g ur Kronenb 2020 25 ME0I UUR 19:3
nr 3 | jaargang 7 | 2019
Appelgaard
advertentie
dagopvang
0-4 jaar
dag opvan-g
0-4 jaar
peuterwerk
2-4 jaar
peuterwerk
2-4 jaar
buitenschools opvange-
4-13
buiten- jaar schools opvange-
4-13 jaar
VOOR EEN OPTIMALE KINDONTWIKKELING! VOOR EEN OPTIMALE ALTIJD IN DEKINDONTWIKKELING! BUURT ALTIJD IN DE BUURT
2
www.skar.nl www.skar.nl
urg Kronenb
BESTE BEWONERS VAN KRONENBURG EN APPELGAARD,
Appelgaard
Met deze editie van Krant sluiten wij het jaar 2019 af. Een jaar waarin vooral de wijk Kronenburg, veel nieuwe inwoners heeft mogen begroeten. De eerste editie van het Karamba! festival werd een feit en werd positief ontvangen door de wijk.
COLOFONNETJE Redactie: Jeroen Reussing & Marjon Teunissen Opmaak: www.buronazessen.nl
Ook in 2020 zal de redactie van Krant zich voor haar inwoners
Fotografie: Paul Delsing
te brengen. Het aantal edities gaat van vier naar drie uitgaven per
inzetten om nieuws over de wijken Kronenburg en Appelgaard jaar. Onze dank gaat uit naar de vele vrijwilligers die afgelopen jaar actief waren voor onze wijken.
Uiterste inleverdatum kopij:
Wijkkrant nr. 01 25 februari 2020
Daarnaast is ook het buurtoverleg Kronenburg en Appelgaard actief om vraagstukken vanuit de wijk op te pakken en de belangen van de inwoners te behartigen.
Email de redactie! krant@kronenburg-appelgaard.nl
Namens Krant en het buurtoverleg Kronenburg en Appelgaard
WWW.KRONENBURG-APPELGAARD.NL
wens ik u een mooie tijd toe in deze feestelijke maand.
Deze wijkkrant is een initiatief van de Stichting wonen in Kronenburg – Appelgaard.
Jeroen Reussing
U kunt KRANT ook digitaal lezen op:
www.kronenburg-appelgaard.nl
03
04
BESTE BEWONERS
KUNSTROUTE FOCUS Á LOCUS
05
VOORKOM RATTEN
07
09
MANTELZORG
SMART POLDER
11
SPEELGOED ZONDER KASSA
13
TAAL CENTRAAL
12
Wilt u ondersteuning van uw wijkteam, dan komt u in contact met een coach. Coaches geven steun en advies bij vragen over zorg, opvoeden, opgroeien en inkomen. Ze zijn er voor iedereen, van jong tot oud. Heeft u steun en advies nodig over de situatie bij u thuis? Plan dan een afspraak in met uw wijkteam.
HEESTERS SNOEIEN
16
STRAATNAAM
Croydonplein 388 088 - 22 60 000 Website: www.wijkteamsarnhem.nl Adres:
Telefoon:
3
In 2020 wordt de Kunst Route Focus á Locus gehouden op zaterdag 18 en zondag 19 april. De kunstroute vindt plaats in de wijken Rijkerswoerd, Vredenburg, Holthuizen en Kronenburg. Evenals voorgaande jaren is het ons doel Focus á Locus een wijkgebeuren te laten zijn: dat wijkbewoners die iets doen op het gebied van kunst, of dat nou op beeldend, muzikaal of literair vlak is, dat laten zien aan hun buren, hun mede wijkgenoten. Het is een laagdrempelige activiteit door bewoners voor bewoners. Zo proberen we wijkbewoners in contact met elkaar te laten komen. En kunstenaars krijgen een podium om eens te laten zien wat ze maken of doen. Voor kinderen willen we ook weer workshops organiseren. Voor diegenen die niet in de gelegenheid zijn om thuis te exposeren of muziek te maken, proberen we een andere ruimte te vinden. Ook is het leuk om een paar activiteiten te klusteren op één adres. In 2018 bleek dit vaak extra aantrekkingskracht te hebben voor bezoekers. We hopen natuurlijk ook nu weer op een gevarieerd aanbod met beeldend werk, muziek, gedichten, noem maar op. Welke kunstenaar, met grote K of kleine k, heeft zin om mee te doen? Schroom niet, het is een heel leuke kans om je werk eens te laten zien! Als je iemand anders kent die wat zou kunnen of willen exposeren, zou je die kunnen motiveren om mee te doen? Wij kennen niet iedereen. Je kunt ons eventueel ook tippen. Verder zijn we nog op zoek naar een paar mensen die ons bij de organisatie willen ondersteunen, bijvoorbeeld ook iemand die bedreven is in facebook en Instagram voor de pr voor Focus á Locus. We willen immers zo veel mogelijk wijkbewoners bereiken! Je kunt je, graag vóór 1 februari 2020, opgeven bij: focusalocus2020@gmail.com, of bij Klaarke Schuiringa, mob. 06 10 90 84 99 Hans Langbroek en Klaarke Schuiringa, werkgroep Focus á Locus.
