Ελληνοβλαχικό λεξικό

Page 1

Ηλεκτρονική επεξεργασία: Γαζέτης Γιάννης


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΞΗ Άβαφος

ΒΛΑΧΙΚΗ ΛΕΞΗ Νιβ'αψίτου

Αβάφτιστος

Νιπουτιτζάτου

Αβγό

Όου

Άβραστος

Νιχέρτου

Άγαλμα

Άγαλμ'α

Άγαμος

Νιανσουράτου

Αγάπη

Αγάπε

Αγαπητός

Βρούτου

Αγαπώ

Αγ'απ'ισέσκου

Άγγελος

Άγγελου

Αγγούρι

Πιάπινου

Αγελάδα

Βάκ'α

Αγέλαστος

Νιαρ'ισίτου

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Επίθετο. Θηλ=Νιβ'αψίτ'α. Το "νι" έχει τη σημασίου του στερητικού "Α". Π.χ. Λάτου, νιλάτου. (άπλητος). Βαφτισμένος=Πουτιτζάτου. Πλθ=Πουτιτζάτσ'ι. Θηλ.= Πουτιτζάτ'α (-τι). Πλθ=Ουάου. Με άρθρο=Όουλου, Ουάουλι. "Όου χέρτου" = Αβγό βρασμένο Βρασμένος=Χέρτου. Βράζω=Χέρμπου. Θηλ.= Χιάρτ'α (χιάρτι). "Πατάτ'α χιάρτ'α" = Πατάτα βρασμένη. Πλθ=Αγάλματι. Στα βλάχικα είναι θηλυκό ουσιαστικό. Θηλ=Νιανσουράτ'α. Πλθ=Νιανσουράτσ'ι. Θηλ. Πλθ= Νιανσουράτι. "Φιάτ'α νιανσουράτ'α" = Κορίτσι ανύπαντρο. Θηλ. Λέγονταν και "βριάρε". "Τσάου αγάπια" =έχουν την αγάπη τους.(Το "τσ" από το "ατσέλι"). Πλθ.=Βρούτσ'ι. Και "Αγαπιτό". Θηλ.=Βρούτ'α (βρούτι). "Βρούτα αμιά" = Η αγάπη μου. Αόρ.=Αγ'απ'ισίι. Παρατ.=Αγ'απ'ισιάμου. Λέγεται και "τι βόι" (σε θέλω). Με άρθρο=Άγγιιλου. Πλθ=Άγγιλι. "Ιάστι κα άγγελου" = Είναι σαν τον άγγελο Πλθ.=Πιάπινι. "Πιάπινου αμάρου" = Πικράγκουρο Πλθ.=Βαέτσι. "Ιαντραέ κα βάκ'α" = Έγινε σαν αγελάδα. Πλθ=Νιαρ'ισίτσ'ι. Θηλ=Νιαρ'ισίτ'α. "Σι νου σαρ'ίντ'α μπούτζα".(Να μη γελάσεις ποτέ!)


Αγέλη

Κουπίε

Αγέμιστος

Νι ουμπλούτου.

