Προσφέρει τρόπους για να απελευθερωθεί ο άνθρακας από μια σειρά τομέων - συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών μεγάλων αποστάσεων, των χημικών και του σιδήρου και του χάλυβα - όπου αποδεικνύεται δύσκολο να μειωθούν σημαντικά οι εκπομπές. Μπορεί επίσης να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας. Παρά τους πολύ φιλόδοξους διεθνείς στόχους για το κλίμα, οι παγκόσμιες εκπομπές CO 2 που σχετίζονται με την ενέργεια έφτασαν σε υψηλά επίπεδα το 2018. Η εξωτερική ατμοσφαιρική ρύπανση παραμένει επίσης ένα πιεστικό πρόβλημα, με περίπου 3 εκατομμύρια ανθρώπους να πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο. Το υδρογόνο είναι ευέλικτο. Οι ήδη διαθέσιμες τεχνολογίες επιτρέπουν στο υδρογόνο να παράγει, να αποθηκεύει, να μετακινεί και να χρησιμοποιεί ενέργεια με διαφορετικούς τρόπους. Μια μεγάλη ποικιλία καυσίμων είναι σε θέση να παράγει υδρογόνο, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, του πυρηνικού, του φυσικού αερίου, του άνθρακα και του πετρελαίου. Μπορεί να μεταφερθεί ως αέριο μέσω αγωγών ή σε υγρή μορφή από πλοία, όπως το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ). Μπορεί να μετατραπεί σε ηλεκτρική ενέργεια και μεθάνιο σε ηλεκτροπαραγωγικά σπίτια και βιομηχανίες ζωοτροφών, και σε καύσιμα για αυτοκίνητα, φορτηγά, πλοία και αεροπλάνα. Το υδρογόνο μπορεί να επιτρέψει στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να προσφέρουν ακόμη μεγαλύτερη συμβολή. Έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει με μεταβλητή παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές, όπως ηλιακά φωτοβολταϊκά (PV) και αιολικά, των οποίων η διαθεσιμότητα δεν ταιριάζει πάντα καλά με τη ζήτηση. Το υδρογόνο είναι μια από τις κορυφαίες επιλογές για την αποθήκευση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και φαίνεται ελπιδοφόρο να είναι μια επιλογή χαμηλότερου κόστους για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας για ημέρες, εβδομάδες ή ακόμα και μήνες. Το υδρογόνο και τα καύσιμα με βάση το υδρογόνο μπορούν να μεταφέρουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές σε μεγάλες αποστάσεις - από περιοχές με άφθονους ηλιακούς και αιολικούς πόρους, όπως η Αυστραλία ή η Λατινική Αμερική, σε πόλεις που καταναλώνουν ενέργεια, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Η παραγωγή υδρογόνου από ενέργεια χαμηλού άνθρακα είναι επί του παρόντος δαπανηρή.
Το κόστος παραγωγής υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσε να μειωθεί 30% έως το 2030 ως αποτέλεσμα του μειωμένου κόστους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της κλιμάκωσης της παραγωγής υδρογόνου. Οι κυψέλες καυσίμου, ο εξοπλισμός ανεφοδιασμού και οι ηλεκτρολύτες (που παράγουν υδρογόνο από ηλεκτρισμό και νερό) μπορούν να επωφεληθούν από τη μαζική παραγωγή. Το κόστος παραγωγής του υδρογόνου θα μπορούσε να μειωθεί ακόμη περισσότερο εάν υπήρξε δημιουργία ζήτησης και υποδομών υποστήριξης. Θα μπορούσαν τα βιομηχανικά λιμάνια να είναι τα κέντρα για την αύξηση της χρήσης καθαρού υδρογόνου. Σήμερα, μεγάλο μέρος της παραγωγής διύλισης και χημικών που χρησιμοποιεί υδρογόνο με βάση τα ορυκτά καύσιμα έχει ήδη συγκεντρωθεί σε παράκτιες βιομηχανικές ζώνες σε όλο τον κόσμο, όπως η Βόρεια Θάλασσα στην Ευρώπη, η ακτή του Κόλπου στη Βόρεια Αμερική και η νοτιοανατολική Κίνα. Η ενθάρρυνση αυτών των εγκαταστάσεων να στραφούν σε καθαρότερη παραγωγή υδρογόνου θα μειώσει το συνολικό κόστος. Αυτές οι μεγάλες πηγές υδρογόνου μπορούν επίσης να τροφοδοτήσουν πλοία και φορτηγά που εξυπηρετούν τα λιμάνια και να