هەواڵی خۆش

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫هەواڵی خۆش‬

‫)‪No.: (4‬‬ ‫‪April‬‬ ‫‪2018‬‬

‫گۆڤارێىك وەرزى ڕوناكريیى گشتييە‬ ‫ژمارە (‪ )4‬نیسانی ‪2018‬‬

‫من‬ ‫دۆڕابووم‪،‬‬ ‫ئێستا براوەم‬

‫شادە عەلی‪ :‬گەر شاعیر بنووسێت‬ ‫ئاشقی هەموو جوانییەكانە‬

‫کوردستان دۆزەخێک بۆ رۆژنامە نووسان‬

‫تیشكێك بۆ سەر سەركردەی‬ ‫خاكی نەوشیروان مستەفا‬

‫‪1‬‬

‫ڕۆڵی ئاین لە دروستكردنی‬ ‫كەسایەتی لە كۆمەڵگادا‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫گەر يەكێك سەر بەمەسيح بێ‪ ،‬ئەوا دەبێتە بوونەوەرێىك تازە‪ ،‬شتە كۆنەكان‬ ‫نەمان و بەسەرچوون‪ ،‬ئەوەتا هەموو شت نوێ بووەتەوە‪..‬‬ ‫‪Therefore if anyone is in Messiah, he is a new creation. The old‬‬ ‫‪things have passed away; behold, all things have become new.‬‬

‫هەواڵی خۆش‬ ‫گۆڤارێىك وەرزى‬ ‫ڕوناكريیى گشتييە‬ ‫ژمارە (‪)4‬‬ ‫نیسانی ‪2018‬‬

‫پێكەوە ژیان و جیاوازی ئاینی تاچەند گرنگە‬

‫ئاشتەوایی لەمەسیحیەتدا چۆنە؟‬

‫ئەملانیا‪ :‬قەشە زاگرۆس سەعید عەلی‬ ‫مەسیح سەرۆکی ئاشتیەو تەنها مەسیح وفێرکردنەکانی بەڕاستی دەتوانێت‬ ‫شوێنکەوتەکانی وا لێبکات بەڕاستی ئاشتیخواز بن و بە ئاشتەوایی بژین لەگەڵ‬ ‫ئەوانی دیکە ‪ ،‬ئینجیل لە نامەی ڕۆما بە ڕوونی فێرمان دەکات کە دەبێت‬ ‫هەوڵ بدەین بەپێی توانا لەگەڵ هەمواندا بە ئاشتی بژین ‪ ،‬گرفت لە مەسیح‬ ‫و شوێنکەوتانی نیە گرفتەکە لە بەرامبەرەکانە و دژە مەسیحەکانن کە تەنها‬ ‫بەدەم باسی ئاشتی دەکەن وبە کردەوە دژایەتی دەکەن ‪ ،‬بۆ بابەتی ئاشتەواییش‬ ‫هەمیشە پێویستی بە دوو الیەن هەیە بە تەنها الیەنێك ئەنجام نادرێت زۆرجار‬ ‫باوەڕدار دەیەوێ بە ئاشتی بژی لەگەڵ هەموان بەاڵم ئەوانی دیکە دەیانەوێ‬ ‫باوەڕدار بەشداری لە گوناهەکانیاندا بکەن بۆیە باوەڕدارەکە ناچار دەبێت ئەو‬ ‫جۆرە پەیوەندیانە سنور دار بکات دواتر وای لێدێت باوەڕدارەکە بچەوسێننەوەو‬ ‫یاخود پەیوەندی لەگەڵدا بپچڕێنن ‪ ،‬ژیانکردن و ئاشتەوایی و پێکەوە ژیان‬ ‫الیەنی زۆرە تەنها هەر وشەیەك نیە و موزایەدەی پێوە بکرێت لەالیەن پیاوانی‬ ‫ئاینیەوە دەبێت هەموو ئاینەکان پێکەوە باوەش بکەنەوە بۆ قبوڵکردنی یەکرت‬ ‫‪ ،‬ڕاستە دەستپێشخەری شتێكی باشە و ڕەنگە ببێتە بەرەکەت بۆ بەرامبەر بەاڵم‬ ‫گەر بەرامبەر لەناخیدا بەهۆی دەقێكی ئاینی یان کلتور و هەرشتێكی دیکە‬ ‫وەاڵمئی دەستپێشخەریەکە نەداتەوە پێکەوە ژیان تەنها وەك وشەیەك بەکار‬ ‫دێت و بەس ‪ ،‬هەر شتێك بە تەنها بکرێت پێکەوە ژیان بەتەنها ناکرێت پێویستی‬ ‫بەهەردوو الیەن یان هەموان هەیە‪.‬‬ ‫‪Website: www.GoodNews4kurdstan.com‬‬ ‫‪www.Koerdistan.org‬‬ ‫‪www.kurdistanmasih.com‬‬ ‫‪Email: goodnews4kurdistan@gmail.com‬‬ ‫بۆزیاتر خویندنه‌وه‌ی گۆڤاره‌كه‌مان ده‌توانن له‌م په‌یج و وه‌ب سایته‌ بخوینه‌وه‌‬ ‫‪www.Homeforkurds.nl‬‬ ‫پەیجی کوردستان مەسیح ئاشتی و ژیان‬ ‫‪2‬‬

‫خاوەنی ئیمتیازو‬ ‫سەرنووسەر‪:‬‬ ‫سابیری سەندیکا‬ ‫دەستەی نوسەران‪:‬‬ ‫رەزا گاور‬ ‫سۆنیا پەترۆس‬ ‫شوان کەریم‬ ‫هەردی سەردار قادر‬ ‫هۆشمه‌ند چه‌وكوانی‬ ‫دیزاین‪ :‬جەلیل حسێن‬ ‫‪HD Design‬‬ ‫ژمارەی مۆڵەت‪٤٤٧ :‬‬ ‫چاپخانە‪ :‬بینایی‬ ‫تیراژ‪١٠٠٠ :‬‬ ‫ناونیشان‪ :‬كوردستان‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫كوردو مێژووی جەژنی نەورۆز‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ئەمريكا‪ :‬سابريى سەنديكا‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫كەم بایەخامن ئەنجام نەداوە‪ ،‬چونكە دوای پشتبەسنت‬ ‫بەزیاتر لە (سەد) سەرچاوەی كۆن و نوێ و بەچەندین‬ ‫زمانی جیاجیا‪ ،‬ئەم بەرهەمە ئامادەكراوە و نوورساوە‪،‬‬ ‫بۆیە هیوادارم كورتی و پوختی لێكۆڵینەوەكە لە بایەخی‬ ‫نوسینەكەی نەهێنابێتە خوارەوە‪.‬‬ ‫سەرەتاش ئەوەی لێرەدا دەمانەوێت سەرنجی بخەینە پاڵ‬ ‫ئەوەیە‪ ،‬كە مەرج نییە ناوەڕۆكی ئەو بەرهەمە بە دڵی‬ ‫هەموو كورد و خوێنەرانی بێت‪ ،‬چونكە تا ئێستاش الی‬ ‫هەندێك )كاوە( قارەمانی كورد و (زوحاك) ستەمكاری‬ ‫مێژوو بووە! ئەمەو الی ئەوان هەر (كاوە) بووە‪ ،‬كە‬ ‫سەری زوحاكی پانكردۆتەوە و نەتەوەی كوردی لە ستەم و‬ ‫چەوساندنەوە رزگار كردووە‪ ،‬بۆیە یادكردنەوەی ئەم جەژنە‬ ‫بۆ سەركەوتنی (كاوە) بە سەر (زوحاك)دا باسی لێوەكراوە!‬ ‫بۆیە ئەم باسە بۆ ئەوە ئەنجامدراوە‪ ،‬تا سنورێك بۆ ئەو‬ ‫هەاڵنە دابرنێت‪ ،‬كە گەورەیی ئەو جەژنەیان خستۆتە ژێر‬ ‫پرسیارەوە‪.‬‬ ‫لە دوا پەیڤیشدا نامەوێت ئەو راستییە لە كەس‬ ‫بشارینەوە‪ ،‬كە لە لێكۆڵینەوەكەماندا بێالیەن نەبووین‪،‬‬

‫پێشەكی‬ ‫نەورۆز‪ ،‬وەك جەژنێكی مێژوویی و نەتەوایەتی بۆ كورد‪،‬‬ ‫مێژووییەكی كۆنی هەیە‪ ،‬هەربۆیە لەگەڵ كۆنیدا تێكەڵ بە‬ ‫راستی و ئەفسانە كراوە‪ .‬بە هۆی گەورەیی و گرنگیشییەوە‬ ‫سەرنجی چەندین مێژوونوس و نوسەر و گەشتیار و‬ ‫خۆرهەاڵتناسی بۆ الی خۆی راكێشاوە‪ ،‬كە بەشێك لەوان‬ ‫نووسەرو پێنووس بە دەستەكانی كورد بوون‪ .‬تەنانەت‬ ‫چەندین هۆنەری كورد و نەتەوەكانی تر باسیان لەم‬ ‫جەژنە و مێژووەكەی كردووە‪ .‬بەشێكی زۆری ئەوانەشی‬ ‫ئەم بیرەوەرییە گەورەییەی كورد سەرنجی راكێشاون‪،‬‬ ‫هەوڵیانداوە بەو دەقە ئەفسانەیەوە بیبەستنەوە‪ ،‬كە‬ ‫سەردەمانێكە ناوی (كاوەی ئاسنگەر و زوحاك)ی لێرناوە‪.‬‬ ‫لێرەوە بۆ ئەوەی پەردە لەسەر چەند راستییەكی مێژوویی‬ ‫البەرین و تاكە جەژنێكی نەتەوایەتیامن بە ئەفسانەیەكی‬ ‫دروستكراو نەبەستینەوە‪ ،‬ئەم لێكۆڵینەوەیە ئامادە كرا‪.‬‬ ‫دیارە ئەگەرچی ئێستاش لەم لێكۆڵینەوەیەدا كورتی و‬ ‫سادەیی پێوە دیارە و وەك پێویست نەچوینەتە قواڵیی‬ ‫تۆمارە مێژووییەكانەوە‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا كارێكی‬ ‫‪3‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫كوردو مێژووی جەژنی نەورۆز لەكاتێكدا دەبوایە وەك شت نوى بۆتەوە‪.‬‬ ‫توێژەرێكی ئاكادیمی و پسپۆڕ لەبواری مێژوودا بێالیەن‬ ‫‪‎‬نه‌ورۆزی جاران‬ ‫بین‪ ،‬بەاڵم لەبەر ئەوەی خودی خۆمان باوەڕمان بەو‬ ‫ئەفسانەیە نەبووە‪ ،‬كە مێژووی جەژنەكەی لەسەر ‪‎‬چه‌ند حه‌زمان ئه‌کرد که‌ ئاگری نه‌ورۆز بکرێته‌وه‌‬ ‫بنیاترناوە‪ ،‬بۆیە هەوڵامنداوە بۆ خستنەڕووی راستییەكان ئه‌وه‌نده‌یش ئه‌ترساین له‌وه‌ی که‌باران ببارێت و ‪‎‬نه‌چین‬ ‫و زیاتر سەملاندنی راكامنان لەسەر مێژووی راستەقینەی بۆسه‌یران چونکه‌ پێامن وابو ئه‌ودوکه‌ڵه‌ی که‌ له‌ ئاگره‌که‌‬ ‫جەژنەكە‪ ،‬توێژینەوەكە دابڕێژین‪ ،‬كە رووی راستەقینەی به‌رز ئه‌بێته‌وه‌ ئه‌بێت به‌ هه‌ور‪.‬‬ ‫جەژنەكە بخاتەڕوو‪ .‬كۆتایی بەو هەاڵنە بهێنین‪ ،‬كە ‪‎‬ئه‌وکات که‌م خه‌ڵک خاوه‌نی ئوتومبیل بو له‌ به‌رئه‌وه‌‬ ‫چیرۆكی جەژنەكەی لەسەر بنیاترناوە‪ .‬لەو كارەشدا زۆر بە له‌گه‌ڕه‌کدا ئه‌وکه‌سه‌ی خاوه‌نی ئوتومبیل بوایه‌ پڕی‬ ‫وردی ئاماژەمان بە هەڵەكانی ئەفسانەكە و بەستنەوەی ئه‌کرد له‌ خه‌ڵک وبه‌یانی زو به‌ڕێ ئه‌که‌وتن بۆ دوکا ن‬ ‫بە (جەژنی نەورۆز)ەوە كردووە‪ ،‬بۆیە بەوكارەشامن تا ئه‌و ده‌شته‌ئه‌ت وت فه‌رشی سه‌وزت ڕاخستوه‌ له‌هه‌مو‬ ‫ئاستێك خۆمان لە الیەنگری پاراستووە‪ .‬هیواداریشین الیه‌که‌وه‌ گوێت له‌گۆرانی نه‌ورۆز بو ‪ .‬بۆنی یاپراخ و پاقله‌ی‬ ‫هەمووان بەو چاوەوە لێ بڕوانین‪ ،‬لەگەڵ ئازادیم بۆ کواڵو کرنماسی ‪‎‬مه‌ستی ئه‌کردیت ‪.‬له‌ گشت الوه‌ خه‌ڵکی‬ ‫بیروبۆچوونە ئازادەكان و ئەوانەی رەخنەی لێدەگرن‪ .‬به‌ئااڵو وااڵی کوردیه‌وه‌ خه‌ریکی به‌زمی هه‌ڵپه‌ڕکێ و ڕه‌ش‬ ‫الشامن وایە نوسین و بەرهەمێك رەخنەی لێنەگیرا به‌ڵه‌ک بون‪‎‬به الم به داخه وه خائيناىن والتان خۆشيەكەيان‬ ‫(نوسین) نییە‪ ،‬گرنگ ئەوەیە لەسەر حیسابی زانست و لێتێك ياين‪.‬‬ ‫بەبۆنەی هاتنی ساڵی نوێی کوردی ونەورۆزی جەژنی‬ ‫راستییە مێژوییەكان نەبێت‪.‬‬ ‫‏‪‎‬گەر يەكيك سەر بە مەسيح بی‪ ،‬ئەوا دەبيتەبوونەوەريىك نەتەوەییامن‏‪‎‬نەورۆزتان پريۆزبيت‪ ،‬هەموو ساليك بەخۆىش‬ ‫تازە‪ ،‬شتە كۆنەكان نەمان و بەسەر چوون‪ ،‬ئەوەتا هەموو وە هەموو رۆژانتان نەورۆزبيت پیرۆزبێت‪.‬‬ ‫‪4‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ڕۆڵی ئاین لە دروستكردنی‬ ‫كەسایەتی لە كۆمەڵگادا‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫مەجید علی‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫وەك الی زۆران ئاشكرایە كە مرۆڤ هەر لەو ساتەوەی‬ ‫لەدایك دەبێت بەشی هەرە زۆری پێكهاتەی كەسایەتی‬ ‫خۆی لە ژینگەوە وەردەگرێت و دروستی دەكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەشەكەی تری لەڕێگەی كرۆمۆسۆمی بۆماوەیی كە ئەویش‬ ‫هەڵگری خەسڵتە تایبەتەكانی دایبابیەتی وەردەگرێت‪.‬‬ ‫بەواتای ئەگەر یەك یان هەردوو دایبابی چاوشین بن ئەوا‬ ‫كۆرپەكەشیان چاوشین دەبێت‪ ،‬هەروەها ئەگەر یەك‬ ‫لە وان یاخود هەردووكیان ئاستی ژیری و تێگەیشتنیان‬ ‫بەرز یان نزم بوو ئەوا بۆ كۆرپەكەش هەمان شت دەبێتە‬ ‫قیسمەت‪ ،‬بەاڵم هەندێ‌ جار كاریگەرییە دەرەكیەكان تا‬ ‫ڕادەیەك ڕۆڵ دەبینن لە گۆڕینی ئەم كرۆمۆسۆمانە لە‬ ‫شێوەیەكەوە بۆ شێوەیەكی دیكە‪ ،‬بۆ منونە ئەگەر باوكە‬ ‫یاخود دایكە بە فیرتەت تووڕە و تووندو تیژ بن‪ ،‬هەمان‬ ‫ئەو كرۆمۆسۆمانە واتە ئەم خەسڵەتانە دەگوازرێنەوە بۆ‬ ‫وەچەكەیان و نەوەیەكی تووڕە و تووند دێتە بەرهەم‪،‬‬ ‫وەل ‌ێ ئەگەر كۆمەڵگاكە كۆمەڵگەیەكی ساخلەم بێت‬ ‫توانستی ئەوەی دەبێ‌ كۆنرتۆلی تووڕەیی ئەم زاتە بكات‪،‬‬ ‫ئەمەش ئەوەمان پێ‌ دەڵێ‌ كە هەندێ‌ خەسڵەت و سیفاتی‬ ‫مرۆڤ مەحاڵە گۆڕانكاری بەسەردا بێت‪ ،‬بەاڵم هێندەكەی‬ ‫تر ئەگەر بۆماوەییش بن دەكرێ‌ تا ئاستێكی باش گۆڕانی‬

‫بەسەردا بهێرنێت‪ .‬دوای ئەوە هەموو ئەو شتانەی لە ناو‬ ‫كۆمەڵگادا وەك كولتوور و ئاین و داب و نەریت و دیاردە‬ ‫و ڕووداوو بوونیان هەیە بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ كار لە‬ ‫كەسایەتی مرۆڤەكە دەكەن‪ .‬هەرچەندە ئەم پێشەكیە تا‬ ‫ڕادەیەك زۆری خایاند‪ ،‬بەاڵم باشرتە ئاگاداریش بین لەوەی‬ ‫كە كەسایەتی چەندین پێناسی جیاوازی هەیە و هەر‬ ‫زانایەك و قوتابخانەیەكی فەلسەفی بەجۆرێك پێناسەی‬ ‫دەكات یەكێك لەونە دەڵێت ‪ :‬كەسایەتی بریتیە لە هەموو‬ ‫‪5‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫بین یەكسەر حەزمان دەچێتە سەر شایی و هەڵپەڕكێی‬ ‫ڕەشبەڵەك‪ ،‬جا بۆ ئەوەی شایی ڕەشبەڵەك بكەین پێویستە‬ ‫بزانین ئاین ڕێگە دەدات یان نا‪ ،‬بۆچی؟ چونكە لەهەمان‬ ‫كاتیشدا دەمانەوێ‌ دڵی ئاینیش ڕابگرین‪ ،‬جگە لەوەش لە‬ ‫زۆر حاڵەتدا دبینین بە پێچەوانەوە ئاین خۆی خزاندووەتە‬ ‫ناو سادەترین كارو چاالكی ڕۆژانەمان وەك ‪ :‬ئەگەر‬ ‫چوویتە سەر ئاو پێویستە وا بڵێی‪ ،‬ئەگەر نانت خوارد‬ ‫دەبێ‌ وا بڵێی و بەو دەستە بخۆیت و بەو دەستە نەخۆی‪،‬‬ ‫كە تەواو بووی دەبێ‌ وابڵێی ‪ ،‬ئەگەر چوویتە گۆڕستان‬ ‫دەبێ‌ وا بڵێی یان وا بكەی ‪ ،‬ئیدی بەم شێوەیە‪ ،‬ئاین‬ ‫هەمیشە خۆی پێ‌ ڕاستە و بەرامبەرەكەی پ ‌ێ هەڵەیە‪.‬‬ ‫لەبەر ئەوەشە دەتوانین بڵێین ئاینی كۆمەڵگا بیركردنەوەی‬ ‫كۆمەاڵیەتی تایبەت بەخۆی دێنێتە بەرهەم جا ئەگەر ئەم‬ ‫بیركردنەوەیە باش بێت یان خراپ‪ ،‬ڕەنگە زۆر جاران ئێمە‬ ‫حەز بەو راستیە نەكەین‪ ،‬بەاڵم ئەمە وەك ئەوە وایە تۆ‬ ‫نەهێڵی باڵندە بەسەرتا بفڕێ‌‪ ،‬ئەمەش مەحاڵە‪.‬‬ ‫جا گەر ئاین ئا بەم شێوەیە ڕەگی داكووتا بێت لەناو‬ ‫ناخی تاكەكانی كۆمەڵگا و زاڵ بێت بەسەر هەموو شتێك‪،‬‬ ‫ئەوا بێگومان هەموو ئاینێك لە هەموو كاتێك هەڵگری‬ ‫هەموو شتێكی باش نین‪ ،‬ئەمەش حەمتەن كاریگەری‬ ‫هەیە‪ .‬بۆ منونە ئەگەر كۆمەڵگا بە گشتی حەزی لە درۆ‬ ‫بوو ئەوە مانای ئەوەیە ئەو قوتابخانە فەلسەفیەی كە‬ ‫ئەوان باوەڕیان پێی هەیە لەسەر بنچینەی درۆ دامەزراوە‬ ‫و وانەی درۆی تیادا دەخوێندرێت و مامۆستای درۆزن‬ ‫وانەبێژە و سەركەوتن لە دەرسی درۆ ئامانجی هەرە‬ ‫بەرزی قوتابیكانە بۆ گەیشنت بە قۆناخێكی بەرزتری درۆ‪.‬‬ ‫وەك بایسشامن كرد مەحاڵە كۆمەڵگا لەم ئافاتە ڕزگاری‬ ‫بێت ئەگەر ئاراستەی بیركردنەوەی خۆی نەگۆڕێ‌ چونكە‬ ‫بیركردنەوە جەوهەری ئاكاری مێشكە‪ ،‬كەواتە ئەگەر‬ ‫مبانەوێ‌ لەم جۆرە كەسایەتیە دەربازمان بێت‪ ،‬پێویستە‬ ‫یەكەم جار خۆمان لە عەقیدەی خراپ دوورخەینەوە‬ ‫تەنانەت ئەگەر زۆربەی زۆری كۆمەڵگاش بەالیانەوە‬ ‫موقەدەس بێت و ئەو هزرانە هەڵبژێرین كە تەواو‬ ‫پێچەوانەی بیركردنەوەی ڕابردوومانە‪ ،‬هەتا ئەو كەسە بین‬ ‫كە خاوەن متامنە و ئیرادەیەكی چەسپاو بین‪.‬‬