Αγιάζω

Αγιουσέσκου

Άγιος

Άγιου

Αγκάθι

Σκίνου

Αγκαλιάζω

Αγκ'αλισέσκου

Αγνώριστος

Νικουνουσκούτου

Αγοράζω

Ανκούπουρου

Αγόρι

Φιτσόρου

Άγουρος

Άγουρου

Αγράμματος

Αγράματου

Αγριοπετεινό Αγρουκουκότου ς Άγριος

Άγρου

Αγριόχοιρος

Αγριουπόρκου

Αγρόκτημα

Άγκουρου

Αγρότης

Αγρότου

Αγροφύλακας Ντρ'αγάτου Αγώνας Αγωνίζομαι

Αλουμπτάρε Μιαγουνισέσκου

Αγωνίζομαι,

Αλούμπτου

Πλθ=Κουπίι. "Κουπίε ντι καέπρι" = Κοπάδι από γίδια. Νιουμπλούτσ'ι. Αδειος=Γκόλιου (και γκόλου). "Σάκου γκόλιου"= Άδειο σακί". Αόρ.=Αγιουσίι. Παρατ. = Αγιουσιάμου. Αγιασμένος=Αγιουσίτου Πλθ=Άγιι. Θηλ.=Άγι'α. "Αγια Παρασκιβίου'α" Πλθ=Σκίνι. "Κ'αλκάι πρ'ι σκίνι" = Πάτησα στα αγκάθια. Αόρ=Αγκ'αλισίι. Παρατ.=Αγκ'αλισιάμου. "Νιαγκ'αλισί" = Μ΄ αγκάλιασε Πλθ.=Νικουνουσκούτσ'ι. Θηλ.=Νικουνουσκούτ'α. (-ι) Αόρ.=Ανκουπ'ουράι. Παρατ.=Ανκουπ'ουράμου. "Ανκουπ'ουράι ούνου γουμάρου" = Αγόρασα ένα γάιδαρο Πλθ=Φιτσόρι. Με άρθρο=Φιτσόρλι. "Βίνιρ'ι φιτσόρλι" = Ήρθαν τα παιδιά. Πλθ=Άγουρι. Χρησιμοποιείται και το "νιαντράτου". Πλθ.=Αγράματσ'ι. Θηλ.=Αγράματ'α. (-ι). Πλθ.=Αγρουκουκότσ'ι. "Ιανκάτσ'ι κα αγρουκουκότσ'ι". Πλθ.=Άγρι. "Ιάστι μούλτου άγρου". Είναι πολύ άγριος. Πλθ.=Αγριουπόρτσι. Θηλ.=Αγριουπουάρκ'α. Πλθ=Άγκρι. Φάκου άγκουρου = Οργώνω Πλθ.-Αγρουότσ'ι. Δεν έχει θηλυκό. Πλθ.=Ντρ'αγάτσ'ι. " Να βίν'α ντρ'αγάσλι" = Μας κυνηγούν οι αγροφύλακες. Πλθ.=Αλουμπταέρι. Αόρ.=Μιαγουνισίι. Παρατ. = Μιαγουνισιάμου. Αόρ.=Αλουμπτάι. Παρατ.


