Փոփոխության 20 դեմքեր
20 visages du changement
«ԿԱԶԱ» շվեյցարական մարդասիրական հիմնադրամի ողջ փիլիսոփայությունն ու գործունեությունն ուղղված են հայաստանյան բնակչության առօրյայի բարելավմանը հենց իրենց՝ տեղացիների անմիջական ներգրավմամբ իրականացվող երկարաժամկետ ծրագրերի միջոցով:
Tant la philosophie que les activités de la Fondation Humanitaire Suisse KASA visent à améliorer le quotidien de la population d’Arménie, à travers des projets à long terme impliquant l’engagement direct de celle-ci.
Հիմնադրամի գործունեության 20-ամյակի առթիվ ստեղծված «Փոփոխության 20 դեմքեր» լուսանկարչական ցուցահանդեսը պատմում է «ԿԱԶԱ»-ի ծրագրերի որոշ մասնակիցների մասին, որոնք եղել են այդ փոփոխությունների դերակատարը, կրողն ու ականատեսը։ Լուսանկարիչ՝ Իննա Մխիթարյան Տեքստի հեղինակ՝ Արուս Խաչատրյան
L’exposition de photos «20 visages du changement», conçue à l’occasion du 20ᵉͤ anniversaire de la Fondation, présente les portraits de participants aux projets de KASA qui ont été acteurs, porteurs et témoins de ces changements. Photographies: Inna Mkhitaryan Textes: Arus Khachatryan
Նելլի Վարդանյան, Գյումրի, Շիրակ Նելլին Հիմնադրամ եկավ նախ որպես կրթաթոշակառու, ապա արագ ներգրավվեց տարբեր ծրագրերում որպես կամավոր։ Այսօր միանգամից մի քանի կազմակերպությունում կամավորող Նելլին սեփական նախաձեռնությունն է մշակում քաղաքապետարանի և այլ կառույցների հետ համագործակցությամբ՝ Գյումրու այգիներից մեկի բարեկարգման նպատակով։
Nelli Vardanian, Gumri, Chirak D’abord boursière à KASA, Nelli s’est rapidement impliquée bénévolement dans divers projets de la Fondation. Aujourd’hui, volontaire dans plusieurs organisations, elle prépare une initiative propre, en collaboration avec la mairie et d’autres structures, afin de rénover l’un des parcs de Gumri.
Աստղիկ Ադիբեկյան, Երևան Բժշկություն ուսանող Աստղիկը դարձել է Հիմնադրամի շահառուների իսկական ընկերն ու խորհրդատուն՝ բժշկական հարցերով։ Նրա շնորհիվ էր, որ Հիմնադրամի մեկ այլ կրթաթոշակառու կարողացավ ոչ միայն հաշմանդամության կարգ ստանալ, այլ նաև վիրահատվել պետական պատվերի շրջանակներում։
Astghik Adibékian, Erevan Étudiante en médecine, Astghik est devenue pour les bénéficiaires de la Fondation une vraie amie et conseillère dans le domaine de la santé. Grâce à elle, un autre boursier de KASA s’est vu reconnaître son degré de handicap et a pu subir une intervention chirurgicale entièrement prise en charge par l’État.
Սիամ Ատիա, Լիլ, Ֆրանսիա Ֆրանսուհի Սիամը Հայաստան է եկել որպես կամավոր։ Շուրջ մեկ տարի Սիամը խանդավառությամբ իր մայրենի ֆրանսերենն է փոխանցել Շիրակի 7 դպրոցի ավելի քան 100 աշակերտի՝ թատերական արվեստի և հույզերի արտահայտման միջոցով։
Sihame Attia, Lille, France Française, Sihame est venue en Arménie comme volontaire. Durant une année, elle a transmis avec enthousiasme sa langue à plus de 100 élèves de 7 écoles de Chirak, à travers l’art théâtral et l’expression des sentiments.