4
Christmas walk-inn
SKATEBOARD CLINIC - BINGO KINDERACTIVITEITEN
-
KERSTSTUKJES
KERSTVERHAAL MAKEN
Erwtensoep & Linzensoep
Gesponsord door: AH XL Kronenburg & RIBW AVV AH Groningensingel
18 DECEMBER | 14.00-18.00U | MADSER Burgemeester Matsersingel 10
Spelletje spelen met je buur? Elke donderdag: spelletjesochtend!
Kom naar de gratis spelletjesochtend
Vanaf 7 november
Elke donderdag 10.00 - 11.30 uur Rozet Kronenburg Zin in een gezellig spelletje met je medebuurtbewoner? Kom naar de spelletjesochtend in Bibliotheek Rozet Kronenburg. Je hoeft je niet op te geven en entree is gratis. De koffie en thee staat voor je klaar! Een samenwerking van:
Rozet Kronenburgpassage
Donderdag | 10.00 - 11.30 uur
Aanpassingen in de woning om ratten buiten de deur te houden:
• Repareer kapotte en open ventilatie (die geven direct toegang onder woningen), maar zorg nog wel voor voldoen de ventilatie. • Repareer kieren onder deuren en verrotte kozijnen. • Repareer openingen en open doorvoeren in kruip ruimten van woningen.
In de wijk Kronenburg is al langere tijd overlast van plaagdieren zoals ratten. Plaagdieren kunnen voor overlast zorgen en ziekten overdragen. Ook kan door het knaaggedrag aan leidingen en kabels gevaarlijke situaties ontstaan zoals kortsluiting en brand. De gemeente/ SUEZ is dagelijks in de wijk om openbare prullenbakken en ondergrondse afvalcontainers te legen. Ook zijn er in het riool rattenvangers geplaatst. Dit alles helpt niet genoeg om het probleem op te lossen. De gemeente bekijkt wat er nog meer gedaan kan worden, maar ook de wijkbewoners kunnen een handje helpen!
Voorkom afval in en om uw woning:
• Laat geen eten rondslingeren en voorkom afvalbergen rond uw woning. • Bewaar voedsel in afsluitbare bakken. Zorg er ook voor dat u honden- en kattenvoer in de kelder, garage of schuur in afsluitbare bakken stopt. • Maak dierenverblijven ratdicht met fijnmazig gaas. • Onderhoud uw tuintje en zorg ervoor dat er geen afval in de tuin ligt. En voorkom dat houtopslag of snoei afval een nest kan worden voor ratten.
Voorkom afval in de wijk:
• Voer geen eenden of vogels. Ratten zijn dol op deze voedselresten. • Gooi geen afval naast de ondergrondse containers. De ondergrondse containers zijn sinds eind oktober dicht. Gebruik uw afvalpas. U betaalt geen extra kosten als u afval weggooit, want u heeft al afvalstoffen heffing betaald. • Voorkom dat afvalbakken te vol zitten met voedsel resten. U kunt dit afval ook in de ondergrondse rest afvalcontainers gooien. • Voorkom zwerfafval, gooi het afval thuis weg of gebruik het zwerfvuilklepje op de ondergrondse containers.
Treft u ratten aan op particulier of openbaar terrein, dan kunt u met de SUEZ, afdeling ongediertebestrijding, contact opnemen, tel. 0800 366 69 99 (kosten worden altijd vergoed). Heeft u vragen, dan kunt u bellen naar de Klantenservice van gemeente Arnhem, tel. 0900-1809.