παιδεύομαι Αδειάζω

Αδγισέσκου

Αδειάζω, ξαφρίζω

Γκουλέσκου

Άδειος

Γκόλου

Αδελφή

Σουάρ'α

Αδελφός

Φράτε

Αδιάβαστος

Νιδγιβ'ασίτου

Αδικία Αδράκτι

Αδικίε Φούσου

Αδυναμία

Αδιναμίε

Αδύνατος

Σκλάμπου

Αείμνηστος

Λιρτάτου

Αέρας

Αέρ'α

Αεροπλάνο Αετός

Αϊρουπλάνου Λιπουράρου

Αζήτητος

Νικ'αφτάτου

Αηδία Αηδιάζω

Αγνόσου Μπουχτισέσκου

Αλουμπτάμου. Και Αγουνισέσκου. Αόρ.=Αδγισίι. Παρατ. = Αδγισιάμου. Λέγεται και "γκουλέσκου". "Αδγισίι ουάλα" = Άδειασα την κανάτα. Αόρ.=Γκουλίι. Παρατ. Γκουλιάμου. Σημαίνει και κατακλέβω, ξεπατώνω κλπ. "Μι γκουλίρ'ι = με ξάφρισαν Πλθ.=Γκόλι. Θηλ.=Γκουάλ'α (πλθ=Γκουάλι). "Βουρσέλα ιάστι γκουάλ'α" = Το βουτσέλι είναι άδειο. Πλθ.=Σουραέρι. "Άμου ούν'α σουάρ'α μσάτ'α, γκιργκινάτ'α" = Έχω μια αδελφή όμορφη και περιποιημένη. (Λαϊκό δίστιχο). Πλθ.=Φράτσ'ι. Με άρθρο=Φράσλι. "Βίνιρ'ι φράσλι" = Ήρθαν τα αδέλφια. Πλθ.=Νιδγιβ'ασίτσι. Θηλ. = Νιδγιβ'ασίτ'α (-ι) Θηλ. Πλθ=Αδικίι Πλθ.=Φούσι. "Φούσλου αλί μάι " = Το αδράκτι της γιαγιάς. (και είδος χόρτου αγαπητό στα πρόβατα). Πλθ.=Αδιναμίι. Σάμου αδιναμίε=Σου έχω αδυναμία. Πλθ.=Σκλάγκι. Θηλ. = Σκλάμπ'α. "Σκλάμπου νέλου" = Αδύνατο αρνί. Πλθ.=Λιρτάτσ'ι. Θηλ.=Λιρτάτ'α (-τάτι). "Λιρτάτλου ντι Τάκι" = Ο συγχωρεμένος ο Τάκης. Δυνατός αέρας=Βίντου. "Τράτζι βίντου"=Φυσάει Πλθ=Αϊρουπλάνι Πλθ=Λιπουράρι. 'Παλιου λιπουράρου" = Αρπάχτρα! Πλθ=Νικ'αφτάτσ'ι. Θ= -τα (τι). Και αϊδίε. "Μπουχτισίρε". Αόρ.=Μπουχτισίι. Παρατ. = Μπουχτισιάμου. Έχει και τη


Αηδόνι Αθάνατος Άθαφτος

Αϊδόν'α Αθάνατου Νιανγκρουπάτου

Αθροίζω

Αντούνου

Αθώος

Αθόου

Αίμα Αισθάνομαι

Σ' ίντζε Σίν'του

Αισιόδοξος Αίσχος

Εσιόδοξου Έσχος

Αιτία

Ιτίε

Ακάσ'α

Στο σπίτι

Ακίνητος Νιτρουντουίτου Ακοή Αβτζ'ίρε Ακοινώνητος Ακινόνιτου Ακόμη

Νίκα

Ακόνι

Πριάκανου

Ακονίζω

Στρουξέσκου

Ακούω

Άβντου

Άκρη Ακριβό

Μάρτζιν'α Σκούμπου

σημασία του βαριέμαι. "Μπουχτισίι κου τίνι". (Βαρέθηκα με σένα). Πλθ=Αϊδόνι Πλθ=Αθάνατσ'ι Πλθ=Νιανγκρουπάτσ'ι. Θ.= τ'α (-άτι). Θαμμένος=Ανγκρουπάτου Αόρ.=Αντουνάι. Παρατ.=Αντουνάμου. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και το ρήμα Αρούμινου. Πλθ=Αθόι. "Σούντου αθόι" = Είναι αθώοι Με άρθρο=Σ' ίντζιουρι. Αόρ.= Σ'ιντσίι. Παρατ.=Σ'ιντσιάμου Πλθ=Εσιόδοξι Χρησιμοποιείται, για πιο ελαφρές περιπτώσεις το: "Νου τσιάστι αρσ'ίνε;" = Δεν ντρέπεσαι; Πλθ.=Ιτίι. Η λέξη "ιτίε" έχει και τη σημασία κάποιου συμπτώματος ασθένειας. Φύγετε στο σπίτι=Φουτζίτσ'ι ακάσ'α! Λέγεται και "ακίνιτου" Πλθ.=Αβτζ' ίρι Πλθ=Ακινόνιτσι Θ. = -τ'α (τι). "Νίκα νου βα τι φρίντζι;" = Ακόμη δεν θα εξαφανιτείς; Πλθ=Πριάκ'ανι. "Φέρε το ακόνι" = Αντού πριάκανλου. Αόρ.=Στρουξίι. Παρατ. = Στρουξιάμου Αόρ=Αβτζ' ίι. Παρατ. Αβτζάμου. Ακουστός=Αβτζ'ίτου. "Αβτζ'ίς νουάιλι"; = Άκουσες τα νέα; Του μάρτζιν'α=Στην άκρη. Πλθ=Σκούμπι. Θηλ.= Σκούμπ'α (-μπι). Ακρίβεια=Σκουμπιάτσ'α.