Գևորգ Պետրոսյան, Երևան Գևորգը շատ էր ցանկանում ֆրանսերեն սովորել: Այս հարցում նրան օգնում են լեզվական հոտառությունն ու ճկուն միտքը, որ Գևորգը ցուցաբերում է Հիմնադրամի կողմից իրենց դպրոցում անցկացվող ֆրանկոֆոն աշխատարանների ժամանակ:
Guévork Pétrossian, Erevan Guévork rêvait d’apprendre le français. Il y parviendra grâce à son «flair linguistique» et à la vivacité d’esprit qu’il manifeste lors des ateliers francophones que KASA organise dans son école.
Լուսինե Չաքմիշյան, Գյումրի, Շիրակ Լինելով ամենակրտսեր մասնակիցը՝ Լուսինեն իր խմբակիցներին չէր զիջում ստեղծարար մտքով և նախաձեռնողությամբ։ Լուսանկարչության դասերի ընթացքում նա հասցրեց ոչ միայն ծանոթանալ այս արվեստի գաղտնիքներին, այլև նոր դիտանկյունից բացահայտել սեփական ծննդավայրը՝ Գյումրին։
Loucinée Tchakmichian, Gumri, Chirak Bien que la cadette du groupe, Loucinée se distingue par sa créativité et son esprit d’initiative. Les cours de photographie lui ont offert à la fois une approche technique et esthétique et la possibilité de porter un regard renouvelé sur Gumri, sa ville natale.
Աշոտ Թադևոսյան, Գյումրի, Շիրակ Աշոտն ապրում էր ներփակված գրքերի իր աշխարհում: Ներգրավումը Հիմնադրամի երիտասարդական ծրագրում և դրա ընթացքում ստացած անհատական մենթորությունն օգնեցին նրան ավելի բաց դառնալ մարդկային շփումների համար։ Այսօր Աշոտն ինքն է ծրագրի մենթորների թիմի մաս կազմում և կիսում «ԿԱԶԱ»-ում ձեռք բերած փորձն ուրիշ երիտասարդների հետ։
Achot Tadévossian, Gumri, Chirak Achot vivait très replié sur ses livres. À travers son engagement dans le projet de jeunes complété par un mentorat individuel, il s’est beaucoup ouvert aux autres. Aujourd’hui, il fait lui-même partie de l’équipe des mentors du projet et partage son expérience à KASA avec d’autres jeunes.
Անահիտ Սիմոնյան, Երևան Անահիտը Մարդու իրավունքների ակումբի հիմնադիրներից է: «ԿԱԶԱ»-ում ակումբավարելու ընթացքում նա բացահայտեց քաղաքացիական կրթության ոլորտում Հայաստանում առկա կարիքները, ինչը խթան հանդիսացավ շարունակելու իր գործունեությունը տվյալ բնագավառում՝ հիմնելով «Մարդու իրավունքների ուսուցման կենտրոն» ՀԿ-ն:
Anahit Simonian, Erevan Anahit est l’une des fondatrices du club des droits de l’homme. Animatrice à KASA, elle a pris conscience des besoins de formation civique en Arménie, ce qui l’a incitée à continuer son action dans le domaine en créant une ONG, «Centre d’éducation aux droits de l’homme».
Անուշիկ Հարությունյան, Գյումրի, Շիրակ Անուշիկը երազում էր աշխատել կենդանիների խնամքի ոլորտում, սակայն չուներ համապատասխան կրթություն և չգիտեր՝ ուր դիմել։ Հիմնադրամի կողմից անցկացվող դասընթացի ընթացքում նրան հաջողվեց աշխատանքի ընդունվել անասնաբուժական կլինիկայում, որտեղ այժմ զբաղվում է իր սիրելի գործով։
Anouchik Haroutunian, Gumri, Chirak Anouchik rêvait de pouvoir travailler pour soigner des animaux, mais manquait de qualifications professionnelles. Par le biais de la formation organisée par KASA, elle a réussi à obtenir un emploi qui la ravit dans une clinique vétérinaire.
