil være hverandres støtte spillere for å lykkes i arbeidet for å skape fredelig og et trygt verden for oss og for våre etterkommere. Som tideligere påpekt er vår nasjon rik på antallet religion derfor er vår kultur også rik på toleranse og aksept. Vi ser på de forskjellige religiøse dagen med respekt og verdighet. Videre vil vi som Den kurdiske kvinne foreningen oppfordre religiøse ledere ved å henvisning til de heldige og fredelige skriftene være i spisen for den viktige rollen i våres samfunn å skaffe fred, toleranse og trygghet. Til slutt ønsker jeg alle verdens muslimer en riktig god ID og høytid. Med det ønsket en dag alle vi kan i fred og harmoni være tilbake i våre hjemland å feire ID og alle de andre høytidene. Denne sammenkomsten som har samlet oss her idag er blitt arrangert sammen med Den pakistanske kvinne foreningen, vi håper dere nytter dagen i dag og dette arrangementet. Takk for meg!!! Den kurdiske kvinne foreningen 18.september.2013 enkelt å peke på brudd

Page : 48‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‫‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‬Dialog er endring!

‌‌

‌‌‌

‌48‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌ ‌

Nansen Fredssenter har i to år vært så heldig å få tilrettelegge for dialog for en gruppe kvinner fra Skedsmo kommune. Kvinnene representerer ulike organisasjoner i Skedsmo, som for eksempel Sanitetsforeningen, Den kurdisk demokratiske kvinneforeningen, Strømmen idrettsforening, Pakistansk kulturforening og Husflidslaget. Det disse kvinnene har til felles er at de er engasjert i sitt lokalsamfunn. Mange lokalsamfunn består av segregerte grupper. De lever segregerte på grunn status, klassetilhørighet, religiøs tilknytting, utdanning, etnisk opprinnelse, seksuell legning, politiske interesser og mye mer. De lever i samme samfunn, men velger ikke å ha kontakt med hverandre. De vet ikke om hverandre fordi de ikke møtes i det daglige. De oppsøker ikke hverandre fordi de ikke tror de har behov for det. Segregering er stagnasjon. Inkluderende felleskap skaper innovasjon. Kirsten Arnesen, en engasjert, kunnskapsrik feminist og kulturrådgiver i Skedsmo kommune, var klar over dette. Gjennom mange år hadde hun sett hvordan organisasjonene i Skedsmo eksisterte side om side uten å ha kontakt. Hun ønsket å endre denne situasjonen og med finansiering fra IMDI og samarbeid med Nansen Fredssenter så Skedsmo dialog dagens lys.‫‏‬ 30 kvinner med ulik bakgrunn, tanker, ideer, holdninger og forestillinger. Våre forestillinger om hverandre preges av dem vi omgås, våre grunnleggende

Page : 47‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌47‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

verdier, våre erfaringer, vår oppdragelse, mediene og vår personlighet. Vi tiltrekkes av de som oppfattes som like oss selv. Det er trygt og kjent og dermed lett å forholde seg til. Det ukjente blir lett definert som utrygt. Møte med det ukjente skaper usikkerhet. Usikkerhet kan lett føre til at vi prøver å sette andre i et kritisk og negativt lys, for å løfte oss selv opp – og slik motarbeide usikkerheten. Dialogen trenger trygge deltakere. Skedsmo dialog startet med en gruppe kvinner som var usikre og utrygge - noen var overbærende, andre følte seg små. Mange hadde noen forutinntatte tanker og holdninger om de andre, og noen stilte seg fullstendig åpne. enkelt å peke på brudd‫‏‬Målet var klart: Å bli kjent med hverandre og jobbe sammen. Nesten hver måned i to år kom disse kvinnene sammen. De så hverandre, de spiste sammen, de lo og småpratet, de oppdaget likheter og så forskjellene, de lyttet og lærte av hverandre. De var i dialog sammen. Endringene begynte å skje. Små skritt – litt frem og litt tilbake – men til slutt fremover. Hva skjedde? De tause begynte å snakke- noen på gebrokkent norsk, andre med en lav stemme som etter hvert vant styrke. De taleføre fikk mindre plass til å snakke og mer tid til å lytte. De nysgjerrige fikk stilt sine spørsmål og de som alltid sitter med svarene ble plutselig svar skyldig. Kvinner som aldri hadde stått foran en forsamling tok ordet og holdt et innlegg for de andre. Samarbeidet ble

Page : 46‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌46‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

utviklet gjennom felles gjøremål - for eksempel å forberede et foredrag for gruppen. Honnørordene respekt og likeverd ble satt på praktiske prøvelser. Tanken om at integrering handler om en ensidig prosess ble utfordret og endret til slagordet om at « Alle må integreres i det nye, mangfoldige Skedsmosamfunnet». Fra slagord til handling er enda et stort skritt. Men dialogen fortsetter og dermed kan endringene skje. Kvinnene har forstått at de trenger hverandre. De ønsker å utvikle felles aktiviteter og inkludere flere. Kommunen har fått bekreftet det Kirsten Arnesen så, at innovasjon er avhengig av mangfold, og at prosesser må følges opp. Et godt, mangfoldig samfunn utvikles ikke av seg selv. Inkludering er avhengig av likeverdige møteplasser - som Skedsmo Dialog!

Kjære venner! Det er med glede jeg står her og tusen takk for invitasjonen, vi håper å fortsette et godt samarbeid sammen med dere i tiden framover. Også på veien av Den ..... ønsker jeg konferansen lykke til! Vi som Den ..... jobber med å utvikle og integrere våre medlemmer, og opplyse om de overgrep i all skala og urettferdighetene som skjer mot kurdiske kvinner i Iran. Som skjønt har det iranske regimet systematisk undertrykker kvinner over hele landet og likestillingen har blitt revansjert siden Shahens fall. Der i blant blir kurdiske kvinner også et offer for denne politikken regimet fører. Her jeg kan fremheve at Zaynab Bayezidi som er medlem av Kurdistan Irans

Page : 45‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌45‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

regimets sikkerhets styrker og dømt til fengsel med fire år og fem måneder. Og rettens begrunnelse av at hun hadde tilknytning til ulovlige politiske organisasjoner. Kvinner i Iran blir drept og grovt mishandlet uten at noen blir anholdt for gjerningen. Det i sin fortsettelse kan planede en slik norm at det er greit å mishandle kvinner fordi man blir ikke dømt og det er kvinner det snakk om!!! Til slutt!!! Disse urettferdighetene som nevnt ovenfor minner oss om at likestillings kampen fortsseter og behovet om å fremheve kvinners kampen videre til stede. Det er mange kvinner som er fra tatt sine grunnleggende rettigheter, derfor må vi stå på videre!!! Takk for meg

=========================================================

Page : 44‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌44‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

Aktiviteter til den kurdiske demokratiske kvinneforeningen i 2013. Den 8.3.2013 arrangerte vi kvinne dagen med ni andre foreninger i lillestrøm kultursenter. Det var første samlingen av foreningene vi møtte mange flotte foreninger, fått mange nye venner og større nettverk mellom oss. Den 2.6.2013 hadde vi et seminar om barnas dag. Vi samarbeidet med yeketi lawan, arrangerte barnas dagen. Det var to seminarer som handlet om barna, spesielt om kurdiske barn. Den 12.10.2013 var årsmøte for de medlemmene som bor i Trondheim. Den 18.10.2013 arrangerte vi Qorban Id med strømmen kvinneforum. Den dagen kalles for id. i muslimske land feires qorban, det ble feiret med pakistanske kvinner i lillestrøm folkets hus, det var første gang vi samarbeid sammen. Vi læret mye og ble skjent hverandre, vi har to forskjellige kulturer, men samme religion. Den 24.10.2013 hadde den kurdiske demokratiske kvinneforeningen et foreningen, når skal jobbtidene fungere? Den 24.11.2013 arrangerte vi et seminar om vold mot kvinner. Vold mot kvinner: den kurdiske demokratiske kvinneforeningen Den 24.11 2013 arrangerte vi et seminar om vold mott kvinner på lillestrøm folket hus, der vi inviterte Xanda Hamejaza og Hussain Madeni, fleste av våre medlemmer i den kurdiske demokratiske kvinneforeningen deltok i seminaret. Hussain Madeni er en av de menene som kjemper for kvinners rettigheter i samfunnet og Xande Hamejeza er også en flink dame som jobber for kvinner møte for medlemmene, i møte snakket vi mye om foreningen, hva skal vi gjøre bedre? vi inviterte en skjent dame som kom på besøk til Norge, hun hadde fortalt mye om rettigheter, vold mot kvinner her i lande, hun har skrevet en bokk om kvinne

Page : 43‌

‌‌‌‌‌‫ی‌زایینی‬2172‌‫‌‌مارچی‬/‌‌‫‌کوردی‬2172‌‫مهی‬ ‌ ‫شه‬ ‌ ‫ره‬ ‌ ‌ ‌‌6‌:‌‫ژماره‬ ‌ ‌

‌‌

‌‌‌

‌43‌:‌‫رهی‬ ‌ ‫الپه‬ ‌

rettigheter, Integrering og likestilling. Oppmøtet var stort, og deltagerne var veldig aktive og engasjerte seg ganske bra. Svømme kurs. Det er andre året som vi har svømme kurs for alle kvinner. Vi samarbeider med fire foreninger, det er Elettria kultur forening, Afghansk kvinne forening og kurdisk kvinne forenig i Romerike. Vi har svømming hver mandag på Sagdalen skole. Medlemmene våre er veldig fornøyde. Seminar om tvang ekteskap, kvinne rettigheter, vold mott kvinner, svømme kurs. Vi har også deltatt i forskjellige forsamlinger. Året, 2013 har vært på mange måter et framgangsskritt og en suksess for foreningen vår. Dialog møte. Den kurdiske demokratiske kvinneforeningen har i to år vært så heldige, at vi fikk være med i en gruppe i Skedsmo kommune som handlet om dialog møte. Alle var kvinner, Kvinnene representerer ulike organisasjoner i Skedsmo, som for eksempel Sanitetsforeningen, Den kurdisk demokratiske kvinneforeningen, Strømmen idrettsforening, Pakistansk kulturforening og Husflidslaget. Det disse kvinnene har til felles er at de er engasjert i sitt lokalsamfunn. Styre møte. Den kurdiske demokratiske kvinneforeningen hadde styremøte hver annen måned. Kvinnebladet. Vi trykker kvinnebladet, det er både på kurdisk og Norsk. KulturMix. KulturMix er et arrangert som er i Skedsmo Kommune, alle kultur og kvinne foreningene deltar på dette arrangert, den kurdiske kvinneforeningen deltar hvert år i KulturMix, på forskjellige måter, som f.eks at vi kommer med mat musikk dans og vi stiller opp med å ta ansvar for info andre små ting. Kvinne foreningen har da et ansvar for scenen.

‫رهی‌‪‌42‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫زیندانی‌ژێر‌‌دەوارم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌د ‌پڕ‌‌ئكش‌و‌‌ئازارم‌‬ ‫لە‌پڕ‌چاوی‌‌ل ‌کردم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سە‌برو‌‌ئارامی‌‌‌بردم‌‬ ‫خونچەی‌لكوی‌کراوە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بە‌نەرمی‌‌جوابی‌‌داوە‌‬ ‫ناوم‌سەرگو ‌کۆچەریم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کچی‌مام‌الوی‌ب ‌سەریم‌‬ ‫مافم‌پ ‌شكل‌‌کراوە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لەست‌و‌بیرم‌‌خنداوە‌‬ ‫کە‌نەفیو‌دەسیە‌ئەژنۆم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وەک‌موو‌باریدە‌ئەسیۆم‌‬ ‫ەووشی‌خەم‌و‌پەژارەم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لە‌‌نكو‌کۆمە ‌‌‌بكدارەم‌‬ ‫رەژم‌‌لە‌کەل‌‌ئاوایە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نووزەم‌‌لە‌بەر‌دەرنایە‌‬ ‫جیاوازی‌نكو‌ژن‌و‌پیاو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لە‌دەست‌و‌پكم‌بیە‌‌داو‌‬ ‫ئاوا‌لكدان‌‌ەەو‌‌‌ماوە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نیوەی‌‌کۆمە ‌‌فەوەاوە‌‬ ‫داب‌وشوێنی‌کۆن‌زاڵە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ژێانم‌بۆیە‌ەاڵە‌‬ ‫لەەا‌نیزام‌ئاوایە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رەنجی‌ژنان‌بە‌‌‌بایە‌‬ ‫دیل‌و‌بەردەو‌یەخمیرە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بەشی‌کۆك‌و‌زجیرە‌‬ ‫بە‌لیوای‌ڕەژی‌رووناک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بڕەینە‌‌پكش‌بە‌ب ‌باک‌‬ ‫ەۆش‌کە‌‌بووییە‌‌میوانم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ناکرێ‌‌ناوك‌‌‌‌نەزانم‌‬ ‫وەم‌‌‌ببیمیم‌‌‌سداهك‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لاکا‌خۆری‌کورد‌لەهك‌‬ ‫مە‌خۆ‌خەم‌ئاسۆ‌ڕوونە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سەر‌دەمی‌‌ڕزگار‌بوونە‌‬ ‫رەوەی‌‌‌کۆنە‌‌پەرسیی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دیاردەی‌‌ژینی‌ب ‌دەسیی‌‬ ‫وەک‌‌بەفر‌‌دەەوێیەوە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئاساری‌دەبڕێیەوە‌‬ ‫منیش‌ڕەڵەی‌ئەم‌خاکەم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دەگە ‌ئەو‌لەسیە‌پاکەم‌‬ ‫دەڕەم‌دەگە ‌‌ئەو‌ڕەوەە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دژی‌ئەو‌دیاردە‌چەوەە‌‬ ‫<‌ەادری>‌و‌میوانم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پكشدەرگەی‌کوردسیانم‌‬

‫‌‬

‫‌‪Page : 42‬‬

‫رهی‌‪‌41‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫رۆژێک مەلوول و خەمبار‬

‫كدهد‌ەادری‌‬ ‫ئه ‌‬ ‫‌‌‌‌‌ ‌‬ ‫‌‬

‫رەژێک‌مەلوول‌و‌خەمبار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رووم‌کردە‌دەشت‌وکۆسار‌‬ ‫گەرمای‌چلەی‌لاوی ‌بوو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لەەاوێدی‌‌بە‌ەی ‌‌‌بوو‌‬ ‫خەسیەو‌لیالک‌و‌ماندوو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لكزم‌‌‌لە‌بەر‌‌برا‌بوو‌‬ ‫لەروا‌‌دەڕەمە‌خوارێ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لكم‌دەر‌کەوك‌‌دەوارێ‌‬ ‫لە‌ب ‌دارێدی‌خر‌پ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نەسیم‌‌دەلاك‌‌‌شنە‌ش ‌‬ ‫پە‌ال‌سكدی‌‌خونچیلە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بە‌چاوم‌‌ەكم‌گرك‌‌ەیلە‌‬ ‫روانیم‌کیژێ‌بەڵەک‌چاو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ەژی‌‌لوول‌و‌‌‌ئاڵۆزا‌و‌‬ ‫جل‌و‌بەرگی‌سا‌کارە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سینەی‌‌‌باغی‌‌لەنارە‌‬ ‫ئكمک‌سووک‌وخوێ ‌شیری ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌جوان‌و‌دڵپاک‌و‌شەرم ‌‬ ‫باڵە‌بەرز‌وچاو‌کەژا ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نەرم‌ونۆ ‌و‌ڕوو‌بە‌خا ‌‬ ‫پرچی‌وەک‌ماری‌زەنری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بەژنی‌ڕێک‌و‌خەندەگی‌‬ ‫برەی‌شدشكری‌دوو‌سەر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ جەماڵی‌لە‌عل‌و‌گەولەر‌‬ ‫ئەندامی‌لووس‌و‌باریک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بمدی‌وەک‌شەوی‌ەاریک‌‬ ‫گەردن‌مینای‌ب ‌گەردە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لە‌ەونی‌‌ژان‌و‌دەردە‌‬ ‫سینەی‌بەفری‌کەلی‌خان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کوڵدەی‌گوهڵەی‌کوێمیان‌‬ ‫مژە ‌‌‌ەیری‌‌کەوانە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بزەی‌‌‌‌فكندی‌‌‌دهنە‌‬ ‫ددان‌‌وێنەی‌مرواری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دڵریرە‌‌لەنجە‌و‌‌الری‌‬ ‫زەردەی‌خۆری‌دەم‌ئاسۆ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لكدی‌لكدەن‌لە‌سەر‌خۆ‌‬ ‫بەڵم‌‌دەردی‌لەژاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لە‌ڕوخماری‌‌‌‌دەباری‌‬ ‫کۆیلە‌و‌یەخمیر‌و‌دیلە‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌لە‌‌ب ‌‌‌بەشیان‌‌زەلیلە‌‬ ‫وەم‌کیژەڵەی‌‌چاو‌باز!‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ئەی‌نەشدیالنەی‌ب ‌ناز!‌‬ ‫ەیبلەی‌ئەوی ‌و‌ڕازی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ەۆ‌کكی‌ئاوا‌‌ب ‌‌نازی؟‌‬

‫‌‪Page : 41‬‬

‫رهی‌‪‌‌40‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 40‬‬

‫ەا‌دێش‌جیاوازیلە‌نكتوان‌منتداهنی‌لەژارو‌دەوڵەمەنتدا‌زیتاەر‌دەبكتت‪‌،‬‬ ‫لەم‌جیێتتتانە‌پتتتڕ‌لە‌شتتتەر‌و‌یتتتاژاوەیەدا‌جیتتتاوازی‌رەگەز‌و‌ڕەچەڵەک‌‬

‫ەەعمیری‌‏‬ ‫زەری‌لە‌ستتەر‌روكتتیەی‌منتتداهن‌دانتتاوە‌و‌منتتداهن‌لە‌ەتترس‌و‌خەمتتو‌‬ ‫دڵەراکكدا‌دەژی ‪‌.‬‬

‫رەژی‌جەلانی‌منداهن‌بۆنەیەکی‌لە‌بارە‌بتۆ‌دووبتارە‌جەختت‌کتردنەوە‌‬ ‫لە‌ستتەر‌جكبەجكدردنتتی‌مافەکتتانی‌منتتداهن‪‌.‬گڕیندیتتری ‌متتافیش‌متتافی‌‬ ‫ژیتتتتان‌و‌دابیندردنتتتتی‌ختتتتۆراک‌وجكتتتتی‌كەوانەوە‪‌،‬متتتتافی‌خوێنتتتتدن‌و‌‬ ‫چارەسەری‌پزیشدی‌و‌یاریدردن‪‌.‬رێزگرە ‌لە‌بیروراو‌بۆ‌چوونەکانیان‌و‌دابیندردنی‌‬ ‫پكداویمییدانیان‪‌،‬زەمینەرەخماندن‌بۆ‌گەشەکردنی‌بەلرە‌و‌ئارەزووەکانیان‪‌،‬جیاوازی‌نەکردنیش‌لە‌نكوانیاندا‌بە‌لتۆی‌رەگەزو‌رەچەڵەکەوە‪‌.‬بە‌‬ ‫لە‌لەموو‌شیكدیش‌بەخشینی‌زەزوو‌خۆشەویمیی‪‌،‬دڵنیایی‌و‌ئاسوودەی‌و‌ەەبای‌لە‌نكوان‌خكزان‌و‌کۆمەڵرا‌و‌نیشییدانەکەیاندا‪.‬‬ ‫خۆشەویمتیان‌ئتكدە‌وەک‌یەکكیتتی‌ژنتان‌لیتوادری ‌کە‌ەەواوی‌دەوڵەەتتانی‌دونیتا‌کتار‌بتتۆ‌ئەو‌بەڵكنتانە‌بتدەن‌کە‌لە‌جتتاڕ‌نتامەی‌متافی‌منداهنتتدا‌‬ ‫لاەووە‪‌.‬بۆ‌ئەوەی‌منداڵندان‌چی‌دیدە‌لە‌لە‌فەەر‌و‌ب ‌ئیدداناەید‌ژیان‌نەبەنەسەر‪‌.‬‬ ‫یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکراەی‌کوردسیان‌کۆمییەی‌نۆروێژ‪‌‌.‬‬ ‫‌‬

‫‪‌‌‌‌2172‌/‌6‌/‌2‬‬

‫کاندیدکرندوەی کبودوەند‬ ‫کاندیدکرندوەی‌کبودوەند‌بۆ‌خەهەی‌ئاشتیی‌نوبیتل‌جیێتانی‌‪‌2172‬ئتاوردانەوە‌لە‌زینتدانیانی‌سیاستی‌‪‌،‬رەلە‌ەارەمانەکتانی‌گە ‌ونیشتییدان‌بتۆ‌‬ ‫کورد‌گرینری‌زەری‌‌لەیە‪‌.‬کۆمییەی‌کار‌بۆ‌وەرگرەنی‌خەهەی‌ئاشتیی‌نوبیتل‌بتۆ‌‬ ‫سكێەم‌جار‌داوای‌لە‌كیزبی‌دەستیی‌کتورد‪‌،‬كیزبتی‌سوسیالیمتیی‌چەپتی‌نتوروێژ‌‬ ‫کرد‌کە‌بۆ‌بەرز‌کردنەوەی‌دەنری‌روڵە‌راسیەەینەکانی‌چالە‌رەشتەکانی‌ریژیدتی‌‬ ‫دژی‌گەلی‌کٶمتاری‌ئكمتالمی‌‌ستەرەکی‌متاڤی‌مروڤتی‌کوردستیان‌‪‌،‬محتدەد‌ستەدیب‌‬ ‫کەبوودوەند‌بداەە‌بەربژێری‌خەالەی‌ئاشییی‌نوبیلی‌جیێانی‪‌‌.‬لەموو‌سالە‌ئەم‌‬ ‫خەهەە‌زەر‌بابی ە‌‌پكشدەش‌بە‌چاالکكک‌یان‌گروپكدی‌ەكدوشەری‌مافی‌مرور‌‬ ‫دەکرێ‌کە‌خزمەەی‌بەرچاویان‌کردب ‪‌‌.‬وەرگرەنی‌ئەم‌خەالەە‌لە‌سەرناسینی‌و‌‬ ‫لاەنەبەرباسی‌مەسەلەی‌کوردی‌ئكران‌‌و‌پكشلداری‌زەری‌‌مافی‌مرور‌لە‌رەژلەهەی‌کوردسیان‌زەر‌بای ی‌لەیە‪‌‌.‬‬ ‫کۆمییەی‌کار‌بۆوەرگرەنی‌خەالەی‌ئاشیی‌نوبیل‪‌،‬کەبوودوەند‌‬

‫رهی‌‪‌39‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 39‬‬

‫رێورهسمی رۆژی جیهانی مندااڵن‬

‫منداهنی‌کورد‪‌،‬لیوای‌دوارەژی‌کوردسیان!‌‌‬ ‫بە‌بۆنەی‌رەژی‌جیێانی‌منداهنی‌کوردسیان‪‌،‬لە‌الیەن‌یەکكیی‌ژنتانی‌‬ ‫دێدوکراەی‌کوردسیانەوە‌پر‌بە‌د ‌پیرەزبای‌ئەم‌رەژەەان‌لكدەکەی ‪.‬‬ ‫منداڵە‌چاو‌گەشەکان‌ئكوەن‌نەوەی‌دالاەومتان‌ئكتوەن‌لیتوای‌دوارەژی‌‬ ‫کوردستتیان‌و‌دەەتتتون ‌خەونتتو‌ئاواەەکاندتتتان‌کە‌دالتتتاەویەکی‌گەش‌و‌‬ ‫ژیانكدی‌خۆشە‌بۆ‌کوردسیان‌بكنەدی‪.‬‬ ‫بەريتتتزان‌لەروەک‌لەمومتتتان‌دەزنتتتی ‌ەۆنتتتاغی‌منتتتداڵی‌خۆشتتتیری ‌و‌‬ ‫گرینریتتری ‌وناستتدیری ‌ەۆناغەکتتانی‌ژیتتانی‌متترەڤە‪‌،‬ەپنتتاغی‌دەرون‌‬ ‫پاکی‌وخۆشی‌و‌شادیە‪.‬‬ ‫دەورانتی‌منتداڵی‌جیێتانكدی‌ەتتایبەك‌بە‌ختۆی‌لەیە‌جیێتانیش‌بە‌بت ‌‬ ‫بكداعنتایە‪‌،‬چتوندە‌ئەم‌منتداهنەی‌ئەمترەن‌دەبتنە‌‬ ‫منداهن‌جیێانكدی‌ ‌‬ ‫مرەڤی‌دالاەوو‌چارەنوسی‌میلەەی‌کورد‌بەرێوە‌دەبەن‪.‬لە‌ستەر‌ئاستیی‌‬ ‫جیێانیدابە‌بایەخدان‌بە‌گەشدردنی‌منداهن‌بە‌پكویمیییەکی‌گرینت ‌‬ ‫بە‌كیمتتتتتتتتتابدێ‪‌،‬بتتتتتتتتتۆ‌بەرەنرتتتتتتتتتاربونەوەی‌لەژاری‌وجیتتتتتتتتتوازییە‌‬ ‫کۆمەهیەەییەکان‪‌،‬نەوەیەکی‌ەەندروستت‌و‌کتاراو‌بەلەمێكتنەر‌بكنیتنە‌‬ ‫مەیتتدان‪‌.‬بەرێتتزان‌منتتداهن‌لە‌لەر‌شتتوێنكدی‌جیێانتتدا‌بتت ‪‌،‬بە‌بتت ‌‬ ‫جیاوازی‌بەب ‌ئەوەی‌داوای‌کەمیری ‌ئەرکیان‌ل ‌بدرێ‌دەبت ‌مافیتان‌‬ ‫بۆ‌دابی ‌بدرێ‪.‬‬ ‫دیتتارە‌زییتتر‌لە‌‪‌22‬ستتا ‌بە‌ستتەر‌راگەیانتتدنی‌جارنتتامەی‌مافەکتتانی‌‬ ‫منتتداهن‌دا‌ەتت ‌درپەرێ‌وچتتۆوەە‌بتتواری‌جكبەجكدتتردنەوە‪‌،‬بەهم‌بە‌‬ ‫‌داخەوە‌ەتتتتائەمرەژ‌لە‌زەر‌شتتتتوێنی‌دونیتتتتادا‌بە‌ەتتتتایبەك‌لە‌ئكتتتتران‌‬ ‫بارودەخی‌منداهن‌ەادێت‌خراپیر‌دەبكتت‪‌.‬ژەمتارەی‌ئەو‌منتداهنەی‌کە‌‬ ‫بە‌لۆی‌شەروئاژاوەو‌دەکوژرێ ‌لە‌زیادبوندایە‪‌.‬منداهنكدی‌زەریشتدان‌‬ ‫لەن‌کە‌ەەمەنیان‌لە‌ژێر‌لەژدە‌ساڵی‌دایە‪‌،‬چەکیان‌پكێەڵررەتون‌و‌‬ ‫بۆ‌شەر‌و‌کوشیار‌دەیان‌نكرنە‌بەرەکانی‌شەر‪‌.‬ەا‌ئەمرەش‌بە‌لۆی‌لەژاری‌و‌نەبتوونیەوە‌بە‌ملوێنێتا‌منتدا ‌بە‌ناچاریدتاردەکەن‌و‌زەربەیتان‌لە‌‬ ‫خوێندن‌بكبەشدراون‪‌.‬ئەم‌منداهنە‌ەامی‌خۆشی‌وشادی‌نازان ‌و‌لە‌بەدبەخییدا‌دەژی ‪‌‌.‬‬ ‫‌‬

‫رهی‌‪‌38‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 38‬‬

‫بەشداری کردنی هەیئەتێکی یەکێتی ژنانی دێموکراتی کوردستان‬ ‫لە کۆبوونەوەیەکی ‪ 72‬جەلەسیەی لە گەڵ چەند رێکخراوی نۆروێژی وخاریجی‪.‬‬

‫نانمك ‌سەنیەر‌رێ دراوێدی‌نۆروێژیە‪Nansen Fredssenter‌.‬‬

‫کاری‌ئەو‌رێد راوە‌بریییە‌لە‌دروست‌کردنی‌دیالۆگ‪‌،‬گفیوگۆ‌لە‌سەر‌کولیور‪‌،‬زمان‌و‌ئاینەکاندا‌بەەایبەك‌لە‌نكوان‌رێد راوەکتان‌خارێجیەکتان‌‬ ‫لە‌ەاروگەدا‪‌‌.‬‬ ‫باسەکانی‌کە‌لەو‌ماوەیدا‌باسیا‌لە‌سەرکران‌بریییبون‪‌،‬‬ ‫‪‌-7‬گۆرینەوەی‌راوبۆچون‌لە‌گە ‌یەکیر‌‌‬ ‫‪‌-2‬ەكدە ‌بوونی‌رێد راوەکان‪‌،‬کاری‌لاوبەش‪‌.‬‬ ‫‪‌-2‬گیروگفیرکانی‌ژنی‌خاریجی‌لە‌وەهەی‌نۆروێژ‪‌.‬‬ ‫‪‌-2‬کەەەرخدی‌نۆروێژ‌بەرانبەر‌بەو‌کەسانەی‌کە‌لە‌ەەمنی‌گەورە‌‬ ‫ساڵی‌دا‌دێنە‌ئكرە‪‌.‬‬ ‫‪‌-5‬پەروەردەی‌مندا ‌لە‌گە ‌‪‌2‬کولیوری‌جیاوازدا‪‌.‬‬ ‫‪‌-6‬دروست‌کردنی‌پردێک‌بۆ‌گرەنی‌پەیوەندی‌لە‌گە ‌ئەوژنانەی‌‬ ‫کە‌خانەدارن‌و‌لەما ‌ناچنەدەر‪‌.‬‬ ‫‪‌-1‬لەڵمو‌کەوەی‌دایک‪،‬بابەکان‌لە‌گە ‌مندا ‌لەم‌وەهەە‪‌.‬‬ ‫‪‌-8‬لكندێک‌باس‌لە‌سەر‌نەخۆشی‌ژنانە‌و‌نەچون‌بۆ‌الی‌دکیۆری‌‬ ‫پیاو‪‌.‬‬ ‫‪‌-1‬رێد تتراوی‌نتتۆروێژی‌و‌ختتاریجی‌بە‌ستتەر‌پەرستتیی‌رێد تتراوی‌‬ ‫نانمتتتك ‌ستتتەنیەر‪‌،‬لاکتتتاری‌شكمتتتدۆکۆمونە‌بەشتتتی‌کولیتتتوریەکەی‪‌،‬‬ ‫کۆبونەوەیەکی‌‪٢١‬دە‌جەلەستەی‌پكدێتاك‌کە‌متانری‌جارێتک‌بەرێتوە‌‬ ‫دەچوو‪‌‌.‬‬ ‫‌‬

‫ئاخری ‌کۆبونەوەی‌ئەو‌رێد راوەنە‌‪2‬ی‌دێمامبری‌‪‌2172‬بوو‌لە‌‌سەكاك‌‪2‬ی‌ئكوارێ‌ەا‌‪71‬ی‌شەو‪‌.‬‬ ‫ئاخری ‌بەرنامەی‌‪ ‌2172‬بە‌بۆنەی‌لاەنی‌سڵی‌ەازەوە‌بوو‪‌،‬کە‌لەالیەن‌رێد راوی‌نانمك ‌سەنیەرەوە‌بەرێوەچوو‪‌.‬‬ ‫باسەکانی‌ئەو‌کۆبوونەوە‌ەەبەك‌بوون‌بە‌سەری‌ساڵی‌ەازە‪‌،‬کە‌شەش‌گتروپ‌ەمتەیان‌لە‌ستەر‌کترد‪‌.‬یەکكتک‌لە‌وان‌یەکكیتی‌ژنتانی‌دێدتوکراەی‌‬ ‫کوردسیان‌بوو‌کە‌باسكدی‌لە‌نەورەزی‌کوردەواری‌کرد‌نەورەزو‌ساڵی‌ەازە‌لە‌ک ‌کوردان‌ب‌ماعنایەکی‌لەی‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکراەی‌کوەدسیان‌کۆمییەی‌نۆروێژ‌ ‏‬

‫‌‌‌‬

‫رهی‌‪‌37‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 37‬‬

‫پەیامی هاوبەشی یەکیەتی الوان‪ ،‬یەکیەتی ژنانی دێموکرات و کۆمەڵەی کولتوری کوردی‪،‬‬ ‫بە بۆنەی ‪26‬ی سەرماوەز‪ ،‬رۆژی پێشمەرگە و رۆژی ئااڵی کوردستان‬ ‫‌‬

‫خوشک‌و‌برایانی‌بەرێز!‬ ‫‌‬

‫بەشدارانی‌بەرێز ی‌رێ‌ورەسدی‌رێز‌گرە ‌لە‌پكشدەرگە‌و‌رەژی‌لەڵدانی‌ئاهی‌کوردسیان!‬ ‫‌‬

‫لە‌دەوری‌یەک‌کۆبووینەەەوە‌ەا‌رێز‌برری ‌لە‌خەباك‌و‌ەكدۆشان‌و‌گیانبازیی‌پكشتدەرگەی‌کوردستیان‪‌.‬بەو‌بتۆنەوە‪‌،‬لكترەرا‪‌‌،‬وێترای‌پیرزبتایی‌‬ ‫گوە ‌بە‌پكشدەرگەکانی‌کوردستیان‌بە‌گشتیی‌و‌پكشتدەرگەکانی‌كیزبتی‌‬ ‫دێدوکراەی‌کوردسیان‌بە‌ەایبەەی‪‌،‬سەری‌کرنۆش‌دادەنوێنی ‌بتۆ‌لەمتوو‌‬ ‫ئەو‌پكشدەرگانەی‌کە‌بە‌سەخاوەەەوە‌گیانی‌شیرینی‌خۆیان‌پكشدەشتی‌‬ ‫بارەگتتای‌رزگتتاری‌گەلەکەیتتان‌کتتردوە‪‌.‬ستتاڵو‌دەنكتتری ‌بتتۆ‌ختتۆراگری‌و‌بە‌‬ ‫چۆکتتدانەلاەنی‌ستتەرجەم‌بەنتتدیە‌سیاستتیەکان‪‌،‬کە‌ئازایتتانە‌‌زینتتدانی‌‬ ‫دژمنانیشیان‌کردەەە‌مەیدانكدی‌دیدەی‌پكشدەرگایەەی‌و‌بەرخۆدان‪.‬‬ ‫‌‬

‫بەشدارانی‌بەرێز!‌‬ ‫‌‬

‫ئەوسا ‌لە‌کاەكددا‌رێز‌لە‌خەباك‌و‌ەكدۆشانی‌پكشتدەرگەی‌کوردستیان‌‬

‫دەگری ‪‌،‬کە‌بە‌داخەوە‌ەا‌ئكمتیاش‌گەلتی‌ئتكدە‌لە‌رەژلەهەتی‌کوردستیان‌لە‌ستەرەەایییری ‌متافە‌نەەەوایەەیەکتانی‌ختۆی‌بت ‌بەش‌کتراوە‪‌،‬ەتا‌‬ ‫ئكمیاش‌ویمت‌و‌ داخوازەکانی‌خەڵدی‌ئكدە‌بە‌کوشی ‌و‌گرە ‌و‌ئەشدەنجە‌وەهم‌دەدرێنەوە‪‌،‬جكرای‌سەرنجی‌ەایبەەە‌کە‌لەر‌لەم‌چەند‌متانری‌‬ ‫رابردوودا‌چەنتدی ‌کەس‌‌لە‌ەكدۆشتەرانی‌رزگتاری وازی‌گەلەکەمتان‌لە‌الیتان‌کۆمتاری‌ئیمتالمی‌ئكترانەوە‪‌،‬بە‌نتارەوا‌لە‌دار‌دراون‪‌.‬ەتا‌ئكشتیاش‌‬ ‫ژمارەیەکی‌زەر‌لە‌ال وەکان‌و‌رزگاری‌خوازانی‌گەلەکەمان‌لە‌زینداندان‌دان‌و‌ژمارەیەکیشیان‌كوکدی‌نارەوای‌ئیعدامیان‌بە‌سەردا‌سەپاوە‪‌‌.‬‬ ‫ئەو‌لەل‌و‌مەرجە‌ئەوە‌لە‌ئكدە‌دەخوازێ‌کە‌پیر‌لە‌جاران‌یار‌یاوەری‌پكشدەرگە‌بی ‌و‌لەو ‌بدەی ‌کە‌ئكدەش‌بە‌نۆبەی‌خۆمان‌بە‌گورەر‌لە‌‬ ‫پكشوو‌دەنری‌رزگاری‌خوازی‌نەەەوەکەمان‌بی ‪‌.‬‬ ‫لە‌کۆەاییدا‌وێرای‌پیرەزبایی‌‪ ‌26‬سەرماوەز‌لە‌ئكوە‌بەشدارانی‌بەرێز‪‌،‬ئەوە‌دوو‌بارە‌دەکەینەوە‌کە‌یەکیەەیەکاندان‌و‌کۆمەڵەی‌کولیوری‪‌،‬لەر‌‬ ‫وەک‌پكشوو‌خۆیان‌بە‌درێژەدەری‌رێرەی‌خەباك‌و‌ەكدۆشانی‌كیزبی‌دێدوکراەی‌کوردسیان‌دەزان ‪‌،‬ئەو‌كیزبەی‌کە‌بە‌شانازیەوە‌دالكنەری‌ناوی‌‬ ‫پكشدەرگەیە‪‌‌.‬‬