5
advertentie
Telefoon: 0263271001
Nieuw! iedere woensdag 16.00 - 17.00 uur
E-mail: frank.dreijling@xs4all.nl
lefoon: 0263271001 Telefoon:E-mail: frank.dreijling@xs4all.nl 0263271001 E-mail: frank.dreijling@xs4all.nl
@xs4all.nl
Telefoon: 0263271001
E-mail: frank.dreijling@xs4all.nl
E-mail: frank.dreijling@xs4all.nl E15,- per uur, bewoners van Kronenburg E10,Computervaardigheden en Tips & Trucs Groepslessen E70,- voor 10 lessen van 2 uur Telefoon: (026) 327 10 01 - E-mail: frank.dreijling@xs4all.nl
Sport en spel Voor kinderen van 4 tot 12 jaar
Richard Krajicek Playground Kronenburg | Schepen te Have straat 1 | Gratis!
www.sportinarnhem.nl
advertentie
SPORT EN SPEL OP RICHARD KRAJICEK PLAYGROUND KRONENBURG
Wanneer een dierbare komt te overlijden
Sociale Uitvaartzorg Nederland verzorgt persoonlijke, respectvolle en betaalbare uitvaarten; zowel crematie als begrafenis. Wij nemen alle zorg rondom een overlijden uit handen. Volledig verzorgde crematie al voor € 1.375,Ook als u verzekerd bent bij o.a. DELA, Monuta Voor meer informatie of een vrijblijvend gesprek kunt u 24 uur per dag contact met ons opnemen.
Sport en Spel Op de Richard Krajicek Playground in Kronenburg kun je lekker komen voetballen, basketballen en streethockeyen! Ook worden er tikspellen en estafette races gehouden. Elke woensdagmiddag verzorgt sportcoach Orlando deze sportactiviteiten. Niet in schoolvakanties en feestdagen. Bij slecht weer wijzigt de locatie in Jongerencentrum De Madser aan Burgemeester Matsersingel 10. Deelname is gratis. Doe je mee?
Gratis deelname 4 - 12 jaar Elke woensdag 16.00 - 17.00 uur
Sport en Spel Meer info: Seger Verheij of Orlando Anson seger.verheij@sportbedrijfarnhem.nl
Vraag vrijblijvend onze brochure aan:
085 – 060 89 88
www.socialeuitvaartzorg.nl 6
Richard Krajicek Playground | Schepen te Havestraat 1 | Arnhem | sportinarnhem.nl
Om te voorkomen dat onze mantelzorgers het te zwaar krijgen met al die extra zorgtaken naast het gewone leven, zijn er diverse organisaties in Arnhem die hen kunnen ondersteunen. Want we willen toch niet dat je als mantelzorger overbelast raakt en óók zorgvrager wordt!
Nadat mijn moeder van de trap was gevallen stond ook mijn leven ineens op z’n kop!
Één van die organisaties is MVT Arnhem, wat staat voor Mantelzorg en Vrijwillige Thuishulp. Iedereen die vragen of taken heeft op het gebied van mantelzorg kan bij ons terecht. We zijn als het ware de voordeur voor de wereld die mantelzorg heet. MVT kan je helpen om inzicht te krijgen in wat bij jouw situatie past. Misschien betreft het alleen het aanvragen van het mantelzorgcompliment, of de Dag van de Mantelzorg als blijk van waardering voor je inzet. Wie weet volstaat een luisterend oor of ontspannende activiteit, of zou het fijn zijn als een vrijwilliger je kan helpen bij een praktische vraag. Maar ook lotgenotencontact kan helpend zijn, of een voorlichting of training, waarbij je inzicht krijgt in jouw draagkracht en draaglast. Omdat je ook nog werkt terwijl je zorgt, een druk gezinsleven hebt of omdat de zorg voor je dierbare jou zwaar valt.
Als de zorg voor een dierbare van jou veel tijd gaat vragen, zeker wel acht uur per week en langer dan drie maanden, dan maakt dat jou een mantelzorger. Mantelzorger kun je zomaar worden. Na een ongeluk, waarbij jouw dierbare ineens heel intensief zorg nodig heeft. Of heel geleidelijk, bijvoorbeeld als gevolg van een chronische ziekte waardoor de ander steeds minder kan en jij niet gelijk door hebt wat dat van jou vraagt. Want voor elkaar zorgen, dat doe je toch gewoon? Waar de zorg uit bestaat, hoeveel tijd het je kost waardoor je andere dingen niet meer kunt doen en hoe gemakkelijk of zwaar die zorg jou afgaat kan verschillen. Geen mantelzorgsituatie is gelijk. Aangezien 1 op de vier mensen mantelzorger is of wordt, wonen er in onze wijk ruim 600. Dat kan je buurman zijn, de juffrouw van school, de persoon voor je in de rij bij de kassa, maar ook je eigen kind of dat meisje verderop in de straat. Mantelzorgers zijn niet direct herkenbaar, maar wel onmisbaar in de zorg die zij dragen voor hun dierbare. Die zou zonder die zorg anders niet meer zelfstandig thuis kunnen wonen of aandacht te kort komen in het ziekenhuis of verzorgingstehuis.