τροφοδοτήσουν άλλες γειτονικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις, όπως εγκαταστάσεις χάλυβα. Η αξιοποίηση της υπάρχουσας υποδομής, όπως εκατομμύρια αγωγούς φυσικού αερίου. Η εισαγωγή καθαρού υδρογόνου για αντικατάσταση μόλις του 5% του όγκου εφοδιασμού φυσικού αερίου των χωρών θα αυξήσει σημαντικά τη ζήτηση για υδρογόνο και θα μειώσει το κόστος. Η επέκταση υδρογόνου στις μεταφορές μέσω στόλων, εμπορευματικών μεταφορών και διαδρόμων. Η τροφοδοσία αυτοκινήτων υψηλής απόστασης, φορτηγών και λεωφορείων για τη μεταφορά επιβατών και εμπορευμάτων σε δημοφιλείς διαδρομές μπορεί να κάνει τα οχήματα κυψελών καυσίμου πιο ανταγωνιστικά. Παρά τις τεχνικοοικονομικές προκλήσεις, το υδρογόνο ενέχει τη δυναμική να μετασχηματίσει υποδομές φυσικού αερίου, μεταφορές μεγάλων αποστάσεων (σιδηροδρομικές, βαρέων οχημάτων, ναυτιλία) και βιομηχανικούς τομείς (όπως διυλιστήρια, χαλυβουργίες, πετροχημικά). Επιπλέον, συνδέεται με τη λιγνιτική μετάβαση, τη βιωσιμότητα και χρηματοδότηση νέων έργων αερίου, την αποθήκευση ενέργειας και τις χρηματορροές των ΑΠΕ. Σε παγκόσμια κλίμακα, επαναπροσδιορίζει
γεωπολιτικές ισορροπίες, αναδεικνύοντας εξαγωγικές χώρες. Η Ιαπωνία, με στόχο 800.000 οχήματα υδρογόνου έως το 2030, διαμορφώνει ένα διεθνές commodity, με διαφοροποιημένες πηγές προέλευσης (φυσικό αέριο, άνθρακα από Αυστραλία, αμμωνία από αραβικές χώρες), προσαρμόζοντας πλοία μεταφοράς. Στόχος της ευρωπαϊκής στρατηγικής είναι η παραγωγή 1 εκατ. τόνων πράσινου υδρογόνου το 2024 (μέσω ηλεκτρόλυσης με ενέργεια ΑΠΕ) και 10 εκατ. το 2030. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επενδύσει πολλά στο πράσινο υδρογόνο ώστε να επιτύχει τον στόχο της για μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050. Σήμερα, το υδρογόνο βρίσκεται κάτω από το 2% της κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ ενώ παράγεται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου από φυσικό αέριο. Στην Ελλάδα, η αγορά αυτή βρίσκεται στα πρώτα της βήματα, αλλά είναι πολλά υποσχόμενη. Μέχρι στιγμής υπάρχει ένα σχέδιο για την παραγωγή υδρογόνου με ηλεκτρόλυση με βάση την ηλιακή ενέργεια που θα προέρχεται από φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 1,5 GW στη Δυτική Μακεδονία στο πλαίσιο του προγράμματος White Dragon, με προϋπολογισμό 2,5 δισ. ευρώ. Το επόμενο διάστημα θα δημιουργηθούν σε όλη την Ελλάδα μεγάλες μονάδες Φωτοβολταικών και Αιολικών Πάρκων. Η ελληνική Κυβέρνηση οφείλει να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε να δημιουργηθούν μονάδες παραγωγής Υδρογόνου δίπλα στις μονάδες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Επίσης θα πρέπει να τροποποιήσει διατάξεις και να δώσει κίνητρα για την χρήση του υδρογόνου ως καύσιμη ύλη όπως για παράδειγμα στα πλαίσια των κινήτρων του Αναπτυξιακού Νόμου και για επενδύσεις που σχετίζονται με την Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) εκτός του φυσικό αέριο θα μπορούσε να προστεθεί και το υδρογόνο. Η Ελλάδα καλείται πλέον να θεσπίσει πολιτικές στήριξης, αντισταθμίζοντας χρηματοοικονομικά κενά και μηχανισμούς ενίσχυσης ζήτησης, για οικονομίες κλίμακας. Το θεσμικό πλαίσιο αφορά κυρίως προσαρμογή δικτύων, όρια πρόσμειξης, αδειοδότηση, τιμολόγηση υπηρεσιών. Καταλυτικές παράμετροι είναι η χρηματοδότηση καινοτομίας και η επενδυτική ορατότητα. Είναι η κατάλληλη στιγμή για να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες του υδρογόνου να διαδραματίσει βασικό ρόλο σε ένα καθαρό, ασφαλές και προσιτό ενεργειακό μέλλον. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 45