‫رهی‌‪‌36‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 36‬‬

‫کۆبوونەوە‬

‫‌‬

‫رەژی‌پكنج‌شەمدۆ‌‌‪22‬ی‌ئۆکیۆبری‌‪‌2172‬ی‌زایینی‌کۆبوونەوەیەک‌بە‌سەرپەرەسیی‌بەرپرسی‌یەکكەەیی‌ژنان‌لە‌وەهەی‌نۆروێژ‌لاورێ‌مەكبووب‌‬ ‫ر‌ه كیدتتتی‌و‌لتتتاورێ‌خەدیتتتجە‌مەعتتتزووری‌ئەنتتتدامی‌کتتتۆمییە‌‬ ‫مەرکەزی‌كیزبتتتی‌دێدتتتوکراەی‌کوردستتتیان‪‌،‬ئەنتتتدامی‌یەکكیتتتی‌‬ ‫ژنانی‌دێدوکراەی‌کوردسیان‪‌.‬کە‌‬ ‫لە‌کوردسیانەوە‌بۆ‌ئەم‌وهەە‌ەەشریفی‌لكنا‌بوو‪‌.‬‬ ‫ستتەرەەا‌لە‌الیەن‌مەكبتتوب‌رەكیدتتی‌بە‌نەێنەرایەەتتی‌یەکكیتتی‌‬ ‫ژنتتان‌و‌لاورێیتتانی‌بەشتتدار‌لە‌کۆبتتوونەوەکەدا‌بە‌خكرلتتاەنی‌‬ ‫خوشدە‌خەجیجی‌کرد‌بۆ‌وەهەی‌نتۆروێژ‌و‌بەشتداری‌کتردن‌لە‌‬ ‫کۆبوونەکەدا‪‌.‬‬ ‫بە‌بەشتتتتتتداری‌ژمتتتتتتارەیەک‌لە‌ئەنتتتتتتدامان‌و‌بەرێتتتتتتوەبەرانی‌‬ ‫یەکیەەیتتی‌ژنتتانی‌وهەتتی‌نتتۆروێژ‌بە‌بتتۆنەی‌لتتاەنی‌لتتاورێ‌‬ ‫خەدیجە‌مەكزوری‌کۆبوونەوەیەکی‌دەسیانە‌رێد را‪ ‌.‬لەم‌کۆبوونەوە‌دەسیانەیە‌دا‌باسی‌زەر‌مەسەلە‌کرا‌بۆ‌ندوونە‌باس‌لە‌کتارو‌چتاالکی‌ژنتان‪‌،‬‬ ‫لە‌والەتتی‌نتتۆروێژ‌و‌بەرئتتاورد‌کردنتتی‌لە‌گە ‌کتتارو‌چتتاالکی‌لە‌کوردستتیان‌دا‌کتترا‪.‬لەر‌یەک‌لە‌خاندتتانی‌بەشتتداری‌ئەم‌کۆبتتوونەوەیە‌لە‌بتتارەی‌‬ ‫مەسەلەی‌جۆراوجۆرەکان‌دا‌باس‌و‌گفیرۆیان‌لە‌سەر‌کرد‪‌.‬‬ ‫شایەنی‌باسە‌لاورێ‌خەجیجە‌کارو‌چاالکیەکنانی‌یەکكیی‌ژنان‌لە‌وەڵیی‌نۆروێژ‌بە‌نترخ‌لەڵمتەنراند‌و‌پكوابتوو‌ژنتان‌لە‌دەرەوە‪‌،‬بەیتبەك‌لە‌‬ ‫نتتۆروێژ‪‌،‬زەر‌فەكتتاالنە‌بە‌شتتكوەیەکی‌جیتتاواز‌لە‌کوردستتیان‌کتتاردەکەن‪‌.‬خوشتتدان‌لە‌زەر‌مەستتەلەی‌ژیتتانی‌رەژانەی‌خۆیتتان‌دەگتتوزەرێ ‌بتتۆ‌ئەوەی‌‬ ‫کارەکانی‌ژنان‌بەرەو‌پكشبەرن‪‌.‬‬ ‫‌‬ ‫یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکراەی‌کوردسیان‌کۆمییەی‌نۆروێژ‪‌.‬‬ ‫‌‬ ‫‪25‬ی‌ئۆکیۆبری‌‪2172‬ی‌زایینی‪‌‌.‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫رهی‌‪‌35‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 35‬‬

‫بەڕێوەچوونی کۆنفڕانسی کومیتەی یەکێتی ژنانی دیموکراتی کوردستان لە شاری ترۆنهایمی نۆروێژ‬

‫بە‌مەبەسیی‌لەرچی‌زیاەر‌چاالک‌کردنی‌کتومییەی‌نتاوچە‌و‌شتار ەکان‌و‌بەڕێوەچتوونی‌باشتیری‌کاروبتاری‌یەکكیتی‌ژنتانی‌دیدتوکراەی‌کوردستیان‪‌،‬‬ ‫ڕەژی‌شتتتتەمدە‌‪72‬ی‌ئۆکیتتتتۆبری‌‪2172‬ی‌زایینتتتتی‪‌،‬لەیئەەكدتتتتی‌‬ ‫بەڕیوەبەرایەەی‌گشیی‌یەکكیتی‌ژنتانی‌دیدتوکراەی‌کوردستیان‌لە‌‬ ‫وهەتتتی‌نتتتۆروێژ‪‌،‬بە‌سەرپەرستتتیی‌ختتتاەوو‌مەكبتتتووبە‌ڕەكیدیتتتی‌‬ ‫بەرپرسی‌ئەو‌یەکكیییە‌لە‌نۆروێژ‌و‌لاوڕێیەەی‌ختاەوو‌فەوزیە‌‬ ‫ئەكتتتدەدی‌و‌ختتتاەوو‌فەریتتتدە‌مەعروفتتتی‌ئەنتتتدامانی‌دەستتتیەی‌‬ ‫بەڕیوەبەری‪‌،‬بۆ‌نۆژەن‌کردنەوەی‌کۆمییەی‌ناوچەی‌ەرەندلایم‪‌،‬‬ ‫کۆنفڕانمكدیان‌بۆ‌ئەندامانی‌ئەو‌یەکكییتیە‌لە‌شتاری‌ەرونێتایم‌‬ ‫پكک‌لكنا‪‌‌.‬‬ ‫ستتەرەەای‌کۆنفڕانمتتەکە‌بە‌پاراستتینی‌خولەکكتتک‌بكتتدەنری‌بتتۆ‌‬ ‫گیانی‌پاکی‌شەلیدانی‌ڕێرای‌ڕزگاری‌کوردسیان‌دەستیی‌پكدترد‪‌.‬‬ ‫پاشتتان‌ڕاپتتۆرەی‌کتتاری‌کتتومییەی‌پكشتتوو‌خوێنتتدرایەوە‌و‌ئینجتتا‌‬ ‫خاەوو‌مەكبووبە‌ڕەكیدی‌وێڕای‌ستپاس‌لە‌لاوڕێیتانی‌کتومییەی‌‬ ‫پكشوو‪‌،‬کورەە‌باسكدی‌سەبارەك‌بە‌کاروچاالکییەکانی‌کتومییەی‌‬ ‫یەکكیی‌ژنتان‌لە‌وهەتی‌نتۆروێژ‌پكشتدەش‌کترد‪‌.‬دوابەدوای‌ئەوە‌‬ ‫لە‌کەش‌و‌لەوایەکتتی‌ەەواو‌دیدوکراەیتتک‌دا‪‌،‬کتتومییەیەکی‌نتتوێ‌‬ ‫بتتتتتۆ‌ڕاپەڕانتتتتتدنی‌کاروبتتتتتاری‌یەکكیتتتتتی‌ژنتتتتتان‌لەو‌نتتتتتاوچەیە‌‬ ‫لەڵبژێردرا‪‌‌.‬‬ ‫ئەو‌کۆنفڕانمە‌لە‌نیو‌شادی‌و‌ڕەزامەنتدی‌بەشتداران‌دا‌کۆەتایی‌‬ ‫پكک‌لاك‪‌.‬‬ ‫‌‬ ‫یەکكیی‌ژنانی‌دیدوکراەی‌کوردسیان‪‌-‬نۆروێژ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫رهی‌‪‌34‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 34‬‬

‫‌کۆمەالیەەیدان‪‌،‬ناردن‌کۆمەلیدی‌زەر‌ لە‌خویندکارانی‌کورد‌بۆ‌دەرەوەی‌وەالك‌بۆ‌درێژەدان‌بە‌خویندنی‌پلەکانی‌سەرەر‪،‬پیک‌لینانی‌سوپایەکی‌‬ ‫میللتتتتتتتی‌بتتتتتتتۆ‌کوردستتتتتتتیان‪،‬گرینری‌دان‌بە‌زمتتتتتتتانی‌کتتتتتتتوردی‌لە‌‬ ‫ەوەاب انەوئیتتتتتتدارەکانی‌کوردستتتتتتیان‪.‬کە‌شتتتتتتانازیەکانی‌لەمتتتتتتوو‌‬ ‫دەگەرییەوە‌بۆ‌شەخمی‌پكشەوا‌ەازی‌محدد‪.‬ئیدە‌وەک‌ژانتانی‌کتورد‌‬ ‫لەمیشتتتتە‌ پكشتتتتیوانیدی‌بەلیتتتتزی‌شتتتتورش‌و‌لەمیتتتتدانی‌خەبتتتتاك‌‬ ‫بەکردەوەدابوی ‌و‌لەی ‌و‌دەبی ‪.‬لەرەلا‌ەالبووی‌میتدانی‌خەبتاەی‌‬ ‫رزگاری‌خوازی ‪‌.‬لەم‌یادە‌پیرەزەدا‌سالو‌ریزدەنیری ‌بۆ‌ئەم‌گیتانە‌‬ ‫پیرەزانەی‌کە‌لە‌ریرای‌کوردو‌کوردسیان‌بە‌ستەخاوەەەوە‌بتوونەك‌‬ ‫مەش ەلی‌رێرای‌رزگاری‌وەالەەکەمتان‌‪‌.‬بەم‌لیتوایی‌بەری‌رەنتج‌و‌‬ ‫خوینی‌ەیدرایی‌شتەلیدانی‌گەلەکەمتان‌بیتیەدی‌و‌گەلتی‌کتورد‌یتش‌‬ ‫وەک‌لەمتوو‌گەالنتتی‌دنیتتای‌ئتتازاد‌و‌ستەربەخۆو‌بتتی ‪‌.‬لەرشتتاد‌بتتی ‌‬ ‫ئیوسو‌ماندوو‌نەب ‪‌.‬یەکییی‌ژنان‌لە‌ناوچەی‌ئوسفۆلد ‪ .‬پەیامی‌کومییە‌نتاوجەی‌یەکییتی‌ژنتانی‌دیدتوکراەی‌کوردستیان‌لە‌نتاوچەی‌ئمتفولد‪‌،‬لە‌‬ ‫والەی‌نوریژ‪.‬بە‌بونەی‌‪71‬ی‌خاکەلیوە ‪.‬بەشدارانی‌بەرێزی‌ریورەسدی‌‪71‬ی‌خاکەلیوە‌بەخیربی ‪‌،‬بتۆئەم‌یتادە‌بەرزە‪‌.‬لیرەکۆبتونەوە‌لەەتا‌بیتوانی ‌‬ ‫ریزبیرری ‌لەمقامی‌بەرز‌و‌پیرەزی‌شەلیدانی‌کورد‌و‌کوردسیان‪.‬ئیدە‌وەک‌یەکی‌ لەیادگارەکتانی‌کۆمتارە‌جتوانەمەرگەکەی‌کوردستیان‌ستەری‌ریتزو‌‬ ‫وە فا‌دەنیونی ‌بۆپكشەوای‌گەلی‌کورد‌وسەرەک‌کۆماری‌کوردسیان‌پیشتەوا‌ەتازی‌محدتد‌ولاورییتانی‪‌.‬دەستیان‌ئامتادەبووانی‌بەریتز‌‪،‬لە‌رەژی‌‪71‬ی‌‬ ‫خاکەلیوەی‌‪ ‌7226‬لەەاویی‌دا‌ەازی‌و‌لاورییانی‌پەەی‌زوولم‌ئیمیبدادەی‌خمیرایی‌گەردنیی‌پكشترووانی‌ئتازدی‌ختوازان‌و‌ستەرکردەکاندان‌‪،‬کە‌‬ ‫برینیدی‌بەژانی‌خمیە‌ناو‌جەرگەی‌ستەرجەم‌روولەکتانی‌گەلەکەمتان‪‌.‬بەه م‌رێبتازی‌پتر‌لەشتانازی‌ەتازی‌وەازیەکتان‌رەگ‌وریشتەی‌لە‌نتاو‌دلتی‌‬ ‫گەلی‌کوردسیان‌داکوەاوە‪‌.‬کۆماری‌کوردسیان‌لە‌ماویی‌‪ ‌221‬رەژەەمەنی‌کوورك‌بەالم‌پر‌لە‌سەرووری‌خۆیدا‌گەلیک‌دەستدەوەی‌بەنرختی‌بتۆ‌ئەم‌‬ ‫کاەی‌کوردسیان‌دەسیەبەر‌کردن‪.‬کە‌گرینریرینیان‌برییی‌بوون‌لە‌بەشداری‌ژنان‌‬ ‫لە‌ئەرک‌و‌کارو‌بەریوەبردنی‌ سیاسی‌کۆمەالیەەی‌ئیداری‌کوردسیان‪‌،‬کە‌بنەمالی‌پیشەوا‌نەخشی‌سەریدیان‌لەم‌بەشداریی‌دا‌لەبوو‪.‬گرینری‌دان‌‬ ‫بە‌بیروبتتاوەری‌ئتتازاد‌‪،‬چتتاپەمینی‌ئتتازاد‌‪‌،‬ئتتازادی‌رێ تتراوی‌سیاستتی‌وستتنفی‌و‌کۆمەالیەەیدتان‪‌،‬نتتاردن‌کتتۆمەلیدی‌زەر‌لە‌خوینتتدکارانی‌کتتورد‌بتتۆ‌‬ ‫دەرەوەی‌وەالك‌بتتۆ‌درێتتژەدان‌بە‌خوینتتدنی‌پلەکتتانی‌ستتەرەر‪،‬پیک‌لینتتتانی‌ستتوپایەکی‌میللتتی‌بتتۆ‌کوردستتیان‪،‬گرینری‌دان‌بە‌زمتتانی‌کتتتوردی‌لە‌‬ ‫ەوەاب انەوئیدارەکانی‌کوردسیان‪.‬کە‌شانازیەکانی‌لەموو‌دەگەرییەوە‌بۆ‌شەخمی‌پكشەوا‌ەازی‌محدد‪.‬ئیدە‌وەک‌ژانانی‌کورد‌لەمیشە‌پكشتیوانیدی‌‬ ‫بەلیزی‌شورش‌و‌لەمیدانی‌خەباك‌بەکردەوەدابوی ‌و‌لەی ‌و‌دەبی ‪.‬لەرەلا‌ەالبووی‌میدانی‌خەباەی‌رزگتاری‌ختوازی ‪‌.‬لەم‌یتادە‌پیترەزەدا‌ستالو‌‬ ‫ریزدەنیری ‌بۆ‌ئەم‌گیانە‌پیرەزانەی‌کە‌لە‌ریرای‌کوردو‌کوردسیان‌بە‌سەخاوەەەوە‌بوونەك‌مەش ەلی‌رێرای‌رزگاری‌وەالەەکەمان‌‪‌.‬بەم‌لیتوایی‌‬ ‫بەری‌رەنج‌و‌خوینی‌ەیدرایی‌شەلیدانی‌گەلەکەمان‌بییەدی‌و‌گەلی‌کورد‌یش‌وەک‌لەموو‌گەالنتی‌دنیتای‌ئتازاد‌و‌ستەربەخۆو‌بتی ‪‌.‬لەرشتاد‌بتی ‌‬ ‫ئیوسو‌ماندوو‌نەب ‪‌‌.‬‬ ‫‌‬

‫یەکییی‌ژنان‌لە‌ناوچەی‌ئوسفۆلد‪‌‌.‬‬

‫رهی‌‪‌33‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‬

‫‌‪Page : 33‬‬

‫بەشتتداری‌ئەو‌رێ‌ورەستتدە‌دەکەن‌و‌بەو‌لۆیەشتتەوە‌پكناستتەی‌نەەەوەی‌‬ ‫خۆیتان‌بته‌خەڵدتی‌نتۆروێژو‌نەەەوەکتانی‌دیتدەی‌دانیشتیووی‌ئەو‌وهەە‌‬ ‫دەکەن‪‌.‬‬ ‫ئەو‌رێد تتتتتتتراوە‌کوردیتتتتتتتانەی‌کە‌بەیەکەوە‌وەک‌کتتتتتتتورد‌بەشتتتتتتتداری‌‬ ‫فكمییڤاڵەکە‌بوون‌برییی ‌لە‪‌:‬‬ ‫‌‬

‫‪‌-7‬یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکراەی‌کوردسیان‪‌.‬‬ ‫‪‌-2‬یەکكیی‌الوانی‌دێدوکراەی‌رەژلەهەی‌کوردسیان‌ ‌‬ ‫‪‌-2‬کۆمەڵەی‌کولیووری‌کوردی‌رەمەریدە‪‌.‬‬ ‫‪‌-2‬یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکراەی‌کوردسیانی‌ئكران‌‌‌‌‌‌‌‌‬ ‫‪‌-5‬یەکكیی‌الوانی‌دێدوکراەی‌کوردسیانی‌ئكران‪‌.‬‬ ‫‪‌-6‬کۆمەڵەی‌کولیوری‌ئاکەشێوس‪‌-1‌.‬ناوەندی‌کولیوری‌کوردی‌لە‌نۆروێژ‌‬ ‫شایانی‌باسە‌کە‌بەشداربوان‌بە‌چەندی ‌ئاهی‌کوردسیان‌سكنەکەیان‌رازاندبۆوە‪.‬‬ ‫پكویمیە‌بڵكی ‌کە‌یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکراەی‌کوردسیان‌‪ ‌2‬ساڵە‌وەک‌کۆمییەی‌ئامادەکار‌و‌بەرێوەبەری‌ڤكمییڤاڵی‌ناوبراوە‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکراەی‌کوردسیان‪‌،‬نۆروێژ‌‌‬ ‫‌‌ ‌‬

‫‪2‬ی‌نوامبری‌‪‌2172‬‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‌‌ ‌ ‌‌ ‌‬

‫پەیامی کومیتە ناوجەی یەکیتی ژنانی دیموکراتی کوردستان لە ناوچەی ئسفولد‪ ،‬لە والتی نوریژ‪.‬‬ ‫‌‬

‫بە بونەی ‪٠١‬خاکەلیوە‬

‫‌‬

‫بەشتتتتدارانی‌بەرێتتتتزی‌ریورەستتتتدی‌‪‌71‬ختتتتاکەلیوەبەخیربی ‪‌،‬بتتتتۆئەم‌یتتتتادە‌بەرزە‪ ‌.‬لیرەکۆبتتتتونەوە‌لەەتتتتا‌بیتتتتوانی ‌ریزبیرتتتتری ‌لەمقتتتتامی‌بەرز‌و‌‬ ‫پیرەزیشەلیدانی‌کوردوکوردسیان‪ .‬ئیدە‌وەک‌یەکكک‌‌لەیادگارەکانی‌کۆمارە‌جوانەمەرگەکەی‌کوردسیان‌سەری‌ریزو‌وەفا‌دەنیونی ‌بۆپكشەوای‌گەلی‌‬ ‫کورد‌وسەرەک‌کۆماری‌کوردستیان‌پیشتەوا‌ەتازی‌محدتد‌ولاورییتانی‪‌.‬دەستیان‌ئامتادەبووانی‌بەریتز‌‪،‬لە‌رەژی‌‪71‬ی‌ختاکەلیوەی‌‪‌7226‬لەەتاویی‌دا‌‬ ‫ەازی‌و‌لاورییانی‌پەەی‌زوولتم‌ئیمتی بدادەی‌خمتیرایی‌گەردنیتی‌پكشترووانی‌ئتازدی‌ختوازان‌و‌ستەرکردەکاندان‌‪،‬کە‌برینیدتی‌بەژانتی‌خمتیە‌نتاو‌‬ ‫جەرگەی‌ستەرجەم‌روولەکتتانی‌گەلەکەمتان‪ .‬بەالم‌رێبتتازی‌پتتر‌لەشتانازی‌ەتتازی‌وەازیەکتتان‌رەگ‌وریشتەی‌لە‌نتتاو‌دلتتی‌گەلتی‌کوردستتیان‌داکوەتتاوە‪‌.‬‬ ‫کۆماری‌کوردسیان‌لە‌ماویی‌‪‌221‬رەژەەمەنی‌کوورك‌ب ەالم‌پر‌لە‌سەرووری‌خۆیدا‌گەلیک‌دەسدەوەی‌بەنرخی‌بۆ‌ئەم‌کتاەی‌کوردستیان‌دەستیەبەر‌‬ ‫کردن‪.‬کە‌ گرینریرینیان‌برییی‌بوون‌لە‌بەشداری‌ژنان‌لە‌ئەرک‌و‌کارو‌بەریوەبردنی‌سیاسی‌کۆمەالیەەی‌ئیداری‌کوردستیان‪‌،‬کە‌بنەمتالی‌پیشتەوا‌‬ ‫نەخشی‌سەریدیان‌لەم‌بەشداریی‌دا‌لەبوو‪.‬گرینری‌دان‌بە‌بیروباوەری‌ئازاد‌‪،‬چاپەمینی‌ئازاد‌‪‌،‬ئازادی‌رێ راوی‌سیاسی‌وسنفی‌و‌‬

‫رهی‌‪‌32‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 32‬‬

‫فێستیڤالی کوڵتوری گەالن لە ژێر ناوی "کوڵتور میکس"‬

‫رەژی‌شهمده‪2‌،‬ی‌نوامبری‌‪2172‬ی‌زایینی‪‌،‬لهشاری‌لیلله سیرەمی‌وهەی‌نتۆروێژ‪‌‌،‬فكمتییڤالی‌کوڵیتوری‌گەالن‌لە‌ژێتر‌نتاوی‌"کوڵیتور‌متید "‌بته‌‬ ‫ئامادەبوونی‌بەرپرسانی‌ئەو‌شارە‌و‌بهشداریی‌ژمتارەیەکی‌بەرچتاو‌‌لە‌‬ ‫نەەەوە‌جیاوازەکتتانی‌دانیشتتیووی‌پارێزگتتای‌ئتتاکەش‌لتتووس‌لە‌لتتۆڵی‌‬ ‫کوڵیوری‌لیللەسیرەم‌سازکرا‪‌.‬‬

‫ستتتەرەەا‌ستتتەرەکی‌شتتتارەوانی‌شكمتتتدۆ‌"ئتتتولە‌یاکوبمتتت "‌لە‌دەستتتیپكدی‌‬ ‫کتتردنەوەی‌ئەم‌فكمتتییڤاڵە‌وەتتارێدی‌پكشتتدەش‌کتترد‌و‌خۆشتتحاڵی‌ختتۆی‌‬ ‫دەربتتتتری‌ ستتتتەبارەك‌بەوەی‌کە‌ئەو‌پارێزگتتتتایە‌نەەەوەی‌جیتتتتاوازی‌لە‌‬ ‫نیشتتیە‌جتتك ‌‌و‌لە‌ئاشتتیی‌و‌لكدنیتتدا‌ژیتتان‌بەستتەر‌دەبەن‪‌،‬لەروەلتتا‌‬ ‫نتتتاوبراو‌جەخیتتتی‌لە‌کوڵیتتتوری‌پكدەوەژیتتتان‌لە‌نكتتتوان‌نەەەوە‌جتتتۆراو‌‬ ‫جۆرەکتتانی‌نیشتتیەجكی‌لە‌ئەو‌نتتاوچەیە‌کتتردەوە‌و‌لەروەلتتا‌گتتوەی‌کە‌‬ ‫جكرای‌شانازیە‌بۆ‌شارەوانی‌شكمدۆ‌کە‌ئەو‌سا ‌‪٥‬جەمی ‌ستاڵە‌کە‌ئە‌‬ ‫ڤكمییڤاڵە‌بە‌یەکەوە‌دەگری ‪.‬‬ ‫پاشتتان‌رێ‌و‌رەستتدەکە‌بە‌چەنتتدی ‌ئالەن ت ‌جیتتا‌جیتتا‌و‌بە‌چتتوونی‌‬ ‫گەالنتتتتی‌جیتتتتاوازە‌بە‌جتتتتڵ‌و‌بەرگتتتتی‌نەەەوەیتتتتان‌‌بتتتتۆ‌ستتتتەر‌ستتتتەکۆ‌‬ ‫دەسییپكدرد‪‌،‬دوایی‌ژمارەیەک‌لە‌نەەەوە‌جیاوازەکان‌بە‌گتووەنی‌سترود‌‬ ‫و‌گۆرانی‌و‌دانمی‌ەایبەك‌بە‌خۆیان‌فكمییڤالەکەیان‌رازاوەەر‌کرد ‪.‬‬ ‫دواەر‌‌یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکراەی‌کوردسیان‪‌،‬کۆمەڵەی‌کوڵیوری‌کتوردی‌‌‬ ‫و‌یەکكیتتتی‌الوانتتتی‌دێدتتتوکراەی‌رەژلەهەتتتی‌کوردستتتیان‌بە‌نیشتتتاندانی‌‬ ‫چتتاهکی‌جۆراوجتتۆر‌‌وەک‌جتتل‌و‌بەرگ‪‌،‬لەڵتتپەرکە‌و‌ئتتاوازی‌کتتوردی‪‌،‬‬ ‫پكشاندانی‌وێنە‪‌،‬لە‌شوێنە‌مكژووی‌و‌ئاسەوار‌و‌دیدەنە‌سەرنج‌راکكش‌‬ ‫و‌جوانەکتتانی‌کوردستتیان‌و‌بە‌پۆشتتینی‌جتتڵ‌و‌بەرگتتی‌نەەەوەیتتی‌کتتورد‌‬ ‫بەشداری‌ئەو‌فمییڤاڵەیان‌کرد‪‌..‬‬

‫کۆری‌لەڵپەرکكی‌یەکكیتی‌الوانتی‌دێدتوکراەی‌رەژلەهەتی‌کوردستیان‌بە‌‬ ‫لەڵپەرینی‌کوردەواری‌بەشداری‌ئەو‌فكمییڤاڵەیان‌کرد‪.‬‬ ‫شتایانی‌باستە‌کە‌فكمتییڤالی‌کوڵیتتوری‌گەالن‌لەمتوو‌ستاڵكک‌لە‌وەلتتا‌‬ ‫رەژێددا‌‌ساز‌دەکرێت‌کە‌نهەهوهجیاوازەکانی‌د انیشیووی‌وهەی‌نۆروێژ‌بە‌خمینەرووی‌کەل‌و‌پەل‌و‌جڵک‌و‌بەرگ‌‌و‌کوڵیوری‌نەەەوەی‌خۆیان‌‬

‫رهی‌‪‌31‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 31‬‬

‫پهیامی یەکێتی ژنانی دێموکراتی کوردستان کۆمیتەی نۆروێژ‪.‬‏ ‏‏‬ ‫بە بۆنەی جێژنی قوربانی‬

‫بە‌بۆنەی‌جكژنی‌ەوربانی‌پیرەزەوە‌لە‌ال یەن‌یەکكیی‌ژانانی‌دێدوکراەەوە‌پربە‌د ‌پیرزبای‌لە‌لەمتوو‌موستڵدان‪‌،‬بە‌ەتایبەك‌لە‌ئكتوە‌بەرێتزان‌‬ ‫دەکەی ‪ ‌.‬لە‌خوای‌گەورە‌داوا‌دکەی ‌ئەم‌جكژنە‌ببكیە‌مایەیی‌خۆشتی‌و‌ەەبتایی‌‬ ‫و‌پتتكدەوە‌ژیتتانی‌ئاشتتییانەی‌لەمتتوو‌چینوەوێژەکتتانی‌دوونیتتا‪‌.‬و‌ببكتتیە‌متتایەی‌‬ ‫پكدەوە‌ژیتانی‌ئاشتییانە‌و‌یەکیتر‌ەەبتووڵدردن‌و‌ڕێزگترە ‌لە‌بەرانبەرەکاندتان‌‬ ‫لە‌کوێب ‌و‌لەردینوو‌ئاینەکیان‌لەبكت‪‌.‬‬ ‫لە‌وەهەتتی‌ئتتكدە‌دینتتو‌ئتتاینی‌جتتۆراو‌جۆرمتتان‌زەرن‌بە‌درێژایتتی‌مكتتژو‌ئەوەیتتان‌‬ ‫ستتەلدان‌دووە‌کە‌‏میلەەتتی‌کتتورد‌دەەونكتتت‌لە‌گە ‌لەمتتوو‌چینوەوێژەکتتان‌لتتاو‌‬ ‫رابكت‪.‬‬ ‫ستتتەرەڕای‌لەوڵتتتدانی‌گكتتترە‌شتتتكوێنان‌و‌نەیتتتارانی‌گەلەکەمتتتان‌بە‌خۆشتتتییەوە‌‬ ‫الیەنررانی‌ئەم‌ئایینانە‌بە‌سەخاوەك‌و‌زیرەکییەوە‌و‌بە‌گیانكدی‌نەەەوەیی‌و‌ڕەككدی‌ئینمانییەوە‌پالنی‌دوژمنانیان‌لەەاوداوە‌و‌نیشانیانداوە‌‬ ‫کە‌جیاوازی‌ئایینی‌ناەووانكت‌یەکررەوویی‌نەەەوەییان‌ەكدبداك‪..‬‬ ‫جكژنە‌ئایینیەکان‌لەڵرری‌پەیامی‌شادی‌ و‌ەەبتایی ‪‌،‬لەر‌بتۆیە‌ئتكدە‌وەک‌ی‌ک‌ژ‌لیتواداری ‌کە‌لەمتوو‌نەەەوە‌جیاوازەکتان‌بیتوان ‌لە‌یەکیتر‌‬ ‫ەەبوو ‌بدەن‌و‌لاوکارو‌پشیونی‌یەکیر‌ب ‌بۆ‌وەدەست‌لینانی‌ژیانكدی‌خۆش‌بۆ‌لەموو‌الیەک‪.‬‬ ‫با‌لەوڵبدەی ‌پەیامی‌جكژنە‌ئایینیەکاندان‪‌،‬پەیامی‌ئاشیی‌و‌پكدەوە‌ژیان‌بكت‪.‬‬ ‫ئتتكدە‌لە‌کور دستتتیان‌نەەەوەو‌ئاینیدتتتان‌زەرن‌لە‌بتتتواری‌کلیتتوریی‌و‌ئتتتایینیەوە‌دەوڵەمەنتتتدی ‪‌.‬ئتتتكدە‌بە‌چتتاوی‌ڕێتتتزو‌بتتتای ەوە‌دەڕوانكتتتنە‌ڕەژە‌‬ ‫ئایینیەکتتتان‪‌،‬ئتتتكدە‌وەک‌ی‌ک‌ژ‌پكدتتتان‌وایە‌ئایینەکتتتان‌دەبكتتتت‌لە‌ڕێرتتتای‌‬ ‫پەیامە‌ئاشیی وازانەکانیانەوە‌کۆمەڵرتا‌لە‌لەر‌چەشتنە‌ەونتدوەیژییەک‌دور‌‬ ‫ب ەنەوە‪.‬‬ ‫جارێدی‌دیدە‌چكژنی‌ەوربان‌لە‌لەموو‌موسەڵدانانی‌دوونیا‌پیترەز‌دەکەیتی ‌‬ ‫و‌لیواداری‌کە‌رەژێک‌بكت‌لەموومان‌برەرێینوە‌بتۆ‌وەهەتی‌خۆمتان‌و‌لە‌وێ‌‬ ‫رێز‌لەم‌رەژە‌پیرەزانە‌برری ‪.‬بەرێزان‌ئتكدە‌ئەمترە‌لە‌گە ‌رێ تراوی‌ژنتانی‌‬ ‫پاکمیان‌بەناوی‌کوینە‌فۆروم‌سیرەمەێ ‌ئەمرەژەمان‌پكتک‌لكنتاوە‌لیتواداری‌‬ ‫کە‌جكی‌رەزامەندی‌ئكوەی‌بەرێز‌بكت‪‌.‬‬ ‫یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکراەی‌کوردسیان‌کۆمییەی‌نۆروێژ‪.‬‏‌‌‬

‫رهی‌‪‌30‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 30‬‬

‫بە‌لكزی‌جیێانی‌واەە‌ئەمریدا‌مەسەلەی‌کورد‌سەرناکەوێ ‪‌.‬‬

‫دوای‌جەنری‌جیێانی‌یەکەم‪‌،‬شیخ‌مەكدوودی‌كەفید‌لە‌سلیدانی‌كدومەەی‌کوردی‌دامەزراند‪‌.‬لەرچەند‌شكخ‌مەكدتود‌شەخمتیەەكدی‌رەكتی‌و‌زەر‌‬ ‫خۆشەویمت‌بوو‌لە‌نكو‌خەلدی‌کوردسیاندا‌و‌ەەنانت‌لەنیو‌عەرەبی‌عیراەی‌و‌ەورکیەی‌عوسدانی‌رێز‌و‌خۆشەویمیی‌لەبوو‪‌،‬بەوكاڵەش‌چووندە‌‬ ‫لە‌دامەزاندنی‌ئەو‌كدوومەەە‌دا‪‌،‬برییانیا‌بەرژەوەندی‌خۆی‌ەكدا‌نەدەدیت‪‌،‬نەک‌لەر‌پشیی‌نەگرك‌بەلدوو‌بە‌لكرشی‌لەوایتی‌و‌زەمینتی‌ەكدتی‌‬