‫ئەو كردراو ڕەفتار و بیركردنەوانەی لەمرۆڤەوە سەرچاوە‬ ‫دەگرێت و ئاراستەی ژیانی ڕۆژانەی خۆی پێ‌ دەكات‪.‬‬ ‫كەواتە‪ ،‬ئەگەر كەسایەتی چ ڕەفتار بێت یاخود هەڵس‬ ‫و كەوت ئەوا ئاشكرایە كە هیچ ئاكارێكی مەردووم بێ‌‬ ‫سەرچاوەیەكی فیكری نیە‪ ،‬ڕوونرت ‪ ،‬ئەگەر كابرایەك بیەوێ‌‬ ‫پەرداخێك ئاو بخواتەوە دەبینین بەدوای ئاودا دەگەڕێ‌‪،‬‬ ‫كە دۆزیەوە بەدەستی پەرداخەكە دەگر ‌ێ و دەیخواتەوە‪،‬‬ ‫بۆچی؟ چونكە تینووە‪ ،‬بۆچی ؟ چونكە ڕێژەی ئاو لە‬ ‫جەستەیدا كەمی كردووە؟ بۆ دەیەوێ‌ ئاو بخواتەوە؟ چونكە‬ ‫لە مێشكیدا بیرێك هەیە و ئاگاداری دەكاتەوە كە ئەگەر‬ ‫ئاو نەخواتەوە دەخنكێت‪ .‬كەواتە ڕەفتاری ئاو خواردنەوە‬ ‫بیركردنەوەیەكی لەپشتە ‪ .‬تەنانەت دەروونناسان دەڵێن‬ ‫هیچ ئاكارێك بێ‌ بیركردنەوە نیە ‪ ،‬ئەمەش مانای ئەوەیە كە‬ ‫كەسایەتی لە هەمان كاتدا خۆی لە ڕەفتار و بیركردنەوەدا‬ ‫دەدۆزێتەوە‪ .‬لێرەدا پرسیارێك خۆی قیت دەكاتەوە‪ :‬ئایا‬ ‫لەیەك كاتدا دەكرێ‌ مرۆڤ بیری چاكی هەبێت و ئاكاری‬ ‫خراپ و ناپەسەندیش بنوێنێ‌؟ یاخود بە پێچەوانەوە‬ ‫دەكرێ‌ یەكێك خراپ بێت و هەمیشە چاكەكار بێت؟‬ ‫ئەمەش دەمانباتە الی هەقیقەتێكی زۆر ڕوون كە وەاڵمی‬ ‫ئەو پرسیارانە ئاشكرا دەكات‪ ،‬ئەویش ئەویە بڵێین بەڵێ‌‪،‬‬ ‫بەاڵم بۆماوەیەكی كورت چونكە مەحاڵە یەكێك لە هەموو‬ ‫بیركردنەوەی شەڕ هەبێ و هەوڵی ئاشتی و ئاشتبوونەوە‬ ‫بدات‪ ،‬ڕەنگە بۆماوەیەك هەوڵی بۆ بدات و بانگەشەشی بۆ‬ ‫بكات‪ ،‬بەاڵم تا سەر بەردەوام نابێ‌‪ ،‬چونكە نابێ‌ ئەوەشامن‬ ‫لەبیر بچێ‌ كە هزر و ڕەفتار هەرگیز دژی یەك لە كاردا نین‬ ‫واتە ئاكار هەمیشە خواڵمی دەست لەسەر سنگ وەستاوی‬ ‫بیرە‪ ،‬بیر چی تێدا بخولێتەوە ئەوە دەبێتە ئاكار و ڕەفتار‪.‬‬ ‫ئەی باشە بیر لەچیەوە دێت ؟ بیر دەرەنجامی هەموو‬ ‫ئەو شتانەیە كە چواردەوری مرۆڤی داوە و كاریگەریەكی‬ ‫زۆر خێرا لەسەر چاالكیەكانی مێشك دروست دەكەن‪ ،‬ئەو‬ ‫شتانەش بریتین لە كولتوور و ئاین و نەریت و داب زۆری‬ ‫تریش‪ ،‬داب و نەریت و كولتووری كۆمەڵگەش بە بۆیەی‬ ‫ئاین ڕەنگكراوە و دوور یان نزیك ئاین پشكێكی لە هەر‬ ‫شتێكی ئێستا و داهاتووی كۆمەڵگا هەیە‪ .‬بۆ منونە ئێمە لە‬ ‫كوردەواری خۆماندا ئەگەر گوێبیستی ئاهەنگ و زەماوەند‬ ‫‪6‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫تیشكێك بۆ سەر سەركردەی‬ ‫خاكی نەوشیروان مستەفا ئەمین‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ئەمریكا‪ :‬سابیری سەندیكا‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪7‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫گەلەكەی كردووە‪ ،‬فەرماندەیەكی چاكی ماندوو نەناسی‬ ‫ڕیبازی ڕەوای نەتەوایەتی و مرۆڤایەتی بووە‪ .‬نەتەوایەتی‬ ‫لەالی ئەو بەرزترین هەستی مرۆڤ بووە‪ ،‬هەرلەو‬ ‫پەنجەرەیەشەوە تەماشای مرۆڤایەتی كردووەو مرۆڤ‬ ‫دۆستی بەالوە پیرۆز بووە‪.‬‬ ‫فەرماندەی و سەركردەی خاكی نەوشیروان مستەفا‬ ‫ئەمین‪ ،‬لە كانوونی یەكەمی ساڵی‪1944‬لەشاری سڵێامنی‬ ‫كوردستانی عیراق لەدایك بووە‪ ،‬ساڵی ‪ 1963‬دەستی‬ ‫بەكاری سیاسی و پێشمەگایەتی كردوە و یەكەم ویستگەی‬ ‫ژیانی سیاسیشی یەكێتی قوتابیانی كوردستان بووە‪.‬‬ ‫لەساڵی ‪ 1963‬بۆ ‪ 1964‬بووە تەئەندامی سكرتاریتی ئەو‬ ‫رێكخراوە‪ .‬ساڵی ‪ 1967‬كۆلێژی زانستە سیاسییەكانی لە‬ ‫زانكۆی بەغدا تەواو كردووە‪ .‬ساڵی ‪ 1969‬بووەتە خاوەنی‬ ‫ئیمتیازی گۆڤاری رزگاری و نزیكەی ‪ 13‬ژمارەی لەو گۆڤارە‬ ‫دەركردووە‪ .‬دوای رێكەوتنی ئازار‪ .‬ساڵی ‪ 1972‬نەشیروان‬ ‫مستەفا و چەندین كەسێك كۆمەڵەی رەنجدەرانی‬ ‫كوردستانیان دامەزراندوە‪ ,‬دواتر روویكردۆتە ئەوروپاو‬ ‫لەنەمسا سەرقاڵی خوێندنی زانكۆیی بووە‪ ,‬دواتر بۆ‬ ‫دامەزراندنی (ی‪,‬ن‪,‬ك) ساڵی ‪ 1975‬گەڕاوەتەوە كوردستانی‬ ‫عیراق‪ ,‬ساڵی ‪ 1981‬ژیانی هاوسەری لەگەڵ خاتوو شوعلە‬ ‫عەلی پێك هێناوە و كاك نەوشیروان خاوەنی سێ‌ منداڵە‬ ‫بە ناوەكانی كاكە منا و چرا خان و كاكە چیا‪ ,‬لەو كاتەوە‬ ‫كاك نەوشیروان مستەفا ئەمین وەك سەركریەكی بااڵی‬

‫مردن جانەوەرێكی بێ‌ نهێنگری بێ‌ مۆڵەتی دڕندەیە ‪ ،‬كەس‬ ‫نازانێ‌ كاتی هەڵمەت و پەالماری كەیە‪ ،‬نەكەس دەبوێرێ‌‪،‬‬ ‫نەلەكەس دەببورێ‌ كەس ناتوانی خۆی لێوەشێرێ‌ ‪،‬‬ ‫بەهەمووكەسیش دەوێرێ‌‪ ،‬نەشەوێ‌ تاكو ڕۆژێ‌ دەوەستێ‌‬ ‫و نەڕۆژ ‌ێ دەگەیەنێتە شەوێ‌‪ ،‬نەبەپاڕانەوەی ڕازی دەبێ‌‪،‬‬ ‫نەماڵی دنیاشی دەوێ‌ ‪ .‬گوێ‌ ناداتە تەمەن و پێویستی‬ ‫مانەوەو نە مانەوەی هەر خاوەن گیانێك ‪ .‬كێ‌ ی بوێ‌ چ‬ ‫تەمەنێكی گەرەك بێ‌ كەی بی یە وی لەكوێ‌ ی پێویست‬ ‫پێ‌ ب ‌ێ گیان و جەستەی لە یەكرت جیادەكاتەوەو كۆتایی‬ ‫بەژیان دەهێنی و لەبەرچاوی دۆست و دوژمن بێ‌ سەرو‬ ‫شوێنی دەكات! ب ‌ێ باك و ب ‌ێ دەربەستە لە دوای ئەو چی‬ ‫دەبێت و چ ڕوو دەدات ك ‌ێ سەرگەردان دەبێت و كێش‬ ‫بەختەوەرە‪ .‬كەس نازان ‌ێ لە كۆێوە هاتووین یان بۆچی‬ ‫هەین وهاتووین چ دەكەین نازانین كەی دەڕۆین و بۆ‬ ‫كۆی مل دەنیێن‪ .‬دیارە نەوشیروان مستەفا خۆشەویستی‬ ‫كوردستان و كۆمەڵی برادەرانی وەكو هەموو ئەو ئازیزانەی‬ ‫كە مەرگ بەربینگی پێ‌ گرتوون لەم یاسای رسوشتیو‬ ‫بەدەر نیە‪ ،‬هەر وەكو ئێمەش ناتوانین ڵی ی بەدەربین‬ ‫‪ ،‬ئەوەندەی خەڵكی كوردستان دەی ناسن و دۆست و‬ ‫برادەرەكانی و ئێمەی ژیامنان لەگەڵ ئەو پیاوەشۆرش گێرو‬ ‫كورد پەروەرەدا بەڕێ‌ كردووە‪ ،‬وامان هاتۆتە بەر چاو كە‬ ‫منونەی بەرزی ڕەوشتی پاك و بێ‌ گەرد بووە و هەمیشە‬ ‫دوورەو پەرێزی كارە خراپەكان بووە بۆ چاكەی ناو كۆمەڵ‬ ‫لە زۆر شوێن جیگا پەنجەی دیارە‪.‬‬ ‫لەو ڕۆژەوە كەبیری كردۆتەوە هەستی بە ژێر دەستەیی‬ ‫‪8‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ڕاپەرینەکەدا‪.‬‬ ‫كە وەك خۆی دەی گوت كە كۆمپانیایەكی میدیایی و‬ ‫توێژینەوەی زانستیە‪ ,‬بەاڵم ساڵی ‪ 2009‬لەسەر بنكەی‬ ‫كۆمپانیای وشە بزووتنەوەی گۆرانی دروستكرد و لە‬ ‫هەڵبژاردنی ئەو ساڵەشدا ‪ 25‬كورسی بەدەست هێنا و‬ ‫ساڵی ‪ 2013‬ش بەشداری لە هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان و عیراق كرد‪ .‬لەناوەڕاستی مانگی ئەیلولی‬ ‫ساڵی ‪ 2015‬وە‪ .‬نەوشیروان مستەفا ئەمین ‪ ,‬بەمەبەستی‬ ‫وەرگرتنی چارەسەری پێویست بۆ تەندروستی‪ ,‬سەردانی‬ ‫واڵتی ئەڵامنیای كردو دواتر چووە بۆ واڵتی بەریتانیا ‪ .‬كاك‬ ‫نەوشیروان هەمووكات رۆژانە سەرقاڵی یادا شتەكانی بووە‬ ‫و نووسیویتی و هیچ كات لە نوسین نەوەستاوە ‪ .‬شیاوی‬ ‫باسە كاك نەوشیروان خاوەنی ‪ 20‬كتیبی لەبوارەكانی‬ ‫(میژوو‪ ,‬سیاسەت‪ ,‬رۆژنامەوانی‪ ,‬ئەدەبی ) بووە و‬ ‫وەهەروەها بەشێك لە كتیبەكانی تایبەت بە پەروەردەو‬ ‫سیاسیەكانی كوردستان بووە‪ ..‬لە ‪ 2017=3=17‬خاتوون‬ ‫شوعلە عەلی‪ .‬هاوژینی نەوشیروان مستەفا ئەمین‪ ,‬لە‬ ‫تەمەنی ‪ 60‬ساڵیدا لە سلێامنی بەهۆی نەخۆشییەوە‬ ‫كۆچی دوایی كرد‪ ,‬هەروەها لە رۆژی شەممە ‪=13‬ئایار‬ ‫نەوشیروان مستەفا ئەمین گەڕایەوەیەوە كورستانی عیراق‬ ‫و بەرە بەیانی رۆژی ‪ 2017=5=19‬كۆچی دوایگرد‪.‬‬

‫(ی‪,‬ن‪,‬ك) دەركەوت دوای راپەڕینی مەزنەكەی بەهاری‬ ‫ساڵی ‪ 1991‬ی كۆمەالنی خەڵی كوردستانی عیراق چەندین‬ ‫پلەی وەرگرتووە تا گەیشتە ئەوەی بووە جێگری سكرتێری‬ ‫گشتی یەكیتی نیشتیامنی كوردستان ساڵی ‪ 206‬وازی لەی‬ ‫(ی‪,‬ن‪,‬ك) هێناوە و كۆمپانیای وشەی دامەزران‪.‬‬ ‫نەوشیروان مستەفا مامۆستا و فەرماندەو سەرکردە و نەخشە‬ ‫دارڕێژەری ڕاپەپەرینی ساڵی ‪ ۱۹۹۱‬و سەرپەرشتیاری‬ ‫جێبەجێکردنی ڕاپەرین بوو کە ڕۆڵی سەرەکی هەبوو لە‬

‫‪9‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫شیاوی باسە كاكە نەوا لەپێناوی بەرگریكردنی گەڵ و‬ ‫نیشتامن‪ ،‬ئەوكاتەئێستاش كاتێك سەركردە بوو هیچ كۆشك‬ ‫و تەالرێكی وەها دیارو بەرچاوی نەبوو‪ ،‬خانووە كەی‬ ‫كاك نەوشیروان هیچ جیاوازی نەبوو لە گەڵ خانووی‬ ‫هەژارێكی كوردستان جگەلە و خانوویەك خانویەكی تری‬ ‫نەبوو‪ ،‬یەكێك لە تایبەكانی ئەو پیاوەئەوەبوو ‪ ،‬تاكو‬ ‫دوژمنان دڕندەتر دەبوون ئەو ڕۆژانی ڕەش و بێ‌ هیوایدا‬ ‫‪ ،‬خۆری ڕزگاری لە الی ئەو بەرزو گەش و درەوشاوەتر‬ ‫تیشكی سەركەوتنی پەخشان دەكردو گڕوتینی برادەرانی‬ ‫نو ‌ێ دەكردەوە‪.‬‬ ‫زۆرن ئەوانەی تەنها بۆ خزمەتی بیرو باوەڕی پاكی‬ ‫نەتەوایەتی یان ژیان ‪ ،‬نەكو بۆ چڵێسی و چاو چنۆكی‬ ‫و ‪.....‬؟ ‪........‬؟ زۆرن ئەوانەی زۆریان كردووە كەمیان بە‬ ‫بەركەوت ‪ ،‬بەاڵم بە ویژدانی ئاسۆدەوە كۆڕی خەباتیان‬ ‫بەج ‌ێ هێشت و لە دوای مەرگیان هیچ كەسێك خراپەیەك‬

‫نادۆزێتەوە تاكو بە گۆێ‌ ی نەیارێكی دا بچرپێنێ‌‪.‬‬ ‫نەوشیروان مستەفا ئەو سەركردە بەوەج و شۆڕشگێرە بوو‬ ‫كەلەمەیدانی كوردایەتی دا شاسوارێكی دیارو لێوەشاوە‬ ‫بوو‪ ،‬ئەوندەی بۆی كرابێ‌ و لە توانایدا بووبێ‌ لە پێناوی‬ ‫ڕزگاری واڵتەكەیدا كردویەتی هیچ كاتێك شەرمەزاری‬ ‫ویژدانی خۆی نەبووەو هەتا ئەوڕۆژەی گیان و جەستەی‬ ‫لەیەكرت جیابوونەوە هەر بە نەهجی پیاوە دەڵسۆزەكانی‬ ‫كۆمەڵەی ڕەنجدەرانی كوردستان كاری كردووە‪ ،‬نە‬ ‫درۆیەكی لەگەڵ یەكێتی ی نیشتتامنی كوردستان و‬ ‫بزوونتەوەی گۆران نەكرد‪ ،‬نە فێڵك ‪ ،‬نە ‪.....‬؟ بۆیە كە‬ ‫كۆچی دوایشیكرد لە پێناوی گەڵ زۆر خزمەتی كرد و‬ ‫ووالتەكەیدا بۆیە كەماڵ ئاوایشیكرد وەكو مەسیح هیچ‬ ‫جۆرە سامانێكی لە دوای خۆی بەج ‌ێ نەهێشت‪.‬‬ ‫هاوڕی ی خۆشەویستی پیرەهەلۆ لە باوەشی گردی‬ ‫زەرگەرتە دا ئارامی گرتووەو پێڵوی چاوەكانی لەسەریەك‬

‫‪10‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫داناوەو بەئاسودەییەوە بۆ هەتا هەتایە سەری پڕ‬ ‫حەرسەت و ئاواتی لەسەر سەرینی بەرینی سنورداری‬ ‫كۆتایی ژیان داناوەو ئێستا ڕۆمانسیانە كۆماری كوردی‬ ‫وەكو كۆمارەكەی ئەفالتونی لە خەیاڵی گیانیدا نەخش‬ ‫كردوە‪ ،‬ئێمە و هاورییانی ئەو یاد گاریانە دەكەینە وێنەی‬ ‫ناودڵ و بەر دیدەو وی َردی زمان و میدالی شانازی تاكو‬ ‫ئەو ڕۆژەی دەبینە میوانی ئەو كورد پەروەرە تێكۆشەرە‪....‬‬ ‫هەروەها وەك كاك شیركۆ بێكەس دەڵی‪:‬‬ ‫ئەوەتەی کۆچ هەیە‪ ،‬کۆچ ئەکەم‬ ‫ئەوەتەی گڕ هەیە‪ ،‬ئەسوتێم‬

‫ئەوەتەی ئاو هەیە‪ ،‬ئەخنکێم‬ ‫ئەوەتەی تیغ هەیە‪ ،‬قوربانیم‬ ‫ئەوەتەی خاک هەیە‪ ،‬بێخاکم‬ ‫ئەوەتەی شاخ هەیە‪ ،‬من تلۆر دەمبەوەو‬ ‫ئەوەتەی دار هەیە‪ ،‬لێی ئەدرێم‬ ‫من لە پێش موساوە‪ ،‬ئاوارەم‬ ‫پێش مەسیح‪ ،‬من خاچم‬ ‫پێش قوڕەیش‪ ،‬من زیندە بە چاڵ و‬ ‫پێش حوسەین‪ ،‬من سەری بڕاوم‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ڕەنگ دانەوەى ئایەتەکاىن‬ ‫ئینجیل لە قسەو کردارەکاىن‬ ‫نەوشیروان مستەفا‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫توركيا‪ :‬شوان کەریم‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪12‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫مەسیحی مەزن لە ئینجیىل پیرۆز بە پێی نوسینى مەتا‬ ‫سیپارەى ‪ 10‬ئایەىت ژمارە ‪ 20‬هەتا ‪ 28‬فەرموویەىت }بەسە‬ ‫قوتابی وەک ماموستاکەى بێت و کۆیلەش وەک گەورەکەى‬ ‫بێت گەر خاوەن مالیان بە شەیتان ناو بردبێت ئاخۆدەبێ‬ ‫چی بە ئەنداماىن مالەکەى بوترێ ؟‪ .‬لەوان مەترسن چونکە‬ ‫هیچ شتێکى شاراوە نییە دەرنەکەوێ و هیچ نهێنیەک نییە‬ ‫ئاشکرا نەبێت ‪ .‬ئەوەى لە تاریکیدا پێتاىن دەلێم لە روناکیدا‬ ‫بیڵێنەوە ئەوەى بە چرپە گوێتان لێدەبێ بە دەنگى بەرز‬ ‫لە سەر بانان رایبگەیەنن ‪ .‬مەترسن لەوانەى دەتان کوژن‬ ‫بە لەش و ناتوانن دەرونتان بکوژن ‪.‬بەلکوو ترستان لەوە‬ ‫بێ کە دەتوانێ لەش و دەرون بە یەکەوە لە دۆزەخدا‬ ‫لە ناو بەرێ{ئامین ‪...‬بەڵێ ئەو چوار فەرمودەیەیی‬ ‫ئیستا مەسیح لە کارو کردەوەکاىن نەوشیروان مستەفا دا‬ ‫دەبینم ‪ .‬یەکەم بۆ ئەوانەى کە دواى قسەکاىن کاکە نەوە‬ ‫کەوتوون ‪ .‬دل گران مەبن کە چەندین قسەى نابەجێتان‬ ‫بخەنە پاڵ چونکە زۆر بوختان و قسەى نەشیاویش بە‬ ‫بەڕێز نەوشیروان وترا کە تەنها ویستیان بەد ناو بکرێ ‪.‬‬ ‫کە نەکرا ‪ .‬دوەم نەوشیروان مستەفا رۆحی شاد بێ ‪ .‬ئەو‬ ‫زۆر شتى بۆ گۆمەڵگا روون کردەوە کە لە الیەن خەلکەوە‬ ‫نەزانراو بوو ‪ .‬بۆ منونە باسی گەندەلی و دزی و تاالنچیەىت‬ ‫کە هەندێ لە خەلک دەیزاىن بەالم نەیان دەوێرا بەباس‬ ‫باسی بکەن ‪ .‬بەالم کاتێ کاکە نەوە باسی کرد دواى ئەوە‬ ‫بەئاشکرا لە شەقام و شوێنە گشتیەکان بوو بە دەنگ و‬ ‫باىس رۆژانە ورووى رەشی دزوو جەردەکاىن بۆ خەڵک‬ ‫دەرخست نهێنیە شاراوەکاىن بۆ ڕای گشتى ئاشکرا کردو وە‬ ‫خەلکى فێری ئەوە کرد کە لە ووتنى راستیەکان نەترسن و‬ ‫بە رووىن و بێ پەردە ڕوو بەڕوو بە گەندەڵکاران بڵێن ئێوە‬ ‫دزن ‪.‬درۆزنن ‪.‬گەل فرۆشن و خۆفرۆشن ‪ .‬مەبەست لە‬ ‫وەى مەسیح دەفەرموێ‪ .‬مەترسن لەوانەى بەلەش دەتان‬ ‫کوژن ‪ .‬ترستان لەوە هەبێ بەدەرون و لەش لە ناوتان‬ ‫دەبەن ‪ .‬مەبەستى ئەوەیە مرۆڤ کاتێ بەلەش دەکوژرێ‬ ‫تەنها یەک جارە و کۆتایی دێت ‪ .‬بەالم ئەوانەى بە دەرون‬ ‫و لەش دەکوژرێن ئەو کەسانە دەگرێتەوە ‪ .‬هەروەک کە‬ ‫لە پەرتوکى ئەشعیایی پنیامبەر نورساوە ‪(.‬بیسنت دەبیسنت‬ ‫بەاڵم تێ ناگەن ‪.‬سەیر کردن سەیر دەکەن بەاڵم نایبینن‬

