taner murat
scythia minor
www.tanermurat.com
Kókten sesler - Temúçin (VII) Kesím 21 Bokşî Bay, Bogdan Doggan, Bok Kîzlar bír esnaga kadar taa kúlúşúp algan soñ, bírtaa ses bírleştíríp, dúrkí aytîp kaldîlar. O da awulnuñ íşíne kírdí. Awulnuñ ortasînda bír súrúw bala-balaşîk, kóbísín ústí yarî şîpalak, oynap tura edíler. Atlî awğunî kórgende oyînnî taşlap ğaşînağaşîna siyír ettíler. Şadîrlarnîñ kapîsîndan, ğîrtîlîp kalgan teşíklerden, hep şonday siyír etíp karap turgan, akîya ğíbergen koşakkoşak kózler de bar. Ózí barîp kíreğek şadîrnîñ íşínden şîgîp, bír apakay onî kóríp: - Kír! - dep kapî aldînda toktadî. - Koş boldîk! - dedí Bodonğar. - Ğúr, íşerge kír! - dedí apakay, şadîrnîñ kapîsîn kósteríp. - Kíriyím, bariy. - degenşík, şo apakay kaytîp íşerge sínewuydî. Şadîrnîñ íşínden karma-karîşîk sesler kele. Íşkenler, gálba. Baylî turgan bírkaş atnîñ katîna Bodonğar da barîp ózín atîn baylap taşladî. "Bo apakay delí mí, şo? Kír - dep, ózí kíríp ğok bola. Kartşagayîmnî ka-termen?" dep túşúnúp turganda, íşerden başka biyke şîktî. Ózín gúzellígí yetmiyğektiy, şáşí sarî, yeşíl kózlí, yúzí bem-biyaz. Şîrayîna karasa, şîrayî Bodonğarga heş yabanğî kelmegendiy boldî. Sañkem bír yakînlîk bar, bírewge uşatkan gibí boldî. - Ğúr! Şonday kírewuy, kartşagayîñ man! - dep bo apakay da íşíne karay beríp başka istikametke ketiyatîr. Bodonğar "Bek yakşî bír biyke. Koğasî yîkpallî eken, bek bakît bír insan bolmalî" túşúndí de: - Kayîrlî kúnler! - dep kírdí. Şadîrnîñ íşí yakşî, ğîllî, ot ğana. Yarîkólekede, akayî-apakayî tógerekliy otîrgan, íşe ekenler. Baya íşkenler nasîl kóríne. Sápír kírgenín abaylamay, bír-bírsín
4 Nazar Look
awuzuna karamay, alaysî bírden konîşîp tura. Niyse, bír yer kósterílíp, otîrdî. Bír kóşede kartşagayîna da yer taptî. Úynúñ ortasînda kona bar, onîñ ústúnde kîmîz man kadesí. Herkez ózín íşíne karay. Kelgen sápírden laf-katír soragan yok. Bírew aylanîp karamay. "Bonlarnîñ ádetlerí ne kadar kuğurlî eken! Kaydan kelgenímní, kaysî yakka ketkenímní soramaylar. Kím ekenímní soramaylar, bírem. Kîmîz ortada tura. Ózlerí kuyup, ózlerí íşeler, sápírge yok. Bo ne píşím ádetler eken? Kayday ádetler, bo?" dep ózí-ózí men tanîşîp kalgan edí, Bodonğar. Koğalarîna sarîlîp ğabîşkan, íşerde ekí biyke de bar. Tartîlmay, perdesíz, akayîapakayî ólşewsúz haleketlerín miydanga şîgarîp, oynaklaşîp tura edíler. "Aydî, íşkí başlarîna míníp, bírbírsínden utanmay, diyík! Amma añlaşîlganîna kóre bonlar sápírden de utanmay. Bo îrknîñ ne terbiyesí, ne utanuwî bar eken. Bo kuğurlî îrknîñ yaluwdan, utanuwdan kaberí yok eken" Herkez arasînda ánawdan-mínawdan, bolağaktan-bolmayğaktan sóz etíp turganda, Bodonğarnîñ dogrîsînda otîrgan bírsí: - Bokşî Bay, sorap karasî, sápírden! Neşín íşmiy eken? - dep ayttî, Bodonğarnîñ katîndakîsîna karap. - Ne bíliyím, Bogdan bogdan - boktan Doggan doggan - tuwgan? Íşmiydír, taa. Íşkísí kelse íşer, taa. - dedí, bo da. - Yok, yok. Kuyup íşsín, yoksam sîrasî atlar. - dedí, bírtaa, Bogdan Doggan dep aytîlgan akay. Bodonğar kadení totîrîp, kóteríp íştí. Taa ne desín? Atlarîn eşítmegen gibí boldî, añlamagan kíşí boldî. Ka-tsín? Bonday yersíz şakaga karşîlîk bereğek mí? "Bokşî Bay!? Bogdan Doggan!? Bonday da at bolatan mî? Bolmaz, bolmaz, bonlar látife yerín bílmiy ekenler. Sápírge
www.nazar-look.com