‫شداند ‪.‬‬ ‫کۆماری‌کوردسیان‪‌،‬دوای‌جەنری‌جیێانی‌دوولەم‌بە‌لۆی‌بۆشتایی‌دەستەهك‌لە‌کوردستیان‌و‌کشتانە‌و‌الواز‌بتوونی‌لكزەکتان‌ناوەنتدی‌لە‌ئكتران‪‌،‬‬ ‫دەرفەەكک‌بۆ‌کوردی‌ڕەژلەهك‌رەخما‌بە‌رێبەری‌ەازی‌مەكەمەد‌کۆماری‌کوردسیان‌دامەزرێن ‪‌.‬لەرچەند‌ئەو‌کۆمارە‌دەستدەوەكدی‌زەر‌بە‌نرختی‌‬ ‫فەرلەنری‪‌،‬کۆمەالیەەی‌و‌سیاسی‌لەو‌بەشەی‌کوردسیان‌بەدەست‌لكنتا‌کە‌لەگە ‌لتیچ‌کتام‌لە‌بەشتەکانی‌کوردستیان‌بەراورد‌نەدەکترا‪‌،‬بەهم‌بە‌‬ ‫لتتۆی‌ئەوە‌کە‌ئەم‌کۆمتتارە‌لە‌ڕاستتیای‌سیاستتەەی‌وهەە‌زلێكزەکتتان‪‌،‬بە‌ەتتایبەك‌ئەمریدتتا‌وئینرلتتی ‌دا‌نەبتتوو‌و‌کۆمتتاری‌کوردستتیانیان‌زیتتاەر‌لە‌‬ ‫ب ەرژەوەندی‌رووسەکان‌و‌دژ‌بە‌خۆیان‌دەزانی‌بۆیە‌پشییوانیان‌ل ‌نەکرد‌و‌ەكدیان‌شداند ‪.‬‬ ‫پكویمیە‌بروەرێ‌کە‌لكچ‌دەسەهك‌ولكزیک‌نەییوانیوە‌لە‌باری‌سەربازییەوە‌بە‌سەر‌چتوار‌پتارچەی‌کوردستیان‌دا‌زا ‌بت ‌و‌بە‌درێژایتی‌مكتژوو‌‬ ‫شدمیەکانی‌کورد‌زەرەر‌سیاسی‌بوون‌لەەا‌سەربازی‪‌.‬شعوری‌نەەەوەیتی‌بە‌دامەزرانتی‌كدتومەەی‌لەریدتی‌کوردستیان‌بەرزبتۆەەوە‪‌.‬کتورد‌لەو‌ست ‌‬ ‫ناستیونالیزمە‌داختۆی‌دەبكنكتیەوە‪‌.‬ناستیونالیزمی‌عەرب‪‌،‬فتارس و‌ەتورک‪‌.‬ئەم‌ست ناستیونالیزمە‌دەیتانەوێ‌ناستیونالیزمی‌کتورد‌خەفە‌بتتدەن‌کە‌‬ ‫نەبكیە‌دەولەەی‌کوردی‪.‬‬ ‫ڕەژلەهەی‌نكوەراست‌پرکكشتەەری ‌نتاوچەی‌جیێتانە‪ ‌%‌61‌.‬ئەنبتاری‌نەوەتی‌جیێتان‌لەو‌نتاوچە‌لەڵ ەوەتووە‪‌،‬ژیئوپتولیییدی‌جیێتان‌بە‌چتاوی‌‬ ‫ەەماكەوە‌دەرەانییە‌ڕەژلەهەی‌کوردسیان‌و‌یەگەر‌ڕوونیر‌بڵكی ‌شەری‌ئكمیا‌شەری‌نەوك‌و‌ئكنرژیە‪‌.‬‬ ‫لەگە ‌لەموو‌دژایەەیەکان‌كدومەەی‌لەریدی‌فاکیورە‪‌،‬رخنەی‌رەخینەر‌بە‌زیانی‌کتوردە‪‌.‬دەستیدەوەەکانی‌کتورد ‌ئاستان‌بەدەستت‌نەلتاەووە‌و‌‬ ‫مەودای‌جیێانی‌لەیە‪‌.‬پكوسیە‌بە‌سەرکەوەنەکان‌و‌كدومەەی‌لەریدی‌کوردسیان‌شانازی‌بدەی‬

‫‪.‬‬

‫کە‌باسی‌سیاسەەی‌جیێانی‌دەکەی ‌‪‌،‬پكویمیە‌برۆەری‌کە‌کەمپنشتی ‌بتی‌یتان‌لە‌شتاخ‌بتی‪‌،‬لە‌ڕاستیای‌سییاستەەی‌جیێانیتدا‌كەرەکەك‌نەکەێ‌‬ ‫شدمت‌دەخۆی‌ودەدوڕێی‪ ‌.‬لە‌ژیئوپولیییددا‌ڕاگرەرنی‌سەن ‌و‌سوکی‌دەسەهك‌ئەساسە‪‌.‬سیاستەەی‌ڕەژلەهەتی‌نكوەڕاستت‌لەستەر‌لاوستەنری‌لكتز‌‬ ‫دارێژراوە‪‌.‬ئەوەی‌کە‌لە‌ناوچە‌وجیێان‌كیماب‌بۆ‌کورد‌دەکەن‌دەب ‌ئەوە‌بە‌دەسدەوك‌دابنك ‪‌.‬‬ ‫یاستاکانی‌کتاك‌و‌ستاەە‌لكتک‌گریتدراوەکان‌زەر‌گترینر ‪‌.‬بە‌پت ‌ئەم‌ەتانوونە‌نتاب ‌الستەنری‌نكتوان‌پارچەکتانی‌کوردستیان بدینت ‪‌.‬كدتوومەەی‌‬ ‫لەریدی‌کوردسیان‌ناب ‌بێیڵ ‌لە‌بەشەکانی‌دیدەی‌کوردسیان‪‌،‬کورد‌بچەوسكیەوە ‪.‬‬ ‫پكویمت‌بە‌ئاماژەکردنە‌لە‌لەر‌دووک‌بەشی‌ئەو‌ستیدنارە‌دا‪‌،‬ئامتادەبووان‌زەر‌چاالکتانە‌بەشتداری‌باستەکان‌بتوون‌و‌بە‌لكنتانەگۆڕی‌پرستیار‌و‌‬ ‫ەكبینی‌زەر‌پڕ‌نكورەک‌سیدنارەکەیان‌دەوڵەمەندەرکرد ‪‌.‬‬ ‫سیدنار‌لە‌کاەژمكر‌‌‪‌72‌.‌11‬دەسیی‌پكدرد‌لە‌کاەژمكر‌‪‌،‌71‌.‌11‬لە‌ناو‌ڕەزامەندی‌بەشداران‌دا‌کۆەایی‌پكێاك‪.‬‬ ‫‌‬

‫‌‬

‫رهی‌‪‌29‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 29‬‬

‫ل ەلوێمتتیەیە‪‌،‬ستتەرەڕای‌دەرئەنجتتامە‌خراپەکتتانی‪‌،‬بەگشتتیی‌ئەکتترێ‌بلكتتی ‌دیتتاردەیەكە‌کە‌جوانییەكتتانی‌شتتكواندووە‌و‌بەرنتتامەی‌ژیتتانی‌لەنتتاو‌‬ ‫كۆمەڵرادا‌ەك داوە‪‌.‬بەرێز‌خەندە‌جەزا‌لە‌درێژەی‌باسەکەیدا‌ئامتاژەی‌‬ ‫بە‌دەور‌و‌کاریرەری‌ئایی ‌کرد‌لە‌پرسی‌ەونتدەووەیژی‌دژ‌بە‌ژنتان‌و‌‬ ‫وەی‪‌:‬دەبوو‌ئایی ‌بۆ‌چاكمتازی‌كۆمەڵرتا‌و‌یەكمتانی‌نكتوان‌مرەڤەكتان‌‬ ‫بەكاربكتتتت‪‌،‬بەالم‌م تتتاب ‌لۆكتتتارێ ە‌بتتتۆ‌بەکارلكنتتتانی‌ەونتتتدوەیتتتژی‪‌.‬‬ ‫ئایینەكان‌لەمكژووی‌خۆیاندا‌رەڵتی‌گەورەیتان‌لە‌كتوکم‌کتردن‌و‌یاستا‌‬ ‫دانان‌بۆ‌سنورد‌دارکردنی‌ەتاک‌لەنتاو‌کۆمەلرتادا‌گكتراوە‪‌،‬بەالم‌ئتاینی‌‬ ‫ئیمالم‌ئەەوانی‌بلكی‌زەر‌وردەرو‌ەایبەك‌ەر‌چۆەە‌نكو‌ژیانی‌شەخمتی‌‬ ‫ەاکەوە‌و‌ەەنانەك‌ەا‌نكو‌جتكرەی‌خەوەکانیشتدان‌لتاەووە‌و‌ەەداختول‌‬ ‫لە‌سەرجەم‌ماف‌و‌خواست‌و‌خۆزگەو‌كەزەکانداندا‌دەکاك ‪‌.‬‬ ‫بەشی‌دوولەمی‌سدینارەکە‌ەەرخان‌کرابوو‌بۆ‌لكدتدانەوە‌و‌لكدتۆڵینەوە‌‬ ‫سیاستتییەکانی‌ەكدۆشتتەر‌و‌سیاستتەەدەداری‌گەورەی‌گەلەکەمتتان‌بەڕیتتز‌‬ ‫کاک‌كمك ‌مەدەنی‪‌،‬کە‌ئەو‌بەشەش‌بە‌بەرێز‌کەریم‌ئەڵاڵوەیمتی‪‌،‬بە‌‬ ‫پكشدەش‌کردنی‌پكناسەیەکی‌کورك‌لە‌ستەر‌ژیتان‌و‌ڕابتردووی‌سیاستی‌‬ ‫بەرێز‌كوسك ‌مەدەنی‌دەسیی‌پكدرد‪.‬‬ ‫ئینجا‌بەڕێز‌مەدەنی‌دەسیی‌بە‌ەمەکانی‌کرد‌و‌لە‌بەشكک‌لەو‌بتابەك‌‬ ‫و‌لكددانەوە‌زانمیییانە‌دا‌کە‌پكشدەش ‌کردن‌لەوڵتی‌دا‌پكناستەیەکی‌‬ ‫ڕوونیر‌لە‌سیاسەەی‌نكودەوڵەەی‌و‌ناوچەی‌و‌دەختی‌سیاستی‌جیێتان‌و‌‬ ‫ناوچەکە‌دەركەق‌بە‌کورد‪‌،‬بە‌گوێران‌و‌بەشدارانی‌کۆرەکە‌برەیەنكت‪.‬‬ ‫بەڕێز‌كمك ‌مەدەنی‌لە‌بەشكک‌لە‌ەمەکانی‌دا‌وەتی‪‌:‬مەستەلەی‌کتورد‌‬ ‫وەک‌واەعبینتتی‌ئاستتویەکی‌روونتتی‌لەیە‪‌،‬بەلتتاری‌کتتوردی‌لە‌پكشتتە‌کە‌‬ ‫کتتورد‌پكویمتتتیە‌خۆینتتتدەوەی‌ستتتەردمیانە‌و‌لكددانتتتدوەی‌سیاستتتی‌وردی‌‬ ‫لەسەری‌لەب ‌‪‌.‬لەسیاسەك‌دا‌دەب ‌لەسەر‌س ‌ئاست‌کاربدرێ‪‌‌:‬‬ ‫جیێتانی‪ ،‬نتتاوچەیی‌و‌لوکتتالی‪‌.‬کتتارێرەری‌جیێتتانی‌زەر‌زیتتاەرە‌پاشتتان‌‬ ‫نتتاوچەیی‌و‌ئەم‌جتتار‌لوکتتالییە‌و‪.‬کتتاریرەری‌ئەوانە‌لە‌ستتەر‌یەکیتتتر‌‬ ‫لەیە‪‌.‬کە‌لكزی‌لوکالی‌خۆی‌لەگە ‌لكزی‌ناوچەیی‌وجیێتانی‌ەەەبیتب‌‬ ‫نەکا‌سەرناکەوێ‪.‬‬ ‫بە‌پ ‌نەزمی‌جیێانی‌و‌ناوچە‌و‌لەڵدەوەی‌لەسییاری‌کورد‌لە‌رەژلەهەی‌نكوەراست‌کە‌رێرای‌ئازادی‌دریایی‌نییە‪‌،‬بە‌ب ‌پشییوانی‌وهەكدی‌‌‬

‫رهی‌‪‌28‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 28‬‬

‫بەڕێوەچوونی سیمینارێکی سیاسی و کۆمەاڵیەتی لە واڵتی نۆروێژ‬

‫کاەژمكر‌‪7‬ی‌دوانكوەڕەی‌رەژی‌یەکشەمدە‌‪22‬ی‌نوامبەری‌‪2172‬ی‌زایینی‪‌،‬بە‌بتۆنەی‌‪ 25‬ی‌نۆڤتامبر‪‌،‬ڕەژی‌بەرئەنرتا‌بتوونەوەی‌ەونتدوەیژی‌دژ‌بە‌‬ ‫ژنان‪‌،‬کۆمییه ی‌یەکكیی‌ژنانی‌دێدتوکڕاەی‌کوردستیان‪‌،‬کتۆمییەی‌نتۆروێژ‌‬ ‫لە‌شاری‌لیللەسیترەم‪‌،‬ستیدینارێدی‌سیاستی‌و‌کتۆمەهیەەی‌بتۆ‌بەرێتزان‌‬ ‫كوستتتك ‌مەدەنتتتی‪‌،‬نووستتتەر‌و‌سیاستتتەەدەداری‌گەڵتتتی‌کتتتورد‌و‌كیزبتتتی‌‬ ‫دێدوکراەی‌کوردسیان‌و‌خاەوو‌خەنتدە‌جەزا‌چتاالک‌لە‌بتواری‌ژنانتدا‌و‌‬ ‫بە‌بەشتتتداری‌ژمتتتارەیەکی‌بەرچتتتاو‌لە‌ئەنتتتدامانی‌كیزبتتتی‌دێدتتتوکراەی‌‬ ‫کوردسیان‌و‌نوێنەری‌بەشتكک‌لە‌كیتزب‌و‌رێد تراوە‌سیاستییەکان‌پكتک‌‬ ‫لكنا‪.‬‬ ‫سەرەەا‌سدینارەکە‌بە‌خولەکكتک‌بكتدەنری‌بتۆ‌گیتانی‌پتاکی‌شته‌لیتدان‌‬ ‫کتتورد‌و‌کوردستتیان‌دەستتیی‌پت ‌کتترد‪‌،‬پاشتتان‌لە‌الیەن‌ختتاەوو‌مەكبتتوب‌‬ ‫ڕەكیدی‌بەرپرسی‌یەکكیی‌ژنان‌لە‌نۆروێژ‌وێرای‌بەخكتر‌لتاەنی‌بەشتدار‌بتووان‪‌،‬باستكدی‌کتورەی‌لە‌ستەر‌‪25‬ی‌نتوامبەر‪‌،‬رەژی‌بەرەنرتاربوونەوە‌‬ ‫ەووندو‌ەیژی‌دژ‌بە‌ژنان‌پكشدەش‌کرد‪‌،‬ناوبراو‌وەتی‪ ‌:‬کۆمەڵرتای‌کتوردەواری‌و‌ڕەژلەهەتی‌ناوەراستت‌بە‌گشتیی‪‌،‬یەکكتک‌لەو‌ناوچتانەیە‌کە‌ژن‌‬ ‫ەكیدا‌زەر‌بە‌ەوندی‌چەوسكندراوەەەوە‪‌،‬لەو‌کۆمەڵرایانەدا‌ژن‌وەکوو‌نیوە‌ئینمان‌و‌ەەنانەك‌لەوەش‌کەمیر‌رێزی‌بۆ‌دادەندرێ‪‌،‬لەر‌بتۆیە‌بەو‌‬ ‫جتتۆرە‌کەستتایەەی‌ژن‌ختتراوەەە‌ژێتتر‌پرستتیار‌و‌لە‌جەولەری‌ختتۆی‌دوور‌‬ ‫خراوهەهوە‪.‬‬ ‫ژن‌وەکتتوو‌کتتاهیەک‌چتتاوی‌لكدتتراوە‌و‌وەکتتوو‌مرەڤكتتک‌دەرفەەتتی‌ئەوەی‌‬ ‫پكتتک‌نەدراوە‌کە‌لە‌ژیتتانی‌سیاستتی‌و‌کۆمەهیەەیتتدا‌بەشتتداری‌بدتتاك‌و‌‬ ‫دەرفەەی‌گەشەسەندنی‌ەواناکانی‌ل ‌زەوك‌کراوە‪.‬‬ ‫ئینجتتا‌نتتۆرە‌گەیشتتیە‌ختتاەوو‌خەنتتدە‌جەزا‪‌.‬بەرێزیتتان‌باستتكدی‌ەكتتر‌و‌‬ ‫ەەسەلی‌لە‌سەر‌گیرو‌گرفیی‌ژنان‌لە‌دونیادا‪‌،‬بەەایبەك‌لە‌کوردسیان‌‬ ‫پكشدەش‌بە‌ئامادە‌بتووان‌کترد‪‌.‬نتاوبراو‌لە‌باستەکەی‌دا‌وەتی‪‌:‬وا‌‪‌25‬‬ ‫نتتوامبەری‌ئتتهممتتاڵیش‌وهک‌نتتوامبرەکتتانی‌ەكتتپەڕی‪‌،‬بەهم‌شتتیكک‌لتته‬ ‫مەبەست‌نهگۆڕا‪‌،‬ەوند‌و‌ەیژیهکان‌زیاەربوون‌و‌جهسیهمیێرهبانهکان‌بهردهوام‌دهسوەك ‪‌،‬ئهو‌ئاگرهب ‌بهزهییهلهر‌کڵپهدهداك‪‌،‬کهسیش‌لهختهمتی‌‬ ‫کوژانهوهی‌دا‌نیه‪‌‌‌.‬‬ ‫ەوندوەیژی‌یەكك ە‌لە‌دیاردە‌ەرسناكەكانی‌جیێان‪‌،‬كە‌لەڕەشەیەكی‌گەورە‌لەبونیادی‌كۆمەڵرا‌دەكاك‪‌،‬گەرچی‌پیاوان‌ئەنجامتدەری‌ڕاستیەوخۆی‌‬ ‫ەوندوەیژی ‪‌،‬بەالم‌ژنانیشیان‌ل ەم‌لەڵموکەوەەوە‌ەكوە‌گالندوە‌و‌زەر‌جار‌باوک‌بەەەکبیری‌دایک‌پكدەوە‌کچكک‌دەبەن‌بۆ‌مەرگ‪‌.‬ئەوەی‌جكی‌‬

‫رهی‌‪‌27‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‬

‫‌‪Page : 27‬‬

‫کوردسیان‌لە‌نۆروێژ‌جكژن‌برری ‪‌.‬‬ ‫‪2‬ی‌رێبەنتدانی‌ئەممتتا ‪ ‌68‌،‬ستتا ‌بەستتەر‌دامەزرانتتی‌کۆمتتاری‌کوردستتیاندا‌ەكتتدەپەڕێ‪2‌،‬ی‌رێبەنتتدانی‌ستتاڵی‌‪7222‬ی‌لەەتتاوی‪‌،‬گەلتتی‌کتتورد‌بە‌‬ ‫رێبەرایەەتتی‌كیزبتتی‌دیدتتۆکراەی‌کوردستتیان‌لە‌لەلتتومەرجی‌رەخمتتا‌و‌‬ ‫لەبتتاری‌ئەو‌کتتاك‌کەڵدتتی‌وەرگتترك‌و‌کۆمتتاری‌کوردستتیانی‌دامەزرانتتد‌و‌‬ ‫پكشەوای‌مەزن‌ەازی‌محەمدەدی‌بە‌سەرەک‌کۆمار‌دیاری‌کرد‪.‬‬ ‫لەرچەنتتتتدە‌ئەم‌کۆمتتتتارە‌ەەمەنتتتتی‌کەمیتتتتر‌لە‌ستتتتاڵكک‌بتتتتوو‪‌،‬بەهم‌‬ ‫ەكدۆشتتتتانكدی‌بەرچتتتتاوی‌لەبتتتتوو‪‌،‬ەتتتتوانی‌لەو‌متتتتاوە‌کتتتتورەەدا‌ئەو‌‬ ‫ئامانجتانەی‌کە‌لە‌بەرنتامەی‌كیزبتتی‌دیدۆکراەتدا‌بتوون‪‌،‬بەدی‌بكنت ‪‌،‬‬ ‫زمانی‌کوردی‌ببوو‌بە‌زمانی‌فەرمی‌ئیدارەکان‌و‌پەروەردە‌و‌بارلكنتان‌‬ ‫بە‌شكوازێدی‌باش‌بەڕێوە‌دەچوو‪‌‌‌ .‬‬ ‫چەنتدی ‌رەژنتامە‌و‌گۆڤتاری‌کتوردی‌لە‌چتاپ‌دران‪‌،‬لەوانە‪‌،‬رەژنتامەی‌‬ ‫کوردسیان‌ئورگانی‌کۆمییەی‌ناوەندی‌كیزبی‌دیدۆکراەی‌کوردسیان‌و‌لەروەلا‌لەهڵە‪‌،‬گۆڤاری‌ژنان‌و‌گۆڤاری‌"گڕوگا "‌بۆ‌منداهن‌باڵو‌کرانەوەو‌‬ ‫یەکەم‌شانۆگەری‌کوردی‌بەڕێوە‌چوو‪ ‌.‬ژنانیش‌بۆ‌یەکەم‌جار‌لە‌ژیانی‌کۆمەهیەەی‌و‌سیاسی‌خۆیانتدا‌لە‌كدتومەەی‌کۆمتاری‌کوردستیاندا‌نەخشتی‌‬ ‫بەرچاویان‌لەبوو‪ ‌.‬بۆ‌یەکەم‌جار‌منداهن‌و‌مكرمنداهن‌ەوانیان‌بە‌زمانی‌زگداکی‌خۆیان‌لە‌ەوەاب انەکان‌فكری‌زمانی‌کوردی‌بب ‪‌.‬لەروەلا‌بتۆ‌‬ ‫یەکەم‌جار‌ لە‌مكژووی‌نەەەوەکەماندا‪‌،‬یەکیەەی‌الوان‌ەوانی‌لە‌ژێر‌ناوی‌"یەکیەەی‌جەوانانی‌دێدوکرك"دا‌پكک‌ب ‪‌.‬‬ ‫ژنان‌و‌الوان‌‌وەك‌بەشكد‌لە‌جووهنەوەی‌ئتازادی وازانە‌ و‌متاف وازانەی‌كوردستیان‪‌،‬پتاش‌رووختانی‌كۆمتاری‌كوردستیان‌بە‌پكتی‌لەل و‌مەرج‌و‌‬ ‫بارودەخ و‌ەۆناغەكانی‌خەباك‪‌،‬ئەرك‌و‌رەساڵەەی‌مكژوویی و‌كۆمەهیەەی‌خۆیان‌بەجت ‌لكنتاوەو‌لەو‌کتاەەوە‌بە‌شتكوەیەكی‌بەربتاڵو‌لە‌پكنتاو‌‬ ‫دەستیەبەر‌بتوونی‌متاف و‌ئتازادییە‌نەەەوەیەكانیتان و‌دابتی ‌بتوونی‌متافی‌ئینمتانی و‌دێدوكراەی ەكتانی‌ژنتان‌و‌الوان‪‌،‬یەكمتان‌لە‌كۆمەڵرتادا‌‬ ‫ەك وشاون و‌درێژەدەریی‌ئەو‌رێبازەن‪‌.‬‬ ‫ئەگەر‌كۆسپ‌و‌گیروگرفیەکانی‌بەردەم‌ژنان‌و‌الوان‌لە‌كۆمەڵرادا‌زەرن‪‌،‬بەهم‌ئاواك و‌ئۆمیدەكانیان‌‌لە‌بەرانبەر‌ەاری ی‌و‌كۆنەپەرەسییدا‌لە‌‬ ‫وان‌بەلكزەرن‌و‌ەا‌سەرکەوە ‌کۆ ‌نادەن‪‌.‬‬ ‫ئكدە‌ وەک‌یەکكیتی‌ژنتانی‌دێدتوکراەی‌کوردستیان‪‌،‬یەکكیتی‌الوانتی‌رەژلەهەتی‌دێدتوکراەی‌کوردستیان‌و کتۆمەڵەی‌کولیتوری‌کتوردی‌لە‌نتۆروێژ‪‌،‬لە‌‬ ‫سەرئەو‌باوەرەی ‌كە‌لیواكاندان‪‌،‬خۆراگریدان‌و‌بەردەوامبوون و‌پیەو‌بوونی‌لەنراوەكاندان‌دەبكیە‌لۆی‌سەرکەوەندان‪.‬‬ ‫‌‬ ‫پیرەزب ‌‪2‬ی‌رێبەندان‌‪‌68‬می ‌ساڵوەگەری‌دامەزرانی‌کۆماری‌کوردسیان‪‌.‬‬ ‫یەکكییەکانی‌ژنان‪‌،‬الوان‌و‌کۆمەڵەی‌کولیوری‌کوردی‪‌.‬‬ ‫‪22‬ی‌یانوواری‌‪2172‬ی‌میالدی‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫رهی‌‪‌26‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 26‬‬

‫پاشتان‌لته‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌مانرتدا‌بتوو‌لته‌‬ ‫‌‬ ‫ەادا‌لته‌‪‌71‬‬ ‫‌‬ ‫سته ‌‬ ‫ره‬ ‫لته‌ ‌‬ ‫م‌رەژه‌ ‌‬ ‫ئته ‌‬ ‫مهریدا‌ستازکرا‪‌ ‌.‬‬ ‫مما‪‌،‬سویمرا‌و‌ئه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ڵدانیا‪‌،‬نه‬ ‫‌‬ ‫دانیدارک‌و‌ئه‬ ‫ژنان‌له‌‬ ‫‌‬ ‫وهیی‌‬ ‫ەه ‌‬ ‫نكونه ‌‬ ‫‌‬ ‫ستهر‌ئاستیی‌‬ ‫وه‪‌،‬ل‌ه ‌‬ ‫کرایته ‌‬ ‫کان‌یادده ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫سۆسیالیمتییه‬ ‫ووهەته‌‬ ‫‌‬ ‫زیاەر‌لته‌‬ ‫‌‬ ‫م‌رەژه‌‬ ‫مدا‌ئه ‌‬ ‫نری‌جیێانی‌دوه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫دوای‌جه‬ ‫له‌‬ ‫وه‪‌ ‌.‬‬ ‫ی‌مارەه ‌‬ ‫‌‬ ‫دا‌خرایه‌‪8‬‬ ‫‌‬ ‫ساڵی‌‪‌7127‬‬ ‫بتۆ‌پیتهوکردن‌و‌پكش متینی‌داواکاریته‌کانیان‌‬ ‫‌‬ ‫ن‌و‌ەۆڕێدی‌فراوانیان‌پكدێكناوه‌‬ ‫‌‬ ‫شداری‌ده ‌‬ ‫که‬ ‫‌‬ ‫م‌رەژه ‌‬ ‫دا‌به‬ ‫کانی‌ئه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫چآالکیه‬ ‫یان‌ملیۆن‌ژن‌له‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫جیێانی‌ده‬ ‫کاندا‌دیاره‪.‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫موو‌بواره‬ ‫رابهری‌و‌پیش مینی‌ژن‌له‌‌ ‌‬ ‫له‬ ‫دوای‌ئاشیی‌و‌به ‌‬ ‫‌‬ ‫ئكمیا‌له‌‬ ‫‌‬ ‫که‌‬ ‫‌‬ ‫‪‌،‬پكوانتهی‌ئتازادی‌‬ ‫‌‬ ‫ری‌به ‌‬ ‫سه‬ ‫رابه ‌‬ ‫م‌و‌نابه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫زوڵم‌و‌سیه‬ ‫ی‌پیاوساالری‌دهڵكت‪‌:‬‬ ‫‌‬ ‫کۆمه ‌‬ ‫ڵره‬ ‫ەی‌ژنانی‌کورد‌به‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌ژنان‪‌،‬به ‌‬ ‫ەایبه‬ ‫‌‬ ‫نه ‌‬ ‫وه‬ ‫له‌‪8‬ی‌مارك‌دا‌بزوە ‌‬ ‫‌‬ ‫‪‌،‬ەا‌ژنان‌ئازاد‌نهب ‪‌،‬کۆمه‌ڵرا‌ئازاد‌نابكت‪.‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ڵرا‪‌،‬ئازادی‌ژنانه‬ ‫‌‬ ‫کۆمه‬ ‫موو‌رەژهکانی‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کرێت‌له‬ ‫‌‬ ‫ڵدو‌ده‬ ‫‌پرسی‌ژن‌بدهی ‪‌،‬به‌‬ ‫‌‬ ‫له ‌‬ ‫گه‬ ‫ڵه‌ ‌‬ ‫ی‌مارك‌مامه ‌‬ ‫‌‬ ‫پكهوری‌‪8‬‬ ‫نابكت‌ئكده‌ب‌ه‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫که‌‬ ‫یه‌ ‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫ڕووئه ‌‬ ‫مه‌ ‌‬ ‫خوازم‌لكرهدا‌بی ه‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫وه ‌‬ ‫ی‌ده‬ ‫ئه ‌‬ ‫‌‬ ‫ووشتهی‌‬ ‫ک‌پتكش‌ئكمتیا‌بته‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ماوه ‌‬ ‫یته‬ ‫ی‌کته‌ ‌‬ ‫کمتانییه ‌‬ ‫‌‬ ‫ن‪‌،‬ئته ‌‬ ‫و‌یه‬ ‫کمتانی‌بدته ‌‬ ‫‌‬ ‫کار‌بتۆ‌سیاسته ‌‬ ‫ەی‌یه‬ ‫‌‬ ‫وه‌‬ ‫ژنه ‌‬ ‫پیاوو‌به‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌مارك‌به‌‬ ‫‌‬ ‫ک‌ببكیه‌‪8‬‬ ‫‌‬ ‫سا ‌وه‌ ‌‬ ‫کو‌یه‬ ‫ڵدی‌عیلدانی‌لته‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ک‌و‌خه‬ ‫الو‌ئهللی‌دی ‌له‌ ‌‬ ‫الیه‬ ‫ی‌مه ‌‬ ‫ره ‌‬ ‫دا‌به ‌‬ ‫ره ‌‬ ‫نكوان‌دوو‌به ‌‬ ‫‌‬ ‫ن‌مشیومڕێدی‌زەری‌دروست‌کرد‌له‌‬ ‫‌‬ ‫کوردسیاندا‌لاەه‌باسدرد‬ ‫‌‬ ‫ر‌له‌‬ ‫ژێنده ‌‬ ‫‌‬ ‫ەاو‌لتهنراو‌‬ ‫‌‬ ‫ره ‌‬ ‫و‌لته‬ ‫وێت‌بته ‌‬ ‫‌‬ ‫ده ‌‬ ‫یته‬ ‫ووهەكتک‌کته‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌‬ ‫ب‌بروێزنته ‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌عته ‌‬ ‫ره‬ ‫ستاڵی‌دورگته ‌‬ ‫‌‬ ‫وهی‌پتكش‌‪‌7211‬‬ ‫خوازن‌ەاەیدردنته ‌‬ ‫‌‬ ‫که ‌‬ ‫م‌ده‬ ‫‪‌،‬ەیدی‌یه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کی‌دیده‬ ‫‌‬ ‫الیه‬ ‫م‌ەیدته‌پكتک‌‬ ‫‌‬ ‫ووهەكدتی‌بتهلكز‌بونیتاد‌بنتك ‪‌،‬ئته‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌‬ ‫شه ‌‬ ‫یه ‌‬ ‫و‌ڕێره ‌‬ ‫‌‬ ‫ڕبی‌دو‌بده ‌‬ ‫ن‌له‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫لكزی‌ووهك‌زه‬ ‫وه‌‬ ‫کمانیه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ڕێرای‌یه‬ ‫خوازن‌له‌‬ ‫‌‬ ‫دوه ‌‬ ‫م‌ده‬ ‫بنكت‪‌،‬ەیدی‌ ‌‬ ‫ب‌دهڕواك‪‌.‬‬ ‫ر‌یهک‌ەا ‌‬ ‫سه ‌‬ ‫مرەڤیش‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫درێیی‌و‌نه‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫سیكک‌لكده‬ ‫به‌ ‌‬ ‫ده‬ ‫پڵه‌‌ ‌‬ ‫چه ‌‬ ‫کان‌زمانی‌كاڵیان‌دهڵ ‌نه‌‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ەه ‌‬ ‫وه‌ییه‬ ‫نه ‌‬ ‫سه‌ ‌‬ ‫ی‌که ‌‬ ‫زەرینه ‌‬ ‫دێت‌له‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ماڵپهری‌زاری‌کرمانجی‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫پەیامی هاوبەشی یەکێتیەکانی الوان‪ ،‬ژنانی دێموکرات وکۆمەڵەی کولتوری کوردی‪،‬‬ ‫بە بۆنەی هاتنی ‪٢‬ی رێبەندان‪ ،‬ساڵرۆژی دامەزرانی کۆماری کوردستان!‬ ‫خوشک‌وبرایانی‌بەرێز!‌‌‌‌‌‬ ‫میوانەخۆشەویمیەکان!‌‌‬ ‫ئەندامان‌والیەنررانی‌كیزبی‌دێدوکراەی‌کوردسیان!‬ ‫‌‬

‫بەبۆنەی‌لاەنی‌‪2‬ی‌رێبەندان‪‌،‬ساڵرەژی‌دامهزرانی‌یهکهم‌کۆماری‌پتڕ‌‬ ‫لهشانازی‌و‌ستهروهری‌کوردستیاندا‪‌،‬پیرەژبتایی‌خۆمتان‌بتهبۆنتهی‌ئتهم‌‬ ‫ڕەژه‌مكژوویهوه‪‌،‬ئاراسیهی‌بنهماڵهی‌شهلیدان‪‌،‬زیندانیانی‌سیاستی‌و‌‬ ‫پكشدهرگه‌ەارەمانەکانی‌کوردسیان‌دهکهی ‪‌‌.‬‬ ‫ئكدە‌ئەمرە‌لەدەوری‌یەک‌کۆ‌بووینەەەوە‪‌،‬بۆ‌ئەوەی‌یادی‌کۆماری‌‌‬