‫چونکە دلی ئەم گەلە بە تەواوى رەق بووە و گوێیان قورس‬ ‫بووە بۆ گوێ گرتن چاویان نوقاندوە نەوەک بە چاویان‬ ‫ببینن )بەڵێ هەموو راستیەکان دەبینن ‪ .‬بەالم خۆیان کوێر‬ ‫کردوە هەموو راستیەکان دەبیسنت بەاڵم خۆیان کەڕ کردوە‬ ‫تەنها لە پێناو بەرژەوەندى خۆیان پشتیان لە براکانیان‬ ‫کردوە ‪ .‬ئەوانە دەرونیان هەموو رۆژ چەندین جار دەمرن‬ ‫بەالم بێ دەنگیان لە لەشیان بریوە ‪.‬واتە ئەو کەسانە لەش‬ ‫و دەرونیان لە الیەن دەسەاڵتدارانەوە لە ناو براوە ‪......‬‬

‫‪13‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫سەيرترين ميللەىت دونيا!‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ئانكارا‪ :‬هۆشمەند چەكواىن‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ميللەىت كورد لەدواى دەوڵەت و ئيمپڕاتۆريەىت مادەوە‬ ‫نەيتوانيوە ببێتەوە خاوەىن كيانێىك بەهێز‪ ،‬بەجۆرێك‬ ‫بتوانێت يەكپارچەيى خاك و خەڵكەكەى بپارێزێت‪ .‬نەك‬ ‫هەر ئەوە بەڵكو سەدە لەدواى سەدە خراپرتى بەسەر‬ ‫هاتووە!‬ ‫هەميشەش بۆ پەردەپۆشكردىن شكستەكاىن بەهانەى‬ ‫هێناوەتەوە و بارى خەتاى بەسەرشاىن نەيار و دوژمنەكانيدا‬ ‫خستووە! لەكاتێكا زۆرترين جار ئەوە نەتەوەى كورد هەر‬ ‫خۆى سەرچاوەى مەترىس و نەهامەىت و الوازبووىن خۆى‬ ‫بووە!‬ ‫الپەڕەكاىن مێژوو ئەوەمان پێدەڵێن كە كورد ئەوەندەى‬ ‫خەريىك ملشكاندىن يەكرت بووە‪ ،‬نيوەى ئەوە خەريىك‬ ‫سەركەوتن بەسەر نەيارەكانيدا نەبووە! نەيتوانيوە سود‬ ‫لە هەڵكەوتەى جوگراىف زێدى خۆى وەربگرێت! تەنانەت‬ ‫نەيتوانيوە وەك نەتەوەكاىن دەوروبەرى سود لە ئايينى‬ ‫زۆرينەى ميللەتەكەى وەربگرێت و لەپێناوى بەرژەوەندى‬ ‫نەتەوەيى خۆى بەكاربێنێت! ئەوەندەى شينى بۆ خەڵك‬ ‫و ميللەتاىن تر كردووە‪ ،‬هەرگيز ئەوەندە خەمى نەوە و‬ ‫نەتەوەى خۆى نەبووە! نەتەوەيەك لەپەناى لێبوردەيى و‬ ‫دڵپاىك خۆى‪ ،‬نەيارەكاىن جار لەجار خراپرتيان پێكردووە!‬ ‫هەيبووە و نەيبووە كۆمەڵە ئەمارەت و مينشينێىك‬ ‫هەبووە و هيچى تر! لەنێو ئەوانەشدا تەنانەت ئەگەر‬

‫بڵێم هيچ چەمكێىك ئيدارى كالسيك و مۆدێرىن وەك خۆى‬ ‫پيادە نەكردووە رەنگە لە راستييەوە نزيكبم‪ .‬هەڵبەت ئەم‬ ‫قسەيە بۆ ئەم حكومەىت هەرێمەى ئێستاش كە لە باشورى‬ ‫كوردستان پرت لە بيست و پچنج ساڵە بووىن هەيە‪ ،‬هەر‬ ‫ڕاستە! هەر بۆيەش تا ئێستا گەورەترين نەتەوەى بێ كيانە‬ ‫لەسەر رووى زەوى!‬ ‫هيچ زەبر و ئازارێك ئەو نەتەوەيەى يەكنەخستووە!‬ ‫زەحمەتە هيچ شتێكيش يەىك بخات! نەتەوە موسڵامنەكاىن‬ ‫دەوروبەرى هەر جارە و سوڕەتێىك قورئان دەكەنە‬ ‫وێرد و سيمبوىل قڕكردنيان‪ ،‬كەچى خەڵكانێىك زۆر لەنێو‬ ‫كورداندا دەڵێن عارەب و تورك و فارس لە قورئان و ئيسالم‬ ‫تێنەگەيشتوون! نەك هەر ئەوە‪ ،‬لە خەياڵداىن زۆرينەى‬ ‫كورداندا‪ ،‬تورك شاخاوين! عارەب پێپەىت و بيايانني! فارس‬ ‫نەتەوەيەىك بێ فەرهەنگن! كەچى خۆى نەك خاوەىن‬ ‫هيچى لەوان باشرتنيە! بەڵكو هێشتا نەيتوانيوە خۆى لەژێر‬ ‫چەپۆىك ئەو نەتەوانە رزگابكات‪.‬‬ ‫كورت و كرمانج نەتەوەيەكني لەسەر هيچ شتێك كە‬ ‫لەبەرژەوەندى خۆمانبێت‪ ،‬كۆك و تەبانني! هەميشەش‬ ‫بۆ خيانەتكردن لە خەڵك و خاىك خۆمان‪ ،‬بەهانەى‬ ‫زۆروزەوەند و حازرمان هەن! خۆخۆرى و خيانەت لە‬ ‫خوێنامنايە و دەبێ ددان بەو ڕاستييە تاڵەدابنێني‪ .‬بۆيە‬ ‫دڵنيام ئێمە سەيرترين نەتەوەى سەرزەمينني!‬

‫‪14‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ئازار چێشنت و مردنی عیسا‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫رەزا گاور‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫ھاتنی عیسای بۆ سەر زەوویی بۆ قوربانی بوو سەرتا‬ ‫پەیامی بوو بۆ مرۆڤایەتی کە لە گوناحە رزگار بکات تا‬ ‫سەرە تایەبێت بۆ ژیان بەبخشێت پێامن موژدەیە بوو‬ ‫تا دڵنیابین لە خۆ مان کە تۆبە کرد ژیالمۆیی ژیانە‬ ‫ڕزگار دەبین لە مردن ـ لە پەیامنی کۆن دا چەندینن‬ ‫ئاماژە دەکات بە عیسای مەسیح کە دێت بۆ ڕزگاری‬ ‫مرۆڤایەتی ‪ ٧٠٠‬ساڵ پێش ھاتنی عیسای مەسیح‬ ‫نورساوە کە قوربانی کە دێت بۆ زەوویی تا ڕزگارمان کەت‬ ‫لە مردن ـ ئەمانە ھەموو بەڵگەن تا باوەڕمان پتەوبێت‬ ‫بە ھەستانەوە لە مردن خۆش بەختیامن ئەمەیە کە بە‬ ‫عیسای مەسیح رزگارمان کات لەم ژیانە پر ئەستەمە کە‬ ‫تیا دەژیین لەم سەردەمە ‪.‬‬

‫ئایا عیسا لەسەر خاچ مرد؟‬ ‫ئەگەر سەیری ئینجیل بكەین دەبینین هەموو ئەوانەی‬ ‫لەڕێی روحی پیرۆزەوه ئینجیلیان نووسیوەتەوه به هەمان‬ ‫شێواز چیرۆكەكەمان بۆ دەگێڕنەوه‪ ،‬عیسا له (گولگۆسا)‬ ‫خاچ دراو له رۆژی سێیەم هەڵسایەوه‪.‬‬ ‫عیسا هاته جیهان بۆ ئەوەی لەسەر خاچ گوناهەكامنان‬ ‫هەڵبگرێت و ببێته كەفارەتێكی یەكجارەكی گوناهەكانی‬ ‫هەموو مرۆڤایەتی‪ .‬عیسا هات بۆ ئەوەی ئەو سزایه لەسەر‬ ‫مرۆڤ ال ببات كه لەسەرەتای جیهانەوه بەسەریدا سەپێرنابوو‬ ‫((مردن دەمریت)) هەروەك له پەڕتووكی پەیدابوون باسی‬ ‫لێوه دەكات كەوا بەهۆی ئادەمەوه هەموو مرۆڤایەتی توشی‬ ‫گوناهه بوو و فڕێدرایه سەر زەوی و له بەهەشتەوه وەدەر نرا‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫شاعیرێك عەشق دەنووسێتەوەو‬ ‫ڕۆح پێناسە دەكات‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫هەریم قەالدزی‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫‪16‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ئەو لەگەڵ هەنگاوەكانیدا هێدی هێدی ئاوازەكانی ژیان دەژەنێ‬ ‫و سەمفۆنیای ئەوین دەكاتە سەرمەشق بۆ ڕۆشنكردنەوەی‬ ‫ژیان‪ .‬هەموو پەیڤەكانی بۆ ڕێنیشاندەری ئەوانی ترە‬ ‫بۆ دونیایەكی جوانرت و عەشق دەكاتە هەوێنی جوانی و‬ ‫لەقسەكانیدا مرۆڤدۆستی دەدوێ‪ .‬هەمیشە دەیەوێ لەڕێگەی‬ ‫پێنوسەكەیەوە خزمەتی شیعر و رسوشت و خۆشەویستی‬ ‫بكات‪ .‬ئەو لەڕێگەی شیعرەوە نۆتەكانی باران دەنووسێتەوە و‬ ‫لەم مەملەكەتی بێ رۆحەدا لەگەڵ هەناسە ساردەكانی پایزدا‬ ‫دەدوێ ‪ ،‬بە بارتەقای ژیاندۆستی خۆی ئەوانی تری خۆشدەوێ‬ ‫و قسە بۆ جوانی دەكا و شیعر دێنێتە گۆ و دەیەوێ شیعر و‬ ‫عەشق بكاتە سەرمەشقی هەموو ڕێگاكانی ژیان‪ .‬بۆیە لێرەدا‬ ‫هەرێم حەسەن‪-‬ی شاعیر دەدوێنین و دەمانەوێ قسە لەسەر‬ ‫شیعر عەشق و ژیانی بكەین‪:‬‬ ‫‪ /۱‬هەرێم حەسەن كێیە؟‬ ‫‪ +‬من لەدایكبووی ساڵی ‪۱۹۸۳‬ی شاری قەاڵدزێ‪-‬م ‪ ،‬تا ئێستاش‬ ‫لەو شارە دەژیم‪ .‬لەسەرەتای نووسینم تا ئێستا سێ بەرهەمی‬ ‫شیعری‪-‬م هەیە كەبریتین لە كتێبێك بەناوێ " نیگایەك بۆ‬ ‫ساتەكان" كە ساڵی ‪ ۲۰۰٦‬لەسەر ئەركی خۆم چاپكراوە ‪،‬‬ ‫هەروەها سیدیەك بە دەنگی خۆم لەساڵی ‪ ۲۰۰۷‬و لەسەر‬ ‫ئەركی فەرهەنگخانەی قەاڵدزێ باڵوكرایەوە ‪ ،‬وە كتێبێكی‬

‫تری شیعر كە لەسەرەتای ‪ ۲۰۱٤‬ەوە باڵكرایەوە بەناوی "‬ ‫دووا هەناسەكانی عاشقێك " بەسپۆنسەری كۆمپانیای "سام"‪.‬‬ ‫هەروەها تا ئێستا لەدەیان فێستیڤاڵی شیعری لەناوخۆ و‬ ‫دەرەوەی عیراق بەشداریم كردووە ‪ ،‬جگە لەوانەش چەندین‬ ‫كۆڕی تایبەتی و هاوبەش و دیداری تیڤییەكان و گۆڤار‬ ‫و ڕۆژنامەكان‪-‬م بۆ سازكراوەو ئێستاش بەهەمان شێوە‬ ‫بەردەوامم لەچاالكی و نووسینی شیعر‪.‬‬ ‫‪ /۲‬چی وای لێكردی شیعر بنووسیت؟‬ ‫‪ +‬ڕاستییەكەی لەسەرەتای منداڵیمەوە بە خوێندنەوەی شیعر‬ ‫و بابەتی مندااڵنە دەستم پێكرد ‪ ،‬لەبیرمە كاتێ تەمەنم ‪۱۰‬‬ ‫سااڵن بوو واتا لەپۆلی چواری سەرەتایی بە پارەی ڕۆژانەی‬ ‫خۆم كتێب و گۆڤاری مندااڵنم دەكڕی و دەمخوێندەوە‬ ‫و سودم زۆر لێ بینین ‪ ،‬تائێستاش بەشێكیانم الی خۆم‬ ‫پاراستووە و بوونە بەشێك لەئەرشیفی پڕشنگداری ژیانم‬ ‫و جێگای شانازی منن‪ .‬هەروەها سەرەتا نووسینی شیعرم‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتای ساڵی ‪ ۲۰۰۲‬كاتێ عەشق و بەهرەی‬ ‫شیعر ئاوێزانی یەكرتبوون ‪ ،‬ئەوە وایكرد بتوانم شیعر بنووسم‬ ‫و خۆم ببینمەوە لەو دونیا جوان و ناسك و پڕچێژەی شیعردا ‪،‬‬ ‫وەتوانیم عەشق و ژیاندۆستی و جوان بینین بكەمە هەوێنی‬ ‫نووسینی شیعرەكانم و خۆمی تیا بدۆزمەوە ‪ ،‬وەلەڕێگەی‬ ‫شیعرەوە توانیم ژیانێكی پڕ موحیبەت و سۆزداری بۆ خۆم‬ ‫دروست بكەم و خۆم بناسێنم ‪ ،‬هەموو ئەوانەش لەئێستا و‬ ‫ئایندەدا دەبنە مێژوو بۆ من‪.‬‬ ‫‪ /۳‬هونەر چی پێبەخشیوی ‪ ،‬وەچی لێ سەندویەوە؟‬ ‫‪ +‬لەواقیعدا هونەر بەگشتی و شیعر بە تایبەتی هیچ‬ ‫لەمرۆڤەكان ناسێنێتەوە بەاڵم دەكرێ بڵێین لەهەندێ كاتتدا‬ ‫مەجالت بۆ كەم دەكاتەوە لەپەیوەندی و خۆ خەریك كردن بە‬ ‫هەندێ كاتی تایبەتی و گشتی خۆت و چۆنیەتی ڕێ كردنت‬ ‫لەژیان‪ .‬هەروەها شیعر هەموو شتێكی جوانی بە من بەخشیوە‬ ‫لە جوانبینی و مرۆڤدۆستی و عەشق و ئەوینداری و پەی بردن‬ ‫بە زۆرێك لەو شتەجوانانەی كە لەژیانی ڕۆژانەماندا بەرمان‬ ‫دەكەن ‪ ،‬وە توانیومە لەڕێگەی شیعرەوە پەی بە زۆرشتی‬ ‫ژیان ببمەم كە ئەستەمە هەندێ خەڵكی دوور لەهونەر و‬ ‫شیعر پەی پێببات و دەستی بكەوێ‪ .‬بۆیە تەواوی ئەوانە وای‬ ‫كردووە بتوانم لەڕێگەی شیعرەوە دونیایەكی جیاواز و تایبەت‬ ‫بەخۆم دروست بكەم و دڵ و ڕۆحم ئاسودە و دووربم لەڕق‬ ‫و كینە و ئازار‪.‬‬ ‫‪ /٤‬چۆن دەڕوانیتە پەیوەندی نێوان عەشق و شیعر؟‬ ‫‪ +‬الی من شیعرو عەشق دووانەیەكی هاوبەند و هاوئاوازن‬

‫‪17‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫‪ ،‬گرێدراوی ئامانجێكن ئەویش پەی بردنە بە شتگەلێك‬ ‫كەلەوانەیە زۆرێك هەستی پێ نەكەن و نەتوانن لە شیعرێكدا‬ ‫‪ ،‬عەشقێك پێناسە بكەن و ڕەگ و ڕیشەی جوانییەكان‬ ‫بدۆزنەوە‪ .‬بۆیە من وایدەبینم عەشق شیعر دەدۆزێتەوە و‬ ‫لەهەمان كاتیشدا شیعریش بەدووای عەشقدا وێڵە‪ .‬شیعر‬ ‫عەشق وێنا دەكات و عەشقیش شیعر ‪ ،‬شیعر هەناسەكانی‬ ‫عەشق دەدۆزێتەوەو ‪ ،‬عەشقیش دۆزەرەوەی مەستی شیعرە‬ ‫لەو دونیا جەنجاڵ و بێ ئۆقرەیەدا‪ .‬شیعر رێكردنە بەناو دونیا‬ ‫جوان و پڕ موحیبەتەكەی عەشقدا‪ .‬شیعر ئەو دونیا ناسك و‬ ‫ئارامهێنەیە كە لەتوانایدایە ئاوازی عەشق بژەنێ و جوانرتین‬ ‫ڕیتمی سەمفۆنیایی لێ دروست بكات‪ .‬بۆیە عەشق و شیعر‬ ‫فێرمان دەكات ئێمە لەكوێی ژیاندا ڕێ ڕێدەكەین و چۆن‬ ‫دەتوانین خۆمان و ئەوانی دی بدۆزینەوە و بیانخوێنینەوە و‬ ‫بیاننوسینەوە‪.‬‬ ‫‪ /٥‬ڕاستە دەوترێ شاعیران لەشیعرەكانیاندا تەنها لەخەیاڵدا‬ ‫دەژین و دوورن لەواقیع؟‬ ‫‪ +‬ئەوە زۆر دوورە لەڕاستییەوە ‪ ،‬چونكە شیعر لەهەموو‬ ‫شتێكی تری گەردوون ڕاستگۆیانەتر دەدوێ ‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫هەڵقواڵوی ئەو بیر و ئەندێشەیەیە كە سەرچاوەیەكەی‬ ‫جوانرتین و مەزنرتین ڕاستییە ‪ ،‬چونكە شیعر لەقواڵیی دڵ و‬ ‫ڕۆحەوە دێتە گۆ ‪ ،‬ئەوەی شاعیر و شیعردۆست نەبێ ناتوانێ‬ ‫لەو دەربڕینە ڕاستگۆیانە بگات كە شیعرێك دەینوسێتەوە و‬ ‫وێنای دەكات‪ .‬هەر خەیاڵە دەبێتە واقیع و ژیانێكی جوانرت‬ ‫فەراهەم دەكا‪ .‬من وایدەبینم ئەگەر خەیاڵ نەبێ ‪ ،‬واقیع بوونی‬ ‫نیە و ناتوانێ خۆی بەرجەستە بكات لەژیاندا ‪ ،‬هەر بۆیە شیعر‬ ‫و شاعیران جوانرتین ڕاستگۆن كاتێ دەتوانن پەی بە هەموو‬ ‫كونج و كەلەبەرێكی ئەم گەردوونە ببەن و لەهەموو شتێكدا‬ ‫واقیع بنووسەوە و ڕاستگۆیانە ناخ و بیرو هۆشیان دەرببڕن‪.‬‬ ‫‪ /٦‬كەسێك هەیە كە هەرێم حەسەن بە تایبەت شیعری بۆ‬ ‫بنووسێت؟‬ ‫‪ +‬شیعر الی من هەناسەی ئەوین و بەرهەمی خەیاڵ‬ ‫و ئازارەكانی ناخمە ‪ ،‬زادەی ئەو خەیاڵە ڕاستییانەیە كە‬ ‫لەژیانی ڕۆژانەمدا دێن ودەڕۆن‪ .‬سەرچاوەی ئەو هەڵچوون‬ ‫و داچوونەیە كە بەردەوام بەركەوتەی هەیە لەگەڵ ناخم‪.‬‬ ‫بۆیە من شیعر بۆتەواوی جوانییەكانی مرۆڤایەتی و رسوشتی‬ ‫عەشق دەنووسم ‪ ،‬شیعر بۆ تێڕامانە ئەدەبییەكان دەنووسم‬ ‫‪ ،‬بۆ ئەو مرۆڤانە دەنووسم كەئەوین بۆتە سەرچاوەی‬ ‫داهێنانیان‪ .‬شیعر بۆ ئەو عاشقانەش دەنووسم كەدەیانەوێت‬ ‫بە بەرهەمی عەشق پەروەردە بنب‪ .‬بۆیە هەناسەسارد و‬

