THEATER
REGIE OPLEIDING
Janneke de Haan regisseert Eerst nog even een rondje draaien
‘IK DACHT DAT IK
GEK WERD’ Hoe is het om te leven met een dwangneurose? In de afstudeervoorstelling van Janneke de Haan (29) Eerst nog even een rondje draaien voel je zelf de angst en het ongemak van dwangers. ‘Ik wil een totaalervaring bieden.’ { tekst: Petra Boers — beeld: publiciteitsbeeld Eerst nog even een rondje draaien }
Vertel, waarom een voorstelling over dwangneuroses? ‘Tijdens mijn studietijd in Groningen had ik zelf last van een dwangneurose. Ik wilde alles onder controle houden en deed daarvoor bepaalde controlerituelen. Ik dacht dat ik gek werd en hield de dwang lang voor mezelf. Toen ik er opener over werd, merkte ik dat heel
‘WAT GEBEURT ER ALS JE HONDERD KEER PER DAG HET GAS CONTROLEERT?’
EERST NOG EVEN EEN RONDJE DRAAIEN 20 t/m 27 juni, Dependance de Theaterschool Lindengracht 93, Amsterdam > ZIE PAGINA 38
veel mensen er last van hebben. Dit was voor mij een steun om de dwang te bestrijden. Tijdens de regieopleiding kwam ik erachter dat een dwanghandeling een prachtig theatraal ritueel kan zijn. Daarbij bleef het mij inhoudelijk ook fascineren. Wanneer is een dagelijks ritueel een gewoonte en waar wordt het dwang? Wanneer is het onschuldig en wanneer belemmert het je leven? Iedereen controleert het gas wel eens, maar wat gebeurt er als je dat honderd keer per dag doet?’
32 _ LIFT OFF _ THEATERSCHOOL 2014
Wil je mensen met een dwangneurose steunen? ‘Ja, vrij veel mensen houden hun dwang – net als ik destijds – verborgen. Ze zitten zo verstrikt in hun eigen spelregels dat ze de wereld om hen heen haast vergeten. Je moet je blik juist weer naar buiten te richten, steun bij anderen te zoeken en praten over je twijfels en problemen. Ik hoop met de voorstelling meer begrip te kweken voor en inzicht te geven in het mechanisme van de dwang. Het was heel spannend om iets heel persoonlijks, de dwang die ooit mijn leven beheerste, om te zetten tot een voorstelling.’ Wat krijgen we te zien? ‘Je krijgt een kijkje in de levens van vier vrouwen van 15, 30, 50 en 80 jaar. Ze spelen ieder een solo op verschillende plekken in het gebouw. Daarin zie je hoe dwang en obsessies hun leven beïnvloeden. Je loopt in een theatrale wandeling van scène naar scène. Aan het eind ontmoeten de vrouwen elkaar en bezingen samen hun dwang. Ik wil je
als toeschouwer onderdompelen in een totaalervaring. Je voelt letterlijk ‘de dwang’: de angst en het ongemak waarmee een dwanger te kampen heeft. Ik creëer dat onder andere door je uit de gangbare publieksopstelling te halen en je bijvoorbeeld alleen in de ruimte te zetten.’ Klinkt een beetje depri … ‘Nee hoor, dit is geen depressieve voorstelling! Aan dwang kleeft natuurlijk iets zwaars, maar het is ook bizar en fascinerend, bijvoorbeeld door de onlogische rituelen, zoals “eerst nog even een rondje draaien”. Als toeschouwer wacht je een avontuurlijke, muzikale, theatrale wandeling. Tegelijkertijd roept de voorstelling vragen op over je eigen worsteling met het leven. Als je eens een keer niet achterovergeleund in een schouwburgstoel een voorstelling wilt kijken, moet je zeker komen!’