‫رهی‌‪‌25‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 25‬‬

‫ەابلۆ‌كمهن‌‬ ‫‌‬ ‫لهندی‌‬ ‫ی‌ژنی‌کورد‌مانا‌و‌ره ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫یی‌خۆی‪‌،‬ەكدۆشانی‌ئكده‬ ‫ەه ‌‬ ‫وه‬ ‫ەی‌نه ‌‬ ‫وڵه ‌‬ ‫زراندنی‌ده ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫بۆ‌دامه‬ ‫باەدایه‌‬ ‫‌‬ ‫مان‌له‌ ‌‬ ‫خه‬ ‫‌‬ ‫وه ‌‬ ‫که‬ ‫ەه ‌‬ ‫لكشیا‌نه ‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌ژنانی‌کورد‌که‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ئكده‬ ‫ی‌نهمانی‌ژیانی‌‬ ‫وه ‌‬ ‫شانه ‌‬ ‫ڵوه ‌‬ ‫پاش‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫له‌‬ ‫یه‪‌ ‌.‬‬ ‫خۆی‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫ك‌به‌‬ ‫ەی‌ەایبه ‌‬ ‫‌‬ ‫سیاسی‌و‌ئابوری‌کۆمه ‌‬ ‫هیه‬ ‫‌‬ ‫ورده‌‬ ‫دوایتدا‌ورده‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫مكدی‌خۆرستک‌و‌سروشتیی‌‪‌،‬به‬ ‫‌‬ ‫ک‌سیمتیه‬ ‫‌‬ ‫ڵی‌مترەر‌وه‬ ‫ەایی‌و‌به‌ ‌‬ ‫کۆمته‬ ‫‌‬ ‫سه ‌‬ ‫ره‬ ‫‌‬ ‫ڕەش‌لته‌‬ ‫‌‬ ‫ڵتدا‌و‌ەتا‌ئتهم‬ ‫‌‬ ‫سته ‌‬ ‫ری‌له‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫رووی‌ئابورییته ‌‬ ‫‌‬ ‫جیتاواز‌لته‌‬ ‫‌‬ ‫کۆمه‌ڵرای‌فتره‌چتی ‌و‌پلته‌‌‬ ‫‌‬ ‫رهەای‌مرەڤتدا‪‌،‬‬ ‫ژیتانی‌سته ‌‬ ‫‌‬ ‫لته‌‬ ‫یته‌ ‌‬ ‫وره ‌‬ ‫گه ‌‬ ‫م‌گۆڕانته‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫گه ‌‬ ‫‌ئته‬ ‫لاوشان‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫کردن‌و‌گۆڕاندایه‪‌.‬‬ ‫‌‬ ‫گه ‌‬ ‫شه‬ ‫‌‬ ‫وه‌و‌‬ ‫ستک‌کرانته ‌‬ ‫‌‬ ‫کانی‌ژن‌به ‌‬ ‫رەه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ردا‌لتاك‌و‌مافته‬ ‫ەی‌به ‌‬ ‫سته‬ ‫ڕه ‌‬ ‫و‌ژیانی‌ژنتیش‌گتۆڕانی‌بنته ‌‬ ‫‌‬ ‫پكره‌‬ ‫‌‬ ‫لرای‌فرهچینتدا‌ب‌‬ ‫‌‬ ‫لته‌ ‌‬ ‫کۆمته‬ ‫ستهندندابوو‪‌ ‌.‬‬ ‫ره ‌‬ ‫په ‌‬ ‫رەژ‌له‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ڵرادا‌رەژ‌به‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌ژن‌له‌ ‌‬ ‫کۆمه‬ ‫‌‬ ‫وسانه ‌‬ ‫وه‬ ‫جه ‌‬ ‫‌‬ ‫رییته‌‬ ‫کی‌و‌ەرادیمۆن‌و‌نه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫رووی‌کلیوری‌خكڵه‬ ‫‪‌،‬ب‌له‌‬ ‫‌‬ ‫بیه ‌‬ ‫وه‬ ‫زله ‌‬ ‫رووی‌ئابوری‌و‌ئاینی‌و‌مه ‌‬ ‫‌‬ ‫له‌‬ ‫‌‬ ‫وامته‌‬ ‫رده ‌‬ ‫مرەمان‌به ‌‬ ‫‌‬ ‫مه ‌‬ ‫ی‌ئته‬ ‫رده ‌‬ ‫م‌سته ‌‬ ‫ەتا‌ئته ‌‬ ‫‌‬ ‫زرێنكت‌کته‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ڵرای‌پیاوستاالری‌دامته‬ ‫‌‬ ‫پكنكت‌و‌کۆمته‬ ‫‌‬ ‫سیی‌خۆی‌بمته‬ ‫‌‬ ‫‪‌،‬پیاو‌ەوانای‌باهده‬ ‫کانه ‌‬ ‫وه‬ ‫رسیه ‌‬ ‫په ‌‬ ‫کۆنه ‌‬ ‫‌‬ ‫ەایبهەی‌‬ ‫بون‌‪‌،‬به‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫کانی‌ژنانیش‌بكدهن ‌نه‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ش‌پكشكڵدردنی‌مافه‬ ‫وه ‌‬ ‫یه‬ ‫سانه ‌‬ ‫م‌باری‌چه ‌‬ ‫‌‬ ‫رامبه ‌‬ ‫ر‌به‬ ‫به ‌‬ ‫وه‌بۆ‌شوێنكدی‌ەر‪‌ ‌.‬‬ ‫شوێنكده ‌‬ ‫‌‬ ‫‌جیاوازیدا‌له‌‬ ‫‌‬ ‫له ‌‬ ‫گه‬ ‫‌‬ ‫وردهو‌سا ‌بته‌‌‬ ‫ورده‌ ‌‬ ‫دهگرك‪‌ ‌.‬‬ ‫ندێک‌وهەدا‌شكوهی‌رێد راویی‌زیاەر‌له‌‌خۆ ‌‬ ‫‌‬ ‫ند‌و‌له‌ ‌‬ ‫له‬ ‫‌‬ ‫ره ‌‬ ‫ی‌سه‬ ‫باك‌و‌ەكدۆشانی‌ژنان‌زیاەر‌په ‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫خه‬ ‫دهی‌‪‌ ‌71‬‬ ‫سه ‌‬ ‫له‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫گاریرهری‌‌‬ ‫‌‬ ‫له‌‬ ‫یه‌ ‌‬ ‫وه ‌‬ ‫م‌بزوەنه ‌‬ ‫‌‬ ‫سا ‌ئه‌‬ ‫کتانی‌ژیانتدا‪‌،‬لته‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫موو‌بواره‬ ‫کانی‌ژن‌لته‌ ‌‬ ‫لته‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫دیێكنتانی‌مافته‬ ‫گترك‌بتۆ‌بته‌‬ ‫‌‬ ‫خۆی‌وه ‌‬ ‫رده‬ ‫‌‬ ‫ی‌سه ‌‬ ‫ربه‬ ‫وه ‌‬ ‫و‌سیدای‌بزوەنه ‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌‬ ‫وەه ‌‬ ‫که ‌‬ ‫ئایدەلۆجی‌و‌كیزبی‌دورده ‌‬ ‫‌‬ ‫بۆ‌دهسینیشاندردنی‌‪‌8‬ی‌مارك‪‌:‬‬ ‫یه‌ ‌‬ ‫ند‌بۆچونكک‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫چه‬ ‫رووی‌مكژوویه ‌‬ ‫‌‬ ‫وهی‌‬ ‫مدردنته ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ران‌وکه‬ ‫‌‬ ‫شاری‌نیوێۆڕک‌بتۆ‌باشتیرکردنی‌گتوزه‬ ‫کانی‌کارگهی‌ڕسی ‌له‌‌‬ ‫‌‬ ‫دا‌کرێداره‌ ‌‬ ‫ژنه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫و‌ساڵه‬ ‫وه‌بۆ‌‪‌ 7851‬‬ ‫‪‌،‬له‬ ‫ڕێیه ‌‬ ‫گه ‌‬ ‫ی‌مارك‌ده ‌‬ ‫‌‬ ‫مكژووی‌‪8‬‬ ‫کهیان‌پشیروێ‌خترا‌‬ ‫داواکاریه ‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌‬ ‫داخه ‌‬ ‫م‌به ‌‬ ‫سیان‌کرد‪‌،‬بهال ‌‬ ‫‌‬ ‫ندار‌و‌کاربه ‌‬ ‫ده‬ ‫‌‬ ‫ش‌به‌‌ ‌‬ ‫خاوه‬ ‫ند‌خاڵیان‌پكشده ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کی‌چه‬ ‫کانی‌کارکردن‌‪‌،‬دوا‌نامه ‌‬ ‫یه‬ ‫‌‬ ‫سه ‌‬ ‫عاەه‬ ‫‌‬ ‫ەتهیان‌‬ ‫ەه ‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫ن‌پۆلیمته ‌‬ ‫‌‬ ‫هم‌لته‌ ‌‬ ‫الیته‬ ‫‌‬ ‫کتهیان‌و‌خۆپیشتاندان‌و‌متان‌گترە ‪‌،‬بته‌‬ ‫ر‌داواکاریه ‌‬ ‫‌‬ ‫وان‌سوور‌بتوون‌له ‌‬ ‫سته‬ ‫‌‬ ‫نده‌ ‌‬ ‫ئه‬ ‫رچه ‌‬ ‫‪‌،‬له ‌‬ ‫وه ‌‬ ‫درایه ‌‬ ‫المیان‌نه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫و‌وه‬ ‫م‌رەژهدا‌‬ ‫دهکتتاك‪‌،‬لتته‌ ‌‬ ‫یهکی‌ەرباستتی‌‪8‬ی‌متتارەی‌‪‌ ‌7118‬‬ ‫رچآوه ‌‬ ‫نجهدران‪‌.‬ستته‌ ‌‬ ‫لكدتتراو‌و‌زەریتتان‌ل ت ‌برینتتدار‌کتتردن‌و‌به‌شكدیشتتیان‌لیرتترە ‌و‌ئه‌شتتده‌ ‌‬ ‫ر‌ژنتهکان‌‬ ‫سته ‌‬ ‫رگتای‌لتۆڵی‌کتارکردن‌له ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کان‌ده‬ ‫و‌پاسته ‌‬ ‫وانه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ن‌کارگته‬ ‫‌‬ ‫کارکردن‪‌،‬خاوه‬ ‫‌‬ ‫گرن‌له‬ ‫‌‬ ‫نیویۆرک‌مانده‬ ‫ی‌ەوماشی‌کۆەۆن‌له‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کانی‌کارگه‬ ‫کرێداره ‌‬ ‫ژنه‬ ‫‌‬ ‫دهستتت‌‬ ‫کرێدتتاری‌ژن‌ئهستتوەك ‌و‌گیتتان‌له‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ئتتاگر‌دهگرێتتت‌و‌‪‌721‬‬ ‫‌‬ ‫کتته‌‬ ‫پڕێدتتدا‌لۆڵه ‌‬ ‫‌‬ ‫نهستتیكن ‪‌،‬بتته‌هم‌لتت‌ه‌‬ ‫ره ‌‬ ‫په ‌‬ ‫کتته‌ ‌‬ ‫ی‌مانررەنه ‌‬ ‫‌‬ ‫ن‌بتتۆ‌ئتته ‌‬ ‫وه‬ ‫‌‬ ‫داده ‌‬ ‫ختته‬ ‫‌‬ ‫شتاری‌ستانت‌پكیهرستبۆرک‌متان‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌ەوماش‌له‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫کانی‌کارگه‬ ‫دا‌کرێداره‌ ‌‬ ‫ژنه‬ ‫‌‬ ‫له ‌‬ ‫و‌رەژه‬ ‫ن‌که‌ ‌‬ ‫که ‌‬ ‫ده ‌‬ ‫رجاوهی‌ەر‌باسی‌‪8‬ی‌مارەی‌‪‌ ‌7171‬‬ ‫ندێک‌سه ‌‬ ‫‌‬ ‫دهن‪‌ .‬‬ ‫له‬ ‫ئه ‌‬ ‫‌‬ ‫کهم‌رەژی‌‬ ‫دا‌یه ‌‬ ‫م‌جار‌له‌ساڵی‌‪‌ ‌7177‬‬ ‫‌‬ ‫گرێت‪‌،‬بۆ‌یه ‌‬ ‫که‬ ‫‌‬ ‫ڕینكک‌‌وه ‌‬ ‫رده‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌ڕاپه‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫وشكوه‬ ‫یه ‌‬ ‫کانی‌ەریش‌دهگرێ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌کارگه‬ ‫‌‬ ‫گرن‌و‌پاشان‌زەربه‬ ‫‌‬ ‫ده‬

‫رهی‌‪‌24‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‬

‫مهی‌‪‌2172‬کوردی‌‌‪‌‌/‬مارچی‌‪2172‬ی‌زایینی‌‌‌‌‌‬ ‫شه ‌‬ ‫ره ‌‬ ‫ماره‌‪‌ ‌ ‌‌6‌:‬‬ ‫‌ژ ‌‬

‫‌‪Page : 24‬‬

‫رووداوی‌‪27‬ی‌فكوریەی‌‪ ‌7152‬بووە‌لۆی‌ئەوە‌بەنرالدیش‌وەك‌یەكەم‌وهك‌كە‌لە‌پكناوی‌زمانەكەی‌دا‌خەباەی‌كردوە‌و‌ەوربتانیی‌داوە‪‌،‬ستەیری‌‬ ‫ب رێ‪‌.‬ئەو‌وهەە‌لە‌نوامبری‌‪‌7111‬بە‌رەسدی‌پكشنیاری‌بە‌یونم ۆ‌كرد‌كە‌رەژی‌‪27‬ی‌فكوریە‪‌،‬وەك‌رەژی‌جیێانیی‌زمانی‌داید‌بناسرێ‪‌.‬دیارە‌‬ ‫ئەنجومەنی‌جیێانیی‌الیەنررانی‌زمانی‌زگداكییش‌پشیی‌ئەم‌پكشنیارەیان‌گرك‌و‌لە‌ئاكامدا‪‌،‬‬ ‫سیێەمی ‌كۆڕی‌گشییی‌رێ راوی‌نەەەوە‌یەكررەووەكان‌ئەم‌پكشنیارەی‌پەسند‌كرد‪‌.‬‬ ‫بەنرالدیش‌وهەك ی‌‪‌75‬میلیۆنییە‌و‌زمانەكەی‌بەنرالییە‪‌.‬دیارە‌ئەو‌وهەە‌پكشیر‌موسیەعدەرەی‌ئینرلیمیان‌بوو‪‌.‬لەر‌بتۆیە‌زمتانی‌ئینرلیتزی‌لە‌‬ ‫لیدانی‌زمان‌ناودێر‌کراوه‪‌.‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫ک‌رەژی‌شه‬ ‫‌‬ ‫نرالدێش‌وه‬ ‫له‌ ‌‬ ‫به‬ ‫ی‌فكوریه‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫وی‌زەره‪‌.‬رەژی‌‪27‬‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫وهەە‌دا‌بره‬ ‫ورهستتم‌و‌‬ ‫رهکتانی‌جیێتتان‌رێ ‌‬ ‫نه‌جۆراوجۆ ‌‬ ‫لهشتتوێ ‌‬ ‫کتراوه‌لتته‌موو‌ستاڵ ‌ ‌‬ ‫وهک‌رەژی‌جیێتتانیی‌زمتانی‌زگدتتاکی‌نتتاودێر‌ ‌‬ ‫وه‌کتته‌‌رەژی‌‪27‬ی‌فكوریت‌ه‌ ‌‬ ‫وکاەته ‌‬ ‫له ‌‬ ‫‌‬ ‫ەتهوه‌‬ ‫نه ‌‬ ‫کته‌رێد تراوی‌ ‌‬ ‫بتووه‌ ‌‬ ‫رادهیت‌ه‌ ‌‬ ‫ئتهو‌ ‌‬ ‫بته‌زمتانی‌زگدتاکی‌ەتا‌ ‌‬ ‫دهچت ‪‌.‬بای‌هختدان‌ ‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫بتهڕێت ‌‬ ‫له‌زمانی‌زگدتاکی‌ ‌‬ ‫بهەی‌بۆ‌رێز‌گرە ‌ ‌‬ ‫وهی‌ەای ‌‬ ‫بوونه ‌‬ ‫کۆ ‌‬ ‫وهک‌ساڵی‌زگداکان‌ناودێر‌کرد‪‌.‬‬ ‫کررەووهکان‌ساڵی‌‪ w2008‬ی‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌ی‌ه‬ ‫لهی‌ه ‪‌.‬‬ ‫بهنرالدێشی‌ ‌‬ ‫خهڵدی‌ ‌‬ ‫له‌ ‌‬ ‫له‌نیو‌کورد‌دا‌مكژووی‌هکی‌کۆنیر‌ ‌‬ ‫له‌پكناوی‌زمانی‌دایک‌ ‌‬ ‫خهباك‌و‌ەوربانیدان‌ ‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫به‌دڵنیایی‌ه ‌‬ ‫‌‬ ‫لته‌پكنتاوی‌پاراستی ‌و‌زینتدوو‌راگرەنتی‌‬ ‫ئهەا‌ەورک‌دا‌ ‌‬ ‫رهزا‌خان‌و‌ ‌‬ ‫ردهمی‌ ‌‬ ‫سه ‌‬ ‫له‌ ‌‬ ‫دوولهمی‌جیێانی‌ ‌‬ ‫شهڕی‌ ‌‬ ‫له‌ ‌‬ ‫بهر‌ ‌‬ ‫میهم‌دا‌کورد‌ ‌‬ ‫ده‌ی‌بی ‌‬ ‫سه ‌‬ ‫له‌ ‌‬ ‫لهر‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫وهی‌‬ ‫وکردنته ‌‬ ‫‌‬ ‫کتهی‌و‌چتاپ‌و‌باڵ‬ ‫زمانه ‌‬ ‫خزمتهەی‌ ‌‬ ‫لهوڵی‌ ‌‬ ‫وەبووه‌ ‌‬ ‫که ‌‬ ‫دهیان‌سا ‌پكشیر‪‌ ‌،‬‬ ‫به‌ ‌‬ ‫مهش‌ ‌‬ ‫ئه ‌‬ ‫سهرباری‌ ‌‬ ‫مهەرسی‌ ‌‬ ‫خمیه‌ ‌‬ ‫ده ‌‬ ‫کهیدا‌گیانی‌خۆی‌ ‌‬ ‫زمانه ‌‬ ‫‌‬ ‫بووه‪‌.‬‬ ‫ندهران‌ ‌‬ ‫له ‌‬ ‫وهی‌ ‌‬ ‫پهرێ ‌‬ ‫ئاواره‌و‌ ‌‬ ‫ئهم‌«ەاوان»‌هوه‌ ‌‬ ‫نرهی‌ ‌‬ ‫له‌سۆ ‌‬ ‫کهی‌و‌ ‌‬ ‫زمانه ‌‬ ‫به‌ ‌‬ ‫ژنامه‌ ‌‬ ‫رە ‌‬ ‫وه‌و‌ب تۆ‌بتتاس‌لتته‌‌الی‌هنتته‌‌‬ ‫ژه ‌‬ ‫ئهممتتا ‌لتته‌‌لتته‌رێدی‌کوردستتیانیش‪‌،‬لتته‌‌رەژی‌‪27‬ی‌فكوری ت‌ه‌دا‌ئاکادیدی تای‌کوردستتیان‌ستتدینارێک‌بتته‌‌بۆنتته‌ی‌ئتته‌م‌رە ‌‬ ‫‌‬ ‫رهکانی‌زمانی‌کوردی‌پكک‌دێن ‪‌.‬‬ ‫جۆراوجۆ ‌‬ ‫زامهنتدیی‌‬ ‫ره ‌‬ ‫کته‌لیتواداری ‌جكرتای‌ ‌‬ ‫کتردوه‌ ‌‬ ‫ئاماده‌ ‌‬ ‫ئهم‌پاشدۆی‌هی‌ ‌‬ ‫له‌پكشوازی‌‪27‬ی‌فكوری‌هدا‌ ‌‬ ‫به‌زمانی‌زگداکی‌و‌ ‌‬ ‫وهک‌بای‌هخدان‌ ‌‬ ‫«کوردسیان»یش‌ ‌‬ ‫نهران‌ب ‪‌.‬‬ ‫خوێ ‌‬ ‫‌‬

‫وه‪.‬‬ ‫ەه ‌‬ ‫ژنامهی‌"کوردسیان"‌دا‌باڵو‌بۆ ‌‬ ‫ژماره‌‪511‬ی‌رە ‌‬ ‫به‌رەژی‌جیێانیی‌زگداکی‪‌ ‌،‬‬ ‫بهك‌ ‌‬ ‫له‌پاشدۆی‌ەای ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‌‬

‫رهی‌‪‌23‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‬

‫‌‪Page : 23‬‬

‫بەمانا‌سایدۆلۆژییەکە‪‌،‬دایک‌خۆشەویمیی‌بكدەرج‌(دەکاك)‌و‌باوکیش‌خۆشەویمیی‌مەرجداری‌(لەیە)‪‌.‬لۆڕمۆنی‌پتڕەالکیی ‌کە‌ستۆزو‌میێرەبتانی‌‬ ‫دایدی‌شیردەری‌پ ‌لكددەدرێیەوە‪‌،‬ڕاسیە‌فاکیەری‌بایۆلۆژییە‌بۆ‌پاڵنەری‌دایدتایەەی‪‌.‬بەهم‌بتۆ‌ەۆناغەکتانی‌ەتری‌ەەمەنتی‌منتدا ‪‌،‬دایدتایەەی‌‬ ‫بەلتتیچ‌لۆڕمتتۆنكدەوە‌نەبەستتیراوەەەوە‪‌.‬لەجەستتیەی‌دایدتتدا‌ەتتا‌ئكمتتیاکەش‌کۆئەنتتدامكک‪‌،‬ئەنتتدامكک‪‌،‬گالنتتدێک‪‌،‬لۆڕمۆنكتتک‪‌،‬بتتوونی‌نیتتیە‌و‌‬ ‫نەدەزراوەەەوە‌کە‌بەلۆیەوە‌ەوربانی‌دایک‌بۆ‌ڕەڵەکەی‪‌،‬لكدبدرێیەوە‪‌.‬بناغەیەکی‌ماددی‌ئەندامیی‪‌،‬بۆ‌میێرەبتانی‌دایتک‌لەئتارادا‌نیتیە‪‌.‬ئەوەی‌‬ ‫کە‌لەیە‌فاکیەری‌سایدۆلۆژییەو‌بەس‪.‬‬ ‫دایک‌کە‌زمان‪‌،‬مۆرا ‪‌،‬دابونەریت‪‌،‬خۆشەویمیی‌نیشیدان‪‌،‬لەموو‌پیرەزییەکی‌مرەڤایەەی‪‌،‬ب ‌بەرانبەر‪‌،‬ب ‌نیاز‪‌،‬ب ‌دەمتارگیریی‪‌،‬دەبەخشتكیە‌‬ ‫منداڵەکەی‪‌،‬دەکرێت‌بڵكتی ‌لەر‌دایتدە‌خەم تۆرو‌نتوێنەری‌ڕاستیەەینە‌بتۆ‌کولیتوری‌نەەەوەو‌نیشتیدان‪‌.‬دایتک‌لەلەمتوو‌بتۆنەو‌ڕوداوێدتی‌جتوان‌و‌‬ ‫پیرەزدا‌ئامادەگی‌لەیە‪‌.‬لەپشت‌لەلەموو‌پیاوێدی‌مەزن‌و‌دالكنەرێدی‌بلتیدەەەوە‪‌،‬لەوانەیە‌ژنكتک‌لەبكتت‌ڕەنترە‌نەشتبكت‪‌،‬بەهم‌دایدكدتی‌لەو‌‬ ‫پیاوانە‪‌،‬مەزنیر‌ئامادەگی‌لەیە‪‌.‬لەپشتت‌لەمتوو‌دیدیتاەۆرێدەوە‪‌،‬لەپشتت‌لەمتوو‌مرەڤكدتی‌مرەڤدتوژەوە‪‌،‬لەپشتت‌لەمتوو‌ەیرەریمتیكدی‌خۆکتوژی‌‬ ‫کۆکتتتوژەوە‪‌،‬دەشتتتكت‌ژنكدتتتی‌ڕازی‌و‌بكبتتتاک‌بتتتوونی‌لەبكتتتت‪‌،‬بەهم‌دایدكدتتتی‌ڕازی‌و‌ئاستتتوودە‌بەو‌ڕەفیتتتارانە‌ئامتتتادەگی‌نیتتتیە‪‌.‬لەپشتتتت‌لەمتتتوو‌‬ ‫ەوربتتانییەکەوە‌ئەگەر‌ەوربتتانییەکە‌ژنتتیش‌بكتتت‪‌،‬دایدكدتتی‌ستتیەم‌لكدتتراو‌لەیەو‌دەگتتری‪‌.‬لەپشتتت‌ستتیەمدارەوە‌زەرجتتار‌ژنكتتک‌لەیە‌و‌لەوانەشتتە‌‬ ‫پكبدەنكت‪‌،‬بەهم‌دایدكک‌نییە‌ب ‌خەم‌و‌د ‌خۆش‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫ڕێدهوەی‌‪8‌‌:‬ی‌مارس‌‪‌2118‬‬ ‫ی‌دهروونناسی‌‌‪‌ ‌‌/‬‬ ‫ماڵپهڕ ‌‬ ‫رچاوه‌‪‌ ‌:‬‬ ‫سه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‬

‫‌‬ ‫ەادر‌وریا‌‬ ‫‌‬ ‫رەژە‌جیێتتانی‌و‌نكونەەەوەییەكتتان‪‌،‬لەر‌كامك ی تان‌مك تژوو‌و‌س تەربردەیی‌ەتتایبەك‌بە‌‬ ‫خۆیتتتان‌لەیە‪‌.‬رەژی‌جیێتتتانیی‌زمتتتانی‌زگدتتتاكیش‌كە‌‪27‬ی‌فكتتتوریەی‌لەر‌ستتتاڵك ە‪‌،‬‬ ‫پكشینە‌و‌مكژووی‌خۆی‌لەیە‪‌.‬‬ ‫‪‌60‬ستتتا ‌لەمەوبەر‌لە‌‪27‬ی‌فكتتتوریەی‌‪‌7152‬دا‪‌،‬خوێنتتتدكارانی‌بەنرالدیتتتش‌كە‌ئەو‌‬ ‫كاەە‌وهەەكەیان‌بەشكد‌بوو‌لە‌پاكمیان‪‌،‬وەك‌ناڕەزایی‌دەربڕی ‌لە‌داسەپاندنی‌زمانی‌ئۆردوو‌بەسەر‌نەەەوەكەیان‌دا‪‌،‬خۆپكشاندانیان‌وەڕێ‌‬ ‫خمت‪‌.‬لە‌ئاكامی‌ەەمەنی‌لكزە‌چەكدارەكانی‌پاكمیان‌دا‌‪‌5‬خوێندكاری‌بەنرالدیش‌گیانیان‌لە‌دەست‌دا‪‌.‬خەڵ ی‌بەنرالدیش‪‌،‬بەهم‌دەستییان‌لە‌‬ ‫خەباك‌لە ‌نەگرك‌و‌نەك‌لەر‌نەچوونە‌ژێر‌باری‌داسەپانی‌زمانك ی‌دی ە‪‌،‬ملیان‌بتۆ‌متانەوە‌لە‌ژێتر‌دەستەهك‌و‌لە‌چوارچكتوەی‌پاكمتیان‌دا‪‌،‬‬ ‫نەدا‌و‌سەرەنجام‌سەربەخۆیی‌خۆیان‌بەدەست‌لكنا ‪‌.‬‬

‫رهی‌‪‌22‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 22‬‬

‫نووسینی‌‪‌:‬د‪‌.‬سابیر‌بۆکانی‌‬ ‫زاندۆی‌سلكدانی‬ ‫‌‬

‫دایک…‌ئەو‌بوونەوەرەی‌دەمری ‌و‌لكی‌ەكنەگەشیووی ‪‌.‬ئەو‌مرەڤەی‌بۆمان‌دەمرێ‌و‌مافی‌خۆیدان‌نەداوەەت ‪‌.‬ئەو‌بەخشتندەیەی‌ەوربتانی‌دەداك‌‬ ‫و‌چاوی‌بۆ‌پاداشیكدت‌ناڕوانكت‪‌.‬ئەو‌ماندووەی‌بۆ‌كەوانەوەی‌ئەوانی‌ەر‪‌،‬بڕسیی‌لكتدەبڕێت‌و‌‬ ‫وچانكک‌ناداك‪‌.‬ئەو‌بكدارەی‌شەون وونی‌دەچكژێت‌وخەوی‌ناوێت‌ەتا‌ئەو‌کتاەەی‌خەو‌لەچتاوی‌‬ ‫کەسانی‌ەر‌بكزار‌دەبكت‪‌.‬ئەو‌برسییەی‌بیر‌لەخواردن‌ناکاەەوە‌ەا‌ئەوانی‌ەتر‌ەكتر‌نەبت ‪‌.‬ئەو‌‬ ‫بەستتۆزەی‌ب ت ‌بەرانتتبەر‌ستتۆز‌دەبەخشتتكت‪‌،‬ژان‌و‌ئتتازار‌دەنۆشتتكت‌ەتتاکو‌بڕێتتک‌خۆشتتی‌وشتتادی‌‬ ‫بەکەسانكدی‌ەر‌براك‪‌.‬دایدایەەی‌لەسیكدەو‌لە‌ووشەو‌دەربڕیندا‌جكی‌نابكیەوە‪‌.‬‬ ‫خۆشەویمیی‌لەکورەیری ‌پكناسەیدا‌کە‌ەوانای‌بەخشینی‌ب ‌بەرانبەر‌دەگەیەنكت‪‌،‬بەو‌مانتایە‌‬ ‫ەەنێتتتا‌خۆشەویمتتتیییەک‌کرابكتتتت‌و‌بدرێتتتت‪‌،‬ئەوەیە‌کە‌دایتتتک‌لەگە ‌منداڵەکانیتتتدا‌دەیدتتتاك‪‌.‬‬ ‫خۆشەویمتتیی‌دایتتک‌بتتۆ‌منتتداڵەکەی‌خۆشەویمتتیییەکی‌ب ت ‌مەرج‌و‌ڕاستتیەەینەیە‪‌.‬ئەو‪‌:‬لەمتتوو‌‬ ‫منداڵەکانی‌بەب ‌لەڵمەنراندن‌و‌جیاکردنەوەی‌باش‌وخراپ‪‌،‬گەورەو‌بچوک‪‌،‬نكترو‌مت ‪‌،‬وەکتو‌یەک‌خۆشتدەوێت‪‌،‬لەر‌ئەوە‌ەتوڕەییەکەی‌نتاخی‪‌،‬‬ ‫خامۆش‌دەکتاك‌و‌دەیدوژێتت‌و‌نالكڵكتت‌برتاەە‌ڕق‌یتاخود‌کیتنە‌بەرانتبەر‌منتداڵەکەی‪‌.‬دایتک‌منتداڵەکانی‌ختۆی‪‌،‬لەروەکتو‌منتدا ‌دەبینكتت‌ئەگەر‌‬ ‫بەپیریش‌گەشیب ‪‌،‬ئەگەر‌بەلكزو‌دەسەهەداریش‌ب ‌لكشیا‌الی‌ئەو‌لەر‌الوازن‌و‌شایانی‌بەزەیتی‌و‌ستۆزن‪‌،‬بەهم‌دەشتكت‌لەمتان‌منتدا ‌دایدتی‌‬ ‫نەوێ‌و‌فڕێی‌بداك‌لەکاەكدتدا‌کە‌ئەو‌دایتدە‌لەر‌ئەو‌منتداڵە‌شتک‌ببتاك‪‌.‬ڕەنترە‌ڕەژگتارو‌چتاوچنۆکی‌وبەرژەوەنتدی‪‌،‬پەیوەنتدییەکانی‌ختوێ ‌و‌‬ ‫دەسیی‌نكواندان‌برۆڕێت‌(ئەگەر‌بۆ‌ساەكدی‌کەمیش‌بكت)‌بتۆ‌نتاكەزیی‌ونەیتاریی‪‌،‬ەەنتانەك‌لەنكتو‌ئەنتدامانی‌خكزانكدتدا‪‌:‬مكترد‌بتۆ‌ژن‪‌،‬ژن‌بتۆ‌‬ ‫مكرد‪‌،‬برا‌بۆ‌خوشک‌و‌دایک‪‌،‬برا‌بۆ‌برا‌و‌باوک‪‌،‬خوشک‌بۆ‌خوشتک‌و‌دایتک‪‌،‬بتاوک‌بتۆ‌کتوڕ‪‌،‬کتوڕ‌بتۆ‌بتاوک‪‌،‬بەهم‌دایتک‌لەردەم‌یتارو‌دەستیی‌‬ ‫منداڵی‌خۆیەەی‌و‌لەگیز‌نابكیە‌دوژمنیان‪‌.‬دایک‌ئەوەندەی‌ستاغی‌و‌ەەندروستیی‌کتۆرپەکەی‌لەنتاوی‌بەالوە‌مەبەستیە‪‌،‬ئەوەنتدە‌بیتر‌لەڕەگەزی‌‬ ‫کۆرپەکەی‌ناکاەەوە‪‌.‬ئەمڕە‌كەزی‌دایک‌بۆ‌ڕەگەزی‌منتداڵی‌کتوڕ‪‌،‬ئەو‌مانتایە‌ناگەیەنكتت‌کە‌ڕەتی‌لەمنتداڵی‌کتچ‌بكتت‪‌.‬كەزێدتی‌نادروستیی‌لەو‌‬ ‫چەشتنە‌ئەگەر‌لەبكتتت‪‌،‬لەبنتتاغەدا‌خۆشەویمتتیییەکی‌پیترەزە‌لەئاستتت‌متتامەڵەی‌نەخۆشتتانەی‌کۆمەڵرتا‌بەرانتتبەر‌بەڕەگەزی‌دایتتک‪‌.‬ئەو‌ناخوازێتتت‌‬ ‫کچەکەی‪‌،‬وەکو‌خۆی‌ل ‌بەسەر‌بكت‪‌،‬ئەو‌دەیەوێت‌بەلتۆی‌منتداڵی‌کتوڕەوە‪‌،‬پتكرەو‌شتوێنی‌بەلكتز‌بدتاك‌لەکۆمەڵرایەکتدا‌کە‌لتۆژیدی‌لكتز‌نەک‌‬ ‫لكزی‌لۆژیک‪‌،‬باهدەسیە‪‌.‬بەهم‌خۆشەویمیی‌باوک‌بۆ‌منداڵەکانی‌لەردەم‌مەرجدارەو‌لەخۆشویمتینیاندا‌پلەبەنتدی‌دەکتاك‌باشتیری ‌منتدا ‪‌،‬الی‌‬ ‫ئەو‌خۆشەویمیرینیانە‪‌‌.‬‬ ‫خۆشەویمیی‌باوک‌بۆ‌منداڵەکەی‌لۆژیدییەو‌ئەوەی‌دایدیش‌سۆزو‌لەڵچوونە‪‌.‬ئەگەر‌خۆشەویمیی‌کردارو‌چاالکی‌بكت‌نەک‌خاوەندارێیی‪‌،‬ئەوا‬

‫‌‌‌‬

‫رهی‌‪‌21‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 21‬‬

‫دروشدی‌رێد راوەکەی‌ئكدە‌(ئازادی‌بۆ‌ژن‪‌،‬بەخییاری‌بۆ‌کۆمەڵە)ە‪‌.‬بەهم‌بەڕێزان‌م ‌لەر‌ئەو‌رەژانە‌چاوم‌لە‌بابەەەکان‌لەسەر‌بەرنامەکتانی‌‬ ‫رەژی‌جیێانی‌منداهن‌دەکرد‌کە‌دروشدكک‌سرنجی‌زەر‌راکكشام‪(‌.‬یەکمانی‌بۆ‌ئافرەك‌یان‌ژن‪‌،‬بەخییاری‌بۆ‌منتداهن)‌کە‌ستەردێری‌بەرنتامەیەک‌‬ ‫بوو‌کە‌كیزبی‌شیوعی‌کوردسیان‌لە‌کەرکووک‌لەر‌بە‌بۆنەی‌‪7‬ی‌‪‌6‬سازیان‌دابوو ‪‌.‬‬ ‫چوندە‌لەر‌وەک‌دەزانی ‌یەکی‌مانری‌‪‌6‬یان‌بڵك ‌یەکی‌جوونی‌لەموو‌ساڵكک‌رەژی‌جیێانی‌منداهنەو‌بەو‌بتۆنەوە‌چەنتدی ‌ئالەنت ‌و‌ستكدینارو‌‬ ‫کاری‌رەژنامەوانی‌سەبارەك‌بە‌مافو‌کكشتەکانی‌منتداهن‌ستاز‌دەکرێتت‪‌.‬دەەتیقەن‌وەک‌یتادی‌‪8‬ی‌متارس‌کە‌رەژی‌جیێتانی‌ژنتانە‪‌.‬کە‌لەو‌رەژەش‌‬ ‫‌‬ ‫لەو‌رەژە‌ئامتادە‌دەکەنو‌لە‌شتكوەی‌ئالەنت ‌و‌ستكدینار‌و‌‬ ‫‌‬ ‫نزیک‌دەبینەوە‌لەموو‌كیزبەکان‪‌،‬رێد راوەکان‌ەەنانەك‌ەاکەکان‌خۆیتان‌بتۆ‌پكشتوازی‌‬ ‫نووسینی‌بابەكو‌شكعر‌و‌‪ ....‬رێز‌لەو‌رەژە‌دەگرن‪‌،‬بەهم‌لەر‌كەوەتوویەک‌دوایتی‌لتیچ‌شتیكک‌بە‌نتاوی‌پشتییوانی‌لە‌خەبتاەی‌یەکمتانی‌دەنرتی‌‬ ‫‌‬ ‫نامكنكت‌و‌ەا‌ساڵكدی‌دیدە‌لە‌سندوەی‌داوێ !!!‌بۆ‌یادی‌رەژی‌منداهنیش‌لە‌کۆمەڵراکانی‌رەژلەهەی‌ناوەراست‌لەر‌بەو‌شكوەیە ‌‬ ‫ئەگەر‌لكنتتدێک‌زیتتاەر‌دیتتقەك‌بتتدەی ‌بەو‌دوو‌بتتۆنەیە‌بۆمتتان‌دەردەکەوێ‌کە‌ئەو‌دوو‌ەتتوێژەی‌کتتۆمە ‌یتتانی‌ژنتتان‌و‌منتتداهن‌یەک‌چارەنووستتیان‌‬ ‫لەبوەو‌لەیە‪‌،‬لەر‌بۆیە‌کۆمەڵرای‌نكونەەەوەیی‌کارێدی‌وای‌کردوە‌کە‌رەژی‌ەایبەك‌بە‌خۆیان‌لەب ‌ەا‌النی‌کەم‌لەموو‌ستاڵی‌جارێتک‌وەبیتر‌‬ ‫کۆمەڵراکتان‌بە‌ەتایبەەی‌کۆمەڵرتا‌نادێدوکڕاەیدەکتتان‌بكنتنەوە‌کە‌دوو‌ەتوێژی‌متاف‌ختتوراو‌وجتودی‌لەیەو‌مەجبتور‌بە‌دان‌پكنتان‌بە‌مافەکانیتتان‌‬ ‫بدرێ ‪.‬‬