Մարինե Մանուկյան, Գյումրի, Շիրակ «ԿԱԶԱ»-ն Մարինեի ընտանիքի կողքին է եղել 4 տարի շարունակ: Այդ ընթացքում, ի դեպ, լույս աշխարհ եկավ նրանց 3-րդ զավակը։ Չնայած նյութական ծանր պայմաններին՝ Մարինեն պահպանում է ժպիտն ու առաջ շարժվելու կամքը՝ հենվելով ֆինանսական, հոգեբանական առումներով ու տարբեր դասընթացների միջոցով Հիմնադրամի կողմից ցուցաբերվող աջակցության վրա:
Marinée Manoukian, Gumri, Chirak La famille de Marinée a bénéficié de l’accompagnement de la Fondation pendant 4 ans, entre autre lors de la naissance d’un troisième enfant. Malgré des conditions matérielles très difficiles, la jeune femme garde le sourire et la volonté d’aller de l’avant, soutenue par la Fondation à la fois financièrement, psychologiquement et via diverses formations.
Հռիփսիմե Պետրոսյան, Կրաշեն, Շիրակ Հայտնի որպես առաջին կին տրակտորավար՝ Հռիփսիմեն իր բոլոր ուժերը ներդրեց Հիմնադրամի մի ծրագրի շրջանակներում գյուղատնտեսական այդ մեքենան ձեռք բերելու համար, ինչի շնորհիվ հարազատ Կրաշենի և հարևան համայնքների գյուղացիներն այլևս ստիպված չեն ձեռքով մշակել իրենց հողերը։ Ավելին՝ տրակտորի աշխատանքից ստացված շահույթը թույլ տվեց կառուցել Կրաշենի առաջին խաղահրապարակը՝ ողջ համայնքի անմիջական մասնակցությամբ։
Hripsimée Pétrossian, Krachen, Chirak Première femme à conduire un tracteur, Hrispimé s’est totalement investie pour acquérir cette machine agricole dans le cadre d’un projet de la Fondation, afin de soulager de leur dur labeur manuel les paysans de son village de Krachen et des communautés voisines. De surcroît, les bénéfices de son travail ont permis la création du premier espace de jeux dans son village, avec la participation directe de tous les membres de la communauté!
Անդրանիկ և Մհեր Գիցինյաններ, Գոգարան, Լոռի Լեռնային այս գյուղում «ԿԱԶԱ»-ի օգնությամբ հիմնված կոոպերատիվի ընձեռած աշխատանքի շնորհիվ Անդրանիկը և նրա որդի Մհերը Ռուսաստան արտագնա աշխատանքի մեկնելու փոխարեն հնարավորություն ունեն մնալ իրենց հարազատ գյուղում և խնամել կոոպերատիվի 300 ոչխարներին:
Andranik et Mher Gitsinian, Gogaran, Lori Grâce à la bergerie que KASA a contribué à mettre sur pied dans ce village de montagne, Andranik et son fils Mher peuvent rester sur leur terre pour y prendre soin de 300 moutons, au lieu de devoir s’exiler en Russie.
Լիլիթ Երեմյան, Ոսկետափ, Արարատ Կրթությամբ իրավաբան Լիլիթն արդեն կորցնում էր իր մասնագիտությամբ աշխատանք գտնելու հույսը, երբ գրանցվեց «ԿԱԶԱ»-ի՝ զբաղվածության խթանմանն ուղղված ծրագրին: Կամավորի օգնությամբ ինչպես հարկն է պատրաստվելով քաղծառայողի քննությանը՝ նրան հաջողվեց աշխատանքի անցնել որպես դատական նիստերի քարտուղար:
Lilith Yérémian, Voskétap, Ararat Juriste de formation, Lilith perdait espoir de trouver un poste lorsqu’elle s’est inscrite à KASA à un projet favorisant la recherche d’emploi. Bien préparée à l’examen en travail civil avec le soutien d’une volontaire, Lilith a trouvé un poste de secrétaire juridique.