‫جوانەكانی مرۆڤەكان وایان لەمن كرد شیعر بۆجوانی بنووسم‪.‬‬ ‫هەر ئەوەشە وای لەشیعرەكانم كردووە تێكەاڵوی هەست و‬ ‫سۆزێ زۆرێك ببێت ‪ ،‬بۆیە ئەگەر كەسێ هەبێ شیعری بۆ‬ ‫بنووسم دەبێ تێكەاڵوی تەواوی ئەندێشه و هزری من بێت و‬ ‫لەپێناو عەشق و ئەوینداریدا ئەشكی ڕشتبێ‬ ‫‪ /۷‬ئایا دەقە شیعرییەكان الوازن كە زوو دەمرن و خوێنەریان‬ ‫نامێنێ یان هۆكار چیە؟‬ ‫‪ +‬ئەگەر شیعرێك بەهەموو پێوەرێكەوە پێی بوترێ شیعر‬ ‫‪ ،‬هەرگیز نامرێ‪ .‬ئەگەر نا ئەوەی تر شیعرنیە و پێی ناوترێ‬ ‫شیعر‪ .‬دەقی جوان لەهەموو ئان و زەمانێكدا خوێنەری خۆی‬ ‫هەیە و پەیوەندییەكی ڕۆحی لەنێوان شاعیر و خوێنەر و‬ ‫گوێگردا دروست دەكات ‪ ،‬چونكە شیعر زادەی هەستێكی‬ ‫جوان گفتوگۆی دڵەكانە لەزەمەنێكی وەستاودا تا لەدایك‬ ‫بوونی دەقێكی تر‪ .‬لەبەرئەوەی شیعر پەیوەندییەكی ڕۆحییە‬ ‫و بەر لەهەر شتێكی دی ڕاستگۆیانە دەدوێ و دێتە گۆ ‪ ،‬بە‬ ‫بۆچوونی من ئەوكاتەی دەقێكی شیعری لەالیەن شاعیرەوە‬ ‫دێتە بەر ‪ ،‬ئەو كاتەیە كە شاعیر ئازارێك یان هەستێكی جوان‬ ‫دەپێكێت و دەیخاتە سەر پەڕاوێك ‪ ،‬ئەوەش ڕاستگۆترینیانە‬ ‫چونكە شاعیر ناتوانێ ڕاستگۆ نەبێ لەگەڵ دڵ و هەست و‬ ‫وێژدانی خۆی‪ .‬بۆیە ئەگەر تێكستێك یان دەردەدڵێك لێرەو‬ ‫لەوێ یان لەتۆڕە كۆمەاڵیەتییەكاندا یان لەهەر شوێنێكی‬ ‫تر بەرچاومان بكەوێ ‪ ،‬ناتوانین بە هەموویان بڵێین شیعر‬ ‫‪ ،‬چونكە بۆمان دەردەكەوێ ئەوە زادی زەمەنێكی كاتییە و‬ ‫دێت ودەڕوا ‪ ،‬ئەوەش نە لەیادەوەری كەسدا دەمێنێتەوە و‬ ‫نە لەالپەڕەكانی ئەدەب و نووسینی كوردیشدا وەك دەقێكی‬ ‫نەمر ئاماژەی بۆ دەكرێ‪.‬‬ ‫‪ /۸‬پڕۆژەی ئایندەت چیە لەڕووی شیعر و نووسینەوە؟‬ ‫‪ +‬لەداهاتوودا كە تەمەن ڕێگەبدات ‪ ،‬بەرنامەم هەیە‬ ‫هەندێ لەو نامە ئەدەبییانەی كە لەژیامندا لەشێوەی پەخشان‬ ‫نووسیومن لەدووتوێی كتێبێكدا چاپی بكەم‪ .‬چونكە نامە‬ ‫لەمێژووی ئەدەبیاتی كوردیدا ژانرێكی گرنگ و بەرجەستە و‬ ‫واقیعە كە دەبێ شانازی پێوە بكەین‪.‬‬ ‫هەروەها لەخەیاڵمدایە كتێبێكی تری شیعر بۆ مندااڵن‬ ‫بە چاپ بگەیەنم كە شیوازێكی زانستی وەربگرێ و منداڵ‬ ‫فێربكات كاتێ میوەیەك دەخوات چ جۆرە ڤیتامینێكی تێدایە‬ ‫‪ ،‬وە فێری بكات چۆن دەخوات ‪ ،‬وە فێری جۆرە ئەتەكێتێكی‬ ‫بكات لەژیانیدا كە بتوانێ بە شێوەیەكی دروست بخوات‪ .‬كە‬ ‫زیاتر الیەنی‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫هەق وایە هەموومان سوپاسی‬ ‫(خوا) بکەین کە هەموو دنیا‬ ‫ئیسالم نییە‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ئەمريكا‪ :‬هۆگر ئەمني‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫جاباشە یابان و سین و ئەوروپاو ئەمریکا ئیسالم بونایە‬ ‫چیامن بکردایە ؟‬ ‫ئەی کێ کارەباو سەیارەو تەیارەو کۆمپیتەرو تەلەفون و‬ ‫ئەم هەموو داهێنانەی دروست بکردایە ؟‬ ‫ئەگەر هەموو دنیا ئیسالم بوایە ئێستە لەو سین و یابانە‬ ‫شەڕە شمشێرێک بوو لەنێوان شیعەوسونە کلکی کەری تیا‬ ‫ئەپچڕا داهێنانی چی ؟‬ ‫ئێستە لەو ئەوروپایە هەر سەلەفی بوو ژنی خەڵکی داگیر‬ ‫ئەکرد مافی مرۆڤی چی و سەیارەی ئەڵامنی چی ؟!‬ ‫لەو ئەمریکایە ئیخوانی و سەلەفی شەو و ڕۆژ خەریکی‬ ‫جنێودان بوون بە یەکرتی ‪ ،‬ڕووسیا پایتەختی دەروێش‬ ‫و شێخەکانی جیهان بوو ‪ ،‬ئەو وواڵتانە لەجیاتی چونە‬ ‫سەرمانگ و دروستکردنی دڵی دەستکرد مناقەشەی‬ ‫ئەوەیان بوو ئایا بەڵغەم ڕۆژوو ئەشکێنێت یان نا ؟‬

‫هەموو بازرگانی جیهان بریتی بوو لە هێنان و بردنی‬ ‫خورما و سیواک و ئاوی زمزم ‪ ،‬ئەنشتاین و نیوتن و داروین‬ ‫و هەموو زاناکانی دیکە بە بیانوی خەواریج بوونەوە‬ ‫سەربڕابوون ‪ ،‬جا کەس نەبوو چەک و ئەسڵەحە دروست‬ ‫بکات موسوڵامنان هەر بە تاوێر و شمشێر یەکرتیان‬ ‫ئەکوشت ‪.‬‬ ‫زەرەرمەندی یەکەم مەالکان ئەبوون کەس نەبوو سەیارەی‬ ‫مۆدیل بەرزیان بۆ دروست بکات ئێستە بە کەرو حوشرت‬ ‫هاتووچۆیان ئەکرد‪ ،‬میکرۆفۆنیان نەبوو بۆ مزگەوت بە‬ ‫کولەکە بانگیان ئەدا ‪ ،‬لەهەمووی ناخۆشرت ئێستە شوێنێک‬ ‫نەبوو موسوڵامنەکان لەکاتی شەڕدا ڕووی تێبکەن و‬ ‫بەپارەی سۆشیال بژین و دەعوا بۆ دینەکەیان بکەن !‬ ‫شوکری خوا بکەن ئەم کافرانە نیعمەتێکن خوا بۆ‬ ‫موسوڵامنی ناردوون‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫نەورۆز چییە؟‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫محمد عوسامن ‪ -‬قەاڵدزێ‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫لەپێناو خاک و شوێنی نیشتەجێ بوون سەرەڕایی یەک‬ ‫نەبوون و یەک نەگرتنی گەلەکەمان توانراوە ناسنامە و‬ ‫کەلتور و نەریتامن بپارێزین ‪۰‬‬ ‫ئاگر وەک هێامی ژیان و سەرکەوتن ‪۰‬‬ ‫سەرەڕای ئەوەی کە لە هەندێ لە ئەفسانە کۆنەکاندا باس‬ ‫لەوە دەکرێ کە ئەو ڕۆژەی مرۆڤ بۆ یەکەم جار ئاگری‬ ‫تێدا دۆزیوەتەوە‪ ،‬دەکەوێتە کۆتا شەوی زستان و یەکەم‬ ‫ڕۆژی نەورۆز و هەموو ساڵێک ئەو ڕۆژەی وەک ڕۆژێکی‬ ‫ئەگەر نەشڵێین پیرۆز النیکەم سەیر و سەمەرە سەیر‬ ‫کردووە‪ ،‬بەاڵم بە گشتی ئاگر لە باوەڕی کۆنی کوردەواریی‬ ‫خۆماندا هێامیەکی لە مێژینەیە‪ .‬کەس نکۆڵی لەوە ناکات‬ ‫کە کوردەکان زەردەشتی بوون‪ .‬ئەوان ئاگرپەرست نەبوون‪.‬‬ ‫بەڵکو ئاگر بەالیانەوە وەک هێامیەکی پیرۆز پارێزراوە‪.‬‬ ‫هەر لە کۆنەوە مرۆڤ کە بیری لە پێکهاتەی جیهان‬ ‫کردووەتەوە‪ ،‬پێی وا بووە کە ئەم جیهانە لە چوار توخم‬ ‫پێک هاتووە‪-:‬‬

‫نەورۆز جگەلەوەی سەری ساڵی کوردیە و دەکەوێتە یەکەم‬ ‫ڕۆژی وەرزی بەهار ؍بۆ زۆربەی گەالنی ڕۆژهەاڵت و‬ ‫ئاسیابەگشتی و گەلی کورد بەتایبەتی بایەخی پێدەدرێت‪۰‬‬ ‫نەورۆزی کورد گەر ئاوڕێک لەمێژوو بدەینەوە زور‬ ‫بەڕوونی بۆماندەردەکەوێت کە کورد خوەنی ڕاستەقینەی‬ ‫نەورۆزە ‪ ٫‬مێژووی ئەمڕۆی کورد و سەرچاوەی ساڵی‬ ‫کوردی لەمڕۆدا و لەنەورۆزی ئەمساڵدا دەبێتە ‪۲۷۱۸‬‬ ‫کوردی‪۰‬‬ ‫کەواتە لێرەوە زۆر بەڕوونی بۆمان دەردەکەوێت کەکورد‬ ‫لەکۆندا خاوەنی شارستانیەتێکی مەزن بووە و توانیویەتی‬ ‫لەپێش گەالنی تر ببێتە خاوەنی ساڵ و ژمارە بۆ سالی‬ ‫کوردی دابنێ ‪۰‬گەرچی جێگای داخە بەهۆی کۆتایی‬ ‫هاتنی دەسەاڵتی کورد لە م خاکەی کە لە ئێستادا دابەش‬ ‫کراوە بەسەر چەند واڵتێکدا بە بێ خواستی خۆی و‬ ‫داگیرکاریە یەک لەدوای یەکەکان و گۆرینی جوگرافیاو‬ ‫میللەتانی سەردەست و خاوەن دەسەاڵت و دروستکردنی‬ ‫ئیمپراتۆریەتەکان و فراوانکردنی دەستەاڵتی خۆیان‬ ‫ـ خاکـ ئاوـ باـ ئاگر‬ ‫هەمیشە هەوڵی بێ هێزو الواز کردنی گەلی کوردیان داوەو‬ ‫بەهەموو شێوەیەک و بەئاگرو ئاسن هەوڵی لەناو بردنیان لە الیەکی دیکەشەوە‪ ،‬یەکێک لە بنەما باوەڕییەکانی‬ ‫داوین; بەاڵم بەهۆی ئازایەتی و قارەمانی گیان بەختکردن ئایینی زەردەشت بوونی دوو هێزی دژ بە یەکە‪ ،‬واتە‬ ‫‪20‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ئەهریمەن و ئەهورامەزدا‪ .‬تاریکی هێامی ئەهریمەنە و‬ ‫ڕووناکی هێامی ئەهۆرامەزدایە‪.‬‬ ‫دەبینین‪ ،‬لە نێو چوار توخمە پێکهێنەرەکەی جیهاندا‪،‬‬ ‫سێیان تاریکن‪ .‬تەنیا ئەوەی ڕووناکە‪ ،‬ئاگرە‪ .‬ئاگریش‬ ‫بەردەوام لەگەڵ تاریکیدا لە شەڕێکی نەبڕاوەدایە‪.‬‬ ‫هەروەک ئێستاش دەڵێن‪ :‬ئەنگوستەچاوترین شەویش‬ ‫«ئەنگوستەچاو واتە‪ :‬ئەو شەوەی کە ڕووناکی زۆر کەمە‬ ‫یاخود ھەر نییە ڕادەی بینینیش بە قەد ئەنگوستێکە‬ ‫(پەنجەیەکە)» ناتوانێ تەنانەت تیشکی مۆمێک‬ ‫بشارێتەوە‪ .‬ئاگر هێامی شەڕی دەسەاڵتی حەق و ڕاستییە‬ ‫بەسەر تاریکی و دزێویدا‪ .‬لە شیعری ئەو شاعیرانەشدا‬ ‫کە باری نەتەوەیی و بەرەنگارییان هەیە‪ ،‬ئەوە ڕەنگی‬ ‫داوەتەوە و هەمیشە دەسەاڵت بە شەوەزەنگ وەسف‬ ‫کراوە و الیەنی ئازادیخوازیش بە ڕووناکی و مزگێنیدەری‬

‫ڕووناکی و کدرنەوەی ئاگر لە سەر بەرزایی تەپۆلکە و‬ ‫چیاکان وەک هێامی سەرکەوتن‪۰‬‬ ‫بە گشتی بەپێی هەموو هێامکان نەورۆز کۆنرتین جەژنی‬ ‫کوردە و لە کوردستانیشەوە بە ناوچەکانی دیکەی ئاسیادا‬ ‫بەتایبەتی بە ناوچەکانی ئێراندا باڵو بۆتەوە و ئێستا زۆر‬ ‫گەل و نەتەوە هەن‪ ،‬خۆیان بە خاوەنی ئەو جەژنە دەزانن‪.‬‬ ‫لەو نێوەدا ئەوەی زیاتر لە هەموویان بە هێام و باوەڕی‬ ‫کۆنەوە لە جەژنی نەورۆزدا بوونی هەیە و مۆرکە مێژوویی‬ ‫و کۆنەکانی کە بە ڕوخساری ئەو جەژنەوە دیارن‪ ،‬کوردە‪.‬‬ ‫وە لەسەردەمە جیاوازەکاندا کورد لە جەژنی نەورۆزدا‬ ‫گەرچی لە ژێر ستەم و ژێردەستەیشدا بووبێت ئەوا‬ ‫ئاگری نەورۆزی کردۆتەوە و جەژنی گێڕاوە و بە شایی و‬ ‫چونەدەشت و دەر خۆشی شادی دەربڕیوە ‪۰‬‬

‫‪21‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫كاتێك بۆ قسەكردن‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ئەمریكا‪ :‬سابیری سەندیكا‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫كاتێك بۆ لەدایكبوون و كاتێك بۆ مردن‪ ،‬كاتێك بۆ چاندن‬ ‫و كاتێك بۆ كۆكردنەوەی بەرهەمەكان‪ ،‬كاتێك بۆ كوشنت‬ ‫و كاتێك بۆ چاكبوونەوە‪ ،‬كاتێك بۆ وێرانكردن و كاتێك بۆ‬ ‫بنیاتنانەوە‪ ،‬كاتێك بۆ پێكەنین و كاتێك بۆ گریان‪ ،‬كاتێك‬ ‫بۆ خەم و كاتێك بۆ سەماكردن‪ ،‬كاتێك بۆ باڵوكردنەوەی‬ ‫بەردەكان و كاتێكیش بۆ كۆكردنەوەی هەموویان‬ ‫پێكەوە‪ ،‬كاتێك بۆ لەئامێزگرتن و كاتێك بۆ جیابوونەوەی‬ ‫باڵەكان لەیەكرتو كاتێك بۆ گەڕان و كاتێك بۆ وازهێنان بۆ‬ ‫پاراسنت و كاتێك بۆ فەوتان‪ ،‬كاتێك بۆ شەقربدن و كاتێك‬ ‫بۆ یەكگرتنەوە‪ ،‬كاتێك بۆ بێدەنگی و كاتێك بۆ قسەكردن‪،‬‬ ‫كاتێك بۆ خۆشەویستی و كاتێك بۆ رق ‪ ،‬كاتێك بۆ جەنگ‬ ‫و كاتێك بۆ ئاشتی‪.‬‬ ‫پرسیارەكە ئەوەیە كەی كاتی كوردەكانە‪ ،‬وەك ئاشكرایە‬ ‫بۆ ماوەیەكی زۆرە كورد ناچاركراوە تەنها بەرگری بكات‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا كاتی ئەوە هاتووە ئیرت كورد بیر لەوە‬ ‫بكاتەوە‪ ،‬هێرش بكات ‪ .‬لەجیهانی ئەمڕۆدا بەرگریكردن‬ ‫دەتوانرێت لەڕێگەی چەكەوە بكرێت‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫دەكرێت بەنووسین و شە هێرش بكرێت‪ ،‬هەروەك‬ ‫پێغەمبەر سولەیامن ووتوویەتی" كاتێك بۆ بێدەنگی و‬ ‫كاتێك بۆ قسە كردن‪.‬‬ ‫ئێستا كاتی ئەوەیە كورد كەقسەبكات‪ ،‬هەمو‬ ‫ئەوهیوایانەی كە عیراقییەكان لە ناوەوەو دەرەوەی‬ ‫عیراق دەیانەوێت بە دییانبێنن‪ .‬دەبێت كورد بڕیاری لە‬

‫سەربدات‪ ،‬گەر كورد ئەمجارە قسەنەكات ئەوا چانسێكی‬ ‫زۆر كەم دەبیرنێت لە سەركەوتنی عیراقدا‪.‬‬ ‫گومان لەوەدا نییە كە بەدرێژایی حوكمی خۆی‪ ،‬سەدام‬ ‫زۆربەی بیرمەندو كەسانی رووناكبیری كوردستانی‬ ‫لەناوبردووە‪ ،‬یان ناچاری كردوون عیراق جێبهێڵ‪ ،‬لە‬ ‫بەرئەوە ئێستا كەلێنێك لە ڕۆشنبیری خەڵكی كوردستانی‬ ‫دا دەبیرنێت كە ئەمەش وایكردووە كەسێك نەبێت‬ ‫بتوانێت سەرۆكایەتی بكات‪ ،‬شیعەكان بەبێ‌ ئەوەی‬ ‫بزانن سەركردەكانیان كێن و چۆن بیردەكەنەوە كوێرانە‬ ‫دەڕژێنە سەرشەقام و خەریكی كاری ئاژاوەچێتین‪.‬‬ ‫خۆپیشاندان و رژانە سەرشەقام بەیەكێك لە خسڵەتەكانی‬ ‫دیموركاسی حیسابی بۆ دەكرێت‪ ،‬بەاڵم ئەو خۆپیشاندان‬ ‫و ناڕزاییەی ئێستای شیعەكان لەبێ‌ ئاگاییەكی كوێرانەو‬ ‫ناعەقڵییانەوە سەرچاوەی گرتووە كەئەویش نەبوونی‬ ‫سەركردەیەكی عەقاڵنییە‪.‬‬ ‫لەالیەك ترەوە كوردەكان زیاتر لە(‪ ) 26‬ساڵە ئەزموونێكیان‬ ‫لەگەڵ دیموكراسی واڵتدا هەیە‪ .‬چی روودەدات گەر‬ ‫كورد نەیەویت كاتیكی هەبیت بۆ قسەكردن‪.‬؟‬ ‫دەتوانرێت بەجۆریكی تر لەبارودۆخی ئیستای عیراق‬ ‫بروانین‪،‬ئاشكرایە لە هەموو كۆمەلگەیەكدا دەكریت‬ ‫دانیشتوی ئەو كۆمەلگەیە پۆلینبكریت بەسەر چەند‬ ‫گروپیكدا‪.‬‬ ‫لەوانەو ئیستا لەعیراقدا گروپیك كە ئەو كۆمەلە خەلكە‬