‫‌‬

‫لەر‌ئەوەش‌کە‌بۆ‌یەکەم‌جار‌لە‌ساڵی‌‪7121‬ی‌زایینی‌دا‌بە‌پكشنیاری‌کۆمەڵەی‌جیێانی‌ژنانی‌دێدوکڕاك‌ئەو‌رەژە‌یانی‌‪7‬ی‌مانری‌‪‌6‬بە‌ناوی‌‬ ‫رەژی‌جیێانی‌منداالن‌ناودێر‌کراوە‪‌،‬دەری‌دەخا‌کە‌ژنان‌لەر‌زوو‌بیریان‌لە‌پارێزگاری‌لە‌مافی‌منداالن‌کردەەەوە‪‌.‬دواەریش‌رێد تراوی‌نەەەوە‌‬ ‫و‌ژیانو‌سالمەەی‌منداالنی‌کردە‌یەکكک‌لە‌ئەولەوییەکانی‌ەكدۆشتانی‌ختۆی‪‌.‬وە‌‬ ‫یەکررەوەکان‌جرە‌لە‌پشیریری‌لەو‌پكشنیارە‪‌،‬پشیریری‌لە‌ماف ‌‬ ‫‌‬ ‫سەرئەنجام‌لە‌‪21‬ی‌نوامبری‌‪7181‬ی‌ زایینی‌دا‌کۆڕی‌گشیی‌رێد راوی‌نەەەوە‌یەکررەوەکان‌ئەساسنامەی‌متافی‌منتداهنی‌پەستەند‌کتردو‌بە‌پكتی‌‬ ‫متوو‌پكشتدەوەنەکانو‌لەو ‌و‌ەكدۆشتانی‌‬ ‫‌‬ ‫ئەو‌ئەساسنامەیە‌منداهنی‌لەموو‌جیێان‌مافەکانیان‌دەب ‌پتارێزراو‌بكتت‪‌.‬بەهم‌بە‌داخەوە‌ستەرەڕای‌لە‬ ‫کۆمەلرای‌جیێانی‌بۆ‌ئەو‌کارە‌لكشیا‌دەبینی ‌کە‌منتداهن‌یەكتك ‌لە‌بكبەشتیری ‌و‌بكدتافیری ‌ەتوێژی‌كۆمەڵرەكتان‪‌.‬لە‌زەربەی‌کۆمەڵراکتان‌دا‌‬ ‫دەبینرێت‌کە‌مامەڵەی‌نالەبارو‌خەراپ‌لەگە ‌منداهن‌دەکرێ‪‌.‬لە‌ئاکامی‌شەرو‌پیمبوونی‌ژینرەو‌باڵو‌بوونەوەی‌نەخۆشیە‌جۆراوجۆرەکان‌ساهنە‌‬ ‫بە‌میلیۆنان‌مندا ‌لە‌جیێان‌دا‌گیانیان‌دەکەوێیە‌مەەرسیەوەو‌دەمرن‪‌.‬‬ ‫دهیتان‌رووداوی‌‬ ‫رەژانته‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫و‌وهەەدا‌‌‬ ‫‌‬ ‫یەکكک‌لەو‌وهەتانەی‌کە‌لە‌وێتدا‌ژیتانی‌بەشتكدی‌زەر‌لە‌منتداهن‌لەو‌پەڕی‌خەراپتی‌دایە‌وهەتی‌ئكترانە‪‌ ‌.‬‬ ‫لته‬ ‫گته ‌‬ ‫نتدی‌لته‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫کی‌لته‌ ‌‬ ‫پكوه‬ ‫‌‬ ‫رپرستایه ‌‬ ‫ەییه‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫رک‌و‌به‬ ‫‌‬ ‫ی‌لیچ‌ئته‬ ‫ک‌ئه ‌‬ ‫وه‬ ‫هك‌وه ‌‬ ‫‌‬ ‫چی‌ده ‌‬ ‫سه‬ ‫ن‪‌،‬که ‌‬ ‫‌منداهندا‌روو‌دەدە ‌‬ ‫‌‬ ‫ندیی‌له ‌‬ ‫گه‬ ‫‌‬ ‫ناخۆش‌و‌دڵیهزێ ‌له‌ ‌‬ ‫پكوه‬ ‫‌‬ ‫و‌زەر‌بته‌لاستانی‌‌گتویی‌خۆیتان‌لت ‌داخنت ‌وخۆیتان‌لت ‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌‬ ‫ئهرکی‌خۆی‌نتازان ‌کە‌الیتان‌لت ‌بداەته‌ ‌‬ ‫ر‌شان‌نهب ‪‌،‬ئەسڵەن‌به‌‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫منداالن‌دا‌له‌ ‌‬ ‫سه‬ ‫‌‬ ‫دهرباز‌د‌هکا‪‌.‬ئەم ‌زەر‌ناچدە‌نكو‌ئامارو‌ئەرەامەکانەوە‪‌.‬پكم‌واب ‌لاوڕێیانی‌دیدەمان‌لەو‌بتارەوە‌زانیتاری‌زیاەرمتان‌دەدەنت ‪‌.‬ەەنێتا‌دەمتێەوێ‌‬ ‫‌‬ ‫ەمەکانم‌بەو‌جۆرە‌کۆەایی‌پ ‌بكنم‪ ‌:‬کاەكتک‌کە‌بتاس‌لە‌منتدا ‌دەکترێ‌دەبت ‌وەک‌ئیمتانكک‌باستی‌لت ‌بدترێ‌و‌چتاوی‌لكبدتری‪‌.‬ئینمتانكک‌کە‌‬ ‫پكوێمیی‌بە‌پكڕاگەیشینی‌زەرەرو‌چاوەدێری‌چاکیر‌لەیە‪‌.‬چوندە‌دالاەوو‌لە‌دەست‌وان‌دایە ‪‌.‬‬ ‫مندال‌بونەوەرێ ی‌پاك‌و‌بكرەردە‌لە‌كاەی‌چاو‌لەلكنانی‌بە‌دونیا‌دا‪‌،‬پیاوی‌دوارەژە‌بۆ‌لەلررەنی‌بەرپرسیارەەی‌ژیتان‪‌،‬بتۆیە‌شتایەنی‌لەمتو‌‬ ‫رێزو‌ەەەدیرێ ە‪ ‌.‬لەبەر‌چتاوەروانی‌دالتاەویەكی‌رەن‌و‌بە‌نترخ‌لكتی ‪‌،‬دەبتی‌لەمومتان‌كتارب ەی ‌و‌خەم تۆر‌بتی ‌بتۆ‌ەكرەیانتدن‌و‌پكرەیانتدنی‌‬ ‫منداهن‌و‌بەرەو‌لوە ەی‌سەركەوە ‌و‌پكش ەوە ‌بەرێیان‌ب ەی‬

‫رهی‌‪‌20‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 20‬‬

‫ئاسیی‌ژیانو‌پارووە‌نانەكەی‌خۆی‌رێرایەك‌لە‌ڕێراكانی‌ەوندوەیژی‌لەڵبژێرێ‪‌.‬‬ ‫‌‬ ‫بەداخەوە‌لەنكو‌خكزانتی‌كوردیتدا‌‌ەونتدوەیژی‌بەشتەرعیو‌ئاستایی‌كتراوە‪‌،‬كلیتووری‌بتاوی‌كۆمەڵراكەمتان‌ەونتدوەیژی‌دژ‌بەمنتداهنی‌كتردووە‌بە‌‬ ‫‌‬ ‫ی‌زهینتی‌و‌‬ ‫رده ‌‬ ‫روه ‌‬ ‫پته ‌‬ ‫خ‌بته‌ ‌‬ ‫بایته ‌‬ ‫کته‌ ‌‬ ‫ەته‌ ‌‬ ‫ناعه ‌‬ ‫و‌ەه ‌‬ ‫ئته ‌‬ ‫ەه‌ ‌‬ ‫یشتیوو ‌‬ ‫گه ‌‬ ‫لكشتیا‌نه ‌‬ ‫‌‬ ‫وه‌‌‬ ‫داخته ‌‬ ‫به‌ ‌‬ ‫کۆمەڵرای‌ئكده‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫كارێ ی‌رەواو‌ئەركك ی‌سەرشانی‌باوان‪‌‌.‬‬ ‫ی‌زهبر‌و‌زەن ‌و‌ئامۆژگاری‌له‌‌‬ ‫کاندا‌شكوه ‌‬ ‫‌‬ ‫ماڵه‌و‌ەوەاب انه‌‬ ‫ڵرا‌و‌بنه ‌‬ ‫‌‬ ‫لكشیا‌له‌ک ‌‬ ‫ۆمه‬ ‫‌‬ ‫و‌کارناسانه‌بدا‪‌.‬‬ ‫‌‬ ‫کی‌پمپۆڕانه‌‬ ‫‌‬ ‫شیوه ‌‬ ‫یه‬ ‫لزری‌منداڵەکان‌به‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ڵک‌وهر‌دەگرن‪‌.‬‬ ‫کردن‌که ‌‬ ‫‌‬ ‫رده‌‬ ‫روه ‌‬ ‫شیوازی‌کۆنی‌په ‌‬ ‫‌‬ ‫هك‌له‌‬ ‫‌‬ ‫ن‌ده ‌‬ ‫سه‬ ‫و‌خاوه ‌‬ ‫‌‬ ‫زانای‌لهمووشیزان)‌‬ ‫‌‬ ‫کاندان‌وهکوو‌(‬ ‫‌‬ ‫و‌گه ‌‬ ‫وره‬ ‫وامه‌ ‌‬ ‫رده ‌‬ ‫سهر‌مندا ‌به‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫وشتیی‌ژیتانی‌رەژئاوایتهکان‌خۆیتان‌بە‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫رگ‌و‌ره‬ ‫‌‬ ‫دەبەر‌کردنتی‌جتل‌و‌بته‬ ‫‌‬ ‫کان‌دەیتانێەوێ‌بە‌‬ ‫دهچت ‪‌،‬گته‌ ‌‬ ‫وره‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫و‌نتوێ‌بوونته ‌‬ ‫‌‬ ‫موو‌شیكک‌به ‌‬ ‫ره‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫مڕە‌له‬ ‫‌‬ ‫ئه‬ ‫بتنە‌دیدیتتاەۆرێدی‌دڵمتۆز‌و‌عاشتتب‪‌،‬کته‌‌نایتتانێە‌وێ‌منتداڵەکان‌لتته‌‌جتته‌غزی‌‬ ‫دەگەڕێتنەوە‌ستته‌ر‌منتتدا ‌ده‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫بتههم‌کتته‌‌‬ ‫مرەڤتی‌ستتەردەم‌نیشتان‌بتتدەن‪‌ ‌.‬‬ ‫فهرمانبتته‌رێیی‌ئتته‌وان‌خۆیتتان‌ده‌ربتتاز‌بتتدەن‪ ‌.‬لە‌ئاکتتامی‌ئەو‌شتتكوە‌پەروەردەیەش‌دا‌بكشتتک‌نایەکمتتانی‌و‌ەونتتدوەیژی‌نەستتل‌بە‌دوای‌نەستتل‌دا‌‬ ‫‌‬ ‫دەگوازرێیەوە ‪‌.‬‬ ‫بۆیە‌دەب ‌ئكدەی‌ژنان‌وەک‌دایدی‌منداهن‌و‌وەک‌ەاکی‌گەورەی‌کۆمەڵرا‪‌(،‬لەر‌چەنتد‌لە‌بتاری‌نایەکمانیشتەوە‌کكشتەی‌زەرمتان‌لەیە‌و‌رەنترە‌‬ ‫كەولەکاندان‌یان‌پكشنیارەکاند ان‌لە‌الیەن‌کۆمەڵراوە‌لە‌سەرەەا‌دا‌بەو‌جۆرە‌وەرنركرێت‌و‌لەر‌وەلا‌ژنان‌متافكدی‌زەر‌کەمدتان‌بتۆ‌رەل‌گكتران‌‬ ‫وەک‌ەاکكدی‌کۆمەڵرە‌پی‌دەدرێ)‌ ‪،‬بەهم‌دیمتانیش‌دەبت ‌‌ئەو‌زەروورەەە‌ببینتی ‌کە‌پكویمتیە‌ئتا ‌و‌گتوڕ‌بە‌ستەر‌پەروەردە‌کتردن‌و‌لەر‌وەلتا‌‬ ‫دیارە‌ئەو‌خەباەەش‌رێک‌وەک‌خەباك‌بۆ‌یەکمتانی‌نكتوان‌ژنو‌پیتاو‌لە‌کۆمەڵرتا‌دا‌لەر‌‬ ‫‌‬ ‫کلیوری‌ەوندوەیژی‌مرەر‌لە‌دژی‌مرەر‌دا‌پكک‌بكت‪‌‌.‬‬ ‫کاری‌ژنان‌یان‌رێد راوەکانی‌منداڵپارێز‌نتیە‪‌.‬کە‌ئتیدە‌وەک‌ژن‌زەروورەەەکەمتان‌بیتنەوە‪‌،‬بەو‌مانتایە‌نتیە‌کە‌لەر‌ئتكدەش‌‌لەو‌ئتا ‌و‌گتوڕە‌دا‌‬ ‫خەبتتاك‌بدەی ت ‌و‌ەوربتتانی‌بتتدەی ‪‌،‬بەڵدتتو‌ دەب ت ‌كەول‌بتتدەی ‌سیمتتیدی‌بەڕیتتوەبەریی‌وهك‌وادار‌بدەی ت ‌کە‌رەڵتتی‌ستتەرەکی‌لە‌پكدێكنتتانی‌ئەو‌‬ ‫گۆڕانەدا‌بركڕێت‪‌،‬چووندە‌لەموومان‌دەزانی ‌کە‌دەسەهەی‌یاسا‪‌،‬دامودەزگاو‌میدیاو‌ئورگانەکانی‌پەروەردەی‌لە‌بەردەستیدایە‌و‌لكتزی‌ستەپاندن‌‬ ‫و‌جكریرکردنی‌گۆڕانیشی‌لەیە‪‌.‬دەسەهك‌ئەگەر‌ب یێەوێ‌دەەوانكت‌کولیووری‌نەشیاو‌ەەدەغە‌بداك‌و‌کولیووری‌شیاو‌جكریر‌بداك‪‌.‬کولیوورێک‌کە‌‬ ‫مرەڤەکان‌ەكیدا‌وەک‌مرەر‌مامڵە‌لە‌گە ‌یەکیری‌بدەن‪‌،‬و‌خەڵدانكدی‌مرەڤدەست‌و‌ژیاندەست‌و‌بەویژدان‌پەروەردە‌بدتاك‪‌.‬دیتاریدردنی‌یاستای‌‬ ‫مرەڤدەسیانە‌دەب ‌لە‌سەر‌بنەمای‌بایەخە‌مرەییەکان‌ و‌پكتوەری‌ستیانداردە‌جیێانییەکتانی‌متافی‌مترەڤەوە‌بكتت‌نەک‌لەستەر‌شتكوەی‌ەەمەن‌یتان‌‬ ‫رەگەزەوە‪‌.‬‬ ‫دیارە‌ئەگەر‌ئكدە‌زەرەر‌باسی‌زەبرو‌زەن ‌ و‌رەوشی‌ناڵەباری‌ژیانی‌منداالن‌لە‌کۆمەلرای‌دواکەوەوو‌دا‌دەکەی ‌ئەو‌مانتایەش‌ناگەیەنكتت‌کە‌لە‌‬ ‫مافیاییتهکان‪‌،‬یتا‌‬ ‫‌‬ ‫کانیش‌دا‪‌،‬ەاەدته‌‬ ‫‌‬ ‫پكشده ‌‬ ‫وەووه‬ ‫ڵره‌ ‌‬ ‫کۆمه ‌‬ ‫بە‌پكچەوانەوە‌له‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫کۆمەڵرا‌پكشدەوەوەکان‌دا‌لیچ‌لەڕەشەیەک‌لە‌سەر‌منداالن‌نەب ‪‌.‬‬ ‫ەی‌نائتهمنی‌‬ ‫‌‬ ‫ن‌و‌به‌ ‌‬ ‫ەایبته‬ ‫‌‬ ‫دا‌دروست‌ده ‌‬ ‫که‬ ‫‌‬ ‫ڵره‌‬ ‫کۆمه ‌‬ ‫منی‌له‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‪‌،‬ەووشی‌جۆرێک‌جنوون‌دهب ‪‌،‬نائه‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫روونی‌و‌لۆکاری‌دیده‬ ‫‌‬ ‫لۆی‌ده‬ ‫به‌ر‌‬ ‫له‌ ‌‬ ‫سانكک‌که‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫که‬ ‫کته‌منتداالن ‪‌،‬پكتک‌دیتن ‪ ‌.‬لەر‌بتۆ‌ندتوونە‌ئەو‌رووداوەی‌کە‌متاوەیەک‌لەمەو‌پتكش‌لە‌یەکكتک‌لە‌ئایالەەەکتانی‌‬ ‫ڵرته‌ ‌‬ ‫بۆ‌الوازەری ‌ەویژی‌کۆم‌ه ‌‬ ‫ئەمریدا‌رووی‌داو‌نەفەریک‌بە‌چەک‌دەسیرێژی‌کردە‌سەر‌ەوەابیانی‌ەوەان انەیەک‌و‌چەندیدن‌ەوەابی‌کوشت‪‌.‬‬ ‫منییهەی‌منتداهن‌ب تۆن‌‬ ‫ئه ‌‬ ‫جۆرێک‌مشوور‌له‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫ەی‌منداهن‌بپارێزن‌و‌به‌‬ ‫‌‬ ‫ورهکان‌ناچار‌بدرێ ‪‌،‬ئه‌ ‌‬ ‫منیه‬ ‫دا‪‌،‬دهب ‌گه‌ ‌‬ ‫ەانه‌ ‌‬ ‫و‌كاڵه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫مووی‌ئه‬ ‫هم‌له‌ ‌‬ ‫له‬ ‫به ‌‬ ‫‌‬ ‫ستههك‌و‌‬ ‫و‌ده ‌‬ ‫ڵرته‌ ‌‬ ‫کۆمه ‌‬ ‫وه‌ ‌‬ ‫ن‪‌،‬بەڵدتوو‌ئته ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫خۆیان‌بدته‬ ‫بنه‌ەوربانی‪‌.‬چوندە‌لەموومان‌دەزانی ‌کە‌منداهن‌ناەوان ‌داکۆکی‌له‌‌‬ ‫لاسانی‌نه ‌‬ ‫‌‬ ‫وا‌به‌‬ ‫که‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫هم‌لته‌‬ ‫‌‬ ‫دهست‪‌ ‌.‬‬ ‫به‬ ‫ی‌دالاەوو‌بررنه‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫رده‌بدرێ ‌بۆ‌ئه‌ ‌‬ ‫وه‬ ‫روه ‌‬ ‫بی‌په ‌‬ ‫وان‌ده ‌‬ ‫ئه ‌‬ ‫مافی‌ژیانه‪‌،‬بپارێزن‪‌ ‌.‬‬ ‫‌‬ ‫وان‌که‌‬ ‫‌‬ ‫رهەایییری ‌مافی‌ئه‌‬ ‫ورهکان ‌که‌‌دەب ‌سه‌ ‌‬ ‫گه ‌‬ ‫‌‬ ‫بدهن؟‬ ‫ژیانیان‌بدرێ‪‌،‬ئایا‌دهەوان ‌خۆیان‌بۆ‌دالاەوو‌ئاماده‌‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫له‌‬ ‫شه‌ ‌‬ ‫ره ‌‬ ‫له ‌‬ ‫مندا‪‌،‬که‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫جیێانكدی‌نائه‬

‫رهی‌‪‌17‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫مهی‌‪‌2172‬کوردی‌‌‪‌‌/‬مارچی‌‪2172‬ی‌زایینی‌‌‌‬ ‫شه ‌‬ ‫ره ‌‬ ‫ژماره‌‪‌ ‌ ‌‌6‌:‬‬ ‫‌ ‌‬

‫‌‪Page : 17‬‬

‫دەگرێیەوە‌بۆ‌چاالک‌بوونی‌کورد‌لە‌لەموو‌بارەکانەوەبۆ‌کەم‌کردنەوەی‌ئازاری‌ەارەمانەکانی‌گەل ‪‌ .‬‬

‫‪‌-5‬رێد متتینی‌خۆپیشتتاندان‌‌لەب ەر‌دەرکتتی‌ستتفارەەی‌ئكتتران‌و‌پارلەمتتان‌و‌وەزارەەتتی‌دەروەی‌‌لە‌لەموووهەتتانی‌دێدوکراەیتتک‌ودانتتی‌نتتتامەی‌‬ ‫خۆپیشاندران‌‌بۆ‌راگیرانی‌لە‌سكدارەدان‌ورزگاری‌زیندانیانی‌سیاسی‌و‌مەدەنی‌‌کوردسیانی‌ئكران‪‌ .‬‬ ‫‪‌-6‬پیوەندی‌دایدی‌كیزب‌ورید راوەکانی‌سیاسی‌لە‌گە ‌نوێنەرانی‌رید راوی‌نەەەوە‌یەکررەووکان‌و‌ئەكدەد‌شەلید‌نوێنەری‌ئەم‌رید راوە‌بتۆ‌‬ ‫مەسەلەی‌ماڤی‌مروف‌لە‌ئكراندا ‪‌.‬‬ ‫لەمووی‌ئەوخاهنەی‌باس‌کرا‌پكویمیە‌بۆ‌بە‌ئەنجامدانی‌و‌رزگاری‌پاڵەوانەکانی‌کورد‌لە‌چاڵە‌رەەشەکانی‌رێژیدی‌‌سەدەکانی‌نكوەراست‌بدتار‌‬ ‫بكننی ‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫لەنراوەلەنووکەیەکان ‪‌:‬‬ ‫‌‬

‫لەر‌ئیمیا‌زیاەر‌لە‌‪ ‌51‬چاهکی‌سیاسی‌ومەدەنی‌‌بندکراوە‪‌،‬کە‌كوکدی‌سكدارەیان‌بەسەر‌داسپاوە‌چاوەرێی‌لە‌سكدارەدان ‌‪،‬لەمالەنری‌و‌لەو ‌‬ ‫وەكدوشانی‌بە‌بەرنامە‌زەر‌کاریرەری‌بۆ‌پاراسی ‌و‌رزگاری‌ئەوانە‌لەیە‪‌.‬لەر‌لە‌ماوەی‌‪‌6‬مان ‌دا‌گوویتا‌‪‌712‬کەس‌لە‌رەژلەهەتی‌کوردستیان‌‌‬ ‫گیراون‌و‌دەب ‌لەموو‌لەوڵكدی‌‌گونجاوو‌بۆ‌پاراسی ‌ورزگاری‌ئەوانە‌‌بدرێ‪‌.‬‬ ‫نتتاب ‌رێرتتا‌بتتدرێ‌‌‌کە‌لە‌ستتكدارەدانی‌فەرزاد‌کەمانرەرکتتان‌ولاورێیتتانی‌و‌گروپتتی‌‪‌51‬الوی‌جتتواندەرگی‌مەلابتتادی‌کە‌پتتیش‌ودوای‌ئەوانتتیش‌‌‬ ‫دووگروپ‌لە‌سكداە‌دراون‌دووپاك‌و‌چەندپاك‌بكیەوە‌دەبت ‌کتارێدی‌زەر‌و‌کەمپینتی‌جوراجتور‌ومتانررەنی‌بەربتاڵو‌لە‌دەروە‌رێدب ترێ‌کە‌رێتژیم‌‬ ‫نەوێتترێ‌بەو‌شتتكوەیە‌درێتتژە‌‌بە‌جەنایەەەکتتانی‌بتتداك‌‌‪‌.‬دەب ت ‌دایتتم‌لەنرتتاو‌بتتۆ‌لەەتتاودانی‌جەنتتایەك‌وئەشتتدەنجە‌و‌ستتكدارەکانی‌و‌کتتردوە‌‬ ‫ەیزەونەکانی‌بێاویشیرێ‌کە‌‌ببكیە‌لٶی‌‌شەرمەزاری‌و‌ریموایی‌زەری‌ریژیم‌‌لە‌ئاسیی‌جیێانیدا‪‌ .‬‬ ‫‌‬

‫رهكیدی‌‬ ‫كبووبه‌ ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫مه‬ ‫‌‬

‫لە‌زەربەی‌وهەانی‌رەژلەهەی‌و‌ناواچەکانی‌جیێان‪‌،‬ژن‌جكرە‌و‌و‌پكرەیەکی‌شتیاوی‌نتیە‌‬

‫و‌دەچەوسكیەوە ‪‌.‬‬ ‫لەو‌کۆمەڵرایتتانەدا‌ژن‌وەکتتوو‌نیتتوەمرەر‌و‌ەەنتتانەك‌لەوەش‌کەمیتتر‌كیمتتابی‌بتتۆ‌دکتترێ‪‌،‬‬ ‫کەسایەەی‌ژن‌خراوەەە‌ژێر‌پرسیار‌و‌لە‌جەولەری‌خۆی‌دوور‌کراوەەەوە‪‌،‬وەک‌کاه‌چاوی‌‬ ‫لكدەکەن‌و‌خەسار‌دەبا‌و‌لە‌ژیانی‌سیاسی‌و‌کۆموهیەەی‌دوور‌دەخرێیەوە‪‌‌.‬‬ ‫دیارە‌باری‌کولیوری‪‌،‬ئاینی‌و‌دواکەوەوویی‌کۆمەڵراش‌لكرەدا‌دەور‌دەبین ‪.‬‬

‫‌‬

‫رهی‌‪‌19‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 19‬‬

‫بۆ بەرنامەی نۆروێژ لە یادی رۆژی جیهانی منداالن‬

‫‌‬ ‫بەڕێزان‪‌،‬خوشدان‪‌،‬برایان‪‌،‬مندالە‌جوانەکان‪‌،‬ئەو‌کاەەەان‌باش!‌‬ ‫زەر‌خۆشتحاڵم‌کە‌لە‌وەلتا‌بتتۆنەیەک‌دا‌کە‌بتۆنەی‌رەژی‌جیێتانی‌منتتداهنە‌لە‌دەوری‌یەک‌کتۆ‌بتتووینەەەوە‌و‌‬ ‫دەمانێەوێ‌لكندیک‌باسو‌بابەك‌لەسەر‌ئەو‌ەتوێژە‌بكنتیە‌گتۆڕێ‪ ‌.‬لە‌پكشتدا‌دەمتێەوێ‌زەر‌سپاستی‌کتۆمییەی‌‬ ‫‌‬ ‫نۆروێژی‌یەکكیی‌ژنانی‌دێدوکڕاەی‌کوردسیان‌بدەم‌کە‌ئەرکتی‌میوانتداری‌ئەو‌بەرنتامەیەی‌ەەەەبتوو ‌کتردوەو‌‬ ‫لەروەلا‌سپاسی‌ئكوە‌بەڕێزانی‌بەشداریش‌دەکەم‌کە‌بە‌دەن ‌بانرەوازیەکەمانەوە‌لاەون‪‌.‬‬ ‫لە‌راسیی‌دا‌کۆمییەی‌دەرەوەی‌یەکكیی‌ژنتانی‌دێدتوکڕاەی‌دێدتوکڕاەی‌کوردستیان‌بتۆ‌بەرنتامەی‌ستاڵی‌‪2172‬ی‌‬ ‫خۆی‪‌،‬لە‌مانری‌دێمامبری‌‪‌2172‬دا‌بە‌شكوەی‌پاڵیاکی‌کۆ‌بۆوە‌و‌لەسەر‌پرەژەی‌ئەممالی‌ساو‌بۆوە‪‌.‬بڕیتار‌‬ ‫درا‌کە‌ئەوستا ‌لە‌لەر‌چتوار‌کۆمییەکتتانی‌یەکكیتی‌ژنتتانی‌دێدتوکڕاەی‌کوردستیان‌(نتتۆروێژ‪‌،‬ستوئكد‪‌،‬فینالنتتدو‌‬ ‫داندارک)‌بەرنامەی‌لاوبەش‌ساز‌بدرێ ‪‌.‬چەند‌بۆنەی‌مكژووی‌بۆ‌چاالکیە‌لاوبەشانە‌پكشنیار‌کران‌کە‌یەک‌لەوان‌‪7‬ی‌‪‌6‬رەژی‌جیێانی‌منداالن‌‬ ‫بوو‪ ‌.‬لەر‌ئەو‌کاك‌مەكبوب‌خانم‌وەک‌بەرپرسی‌کۆمییەی‌نۆروێژ‌و‌ئەندامی‌بەڕێوەبەری‌کۆمییەی‌دەرەوە‪‌،‬پكشنیاری‌ئەو‌بۆنەیەی‌کرد‌کە‌ببكیە‌‬ ‫بەرنامەی‌ئكرە‌و‌بە‌خۆشیەوە‌ئكمیا‌لە‌خزمەك‌ئكوەی‌بەڕێز‌دای ‪‌.‬‬ ‫رەنتترە‌زەربەەتتان‌ئەو‌پرستتیارەەان‌بتتۆ‌ستتاز‌ببكتتت‌ک ە‌بتتۆچی‌ئتتكدە‌وەک‌رێد تتراوی‌ژنتتان‌رەژی‌جیێتتانی‌منتتداهندان‌بتتۆ‌بەڕێتتوەبردنی‌چتتاالکی‌‬ ‫لەڵبژاردوە؟‌‬ ‫ئەگەر‌گتتوێ‌بیمتتی‌لەر‌لەواڵیدتتی‌وهەتتانی‌شتتەڕ‌لكتتدراو‌دەبتتی ‌لەمیشتتە‌دەبیمتتی ‌کە‌دەڵتتك ‌زەربەی‌ەوربانیتتان‌ژن‌و‌منتتداڵ ‪‌،‬یتتان‌لە‌زەربەی‌‬ ‫بابەكو‌ەمەی‌گەورەپیاوانی‌مكژوو‌دا‌دەخوێنینەوە‌کە‌دەڵك ‌ژن‌‌و‌مندا ‌گەورەەری ‌خەسارەەیان‌بینیوە‪.‬‬ ‫‌‬ ‫ئەگەریتش‌بدتانێەوێ‌باستی‌كۆمەڵرتاكەی‌خۆمتان‌بدەیت ‌دەبینتی ‌کە‌ختاوەنی‌مكژوویەكتی‌دوورو‌درێتژێ ‌لە‌پیتادەكردنی‌ەونتدوەیژی‌دا‌بەلەمتتوو‌‬ ‫جۆرەكتتانییەوە‪‌‌،‬بە‌داخەوە‌زەرەتتری ‌ەورستتایی‌لەمتتوو‌ئەو‌ەونتتدوەیژییانەش‌دەكەوێتتیە‌ستتەر‌ژن‌ومن تدا ‌بە‌گشتتیی‌‪‌.‬لە‌ئاکتتام‌دا‌ئاراستتیەكانی‌‬ ‫ەوندوەیژی‪‌,‬ئەو‌ەوێژانە‌یانی‌ژنان‌و‌منداهن‪‌،‬پەییاپەییا‌دەكا‌بە‌ەوێژێ ی‌الوازو‌بكێكز‌و‌بكئترادە‌و‌لە‌نیێتایەك‌دا‌فڕێیتان‌دەداەە‌پەراوێتزی‌‬ ‫كۆمەڵراوە‪‌.‬‬ ‫کە‌بنیاەنان‌وە‌یان‌وێران‌کردنی‌وهك‌و‌گەلی‌لە‌دالاەوو‌دا‌‬ ‫‌‬ ‫مندا ‌کە‌بە‌میوەی‌ناو‌ما ‌دەژمكردرێت‪‌،‬ئەو‌سەرکردەو‌بە‌لیددەك‌و‌ئەو‌کەسەیە‌‬ ‫بە‌دەستتیەوەیە‪‌.‬ئەوەش‌دەگەڕێتتیەوە‌ستتەر‌ئەو‌زەمەن‌ و‌بتتارودەخەی‌کە‌ئەو‌یتتانی‌منتتداڵەکەی‌ەكتتدا‌گەورە‌دەب ت ‌و‌پەروردە‌دەکتترێ‪‌.‬بتتۆیە‌دەب ت ‌‬ ‫لەمیشە‌كەول‌بدەی ‌کە‌فەزایەکی‌وا‌موناسیب‌بۆ‌پەروەردە‌کردنی‌مندالەکاندان‌پكتک‌بكنتی ‌کە‌لەر‌لە‌ئكمتیاوە‌دەستت‌بە‌بنیاەنتانی‌داورەژی‌‬ ‫گەلو‌نیشتیدان‌بدەیت ‌و‌نەوەیەکتی‌ەەندروستتت‌پكبرەیەنتتی ‪‌.‬كەول‌بتدەی ‌لەر‌لە‌نتتاو‌بنەمتاڵەوە‌دەستتت‌پیتتبدەی ‌ەتاکوو‌دەگتتاەە‌ناوەنتتدەکانی‌‬ ‫‌‬ ‫خوێندن‌و‌ئاکادیدیاو‌دامەزراوەکان‪‌.‬‬ ‫بكشک‌ئەوەش‌کارێدی‌ئاسان‌نیەو‌خەبتاەكدی‌بەردەوامتی‌دە وێتت‪‌،‬چتوندە‌بە‌داخەوە‌دەەتوانی ‌بڵكتی ‌كە‌پەروەردەی‌غەڵەك‌و‌کلیتوری‌کتۆنی‌زا ‌‌‬ ‫وای ردووە‌کە‌سییدكدی‌وا‌لە‌کۆمەلرا‌دواکەوەوەکان‌دا‌یەک‌لەوان‌کۆمەڵرای‌کوردەواری‌خۆمان‌رەن ‌بررێ‌کە‌خەڵد‌بۆ‌وەدەسیێكنانی‌كەمیری ‌‬

‫رهی‌‪‌18‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 18‬‬

‫چاالکانی‌مافی‌مرەر‪‌،‬ئەوانەی‌کە‌گرینرتی‌بە‌کۆمەڵرتایەکی‌دادپەروەرانە‌دەدەن‪‌،‬پكیتان‌وایە‌لە‌کۆمەڵرتایەکی‌عتادهنە‌و‌ئینمتانیدا‌دەبت ‌ژن‌‬

‫شان‌بەشانی‌پیاوان‌لە‌کار‌داب ‌و‌نەەش‌ورەڵی‌دیار‌بە‌ژنان‌بردێ‪‌.‬‬ ‫لە‌ژەمارەیەک‌ وەهەانی‌رەژلەهەی‌نكوەراست‪‌،‬بە‌ەایبەەی‌وەهەانی‌دیدیاەۆری‌و‌ئیمالمی‪‌،‬لەواندا‌کۆماری‌ئمالمی‌ئكران‌یەکكک‌لەو‌وهەانەیە‌‬ ‫نەەەنیا‌نایان‌لەوێ‌پالن‌و‌پرەژەی‌گونجاو‌بۆ‌سەرکەوە ‌و‌پكشدەوەنی‌ژنان‌دابنك ‪‌،‬بەپكچەوانە‌لەموو‌لوڵكک‌دەدەن‌کە‌ژنان‌برەرێنەوە‌بتۆ‌‬ ‫ناو‌ما ‌و‌ەەنیا‌ژن‌کاری‌پكراگەیشی ‌ب ‌و‌بەس‪‌.‬‬ ‫زەر‌ئافرەەی‌ب ‌گوناح‌بە‌بیانوی‌شەرف‌و‌نامووس‌گیان‌ل ‌دەسیكندرێ‌وبەشكدی‌بەرچاویش‌لەوان‌سەنرەسار‌دەکرێ ‪‌.‬‬ ‫ئەوەی‌کە‌گرینرەو‌دەب ‌بایەخی‌پ ‌بدرێ‪‌،‬ەەربیەەی‌دروسیە‌کە‌دەب ‌‌بە‌شكوەیەکی‌سیمیداەیک‌وبە‌لاوکاری‌میتدیایەکی‌ستالم‌بە‌رەوپتكش‌‬ ‫بچ ‪‌.‬‬ ‫دیارە‌ەوندوەیژی‌دیاردەی‌مەنفی‌ل ‌کەوەۆەەوە‌و‌ەەك‌ەازانجی‌بۆکۆمەڵراو‌بنەماڵەکان‌نەبووە‪‌.‬‬ ‫لە‌زەربەی‌وهەتتانی‌دێدوکراەیدتتدا‪‌،‬کە‌نتتۆروێژو‌ستتوێد‌ندوونەلتتایەک ‌لەو‌وەهەتتانە‌کە‌لەم‌ژن‌لەوڵتتی‌جیتتدی‌بتتۆ‌بەروپكشتتچوون‌داوە‪‌،‬لەم‌‬ ‫سیمیەمی‌وەهك‌پشییوانی‌سەرەکی‌بوون‌و‌لەروەلا‌پیاوانیش‌لاوکارو‌یارمەەیدەری‌ژنان‌بوون‌و‌لەن‪‌.‬‬ ‫لەموومان‌دەزانی ‪‌،‬ئەگەر‌ەوانای‌جمدی‌ژنانی‌لكدەرکەی‌و‌رێرا‌بۆ‌پكشدەوەنی‌ژنان‌خۆش‌بدرێ‪‌،‬لەر‌وەک‌لە‌مكژوودا‌نیشتان‌دراوە‌وئكمتیاش‌‬ ‫لە‌بەر‌چاوانە‪‌،‬ژنان‌دەەوان‌رەلی‌بەرجاویان‌لەبی ‪‌.‬‬ ‫لە‌ئكراندا‌ئاسیی‌‌سەرکەوەنی‌ژنا ن‌لە‌دانیشراکان‌لە‌پكاوان‌زەرەرە‪‌،‬لە‌باشوری‌کوردسیان‌لە‌گە ‌زەر‌کەم‌و‌کۆری‪‌،‬ژنان‌ەوانیویانە‌لكندێ‌‬ ‫سەرکەوە ‌بە‌دەست‌بكن ‪‌،‬لەگە ‌گلكی‌و‌رەخنەمان‌لە‌بەشكک‌لە‌پیاوان‪‌،‬سپاسی‌خۆمان‌ئاراسیەی‌زەربەیان‌دەکەی ‌کە‌لاوکتارو‌یتارمەەی‌دەر‌‬ ‫بوون‌و‌لەن‪‌.‬‬ ‫بەو‌لیوایەی‌کە‌مافی‌ژ نان‌لە‌لەموو‌کۆمەڵراکان‌بپارێزرێ‌و‌کۆمەڵرای‌کوردیش‌وەک‌گەالنی‌دێدوکراەیدی‌جیێتان‌لەو‌بتارەوە‌پكشتدەوێ‌و‌نتی‌‬ ‫کورد‌کەمیری ‌خەسارو‌زیانی‌لەو‌بارەوە‌لەب ‪‌.‬‬ ‫بە‌لیوای‌سەرکەوەنی‌کۆمەڵرایەکی‌عادهنە‌و‌وەهەكدی‌دێدوکراەیدیش‌کە‌کورد‌ەكیدا‌بایەخ‌و‌ئەرزشی‌ژن‌بزانیت‪‌.‬‬