Αλάτι

Σάρε

Αλατισμένος

Ανσ'αράτου

Αλέθω

Μάτσινου

Αλεπού

Βούλπε

Άλεσμα

Μ'ατσινάρε

Αλέτρι

Γιρμανό

Αλέτρι για Κουντούρε αυλακιές Αλέτρι ξύλινο Αράτου Αλεύρι

Φ'αρίν'α

Αλευρόμυλος Μουάρ'α Αλήθεια

Αλίθχια

Αλλά

Μα

Αλλαγή

Αλ'αξίρε

Αλλιώς

Αλιούμ'πρια

Άλλος

Άλτου

Αλλού

Αλιούρια

Θηλ. Με άρθρο=Σάρια. Ανάλατο=Νιανσ'αράτου. Πλθ. = Σαέρουρι Πλθ.=Ανσ'αράτσ'ι. Θηλ.=Ανσ'αράτ'α Αόρ.=Μ'ατσινάι. Παρατ.=Μ'ατσινάμου. "Μ'ατσινάι γκρ'ίνλου λα μουάρ'α" = Άλεσα το σιτάρι στο μύλο. Πλθ=Βούλπι. "Η αλεπού έφαγε τις κότες" = Βούλπια μκαέ γκ'αλίνλι. Πλθ.=Μ'ατσιναέρι. Αλέθω=Μάτσινου. "Μάτσινου φ'αρίνα" = Αλέθω το αλεύρι. Πλθ=Γιρμανάτζ'ι. "Ιασπάρσι γιρμανόουλου" = χάλασε το αλέτρι. Πλθ.=Κουντούρι Πλθ.=Αράτσ'ι (και "αρ'ατουρι"). Θ. "Τζ'ι φ'αρίν'α. Όπια τια βίν'α"= Πες αλεύρι. Η Όπη σε γυρεύει". Πλθ.-Φ'αρίνουρι. Θ. Πλθ=Μουόρι. "Μι ντούκου λα μουάρ'α"=πηγαίνω στο μύλο. Πλθ=Αλίθχι. "Τζ'ίκου αλίθχια" = Λέω την αλήθεια. Χρησιμοποιείται και το "Αλά". "Αβτζ'ίι μα νου βιτζούι" = Άκουσα αλλά δεν είδα. Πλθ.=Αλ'αξίρι. Λέγεται και "αλαγίου'α". Το "μ" και το "π" προφέρονται κανονικά. Όχι "μπ" (μπαμπάς). "Μπάγκ'α στράνιλι αλιούμ'πτρια" = Βάλε τα ρούχα αλλιώς. Πλθ=Άλτσ'ι. Θηλ=Άλτ'α (πλθ.=άλτι). "Άλτου σάπ'α άλτου μ'άκ'α" = Άλλος σκάβει, άλλος τρώει! "Κ' ταλιούρια" = Προς τ' αλλού. "Μια ντράι