Wil je meer weten? Neem gerust contact met ons op, welke vraag je ook hebt. (026) 370 35 40, www.mvtarnhem.nl
Niet iedere mantelzorger heeft behoefte aan hulp, en per situatie verschilt wat nodig is. Mantelzorgondersteuning is dan ook maatwerk.
advertentie
Actief in uw wijk Hoetink Makelaars BV Cloekplein 2 6826 KS Arnhem
Bel of mail voor een gratis en vrijblijvende waardebepaling
T 026 44 34 900 E info@hoetinkmakelaars.nl I www.hoetinkmakelaars.nl
7
Het kinderwerk wordt georganiseerd vanuit jongerencentrum de Madser en is een onderdeel van Stichting Rijnstad. Het kinderwerk biedt kinderen van de basisschool de kans om deel te nemen aan verschillende activiteiten. Zo kan er geknutseld worden, gekookt, gesport, gedanst en nog veel meer. Bij de activiteiten van het kinderwerk, krijgen kinderen de kans leeftijdsgenootjes te ontmoeten. Kinderen ontdekken spelenderwijs, leren samen te werken, maken kennis met elkaars cultuur en leren elkaar te respecteren. Het kinderwerk biedt een uitdagend programma. Dit kan een gunstige invloed hebben op hun ontwikkeling.
Sommige mensen ergeren zich aan de caravan van de buren, die al dagenlang het uitzicht vanuit de woonkamer belemmert. Of een autowrak dat al maanden in de straat staat en waar niemand naar omkijkt. Of vuilcontainers die te vroeg aan de weg gezet worden. Mag dat zomaar?
Weekprogramma:
Maandag
Meidenmiddag SpeelXtra 16.00-17.30 uur 15.30-16.30 uur 9 -12 jaar 4-8 jaar € 0,50 (Deelname alleen via aanmelding)
Woensdag
Kinderclub 13.30-15.30 uur 4-12 jaar € 0,50
Donderdag Kookclub 15.30-17.00 uur 8-12 jaar € 0,50
Voor meer informatie over de wekelijks terugkerende activiteiten of speciale vakantie activiteiten kunt u contact opnemen met Liesje van Haaren - kinderwerker van Stichting Rijnstad – l.vhaaren@rijnstad.nl 06-46 73 19 64.
8
Jongerencentrum de Madser, Kronenburgbusbaan 25, 6831 EJ, Arnhem
Wijkagent Marcel Reijken legt uit dat dit soort zaken staat geregeld in de APV, de Algemene Plaatselijke Verordening van de gemeente. Daarin staan ook de boetes die men hiervoor kan krijgen. “Elke gemeente heeft eigen regels voor het aanbieden van gevaarlijk en huishoudelijk afval. Op het gemeentehuis kunnen ze u er alles over vertellen. De gemeenten hebben regels opgesteld voor het aanbieden van afval uit de tuin, zwerfafval en puin. Datzelfde geldt voor autowrakken. Mensen die zich niet aan de regels houden, kunnen hiervoor worden bekeurd.” Voor vragen of klachten over afval, kunt u contact opnemen met uw gemeente. Uw wijkagent Meer informatie of contact met uw wijkagent? Vul op www.politie.nl (Mijn Buurt) uw postcode in. Automatisch verschijnen dan naam en foto.
KANS VOOR DUURZAME ENERGIE VOOR VREDEN- EN KRONENBURG! In de wijk is veel water aanwezig en aan de Burgemeester Matsersingel ligt het gemaal van het waterschap. Deze moet op korte termijn vervangen worden. Door in het nieuwe gemaal een warmtewisselaar te plaatsen kan warmte en koude uit het water worden gehaald en opgeslagen. Hiermee kan een deel van de omliggende woningen, kantoren en gebouwen worden verwarmd of gekoeld.