‫‪22‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫دەگریتەوە كە هەلیكیان بۆ نەرەخساوە تابتوانن جوریك‬ ‫لە مەعریفەو رۆشنبیرییان هەبیت و خەریكی ژیانی‬ ‫ئاسیی خۆیانن‪.‬‬ ‫دووەم ئەو خەلكانەن كەچینی خویندەواری ئەو‬ ‫كۆمەلگایەن و دەكریت مامۆستاو بازرگان و فەرمانبەران‬ ‫بگریتەوە‪.‬‬ ‫بەاڵم لەموو كۆمەلگەیەكدا گروپگەلیك هەن كە بەئاڵتونی‬ ‫ئەو كۆمەلگەیە دادەنرین و وەك كەسانیك حیساباتی‬ ‫بۆ دەكریت ئەوانیش بەزۆری كەسانی وەك پاریزەرو‬ ‫پرۆفیسۆرو سەركردەكان دەگریتەوە‪ .‬ئاڵتونەكانی‬ ‫كوردستان لەمەجلیسی حوكم بەبەڵگەی مێژوویی كێشەی‬ ‫كورد دەخەنە سەرمێزی گفتوگۆ‪.‬‬ ‫ئەوەی من دەمەویت لیی بدوێم ئەوەیە كە ئێستا‬ ‫لەعیراقدا گروپی (ئالتون) زۆر كەمە چونكە لەكاتی‬ ‫حوكمی رەشی سەدامدا ئەو(ئالتون)انە هەرەشەیەك بوون‬ ‫بۆ سەر رژیمی بەعس بۆیە سەدام یان لەناوی بردن یان‬ ‫لەترسی مەرگ وواڵتیان بە جیهیشتووە و بەرەو هەندەران‬ ‫كۆچیان كردووە‪ ،‬بەاڵم خۆشبەختانە لەكوردستان سەدەها‬ ‫(ئالتون) دەبیرنیت كە لە نیوانیاندا چەندین سەركردەی‬ ‫بەتوانا هەیە كە دەكریت وەك هیوایەك بۆ خەلكی عیراق‬ ‫بۆ بكریت‪.‬‬

‫بۆ ئەوەی ئێستا بتوانریت دیموكراسی بگیردریتەوە بۆ‬ ‫عیراق پیویستە ئەو خەلكانەی وەك ئالتونی كۆمەلگاوان‬ ‫رۆلی بەرچاویان هەیەو بریاربدەن بۆیە كوردەكان وەك‬ ‫ئالتونی عیراق كەئەزموونیكی دوورو دریژیان لەگەڵ‬ ‫دیموكراسیدا هەیە‪ ،‬دەتوانن ببنە پیشەنگ لەگیرانەوەی‬ ‫دیموكراسی بۆ عیراق ‪.‬‬ ‫گەر سەركردایەتی كورد لەبەغداوە بگەرینەوە‪ ،‬بەو‬ ‫بارودۆخەی بەجێ‌ بهیلن چی روودەدات؟‬ ‫چی روودەدات گەر ملیۆنەها كەسی نامۆ بەدیموكراسی‬ ‫بیانەویت دیموكراسی فیربن بەاڵم دواجار هەر لەئاژاوەو‬ ‫هەر لەناوخویندا دەژین‪ .‬بۆئەوەی عیراقیكی دیموكراتی‬ ‫بەدیبیت‪ ،‬سوود لە ئەزموونی سەركردایەتی و دیموكراسی‬ ‫كورد وەربگیریت‪.‬‬ ‫دەبیت سەركردەكانی كورد بەغدا بەجینەهیڵن‪ ،‬تاخەلكی‬ ‫كوردستان بتوانن زیاترلە میوەی دیموكراسی بخون‪.‬‬ ‫بۆیە ئیستا كاتی كوردەكانە بۆ ئەوەی هاوبەشی خەلكی‬ ‫كوردستان بكەن لەناسینی زیاتری دیموكراسی‪ ،‬ئیستا كاتیك‬ ‫هەیە بۆ كوردەكان تاقسەبكەن و ئیستا كاتی (ئالتونەكان)‬ ‫ی كوردستانە تابتوانن كوردستان زیاتر بەرەو ئەوە بەرن‬ ‫(ئالتون)و دیموكراسییان هەبیت‪...‬‬

‫‪23‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫بارزانی كاریزمایەكی كەم وێنە‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫هەولیر‪ :‬سامان سەفەر‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫مستەفا محمد بارزانی نارساو بە مەال مستەفای بارزان‪،‬‬ ‫لە ساڵی ‪ 14/3/1903‬لە دەڤەری بارزان لە بنەماڵەیەكی‬ ‫شۆڕشگێر و نارساو لە دایك بووە‪ .‬بارزانی "دە" كوڕی‬ ‫هەبووە بە ناوەكانی ( عەبیدولال‪ ،‬لوقامن ‪ ،‬صابر‪ ،‬ئیدریس‪،‬‬ ‫مسعود‪ ،‬نیهاد‪ ،‬سیداد‪ ،‬دلشاد‪ ،‬وەجی)‪ .‬لە نێویاندا ئیدریس‬ ‫بارزانی و مسعود بارزانی زیاتر وەك كارەكتەرێكی سیاسی‬ ‫دەركەوتوون و هەر زوو هەر دووكیان تێكەڵی كاروباری‬ ‫سیاسی بوونە‪ .‬لە كۆنگرەی نۆیەمی پارتی هەردووكیان‬ ‫دەبن بە ئەندامی سەركردایەتی پارتی‪ .‬لە دوای كۆچی‬ ‫دوایی بارزانی‪ ،‬مسعود بارزانی دەبێتە سەرۆكی پارتی و‬ ‫ئیدریس بارزانی براشی دەبێتە ئەندامی مەكتەبی سیاسی‬ ‫‪ .‬بارزانی هەر لە هەرەتی الوێتی هەستی نیشتیامنی و‬ ‫نەتەوەیی لەالی چەكەرەی كردووە‪ .‬هەر زوو رووبەررووی‬ ‫ستەمكارانی عێراق و ناچەكە بۆتەوە ‪ .‬بارزانی نەتەنیا‬ ‫سەرۆك و سەركردە و رابەری بەشێكی كوردستان نەبووە‪،‬‬ ‫بەڵكو موڵكی هەرچوار پارچەی كوردستان بووە ‪ .‬بە‬ ‫كردەوەش ئەوەی سەملاندووە كە خەباتی ئەو بۆ رزگاری‬ ‫تەواوی خاك و خەڵكی كوردستانە‪ .‬بارزانی ساڵی ‪1946‬‬ ‫وەك فەرماندە و پێشمەرگە و سەركرەیەكی كارا و دیار‬ ‫و مەیدانی بە خۆی و هێزێكی زۆرەوە بەشداری لە‬

‫دامەزراندن و پاراستنی كۆماری كوردستان لە مەهاباد‪.‬‬ ‫دەكات‪ .‬لە كۆماری كوردستاندا پێشەوا قازی محمد‬ ‫پلەی جەنەراڵ بە بارزانی دەبەخشێ كە وەك نیشتیامن‬ ‫پەروەرێك و سەركردەیەكی كەم وێنە لە باشوری‬ ‫كوردستانەوە بەشداری دامەزراندنی كۆماری كوردستانی‬ ‫لە مەهاباد كردوە‪ .‬بارزانی نەمر و هەڤاڵەكانی تا كۆتایی‬ ‫كۆماری كوردستان لە مەهاباد بەرگری سەر سەختانەیان‬ ‫كردوە و تەسلیمی رژێمی ئەوسای ئێران نەبوون‪ .‬هەربۆیە‬ ‫پێشەوا قازی محمد بە ئەمانتەوە ئااڵی كوردستان رادەستی‬ ‫بارزانی دەكات و داوای لێدەكات ئەم ئااڵیە بپارێزێ‌‪.‬‬ ‫پێشەوا دەیزانی تاكە كەس لە سەردەم و دۆخی ئەوكات‬ ‫تەنیا مستەفا بارزانییە كە بتوانێ ئەم ئااڵیە بپارێزێ‌‪ .‬دوای‬ ‫بەرگرییەكی قارەمانانە لە كۆماری كوردستان‪ ،‬مستەفا‬ ‫بارزانی و هەڤااڵنی لە ئاوی ئاراس دەپەڕنەوە و دەچنە‬ ‫ڕووسیا تا ساڵی ‪ 1958‬دوای رووخانی رژێمی ئەوكاتی‬ ‫عێراق‪ ،‬مستەفا بارزانی نەمر لە كەرنەڤاڵێكی گەورەی‬ ‫جەماوەری دەگەرێتەوە عێراق و بەشداری پرۆسەی‬ ‫سیاسی عێراق دەكات‪ .‬بەاڵم هەر زوو دەسەاڵتدارانی‬ ‫عێراق لە بەلێنەكانیان پاشگەز دەبنەوە و هێرش و‬ ‫پەالماری خاك و خەڵكی كوردستان لەالیەن ڕژێمی‬

‫‪24‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ئەكاتەی عێراقەوە دەست َپیدەكاتەوە‪ .‬هەربۆیە مستەفا‬ ‫بارزانی لە ساڵی ‪ 1961‬گەوررترین شۆرشی چەكداری‬ ‫لە دژی رژێمی داگیركاری ئەوكاتی عێراق بەرپا دەكات‪.‬‬ ‫جەماوەری كوردستانیش لە زاخۆوە تا خانەقین پشتیوانی‬ ‫شۆرشی ئەیلول‪ ،‬بە رێبەرایەتی مستەفا بارزانی دەكەن‬ ‫‪ .‬شۆرشی ئەیلول دەبێتە گەورەترین شۆرش لە مێژووی‬ ‫كورداندا كە لە ماویەكی كەم لە زۆربەی ناوچەكەكانی‬ ‫كوردستانەوە هێرش و پەالماری پێشمەرگە بۆ سەر مۆڵگە‬ ‫سەربازییەكانی سوپاسی عێراق دەستی پێكرد‪ .‬پێشمەرگە‬ ‫بە رابەرایەتی مستەفا بارزانی توانی گورزی كوشندە لە‬ ‫رژێمی عێراق بوەشێنێ‪ .‬سەرەنجام رژێم خۆی نەگرت‬ ‫لە ئاست شەڕی دەستە و یەخەی پێشمەرگە و داوای‬ ‫دانوستانی كرد ‪ .‬ئەوە بوو گفتوگۆی شۆڕش وپێشمەرگە‬ ‫دەستی پێكرد و رێكەوتننامەی ‪11‬ی ئاداری ساڵی ‪1970‬ی‬ ‫لێكەوتەوە‪ .‬كە یەكێكە لە دەسكەوت و دۆكیۆ َمنتە مەزن‬ ‫و مێژووییەكانی گەلی كوردستان‪ ،‬كە بۆ یەكەمجاربوو‬ ‫لە دوای دابەشكردنی كوردستان‪ ،‬دان برنێت بە ماف و‬ ‫بوونی كورد وەك نەتەوە و خاوەن زمان و خاك و كلتوری‬ ‫جیاواز‪ .‬ئەم دەسكەوتە مەزنە بەری رەنج و خەبات و‬ ‫قوربانیدانی مستەفا بارزانی و پێشمەرگە قارەمانەكانی‬ ‫شۆڕشی مەزنی ئەیلول بوو لە عێراق زمانی كوردی خرایە‬ ‫نێو پەرتوكەكانی خوێندن و كورد چەندین پۆست و پلەی‬ ‫بااڵی لە عێراق وەرگرت و دەیان دەسكەوتی مەزن بەدی‬ ‫هاتن ‪ .‬بەاڵم جارێكی تر رژێم خۆی رێكخستەوە و لە‬

‫هەموو بەڵێن و پەیامنەكانی پاشگەز بۆوە و شۆرش لە‬ ‫شاخەكانی كوردستانەوە دەستی پێكردوە‪ .‬ئەم جارەیان‬ ‫گەلەكۆمەیەكی نێودەوڵەتی لە دژی گەلی كوردستان و‬ ‫شۆرشەكەی كرا‪.‬‬ ‫بە پیالنی شومی جەزائیر شۆرش بۆ ماویەكی كورت‬ ‫سەركوت كرا ‪ .‬بەاڵم لە ماوەیەكی كورتدا بارزانی نەمر‬ ‫بە پشتیوانی مسعود بارزانی و كاك ئیدریسی بارزانی و‬ ‫پێشمەرگە قارەمانەكانی كوردستان و جەماوەر‪ ،‬شۆرشی‬ ‫گواڵنی پێشكەوتنخواز راگەیەنرا ‪ ..‬مستەفا بارزانی لە‬ ‫‪ 1979 /14/3‬بە هۆی نەخۆشی كۆچی دوایی كرد ‪.‬‬ ‫ئەمرۆش نەوەكانی بارزانی نەمر لە خەباتی كوردایەتی و‬ ‫پێشخستنی وواڵت و پاراستنی بەردەوامن‪ .‬ئەوەتا نێچیرڤان‬ ‫ئیدریس بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانە‬ ‫و مرسور مسعود بارزانی ڕاوێژكاری ئەنجومەنی ئاسایشی‬ ‫هەرێمی كوردستانە و مەنسور مسعود بارزانی فەرماندەی‬ ‫فەرماندەیی لەشكری یەك و گواڵنە و سیروان صابر بارزانی‬ ‫فەرماندەی میحوەری گوێر مەخمورە‪ .‬دەسكەوتەكانی‬ ‫ئەمرۆ بەرهەمی خەبات و قوربانیدانی مستەفا بارزانی‬ ‫نەمر و پێشمەرگە قارەمانەكانی كوردستانە ‪...‬‬

‫‪25‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫هەرێمى كوردستان دۆزەخێك‬ ‫بۆ رۆژنامەنووسان‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ئانكارا‪ :‬هۆشمەند چەکوانی‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫رۆژنامەنووس محمد حسن‪ .‬نارساو بە محمد سیاسی‬ ‫ئەشکەنێ‪ .‬دە ساڵی رێکە بێسەرو شوێنە و هیچ‬ ‫سۆراخێکی نییە! تا ئێستا جگە لە كات كوشنت و دەستى‬ ‫دەستى پێكردن‪ ،‬هیچ الیەنێک خۆی نەکردووە بەخاوەنی‬

‫کەیسی ئەو رۆژنامەنووسە‪.‬‬ ‫خانەوادەی ئەشکەنەیی؛ کاک "سۆران عومەر"ی ئەندامی‬ ‫پەڕلەمانی کوردستان‪ ،‬لەسەر ليستى كۆمەڵى ئيسالمى‬ ‫و سەرۆکی لیژنەی مافی مرۆڤ بە تێوەگالو لەکەیسی‬ ‫کوڕەکەیان تۆمەتبار کردووە و سکااڵی یاساییشیان‬ ‫لەسەر تۆمارکردووە‪ .‬بەاڵم بە گوێرەى قسەى كەس و‬ ‫كارەكەى‪ ،‬تا ئێستا ناوبراو لەبەردەم دادوەر ئامادەنەبووە‪.‬‬ ‫تۆمەتباركردىن ئەو پەڕلەمانتارەى كۆمەڵى ئيسالمى لەوەوە‬ ‫سەرچاوەى گرتووە‪ ،‬بە پێى قسەى كەس و كارەكەى دوايني‬ ‫ژەمى نانخواردنيان لە شارى هەولێر بەيەكەوەبووە و دواى‬ ‫ئەو خوانە‪ ،‬ئيرت محمەد سياىس ديارنەماوە‪.‬‬ ‫ئەوانەى بوونەتە قوربانی سیاسەتی حیزب و نەبوونی‬ ‫ئازادی رۆژنامەوانی و رادەربڕین لەهەرێمى كوردستاندا‬ ‫ژمارەيان كەم نييە‪ .‬رۆژ بەرۆژيش بازنەى ئەو ئازادييە‬ ‫بەرتەسكرت دەبێتەوە‪ .‬هەر يەك لە سۆراىن مامەحەمە‬ ‫و سەردەشت عسامن و كاوە گەرمياىن و ويداد حسێن‬ ‫و چەنداىن ديكە منونەى شەهيد و شوێنبزركراواىن‬ ‫رۆژنامەنووس و ميدياكارانن!‬ ‫خانەوادەی محمد سیاسی‪ ،‬وەك سااڵىن ديكە‪،‬لەيادى "دە"‬ ‫ساڵەی بێسەروشوێنبوونی کوڕەکەیاندا لە(‪)2017.12.3‬؛‬

‫‪26‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫لەبەردەم پەڕلەمانی کوردستاندا گردبوونەوەیەکیان‬ ‫ئەنجامدا و داوای يەكالكردنەوەى چارەنووسی کوڕەکەیان‬ ‫کرد‪ .‬وەلێ وەك هەميشە بە خوێندنەوەى بەيانێك و بە‬ ‫ئامادەبووىن كەمرتين رۆژنامەوان و چاالكوان و دەزگەى‬ ‫ميديايى و رۆژنامەواىن‪ ،‬ئەو گردبوونەوە بچوكەش كۆتايي‬ ‫پێهات‪ .‬محمد سیاسی کوڕی کابراێکی هەژار و بێ‬ ‫پشت و پەنایە‪ ،‬دەنا نەدەبوو بەو شێوە کرچ و کاڵە ئەو‬ ‫گردبوونەوەیە ئەنجامبدرێت!‬ ‫محمد حسن‪ ،‬ساڵی ‪ 1972‬لە گوندى ئەشكەنەى دەڤەری‬ ‫پشدەر لەدایکبووە‪ .‬خێزاندارە و دوو کچی بەنێوەکانی‬ ‫"نیگا و دانیا" لەدوای خۆی جێهێشتوە‪.‬‬ ‫ئەندامی کارای سەندیکای ڕۆژنامەنووسانی کوردستان و‬ ‫ئەندامی فیدراسیۆنی رۆژنامەنووسانی نێودەوڵەتی بووە‪.‬‬ ‫بەرلەوەی شوێنبزربکرێت لە شاری رانیە ژیاوە و لەگەڵ‬ ‫چەند دامەزراوەیەکی رۆژنامەوانیدا کاریکردووە‪.‬‬ ‫ئەشکەنەیی لە ‪ 2007.12.3‬لەشاری "هەولێر" بزرکراوە‬ ‫و تائێستا بێ هەواڵە و هیچی لەبارەوە نازاندرێ!‪ .‬کەس‬ ‫نازانێت ماوە یان کۆتایی بە ژیانی هێندراوە!؟ تاكە جياوازى‬

‫كوشنت و تريۆركردىن رۆژنامەنووسەكاىن تر و كەيسەكەى‬ ‫محمد ئەشكەنەيي هەر ئەوەيە كە تائێستاش خێزان و‬ ‫منداڵ و خانەوادەكەى لە چاوەڕواىن گەڕانەوەيدان و‬ ‫هێشتا ئومێديان ماوە كە ناوبراو لە ژياندا مابێت‪ .‬لێ كەس‬ ‫و كارى رۆژنامەنووسە تريۆكراوەكان لە مەرگى كوڕەكانيان‬ ‫دڵنيابوونەتەوە و گۆڕێك شك دەبەن كە پێى بڵێن ئەمە‬ ‫گڵكۆ و گۆڕى كوڕەكەمانە‪.‬‬ ‫خانەوادەى ئەشكەنەيى چەندین هەوڵیانداوە بۆ سۆراخی‬ ‫کوڕەکەیان بەاڵم تا ئێستا هیچ سەرەداو و ئەنجامێکیان بۆ‬ ‫یەکالیی نەبۆتەوە‪.‬‬

‫‪27‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫لەخاچدان و زیندوبونەوە‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫هەردی سەردار قادر‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫الی هەموان ئاشکرایە کە عیسای مەسیح بۆ هەڵگرتنی‬ ‫تاوانی کوناهـ باران هاتە سەر زەویو خۆی کردە قوربانی‬ ‫گوناهەکامنان ‪ ،‬پێش هاتنی مەسیحیەت بە ئاشکراو‬ ‫بەشێوەیەکی ڕون لەپەیامنی کۆن باس لە خاچدانی‬ ‫مەسیحیەت کراوە لە پێشبینیەکانی ئیشایا کە نزیکەی‬ ‫هەشتەمی بەر لەزاین نورساوەتەوە ‪ ،‬مژدەی هاتنی عیسا و‬ ‫لەخاچدان و زیندو بنەوەی عیسا کراوە ‪ (( ،‬به‌ دڵنیاییه‌وه‌‬

‫ده‌رده‌كانی ئێمه‌ی هه‌ڵگرت‪ ،‬ئازاره‌كانی ئێمه‌ی برد‪ ،‬ئێمه‌ش‬ ‫وامانزانی له‌الیه‌ن خوداوه‌ گورزی به‌ركه‌وتووه‌‪ ،‬لێی دراو ‌ه و‬ ‫زه‌لیله‌‪ .‬به‌اڵم ئه‌و له‌به‌ر یاخیبوونه‌كامنان بریندار بوو‪ ،‬له‌به‌ر‬ ‫تاوانه‌كامنان وردوخاشكرا‪ .‬ئه‌و له‌ پێناوی ئاشتبوونه‌وه‌ی ئێمه‌‬ ‫سزای چێژت‪ ،‬به‌ برینه‌كانی ئه‌و چاك بووینه‌وه‌‪ .‬هه‌موو‬ ‫وه‌ك مه‌ڕ باڵوه‌مان كردووه‌‪ ،‬هه‌ریه‌كه‌ ملی ڕێگای خۆمان‬ ‫گرتووه‌‪ ،‬به‌اڵم یه‌زدان هه‌موو تاوانه‌كانی ئێمه‌ی خسته‌ سه‌ر‬ ‫ئه‌و‪ .‬زه‌لیل كرا و سته‌میان لێكرد‪ ،‬به‌اڵم ده‌می نه‌كرده‌وه‌‪.‬‬