Լամարանա Ջիբա Բահ, Գվինեա Լամարանան Գվինեայից է։ Նա սահուն խոսում է հայերեն, սակայն չնայած Հայաստանում ունեցած բազմաթիվ աշխատանքային փորձառություններին՝ կայուն աշխատանք գտնել չէր հաջողվում: Հիմնադրամի օգնությամբ նա վեր հանեց աֆրիկյան հյուսքեր անելու իր ձիրքը, իսկ կամավորն օգնեց վերածել այն եկամուտ բերող գործունեության։ Եվ չնայած ծրագիրը դեռ չի ավարտվել, Լամարանան արդեն սկսել է պատվերներ ստանալ։
Lamarana Djiba Bah, Guinée Lamarana est originaire de Guinée. Elle parle couramment l’arménien, mais en dépit de ses nombreuses expériences professionnelles en Arménie, n’arrivait pas à trouver un emploi stable. Avec KASA, elle a pris conscience de son talent à réaliser des tresses africaines pour en faire une activité lucrative. Le projet est encore en cours de réalisation, mais elle a déjà commencé à recevoir des commandes!
Արման Գալստյան, Երևան Արմանն աշխատում է ոստիկանական համակարգում։ Նման ֆորմալ միջավայրից հետո նրան ժամանակ էր հարկավոր՝ ինտեգրվելու համար տեղացի և սիրիահայ երիտասարդների միջև երկխոսության ակումբում, որը խթանում է քննադատական մտածելակերպը, ստեղծարարությունն ու միջմշակութայնությունը: Այսօր նա արդեն ակումբի «կորիզի» մաս է դարձել, բաց չի թողել ոչ մի միջոցառում, ավելին՝ ինքն է ակումբից դուրս թիմային հանդիպումներ նախաձեռնում:
Arman Galstian, Erevan Arman travaille dans la police. Après un milieu tellement formel, il avait besoin de temps pour s’intégrer dans un club de dialogue entre jeunes locaux et Arméniens de Syrie, qui promeut l’esprit critique, la créativité et l’ouverture interculturelle. Mais aujourd’hui, il fait partie du «noyau» du club, n’a manqué aucune activité, voire propose des rencontres pour d’autres participants en dehors du club.
Լիա Թևոսյան, Երևան Որպես կամավոր աջակցելով 7 անձից բաղկացած սիրիահայ մի ընտանիքի՝ Լիան այնքան մտերմացավ նրանց հետ, որ ջերմ հարաբերություններ հաստատվեցին անգամ իր սեփական և սիրիահայ ընտանիքների միջև։ Դրանք շարունակվում են ծրագրի ավարտից հետո ևս. այժմ Լիան ընտանիքի անդամներից մեկին աջակցում է համալսարան ընդունվելու հարցում։
Lia Tévossian, Erevan Impliquée comme volontaire auprès d’une famille syrienne de sept personnes, Lia en est devenue tellement proche que des relations chaleureuses se sont établies entre cette famille et la sienne, et se prolongent au-delà de la période d’engagement officiel : aujourd’hui, Lia aide l’un des membres de la famille à entrer à l’université.
Մարգարիտա Խորոզյան, Հալեպ, Սիրիա Սիրիահայ Մարգարիտա Խորոզյանը մասնակցել է Հիմնադրամի կազմակերպած 2 դասընթացի: Շնորհիվ իր աշխատասիրության ու անընդհատ կատարելագործվելու ձգտման՝ Մագին արդեն թխվածքների ու տորթերի տարբեր պատվերներ է ստանում։ Ի տարբերություն Սիրիայի՝ Հայաստանում նա ստիպված է եղել աշխատել իր կարիքները հոգալու համար, սակայն տրտնջալու փոխարեն Մագին դրանում ստեղծագործելու բացառիկ առիթ է տեսնում:
Margarita Khorosian, Alep, Syrie Arménienne de Syrie, Margarita Khorosian a participé à deux formations organisées par la Fondation. Grâce à son zèle et à son désir constant de se perfectionner, Maggie reçoit déjà diverses commandes de gâteaux. Elle a certes dû travailler en Arménie pour gagner sa vie, ce qui n’était pas le cas en Syrie, mais au lieu de s’en plaindre elle y voit une belle chance de création!
Ռիմա Դարբինյան, Երևան Ռիման զբոսավարների պատրաստման դասընթացին մասնակցել է դրա հեռավար բաղադրիչի միջոցով։ Եվ այնքան արագ յուրացրել մասնագիտության նրբությունները, որ դեռ դասընթացը չավարտված անցել է աշխատանքի և հաջողությամբ զբոսավարում է Հնդկաստանից եկած խմբերի համար:
Rima Darbinian, Erevan Rima s’est formée comme guide grâce à la formation en ligne proposée par KASA. Et elle a tellement vite saisi les subtilités du métier qu’elle a commencé à travailler avant même la fin de la formation et accompagne avec succès des groupes venus d’Inde.