Kronenburg. Op dit moment zijn gemeente en corporaties met elkaar in gesprek over de mogelijkheden. Zodra bekend is welke huurwoningen kansrijk zijn om aan te sluiten, zullen de corporaties de huurders hierover benaderen. Een belangrijk uitgangspunt is dat we het samen doen in gesprek met elkaar en dat het eerlijk en betaalbaar gebeurt. Wilt u op de hoogte blijven van dit project? Meldt u zich dan aan voor de nieuwsbrief op www.arnhemaan.nl/smartpolder Â
Energiemaatregelen voor woningeigenaren Ook als u een eigen woning heeft in het betreffende gebied, kunt u deze dan aansluiten op het warmtenet. Bent u eigenaar van een woning en heeft u vragen over energie in uw woning of wilt u aan de slag met uw woning? Bij het Energieloket Midden Gelderland kunt u terecht met allerlei energievragen. Zij ondersteunen u bij het nemen van energiemaatregelen in en aan uw woning. Ook vindt u hier voor welke energiemaatregelen subsidie of een lening te krijgen is. Daarmee kunt u misschien de aanpassingen in uw huis betalen. Kijk op www.elmg.nl of bel 085-3030670. Â Dit project heet Smart Polder. Hiervoor heeft de gemeente een subsidie ontvangen, zodat we weer een stapje verder kunnen gaan. Dit is namelijk een unieke kans om de wijk Vredenburg/Kronenburg aardgasvrij te maken. Het aardgasvrij maken van een gedeelte van de wijk kan niet in een keer. Eerst zal een aantal kantoren op dit systeem worden aangesloten. De volgende fase bestaat uit het aansluiten van een deel van de corporatiewoningen van Portaal, Volkshuisvesting en Vivare overwegend in
Wijkinitiatieven zijn welkom! Wilt u iets in uw wijk organiseren rondom duurzaamheid? Of wilt u meer weten over energie besparen en wat u zelf kunt doen, alleen of samen met uw buren? Kijk dan voor voorbeelden op de website www.arnheman.nl of vraag een halte aan voor Lijn2030. Deze duurzame bus vol met Arnhemse AANjagers, komt dan naar u toe om u en uw buurtbewoners te helpen met het verduurzamen van het huis en leefomgeving. www.lijn2030.nl
9
december puzzel S
N
E
E
U
W
R
E
G
N
I
L
S
D
V
E
M
C
L
I
C
H
T
J
E
S
E
R
U
D
O
L
F
M
B
P
S
N
E
E
L
G
U
M
O
R
E
N
I
D
A
J
N
O
R
I
R
O
B
E
N
E
U
M
S
G
B
U
E
L
W
O
T
N
K
U
T
R
A
E
U
N
E
L
E
B
S
D
R
S
A
P
I
V
G
R
R
E
R
D
R
I
R
A
M
L
D
E
K
M
A
Z
K
L
E
E
K
A
O
R
L
B
A
L
L
E
N
A
K
R
H
L
A
B
T
S
R
E
K
G
A
A
N
C
A
A
O
N
T
M
O
E
T
E
N
N
S
D
H
M
O
O
B
N
E
N
N
E
D
BALLEN BALLEN CHAMPAGNE CHAMPAGNE DENNENBOOM DENNENBOOM DINER DINER ENGEL ENGEL GEZELLIG GEZELLIG HAARDVUUR HAARDVUUR KAARSJES KAARSJES KERSTBAL KERSTBAL KERSTBOOM KERSTBOOM KERSTMAN LICHTJES KERSTMAN NAALDBOOM LICHTJES OLIEBOL ONTMOETEN PIEK RENDIER RUDOLF SINTERKLAAS SLINGER SNEEUW UUR VUURWERK
Streep in de woordzoeker de gegeven NAALDBOOM woorden weg. Deze kunnen horizontaal, OLIEBOL ONTMOETEN verticaal of diagonaal voorkomen. De PIEK letters kunnen meerdere malen worden RENDIER gebruikt. De overgebleven letters vormen RUDOLF samen de oplossing. SINTERKLAAS SLINGER Mail de oplossing vóór 1 februari 2020 SNEEUW UUR naar krant@kronenburg-appelgaard.nl. VUURWERK Heb je geen e-mail, bel de oplossing dan, ná 12:00 uur, door naar 06 - 15 36 33 04 (Marjon). Onder de juiste inzendingen verloten we een shoptegoed van € 25,voor winkelcentrum Kronenburg. De oplossing van de puzzel in de vorige Krant was: KARAMBA. Prijswinnaar is: Gulsun. Zij heeft de cadeaubon inmiddels ontvangen.
