Het kunstenveld in kaart gebracht

Jaarlijks publiceert Kunstenpunt enkele beschouwende teksten die aspecten van het kunstenveld in kaart brengen. Dit jaar lag de focus op geluidskunst en op vrouwelijke componistes uit Vlaanderen.

Geluidskunst

Op verzoek van verschillende makers en organisaties in het veld van de geluidskunst, gaf Kunstenpunt de opdracht aan Maud Seuntjens om deze sector overzichtelijk in beeld te brengen. Seuntjens gaf met haar tekst een brede en diepgaande blik op deze diverse en groeiende discipline. We produceerden een bijhorende video die enkele opvallende namen in de tekst in beeld brengt. De tekst en de video zijn beschikbaar op onze website vrouw in Vlaanderen. Deze wordt als bijlage bij de bundel aangeboden, en de auteur van de interviews voegde als reactie twee gesprekken met componistes toe aan de bundel.

Beleef weer meer

Hoe maak je na de coronacrisis de passieve en actieve cultuurliefhebber opnieuw warm voor cultuur?

Onder impuls van de Vlaamse overheid sloegen een aantal (socio-)culturele spelers, VRT, Kunstenpunt, publiq en Toerisme Vlaanderen de handen in elkaar om tegemoet te komen aan deze uitdaging. Met een gezamenlijke relance-campagne zetten ze beleving centraal. Meer dan 300 organisatoren, koepels en lokale besturen zetten de campagneslogan Beleef Weer Meer in om hun aanbod weer onder de aandacht te brengen.

De campagne evalueren naar aantal effectief verkochte tickets of bezette theaterstoelen is moeilijk. Wel weten we dankzij bovengenoemde cijfers dat de campagne een groot bereik had, bovenlokaal en lokaal, en dus zaadjes heeft geplant bij het publiek.

Toonaangevende vrouwen in de klassieke muziek

In 2022 publiceerde MATRIX Centrum voor Nieuwe Muziek In gesprek met componisten uit Vlaanderen, een heruitgave van interviews met Vlaamse componisten, afgenomen tussen 2004 en 2018. Tijdens de voorbereiding sprong de onevenwichtige genderbalans in het oog. Omdat dit schering en inslag is binnen de sector, gaven Kunstenpunt en MATRIX aan Lieselotte Bijnens de opdracht een tekst te schrijven over de positie van de componerende

Ward Bosmans · (Inter)nationale sectorondersteuning en promotie: muziek

Internationaal: matchmaking, werkbezoeken, bezoekersprogramma’s, promotie

Wat we internationaal doen

Kunstenpunt beschrijft het Vlaamse kunstenveld en promoot kunstenaars uit Vlaanderen bij internationale professionals

Wat we doen:

· We informeren kunstenaars over kansen, beurzen en open oproepen uit Vlaanderen en het buitenland.

· We ondersteunen kunstprofessionals in het internationaal werken, zowel in ontwikkeling en productie als presentatie. We doen dat in de vorm van matchmaking, netwerking en promotie Kunstenpunt ondersteunt deze matchmaking doordat het lid is van internationale netwerken zoals IETM, Visual Arts Platform, Music Council, IAMIC en On the Move.

· We reiken de hand naar buitenlandse kunstprofessionals die zich hier vestigen, en betrekken hen zo integraal mogelijk bij onze werking rond info en advies, matchmaking, onderzoek en vernieuwing.

· Ook rond ontwikkeling en vernieuwing werken we internationaal. We bouwen netwerken uit voor het delen van goede praktijken en kennis. We zetten internationale trajecten op en volgen en ondersteunen vergelijkbare initiatieven in de sector.

· We werken samen met Vlaamse en buitenlandse overheden rond internationaal werken. Concreet: we zetten samen in op matchmaking en promotie (o.m. ism Flanders Culture, EUNIC-Brussels, Onda, Dutch Performing Arts, Mondriaan Fonds ...). We monitoren het werken in de kunsten en het kunstenbeleid (bijvoorbeeld door onze bijdrage aan Compendium of Cultural Policies and Trends). Daarnaast focussen we ons op ontwikkeling en vernieuwing in het kunstenbeleid op Europees niveau (bijvoorbeeld Perform Europe, Agenda for Music).

