3. HAZI R GİYİM SANAYİNİN DURUMU
Güln ur ÖZDEMİR
kapsam ına alınmasına neden olmuş 1974 yılında "Çok Elyaf lılar Düzenlemesi" (Multifiber Arr an gment) düzenlemesi yür ürlüğe girm iştir. 1986 yılın da yapılan uzatmada ipek ve bitkisel elyafın da ilav esiyle düzenlemenin kap sam ı daha da gen işletilm iştir. GATT Çok Ely aflılar Düzenlemesi (MFA 1974-1994), her ne kadar tekstil ve konfeksiyon sektörün de güm rük vergilerin in azalmasına, m iktar kısıtlamalar ının göreceli olar ak kaldır ılm asına imkan sağlay arak dünya tek stil ve konfeksiyon ticaretinin libarelleşmesine kısmi katkılar sağlam ışsa da, ür etim lerini son yirm i yılda önemli oranlarda arttırmayı başarmış, araların da
ülkem izin
de yer
aldığı
sanayileşm ekte olan ülkelerin dünya tek stil ve konfeksiyon ticaretin den aldıkları p ayı sınır lan dırm ış ve artan rekabetle gelişm ekte olan ülkeleri bir bir ine kar şı, özellikle konfeksiyon sektör ün de kıyasıya bir r ekabete sokmuştur. 5 yılık bir dönem için uy gulamaya kon ulan söz kon usu düzenlemeler, gelişmekte olan ülkelerin itirazlar ına rağmen uygulanmaya devam etmiş ve tekstil konfeksiyon
ticar etinin
GATT
kurallarına
uy um laştırılm ası
sürekli
olarak
ertelenmiştir. Ur uguay Roun d m üzakereleri sonucu 1995 yılı başın da o luşt ur ulan Dünya Ticaret Örgüt ü (DTÖ- Word Trade Organization) Anlaşması çerçevesinde MFA' nın yerine y ür ürlüğe giren ATC (Agreem ent on Textiles and Clothing- Tekstil ve Giy im Anlaşm ası) tekstil ve konfek siyon ür ünlerine uy gulanan kısıtlamalarının 2005 yılına kadar kademe kadem e kaldırılm asını ön gör en bir anlaşma olarak, düny a tekstil ve konfeksiyon ticaretinin liberalleşm esini şekillen diren hüküm leri içermektedir. ATC 10yıllık geçiş sürecinde, kota uygulay an ülkelerin kotaları 4 kadem ede ve her kademe de artan oranlar da kaldırılmasını öngörm ektedir. Teknik olarak ifade edilm ek istenildiğin de, DTÖ Tekstil Giyim Anlaşm ası Kadem eli Geçiş Takvimi1990yılı m iktar bazın da ithalatının 01.01.1995' de %16' sına, 01.01.1998' de %17' sin e, 01.01.2002' de %18' ine, 01.01.2005'de geri kalan %49' a karşılık gelen ürün lerin serbestleştirilmesine v e Genel Kota Büyüme Oranlarının 1995-1998 y ılları ar asın da %16, 1998-2002 y ılları ar asın da %25, 20022005 arsın da %27 artm asını ön görmektedir (İ gem e, 2003).
17