Oplossing
woordzoekerfabriek.nl - maak je eigen woordzoeker advertentie
Dienstverlening voor senioren in Arnhem e.o. Onbezorgd en zelfstandig thuis wonen? Huishoudelijke hulp, gezelschap, maaltijden, tuinhulp, computerhulp en meer. Vanaf €2,50 per uur! Ook mogelijk via een indicatie vanuit de gemeente of PGB. Vraag naar de mogelijkheden. Voordelen: Vaste medewerk(st)er, persoonlijke aandacht, sparen voor gratis diensten en evenementen.
www.zilverzorg.com Postbus 30056, 6811 AB, Arnhem 10
S P E E L ST O E T Bij Speelstoet kunnen kinderen drie keer per jaar gratis (tweedehands) speelgoed uitzoeken.
Een speelgoedwinkel zonder kassa dus! Speelstoet is er speciaal voor gezinnen die weinig te besteden hebben en daardoor niet in staat zijn speelgoed voor hun kinderen te kopen. Bent u in het bezit van een GelrePas? Check dan de uitgiftedata of kom naar onze winkel. De openingstijden van onze winkel zijn op de aangegeven data: van 10 uur – 12 uur of van 13 uur – 15.30 uur Heeft u geen GelrePas, dan heeft u een doorverwijzing nodig om speelgoed uit te mogen zoeken.
Speelgoed inleveren Speelstoet kan niet bestaan zonder speelgoed! Wij zoeken speelgoed dat er goed, liefst zo goed als nieuw, uitziet. Heeft u gebruikt of ongebruikt speelgoed over en zoekt u een goede bestemming? Het speelgoed moet wel geschikt zijn voor kinderen van deze tijd. Adres waar u speelgoed kunt brengen: Speelstoet locatie de Rijnbrink Zeelandsingel 40 Arnhem tel: 06 20375798 * Zouden de mensen die speelgoed komen brengen bij de Rijnbrink a.u.b. de linker ingang willen gebruiken en de pijlen die zijn opgehangen volgen.
Maandag t/m donderdag kan speelgoed ingeleverd worden tussen 9.30 uur en 15.30 uur en vrijdag van 9.30 uur tot 12.00 uur.
www.speelstoet.nl
Sinds kort kunnen de verzamelcontainers voor PBD (Plastic verpakkingen, Blik en Drinkpakken) en voor restafval in onze wijk alleen nog geopend worden met de afvalpas. Helaas treffen de vrijwilligers die zwerfvuil opruimen in de buurt nu ook meer gedumpt afval naast de containers aan. Dit trekt allerlei ongedierte aan als het niet wordt opgeruimd! Waarschijnlijk is dit één van de redenen waarom er de laatste tijd regelmatig ratten worden gesignaleerd.
Afvalpas kwijt Bent u uw afvalpas kwijt dan kunt u bij SUEZ een nieuwe afvalpas aanvragen. Dit kan via www.afvalbalie.nl of door te bellen naar SUEZ servicelijn 0800 366 69 99. Normaal gesproken betaalt u € 10,50 uur voor een nieuwe afvalpas. In de periode dat de containers weer worden afgesloten en u kunt uw afvalpas niet meer terugvinden, ontvangt u eenmalig gratis een nieuwe afvalpas.
Meldingen Gaat de ondergrondse container niet open? Afval in de openbare ruimte of naast ondergrondse containers? Neem dan contact op met de gemeente Arnhem: 0900-1809 of doe een melding via www.arnhem.nl/melding. Laten we er met z’n allen voor zorgen dat onze wijk schoon en leefbaar blijft. 11
Daarom worden de vlinderstruiken na de vorstperiode/winter of na de bloei gesnoeid. De vlinderstruiken bloeien op het jonge hout, dus een jaarlijkse snoeibeurt is gewenst.
Heester is een ander woord voor struik. Bij jullie in de wijk groeien drie groepen heesters: • Heesters laag (HL) • Heesters hoog (HH) • Struwelen (bomen en heesters) Vanaf november gaat Dolmans Landscaping beginnen met het snoeien van de heesters. De gemeente Arnhem geeft aan, waar in de wijk de heesters worden gesnoeid. Doorgaans worden de heesters één keer in de drie jaar gesnoeid, zodat de heesters zich beter kunnen ontwikkelen en bloeien. Het belangrijkste doel bij het snoeien van een heester is het “verjongen”. Door verjongingssnoei krijgen jonge takken meer ruimte om breder en hoger te groeien, voor een mooi gesloten plantvak volop bloemen en beschutting. Kort gezegd: dood- en dikste hout eruit.
takken van de kornoelje
De laurierkers is een groenblijvende heester (HH). Deze heester wordt ook veel gebruikt als (blok)haag. Doordat de laurierkers groenblijvend is, is deze heester een uitstekende plek voor beschutting van vogels. Maar ook als erfafscheiding bij tuinen. Wanneer de laurierkers niet gesnoeid wordt, kan deze uitgroeien tot hoge en brede heesters. Gelukkig kan de laurierkers goed tegen snoeien. Dolmans Landscaping snoeit laurierkersen terug naar de gewenste hoogte. Dat kan zijn op 2m bij erfafscheidingen of tot 1m bij plantvakken.