Bezoekersprogramma’s

Kunstenpunt werkt aan duurzame internationale relaties voor kunstenaars en organisaties door kansen te creëren voor Vlaamse kunstenaars en kunstwerkers in het buitenland. We zetten in op internationale uitwisseling van kennis, we laten internationale kunstenaars kennismaken met het Vlaamse kunstenlandschap en bouwen bruggen met Vlaamse en buitenlandse (beleids)partners.

Kunstenpunt nodigt internationale professionals – individueel of in groep – uit naar Vlaanderen om kunstenaars, kunstwerkers en organisaties te leren kennen. We doen dat in de vorm van bezoekersprogramma’s.

Beeldende kunsten

Samen met Casco, De Tank, Level Five, MORPHO, Nucleo en Vonk organiseerde Kunstenpunt drie edities van het UFO-bezoekersprogramma. In totaal hebben achttien curatoren uit twaalf landen (Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Nederland, Noorwegen, Portugal, Tsjechië en Verenigd Koninkrijk) ateliers/organisaties bezocht, lokale kunstenaars ontmoet en deelgenomen aan publieke ontmoetingsmomenten.

Lissa Kinnaer · (Inter)nationale sectorondersteuning en promotie: beeldende kunst

Na de online sessies in 2021, hebben Kunstenpunt en het Mondriaan Fonds een twintigtal Nederlandse kunstenaars en curatoren uitgenodigd voor een tweedaags peer-to-peer bezoekersprogramma in Antwerpen en Brussel.

Kunstenpunt nodigde curatoren van internationale biënnales en triënnales uit. Dit jaar organiseerden we in Duinkerke een ontmoeting tussen Karl Joseph, artistiek directeur van Les Rencontres Photographiques de Guyane, Anna Colin en Camille Richert, curatoren van de Triennale Art & Industrie en Vlaamse kunstenaars.

Podiumkunsten

Samen met Literatuur Vlaanderen en Het nieuwstedelijk organiseerde Kunstenpunt een bezoekersprogramma voor buitenlandse programmatoren en makers binnen het domein van het teksttheater. De ontmoeting vond plaats tijdens de eerste editie van Shakespeare is dead; het allereerste festival dat focust op de toneelschrijfkunst in het Nederlandse taalgebied Het festival wil hedendaagse Nederlandstalige toneelauteurs in de schijnwerpers zetten bij het eigen publiek en in de internationale context. Tegelijk wil het een ontmoetingsplaats zijn om werk uit andere talen en culturen te ontdekken. Via een open call werden elf nieuwe stukken van Nederlandse en Vlaamse toneelschrijvers gekozen en gepresenteerd in geënsceneerde lezingen.

Sinds 2018 bundelen Kunstenpunt, Literatuur Vlaanderen en Dutch Performing Arts de krachten om theaterauteurs en -teksten uit Vlaanderen en Nederland internationaal meer in de kijker te zetten. We doen dit door volledige theaterteksten en tekstfragmenten te vertalen, door workshops en promotie-evenementen in het buitenland te organiseren en door aanvullende teksten en webmodules te creëren voor een beter begrip van de toneelschrijfkunst uit de Lage Landen.

Tijdens het Kunstenfestivaldesarts organiseerde Kunstenpunt samen met Wallonie-Bruxelles Théâtre Danse (WBTD) het internationale bezoekersprogramma Plat(e)form(e).

“Tijdens het Kunstenfestivaldesarts organiseerde Kunstenpunt samen met Wallonie-Bruxelles Théâtre

Danse (WBTD) het internationale bezoekersprogramma Plat(e)form(e). Tijdens drie dagen konden

(inter)nationale podium professionals kennismaken met de hedendaagse dans- en theatersector van België.”