‫‪28‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ئه‌و وه‌ك به‌رخ بۆ سه‌ربڕین بردرا‪ ،‬وه‌ك چۆن مه‌ڕێك‬ ‫له‌به‌رده‌ستی ئه‌وانه‌ی خورییه‌كه‌ی ده‌بڕنه‌وه‌ بێده‌نگه‌‪ ،‬ئه‌و‬ ‫ده‌می نه‌كرده‌وه‌‪ .‬به‌ سته‌م و حوكم به‌سه‌ردادان بردرا‪.‬‬ ‫به‌اڵم كێ له‌ نه‌وه‌ی سه‌رده‌می خۆی له‌ دژی وه‌ستایه‌وه‌؟‬ ‫چونك ‌ه له‌ جیهانی زیندووان هه‌ڵگیرا‪ ،‬له‌به‌ر یاخیبوونی‬ ‫گه‌له‌كه‌م ئه‌و لێی درا‪ .‬گۆڕی له‌گه‌ڵ به‌دكاران دانرا‪ ،‬دوای‬ ‫مردنی له‌ گۆڕی ده‌وڵه‌مه‌ندێك نێژرا‪ ،‬هه‌رچه‌نده‌ سته‌مكاری‬ ‫نه‌كرد و فڕوفێڵی له‌سه‌ر زار نه‌بوو‪ .‬به‌اڵم خواستی یه‌زدان‬ ‫بوو وردوخاشی بكات و ئازار بكێشێت‪ ،‬له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا‬ ‫یه‌زدان ژیانی كرد ب ‌ه قوربانی تاوان‪ ،‬نه‌وه‌ و ڕۆژگاری درێژ‬ ‫ده‌بینێت‪ ،‬خواستی یه‌زدان به‌ ده‌ستی ئه‌و سه‌رده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫له‌دوای ئه‌و ئازاره‌ی به‌رگه‌ی گرت‪ ،‬ڕووناكی ژیان ده‌بینێت‬ ‫و تێر ده‌بێت‪ ،‬به‌ زانینی به‌نده‌ ڕاستودروسته‌كه‌م زۆر كه‌س‬ ‫بێتاوان ده‌كات و ئه‌و تاوانه‌كانیان هه‌ڵده‌گرێت‪ .‬له‌به‌ر‬ ‫ئه‌وه‌ له‌گه‌ڵ مه‌زنه‌كان به‌شی ده‌ده‌م‪ ،‬له‌گه‌ڵ به‌هێزه‌كان‬ ‫ده‌ستكه‌وت به‌ش ده‌كات‪ ،‬چونكه‌ بۆ مردن گیان له‌سه‌ر‬ ‫ده‌ست بوو و له‌گه‌ڵ یاخیبووان ژمێردرا‪ ،‬له‌به‌ر ئه‌وه‌ی‬

‫گوناهی زۆر كه‌سی هه‌ڵگرت و داكۆكی ل ‌ه یاخیبووان كرد‪.‬‬ ‫ئیشایا ‪)) 12 - 4 : 53‬‬ ‫بۆیە ئێمەی باوەڕدار هەمیشە سوپاسی خوداوەن ئەکەین‬ ‫کە تاکە ڕۆلەی خۆی کردە قوربانی تاوانەکامنان تاکو ئازاد‬ ‫بین لە میری کۆیالیەتی ‪ ،‬هەروەک لەزاری پێغەمبەران‬ ‫وترابوو دوای سێ ڕۆژ لەنێو مردوان هەستایەوە تاکو‬ ‫پیشامنان بات کەمیرات گری ڕاستەقینەی خوداڕۆڵەکانێتی‬ ‫‪ ،‬ئەو بە ڕشتنی خوێنی گوناهەکامنانی پاک کردەوە ‪،‬‬ ‫بۆیە ئێمەی باوەڕدار هەروەک باوکی رۆحیامن کاتێک‬ ‫لەئاو پیرۆز ئەکرێین گوناهەکامنان بەخوێنی مەسیح پاک‬ ‫ئەبێتەوەو دوبارە لەدایک ئەبینەوە ‪ ،‬بۆزیاتر درێژەی بابەت‬ ‫لە پەرتوکی پیرۆز پەیامنی نوێ بەڵگە گەلێکی زۆر هەن‬ ‫کە بە ڕونی و وردی باس لە خاچدان و زیندوی بونەوەی‬ ‫عیسای مەسیح ئەکات ‪ ۱ (( ،‬کۆرنسۆس ‪ ، ۱٨ : ۱‬یوحەننا ‪۳‬‬ ‫‪ ، ۱٤ :‬مەرقۆس ‪ ، ۳٤ : ٨‬ڕۆما ‪۱ ، ۲٥ : ۳‬کورنسۆس ‪۳ : ۱٥‬‬ ‫‪ ،‬یوحەننا ‪ ، ۳۲ : ۱۲‬مەتا ‪ ، ۲٦ - ۲٤ : ۱٦‬فلیپی ‪.)) ۸ : ۲‬‬

‫‪29‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ئەوڕۆژانەی ئە مڕۆیان‬ ‫ڕیسواکرد‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫خدر زوحاك‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫بەشی یەکەم‬ ‫هیچ کات ئە وە ندە ی ئێستا بە توورە ی یە وە نە م دیوە‬ ‫‪،‬کورد گووتە نی بە ردی فڕێ ئە دا و کە لە ی سە ری خۆی ئە‬ ‫دایە بە ر ‪،‬دە می تە تە ڵە ی ئە کرد ووشە کانی بە پچڕاوی‬ ‫دە ر ئە پە ڕاند ‪،‬هە ر ڕستە یە و دە یان چیرۆك بوون ‪،‬سە‬ ‫راپای ژیانی هە ر زە کارێك کە وا بە درێژای ئە و ژیانە ی لە‬ ‫ڕابردوودا تێیدا ژیابوو ‪،‬پڕی بوون لە ڕووداو‪،‬کارە ساتی سە‬ ‫یروسە مە رە ‪،‬زۆر جار بە دە م قاوە خواردنە وە چیرۆکی‬ ‫ئیختیاالتی ناوشاری بۆ ئە گێڕامە وە ‪،‬هە ندێك جار نە ر مە ‪،‬‬ ‫پێکە نینێك و هە ندێك جاریش قاقای ئە کێشا ‪،‬زۆرجارانیش‬ ‫بە دە م هە ناسە یە کی ساردە وە ‪،‬ئە یگووت ‪،‬‬ ‫کاکە خۆ ئێمە لە هە رزە کارێك زیاتر نە بووین بڕوات بێت‬ ‫هیچامن نە ئە زانی ‪،‬ئە گە ر بیان گووتبا بڕۆن باوك و دایکتان‬ ‫بکوژن ‪،‬ئە وا بێ دوو دڵی ئە مان کوشنت ‪،‬بێ سڵە مینە وە‬ ‫هە رواش بووین ‪،‬چونکە بە ڕاستی بڕوامان وابوو کە کۆمە ڵە‬ ‫هە موو جیهان ئە گۆڕێت ‪،‬‬ ‫بە پێکە نینێکی گاڵتە جاری یە وە ‪،‬بە کاریان هێناین ‪.‬‬ ‫لە گە ڵ هە موو ووشە یە ك دا سە رنجە کانم وورد ئە کردە‬ ‫وە هە موو الشە م بوونە چاو گوێچکە وە ك ئە وە ی لە دە‬

‫ستم بچێ و نە توانم جارێکی تر ئە و دیمە نانە ببینمە وە‬ ‫‪،‬لە هە مان کاتدا هە موو ئە و چیرۆکە ڕاستی یانە ی بۆی‬ ‫گێڕابوومە وە ‪،‬بە بە ر چاوما گوزە ریان ئە کرد و لە مێشك و‬ ‫هۆشمدا بە دە یان جار دووبارە و چە ند بارە م ئە کردنە وە ‪،‬‬ ‫هۆش و هە ستم سینارێۆی گێڕانە وە کانی ئە نوسین و هە‬ ‫ر لە و کاتە ش دا کاری دە رهێنانیم بۆیان ئە کرد ‪،‬نیشاندانی‬ ‫فلمێکی ڕاستی ‪،‬لە و ڕوداوانە ی کە بە ر لە چە ندان ساڵ‬ ‫ڕوویانداو ‪،‬ئێستاش کە سانی بوودە ڵە و هیچ لە باراندانە‬ ‫بوو خۆیانی پێوە بائە دە ن و کردویانە تە ڕۆژی خۆیان ‪.‬‬ ‫لە ڕاستیش دا هە رڕۆژی خۆیانە ‪،‬بە دە یان و بگرە بە سە‬ ‫دانی وە ك ئە م هاوڕێ یە م خۆیان کردە قوربانی کورسی و‬ ‫بانکە دۆالری یە کانی ئە و براگە ورە دزو جە ردانە ‪،‬ئە وانە‬ ‫ی ئێستا ئە مڕۆیان لە ڕیسواڕیسواترکردووە ‪.‬‬ ‫لە گە ڵ هە موو ووشە یە ك دا ئە مە وێت تف بارانی ئە‬ ‫و بۆرە پیاوانە بکە م زۆر حە زئە کە م ئە وانیش بە مە رە‬ ‫دی دارودە ستە کە ی صدام بچن و هە زارویە ك بە ردیان‬ ‫لە دوابهاوێژین و بڵێن بڕۆن ئاوە و ئاوچن و نە گە ڕێنە وە‬ ‫‪،‬بە اڵم کێشە کە لە گە مژە ی و تێنە گە یشتووی ئە م کۆمە‬ ‫ڵگایە یە ‪،‬دڵنیام وە ك چۆن دوای دکتاتۆرە کە ئە م فرعە و‬ ‫نانە یان دروست کردوو‪ ،‬کردیانن بە کە ڵە گا بە سە ر خۆیانە‬ ‫وە ‪،‬هە رئاواش دوای ئە م فرعە و نانە فرعە و نی تر لە دایك‬

‫‪30‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ئە بن ‪،‬بڕوام نیە هیچ کات ئە م دە ڤە رە لە م جۆرە فرعە و‬ ‫نانە ی لێببڕێت ‪.‬‬ ‫زۆر جاران گوێامن لە وە ئە بێت ئە ڵێن بە ختت چاك بێت‬ ‫‪،‬یان ڕۆژانی داهاتوو باشرتن لە ڕابردوو ‪،‬بڕوام وایە هە موو‬ ‫ئە وانە لە درۆیە کی شاخ دار زیاتر هیچی تر نین ‪،‬من بە زە‬ ‫یم بە حاڵی خۆم دانایە تە وە ‪،‬هە موو ئازارە کانی خۆمم لە‬ ‫بیر کرد کاتێ چە ندان چیرۆکی شە هاب کە ریمی هاوڕێم و‬ ‫سهامی کادرم بیست ‪،‬ئە م دوو پیاوە دە گمە نە بۆمن بوونە‬ ‫هە مبانی یە ك وە ك هە مبانە بۆرینە کە ی هە ژار ‪،‬بە هە‬ ‫زاران ووشە ی جۆراوجۆریان تێدابوو ‪،‬پڕاوپڕ لە ماناو لێکدانە‬ ‫وە ‪،‬پڕاوپڕ لە باس و مێژوو ‪،‬پڕاوپڕ لە رق و کینە و خۆشە‬ ‫ویستی ‪،‬پڕاوپڕ لە بێتاوانی و بە دبە ختی و گە مژە بوون‬ ‫‪،‬پڕاوپڕ لە زۆرداری و خوێن ڕشنت و کۆیلە بوون ‪،‬پڕاوپڕ لە و‬ ‫ڕووداوانە ی کە دە گمە نن و تائێستاش لە هیچ ئاگردانێكدا‬ ‫ئە م چیرۆکانە نە گێڕداونە تە وە ‪،‬جۆرە چیرۆکێك کە ئە مان‬ ‫باتە وە سە ردە می زێڕین ئە و سە ردە مە ی هە موو شتێ‬ ‫ماناداربوو جگە لە شۆڕش نە بێت ‪،‬کە ئێستا ماناکە ی و ناوە‬ ‫ڕۆکە کە ی ئە زانین ‪.‬‬ ‫پڕاوپڕلە و فرمێسکانە ی کە ئە مڕۆکە ئە ڕژێن و ئە و هە‬ ‫نسك هە ڵکێشانە ی لە دوای نە گە ڕانە وە یان بووینە تە‬ ‫دە روێش ‪،‬زە مە نێکی سە یرە هە موو شتێك پێچە وانە بۆتە‬ ‫وە ‪،‬هیچ شتێك وە ك خۆی نە ماوە ‪،‬بە تە واوە تی گٶڕاوین‬ ‫‪،‬خۆمان خۆمان ناناسینە وە و وە ك ئە وە وایە هە مووان‬ ‫خۆمان وون کردبێت ‪،‬لە ڕاستیش دا وون بووین لە نێو ئە و‬ ‫هە موو خائین و خۆفرۆش و جاش و سە گ و سە گ باوکانە‬ ‫ی کە بوونە تە ماستاوچی و کۆیلە ی فیرعە و نە کانی کورد ‪.‬‬ ‫زۆر جار هە وڵ ئە دە م ئە م چیرۆکانە ی لە دە می هاوڕێ‬ ‫کە مە وە بیستوومن لە بیرخۆمیان ببە مە وە ‪،‬بە اڵم ناتوانم‬ ‫بە تایبە ت لە و کاتە ی کە لە هزری مندا بوونە تە فلمێکی‬ ‫سینە مای ‪ ،‬هاوڕێکە مم لە بە ر چاوە چۆن جۆنی داوا لە‬ ‫عمرعە رە بی ی هاوڕێ ی ئە کات لە دوای برینداربوونە کە‬ ‫ی کە بیکوژێت ‪ ،‬مبکوژە بۆ نامکوژیت ‪،‬هە ی ترسنۆك مبکوژە‬ ‫و جێم مە هێڵە ‪،‬مبکوژە هە ی ناپیاوی ترسنۆك ‪،‬دە یان ووشە‬ ‫ی تری نە شیاوتر ‪،‬عمر هە رچە ندە هە وڵ ئە دات ناتوانێت‬ ‫ئە م کارە بکات ‪،‬ئە گە ر چی لوولە ی تفە نگە کە ی ئە خاتە‬ ‫بە رامبە ری وچە ندان جار هە وڵ ئە دات داواکاری شە هاب‬ ‫بە جێ بهێنێت بە اڵم ناتوانێت ‪،‬ئە بێت لە و کاتە دا عمر عە‬

‫رە ب چۆن هە ستێکی هە بووبێت بە رامبە ر بە شە هابی‬ ‫هاوڕێ و هاوسە نگە ری ‪،‬لە و کاتە ی لە خوێنی خۆیدا ولە‬ ‫بە ردە میا کە وتووە ‪،‬ئە بێت چ جۆرێك لە بیر کردنە وە لە و‬ ‫چرکە ساتانە ی کە پێناسە ناکرێن بیری کردبێتە وە و چۆن هە‬ ‫وڵی دابێت بڕیار بدات ‪،‬من ناتوانم پێناسە ی ئە و ساتە بکە‬ ‫م ‪،‬پێم وایە کە ئاسان نی یە ئە و پێناسە کردنە ‪،‬بە تایبە ت لە‬ ‫و کاتە ی ئە و دیمە نانە نابێت بە بە شێك لە ژیانت و نابێتە‬ ‫ڕاستی ‪،‬ئە و ساتانە ی کە مرۆڤ بە شێکە لە هۆش ‪،‬و بڕیار‬ ‫تێیدا چارە نوس سازە و دە بێتە بە شێك لە مێژوو ‪،‬کێشە کە‬ ‫ی ئێمە ی کورد لە وە دایە کە ئێمە هیچ کات مێژوو نانوسین‬ ‫‪،‬بە پێچە وانە وە بە ردە وام لە سە ر زاری دوژمنە کامنان وە‬ ‫مێژوومان نورساوە تە وە ‪،‬کە دیارە ئە م باس کردنانە ش لە و‬ ‫کاتە دا بووە کە ئێمە کراوینە تە منونە یە ك بۆ درندە ی وبە‬ ‫رە نگاربوونە وە ‪،‬دوژمنە کامنان و هە ردەم دوژمنە کامنان‬ ‫هە وڵیان داوە بە ناشارستانی وتێك شکاو باسامن بکە ن ‪.‬‬ ‫ئە وە ی من ئە مڕۆ ئە یڵێم و سە رنجی ڕاکێشاوم ‪،‬مێژووی‬ ‫چە ندان سە دە ی بە رلە ئێستا نی یە ‪،‬بە ڵکو ئە مە چیرۆکی‬ ‫یە کێك لە دە ست وە شاندنە کانی پێشمە رگە کانی ‪ ،‬یە‬ ‫کێتی نیشتامنی کوردستانە لە نێو شاری سلێامنی دا و لە حە‬ ‫وزە ووشکە کە لە سااڵنی هە شتاکاندا و بە سە دان شاهیدی‬ ‫ئە م چیرۆکە لە ئێستاش دا لە ژیاندان و بە شێکی زۆریشیان‬ ‫کاربە دە ست و قامچی وە شێن و بڕیاردە ری ئە م نیشتامنە‬ ‫ن‪،‬هە ربۆیە هە موو ئە و داستان و ئازایە تی و ئە و مێژووە‬ ‫دوورودرێژە پڕ خوێناوی یە ی کورد بە شێوە یە کی پچڕ پچڕ‬ ‫و بە عە قڵی یە تێکی شوانکارە ی یانە و خێڵە کیانە نورساوە‬ ‫تە وە و ئە وە ندە ی باسی لە سە رە ك خێڵ و شێخ و بە‬ ‫گلە رو دە رە بە گی کورد کردووە ‪،‬ئە وە ندە باسی مرۆڤە‬ ‫خۆنە ویستە کانی نە کردووە ‪،‬هە رئە مە شە وای کردووە‬ ‫‪،‬ڕاستی ودروستی ئە مێژوووانە ی لە ڕابردوودا تۆمارکراون‬ ‫‪،‬لە زۆرینە یان ‪ ،‬بە گوومان بین یان پێامن وابێت کە م و‬ ‫کورتی زۆری هە یە ‪،‬ئە گە ر هاتباو کورد خۆی مێژووی خۆی‬ ‫نووسیبایە وە ‪،‬ئە وا بە بێ دوودڵی ئە مان زانی ئە و ساتە‬ ‫وە ختە عمر عە رە ب چ جۆرە بڕیارێك ئە دات سە بارە ت‬ ‫بە شە هاب کە ریمی هاوڕێ ی لە و کاتە ی لە بە ردە میا‬ ‫درێژبووە لە خوێناوی خۆیدا یە تی داوی ئە کات بیکوژێت‬ ‫و جێ ی نە هێڵێت ‪.‬‬ ‫ئە گە رچی ئە مە لە چە ندان خولە ك زیاتر نیە ‪ ،،،‬بە اڵم چ‬

‫‪31‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫جۆرە چە ند خولە کێك ؟ئە و خولە کانە ی کە لە و کاتە دا‬ ‫ژیان و مردن هاوتە ریب بوون ‪،‬تە نها یە ك پە نجە کێشانێك‬ ‫وای ئە کرد ئێستا شە هاب لە ژێر گڵدابوایە و مە گە ر تە نها‬ ‫بە ناو ‪،‬ئە گە ر نا هیچ کات نە م ئە توانی بە دیداری شاد ببم‬ ‫‪،‬هە موو ئە و چیرۆکانە شم نە ئە بیسنت و نە شم ئە زانی‪ ،‬ئە‬ ‫بێت ئە و کاتە چە ندە سە خت بووبێت ‪،‬لە ئێستادا لە سیامو‬ ‫چاو گێڕانە وە ی هاوڕێ کە مە وە هە ست بە و ئازارە ئە کە‬ ‫م ‪،‬ئێستا ئە زانم کە ئە م جۆرە کە ڵە پیاوانە مێژووی یە کێتی‬ ‫یە کە ی ئێمە یان نە خشاند ‪،‬نە ك ئە وانە ی کە پێ یان وایە‬ ‫یە کێتی کۆمپانی یایە کە و ئێمە و مانان تێیدا کرێکارین و‬ ‫هە رکاتێك بیانە وێت دە رمان ئە کە ن ‪.‬‬ ‫زۆر جاران بە شێك لە و یادگاری یە خۆشانە م دێتە وە یاد کە‬ ‫لە مە فرە زە کە ی شە هید حسین جنوبی دا بە یادگاری بۆم‬ ‫ماونە تە وە و بە شێکن لە مێژووی ژیانم بە هە موو چاك‬ ‫و خراپە کانیانە وە ‪،‬یە کێك لە وشتانە ی کە هیچ کات لە‬ ‫یادی ناکە م ‪،‬ئە و ووتە پڕ مانایە ی شە هید حسین جنوبی‬ ‫بوو کە بە ردە وام ئە یووت ‪،‬کاتێك کە کوردستان ڕزگاری ئە‬ ‫بێت خە ڵکانی وادێنە پێش کە لە هە موو ژیانیاندا ئامادە‬ ‫نە بوون هیچ شتێ بۆ کوردبوونیان بکە ن ‪،‬کورد گووتە نی‬ ‫دە ستیان بە کاڵوە کە ی خۆیانە وە بووە نە بادا با بیبات‬ ‫‪،‬بە اڵم کە ترس نە ماو جادە ی قیر بە دە رکە وت ‪،‬لە هە‬ ‫موومان شۆڕش گێڕتر ئە بن ‪،‬ئە وان ئە بنە حاکامن و قارە‬ ‫مانی مە یدانە کە ‪،‬خۆزگە ئە و کات شۆڕش تە نها یە ك‬ ‫کاسکێتی بە ئە ستێرە یە کی سورە وە ئە کردە نیشانە بۆمان‬ ‫‪،‬هە تا هە موو کە س بیزانیبا کە ئێمە بە ڕاستی لە پێناوی نە‬ ‫تە وە کە ماندا تێکۆشاوین ‪،‬من تە نها ئە وە ندە م ئە وێت‬ ‫و هیچی تر ‪.‬‬ ‫ئە و کات شە هید حسین هە ستی بە وە ئە کرد کە ڕۆژێك‬ ‫دادێت تێکۆشە رە دێرینە کان پشت گوێ ئە خرێن و کە س‬ ‫حسابیان بۆناکات ‪،‬بە راستی ئە م تێڕوانین و جۆرە لێکدانە‬ ‫وە ی شە هید حسین پڕاوپڕ بە خۆی بوون و لە ئێستادا بە‬ ‫شێکی زۆر لە پیاوە شۆڕش گێڕو قارە مانە کانی دوێنێ ی تە‬ ‫نگانە ‪،‬نە ك هە رئاوڕیان لێنادرێتە وە ‪،‬بە ڵکو لە الیە ن کە‬ ‫سانی نە خوێندە وارو کۆنە جاش و کۆیلە و ماستاو چی یە‬ ‫کانی فیرعە ونە قامچی بە دە ستە کانە وە سە رکردایە تی‬ ‫ئە کرێن و زۆرجاریش هە ربۆ خۆشی و بە پێ ی مە زاجی‬ ‫ڕۆژ لە ڕێكخسنت و کۆبوونە وە کاندا سڕدەکرێن و هە ندێك‬