vlinderstruik, de bladeren worden de nieuwe takken met bloemen
Het beeld De gemeente Arnhem bepaald aan de hand van een snoeischema en het beeld welke heestervakken worden gesnoeid. Er wordt ook rekening gehouden met dieren die afhankelijk zijn van heesters.
verjongingssnoei hazelaar
Bij sommige heesters is het niet makkelijk om de dikste/oudste takken te snoeien. Bijvoorbeeld spirea’s (HL). Deze heesters worden “afgezet”. Alle takken worden gesnoeid, zodat de spirea’s zich weer opnieuw kunnen vormen.
voorbeeld bij terugsnoeien van laurierkers
afzetten spirea
12
De kornoelje heeft een grillige vorm van groeien. De takken zijn lang en dun en groeien door elkaar heen. Wanneer een tak op de grond hangt, kan deze wortel vormen en een nieuwe struik ontstaat. Het snoeien van een kornoelje is daarom lastig. Vaak wordt er gekozen om ook een kornoelje (HH) geheel af te zetten.
Solitaire heesters zijn “vrijstaande” heesters. Binnen de gemeente Arnhem staan de solitaire heesters vaak in een plantvak of blokhaag. Als solitaire heesters worden vaak sterk bloeiende heesters gekozen, zoals de forsythia en de vlinderstruik. Deze komen helemaal tot hun recht wanneer zij vrij staan. De vlinderstruik wordt niet in de winter gesnoeid. De kans op het invriezen van de snoeiwonden is groot (holle takken) en het deel zal sterven.
Daarom worden sommige heestervakken in het jaar niet meegenomen in de snoeironde om beschutting en voeding te bieden voor de dieren. Nadat Dolmans Landscaping klaar is met het snoeien, heeft het heestervak een “kaal” beeld. Dit kan bij bewoners afschrikken. Wij leggen dan ook uit waarom er gesnoeid wordt en dat de heesters zich weer snel herstellen. Dit ten bate voor de heesters, de dieren en de omgeving.
In Nederland wonen 2,5 miljoen volwassenen die Nederlands als 1e (moeder)taal hebben (NT1) en laaggeletterd zijn. Mensen die laaggeletterd zijn hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Vrijwilligerscentrale Arnhem ondersteunt laaggeletterde bewoners in het project TaalCentraal.
Wat is laaggeletterdheid? Laaggeletterden zijn geen analfabeten. Ze kunnen wel
maken, formulieren invullen of de navigatie bedienen.
lezen en schrijven, maar beheersen niet het eindniveau
Zo ervaren ze de meerwaarde om beter geletterd te zijn.
vmbo of niveau mbo-2/3. Met de komst van de WMO en
In het NT1 project ‘TaalCentraal’ van Vrijwilligerscentrale
de daarmee samenhangende participatiemaatschappij
Arnhem worden bewoners door een vrijwilliger onder-
is zelfredzaamheid van burgers een belangrijk uitgangs-
steund in het beter leren omgaan met deze basisvaardig-
punt. Mensen moeten zoveel als mogelijk zelf hun weg
heden. Zij sluiten aan bij datgene waar bewoners in het
zien te vinden. Laaggeletterde burgers kunnen daardoor
dagelijkse leven tegenaan lopen maar voor wie een cur-
(nog) lastiger meekomen in onze (digitale) informatiesa-
sus of les (nog) een stap te ver is.
menleving. Om een bewoner aan te melden of voor meer informa-
Campagne Arnhem 100% geletterd
tie, neem dan contact op met de Alex Smits van Vrij-
Met de campagne Arnhem 100% geletterd krijgt het on-
willigerscentrale Arnhem. Met de bewoner wordt een
derwerp laaggeletterdheid veel aandacht. Het bereiken
afspraak gemaakt, eventueel (indien gewenst) geza-
van deze NT1-doelgroep vergt echter extra inzet, want
menlijk met de verwijzer.
schaamte en angst spelen een grote rol. Het doet een beroep op mensen werkzaam in het ‘sociale domein’ om de moeite met deze basisvaardigheden bespreekbaar te durven maken.