Julia Reist · (Inter)nationale sectorondersteuning en promotie: podiumkunsten

Tijdens drie dagen konden (inter)nationale podium professionals kennismaken met de hedendaagse dans- en theatersector van België. Dit via thematische discussies, pitches en work in progress-presentaties. Het programma vond plaats bij Les Brigittines, die hun studio’s en grote zaal ter beschikking stelde voor de pitches en werkprestaties.

Muziek

Eind oktober 2022 nodigden Kunstenpunt en Festival 20-21 een tiental programmatoren, curatoren, muzikanten en componisten uit voor een bezoekersprogramma gefocust op Nieuwe Muziek. Het zwaartepunt lag op het festival TRANSIT The Sound of Tomorrow. Tijdens dit festival werd nieuw werk van Vlaamse componisten gecreëerd en uitgevoerd door Vlaamse en internationale ensembles. Daarnaast vonden er ook laagdrempelige ontmoetingsmomenten plaats voor de rest van de sector en de bezoekers. Verder brachten we een bezoek aan de studio’s van Evil Penguin in Mechelen en beleefden we een soundwalk van STUK en Artefact.

Multidisciplinair

2021 luidde de start in van een culturele uitwisseling met Baskenland. In het kader hiervan organiseerde Kunstenpunt voor Baskische kunstenaars en kunstprofessionals een bezoek aan Leuven, Brussel en Gent. In elke stad werden we warm onthaald door toonaangevende organisaties en werden er ontmoetingsmomenten georganiseerd met Vlaamse kunstenaars en professionals.

Begin 2022 lanceerden Etxepare instituut en het Vlaams ministerie van Buitenlandse Zaken een oproep voor samenwerkingsprojecten tussen Vlaamse en Baskische makers.

Werkbezoeken in het buitenland

Beeldende kunsten

Jaarlijks organiseert het Mondriaan Fonds een oriëntatiereis voor beeldende kunstenaars en curatoren naar landen en regio’s over de grens die interessante leerkansen bieden. Dit jaar nodigde Kunstenpunt, op basis van een open oproep, Zeynep Kubat uit om deel te nemen aan de oriëntatiereis naar Portugal en Spanje.

Podiumkunsten

Tijdens de Rheinland-Pfälzische Theatertage in Staatstheater Mainz nam Kunstenpunt samen met een Vlaamse delegatie deel aan het internationale gesprekspanel Table Talks Crossing Boarders

Daarnaast nodigden we via een open call de theaterschrijver Anouk Friedli uit om deel te nemen aan de workshop theaterteksten schrijven onder de leiding van Britse auteur Chris Thorp.

Tijdens deze zes dagen ging ze in Mainz in gesprek met internationale auteurs uit de buurlanden, bekeek ze de voorstellingen van Theatertage en kwam ze in contact met internationale uitgevers en dramaturgen.

Promotie

Belgian Photobooks - Les Rencontres d’Arles (FR)

Net als de voorbije jaren trokken fotografen uit Vlaanderen, Brussel en Wallonië naar de Franse stad Arles. Ze ontmoetten er niet alleen elkaar, maar ook een schare internationale fotografie professionals. In 2022 stelden de initiatiefnemers een vijftigtal fotoboeken en eigen publicaties centraal. Na een open call werd de selectie gedaan door Andrea Copetti (Tipi Bookshop), Anne-Françoise Lesuisse (Biennale de l’Image Possible), Stefan Vanthuyne (Belgian Platform For Photobooks) en Tine Guns (fotograaf).

Belgische mediakunst als eregast op Biennale Chroniques in Marseille en Aix-en-Provence (FR)

Na Quebec in 2018 en Taiwan in 2020 nodigde Biennale Chroniques in 2022 België als eregast uit. Deze derde editie van de biënnale voor mediakunst vond plaats van november 2022 tot januari 2023 in Frankrijk. Meer dan twintig kunstenaars uit Vlaanderen, Brussel en Wallonië kwamen aan bod tijdens de vele tentoonstellingen, live shows en professionele ontmoetingen.