‫‌‬

‫‌‬ ‫‌‬

‫رهی‌‪‌16‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 16‬‬

‫‌‬

‫‪‌-7‬کوردبوون‌‬ ‫‪‌-2‬موسلدانی‌سوونی‌و‌یارسان‌بوون‌‬ ‫‪‌-2‬خەباەدار‌‌بۆ‌‌ئازادی‌و‌مافی‌نەەەوەیی‌بوون‌‬ ‫‌‬

‫بە‌داخكدتتی‌گەرانەوە‌ناپەستتەندەری ‌ونالەبتتارەری ‌شتتكواز‌‌بە‌دژی‌زینتتدانیانی‌سیاستتی‌ومەدەنتتی‌کتتورد‌‌بە‌کتتار‌دەلكنتتدرێ‌‪.‬لەگەل‌ئەوەش‌ئەو‌‬ ‫کەستتتانە‌بە‌بتتت ‌لەبەرچتتتاوگرەنی‌ئەو‌لەمتتتوو‌لەرەشتتتە‌وزەبتتتروزەنرە‌‪‌،‬ەارەمانتتتانە‌بەرامتتتبەر‌بە‌داگیرکەرانتتتی‌کوردستتتیان‌راوستتتیاون‌و‌ئتتتازار‌‬ ‫وئەش ن جەیان‌بە‌گیان‌کریوە‌و‌ب ‌باکانە‌لەسەر‌ئامانجەکانیان‌سوورن‌و‌چۆکیان‌دانەداوە‌و‌چیروکی‌بەرخوادن‌ونەبەزیان‌بۆ‌نەسلەکانی‌دوارەژ‌‬ ‫نووسیوەەەوە ‪‌.‬‬ ‫بە‌داخكدتتی‌گەرانەوە‌پتترش‌وبتتاڵوی‌كیزبەکتتانی‌رەژلەهەتتی‌کوردستتیان‌و‌لاوکتتاری‌نەکردنیتتان‌لەگە ‌یەکیتتر‌‪،‬کتتاریرەری‌زەری‌لەستتەر‌کتتۆمەهنی‌‬ ‫خەڵدتتی‌رەژلەهەتتی‌کوردستتیان‌‌بە‌ەتتایبەك‌زینتتدانیانی‌سیاستتی‌و‌مەدەنتتی‌دانتتاوە‌ورێتتژیم‌دژی‌گەلتتی‌کومتتاری‌ئكمتتالمی‌باشتتیری ‌کەڵدتتی‌لەو‌‬ ‫باردودوخە‌نالەبارە‌وەرگرەووە‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫ئەو‌ئەرکانە‌کە‌دەکەوییە‌سەر‌شانی‌خەڵک‌و‌كیزب‌ورێد راوەکانی‌و‌ەاکەکانی‌کورد‪‌ :‬‬ ‫‌‬

‫‪‌-7‬پشییوانی‌لە‌زیندانیان ی‌سیاسی‌و‌مەدنی‌ئەرکی‌نەەەوەیی‌لەر‌کۆمەلرایەکە‌‪‌،‬کاەكک‌دەبكنرێ‌مروڤكک‌گیانی‌خۆی‌فیدای‌‌‌‬ ‫نەەەوەکەی‌دەکا‌لەبەرامبەریشدا‌چاوروان‌دەکرێ‌کە‌ئەو‌خەڵتدەش‌پشتییوانی‌لت ‌بتدەن‪،‬و‌بە‌دەستەهەی‌نیشتان‌بتدەن‌کە‌ئەوانە‌رەڵەی‌ئتكدەن‌‬ ‫وریرەەان‌پی‌نادرێ‌کە‌بە‌ئاسانی‌بریاری‌کوشی ‌و‌ لیتدان‌و‌گترە ‌دەربتدەن‌ونیشتانبدرێ‌کە‌خەڵتک‌بە‌ەەواوی‌لیتزی‌ختۆیەوە‌پشتییوانی‌ئەو‌‬ ‫کەسانەیە‌و‌لەەرشەکانی‌لەالی‌ئەوان‌بای ی‌نییە ‪‌.‬‬ ‫‪ ‌-2‬ئەرکی‌كیزب‌ورێد راوەکانی‌سیاسی‌ئەوەیە‌کە‌لە‌رێرای‌میدیا‌و‌رێد راوەکانیان‌دەنری‌کپدراوی‌زیندانیانی‌سیاسی‌و‌مەدەنی‌‌لەم‌بە‌گۆی‌‬ ‫لەموو‌ خەڵک‌برەیەن ‌و‌لەم‌رێد راوەکانی‌ل ‌بووردنی‌نكونەەەوەی‌و‌مافی‌مروڤی‌جیێانی‌لە‌لەموو‌ئەو‌ناكەەیانە‌کە‌بەنیمتبەەیان‌دەکترێ‌‬ ‫ئاگادار‌بدەنەوە‪ ‌.‬لەروەلا‌کاری‌جیدی‌بتۆ‌نەلیشتینی‌لەمتوو‌کكشتە‌و‌ناکۆکیەکتانی‌نكوخۆیتان‌‌بتدەن‌کە‌ەەبتایی‌و‌‌لاوکتاری‌‌کتاریرەری‌زەری‌‌‬ ‫لەیە‌بۆ‌ئەوەی‌باشیری ‌خزمەك‌بە‌زیندانیانی‌سیاسی‌ومەدنی‌و‌لەمووی‌کورد‌بدرێ ‪‌.‬‬ ‫‪ ‌-2‬ەاکەکانی‌کورد‌کە‌نكو‌خوو‌ودەروەی‌کوردسیان‌زەر‌کاریان‌لەدەست‌دێ‌کە‌دەەوانی ‌بلك ‌لە‌ناوخوو‌لە‌بتاری‌متادی‌و‌مەعنتووی‌یارمەەیتدەر‌‬ ‫وپشییوان‌زیندانیانی‌سیاسی‌و‌مەدەنی‌ب ‌بە‌ەایبەك‌بنەماڵەکانی‌ئەو‌کەسانەی‌کە‌لەو‌رێرایەدا‌گیانی‌شیرنیان‌بەخیدردوە‌‌وشەلید‌کراون‌‪‌.‬‬ ‫لەدەروەش‌دەەوان ‌ەاکكک‌بە‌چاالکبوون‌لە‌كیزبەکانی‌سیاسی‌و‌مافی‌مروڤی‌وهەتان‪‌،‬جكرتای‌ختۆی‌بدتاەەوە‌و‌داواکتانی‌‌‌کتورد‌لە‌الی‌ئەوان‌‌‬ ‫بێكنكیە‌بەر‌باس‌وەک‪‌،‬داوای‌مەسەلەن‌کاندید‌کردنی‌سەروکی‌متافی‌مروڤتی‌کوردستیان‌‪،‬محتدەد‌ستەدیب‌کبوەدوەنتد‌بتۆ‌خەهەتی‌جیێتانی‌ئاشتیی‌‬ ‫نوبكل‌کەدەن ‌دانەوەی‌ئكجرار‌زەری‌لە‌میدیاکانی‌جیێانی‌لەیە ‪‌.‬‬ ‫‪ ‌-2‬باشیری ‌و‌بەکەڵدیری ‌رێد راوەکان‌لە‌دەرەوەی‌کورسیان‌بۆ‌ئەوەی‌نادادپەوەری‌رێژیدتی‌ئكمتالمی‌ئكتران‌‌و‌دەنرتی‌زینتدانەکان‌‌پت ‌برتا‌و‌‬ ‫ەەئمتتیریان‌لەبت ‌‌ ‪‌،‬رێد تتراوەی‌ئەمنیمتتیی‌واەە‌رێد تتراوی‌لكبتتوردنی‌نكتتونەەەوەیی‌‌ومتتاڤی‌مروڤتتی‌جیێتتانی‌و‌ككزبەکتتانی‌‌سیاستتی‌و‌مەدەنتتی‌‬ ‫لەروهەكک‌کە‌ئەوانە‌لەموو‌دەەوان ‌فشار‌بكن ‌وکار‌بو‌راگرەنی‌و‌وەسیانی‌ئكعدامەکان‌وکەمدردنەوەی‌ئەشدنجە‌وئازارکانی‌زیندان‌بدەن‌‪،‬ئەو‌‬

‫رهی‌‪‌‌15‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 15‬‬

‫با ئاورێکی جیدی لە قارەمانەکای گەڵ ونێشتمان بدەینەوە‏‏‬

‫‌‬ ‫لالوهیمی‌‬ ‫ریم‌ئه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬ ‫که‬ ‫‌‬

‫نەەەوەئ‌‪ ‌21‬میلتتوونی‌کتتورد‌‪‌،‬یەکكتتک‌لە‌گەورەەتتری ‌نەەەوەکتتانی‌‌جیێتتانە‌کە‌ەتتا‌کتتو‌ئكمتتیا‌ەەوارە‌‌‬ ‫وکیانكدی‌سەربەخۆیان‌نییە‪ .‬سەدەی‌بیمیەم‌یەکیک‌لە‌خوێناوییری ‌سەدە‌بوو‌‌بۆ‌‌میلەەی‌کورد‪‌.‬ئەوەی‌‬ ‫کە‌گرینرە‌دوژمنانی‌کورد‌وکوردسیان‌بە‌خۆشیەوە‌لەگە ‌لەموو‌‌زەبر‌وزەن ‌وکوشتیار‌و‌دورخمتینەوەی‌‬ ‫نەیارانیتتان‌‌نەیتتانیوانی‌کتتورد‌بیتتوێنەوە‌و‌لەنتتاوبەرن‪‌.‬ختتۆراگری‌و‌نەەرستتی‌و‌ئتتازایەەی‌کتتورد‌لتتۆیەکی‌‬ ‫سەرەکی‌‌مان‌و‌موجودییی‌ئەوگەڵە‌لە‌خۆبوردوییە‪ ‌.‬ئكمیا‌بە‌خۆشكوە‌‌دیدیاەوران‌وەک‌پكشوو‌ناەوان ‌لەوڵی‌‌ەووانەوە‌و‌لە‌ناوبردنی‌بردنی‌‬ ‫نەەەوەکان‌وەک‌پكشوو‌بدەن‪ ‌.‬ئاسووی‌خەباەی‌کورد‌روونە‌و‌کورد‌زوو‌یان‌درەن ‌بە‌ئاکام‌دەگا‌‌وسەرکەوە ‌بەدەستت‌دێنت ‪‌‌،‬بەهم‌دەبت ‌لەو‌‬ ‫سەردەمەیە‌دا‌‌کورد‌بە‌کەڵک‌وەرگرە ‌لە‌ەكدنولۆژی‌و‌میدیا‌پ ‌شكلداریەکانی‌دوژمنانی‌خۆی‌‌کە‌بەرامبەری‌دەکەن‌‌بە‌جیێانیان‌برەیەنت ‌‌و‌‬ ‫پیشتتییوانی‌و‌وپشتتیرری‌بتتۆ‌ختتۆی‌زەر‌وزیتتاەر‌بدتتا‪ ‌‌.‬پتتالن‌وبەرنتتامەی‌ەتتۆکدە‌و‌خزمەەتتی‌شتتكلریرانەی‌رەلەکتتانی‌کتتورد‌‌و‌یەک‌گرەتتوویی‌‌ئەم‌‬ ‫نەەەوەیە‌‌فاکیۆری‌گرینر ‌بۆ‌سەرەکەوەنی‌نەەەوەی‌کورد ‪‌.‬‬ ‫رەژلەهەتتی‌کوردستتیان‌یەکكتتک‌لە‌بەشتتەکانی‌کوردستتیانە‌کە‌متتاوەی‌‪‌25‬ستتالە‌کتتورد‌لە‌گە ‌سیمتتیەمكدی‌ستتەدەکانی‌نكوەراستتت‪‌،‬رژێدكدتتی‌غەدار‌‬ ‫وزاڵددا‌دەرگیرە‌و‌لە‌خەباەی‌نەپماوە‌دایە‪‌ .‬‬ ‫کۆماری‌ئكمالمی‌ئكران‌لە‌ئاسیی‌جیێانیدا‌لە‌پەراوێزدایە‪‌.‬لەالیەک‌رژیدكدی‌‌ەیروریمیی‌کە‌لەم‌پشییوانی‌مادی‌و‌مەعنەویییرویمیان‌دەکتا‌و‌‬

‫لەم‌ئكرانی‌کردوەە‌ناوەندێدی‌گەورە‌بۆ‌بارلكنان‌و‌ئاموزشی‌ئەوان‪‌،‬لەالیەکی‌دیدەوە‌‌لەوڵی‌جیدی‌بۆ‌دروست‌کردنی‌چەکی‌ناوکی‌دەدەدا‪‌‌‌.‬‬

‫لەروەلا‌پككشكلداری‌مافی‌مروڤی‌رێژیم‌لەجیێاندا‌ندونەیە‌بۆیە‌ئكران‌بە‌نیمبەەی‌كەشیدەەی‌خاونی‌پلەی‌یەکەمی‌لە‌الیەن‌رید تراوی‌متافی‌‬ ‫مروڤی‌جیێانیەوە‌بەدەست‌لكناوە ‪‌.‬‬

‫ئەو‌رێتتژیدە‌ئیرانتتی‌کتتردوەە‌زینتتدانكدی‌گەورە‌بتتۆ‌ئتتازادی وازان‌وجیتتابیران‌‪‌.‬‬ ‫کۆمتتاری‌ئكمتتالمی‌وەک‌دەوڵەەتتی‌دەستتت‌وبتترای‌ستتوریە‌بەزەیتتی‌بە‌کتتۆمەهنی‌‬ ‫خەڵدی‌ئكران‌ناییەوە‌‪،‬کت ‌لە‌پتیش‌بەرژەوەنتدیەکانی‌ببكتیە‌ئاستیەن ‌لەو ‌‬ ‫دەدا‌لە‌نتتاوی‌بەرێ‌‪‌.‬لەو‌نكتتوەدا‌ئتتازادی وازانی‌نەەەوە‌ژێردەستتیەکان‌زیتتاەر‌‬ ‫رەبتتروی‌زوڵتتم‌وستتیەم‌بتتوونەەەوە‪‌.‬لەگە ‌ئەوەی‌لەڵدەەتتی‌گتترە ‌وراودونتتان‌‬ ‫وکوشتتتتی ‌لە‌بلووچمتتتتیان‌و‌خۆزستتتتیان‌زەرە‪‌،‬بەهم‌ئەوی‌لە‌‪‌25‬ستتتتا ‌لەگە ‌‬ ‫رەلەکانی‌کورد‌لە‌زیندان‌و‌دەرەوەی‌زیندان‌کراوە‌لەگە ‌کەم‌نەەەوەی‌جیێان‌‌‬ ‫ئاوا‌ناكەەی‌وب ‌ویژدانی‌کراوە‪ ‌.‬رێژیم‌گەورەەری ‌و‌وزەرەری ‌کوشیاری‌وماڵوێرانی‌بە‌نیمبەەی‌کوردی‌زەڵدلكدراوەی‌کوردسیان‌کردوە‪‌‌.‬‬ ‫کۆ ماری‌دژی‌گەلی‌بە‌س ‌لٶکار‌کورد‌دەگرێ‌و‌لە‌چاڵەرەشەکانیدا‌بەندیان‌دەکا ‪:‬‬

‫رهی‌‪72‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 14‬‬

‫ئكدەلۆژیک‌بوون‪:‬‬ ‫‌‬

‫کۆماری‌ئیمالمی‌ئكران‌لە‌شەریعەك‌و‌فەلمەفەیدا‪‌،‬جیاوازی‌نكوان‌ژن‌وپیاو‌و‌سنووردارکردنی‌ژنان‌لە‌چوارچكوەی‌متاڵەوەدا‌بە‌شتیكدی‌ئاستایی‌‬ ‫و‌یاستتایی‌دەبینكتتت‌و‌لە‌یاساکانیشتتیدا‌گونجانتتدوویەەی‪‌.‬لەر‌رەژی ت ش‌بە‌جتتۆرە‌کردارێدتتی‌ستتەرکوەدارانە‌ئەو‌ەونتتدوەیژی‌و‌جیاوازییتتانە‌پیتتادە‌‬ ‫دەکاك‌و‌ەوندەری‌دەکاك‪‌.‬‬ ‫ئەگەر‌بدتتانێەوێ‌بتتا‌س‌لە‌ندوونەیتتوک‌بدەی ت ‪‌،‬بەردبتتاراندردن‌دێنیتتنەوە‌کە‌ئكتتران‌یەک‌لەو‌والەانتتایە‌بە‌ئاشتتدرا‌جكبەجكتتی‌دەکتتاك‌و‌دەڵ ت ‪‌‌:‬‬ ‫"بەردباران‌کردن‌نە‌ئەشدەنجەیە‌و‌نە‌سزایەکی‌نەگونجاوە‪‌".‬‬ ‫یەکكتک‌لە‌بەرپرستتانی‌دەستتیەی‌متتافی‌مرەڤتتی‌ئكتتران‌لە‌بەرنتامەیەکی‌ەەلەفزیۆنیتتدا‌گوەبتتووی‪‌":‬بەربتتاراندردن‌لە‌یاستتای‌ئتتكدەدالەیە‌و‌لەستتەر‌‬ ‫بنەمای‌شەریعەەی‌ئیمالمە‌و‌ەا‌کاەكک‌ئەو‌سزایە‌لەیە‪‌،‬دەکرێت‌جكبەجت ‌بدرێتت‌و‌دژی‌لتیچ‌کتام‌لە‌بریارنتامە‌نكودەوڵەەییەکتان‌نیتیە‌و‌بتۆ‌‬ ‫پاساوی‌ئەم‌ەمەیەش‌دەلكت‪‌:‬ئكدە‌لەبتارەی‌متافی‌مترەڤەوە‌‪ ‌٤‬ستەنەدی‌گرنردتا‌ئیدتزا‌کتردووە‌کە‌لتیچ‌کتام‌لەوانە‌باستیان‌لە‌بەردبتاران‌کتردن‌‬ ‫نەکردووە‪".‬‬ ‫‌‬

‫سیمیداەیک‌بوون‪:‬‬ ‫‌‬

‫رژێدی‌ئیمالمی‌دەسیەهەدار‌لە‌ئكران‌بەو‌ئیدەلۆژیدی‌و‌یاساییدردنەی‌ەوندوەیژی‌و‌رەفیتارە‌ەونتد‌و‌وەكشییەکانی‪،‬شتكوەیەکی‌سیمتیداەیدی‌لە‌‬ ‫ئاسیی‌ناوەندە‌رەسدییەکانی‌كدومەەدا‌پكداوە‌و‌بەرفراوانی‌کردووە‪‌.‬بە‌جۆرێک‌کە‌لە‌ئاماری‌ەوندوەیژییەکان‌لە‌الیەن‌کەسانی‌ئەمنیتیەوە‌لە‌‬ ‫شەەامەکانەوە‌دەست‌پكدەکاك‌ەا‌دەگاەە‌گەشیی‌ئیرشاد‌و‌دواەر‌بۆ‌کوشی ‌و‌ەوندوەیژییەکان‌لە‌چورچكوەی‌ماڵەوەدا‌درێژ‌دەکكشكت‪‌.‬‬ ‫سیمتیداەیدردنی‌‌ەونتدوەیژییەکان‌لەر‌لە‌ئامتتاری‌لەداردان‌و‌گرەنتی‌ژنتان‌ولكشتتینەوەیان‌بتۆ‌متاوەیەکی‌درێتتژ‌لە‌بەندی انەکانتدا‌بە‌بت ‌لتتیچ‌‬ ‫پاساوێدەوە‌درێژە‌پیدەدرێت‪.‬‬ ‫‌‬

‫ەمەی‌کۆەایی‪:‬‬ ‫‌‬

‫لە‌بەدواداچوون‌لە‌ەوندوەیژییەکان‌بە‌شكویەکی‌گشتیی‌و‌دژ‌بە‌ژنتان‌بە‌شتكوەیەکی‌ەتایبەەی‪‌،‬دەبت ‌ستەرنجیی‌ئەوە‌بتدەی ‌کە‌ئەو‌بتابەەە‌لە‌‬ ‫ئكراندا‌پكش‌لەموو‌شیكک‌رەگی‌لە‌سیمیدی‌سیاسی‌و‌ئكدەلۆژیدی‌دەسیەالەداردا‌لەیە ‪‌.‬‬ ‫پكویمیە‌نەلكشینی‌ەوندوەیژی‌دژ‌بە‌ژنان‌لە‌ماڵەوە‌یان‌پكوەندییە‌ەایبەەییەکان‌یان‌لە‌کۆمەلرەدا‪‌،‬لە‌پكشدا‌لە‌سیمتیدی‌دەستیەهەدا‌بكتت‌‬ ‫کە‌خۆی‌بەرلەمێكنەری‌ەوندوەیژی‌نەبكت‪‌،‬کە‌لە‌کۆماری‌ئیمالمیدا‌بە‌پكچەوانەیە‪‌.‬رژێدیدی‌کە‌‪‌21‬ساڵە‌بە‌رەژی‌روناک‌لە‌بەرچاوی‌خەڵتک‌‬ ‫نەوجەوانانی‌خوار‌ەەمەن‌‪ ‌78‬سا ‌‌لە‌داردەداك‌و‌بە‌لكرشدردنە‌سەر‌گەنجان‌و‌ژنان‌لە‌شەەامەکانو‌میوانییەکان‪‌،‬رژێدیک‌کە‌چاو‌دەردێنكت‌و‌‬ ‫دەست‌دەبرێت‌و‌بەردباران‌دەکاك‪‌.‬کەواەە‌كدومەەكدی‌لەو‌شكوەیە‌لە‌زاەی‌خۆیدا‪‌،‬دژی‌مافی‌مرەڤتتتتە‪‌.‬‬ ‫بەالم‌ئەگەر‌"مافی‌ژنان‪‌،‬مافی‌مرەڤیشە" ‪‌‌،‬دژە‌ژن‌بوونی‌کۆمتاری‌ئمتیالمیش‌بە‌مانتای‌دژە‌مرەڤتی‌بتوونە‌ئەو‌رژێتدەیە‪‌.‬لەو‌روەوە‌ئەوە‌ئەرکتی‌‬ ‫کۆمەلرەی‌جیێانییە‌کە‌لە‌جیاەی‌دانشكی ‌لە گە ‌بەرپرسانی‌ئكران‪‌،‬پشییوانی‌لە‌ژنا‌وپیاوان‌لە‌ئكراندا‌بتۆ‌ژیتانكدی‌ئتازادی‌و‌مرەیتی‌بدتاەو‌‬ ‫لە‌کۆبوونەوەو‌بریارنامەکانی‌رێد راوەمرەییەکانی‌مافی‌مرەڤدا‌زیاەر‌کۆماری‌ئیمالمی‌مەكدوم‌بدەن‪.‬‬

‫رهی‌‪‌13‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 13‬‬

‫رۆژی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژ بە ژنان و گرنگترین تایبەتمەندییەکانی‬ ‫توندوتیژی دژ بە ژنان لە ئێراندا‬

‫‌‬

‫وەرگكران‌و‌ئامادەکردنی‪‌:‬گەالوێژ‌باپیری‌‬ ‫‌‬

‫سەرکوەدردنی‌خەڵدی‌ئازادی واز‪‌،‬بەەایبەك‌رەفیاری‌ەوند‌بەرانبەر‌بە‌ژنان‌و‌کچانی‌گەنج‌‌لە‌‬

‫ئكراندا‌لە‌الیەن‌لكزە‌ئەمنیەەەکان‌و‌کۆمەڵرەوە‪‌،‬بەردەوام‌پكدان‌دەلكنەوە‌کە‌ژنان‌لە‌ئكراندا‌‬ ‫بەردەوام‌ە ونتتتتدوەیژییان‌بەرانتتتتبەر‌دەکرێتتتتت‌و‌وەک‌لەمیشتتتتتە‌کۆمتتتتاری‌ئیمتتتتالمی‌ختتتتتۆی‌لەو‌‬ ‫رەفیارانەبكبەری‌کردووە‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫پكناسەی‌ەوندوەیژی ‪‌:‬‬ ‫‌‬

‫کۆمەلەی‌گشییی‌نەەەوەیەکررەووەکان‌لە‌بڕیارنتامەی‌جیێتانی‌ەەدەخەکردنتی‌ەونتدوەیژی‌دژ‌بە‌‬

‫ژنان‌لە‌ساڵی‌‪‌7112‬دا‪‌،‬ەوندوەیژی‌دژ‌بە‌ژنانی‌بەم‌شكوەیە‌پكناستە‌کتردووە‪‌":‬ەونتدوەیژی‌دژ‌‬ ‫بە‌ژنان‌بە‌مانای‌لەر‌جۆرە‌ەوندوەیژییەک‌کە‌لەسەر‌بنەمای‌رەگەزی‌بكت‌و‌ئازاری‌پكبنرەیەنكت‌جا‌دەروونی‌یان‌فیزیدی‌بكت‪‌".‬‬ ‫گرنریری ‌ەایبەەدەندییەکانی‌ەوندوەیژی‌دژ‌بە‌ژنان‌لە‌کۆماری‌ئیمالمیدا‌لەم‌خاهندا‌دەبینرێیەوە‪‌:‬‬ ‫‌‬

‫یاسایی‌بوون‌‬ ‫ئكدەلۆژیک‌بوون‌‬ ‫سیمیداەیک‌بوون‌‬ ‫‌‬

‫مەبەست‌لە‌یاسایی‌بوون‌ەوندوەیژی‌و‌ەیرەری‌كدوومییە‌کە‌بە‌پشییوانی‌یاسا‌یان‌ناوەندە‌رەسدییەکانی‌كدوومەەی‌دەبكتت‪‌.‬لە‌جیتاەی‌ئەوەی‌‬

‫کە‌یاسا‌دژ‌بە‌ەوندوەیژییەکانی‌دژ‌بە‌ژنان‌بجەنركت‌و‌سزای‌ئەو‌کەس‌و‌الیەنانە‌بداك‌کە‌ئەو‌کارانە‌دەکەن‪‌،‬کەچتی‌ئەو‌ەونتدوەیژییانە‌بە‌‬ ‫رەسدیەك‌دەناسكنكت‌و‌زیاەر‌رێرەی‌بۆ‌ئەنجامدانی‌ەوندوەیژیی‌خۆش‌کردووە‪‌.‬بۆندوونە‌بە‌منداڵی‌بەشودانی‌کچان‪‌،‬دیەی‌ژنو‌پیاو‪،‬لی ۆشبوون‌‬ ‫لە‌سزای‌ئەو‌کەسانەی‌لاوسەکانیان‌کوشیووە‌کە‌گوایە‌ژنەکەی‌پكوەندی‌ناشەرعی‌لە‌دەرەوەی‌لاوسەرگیری‌لەبتووە‪‌،‬کە‌بە‌کوشتینی‌"لە‌پكنتاو‌‬ ‫شەرەف"ناسراوە‪‌.‬‬ ‫با‌ئەو‌پرسیارە‌بدەی ‌کە‌ئایا‌کۆماری‌ئیمالمی‌لیچ‌گرنرییەک‌بە‌کۆنواسیۆنە‌جیێانییەکان‌دەداك؟‌‬ ‫بریارنامەی‌جیێانی‌لە‌زەمینەیالدانی‌لەر‌جتۆرە‌لەهواردنكتک‌دژ‌بە‌ژنتان‌لە‌‪78‬ی‌دیمتامبەری‌‪‌،7111‬واەە‌لاوکتاەە‌لەگەل‌لتاەنە‌ستەر‌کتاری‌‬ ‫کۆماری‌ئیمالمی‌ئیران‌و‌ەا‌ئكمیا‌‪ ‌782‬ئیدزایان‌کردووە‪‌،‬کە‌کۆماری‌ئیمالمی‌یەک‌لەو‌وهەانەیە‌کە‌ئیدزای‌نەکردووە‌و‌لیچ‌گرنری‌پ ‌نەداوە‌‬ ‫ولە‌سیاسەەەکانی‌دژ‌بە‌ژنانیش‌بەردەوامە‪.‬‬

‫رهی‌‪‌12‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‬

‫مهی‌‪‌2172‬کوردی‌‌‪‌‌/‬مارچی‌‪2172‬ی‌زایینی‌‌‌‬ ‫شه ‌‬ ‫ره ‌‬ ‫ژماره‌‪‌ ‌ ‌‌6‌:‬‬ ‫‌ ‌‬

‫‌‪Page : 12‬‬

‫وهەكدی‌ئوروپایی‌دەست‌دەباك‌بۆ‌کوشینی‌لاوسەرەکەی‪‌،‬ئایا‌ئەو‌ەاکەی‌کۆمەڵرا‌دوای‌چەندی ‌سا ‌ژیان‌نەییوانیوە‌ئەو‌کلیورە‌پیاوساالریەی‌‬

‫خۆی‌لە‌ناو‌بەرێت؟‌بكرومان‌ئەو‌کەس ە‌کە‌بیروباوەرێدی‌پیاو‌ساالری‌لەیە‌لەر‌بەو‌بیر‌و‌باوەرەشەوە‌دەچكیە‌ئەو‌وهەەو‌‌گۆرانداری‌بە‌سەر‌‬ ‫بیر‌و‌بۆچونی‌نالكن ‌و‌دواەر‌بە‌یەکكک‌لەو‌لۆکتارە‌کۆمەهیەەیتانەی‌کە‌باستم‌کتردن‌کۆەتایی‌بە‌ژیتانی‌لاوستەرەکەی‌یتان‌خوشتک‌و‌کتچەکەی‌‬ ‫دەلكن ‌و‌پەروەندەیەکی‌خراپ‌بۆ‌خۆی‌و‌میلەەەکەی‌لەو‌وهەە‌لە‌پەیوەندی‌بە‌کوشینی‌ژنان‌ەۆمار‌دەکاك‪‌.‬‬ ‫یەکكدی‌دیدە‌لەو‌لۆکارانەی‌کە‌لە‌ماوەی‌ڕابردوو‌چەند‌کیژێدی‌گەنجی‌پ ‌بووە‌ەوربانی‪،‬لۆکتاری‌خواستت‌بتۆ‌درێتژە‌پكتدانی‌خوێنتدن‌و‌چتونە‌‬ ‫زاندۆ‌بتوو‪ ‌.‬بكرومتان‌خوێنتدن‌و‌بتردنە‌ستەری‌ئاستیی‌رەشتنبیری‌و‌خوێنتدەواری‌لۆکتارن‌بتۆ‌بەرەو‌پكشتچوونی‌کتۆمەڵرەی‌کتوردی‪،‬بەهم‌بەداخەوە‌‬ ‫لەندێک‌چونە‌خوێندنرە‌و‌زاندۆ‌بۆ‌کچان‌بە‌کارێدی‌نارەوا‌دەزان ‌و‌رێرر‌دەب ‌لە‌درێژە‌پكدانی‌خوێندن‌ەا‌ئەوەی‌رێترە‌بە‌خۆیتان‌دەدەن‌کە‌‬ ‫گیانی‌ئەو‌کچە‌بمیكن ‪ ‌.‬باشە‌بۆ‌دەب ‌لە‌سەر‌ئەوەی‌کەستكک‌پكشتبدەوێ‌و‌ئاستیی‌زانیتاری‌بچكتیە‌ستەر‌بدتوژرێ؟‌ئەمتانە‌پرستیار‌گەلتكد ‌کە‌‬ ‫بەردەوام‌دەب ‌بە‌دوای‌وەهمەکانیاندا‌برەرێی ‌و‌لیچ‌وەهمكدی‌دروست‌و‌مەنیقی‌بۆ‌نادەزرێیەوە‪‌.‬‬ ‫بەردەوام‌دەڵكی ‌دەب ‌لە‌رێرەی‌بەرێوەبردنی‌کۆرو‌سدیناری‌ەایبەك‌لەوڵی‌زیاەر‌لۆشیارکردنەوەی‌کۆمەڵرە‌بدەی ‌و‌زیاەر‌چینەکانی‌کۆمەڵرە‌‬ ‫بە‌مافەکانیان‌ئاشنا‌بدەی ‪ ‌.‬بەهم‌بۆ‌ەا‌ئكمیا‌ئەو‌سدینار‌وکۆرانە‌نەگەیشیونە‌ئەنجام؟‌بە‌دڵنیاییەوە‌ئەم‌کكشەیە‌پكویمیی‌بە‌لكوردبونەوەو‌‬ ‫خوێندنەوەی‌زیاەرە‪‌.‬‬ ‫یاستتا‌وەک‌پتتارێزەری‌متتافی‌مرەڤەکتتان‌ئەژمتتار‌دەکتترێ‪‌،‬بەهم‌لە‌وهەكدتتی‌وەک‌ئكتتران‌و‌‬ ‫رەژلەهەتتتی‌کوردستتتیان‌کە‌یاستتتا‌و‌دادگاکتتتانی‌ئەو‌وهەە‌زەر‌بە‌ئاشتتتدرا‌و‌لە‌چەنتتتدی ‌‬ ‫بڕگەی‌یاساکانیدا‌باسی‌نابەرابەری‌نكتوان‌ژن‌و‌پیتاو‌و‌ەونتدوەیژی‌و‌بەردبتاران‌کردنتی‌‬ ‫ژنتتتان‌ دەکتتترێ‪‌،‬کەواەە‌ئەوە‌لۆکتتتارێدە‌بتتتۆ‌ڕوودانتتتی‌ئەو‌لەمتتتوو‌ەەەتتتاڵنەی‌کە‌دەکتتترێ‌‬ ‫بەرانبەر‌ژنان‌و‌لەر‌جتارەش‌بیتانویەکی‌بتۆ‌دەلكنتدرێیەوە‌و‌ەتاوانەکەی‌پت ‌پەردەپتۆش‌‬ ‫دەکرێ‪‌.‬‬ ‫لۆکارێدی‌دیدە‌دەگكرمەوە‌بۆ‌خودی‌ژنان‪،‬چەندی ‌جار‌ڕوویداوە‌کە‌بە‌لۆی‌پیالنی‌ژنكک‌‬ ‫بۆ‌لاورەگەزەکەی‌خۆی‌بۆەە‌لۆکار‌ژیانی‌ژنكدی‌دیدە‌بمیكندرێ‪‌.‬بتۆ‌ندتونە‌وەک‌کكشتەی‌‬ ‫نكوان‌خەسوو‌و‌بووک‌یان‌دوو‌لەوێ‌یان‌دوو‌براژن‌یان‌چەندینی‌دیتدە‪‌.‬بە‌لتۆی‌ئەوەی‌‬ ‫کكشتەیەکیان‌‌لە‌گە ‌یەکیتترلەیە‌و‌‌ئەوی‌ەریتتان‌وای‌کتتردوە‌کە‌لە‌لاوستتەر‌یتتان‌بتتاوک‌‬ ‫یان‌برا‌ژیانی‌ژنە‌بمیكن ‌و‌ببكیە‌لۆکارێک‌بۆ‌کۆەایی‌پكێكنانی‌ژیانی‌لاورەگەزەکەی‌خۆی‪‌‌‌.‬‬ ‫لە‌کۆەاییدا‌دەمەوێت‌بڵكم‌با‌چییر‌دەسییان‌بە‌خوێنی‌ئازیزانیان‌ستور‌نەبكتت‪،‬چییر‌مەبتنە‌لتۆی‌ئەوەی‌‌ژیتانكدی‌شتیری ‌لە‌کەستكک‌بمتیكن ‪‌،‬‬ ‫ئاواك‌و‌ئارەزووی‌کەسانكک‌مەخەنە‌ژێر‌گڵ‪،‬چوندە‌لەموو‌مرەڤكک‌مافی‌خۆیەەی‌ئەو‌جۆرەی‌دەیێەوێ‌درێژە‌بە‌ژیتانی‌بتداك‪.‬بتا‌چییتر‌بكتدەن ‌‬ ‫نەبتتی ‌لە‌بەرانتتبەر‌ئەو‌ەتتاوانەی‌ڕوبەڕووی‌ژنتتان‌دەبكیەوە‪،‬بتتا‌لە‌خۆمتتان‌ژنتتانەوە‌دەستتت‌پكتتبدەی ‌کە‌رێتترە‌نەدەیت ‌لاورەگەزەکاندتتان‌ئتتاوا‌بە‌‬ ‫ئاسانی‌ببنە‌ەوربانی‌دواکەوەویی‌و‌کۆمەڵرەی‌پیاوساالری‪‌.‬‬ ‫با‌لەموومان‌لەر‌ەاکكدی‌کۆمەڵرەمان‌و‌گشت‌چاالکانی‌مافی‌مرەر‌و‌رێد راوەکانی‌مافی‌ژنان‌لەو ‌بدەن‌بۆ‌بنیاەنانی‌ژیانكدی‌ئارام‌دوور‌لە‌‬ ‫لەر‌چەشنە‌ەوندوەیژی‌و‌کوشینكدی‌ژنان‪.‬‬