TaalCentraal Door het verbeteren van lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden krijgen mensen meer handvatten
in het leven. Ze leren bijvoorbeeld hoe ze makkelijker
een marktplaatsadvertentie plaatsen, een reisplanning
Weerdjesstraat 168, 6811 JH Arnhem (026) 44 228 33, a.smits@rijnstad.nl
www.vrijwilligerscentralearnhem.nl
13
advertenties
www.glazenwasserijbaart.nl
Nationale Notaris Arnhem Kronenburgsingel 23 6831 GD Arnhem www.nationalenotaris.nl arnhem@nationalenotaris.nl tel. 026 - 388 388 6 14
Op het moment zijn er twee interessante projecten
Wil jij meedenken over de invulling van de buitenruimte in
voor ons als stichting Grrroen in Kronenburg.
jouw wijk?
Allereerst de vergroening van bergingsdaken op het
Sluit je dan aan bij onze denktank ‘buitenruimte’.
Schepen te Boeckoppad. De uitlaatgassen van het WC
Aanmelden kan heel eenvoudig door een mail te sturen
Kronenburg worden geneutraliseerd en het heeft zeker
aan wijkkrant@kronenburg-appelgaard.nl
effect op hittestress en regenwaterafvoer. De daken worden zo rond april 2020 bedekt met sedum door woningbouwvereniging Portaal voor de huurders. Volkshuisvesting zal daarna volgen. Momenteel zijn we bezig om de huiseigenaren persoonlijk te informeren om ook in te stappen, zodat dit een mooi groen geheel gaat vormen. Daarnaast mogen wij van de gemeente een duurzame zitgelegenheid uitzoeken voor onze kruidentuin. Stichting Grrroen in Kronenburg is bezig om offertes op te vragen bij verschillende aanbieders. Met drie opties heeft onze buurt voldoende keuze en kunnen we de meest geschikte kiezen.
15
De achternaam Bierwisch is in de loop der eeuwen op verschillende manieren geschreven. In de Arnhemse akten vinden we onder andere Biirwisch, Berwichs, Birwisch, Byrwisch, Beyrwis en Byerwisch. De schrijfwijze werd bepaald door degene die de notities maakte. Eenzelfde variatie in spelling is er ook bij de voornamen. Zo is Ghenekinus dezelfde persoon als Genemannus, Gheneman of Geenman. De naam verwijst naar een bundel stroo (stroowisch), welke op een biervat gestoken werd, ten teken dat daar bier verkocht werd. Ook was het de benaming voor een krans waarmee een herberg werd aangegeven. Wat hun connectie met de horeca was is onduidelijk. In de Arnhemse tak zijn geen verkopers van bier gevonden.
De voornamen die steeds terugkomen zijn: Genekinus, Jacobus en Henricus. Daarnaast komen Godefridus, Arnoldus, Johannes en Peter voor. Het is lastig om de familiebanden vast te stellen maar zij moeten wel allen leden zijn van hetzelfde geslacht. Hoewel zij dus bijna doorlopend vertegenwoordigd waren in het bestuur van Arnhem zijn er opvallend weinig feiten over hen te vinden; geen opvallende daden maar ook geen schandalen. Wel is duidelijk dat zij tot de zéér welgestelden behoorden. Tot het familiebezit behoorden huizen, hofstedes, een molen, boomgaard, viswater en grote stukken land en bos. In 1364 leende Jacob Bierwisch, op dat moment burgemeester, 133 pond aan de stad voor het verkrijgen van het privilege om het Arnhemse Broek te verdelen onder de burgers. Het Broek was tot dan toe gemeenschappelijk bezit van de gehele burgerij die binnen Arnhem grondbezit had. Op 11 april 1364 gaf hertog Edward toestemming dit land onder de Arnhemmers te verdelen. Die verdeling ging als volgt: degene die de meeste bezittingen in Arnhem had, kreeg het grootste perceel in het Broek. Dan blijkt Johan Bierwisch de grootste grondbezitter te zijn. Ook andere leden van de familie krijgen percelen toegewezen.
De vroegst vermelde schepen was Genekinus in 1293 en de laatste is Jan Bierwisch in het jaar 1491, waarvan we weten dat hij in 1495 overleed. In de tussenliggende 2 eeuwen zat er bijna ieder jaar minimaal één lid van de familie Bierwisch in het stadsbestuur.
Van hun bezittingen deden zij door de eeuwen heen royale schenkingen aan de kerk en aan de armenhuizen. Zoals Alijt Bierwisch die in 1403 de helft van een stuk land schonk, uit de opbrengst waarvan jaarlijks de armen van het Sint-Nicolaasgasthuis moesten worden gekleed.