Classical:NEXT

Kunstenpunt en Wallonie-Bruxelles Musiques namen 27 Belgische muziekprofessionals mee naar Classical:NEXT in Hannover; de jaarlijkse expo, beurs en conferentie voor klassieke muziek.

Met een grote stand en recente publicaties gaven we zichtbaarheid aan de Vlaamse muzieksector.

Tanzmesse

Kunstenpunt en Wallonie-Bruxelles Théâtre/Danse vertegenwoordigen gezamenlijk de hedendaagse Belgische dans met een beursstand tijdens Tanzmesse NRW. Zeventien Belgische dansprofessionals reisden mee naar Düsseldorf. Twee gezelschappen - Bahar Temiz / KVS en Ultima Vez en Ayelen Parolin / RUDA - stonden geprogrammeerd op het internationale programma van de Tanzmesse. Naar aanleiding van de Tanzmesse werd er ook een nieuwe trailer gemaakt met impressies van de Vlaamse hedendaagse dans scene.

Ivre de Mots

Van 2021 tot 2024 loopt Ivre de mots, nouvelles écritures dramatiques de Flandres et des Pays-Bas Dit project wil voor de toneelschrijfkunst de promotie ervan en de duurzame bilaterale relaties tussen Nederland, Vlaanderen en Frankrijk bevorderen. Samen met het Nederlandse Fonds Podiumkunsten en Literatuur Vlaanderen willen we Nederlandstalige theaterteksten meer zichtbaarheid geven in Frankrijk. Na een open oproep werden zeven Vlaamse auteurs geselecteerd om hun tekst voor te dragen in Avignon. Onder hen ook Peter De Graef, wiens theatertekst Mary! (in Nederlands bekend als Rudy!) op 23 september 2022 in het Frans werd gebracht.

Fingerprints

Samen met Klara, VRT Music, Componisten Archipel en Sabam for Culture bracht Kunstenpunt een cd met nieuwe klassieke muziek uit. Fingerprints promoot het werk van levende componisten bij internationale professionals. De geselecteerde composities werden uitgegeven op een niet-commerciële cd en in een online playlist. Eenentwintig componisten schreven een kort radiovriendelijk werk van een drietal minuten speciaal voor een strijk -of saxofoonkwartet. Voor de opnames werden de muzikanten van het Desguin Kwartet en het Scarbo Saxophone Quartet gevraagd. Beide ensembles waren winnaars van de wedstrijd Supernova

Samenwerkingen met bovenbouworganisaties in Vlaanderen en buitenland

Een internationale samenwerking ondersteunen is meer dan alleen kunstenaars en organisaties verbinden in Vlaanderen en in het buitenland. Het is slim om steeds overheden en intermediairs mee in je traject betrekken, zowel in Vlaanderen als in andere landen.

Zo kan je de kennis over elkaars kunstenveld maximaal delen en inspelen op programma’s voor uitwisseling en samenwerking zoals de bilaterale akkoorden, culturele uitwisselingsprogramma’s, bezoekersprogramma’s en netwerkevents.

Daarom werken we samen met: het Departement Cultuur (culturele samenwerkingsakkoorden, bijvoorbeeld Hauts-de-France);

· het Departement Buitenlandse Zaken (het netwerk van Vlaamse Diplomatieke vertegenwoordigers, uitwisselingsprogramma’s met regio’s zoals bijvoorbeeld Baskenland); de culturele vertegenwoordigers en instituten van de lidstaten in Brussel die verenigd zijn in de EUNIC Brussel-cluster;

· ondersteunende koepelorganisaties zoals

On The Move en European Cultural Foundation;

· sectornetwerken die actief zijn op Europees of mondiaal niveau zoals Music Council, IETM of de International Society for Contemporary Music. In dat kader organiseerde Kunstenpunt Nice to meet EU, digitale info- en ontmoetingsmomenten voor de Vlaamse kunstensector met de culturele vertegenwoordigers van de lidstaten in Brussel.