Άλογο

Κάλου

Αλυσίδα

Αλσίδ'α

Αλώνι

Αλόνε

Αλωνίζω

Αλουνσέσκου

Αμαθής

Νιαμβιτσάτου

Αμαρτία

Αμ'αρτίε

Αμερικανός

Αμερικάνου

Αμέσως

Τουάρ'α

Άμμος

Αρίν'α

Αμπέλι

Γίνε

Αμύγδαλο Αμφότεροι

Αμύγδαλου Σαντόιλι

Αν

Κασι

Ανάβω, Απρίντου δυναμώνω τη φωτιά Ανάγκη

Ανάγκιε

Αναίσχυντος

Νιαρουσουνόσου

Ανακάτωμα

Μιντίρε

Ανακάτωμα γενικό Ανακατώνω (διάφορα πράγματα,

Μιντιάτζ'α Μιάστικου

κ'αταλιούρια" = Ζαλίστηκα. Πλθ=Κάλι. "Έρχονται τα άλογα" = Γίνου κάιλι. Θ. Πλθ=Αλσίτζ'ι. "Βα λιγκάρε κου αλσίτζ'ι" = Θέλει δέσιμο με αλυσίδες. Θ. Πλθ=Αλόνι. "Αρίκ'ι αλόνλι"=Αλωνίζουν. Αόρ.=Αλουνσίι. Λέγεται και "αρίκου αλόνι". Πλθ.=Νιαμβιτσάτσ'ι. Θ.=Νιαμβιτσάτ'α (-τι) Πλθ=Αμ'αρτίι. "Άρι μούλτι αμ'αρτίι" = Έχει πολλές αμαρτίες. Πλθ=Αμερικάνι. "Βίνι αμερικάνλου" = Ήρθε ο αμερικάνος. Ήρθε αμέσως = Βίνι τουάρ'α. Έχει και τη σημασία του: "Στην ώρα του". Θ. Πλθ=Αρίνουρι. "Μι ουμ'πλούς ντιαρίν'α" = Με γέμισες άμμο. Θ. Πλθ=Γίνι. "Μι ντούκου λα γίνε"=Πηγαίνω στο αμπέλι. Πλθ.=Αμίγδαλι "Βόρου σαντόιλι"=Θέλουν και οι δύο. "Κασι γίνι..." = Αν έρθεις... Χρησιμοποιείται και το "αν". "Αν βα γίνι" Αόρ.=Απρέσου και απρίμσου. Παρατ.=Απριντιάμου. Λέγεται και "ακάτσου". "Απρίμσου φόκλου" = Άναψα τη φωτιά. Θ. Πλθ=Αναέγκι. "Ιάστι ανάγκιε" = Είναι ανάγκη Πλθ.=Νιαρουσουνόσ'ι. Χωρίς ντροπή. Θ.= -α (-σι). Πλθ=Μιντίρι. "Τσάου μιντίρι" = Έχουν ανακατωσούρες Πλθ.=Μινταέτζ'ι. (Μπερδεμένες καταστάσεις). Αόρ.=Μιστικάι. Παρατ.=Μιστικάμου. "Μιάστικου όιλι κου καέπριλι"


μείγμα) Ανακατώνω (π.χ το φαγητό)

Μιντέσκου

Ανακατώνω, κουνάω

Κλουκουτέσκου

Αναλαμβάνω Πριλιάου

Ανάλατος

Νιανσ'ιράτου

Αναληθής

Μιτσουνόσου

Ανάλογα

Ανάλογα

Ανάμικτος

Μιστικάτου

Αναμονή

Αστιπτάρε

Αναπνοή

Ανάσ'α

Αναποδιά

Αναπουδγιάου'α

Αναποφάσιστ Νιαπουφουσίτου ος Αναπτήρας Τσακμάκου Αναρριχώμαι Μιανγκ'αρλίνου

= Ανακατώνω τα πρόβατα με τα γίδια. Αόρ=Μιντίι. Παρατ.=Μιντιάμου. "Μιντέσκου μάντζα" = Ανακατώνω το φαγητό. Ανακατωσούρα= Μιντιάτζ'α. Αόρ.=Κλουκουτίι. Παρατ.=Κλουκουτιάμου. "Κάπου κλουκουτίτου" (κεφάλι κουνημένο, ασταθές). Αόρ.=Πριλουάι. Παρατ. = Πριλουάμου. "Πρ'ιλό νόουλου πρόιδρλου" = Ανέλαβε καθήκοντα ο νέος πρόεδρος. Πλθ=Νιανσ'ιράτσ'ι. Θηλ=Νιανσ'ιράτ'α. "Μάντζα ιάστι νιανσ'ιράτ'α" = Το φαγητό είναι ανάλατο. Ψεύτης. Πλθ. = Μιτσουνόσ'ι Θηλ.=Μιτσουνουάσ'α (-σι). "Αρσέλου ιάστι μιτσουνόσου" = Εκείνος είναι ψεύτης. Ανάλογα κου κιρόουλου=Ανάλογα με τον καιρό. Πλθ.=Μιστικάτσ'ι. "Καφέ μιστικάτου" = Καφές ανάμικτος (συνήθως με κριθάρι). Πλθ.=Αστιπταέρι. Περιμένω=Αστέπτου. "Τι' αστιπτάμου" = Σε περίμενα. (Το "τι" μπροστά από το "τίνι"=εσύ). "Νου λιάου ανάσ'α"=Δεν παίρνω αναπνοή. Πλθ=Αναπουδγιέι. "Λβίνιρ'ι μούλτι αναπουδγιέι" = Του ήρθαν πολλές αναποδιές. Πλθ=Νιαπουφουσίτσ'ι. Θ = τα (-τι) Πλθ=Τσακμάτσι και "τσακμάκουρι". Αόρ.=Μιανγκ'αρλιμάι. Παρατ. = Μιαγκ'αρλιμάμου. "Μιαγκ'αρλίνου πρι ουμπόρου"