‫جاریش هە ردە رئە کرێن ‪.‬‬ ‫ئە مە لە کاتێکدایە کە ئێمە زۆرینە کان لە ئە وروپا ئە ژین‬ ‫و هیچ پێویستی یە کامن نی یە جگە لە دڵسۆزیامن بە گە ل‬ ‫و نیشتامن و هاوڕێ شە هیدە کامنان ‪،‬بە اڵم دیارە‬ ‫فرعە و نە کانی نێویە کێتیش ئە وە ندە ی پێویستیان بە و‬ ‫کۆیلە و ماستاوچی یە هیچ لە باراندانە بوانە یە ‪،‬ئە وە ندە‬ ‫پێویستیان بە خە ڵك خە م خۆرو نیشتامن پە روە رە کان نی‬ ‫یە ‪،‬هە رئە مە شە وای کردووە ‪،‬هە ر جارە و بە بیانوویە ك‬ ‫و بە جۆرێك دە ست بنێن بە ڕوومانە وە وپێامن بڵێن ئێوە‬ ‫یە کێتی نین و بۆتان نی یە باس لە یە کێتی بکە ن وە ك ئە‬ ‫وە ی کە ئە وان خاوە نی دووکان و بازارە کە ی یە کێتی بن‬ ‫‪،‬وە یان یە کێتی بوون بە شێك بێت لە و کۆیلە بوونە ی کە‬ ‫ئە مڕۆ لە ناو بازاڕی سیاسی کوردی دا هە ڕاج ئە کرێت و‬ ‫لە بری هە وڵ و تێکۆشان وخە بات کردن لە پێناوی پێش‬ ‫خستنی یە کێتی دا ‪،‬بە شێك لە کادیرە جێگرە کان ‪،‬ئە وانە ی‬ ‫تە نانە ت زیادن بە سە ر خۆشیانە وە نە ك بە سە ر یە کێتی‬ ‫و میللە تە وە ‪،‬مە کینایە کی ماستاویان دراوە تە دە ست‬ ‫و هە رخە ریکی ماستاو ساردکردنە وە و مامە حە مە ی و‬ ‫ڕاپۆرت نوسین و دە نگ تۆمارکردنن ‪،‬تاهە رنە بێت ڕوویان‬ ‫سپی بێت لە الی ئاغاکانیان و کورسی یە کانیان لێ نە سێنە‬ ‫وە ‪،‬ئە مە حاڵی وواڵتێکە کە دڵی ئە و روپایە ‪،‬ئە بێت حاڵی‬ ‫کوردستان چۆن جٶنی بێت ‪،‬‬ ‫کاتێك مرۆڤ ئە بێتە کۆیلە ی بیرێك یان یان تێڕوانینێك‬ ‫یان کە سێك یان هە رشتێکی تر ‪،‬سیاسی بێت یان ئاینی وە‬ ‫یان کۆمە اڵیە تی ‪،‬ناتوانێت باس لە ئازادی و ئازادی ڕادە‬ ‫ربڕین بکات ‪،‬هە رئە مە ش وای کردووە کە وا هیچ جۆرە‬ ‫گۆرانکاری یە ك لە سە ردە ستی ئە و حیزبۆکانە ی باشور‬ ‫بە دی نە یە ت ‪،‬لە و کاتە ی هیچ یە ك لە وحیزبانە باوە‬ ‫ڕیان بە ئازادی و دە ربڕینی ئازادانە و ماڤە ئازادی یە کان‬ ‫نی یە ‪،‬بۆ یە میژووی باشوور تە نها دووبارە بوونە وە ی‬ ‫سیستمی سیاسی و ئابوری و کۆمە اڵیە تی پێش خۆیە تی ‪،‬‬ ‫بە شێوازێکی تر وە هیچ کات هەو ڵ نە دراوە لە پیناو هە‬ ‫ڵتە کاندنی پاشاموە کانی ڕابردوو و بە دیهاتنی جیهانێکی‬ ‫تازە ‪،‬ئە گە ر لە ڕابردودا حیزبی بە عث وە ك تاکە حیزبی‬ ‫دکتاتۆری دە سە اڵتی قۆرغ کردبێت ؟ئە والە ئێستادا چە‬ ‫ندان هاوشێوە ی بە عث دە سە اڵتیان قۆرغ کردووە و‬ ‫چارە نووسی خە ڵکیان گە یاندۆتە ئە م زە مە نە ووە ك‬

‫‪32‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫پاشاموە ی فە رمان ڕە وای بە عث مامە ڵە لە گە ڵ دە نگە‬ ‫ئازادە کاندا ئە کە ن ‪،‬هە ربۆیە هاوڕێ شە ل و سە قە تە‬ ‫ماندونە ناسە کە م کە بۆچرکە ساتێکیش لە خە م خۆری و‬ ‫نیشتامن پە روە ری دانە بڕاوە ‪،‬لە ئە مڕۆدا بە بڕیارێکی قە‬ ‫رە قوشیانە ی یە کێك لە کۆیلە کانی فرعە ونە بااڵدە ستە‬ ‫کانی نێو یە کێتی وبە بێ هیچ ڕێزدانانێك تە نانە ت بۆ پە‬ ‫یرە و پرۆگرامی یە کێتی کە پە سندکراوی کۆنگرە بە سە‬ ‫رچووە کە ی سێ یە و بە پێ ی ئە و پە یرە و پرۆگرامە لە‬ ‫دە سە اڵتی ئە و برادە رە کۆیلە یە دا نی یە شە کری ئاوا‬ ‫بشکێنێت ‪،‬وهیچ کە سێك لە چاالکی سیاسی و مە دە نیانە‬ ‫دووربخاتە وە ‪،‬وە نە هیچ جۆرە یاسایە ك هە یە لە م وواڵتە‬ ‫ی ئە ڵامنیادا بڕیار لە ڕاگرتنی چاالکی سیاسی و مە دە نیانە‬ ‫ی هیچ کە سێك بگرێت بە تایبە ت کە ئە و چاالکیانە دژ نە‬ ‫بێت بە ‪،‬بە رژە وە ندی گشتی و ماڤی ئازادی کە سانی تر‬ ‫پێشێل نە کات ودژ نە بێت بە بە ندە کانی دە ستووری ئە‬ ‫ڵامنی و ماڤی مرۆڤ ‪.‬‬ ‫باش وایە یە کێتی بە خۆی و بە شێك لە و بە رپرسانە ی‬ ‫دابچێتە وە کە هە رهیچ نە بێت ڤێری ئە وە یان بکە ن کە‬ ‫وا شە وانە کاتی پشوویە و بە تایبە ت بۆ ئە و کە سانە ی کە‬ ‫کاردە کە ن ‪،‬ناکرێت لە کاتە دیاری کراوە کانی پشووداوبە‬ ‫مە ستی یە وە کە س هە راسان بکە ن ولە سە ر ئازادی و‬ ‫ماڤە کانیان کە چی ئە نوسن و چی ئە ڵێن لە تۆڕە کۆمە‬ ‫اڵیە تی و ماڵ پە ڕە کاندا لێپێچینە وە یان لە گە ڵدا بکە ن‬ ‫‪،‬هە رنە بێت با ئە و کارانە بکە نە ڕاپۆرت و زانیاری و بیگە‬ ‫یە ننە دە ستی ئاغاکانی خۆیان و تائە وانیش هیچ کات‬ ‫واژوو لە سە ر داواکاری یە کانی ئێمە نە کە ن و داواکاری‬ ‫یە کامنان بخە نە سە بە تە ی خۆڵە کانیانە وە و ئە وە ی‬ ‫پێشیان داوین بابێن لێامن بسە ننە وە ‪،‬کورد گووتە نی ئە وە‬ ‫ی بە کە ر هێناویانە بابێن بە بارگین بیبە نە وە ‪،‬ئە توانن لە‬ ‫فە یس بووکیش دا بلۆکامن بکە ن ‪،‬بە اڵم هیچ کات ناتوانن‬ ‫ئازادی مان لێ زە وت بکە ن یان لێامنی بکڕن ‪،‬چونکە ئێمە‬ ‫بە پێچە وانە ی ئێوە وە ئە ڵێن ‪،‬‬ ‫ئازادی مان وبوومنان بە ندە بە خۆمانە وە وە و ئێمە ئازادین‬ ‫لە وە ی هە ین و لە بیرکردنە وە و بڕیارو هە ڵبژاردن و‬ ‫کلتورو فە رهە نگ و عقیدە ە هتد ‪.‬‬ ‫ئێمە و ئێوە دوو جیهانی لە یە کرتی جیاوازو دابڕاوین ‪،‬ئێمە‬ ‫لە خە یاڵ و خە می تاك بە تاکی ئە م کۆمە ڵگایە و بست‬

‫بە بستی ئە م نیشتامنە ین و لە گە ڵ هە موواندا ئازار ئە‬ ‫کێشین وخە می گە ورە ی ئە و هە موو نە هامە تیانە مان‬ ‫گرتۆتە کۆڵ ‪،‬لە گە ڵ ئازارە کاندا گریاوین و بۆهە تاهە‬ ‫تایش ئە گرین ‪،‬ئێوە ش لە خە می دۆالرو ڤێالو کورسی و‬ ‫قامچی یە کانی دە ستان و کۆیلە و ماستاو چی یە کانتاندان‬ ‫‪ ،‬ئێوە لە خە می ئە وە دان کە س لە م نیشتامنە لە خە‬ ‫وی هە تاهە تای بە ئاگانە یە تە وە ‪،‬هە ر ڕۆژە و شە‬ ‫ڕێك بکە ن بە تووشی ئە م کۆمە ڵگایە وە تابتوانن هە‬ ‫رخۆتان سیناریۆنوس و هە رخۆشتان دە رهێنە ری هە موو‬ ‫ڕووداوە کان بن ئێوە و بە عث و داعش و سە لە فی یە‬ ‫جنێوفرۆشە کانی سلێامنی و هە ولێرو دهۆك و شارو گوندە‬ ‫کانی کوردستان ‪،‬دیووی هە مان دراون و هیچ لە هیچتان‬ ‫باشرت و زیاترنین ‪،‬بۆ نایە ن خۆتان پێناسە بکە ن و بزانن‬ ‫کام لە ئێوە جیاوازی یە کانتان چی یە لە گە ڵ زۆنە کە ی‬ ‫ئە مالدا یان ناوناونیشانی کە سانی بنە ماڵە کانتان بنوسن و‬ ‫بزانن کام لە م دوو بنە ماڵە یە باشرتو دە ست ڕۆیشتووترە‬ ‫ئێوە یان ئە وان هە ربۆیە کە س وانە زانێت لە خۆشی دا‬ ‫هاوارئە کات وە یان ئە گرین ‪،‬هە موان لێم تێدە گە ن جگە‬ ‫لە ومرۆڤانە ی کە هیچ کات نایانە وێت لێم یان لێامن تێبگە‬ ‫ن چونکە لە ناخدا ئازادنە بوون و بە کۆیلە بوونی خۆیان‬ ‫ئازادی بە هە مووان ئە فرۆشنە وە ‪،‬وائە زانن کۆیلە بوون‬ ‫ئازادی یە ‪.‬‬ ‫یە کێك لە کێشە پڕ مە ترسی یە کانی ئێمە تێنە گە یشتنە لە‬ ‫ئازادی ‪،‬تێنە گە یشتنە لە شۆڕش تێنە گە یشتنە لە ماناکانی‬ ‫شۆڕش و خە بات تێنە گە یشتنە لە سە رکردایە تی کردن و‬ ‫سە رکردە بوون ‪،‬هە ربۆیە لە چاالکی حە وزە ووشکە کە‬ ‫وە دە ستم پێکرد تا یە ك بە یە کی دروشم و ناوناونیشانە‬ ‫کان لە چیرۆکە تڕاژیدیا گاڵتە ئامێزە کاندا بنوسمە وە‬ ‫‪،‬تاوویژدانی خۆم لە بە رامبە ر خۆم و نە تە وە و نیشتامنە‬ ‫کە مدا ئاسوودە بکە م ‪،‬ئە مە ی لێرە دا یە یڵێم دڵۆپێکە لە‬ ‫دە ریایە ك ووشە یە کە لە کتێبێکی گە ورە ی ژیاندا ‪،‬کە‬ ‫زۆرینە ی ئە م چیرۆکانە ی کە لە ڕۆژگارەکانی ژیانی ئە م‬ ‫نە تە وە یە ڕوویان داوە جارێکی تر ئە نفال کراون و خراونە‬ ‫تە ژێرگڵە وە ‪،‬بە هە زاران هە زار نهێنی سە یرو سە مە رە و‬ ‫جۆراوجۆر ‪،‬ئە و نهێنی یە ی هە موو ئە و ڕاستی یانە ئاشکرا‬ ‫ئە کات کە وا بڵێین ئە و ڕۆژانە ی ئە مڕۆیان ڕیسواکرد ‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫شادە عەلی‪:‬‬

‫گەر شاعیر بنووسێت ئاشقی‬ ‫هەموو جوانییەكانە‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫سۆنیا پەترۆس‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫من ‪،‬له ناوه راستی نه وه ته کانه وه ده ستمکردووه به‬ ‫شیعر نوسین و هه ر وه هاش ده ستم کردووه به تابلۆ‬ ‫کێشان‪.‬‬ ‫لەلیدوانیكدا ووتی بیست و چوار ساڵە دەستمكردوە‬ ‫بەكاری هونەری لە بواری نووسین و وینەكێشان و خولیاو‬ ‫ئارەزووی زۆرم هەیە بۆئیشەكەم پیشەكەم وای لێ‌ كردوم‬ ‫ئەو دونیا جوانە هەڵبژیرم‪ .‬چونكە مڕۆڤەكان لە مندالێدا‬ ‫زۆر بیگەردوو پاكن و مێشكی سافە و هەمیشە ئارەزوو لە‬ ‫بینین و داهێنان و شتی جوان دەكات‪.‬‬ ‫منیش یەكێك بووم لەو بیرە جوانانە بۆ نووسین و وینە‬ ‫كیشان‪.‬‬ ‫شادان باسی لەوەش دەكات دەمەوێ‌ وەك مرۆڤێك‬ ‫دەخوازم پەیامی خۆم بگەیەمنە گشت چین و تویژەكان‬ ‫هونەرمەندەجوانەكانی کوردستان ‪ ,‬شادە ئەوەشی ووت‪:‬‬ ‫هەمووكات پێشەكەم چێژ بە من دەبەخشن ناخم ئارام‬ ‫دەكاتەوە لەبەرئەوەی كاتێك هەستیكی جواننت هەیە‬ ‫خاتو شادە کێیە ؟‬ ‫لەو كاتە دەنووسی و وشەكانی دڵت هەڵدەڕژیتە سەر‬ ‫شادە عەلی خەڵکی سلیامنیم قۆناغەکانی خوێندم پارچە كاغەزێك و دەبێت یادگاری و دەمێنیتەوە‪ .‬من‬ ‫لەسلیامنی تەواو کردووە ئێستاش لەسیامنیم کاری لەتەمەنی منالیم دەستم دایە نووسین و وینەكێشان گەر‬ ‫وەزیفیم لە کتێبخانەی گشتی سلیامنیە‪.‬‬ ‫شاعیر بنوسێت دیارە عاشق هەموو جوانییەكانە‪ ,‬كە خودا‬ ‫‪34‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫ئاواتم ئەوەیە‬ ‫شەڕو ئاوارەیی و‬ ‫برسیەتی و هەژاری‬ ‫بەرۆكی كورد‬ ‫بەردات‬

‫دەیدات و ئێمەش بەچاو دەبینیینین گەر نا وشە و شیعر‬ ‫لە چی دێت‪.‬‬ ‫شادان عەڵی ئەوەشی ووت دیوانیكم هەیە بەناوی‬ ‫تۆدڵمی لە باخكی نیشتیامنم هەروەها سیدیەكیش كە‬ ‫دەنگ و شیعری خۆم تۆمار كردوە ‪ ,‬ئەگەر وەك هۆكارێكی‬ ‫پرۆژەی گەورەم هەیە‪ ,‬بە هۆی قەیران و نەبوونی الیەنی‬ ‫مادی جاری ماوەتەوە چونكە ئەوكارانەی من دەی كەم لە‬ ‫هونەر پێویستی بە مادی زۆرە تا بە ئەنجام بگات‪.‬‬ ‫لەكۆتایشدا شادە خان دەڵێت‪ :‬ئەوەی شیعرەكانی‬ ‫منیش بخوێنیتەوە ئەوە دەزانێت من بۆ هەموو الیەك‬ ‫دەنووسم و زیاتریش الیەنی نیشتامنییە‪ ,‬چونكە گیان و‬ ‫دڵ و روحم نیشتاممنە نیشتامنیشم واتا كوردستانەو ئاواتم‬ ‫ئەوەیە شەڕو ئاوارەیی و برسیەتی و هەژاری بەرۆكی‬ ‫كورد بەربدات و بەرەو نەمان برۆشتایە هەرگیز نەمان‬ ‫‪35‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫دەبیینیەوە چ كارەساتی مرۆیی یان ماندووبووین ماندوو‬ ‫نیشیامنم دەنا لێت لە ئازارداو ڕۆلەكانی لە نەهامەتیدان‪...‬‬ ‫بۆ برسیاری ئەوەی چی وایکرد هونەر هەڵبژێرن ؟‬ ‫تەنها حەزو خولیایی مناڵیم بوو توانیم پەرە بە هونەرەکەم‬ ‫بدەم کاربکەم و بەردەوام بم‬ ‫هونەر چی پێ بەخشیون ؟‬ ‫بۆ پرسیاری ئەوەی هونەر ئاسودهیم پێدەبهخشێت و‬ ‫ئێمه ش له م دونیایه دا به دوای ئاسوده یی دا ده گه‬ ‫رێین و من ئه و ئاسوده ییه له هونەر دا ده دۆزمه وه‪.‬‬ ‫هونەر چی لێ سەندون ؟‬ ‫هونەر هیچی لێنەسەندووم بەڵکو زیاتری پێ بەخشیوم‬ ‫بۆ برسیاری ئەوەی کارە هونەریەکانی خاتو شادە چین ؟‬ ‫کارە هونەریەکانم دوو کارن پێکەوە تێکەڵم کردوون‬ ‫بونەتە هونەرێکی جوان واتا شیعرو شیوەکار ــ‬ ‫کۆمەڵێ ووشە شیعرێکی جوان دروست دەکا‬ ‫تێکەڵی ڕەنگەکانیش تابلۆیەکی جوان‬ ‫پێکەوە باس لە یەک بابەت دەکەن و دەبنە بەرهەمی‬ ‫هونەری شادە‬ ‫بۆ پرسیاری ئەوەی پەیامتان چییە ؟‬ ‫پەیامی من تەنها بۆ ئاشتی و پاراستنی مافی تاک دژ‬ ‫بەشەرو جەنگ و ڕەوکردن‪ ،‬واتا ئێمەش مرۆڤین هەست و‬ ‫بومنان هەیە بێزاربووین و ماندوو بووین لەم بێزاریستانە‪.‬‬ ‫بۆ پرسیاری ئەوەی هونەر چییە؟ چی ئەگەیەنێت بە بڕوای‬

‫بەریزتان ؟‬ ‫هونەر خۆی بۆ خۆی پەیامێکە دەتوانی لەو رێگایەوە‬ ‫پەیامەکانت بگەیەنیتە بەردەم گوێگرو بینەرو خوێنەر‬ ‫لەو رێگایە وە دەتوانی ئەو پەیامەی دەتەوێ بەهونەر‬ ‫وەک مێژوو دەمێنیتەوە بۆ داهاتوو سودی دەبێ واتا‬ ‫نەوەی دوای خۆمان بە بینینی تابلۆ یاشیعرەکانم دەزانن‬ ‫چ کارەساتێ بەسەر ئێمەی مرۆڤایەتیدا هاتووە‪.‬‬