‫‌‬

‫رهی‌‪‌11‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‬

‫‌‪Page : 11‬‬

‫‌‬

‫رەژە‌عەزیزی‌‬ ‫‌‬ ‫بە‌داخەوە‌ئەوەی‌کە‌لە‌متتتاوەی‌چەنتتتد‌متتتانری‌پكشتتتوو‌بتتتۆ‌ژنتتتان‌لە‌کوردستتتیان‌بە‌ەتتتایبەك‌‬ ‫پارچەکتتتتانی‌باشتتتتور‌و‌رەژلەهك‌رویتتتتداوە‌ەەنتتتتانەك‌لە‌دەرەوەی‌کوردستتتتیانیش‌لە‌وهەتتتتانی‌‬ ‫ئوروپایی‌کارەساەی‌زەر‌دڵیەزێ ‌و‌جەرگبتڕن‪‌.‬کە‌رەژانە‌بیمتەری‌چەنتدی ‌لەوالتی‌دڵیەزێنتی‌‬ ‫کوشینی‌ژنان‌لە‌الیەن‌لاوسەر‌یان‌باوک‌یان‌براکانیان‌بوون‪،‬یتاخود‌بە‌شتكوەیەکی‌ەتر‌بتوونە‌‬ ‫لۆی‌ئەوەی‌کە‌ئەو‌ژنە‌ئەوەندە‌لە‌ژیان‌بكزار‌بووبكت‌خۆی‌کۆەایی‌بە‌ژیانی‌لكناوە‪‌.‬‬ ‫ئەوەی‌کە‌م ت ‌دەمەوێ‌لكتترەدا‌باستتی‌بتتدەم‌ئەوەیە‌کە‌بتتۆ‌بكتتدەنری ؟‌مەبەستتت‌لەوە‌ەتتاکكدی‌‬ ‫کۆمەڵرە‌یان‌رێد راوو‌چاالکانی‌مافی‌مرەر‌و‌چاالکانی‌مافی‌ژنانە‪‌.‬بۆ‌دەب ‌بكدەن ‌بی ‌بەرانبەر‌ئەو‌لەموو‌کارەساك‌و‌روداوە‌دڵیەزێنانەی‌‬ ‫روبەرووی‌ژنی‌کورد‌دەبكیەوە؟‌بەداخەو ە‌لە‌وهەانی‌ئوروپایی‌ڕەوەندی‌کورد‌ناوێدی‌دیارو‌ەا‌رادەیەک‌ناسراوە‌بۆ‌کوشینی‌ژنتان‌بە‌ەتایبەك‌لە‌‬ ‫ماوەی‌چەند‌مانری‌رابردوو‪‌.‬‬ ‫ئەگەر‌سەرنجدان‌دابكیە‌باڵوبونەوەی‌ئەو‌لەواهنە‪،‬زەربەی‌ئەو‌لەواهنە‌بە‌شكوەیەک‌دارێژراون‌کە‌لۆکاری‌ئەو‌روداوە‌دەگكرنەوە‌بۆ‌لۆکاری‌‬ ‫کۆمەهیەەی‪ ‌.‬ئایا‌ئەم‌لۆکارە‌کۆمەهیەەیە‌دەب ‌چی‌ب ‌کە‌رەژ‌نیە‌ئافرەەكدی‌کورد‌لە‌پكناوی‌نەبكیە‌ەوربانی؟‌ئایا‌مەبەست‌لەو‌لۆکارە‌‬ ‫کۆمەهیەەیە‌یەکكک‌لەمانەیە؟‌‪:‬درێژە‌پكدانی‌خوێندن‌وچونە‌زاندۆ‌یان‌خۆشەویمیی‌نكوان‌دوو‌گەنج‌یاخود‌‬ ‫داوای‌جیابونەوە‌لە‌ژیانكدی‌لاوبەش‌کە‌ناە وان ‌درێژە‌بەو‌ژیانە‌بتدەن‪‌،‬یتان‌رێترە‌پت ‌نەدان‌بە‌کتارکردنی‌ئەو‌ژنە‌لە‌دەرەوەی‌متا ‪‌،‬یتاخود‌‬ ‫رازی‌نەبون‌بە‌ئەوەی‌کە‌لاوسەرەکەی‌ژنی‌بەسەر‌بكن ‪‌،‬یتان‌چەنتدی ‌لۆکتاری‌لەم‌شتكوە‌کە‌متافی‌ژنە‌وەک‌پیتاو‌بەهم‌بەداخەوە‌دەبینتی ‌کە‌‬ ‫لەندێک‌لە‌پیاوان‌ئەمانە‌بە‌مافكدی‌ڕەوا‌بۆ‌ژن‌ نازان ‌و‌لە‌بەرانبەردا‌ژیانی‌ل ‌دەسیكن ‌و‌دواەر‌دەڵتك ‌بە‌لۆکتاری‌کتۆمەهیەەی‌کتوژرا‌یتان‌‬ ‫خۆی‌ژیانی‌لە‌خۆی‌سیاندەوە‪‌.‬‬ ‫کاەكک‌دوو‌لاوسەر‌دەزان ‌چییر‌ناەوان ‌پكدەوە‌درێژە‌بە‌ژیانی‌لاوبەشیان‌بدەن‪،‬باشیری ‌رێرە‌بتۆ‌دەربتاز‌بتوونی‌خۆیتان‌لە‌کكشتە‌و‌گرفتت‌و‌‬ ‫لەروەلا‌دابی ‌کردنی‌ژیانكدی‌ئارام‌بۆ‌منداڵەکانیان‌جیابونەوەیە‪‌.‬چوندە‌ژیانی‌لاوبەش‌کە‌بە‌شكوەی‌شەر‌و‌جەنجا ‌ب ‌لە‌دوارەژ‌کاریرەری‌‬ ‫لە‌سەر‌باری‌دەروونی‌منداڵەکانیان‌دەب ‌و‌باشیری ‌رێرە‌دوای‌گفیوگۆ‌و‌پكدەوە‌نەگونجان‌و‌چارەسەر‌نەکردنی‌کكشەکان‌جیابونەوەیە‪‌.‬‬ ‫کاەكک‌لەواڵكدی‌کوشینی‌ژ نان‌باڵو‌دەبكیەوە‪‌،‬چاالکانی‌مافی‌مرەر‌و‌مافی‌ژنان‌و‌رێد راوەکانی‌پارێزگاری‌لە‌مافی‌ژنان‌و‌کۆمەڵرەی‌مەدەنی‌‬ ‫دەکەونە‌چاالکی‌و‌ئەو‌ڕوداوە‌مەكدوم‌دەکەن‪ ‌.‬بەهم‌بۆ‌ەا‌بە‌ئكمتیا‌ئەو‌چتاالکی‌و‌لەنرتاوانە‌نەیتانیوانیوە‌ئەو‌ڕوداوانە‌بنبتڕ‌بتدەن؟‌یتان‌بتۆ‌‬ ‫نەیان‌ەوانیوە‌ئەو‌کكشە‌کۆمەهیەەیانەی‌کە‌لۆکارن‌بۆ‌گیان‌لە‌دەسیدانی‌ئەو‌ژنە‌چارەسەر‌بدەن؟‌‬ ‫دەکرێت‌ئەمەش‌لۆکاری‌خۆی‌لەب ‌وەک‌نەبوونی‌ئاسیی‌ڕەشنبیری‌پكویمت‌لە‌کۆمەڵرا‪‌.‬بەهم‌ئەو‌پیاوەی‌کە‌لە‌وهەكدی‌پكشدەوەووی‌وەک‌‌‬

‫رهی‌‪‌10‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫مهی‌‪‌2172‬کوردی‌‌‪‌‌/‬مارچی‌‪2172‬ی‌زایینی‌‌‌‌‌‬ ‫رهش‌ه ‌‬ ‫ژماره‌‪‌ ‌ ‌‌6‌:‬‬ ‫‌ ‌‬

‫‌‪Page : 10‬‬

‫بەشانازییەوە‌ئەرکی‌پ ‌ئەسپكرداوم‌چی‌بە‌ج ‌کردووە‌و‌دیارە‌دەب ‌ بلكم‌کە‌بە‌لۆی‌دەربەدەری‌و‌جكرا‌گۆری ‌و‌نەبوونی‌شوێنی‌ژیتانی‌ستابیت‌‬

‫شیوەی‌ئەرکەکان‌جیاواز‌بوونە‌بۆ‌ندوومە‌کاەكک‌ئكدە‌لە ناو‌دیكێاەەکان‌و‌لە‌نكو‌خەلدی‌رەژلەالەتی‌کوردستیان‌دەژیتان‌یەکكتک‌لە‌ئەرکەکتانی‌‬ ‫ئكدە‌وەک‌یەکییی‌ژنتان‌ناستاندنی‌یەکیتی‌ژنتانی‌دیدتوکراك‌بە ژنتانی‌نتاو‌دیێاەەکتان‌بتوو‌‪‌،‬رووندردنەوەیتان‌لە‌ستەر‌متافی‌ەتاک‌و‌متافی‌ژن‌و‌‬ ‫ئازادی‌بەیان‌و یارمەەیدانی‌ئەوان‌بوو‌کە‌ئەمە‌بە‌كەدێک‌ەكدەالوی‌و‌نیزیدی‌لە‌نیوان‌خەلتک‌و یەکكیتی‌ژنتان‌و‌كیزبتدا‌دروستت‌کردبتوو‌کە ‌‬ ‫پكشدەرگە‌لە‌دێێاك ێتک‌متابووینەوە‌کە‌پاستدار‌كەمەلەی‌بتۆ‌کترد‌و‌داگیتری‌کترد‌کە‌ئەگەر‌ئەم‌ناستی ‌و‌‬ ‫‌‬ ‫جارێدیان‌ئكدە‌کۆمەلكک‌ژن‌ومندالی‌‬ ‫ەتتتكدەالویە‌و‌ئەم‌ەكرەیمتتتینە‌لە‌پرەگرامتتتی‌كیتتتزب‌و‌یەکكیتتت ی‌ژنتتتانی‌دیدتتتوکراك‌و‌بتتتردنە‌نتتتاو‌خەلتتتک‌نەبتتتوایە‌بە‌دلنیتتتایەوە‌خەلتتتک‌ختتتۆی‌‬ ‫ەكنەدەگەیاندی ‪،‬بەالم‌ئاسیی‌ەكرەیشی ‌و‌کاری‌ەەشیدالەی‌ئەم‌رێد راوی یەکكیی‌ژنان‌وای ەەئمیر‌لە‌ستەر‌ئەو‌خەلتدە‌دانتابوو‌کە‌بە‌ئەرکتی‌‬ ‫لە‌یەکیەی‌ژنانی‌دیدوکراەیشتدا‌لەر‌‬ ‫‌‬ ‫خۆیان‌دەزانی‌کە‌یارمەەی‌ئكدە‌بدەی ‌و‌لەو‌گەمارەدانە‌نەجاەدان‌بدەن‪‌.‬ئەرک‌بەرێوەبردن‌و‌وکار‌کردن‌‬ ‫وەک‌نكو‌ریزی‌كیزب‌ئال‌و‌گۆرێدی‌زەری‌بە‌خۆیەوە‌بینیوە؛‌ئەگەر‌ئەوکاك‌ئكدتە‌بەشداری‌رێپكوان‌و‌کۆبوونەوەکاندان‌دەکترد‌و‌ستووکایەەی‌لە‌‬ ‫الیان‌لیندێک‌کەسەوە‌بە‌بنەمالە‌و‌کەس‌و‌کارمان‌دەکرا‌و‌زەری‌پ ‌ناركەك‌دەبووی ‌بەالم‌ەەك‌دوو‌دل‌نەدەبووی ‌چۆندە لەرئەوکتاك‌و‌زوو‌‬ ‫لەسیدان‌بە‌ئەوە‌کترد‌کە‌ئتكدە‌کۆمەلرتایەکی‌داخراومتان‌لەیە‌و‌بە‌ئەرکتی‌خۆمتان‌زانتی‌درێتژە‌بە‌کارەکاندتان‌بتدەی ‌کە‌بەشتدەم‌رێرتا‌ختۆش‌‬ ‫بدەی ‌بۆ‌نەوەی‌دالاەوومان‌کە‌زیاەر‌لە‌ئكدە‌دەسدەوك‌بە‌دەست‌بكنی ‌و‌ئەم‌ناراكەەیانە‌نەبتنە‌کۆستپی‌ستەر‌رێرایتان‪ .‬ئكمتیا‌بە‌خۆشتیەوە‌‬ ‫ژنانی‌نووسەر‌و‌خوێندەوار‌و‌مكدیاکارمان‌لە‌گەلە‌و‌ژنان‌خۆیان‌رەژنامە‌و‌گۆڤتار‌بەرلەم‌دێت ‌و‌لە‌ئاستت‌بەڕیوبەریتدا‌لتیچ‌لە‌پیتاوان‌کەم‌‬ ‫نالك ‌و‌نەسلی‌نوێ‌و‌نەسلی‌دالاەوومان‌بە‌خۆشیوە‌ئاسۆیەکی‌روونیان لەیە‪،‬‬ ‫راسیە‌کار‌کردن‌ئكمیا‌ئاسانیر‌بۆەەوە‌لە‌بەرواردکتردن‌لە‌گەل‌ستاالنی‌پكشتووەر‌بەالم‌دەبت ‌لە‌بیرمتان‌بكتت‌کە‌چاوەروانیەکتانیش‌زیتاەرن‌لە‌‬ ‫جاران‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫‪ ‌-5‬وەک‌ئەندامكدی‌چەند‌سالەی‌كیزبی‌دیددراك‌و‌وەک‌ئەندامی‌یەکكیی‌ژنانی‌دیدوکراك‌ب‌پەیامكدیان‌لە‌یە‌بۆ‌نەوەی‌دالاەوو؟‌‬ ‫‌‬

‫وههم‌‪ ‌:‬دیارە‌م ‌لەو‌ئاسیە‌دا‌نیم‌کە‌پەیامكدی‌ەایبەەم‌لەبكت‌بۆ‌نەوەی‌دالاەوو‌و‌بەالم‌دەەوانم‌بلكم‌کە‌ئەزموونی‌ئەندامەەی‌م ‌لە‌كیزب‌‬ ‫‌‬ ‫ولە‌ یەکكیتتی‌ژنانتتدا‌ئەوەی‌بە‌م ت ‌ستتەلداندووە‌کە‌ەتتا‌زەمانكتتک‌بتتاوەر‌و‌ئیدتتانم‌بە‌‬ ‫رێباز‌و‌پرەگرامی‌كیزب‌و‌رێد راوەی‌ژنان‌ لەبی‌و‌ەكدۆشانم‌لە‌رێرتای‌گەیشتی ‌بە‌‬ ‫ئامتتانجی‌ئەم‌پرەگتترامە‌بكتتت‌بە‌دلنیتتاوە‌رەژ‌بە‌رەژ‌شتتكلریرەردەبم‌لە‌کتتار‌کتتردنم‌و‌‬ ‫درێژەدانم‌لەو‌رێرایەدا‌بە‌پ زروف‌ و‌کاك‪‌.‬بۆیە‌داوام‌لە‌لەمتوو‌خۆشتدان‌و بریتان‌‬ ‫ئەوەیە‌کە‌یەکررەتووی‌و‌یەکریتزی‌لە‌پكنتاوبردنە‌ستەر‌و‌گەیشتی ‌بە‌ ڕیبتازی‌كیتتزو‌‬ ‫پرەگرامی‌رێد راوکاندا‌بدەن‌و‌کە‌ئەوەیش‌لە‌بەرژەوەندی‌گەلی‌کوردایە‪‌.‬ئەوەش‌لە‌‬ ‫کاەكدتتتدا‌دەەتتتوانی ‌ئەو‌کتتتارە‌بدەیتتت ‌کە بە‌ەكرەیشتتتینەوە‌باوەرمتتتان‌بە‌بەرنتتتامە‌و‌‬ ‫پرەگرامتتی‌كیتتزب و‌یەکكیتتی‌ژنتتان‌لەبیتتت‌و‌ئەو‌کتتاك ئیفی تتاری‌ئەنتتدامەەی‌ەەبتتوول‌‬ ‫بدەی ‪‌.‬‬ ‫‌‌‬

‫رهی‌‪‌‌9‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 9‬‬

‫دەورەوەی‌مال‌ ەەنیا ەایبەك ‌بە‌پیاوان‌نەبوو‪‌.‬بەالم‌لە‌گەل‌ئەوەشدا ژن‌جیرە‌و‌پكرەی شیاوی‌خۆی‌لەر‌نەبوو‌بۆیە‌کارکردن‌و‌دیار‌بوون‌و‌‬ ‫لە‌بەرچاو‌گرەنی‌چاالکی‌ژنان‌لەر‌لە‌پەراوێز‌خرابوو‌وەک‌پشتییوانی‌بتۆ‌لاوستەر‌یتان‌بترا و‌بنەمتالە و‌زیتاەر‌ئەرکەکانیتان‌دەخترانە‌ختانەی‬ ‫خزمەك‌کردن‌بۆ‌برا‌پكشدەرگەکان‪‌.‬بەالم‌بە‌ەكپەر‌بوونی‌کاك‌بە‌خۆشیەوە‌جار‌لە جار‌ئەم‌پەراوێز‌و‌‌سنووردانانە‌کەمیر‌و‌کەمیر‌دەبووە‌کە‌‬ ‫ئەمەش‌بە‌ئەنجامی‌زەكدەەی‌دووالیەنەی‌ژنان‌و‌پیاوانی‌نكو‌ریزەکانی‌كیزب‌وەدەسیێاەووە‪‌‌.‬‬ ‫لە‌دوای‌لتتاەنە‌دەرەوەمتتان‌ل ە‌شتتارەکان‌شتتیوەی‌کتتاری‌ئتتكدەس‌فەرەتتی‌کتترد‌و‌ئەو‌جتتار‌ئەرکتتی‌روون‌کتتردنەوە ‌و‌ەكدەلبووندتتان‌لە‌گەل‌خەلدتتی‌‬ ‫دەرەوەی‌شار‌بوو‌کە‌دیارە‌دەب ‌ ئەوەش‌باس‌بدەم‌لیندێددان‌زەر‌جاری‌والەبتووە‌بە‌نەلكنتی‌بتۆ‌مەئدتوریەەی‌كیزبتی‌وەک‌ەەشتدیالەی‌نەلكنتی‌‬ ‫شانازی‌ج ‌بە‌ج ‌کردنتی‌لینتدێک‌ئەرکدتان‌پت ‌ئەستپیردراوە‌کە‌بە‌خۆشتیەوە‌بە‌باشتی‌بەرێوەمتان‌بتردووە‪‌.‬ئتكدە‌وەک‌كیزبتی‌دیدتوکراك‌لەم‌‬ ‫ژنتانی‌کتتادر‌و‌پكشتتدەرگەمان‌لەبتتووە‌کە‌ەەواو‌وختتت‌لە‌ئۆرگانەکتتانی‌ستتەر‌بە‌كیزبتتدا‌کاریتتان‌کتتردووە‌و‌لەم‌ژنتتانی‌وەک‌ئتتكدەش‌کە‌ئەنتتدامی‌‬ ‫كیزبی‌بووی ‌و‌لە‌ەەنیشت‌ئەرکی‌بە‌خیو‌کردن‌و‌پكراگەیش ی ‌بۆ‌پەروەردە‌کردنی‌نەوەی‌دالاەو‪‌،‬ئەرکی‌پ ‌ئەسپكردراوی‌خۆمان‌راپەراندوە‪‌.‬‬ ‫یەکكک‌لە‌ئەرکە‌لەر‌گرینرەکانی‌ئەندامی‌كیزبی‌بە‌بروای‌م ‌خۆ‌پكرەیاندن‌بوو‪‌،‬ئەویش‌لە‌لەل‌و‌مەرجكددا‌کە‌ەەنیا‌کانتالی‌ئتكدە‌ب‌بتۆ‌‬ ‫ئەویش‌ئەگەر‌مەجال‌لەبا‌گوێبیمتی‌بتی ‌و‌یتان‌کیكب تانەی‌لاورێیتانی‌ئەللتی‌‬ ‫‌‬ ‫لەوالەکان‌و‌ب‌بوو‌لكددانەوەکان‪‌،‬رادیۆ‌دەنری‌کوردسیان‌بوو ‌‬ ‫خوێندنەوە‌و‌لكددانەوە‌بوون‌کە‌بە‌خۆشیوە‌كیزب‌لەو‌بارەوە‌دەولەمەند‌بووە‪‌.‬کەسكدی‌وەک‌ئكدە‌کە‌ەوانای‌خوێندوە‌و‌نووسینی‌کەمی‌لەبتوو‌‬ ‫پكش‌لەمتوو‌شتیكک‌دەبتوو‌خۆمتان‌پەگەیانتدبا‌بتۆ‌ئەوەی‌ەوانیبامتان‌یتارمەەی‌کەستانی‌دیتدە‌بتدەی ‪.‬ەتا‌لە‌ناوچەکتانی‌رەژلەالەتی‌کوردستیاندا‌‬ ‫ژیاندان‌بە‌سەر‌دەبرد‌زیاەر‌ئەرکی‌ئكدە‌پكراگەیشی ‌وپشییوانی‌برا‌پكشدەرگەکان‌بوو‌بتۆ‌ندتوونە‌لە‌شتەری‌جتادەی‌سەردەشتت‌پیرانشتار‌ئتكدە‌‬ ‫چەندی ‌شەو‌رەژ‌فەەت‌کارمان‌ئامادە‌کردن‌خواردەمەنی ‌و‌پكراگەیشی ‌بوو‌جۆندە‌لەر‌وەک‌لەمومان‌دەزانی ‌ئەوکتاك كیتزب‌چتاالکی‌خەبتاەی‌‬ ‫چەکداری‌لەبوو‪ .‬بەالم‌لەەا‌لە‌نا‌و‌چەی‌رەژلەالەتی‌کوردستیان‌دووردەبتووینەوە‌ئەم شتكوە‌چاالکیتانە‌جیرتای‌خۆیتان‌دەگتۆری‌و‌ژنتان‌زیتاەر‌و‌‬ ‫زیاەر‌واریدی‌بەك ‌و‌نەزەردان‌و‌ەەنانەك‌بررە‌رێنوێنی‌کردنی‌باس‌دەبون‌بۆ‌لاورێدانیان‪‌.‬کەواەە‌دەب ‌بلك ‌بە‌ەكپەر‌بوونی‌کاك‌ژنانی‌نكو‌‬ ‫ریتتتزی‌كیزبتتتی‌دیدتتتوکراك‌شتتتكوەی‌خەبتتتاەی‌خۆیتتتان‌گتتتۆری‌وە یتتتان‌باشتتتیر‌وایە‌بلتتتیم‌کە‌لە‌ەۆنتتتاخ ‌کەوە‌‬ ‫گوێمیراوەەەوە‌بۆ‌ەۆناخكدی‌دیدە‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫‪‌-2‬کەی‌پەیوەندییان‌بە‌یەکكیی‌ژنانی‌دیدوکراەەوە‌گرك‌و‌شكوەی‌کاری‌یەکكیی‌ژنان‌چۆن‌لەلدەسەنركنی ؟‌‬ ‫‌‬

‫وههم‌‪‌‌:‬لە‌دوای‌شۆرشی‌گەالنی‌ئكران‌لە‌سالی‌‪7251‬لەەاوی لە‌شاری‌مەلاباد‌کە‌ئەو‌کاك‌مینا‌خانم‌ەازی‌‬ ‫‌‬ ‫خیزانی‌کاک‌عومەر‌ەازی‌یەکكک‌لە‌چاالکانی‌یەکكیی‌ژنانی‌دیدوکراك‌و‌چەند‌دەستیە‌خۆشتدی‌دیتدە‌چەنتدی ‌‬ ‫کۆبوونەوەیان‌بۆ‌پكک‌لكنای (‌لە‌بیرمە‌الوێنی‌کچم ەەنیا‌ەەمەنی‌‪‌72‬رەژ‌بوو‌کە‌کاک‌کەریم‌كیمامی‌ئاوای‌‬ ‫دەستتتت‌بە‌ەمتتتەکانی‌کتتترد‌کە‌الوێتتت ‌بچتتتووکیری ‌ئەنتتتدامی‌یەکكیتتتی‌ژنتتتانە‌بە‌شتتتیوەی‌ختتتۆی)‌و‌لە‌دوای‌ئەو‌‬ ‫کۆبوونەوانە‌و‌شارەزایی‌پەیداکردن‌و‌ەەبتوول‌کردنتی‌پرەگرامتی‌یەکكیتی‌ژنتان ‌لەر‌لەو‌ستالەدا‌مت ‌بتووم‌بە‌‬ ‫ئەندامی‌یەکكیی‌ژنانی‌دیدوکراك‪ .‬کە‌شارەکاندان‌بە‌ج ‌لكمتت‌لە‌شتوێنكک‌ناستراو‌بە دەلت ‌دیدتوکراك‌و‌لە‌‬ ‫گوندی‌شیوەجو‌بە‌سەرپەرسیی‌کە‌عبدولال‌عكزەەپۆر‌بوم‌بە‌ئەندامی‌بەرێوبەری‌یەکییی‌ژنانی‌دیدوکراك‌و‌لەو‌کاەەوەش‌ەا‌ئكمیا‌‌‬

‫رهی‌‪‌‌8‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‬

‫‌‪Page : 8‬‬

‫ەكپەردەکەن‪.‬‬ ‫‌‬

‫‪‌-2‬دەکرێ‌باسی‌شكوەی‌ پەیوەندی‌گرەنی‌خۆەان‌بۆ‌یەکەم‌جار‌لە‌گەل‌كیزبی‌دیدوکراەی‌کوردسیان‌بدەن؟‌‬ ‫‌‬

‫وههم‌‪ :‬لە‌راستتییدا‌پتتكش‌ئەوەی‌پەیوەنتتدی‌راستتیەخۆی‌ختتۆم‌لە‌گەل‌كیتتزب‌بتتاس‌بتتدەم‌كەز‌دەکەم‌ئكشتتارە‌بە‌ئاشتتنا‌بتتوون‌بە‌بیروبتتاوەری‌‬ ‫‌‬ ‫کوردایەەی‌و‌كیزبی‌بوون‌بدەم‌کە‌ئەویش‌دەگەرێیەوە ‌بۆ‌سەرەەای‌ناسی ‌و‌دەسیپكدی‌ژیانی‌لاوبەشم‌لە ‌گەل‌‬ ‫بنەمتالەی‌گتادانی‌‪‌.‬لەر‌لە‌ستتەرەەاوە‌دوا‌کەوەنتی‌گواستینەوەم‌بتتۆ ‌نتاو‌ئەو‌بنەمتالەیە‌بە‌لتتۆی‌لە‌بتی ‌چتتوون‌‬ ‫وشەلید‌بوونی‌لاورێیان‌لە‌سالەکانی‌‪21 - 26‬ی‌لەەتاوی‌و‌پاشتان‌لە‌کتاەی‌نتاو‌لكنتانی‌منتدالەکان‌بەەتایبەك‌‬ ‫یەکەم‌مندالدان‌نیشیدان‌کە‌لە‌الیان‌ساواک و‌دەولەەەوە‌چەندی ‌جار‌بانریان‌دەکردی ‌ودادگاییان‌دەکتردی ‌کە‌‬ ‫بۆچی‌ناوی‌کتوردی‌لە‌ستەر‌منتدالەکەمان‌دادەنتی ‌و‌ەتا‌ئەو‌کتاەەی‌کە‌ستكێەم‌منتدالدان‌بتوو ‌بە‌بەلتانەی‌نتاو‌‬ ‫لكنانی‌ئەم‌کورەمان‌(‌بە‌بەلانەی‌ناو‌لكنان ‪ ‌:‬چتووندە‌بە‌مانتای‌راستیی‌کتور‌و‌کتچ‌لە‌بنەمتالی‌گادانیتدا‌ەەك‌‬ ‫جیاوازیان‌نەبووە)‌میواندارێدی‌ گەورەمتان‌لەبتوو‌کە‌لە‌ئەستلدا‌زەر‌باستی‌کتار‌و‌بتاری‌كیزبتی‌و‌سیاستی‌ەكتدا‌‬ ‫کتترا‪‌،‬کە‌بە‌داخەوە‌رەژی‌دواەتتر‌دووبتتارە‌لە‌الیەن‌ستتاواک‌بانت ‌کتترای ‌و‌زەریتتان‌نتتاراكەك‌کتتردی ‌و‌ئەم‌جتتارە‌‬ ‫لاورێیتتتانی‌دیدەشتتتیان‌بانتتت ‌کردبتتتوو ‌وا‌دیتتتار‌بتتتوو‌کە‌بیمتتتیبوویان‌کە ‌کۆبتتتوونەوەکە لە‌ئەستتتلدا‌بتتتۆ‌ نتتتاو‌‬ ‫لكنانی مندالەکە‌ نەبووە‌وبەلدۆ‌بە‌بەلانەی‌دیدە‌و‌ پالنی‌دیدەی‌لە‌پشت‌بووە‪‌.‬لەەا‌کاك‌زیاەر‌ەكپەر‌دەبوو‌‬ ‫و‌زیاەر‌و‌زیاەر‌لە‌گەل‌ئەندامانی‌بنەمالە ئاشنا‌دەبووم‌و‌و‌بە‌لۆی‌ئەوەی‌کە‌خوێندەواریم‌ەا‌رادەیەکتی‌کەم‌‬ ‫لەبوو‌زەر‌جاری‌وابوو‌کە‌لینتدێک‌ شتییان‌پكدەستپاردم‌کەئاگتام‌لت ‌بكتت‌و‌گرینرتی‌ئەم‌ئارشتیوانە‌بتزانم‌و‌بە‌‬ ‫لاوکاری‌زیاەر‌لە‌گەل‌لاوسەری‌ژیانم‌و‌لەروەلا ‌ناسی ‌و‌رووندردنەوەکانی‌بەرێز‌کاک‌جەلیل‌گادانی‌لە‌نكو‌‬ ‫بنەمالەدا‌ئەم‌لەست‌و‌ئیحماسە‌بە‌کتوردایەەی‌لە‌منتدا‌پكدێتاك‌کە‌لە‌ستەرەەای‌شۆرشتی‌گەالنتی ئكتران‌ منتیش‌وەک‌کتوردێدی‌دلمتۆز‌لە‌ستالی‌‬ ‫‪ ‌7251‬لەەتتاوی‌ئیفی تتاری‌ئەنتتدام‌بتتوونی‌كیتتزبم‌وەرگتترك‌و‌بە‌بیروبتتاوەری‌ەەواو‌بە‌کتتوردایەەی‌لە‌چوارچیتتوەی‌بەرنتتامە‌و‌پرەگرامتتی‌كیزبتتی‌‬ ‫دیدۆکراەداەكدۆشانی‌خۆم‌دەست‌پكدرد‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫‪‌-2‬شیوەی‌کار‌کردنی‌ئكوە‌ئەوکاك‌چون‌بوو‌و‌ب‌جیاوازێدی‌لە‌گەل‌ئكمیا‌لەبوو؟‌‌‌‬ ‫‌‬

‫وههم‌‪‌:‬راسیە‌شیوەی‌کاری‌ئەوکاك‌ لە‌گەل‌ئكمیا‌زەر‌جیاواز‌بوو‪‌،‬ب‌ئەوکاك‌کە‌بۆ‌ماوەیەکی‌کورك‌خەباەی‌ئاشدرامان‌لەشارەکان‌لەبوو‌و‌ب‌‬ ‫‌‬ ‫دوای‌ئەوە‌کە‌لە‌دەرەوەی‌شار ‌و‌دواەریش‌لە‌لەندەران‌لەبووە‪‌.‬بۆ‌ژنانی‌وەک‌ئكدە‌بەرادەی‌خوێندەوارێدی‌کەم‌و‌لە‌ناو‌ژنی‌ناومالەوەوە‌بۆ ‌‬ ‫نیتتو‌ریتتزی‌كیتتزب‌و‌کتتار‌و‌چتتاالکی‌کتتردن ئتتال‌و‌گتتۆرێدی‌زەر ‌بتتوو ‌لە‌ژیتتانی‌رەژانەمانتتدا‪‌.‬ئەو‌کتتاك‌ژن‌زیتتاەر‌لە‌ئامتتادە‌کردنتتی‌ختتۆراک‌و‌‬ ‫پكراگەیشی ‌و‌لەروەلا‌بەشداری‌کۆبوونەوەکان‌و‌رێپیوانەکاندا‌رەلی‌دەدیتت‌و‌لیندێدشتدان‌کە‌پكشتیر‌لە‌الیتان‌لاورێیتانی‌شتارەزای‌كیتزبیەوە‌‬ ‫فكتری‌کتاری شتانە‌و‌شتانەبەندی‌و‌کتتاری‌ەەشتدیالەی‌کرابتووی ‌ئەرکتی‌رێد متتی ‌متان‌لە‌ستەر‌شتان‌بتوو‌بە‌ەتتایبەك‌لە‌نكتو‌ژنتانی‌نتاو‌شتتاردا‪‌.‬‬ ‫یەکررەووی‌و‌یەکریزی‌ئەوکاك‌ئەوەندە‌زەر‌بوو‌کە‌لەر‌کەسە ی‌بە‌ئەرکی‌كیزبی‌خۆی‌دەزانی‌کە‌لاوری‌ەەنیشیی‌خۆی‌فكتری‌ئەو‌شتیە‌بدتاك‌‬ ‫کە‌خۆی‌ەازە‌فكری‌بووە‌و‌بەك ‌کردن‌ئەگەر‌لە‌رادەیەکی‌الوازیش‌دابا‌شیكدی‌ئاسایی‌بوو‌لە‌ناو‌ژناندا و‌چی‌دیدە‌بەكمدردنی‌مەسائیلی‌‌‬