Նաիրա Չախոյան, Գյումրի, Շիրակ 2006թ. «ԿԱԶԱ»-ի և Լուսիան Շտումպի համատեղ ջանքերով վերակառուցվեց Գյումրիում դեռևս «դոմիկ»-ում գործող վերջին դպրոցը: Նրա՝ եռանդով լի այժմյան տնօրեն Նաիրա Չախոյանը խրախուսում է աշակերտներին, ովքեր տեղական և միջազգային մրցույթներից ու օլիմպիադաներից հաճախ վերադառնում են հաղթանակներով։ Ավելին՝ տիկին Չախոյանը դպրոցում ներմուծել է ֆրանսերենը, որն աշակերտներն ուսումնասիրում են նաև Հիմնադրամի կողմից կազմակերպվող ֆրանկոֆոն աշխատարանների միջոցով։
Naïra Tchakhoyan, Gumri, Chirak En 2006, les efforts conjugués de KASA et de Lucianne Stump ont permis de reconstruire à Gumri la dernière école qui se tenait encore dans un domik. Son actuelle directrice, Naïra, très dynamique, encourage les élèves, qui obtiennent des médailles à maints concours et olympiades scolaires locaux et internationaux. Et a introduit dans son établissement le français, que les élèves étudient désormais aussi à travers les ateliers francophones proposés par KASA!
Դիանա Խաչիկյան, Երևան Լեզվաբան և զբոսավար Դիանան ուղեկցում է խմբերի չինարեն և կորեերեն լեզուներով: Իսկ Հիմնադրամում ներգրավվեց որպես կամավոր՝ օգնելու համար տեղացի և սիրիահայ 2 շահառուի աշխատանք գտնելու հարցում: Առաջադրանքն իսկապես մարտահրավերային էր, քանի որ երկու կանայք էլ միջին տարիքի էին, սակայն Դիանային հաջողվեց ստանալ ցանկալի արդյունքը. երկու շահառուներն էլ աշխատանք գտան: Հ.Գ. Իր զբոսաշրջիկներին Դիանան մշտապես հաճույքով պատմում է «ԿԱԶԱ»-ի գործունեության մասին։
Diana Khatchikian, Erevan Linguiste et guide touristique, Diana accompagne des groupes de langues chinoise et coréenne. À KASA, elle s’est engagée comme volontaire pour aider deux Arméniennes - l’une de Syrie, l’autre du pays - à trouver du travail. Un réel défi car les deux personnes étaient d’un certain âge, mais un défi relevé puisque toutes deux ont obtenu un emploi! P. S. Aux groupes de touristes, Diana parle toujours avec plaisir des activités de KASA!
Կարինե Մկրտչյան, Գյումրի, Շիրակ Կարինեն «ԿԱԶԱ»-ի ծրագրում ընդգրկված է եղել 6 տարի շարունակ։ Այստեղ ստացած նյութական, սոցիալ-հոգեբանական աջակցությունն ու Հիմնադրամի կողմից առաջարկվող տարբեր դասընթացներն օգնեցին նրան հետզհետե ավելի ինքնուրույն դառնալ։ Այսօր Կարինեն ցերեկը ժպիտով սպասարկում է իր քաղաքի հայտնի ռեստորաններից մեկի այցելուներին, իսկ երեկոյան, արդեն որպես վարսահարդար, գեղեցկություն է պարգևում կանանց։
Kariné Mkrtchian, Gumri, Chirak Kariné a bénéficié de l’accompagnement de KASA pendant 6 ans. Elle s’est progressivement autonomisée grâce au soutien matériel et psychosocial, ainsiqu’aux diverses formations fournies par la Fondation. Aujourd’hui, elle sert avec le sourire les clients d’un prestigieux restaurant, et le soir, elle endosse la blouse de coiffeuse pour embellir d’autres femmes!