‫‪36‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫من دۆڕابووم‪ ،‬ئێستا براوەم‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫کوردیکی تاراوگە‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫من خەڵکی سلێامنیم تەمەنم چل ساڵە‪ ،‬لە گەڕەکی کانی‬ ‫ئاسکان لە خێزانێکی موسڵامن هاتوومەتە دنیاوە‪ .‬من‬ ‫تاقانە بووم و هیچ خوشک و برایەکم نەبوو‪ ،‬بۆیە ژیانی‬ ‫منداڵیم لە ماڵەوە بەتەنیایی بوو‪ ،‬هەتا تەمەنی حەڤدە‬ ‫ساڵیم دایکم نەئەناسی! چونکە الی دایە گەورەو باپیرم‬ ‫گەورە بووم‪ ،‬وەبەدایە گەورەو بابە گەورەم ئەووت دایەو‬ ‫بابە! لەناو ئەواندا پەروەردە بووم‪.‬‬ ‫لە ساڵی ‪ ١٩٨٧‬ژنم هێنا منداڵامن نەئەبوو بەهیچ‬ ‫جۆرێک بۆیە چەندین جار چووین بۆ الی دکتۆر‪ ،‬بۆ ئەو‬ ‫مەبەستە نزیکەی شەش ساڵ زۆر گەڕاین‪ ،‬پاش ئەوەی‬ ‫هیچ چارەسەرێک نەما خێزانەکەم داوای لێ کردم کەوا‬ ‫ژنێکی تر بهێنم تاوەکو منداڵێک بێتە ژیامنەوە‪ ،‬پێی وتم‬ ‫تۆ شەش ساڵە قوربانی ئەدەیت بەژیانی خۆت لە پێناوی‬ ‫مندا‪ ،‬لەبەر ئەوەی توانات هەیەو پارەت هەیەو ئەتوانی‬ ‫هەموو شتێک بکەیت کەسێک بدۆزەرەوە با من هەبم‬ ‫و ئەویش هەبێ‪ .‬بۆ ئەو مەبەستە کچێکم دۆزیەوە کە‬ ‫سلێامنی‪ ،‬کاتێک قسەم لەگەڵدا کرد باسی کۆمەڵێک راستیم‬ ‫بۆ کرد‪ ،‬وتم خێزانم هەیە حەز ناکەم بەهیچ جۆرێک لێت‬ ‫بشارمەوە‪ ،‬چونکە ئەمەوێ کەسێک بکەم بە هاوسەرم‬ ‫بتوانێ لەگەڵ ئەویشدا هەڵبکات و لەگەڵ منیشدا‪ ،‬تەنها‬ ‫بەو رێگایە ئەتوانی بێیتە ناو ژیامنەوە‪.‬‬ ‫بەداخەوە ئەو کچە شووی بەمن نەکرد بەڵکو شووی بە‬ ‫سامانەکەم کرد! بەو پارانەی کە هەم بوو! چەند جارێک‬ ‫لێم نزیک بوەوە هەتا لە دواییدا پێی وتم گرنگ نییە‬ ‫بائەویش هەبێ و با منیش هەبم! کاتێ کە ژنی دووهەمم‬ ‫هێنا پاش ماوەیەک حامیلە بوو‪ ،‬بەم مناڵەی ئێستام‪ ،‬کێشە‬

‫سەریهەڵدا دوای ئەوەی سکی بوو سەیرم کرد وەزعەکە‬ ‫ناتەواوە!! نەمئەزانی بۆچی؟ منیش پرسیارم لێ کرد لە‬ ‫وەاڵمدا وتی‪ :‬هیچ شتێک نیە‪ ،‬تا ماوەی مانگێک زیاتر‬ ‫بەو شێوەیە مایەوە‪ ،‬سکیشی هەر هەیە بەاڵم لەناکاو دیار‬ ‫نەما!! کاتێ گەڕام بەدوایدا سەیر ئەکەم تۆراوەو چووە بۆ‬ ‫ماڵی خوشکی چونکە باوکی نەمابوو‪ ،‬دایکی بەتەنها بوو‬ ‫لە خانوویەکی مامناوەندیدا ئەژیا‪ ،‬تەنها خوشک و دایک‬ ‫و برایەکی هەبوو کە ئێستا لە سویدە‪ .‬کۆڵیمەوە هۆکەی‬ ‫هاتە سەر ئەوە وتی‪ :‬یان من یان ئەو ژنەی تریان!!! خۆت‬ ‫کامیان هەڵئەبژێری ئەوە لە باسی ئەکەیت‪ ،‬چونکە ئەمە‬ ‫هیچ ئەساسێکی نییەو ئێمە لە سەرەتادا لەسەر ئەمە‬ ‫رێکنەکەوتوین‪.‬‬ ‫ئینجا هەستام رۆیشتم بۆ الی ژنی یەکەم و وەزعەکەم‬ ‫تێگەیاند‪ .‬ئەویش ئەم وەاڵمەی دامەوە‪" :‬واز لە من بهێنە‬ ‫من منداڵم نابێت!! واز لەو مەهێنە ئەوا تۆ منداڵێکت لەو‬ ‫دروست کردووە‪ .‬ئەو ئافرەتە ئەو منداڵەی نابێ گەر تۆ‬ ‫وازی لێ بهێنی‪ .‬بائەو منداڵەش ژیانی وەکو تۆی لێنەیەت‪،‬‬ ‫منیش ئێستا قوربانی بەوە دەدەم وەکو تۆ چۆن لە پێشدا‬ ‫قوربانیتدا لە پێناوی منداو بەدیارمەوە دانیشتی‪ .‬وە زۆر‬ ‫ئاساییە بابچین بۆ دادگا" من زۆر ئینکاریم لەسەر ئەوە کرد‬ ‫بەاڵم ئەنجامی نەبوو‪ ،‬ئیرت هەستام ژنی یەکەمم تەاڵق دا‬ ‫لەبەر خاتری منداڵەکە‪ ،‬جا کاتێ چووین بۆ دادگا حاکمەکە‬ ‫پێی ووتم‪ :‬کوڕم تۆ ئەو ئافرەتەت لەسەر ‪ ٨٠٠‬لیرە مارە‬ ‫کردوە ئەبێ ئەوەی بدەیتێ‪ ،‬هەشت سەد لیرەش لەو‬ ‫کاتەدا ئەگەر بکرایە بەپارە مەبلەغێکی زۆر بوو‪ ،‬ئەتوانم‬ ‫بڵێم بەشێکی زۆر بوو لە سامانەکەم! بەاڵم ژنی یەکەمم‬

‫‪37‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫وتی من لەم پیاوە جیادەمبەوەو ئەو پیاوەش داوای ئەوە‬ ‫ئەکات لە من جیاببێتەوە‪ ،‬ئەو هەشت سەد لیرەیە هی تۆ‬ ‫نییە هی منە‪ ،‬منیش گەردنی ئازاد ئەکەم تەواو من هیچم‬ ‫لێی ناوێ بەهیچ جۆرێک!!‬ ‫ئیرت پاش ئەمە ژنەکەم نەخۆش کەوت و منیش گریان‬ ‫و غەمێکی زۆر بوو بەهاوڕێم‪ ،‬دوای ئەوەی خێزانەکەم‬ ‫مناڵەکەی بوو سەفەرم کرد‪ ،‬چووم بۆ بازرگانی بۆ ئێران‪،‬‬ ‫لێرەوە ئاڵتونم ئەبرد بۆ ئەوێ‪ .‬لەوێشەوە شتی ترم لەگەڵ‬ ‫خۆمدا دەهێنا‪ ،‬بازرگانیم ئەکرد لەگەڵ کۆمەڵێک خەڵکی‬ ‫سەرمایەداردا بەو هۆیەوە هەموویان بوو بوون بەهاوڕێم‪.‬‬ ‫لەو کاتەدا ژنە بەفرسەتی زانی بوو هەستا رۆشتبوو هەموو‬ ‫شتی ماڵەکەشی بردبوو‪ ،‬منیش کاتێ گەڕامەوە کە ماڵەکەم‬ ‫بەم شێوەیە بینی هیچی تیا نەمابوو!!!‬ ‫جاران خۆم شێتەکانم ئەهێنایە ماڵەوەو خزمەتم ئەکردن‬ ‫و جێگەم بۆ دادەخسنت‪ ،‬بەاڵم ئێستا خۆم وام لێهاتوە‬ ‫دراوسێکان خزمەتیان دەکردم و جێگەیان بۆ دائەخستم‬ ‫چونکە هیچم نەمابوو‪ .‬بەهەر حاڵ منیش چی بکەم نەژنم‬ ‫ما نەمنداڵ هیچیان دیار نەمان! ئەوەی ئاشکرایە ئەمە‬ ‫تەنها ئیشی خۆم بوو‪ ،‬من هیچم لە خۆمدا شک نەئەبرد‬ ‫منیش لەبەر هەندێ شتی خۆم نەمئەتوانی بچم بۆ الی‬ ‫کەسوکار دابنیشم‪ ،‬ئەوانیش بەڕاستی ئەوەندە لەمنیان‬ ‫نەدەپرسیەوە کە شایانی باس بێت!! ئیرت ئەم بارودۆخەم‬ ‫زۆر کاری تێکردم‪ ،‬بۆیە دەستم کرد بە مەرشوب خواردنەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم هەستم کرد ئەمە لە ئازارەکانم کەم ناکاتەوە بەڵکو‬ ‫پاڵم پێوە دەنێ بۆ خۆلەناوبردنم‪ .‬لە ناچاریدا پەنام بردە‬ ‫بەر ئەو ماددانەی لە مەرشوبات بەهێزترن‪ ،‬بۆ ئەوەی کارم‬ ‫تێبکات و ئیرت نەتوانم بیربکەمەوە‪ ،‬بۆیە پاش ماوەیەک‬ ‫بووم بە هاوڕێیەکی هەمیشەیی ئەو ماددانە‪ ،‬لێرەدا بۆم‬ ‫دەرکەوت هاورێکانم و تەنانەت خێزانەکەشم هەموو‬ ‫منیان بە پارەوە ئەویست!! بۆیە منیش هەستام ئەمانەم‬ ‫کرد بەهاوڕێی زۆم‪ ،‬بەاڵم نەمزانی ئەوەندەی تر دام‬ ‫ئەڕوخێنێ‪ .‬کاتێ بەخۆمزانی من نقومی کۆمەڵێک ماددەی‬ ‫روخێنەر بووم و هیچ کەسێکیش لە دەورم نەما‪.‬‬ ‫هاوڕێیەکی خۆشەویستم کە جاران وەکو من بووە بەڵکو‬ ‫خراپرتیش هاتە الم قسەی لەگەڵدا کردم و پێی وتم ئەم‬

‫ئێنجیلە کوردییە بەدیاری ئەدەم پێت تکایە بیخوێنەرەوە‬ ‫هەر پرسیارێکیشت هەبوو لێم بپرسە‪ .‬ئیرت منیش کە‬ ‫خوێندمەوە هەر لە سەرەتاوە بۆم دەرکەوت ئەمە ئەوە‬ ‫نییە کە خەڵکی باسی ئەکەن بەڵکو هەمووی راستیە‪ ،‬جا‬ ‫من نەمتوانی لەو هەموو راستیە خۆم بدزمەوە بۆ منوونە‬ ‫درۆ مەکە‪ ،‬ئەگەر یەکێ ئازاری دایت تۆ پاداشتی بدەرەوە‪.‬‬ ‫سەر راست بە جا مرۆڤ ئەگەر لەسەر ئەو راستیە رۆیشت‬ ‫ئیرت شەیتان ناتوانێ هیچ بەرامبەری بکات‪ .‬لە راستیدا‬ ‫بەشەو بەرۆژ هەر ئەمخوێندەوە یەزدان بەهێزی مەزنی‬ ‫خۆی بەهۆی وشەکانیەوە چووە ناو دەرومنەوە ئیرت ئەگەڕام‬ ‫بەشوێن ئەو هاوڕێیەمدا تا پرسیاری لێبکەم و ڕێنامییم‬ ‫بکات بزانم چیبکەم و چی نەکەم‪ ،‬چونکە خودا مەبەستی‬ ‫بوو من رزگار بکات لەو بارودۆخە ناهەموارە‪ ،‬وەمن‬ ‫داوام لە ئەو کرد ناشیرینەکانم نەهێڵێ لەناو کۆمەڵدا‪.‬‬ ‫چەند جارێک پێم ووت لەم ماددەیە دوورم بخەرەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم مەبەستیشم بوو ئەو خودایەی کە من داوای لێ‬ ‫ئەکەم بیناسم‪ .‬ئیرت منیش لەناخی دڵمەوە داوام لێکرد کە‬ ‫ژیانێکی نوێم پێ ببەخشێ بۆیە ئەویش بەڕەحمەتی خۆی‬ ‫یارمەتیدام و لە ژیانە کۆنەکەم رزگاری کردم‪ .‬ئەمەش بووە‬ ‫هۆی شادییەکی زۆر بۆم‪ .‬ژیانی کۆنم هەموو لەیاد کرد‪ .‬جا‬ ‫ئەمە ئەو ڕاستییانە بوو لە ئینجیلدا کەوا خودا بەخەڵکی‬ ‫ناساندمەوە خوا پەکی نەخستووم بەهیچ شێوەیەک وەک‬ ‫لە ئینجیلدا نوورساوە‪ :‬مەتتا ‪ ٢٦:٦‬سەیری باڵندەی ئاسامن‬ ‫بکە نە ئازوقەیان هەیە نە ئەچێنن و نە ئەدورنەوەک‬ ‫بەاڵم یەزدان بایەخیان پێ ئەدات ئەیان ژێنێ‪.‬‬ ‫ئێستا کاری زەرەنگەری ئەکەم لەگەڵ هاوڕێیەکمدا چونکە‬ ‫کارەکە حەساسە پێویستی بەیەکێکی دەست پاکە بۆیە‬ ‫منی دانا‪ .‬دوای ماوەیەک زانی من ئەو کابرایەی جاران نیم‬ ‫کە دەستم پان ئەکردەوە لێیان بۆ ئەو ماددانە‪ ،‬بەڵم ئێستا‬ ‫سوپاس بۆ خودا من هەر ئەو کەسەی جارنم‪ :‬بەاڵم چونکە‬ ‫لە ئینجیلدا نوورساوە‪ :‬راست و دروست و پاک بن خەڵکی‬ ‫ئەو پاکییە لە مندا بەدی ئەکەن چونکە من ئیرت ناتوانم‬ ‫ناپاکی لە خەڵکی بکەم هەموو سەریان سوڕدەمێنێ چۆن‬ ‫تۆ وات لێهاتوە منیش ئەڵێم ئەوە کاری سەرسوڕهێنەری‬ ‫یەزدانە لە مندا کردویەتی‪ ،‬بەناوی عیسای مەسیحەوە‪.‬‬

‫‪38‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫سەفەرێک‬

‫هۆلەندا‪ :‬بەگزادە مەرگەیی‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬

‫هاتم لەالی قەالوی‬ ‫بەنیازی مەمەنداوێ‬ ‫بە دیوی گە رمکاندا‬ ‫پەریمەوە لەئاوێ‬ ‫لەهەورازی سەرکەوتم‬ ‫ئیجا هامتە چەکوواوێ‬ ‫هەر بەسواری کەرەقولەی‬ ‫جارجارە لوشکان داوێ‬ ‫تەلەفۆنیکم بۆهات‬ ‫کەومتە هەالو هەالوێ‬ ‫ئیرت خافالم بە شیعران‬ ‫هە تا ناو مەمەنداوێ‬ ‫کەرە قولەملی لینا‬ ‫بۆمالی پورر حەالوێ‬ ‫دە مەو دەمی ئیواری‬ ‫دەی ووت دەخۆی چەالوێ‬ ‫تا گۆشتەکە پی دەگا‬ ‫یاسە بری بگرە تاوێ‬ ‫بامام شالی بیتەوە‬ ‫بۆماسیان چۆتە راوێ‬ ‫ووتم تیی کە بەرکولی‬ ‫سەبرم نیە بۆ پالویێ‬ ‫بۆی هینام بیوە ناخۆش‬ ‫لیی کەومتە تیگوشاوێ‬ ‫جا مام شالی هاتەوە‬ ‫بەدرەنگی لە شە داوێ‬ ‫ئەگەر سەرو نەهێشی‬ ‫ووتم بەخوا پیی ناویێ‬ ‫هە چەم لەکەری کردو‬ ‫بەرەو تەنگی خۆشاوێ‬ ‫قازو قولینگ لەئاسامنی‬ ‫لیم کەوتنە قاوە قاوێ‬ ‫لەوی بۆم هەلنەسورا‬ ‫هامتە خری سەراوێ‬ ‫لەکاتی نیوە رۆیە‬ ‫خۆم گەیاندە سارداوێ‬ ‫ئیستا کە لە ئەوروپام‬ ‫ئیرەم بە بی وە ناوێ‪.‬‬

‫قەصیدەی ئێستا کچێک نیشتیاممنە‬ ‫شێرکۆ بێکەس‬ ‫ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫ئەوکاتە بوو‬ ‫ئەی نیشتیامنی تازە پیاکەوتوو‬ ‫وتم گیانە تۆ کەالی خۆت وات‬ ‫لە ئێستادا تۆ ئەگەر لەبەر‬ ‫داناوە‬ ‫سەرقاڵیت‬ ‫نیشتیامنی ھەموو دارێکی‬ ‫بە بۆنکردنی نەوتەوە‬ ‫قوربانیت‬ ‫سەر نەپەرژانت بە ھۆی سێ‬ ‫نیشتیامنی ھەموو ئاوێکی‬ ‫ڕسکێنی‬ ‫قوربانیت‬ ‫دیموکراسی‬ ‫نیشتیامنی ھەموو گەاڵیەکی‬ ‫سەرنەخورانت بە ھۆی‬ ‫سوری ئەمێژووەیت‬ ‫کورسی وەزارەت و‬ ‫بەاڵم ئاخر تەماشاکە‬ ‫بە سەفەری خلیجەوە‬ ‫لە ئێستەوە تۆ ھەر لە مەل و‬ ‫بیرت نە بێت‬ ‫باڵندەی‬ ‫مـنــێ‬ ‫باخەکانی کۆشیکی خۆمتان بۆ‬ ‫منێ لە چرای نەوت بێکار تر‬ ‫ئەھێنی‬ ‫باش لە بیرمە‬ ‫لەجیاتی ئێمە لەباتی ئێمە‬ ‫ئێوارەبوو لە قەراغ شار‬ ‫بەرێکەوت توشی یەکرت بووین بخوێنێ‬ ‫تۆ ھەر گۆڕی چرای کورت و‬ ‫تۆ ھێشتا ھەر کاڵوەکەی‬ ‫گۆڕی گوارەی ژنەکەت‬ ‫ڕاپەڕینت لەسەرا بوو‬ ‫گۆڕی عەینەکی براکەت‬ ‫ھێشتا بۆنی یەکەم شەفەقی‬ ‫ھەڵەبەستی‬ ‫بەیانی ئەمنە سورەکەت‬ ‫کەچی مەزاری ھەزاران‬ ‫لێ ئەھات‬ ‫جارێک نە بووبوویت بە تاوس باڕە کەو و ئاسکە کێوی‬ ‫شینە شاھۆ لەبەر ئەوەی‬ ‫ھێشتا جلی چاڵە نەوتت‬ ‫ناچنەوە سەر‬ ‫نە پۆشی بوو‬ ‫شەجەرەکەی چواردەووری تۆ‬ ‫فێری گەمەی ڕۆلێت و پۆکەر‬ ‫ناوەکانیان لەم ساتەوە‬ ‫نەبوو بوویت‬ ‫ئەدرەسیان و پێناسەیان‬ ‫ھێشتا تۆ ھەر خەیاڵەکانت‬ ‫با بردوونی بۆ بۆشای بیر‬ ‫باخچە بوون‬ ‫چوونەوە‬ ‫بۆ گوڵی خەم و ھەژاری‬ ‫دەمیان پڕ بووە لە خۆڵ‬ ‫تۆ ئەوساکە ژنی دووەم و‬ ‫شوێنەواری ھیچ زامێکیان‬ ‫سێیەم و چوارەمت نەھێنابوو‬ ‫لە ئێستەوە دیار نەماوە‬ ‫ھێشتا نەبوو بوویت بە والی‬ ‫‪39‬‬

‫هە‌واڵی خۆش ژمارە (‪ )٤‬نیسانی ‪٢٠١٨‬‬

‫‪No.: (4) April 2018‬‬

‫‪)No.: (4‬‬ ‫‪April‬‬ ‫‪2018‬‬ ‫‪THE GOOD NEWS IS A QUARTERLY MAGAZINE ABOUT DIFFERENT ASPETS KURDISH CULTURE‬‬ ‫‪Therefore if anyone is in Messiah, he is a new creation. The old things have passed away; behold, all things have become new‬‬

‫عيساى مەسيح كێیە؟‬

‫میوانتان بووم‬

‫‪Jeremiah small from America‬‬ ‫ئااڵی ئێوەم بەدەستەوە گرت ‪،،‬‬ ‫منااڵنی ئێوە وەک مناڵی خۆم ‪،،‬‬ ‫وەک پەپولە ‪ ،‬لە جێی سۆزی دایک و باوک‬ ‫بە جەستەوە گرت ‪ ،،‬لە ناوتان بووم‬ ‫بۆ ئەم نەورۆزە جلم کڕی ‪،،‬‬ ‫ئەسەف لەژێر ئەو ئااڵیە‬ ‫مناڵی نەورۆز ‪،،‬‬ ‫لە جیاتی نێرگز و جەژنە پیرۆز ‪،،‬‬ ‫بە گوللەیەک جەرگمی بڕی ‪،،‬‬ ‫کۆمار فایەق‬

‫‪40‬‬