‫رهی‌‪‌‌7‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 7‬‬

‫کە‌سەبارەك‌بەو‌کكشانە‌خوێندنەوەی‌پكویمییان‌لەبكت‪ ‌.‬ەەنانەك‌زەر‌یەک‌لەو‌کەسانە‌دەکەونە‌كاڵەەكک‌کە‌زوو‌لەڵتدەچ ‪‌،‬بتۆ‌کەستكک‌کە‌‬ ‫باردەخی‌بەرانبەری‌دەرک‌نەکاك‪‌،‬لەوانەیە‌زەر‌سەخت‌بكت‪.‬‬ ‫کەستتانكدیش‌لەن‌کە‌متتاوەیەکی‌زەرە‌لەو‌ وهەتتانە‌نیشتتیەجك ‌و‌لەمتتوو‌ئەو‌ەۆناغتتانەی‌کە‌لە‌ستتەرەوەم‌باستتدردن‌ەەجروبەیتتان‌کتتردووە‪،‬بەهم‌‬ ‫بەداخەوە‌نەیاەوانیوە‌خۆیان‌لە‌گە ‌کوڵیور‌و‌سیمیەمی‌ئەو‌وهەانە‌برونجكن ‪‌،‬ەەنانەك‌چاویان‌لە‌لەموو‌ئەو‌پكشدەوەانەی‌کە‌لەو‌وهەانە‌‬ ‫دا‌لەیە‌ب‌لە‌بواری‌پەروردە‌و‌دێدوکراسی‌و‌ئ ازادی‌راگەیاندن‌داب ەن‌وئەو‌کەسانە‌لەروەلا‌نەیانیوانیوە‌کە‌لكنتدێک‌گۆراندتاری‌بە‌مكشتک‌و‌‬ ‫ئەفداریان‌دابك ‌‪ ‌.‬ئەوان‌ەەنیا‌وەک‌ئەو‌کەسانە‌بیر‌دەکەنەوە‌و‌روانرەیان‌بۆ‌دەوروبەر‌لەیە‌کە‌چەنتدی ‌ستا ‌لەوەی‌پتكش‌لەیتانبووە‌کە‌لە‌‬ ‫وهەی‌خۆیان‌بوون‪‌،‬ب ‌ئاگا‌لەوەی‌کە‌ئەو‌کۆمە ڵرەیەی‌پكشتدا‌ەكیتدا‌بتوون‪‌،‬ەتاکو‌ئكمتیا‌چەنتدی ‌لەنرتاو‌چتۆەە‌پتكش‌و‌گۆراندتاری‌بە‌ستەر‌‬ ‫ەاکەکانی‌دالاەووە‪ ‌.‬دەەوانم‌بڵكم‌‌کە‌‌ئەو‌کەسانە‌لە‌زڵداوی‌ئەفداری‌رابردووی‌خۆیاندا‌ماونەەەوە‌یان‌وەکو‌کەستایەەی‌چیرەکتی‌"ئەصتحابی‌‬ ‫کەلفیان"‌لكێاەووە‪‌،‬لە‌خەودا‌ماونەەەوە‪‌.‬روانرەی‌ئەو‌کەسانە‌بۆ‌ژیتان‌و‌دەوروبەریتان‌نیرەەتیڤە‪‌،‬ئەوان‌ەەنیتا‌بیترو‌بۆچتوونی‌خۆیانیتان‌پت ‌‬ ‫ەەبووڵە‪‌،‬ئەگەر‌کەسكک‌لە‌بەرانبەر‌بیر‌و‌بۆچوونیاندا‌راوەسیكت‪‌،‬ئەوا‌ەا‌سەر‌سنووری‌دوژمنایەەی‌دەیبوغزێنكت‪‌.‬کۆمەڵرەی‌مودێرن‌بە‌چاوی‌‬ ‫نەختتۆش‌متتامەڵە‌لە‌گە ‌ئەو‌کەستتانە‌دەکتتاك‪‌‌.‬لكنتتدێک‌لەو‌کە ستتانە‌بە‌لتتۆی‌ئەوەی‌نتتاەوان ‌لە‌گە ‌بتتارو‌دەختتی‌کتتۆمەڵرەی‌ەتتازە‌خۆیتتان‌‬ ‫برونجكن ‪‌،‬ەووشی‌جۆرلا‌نەخۆشی‌دەروونی‌دەب ‪ ‌.‬روانرەی‌ئەو‌جۆرە‌خەڵدتانە‌بتۆ‌ژیتان‌دەبكتیە‌لتۆی‌ئەوە‌کە‌‌دوورەپەرێتزی‌لەڵبژێرێتت‌و‌لە‌‬ ‫کۆمەڵرە‌داببرێت‪‌.‬ئەم‌جۆرە‌روانینەی‌ئەو‌کەسانە‌ەەنانەك‌ژیانیان‌لە‌خۆ‌و‌ ما ‌ومندا ‌و‌کەسانی‌خزم‌و‌دەوروبەر‌سەخت‌و‌ەورس‌دەکاك‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫دیمانەی گۆڤاری ژنی کورد‬ ‫لە گەڵ هاورێ فەوزیە ئەحمەدی تێکۆشەری دێرینی یەکێتی ژنانی دێموکراتی کوردستان‪.‬‬

‫‌‬

‫‪‌-7‬ئەگەر‌بدرێت‌خۆەان‌بە‌گۆڤاری‌ژنی‌کورد‌بناسكن‬ ‫پكشتتەکی‌سپاستتی‌ئكتتوە‌بەرێتتوبەرانی‌گۆڤتتاری‌ژنتتی‌کتتورد‌دەکەم‌کە‌‬ ‫ئەم‌لەلەەتتان‌بتتۆ‌متت ‌رەخمتتاندووە‪،‬ناوم‌فەوزیتتیە‌ئەكتتدەدی‌لە‌‬ ‫ستتالی‌‪7228‬ی‌لەەتتاوی ‌لە ‌نكتتو‌بنەمتتالەیەکی‌مامناوەنتتدی‌و‌لە‌‬ ‫باوەشی‌دایک‌و‌باوکكدی‌ زەكدەەدكش‌لە‌شاری‌مەلاباد‌لە‌دایک‌‬ ‫بتتتووم‪‌.‬بە‌لتتتۆی‌لەل‌و‌مەرجتتتی‌ئەوکتتتاك‌ەەنیتتتا‌ەتتتا‌پتتتۆلی‌‪6‬ی‌‬ ‫سەرەەایم‌خوێندووە‌و‌لە‌ەەمەنی‌‪‌78‬سالیدا ژیتانی‌لاوبەشتم‌لە‌‬ ‫گەل ‌ختتوا‌ل ت ‌خۆشتتبوو‌لاوستتەری‌خۆشەویمتتیم‌محەمتتدەد‌گتتادانی‌‬ ‫پكدێكنتتا‌کە‌بەرلەمتتی‌ئەم‌لاوستتەریییە‌‪‌5‬منتتدالی‌خۆشەویمتتت‌و‌‬ ‫دلمۆزن‌بە‌ناوەکانی‌نیشیدان‪‌،‬کوێمیان‪‌،‬سۆران‪‌،‬الوێ ‌و‌ژیلوان‌کە‌بە‌شانازییەوە‌لەموویان‌پكرەیشیوون‌و‌ژیانی‌ئاسایی‌رەژانەی خۆیان‬

‫رهی‌‪‌‌6‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 6‬‬

‫‌لە‌سەخیییەکانی‌بنوەكنكت‪.‬‬ ‫دوای‌ئەو‌ەۆناغە‌کە‌ماوەیەکی‌زەر‌کتورك‌لەوانەیە‌ب ایەنكتت‌ەۆنتاغكدی‌دیتدەی‌ژیتانی‌دەستیپكدەکاك‌ئەویتش‌ئەو‌کتاەەیە‌کە‌وردە‌وردە‌چتاوی‌‬ ‫دەکرێیەوە‌و‌لەست‌بە‌راسیییەکانی‌ژیانی‌لە‌وهەە‌نوێدە‌دەکاك‪‌.‬ئەو‌کاەە‌لەموو‌شیكدی‌بەهیەو‌نامۆیە‪.‬‬ ‫لهم‌ەۆناغهدا‌زەریەک‌لە‌کۆچبەران‌‌بواری‌دەروونیان‌‌دەکەوێیە‌لەڵچوون‌‌و‌لەست‌بە‌ەەنیایی‌و‌وەرەزبوون‌و‌ب ‌ەاەەەی‌دەکەن‌‪‌.‬دڵنیا‌نته‬ ‫بوونی‌لهئاینده و‌و‌بیرکردنەوەی‌لە‌رابردوو‌‪‌،‬ەووشی‌سیرێ ‌و‌نتارەكەەی‌دهکتهن‪‌.‬ئتهم‌دڵەراوکكتیە‌لتهڕووی‌دهروونیتهوه‌زەر‌کتاریرەری‌لەستەر‌‬ ‫کەسەکە‌دادەنكت‌لەوانەیە‌وزە‌و‌ەوانای‌بررێت‪‌.‬لهلهمان‌کاەیشدا‌پكویمیی‌بەوەیە‌کە‌لهجكرهی‌خزم‌و‌لاوڕێیانی‌پكشووی‪‌‌،‬دەست‌‌و‌لاورێی‌‬ ‫ەازە‌بۆ‌خۆی‌پیدا‌بداك‌‪‌.‬لەوانەشە‌ڕهنرهیهکمهر‌کاری‌گونجاوی‌دهست‌نهکهوێت‌و‌لە‌رووی‌ئابوریەوە‌بدەوێیە‌نارەكەەییەوە‪‌.‬‬ ‫بە‌کورەی‌لەم‌ەۆناغەدا‌لەوانەیە‌دووچاری‌ئەو‌کاردانەوانە‌بكت‪‌:‬‬ ‫*‌"ماندوێیی‪‌،‬ب ‌ەوانایی‪‌،‬ب ‌لوودهیی‌و‌ب ‌ئومكدی‬ ‫*‌"وروژاندن‪‌،‬ناخۆشی‪‌،‬پهسیی‪‌،‬ەووڕهی‌و‌شهڕهنركزی‌(ئاگرهسیڤی)‌‬ ‫*‌"ب ‌خهوی‌و‌خهوبینینی‌ناخۆش‌‬ ‫*‌"لهبیرکردنی‌وشه‪‌،‬ناو‌و‌کاەی‌دیدار‪‌،‬لهگه ‌سهخیی‌ەهرکیزکردن‬ ‫*‌"سهر‌ئكشه‪‌،‬سک‌ئكشهو‌نیشانهکانی‌ەری‌فیزیدی‬ ‫*‌"ەرس‌و‌ب ‌باوهڕی‬ ‫*‌"ەاەهەی‌نییهلیچ‌بداك‌و‌پهیوهندی‌بهکۆمهڵرای‌نوێوهناکاك‬ ‫*‌"لارولاجی‌لهکاەی‌جكبهج ‌کردنی‌کارهکانیدا‌‬ ‫زەر‌جار‌ئهوهئارامی‌دهکاەهوه‪‌،‬کهدهزانكت‌لهسیه‌ەهدهغهکراوهکان‌بهشكدی‌ئاساییهلهپڕەسهی‌کۆچدردن‌بۆ‌وهەكدی‌ەرو‌لهروهلا‌ئتهم‌ەۆناغته‌‬ ‫ەكدهپهڕێندرێت‪‌.‬لهندێ‌جار‌مرەڤهکان‌دهەرس ‌کهکهسایهەیهکانیان‌بهیهکجاری‌گۆڕابكت‪‌،‬واەه‌لهست‌و‌کاردانه‌وهسلبیهکانلهمیشهوهک‌بهشتكک‌‬ ‫لهکهسهکه‌دهمكنییهوه‪‌.‬بههم‌بهو‌شكوهیهنییه‪‌.‬دهەوانرێت‌لهو‌ەۆناغانه‌بچكیهپكشهوه‪‌،‬کاەكک‌مامهڵهی‌لهسیهکان‌و‌بیرکردنهوهکان‌دهکاك‪‌.‬ئته‬ ‫گهر‌کاریان‌لهسهر‌نهکاك‪‌،‬ڕهنرهئاکامهکهی‌ببكیهەهیران‌یان‌خهمۆکی‪.‬‬ ‫پاش‌ئەو‌ەۆناغە‌‪‌،‬وردە‌وردە‌ژیانی‌بەرەو‌سەەامریری‌دەرواك‌و‌شیە‌پۆزەەیڤیەکانی‌ئەو‌وهەەش‌دەبینكت‪‌.‬لەو‌ەۆناغەدا‌لەوڵتی‌ئەوەدەدا‌کە‌‬ ‫خۆی‌لە‌گە ‌کوڵیور‌و‌ستییدی‌ئەو‌وهەە‌برونجكنكتت‪‌،‬بە‌مەرجكتک‌دووچتاری‌کكشتەی‌دەروونتی‌نبكتت‌چتوندە‌زەرن‌ئەو‌پەنتابەرانەی‌کە‌ەووشتی‌‬ ‫جۆرلا‌نەخۆشی‌دەرونی‌دەبنەوە‪‌،‬بەەایبەك‌ئەو‌کەستانەی‌لە‌وهەتی‌خۆیتان‌لە‌بتوارێدی‌نتالەموار‌و‌ناخۆشتدا‌ژیتاون‌ەووشتبوونیان‌بە‌نەخۆشتی‌‬ ‫دەرونی‌زیاەر‌دەبكت‪.‬‬ ‫کاەكک‌سەرنجی‌کەسانی‌دەوروبەرم‌دەدەم‪‌،‬دەبینم‌کە‌ژیان‌و‌گوزەرانیتان‌چتۆنە‌و‌بە‌کتام‌ەۆنتاو‌لەو‌کكشتانە‌ەكتپە‌دەبت ‪‌،‬چتوندە‌زەر‌یەک‌لەو‌‬ ‫كاڵەەانە‌بۆ‌منیش‌لاەۆەە‌پكش‌و‌ەەجروبەم‌کتردووە‪‌.‬زەر‌جتار‌لە‌گە ‌زەر‌یەک‌لەو‌کەستانە‌دەکەومە‌گفیوگتۆ‪‌.‬زەربەیتان‌بكتزار‌و‌نتارەكەەی‌‬ ‫خۆیان‌بە‌شكوەی‌جۆراو‌جۆر‌دەر‌دەبرن‪‌.‬لەمیشە‌لەوڵدداوە‌کە‌بە‌شكوەیەکی‌زانمیی‌لەو‌باردەخەی‌‌کە‌ەكدەوەوون‌ەكیانبرەیەنم‌و‌لانیانبدەم‌‬

‫رهی‌‪‌‌5‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‬

‫‌‪Page : 5‬‬

‫وەكتتوو‌ئەوەیە‌كە‌دەستتیدرێژی‌جینمتتی‌لەستتەر‌ب رێتتت‪ ‌.‬بە‌پكتتی‌یاستتای‌ئیمتتالمی‌ئكتتران‪‌،‬ئەگەر‌ژن‌لەو‌بتتوارەدا‌بە‌پتتكچەوانەی‌ویمتتت‌و‌ختتوازی‌‬

‫لاوسەرەكەی‌بجووڵكت‪‌،‬دادگا‌دەەوان ‌‌نەفەەەی‌ژنەكە‌ببرێت(‌لەژێر‌ناوی‌"ناشزە")‪‌.‬ب)‌‬

‫ەەەلە‌نامووسیەكان‌ئەم‌شكوازە‌لە‌كوشی ‌كە‌بۆ‌پاراسینی‌نامووسی‌بنەماڵە‌ج ‌بەج ‌‌دەكرێت‌بە‌چەندی ‌لۆكتار‌رووی‌دەداك‪‌.‬وەكتوو‪‌،‬ملتنەدان‌‬ ‫بە‌زەواجی‌زەرەملی‪‌،‬كچ‌و‌یان‌ژنكد‌كە‌ەوربانی‌دەسیدرێژیی‌جینمی‌بووە‪‌،‬جیابوونەوە‪‌،‬پكوەندی‌لەگە ‌رەگەزی‌بەرامبەر‌(پیاو)‌و‌یان‌"زنا"‪‌.‬‬ ‫‪‌-2‬خەەەنەی‌كچتتان‌كچتتان‌لە‌ەەمەنك تتی‌كەم‌و‌بە‌ب ‌ رەزامەنتتدیی‌خۆیتتان‌ستتەەەك‌دەكتترێ ‌و‌لەەتتا‌كۆەتتایی‌ژیانیتتان‌شتتوێنەوارە‌خراپەكتتانی‌‬ ‫جەسیەیی‌و‌رەكی‌خەەەنەی‌وەدوای‌خۆیان‌دەككشنەوە‪ ‌.‬ئەمەش‌ندتوونەیەكی‌لەرە‌گرینرتی‌پكشتكل‌كردنتی‌متافی‌جەستیەیی‌ژنتانە‌كە‌بە‌داخەوە‌‬ ‫ئكمیاش‌بە‌شكوەیەكی‌نێكنی‌ج ‌بەج ‌‌دەكرێت‪‌.‬‬ ‫یاسای‌نتوێ‪‌،‬‬ ‫‌‬ ‫‪‌-2‬دووگیانی‌ت‌لەبار‌بردنی‌مندا ‌بە‌پكی‌ماددەكانی‌‪‌281‬ت‌‪‌212‬و‌‪‌622‬ت‌‪622‬ی‌یاسای‌جەزایی‌ئیمالمی‌و‌ماددەی‌‪‌122‬ت‌‪128‬ی‌‬ ‫لەناو‌بردنی‌مندا ‌ەاوانە‪‌،‬بە‌بڕوای‌زەرینەی‌داكۆكی ەرانی‌مافی‌ژنان‪‌،‬ئەگەر‌دووگیانی‌بە‌ب ‌رەزامەندیی‌ژن‌ئەنجام‌درا‌ب ‌‌و‌یان‌لە‌ئاكتامی‌‬ ‫دەستیدرێژیی‌جینمتتی‌بووبكتتت‪‌،‬ژن‌دەبت ‌‌متتافی‌لەبتتار‌بردنتی‌منتتاڵی‌لەبكتتت‪‌.‬چتتون ە‌دای كتد‌كە‌ئامتتادەیی‌نتتیە‌منتداڵكد‌بە‌دونیتتا‌بكنت ‌و‌یتتان‌‬ ‫ەەنانەك‌لەو‌منداڵی‌ب ‌زارە‪‌،‬ناەوان ‌‌دای ك ی‌باش‌بكت‌و‌بە‌شكوەیەكی‌دروست‌منالەكەی‌پەروەردە‌ب اك‪‌.‬بۆیە‌ماف‌خۆیەەی‌كە‌لە‌بواری‌‬ ‫بارودەخی‌دووگیانی‌خۆی‌بریار‌بداك‪‌.‬‬ ‫‌‬

‫ئاالن‌عومەرزادە‬ ‫زەرن‌ئەو‌کەسانەی‌کە‌بە‌لۆکاری‌جیتاواز‌لە‌وهك‌و‌زێتدی‌خۆیتان‌بەرەو‌وهەكدتی‌دیتدە‌‬ ‫کۆچیتتان‌کتتردووە‌یتتان‌دەیتتان‌لەوێتتت‌کتتۆب‌بتتدەن‪‌،‬ژمتتارەیەکی‌زەری‌ئەو‌خەڵدتتانە‌روو‌لە‌‬ ‫وهەانی‌رەژئاوایی‌بە‌ەایبەك‌وهەانی‌ئورووپا‌دەکەن‪‌.‬ژیانی‌لەرکتام‌لەو‌کتۆچبەرانە‌بە‌‬ ‫ەۆناغی‌جیاواز‌لە‌لەموو‌بوارەکانی‌ژیانتدا‌لەو‌وهەە‌نوێتانەدا‌ەكتپەر‌دەبكتت‪‌.‬ستەرەەای‌‬ ‫دەستتتیپكدی‌ژیتتتانی‌لە‌وهەكدتتتی‌دیتتتدە‌بە‌کوڵیتتتورێدی‌جیتتتاواز‌بتتتۆ‌ەتتتاکی‌پەنتتتابەر‌زەر‌‬ ‫سەرنجراکكش‌دەبكت‪‌،‬چوندە‌لەموو‌شیكدی‌بەهیەوە‌‌ەازە‌دەنوێنكتت‪‌،‬ەەنتانەك‌لەڵت ‌و‌‬ ‫کەوك‌و‌رەنرتتی‌پكمتتیی‌مرەڤەکتتانی‌ئەو‌وهەتتانەش‪‌.‬لتتهستتت‌و‌ئیحماستتی‌پەنتتابەر‌‌لتتهم‌ەۆناغتتهدا‌‪‌،‬لەستتیدردن‌بتتهئارامبوونتتهوهو‌دل ۆشتتییە‪‌.‬‬ ‫سوپاسروزارییشە‌بەوەی‌کە‌لە‌زەر‌کیشە‌و‌نارەكەەی‌و‌مەەرسییەکان‌بۆ‌سەر‌ژیانی‌رزگاری‌بووە‪‌.‬بهگشیی‌ئومكدو‌چاوهڕوانیهکتانی‌لتهئاستیكدی‌‬ ‫بهرزدایه‪‌،‬بۆ‌ندونهئەنەرژی‌و‌لكزێدی‌زەری‌لەیە‌بۆ‌فكربوونی‌زمان‌و‌دەزینهوهی‌کار‌و‌ڕێد مینی‌بەرنامە‌و‌پالنەکانی‌بۆ‌ژیانی‌دالاەووی‪‌.‬ڕه‬ ‫نرهبهشكدی‌چاوهڕوانیهکان‌و‌ئومكدهکان‌نا‌واەعی‌و‌خیا ‌و‌پاڵو‌بكت‪‌.‬لەوانەشە‌وادابنكت‌کە‌لهوهەهنوێدهدا‌لیچ‌جۆرهکكشهو‌گرفیكک‌نییهوچاو‌‌‌‬

‫رهی‌‪‌‌4‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‬

‫شهم‌هی‌‪‌2172‬کوردی‌‌‪‌‌/‬مارچی‌‪2172‬ی‌زایینی‌‌‌‌‌‬ ‫ره ‌‬ ‫ژماره‌‪‌ ‌ ‌‌6‌:‬‬ ‫‌ ‌‬

‫‌‪Page : 4‬‬

‫‌‬

‫شیالن‌ساڵحی‌‬ ‫‌‬

‫"ماف"‌ئەو‌بەرژەوەندییەیە‌كە‌یاسا‌دەیپارێزێت‪‌،‬ئەو‌بەرژەوەندییەش‌چەسپاو‌و‌نەگۆڕە‪ ‌.‬ماف‌لە‌دوو‌بەشی‌سرووشتیی‌و‌ەەراردادی‌پكتد‌دێتت‌و‌‬ ‫بەم‌شتتكوەیە‌پكناستتە‌دەكرێتتت‪‌،‬متتت افە‌سروشتتییەكانی‌متترەر‌لەر‌لەگەڵتتتی‌لە‌دایتتد‌دەبتت ‌و‌متتتافە‌‬ ‫ەەراردادیەكان‌لە‌الیەن‌یاساوە‌وەك‌مافی‌سیاسی‌و‌مەدەنی‌بۆ‌مرەر‌دیاری‌دەكرێت‪‌.‬بە‌پكچەوانەی‌‬ ‫ماف‌كە‌نەگۆڕە‪‌،‬یاستا‌بە‌پكتی‌سیمتیدی‌دەستەهەی‌لەر‌وهك‌و‌كۆمەڵكتد‌بە‌پكتی‌ئیتدئۆلۆژیی‌ئەو‌‬ ‫وهەە‌و‌كۆمەڵە‌دەگۆڕێت‪‌.‬یەككد‌ل ەو‌مافە‌سروشتیییانە‌كە‌لەگە ‌مترەر‌لە‌دایتد‌دەبت ‪‌،‬متافی‌ژن‌‬ ‫لەسەر‌جەسیەی‌خۆیەەی‪‌.‬بەو‌واەایە‌كە‌لەر‌مرەڤكد‌مافی‌لەیە‌بە‌شكوەیەكی‌ەەواو‌ئازاد‪‌،‬لەسەر‌‬ ‫بارودەخی‌جەسیەیی‌خۆی‌بریار‌بداك‪‌.‬كەواەە‌دەەوانی ‌بڵك ‌ستەرەكییری ‌متافی‌ژن‌و‌لەر‌مترەڤك ە‌‬ ‫كە‌بریاراەی‌پكوەندیدار‌بە‌ج ەسیەی‌خۆی‪‌،‬لە‌الیەن‌خۆیەوە‌بتدرێت‪‌،‬نەك‌دەوروبەر‌و‌ك توومەك‌و‌‬ ‫یاسا!‌ لە‌یاساكانی‌كۆماری‌ئیمالمیدا‌بە‌شكوەیەكی‌ەەواو‌ئاش را‌لە‌سەر‌جەسیەی‌ژن‌بریار‌دراوە‌و‌‬ ‫لەو‌بوارەشەوە‌وەك‌لەموو‌بوارە‌پكوەندیدارەكان‌بە‌ژنان‪‌،‬لە‌جیاەی‌ژن‌بریتار‌دراوە‪‌.‬بە‌پكتی‌ئەم‌متافە‌لەر‌مرەڤكتد‌دەبت ‌‌لە‌لەر‌شتكوازێ ی‌‬ ‫گوشاری‌دەرەكی‪‌،‬كە‌شوێندانەریی‌لەسەر‌جەسیەیی‌دادەنكت‪‌،‬پارێزراو‌بكت‪‌.‬پكشكل‌كاریی‌ئەم‌مافە‌لە‌چوار‌بەشی‌ستەرەكیدا‌بە‌زەەیتری ‌شتكوە‌‬ ‫بەرێوەدەچكت‪‌:‬‬ ‫‪‌-7‬كیجابی‌زەرەملی‌ژنانی‌ئكرانی‌لە‌لەڵبژاردنی‌جل‌و‌بەرگی‌خۆیان‌ئازاد‌نی ‌و‌بە‌پكی‌ماددەی‌‪628‬ی‌یاسای‌موجتازاەی‌ئیمتالمی‪‌،‬ژنكتد‌كە‌‬ ‫بەب ‌‌كیجابی‌ئیمالمی‌لە‌شوێنە‌گشیییەكان‌و‌لەبەر‌چتاوی‌خەڵ تدا‌دەركەوێتت‪‌،‬بە‌بەنتدی انە‌(لە‌‪‌71‬رەژ‌لەەتا‌‪‌2‬مانت ‌و‌یتان‌لە‌‪‌51‬لەزار‌‬ ‫لەەا‌‪‌511‬لەزار‌ریال)‌مەك ووم‌دەكرێت‪‌.‬‬ ‫‪‌-2‬ەوندوەیژی‌شكوازێ ی‌رەفیارییە‌كە‌بە‌مەبەسیی‌گەیاندنی‌خەسار‌بە‌كەسك ی‌دی ە‪‌،‬لە‌شكوەكانی‌جەستیەیی‌(ئاشت را‌و‌نێكنتی)‪‌،‬دەروونتی‪‌،‬‬ ‫ستتنوردار‌كردنتتی‌پتتارە‌و‌ستتامان(ئتتابووری) ‪‌،‬پكشتتریری‌لە‌كتتار‌و‌بتتردنە‌ستتەری‌ئاستتیی‌ەتتاكە‌كەستتی‪‌،‬پشتتیك ردن‌بە‌كەستتانكد‌كە‌پكویمتتییان‌بە‌‬ ‫پشییوانیی‌ئكدەیە‌و‌‪‌...‬ج ‌بەج ‌‌دەكرێت‪‌.‬لكرە‌ئكدە‌لەو ‌دەدەی ‌ئەو‌بەشتە‌لە‌ەونتدوەیژیە‌كە‌پكوەنتدیی‌بە‌پكشتكل‌كردنتی‌مافەكتانی‌ژنتان‌‬ ‫لەسەر‌جەسیەیانە‌ەاوەوێ‌ب ەی ‪‌.‬بۆ‌ندوونە‪‌:‬الف)‌ ناچتاركردنی‌ژن‌بە‌ملت ەب‌بتوون‌بتۆ‌ندتوونە‌ناچتاركردنی‌ژن‌بە‌ملت ەب‌بتوون‌لە‌بەرامتبەر‌‬ ‫‌‬ ‫لاوسەر‪‌،‬ب ‌‌ لەبەرچاو‌گرەنی‌ئامادەیی‌دەروونی‪‌،‬عاەفی‌و‌جیمدیی‌ژن‪‌،‬دەبكیە‌لۆی‌نەخۆشییەكانی‌رەكی‌ت‌دەروونی‪‌.‬چتون ە‌ژن‌لەستت‌دەكتاك‌‬ ‫ئیدی‌لاوسەرەكەی‌لاوبەشتی‌خەم‌و‌خۆشتیەكانی‌نتیە‪‌،‬بەل توو‌كەستك ە‌كە‌بە‌پشتییوانیی‌یاستا‌و‌شتەر ‪‌،‬بت ‌‌رەزامەنتدیی‌ئەو‪‌،‬لە‌دیوارەكتانی‌‬ ‫لەرێدی‌ەاكەكەسیی‌ئەو‌ەكدەپەڕێ‌و‌وەك‌كەرەسیەیەك‌كەڵ ی‌ل ‌‌وەردەگرێت‪‌.‬زەر‌كەس‌و‌بە‌ەایبەك‌ژنان‌لەسەر‌ئەو‌باوەرەن‌كە‌ئەم‌زەرلت ‌‬ ‫‌‬ ‫‌ كردنە‌بە‌ەایبەك‌لەسەر‌پكوەندیی‌جینمی‌ژن‌و‌پیاو‌شوێندانەریەكی‌خراپی‌دەبكت‌و‌ژن‌لە‌بارودەخك دا‌كە‌لەست‌بە‌ئامادەیی‌ناكاك‪‌،‬‬

‫رهی‌‪‌‌3‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 3‬‬

‫‪ -72‬بەشداری کردنی هەیئەتێکی یەکێتی ژنانی دێموکراتی کوردستان لە کۆبوونەوەیەکی ‪ 72‬جەلەسیەی لە گەڵ چەند رێکخراوی‬ ‫نۆروێژی وخاریجی‪ ...........................................‬الپهرهی ‪28 ...............................‬‬

‫‪ -72‬بەڕێوەچوونی سیمینارێکی سیاسی و کۆمەاڵیەتی لە واڵتی نۆروێژ‪ ........،‬الپهرهی‪28 ..........................‬‬ ‫‪ -75‬په یامی یەکێتی ژنانی دێموکراتی کوردستان کۆمیتەی نۆروێژ بە بۆنەی جێژنی قوربانی‪ ........،‬الپهرهی‪31 ......‬‬ ‫‪ -76‬فێستیڤالی کوڵتوری گەالن لە ژێر ناوی "کوڵتور میکس" ‪ ........،‬الپهرهی‪32 ................................‬‬ ‫‪ -71‬پەیامی کومیتە ناوجەی یەکیتی ژنانی دیموکراتی کوردستان لە ناوچەی ئسفولد‪ ،‬لە والتی نوریژ‪ .‬بە بۆنەی ‪71‬ی‬ ‫خاکەلیوە‪ ........،‬الپهرهی‪34 ........................................................‬‬ ‫‪ -78‬بەڕێوەچوونی کۆنفڕانسی کومیتەی یەکێتی ژنانی دیموکراتی کوردستان لە شاری ترۆنهایمی نۆروێژ‪ ..،‬الپهرهی‪36 ..‬‬ ‫‪ -71‬کۆبوونەوە [ خەدیجە مەعزووری ] ‪ ........،‬الپهرهی‪37 .....................................‬‬ ‫‪ -21‬پەیامی هاوبەشی یەکیەتی الوان‪ ،‬یەکیەتی ژنانی دێموکرات و کۆمەڵەی کولتوری کوردی‪ ،‬بە بۆنەی ‪26‬ی‬ ‫سەرماوەز‪ ،‬رۆژی پێشمەرگە و رۆژی ئااڵی کوردستان‪ ........،‬الپهرهی‪38 ...................................‬‬ ‫‪ -27‬رێورهسمێک بە بۆنەی رۆژی جیهانی مندااڵن بۆ مندااڵنی کوردستان‪ ........،‬الپهرهی‪21 ...........................‬‬ ‫‪ -22‬کاندیدکرندوەی کبودوەند‪ ........،‬الپهرهی ‪21 ..........................................‬‬ ‫‪ -22‬رۆژێک مهلوول و خهمبار [ شێعر ] ‪ ...................‬ئهحمهد قادری‪ ................،‬الپهرهی‪27 ......................‬‬ ‫‌‬

‫بهشی نۆروێژی‌‌‌‪NORGE‌‌-‬‬

‫‌‬

‫‪1- Et intervju med Kirsten Arnesen som kultur koordinator i Skedsmo commune‬‬ ‫‪ 62‬‏…………‏)‪(Mahbube Rahimi‬‬ ‫‪…….. 58‬‬

‫)‪(Nasr Qadrpor‬‬

‫!‪2- Kvinners lidelsesfulle liv mellom to forskjellige verden‬‬

‫‪3- Å drukne i en myr av vaner og skikker. (av. Alan Omarzada....... 56‬‬ ‫‪4- Historien om kurdiske kvinner er til skrekkelig kjent………. 54‬‬ ‫‪5- Den kurdiske demokratiske kvinneforeningen er 67 år………….. 52‬‬ ‫‪6- Yeketi Lawan (Øst- Kurdistans demokratiske ungdomsunion) Etter‬‬ ‫‪grunnlaget av Kurdistan…………… 51‬‬ ‫‪7- Kjære alle sammen gratulerer masse med den store IDe dagen. På vegen av‬‬ ‫‪den kurdiske kvinne foreningen vil jeg ønske hele det muslimske‬‬ ‫‪verden,………………. 50‬‬ ‫‪8- Dialog er endring!....................... 48‬‬ ‫‪9- Kjære venner!..................... 46‬‬ ‫‪ 44‬‏………‪10- Aktiviteter til den kurdiske demokratiske kvinneforeningen i 2013‬‬

‫رهی‌‪‌‌2‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 2‬‬

‫‌‬

‫‪Den kurdiske demokratiske Kvinneforeningen i Norge‬‬

‫مهی‌‪2172‬ی‌کوردی‌‌‪‌‌-‬مارسی‌‪2172‬ی‌زایینی‬ ‫شه ‌‬ ‫ره ‌‬ ‫شهش‪‌ ‌،‬‬ ‫ژماره‌‪‌ ‌:‬‬ ‫‌‬ ‫‌ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌**********‌‬

‫دێزاین ‪ :‬رهحمان نهقشی‬ ‫کۆکردنهوه بابهتهکان ‪ :‬مهحبووبه رهحیمی‬ ‫لهم ژمارهیه دا ‪:‬‬ ‫‪ -7‬مافی ژنان لهسهر جهستهی خۆیان‪ ،‬چهنده رهچاو دهكرێ؟ ‪ .............‬شیالن ساڵحی ‪ ........‬الپهرهی ‪4‬‬ ‫‪ -2‬ژیانی تاراوگە نشینی و کێشە و گرفتەکانی ‪ ..............‬ئاالن عومەرزادە‪ ........‬الپهرهی ‪5‬‬ ‫‪ -3‬دیمانەی گۆڤاری ژنی کورد لە گەڵ هاورێ فەوزیە ئەحمەدی‪ ........‬الپهرهی ‪7‬‬ ‫‪ -4‬کێ بەرپرسیارە لە مەڕ کوشتنی ژنان ‪ ...................‬رۆژە عەزیزی‪ ........‬الپهرهی ‪11‬‬ ‫‪ -5‬رۆژی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژ بە ژنان و گرنگترین تایبەتمەندییەکانی توندوتیژی دژ بە ژنان لە‬ ‫ئێراندا‪ ...................‬وەرگێران و ئامادەکردنی‪ :‬گەالوێژ باپیری‪ ........‬الپهرهی ‪13‬‬ ‫‪ -6‬با ئاورێکی جیدی لە قارەمانەکای گەڵ ونێشتمان بدەینەوە‏‪ ..........‬کهریم ئهلاڵوهیسی‪ ........‬الپهرهی ‪15‬‬ ‫‪ -7‬ژن لە کۆمەڵگادا! ‪ ......................‬مهحبووبه رهحیمی‪ ........‬الپهرهی ‪17‬‬ ‫‪ -8‬بۆ بەرنامەی نۆروێژ لە یادی رۆژی جیهانی منداالن ‪ ...............‬شۆعله قادری‪ ........‬الپهرهی ‪19‬‬ ‫‪ -9‬دایک مرۆڤترین کهس ‪ .....................‬نووسینی ‪ :‬د‪ .‬سابیر بۆکانی‪ ........‬الپهرهی ‪22‬‬ ‫‪ -10‬بۆچی ‪ 27‬ی فێوریە كراوە بە رۆژی جیهانیی زمانی دایك؟ ‪ ....................‬قادر وریا‪ ........‬الپهرهی ‪23‬‬ ‫‪ -17‬با ههموو ڕۆژێکمان ‪ 8‬ی مارس بێت ‪ ..........‬تابلۆ حسهن‪ ........‬الپهرهی ‪25‬‬ ‫‪ -12‬پەیامی هاوبەشی یەکێتیەکانی الوان‪ ،‬ژنانی دێموکرات وکۆمەڵەی کولتوری کوردی‪ ........،‬الپهرهی ‪26 ........‬‬

‫رهی‌‪‌‌2‌:‬‬ ‫الپه ‌‬ ‫‌‬

‫‌‌‌‬

‫‌‌‬

‫‌‪Page : 2‬‬