Ανάσταση

Ανάστασε

Αναστεναγμό Ουχτάρε ς Αναχώρηση

Φουτζίρε

Ανδρικός Ανεβάζω

Μπ'αρμπ' ατέσκου Αλίνου

Ανεβάζω

Αλίνου

Ανεβαίνω

Μιαλίνου

Ανέβασμα Αλινάρε Ανεβασμένος Αλινάτου

Ανεβασμένος Αλινάτου Ανεύρεση Αφλάρε Ανεψιά Νιπουάτ'α Ανήκουστος

Νιαβτζίτου

Ανησυχώ

Ανισιχισέσκου

Ανθρακιά Άνθρωπος

Ζάρου Όμου

Ανθρωπότητα Ντουνιάου'α Ανίκανος Ανοίγω

Ανίκανου Ντισάκου

= Σκαρφαλώνω στον τοίχο. Θ. "Βίνι Ανάστασια" = Ήρθε η Ανάσταση Πλθ.=Ουχταέρι. Αναστενάζω= Ουχτέτζου. Αόρ.=Ουχτιτζάι. Παρατ. = Ουχτιτζάμου. Η λέξη έχει περισσότερο τη σημασία της φυγής. Πλθ. = Φουτζίρι Πλθ=Μπ'αρμπ'ατέστσι Αόρ.=Αλινάι. Παρατ.=Αλινάμου. "Αλίν'ατι πρι γουμάρου" = Ανέβα στο γάιδαρο. Αόρ.=Αλινάι. Παρατ. = Αλινάμου. "Αλίνου λιάμνιλι" = Ανεβάζω τα ξύλα. Αόρ.=Μιαλινάι. Παρατ. = Μιαλινάμου. Ανεβάζω =Αλίνου. Θηλ. Πλθ=Αλιναέρι Πλθ.=Αλινάτσ'ι. Θηλ.=Αλινάτ'α. "Νου αρίκ'α αλινάτε" = Μην πετάς "ανεβασμένα" (κουταμάρες) Πλθ.=Αλινάτσ'ι. Θ.= -α (-άτι). Θηλ. Πλθ.=Αφλαέρι Πλθ=Νιπουάτι. Αρσεν.=Νιπότου-τσ'ι Πλθ=Νιαβτζ'ιτσι. Θηλ. = -τ'α (-τι) Αόρ.=Ανισιχισίι. Παρατ. = Ανισιχισιάμου Πλθ.=Ζάρουρι Πλθ=Λούμι. "Λούμια τούτ'α"=Όλος ο κόσμος. Ο πληθυντικός μπορεί να αποδοθεί και με τη λέξη "ίνσ'ι" (άτομα). "Τρέι ίνσ'ι" = Τρία άτομα, τρεις άνθρωποι. "Σια σπάρσι ντουνιάουα" = Χάλασε ο κόσμος. Πλθ=Ανίκανι. Θ.= -ν'α (-νι). Ντισφέτσου, παρατ.=Ντισφιτσιάμου. "Ντ'ισφαέ όκλιλι" = Άνοιξε τα μάτια!


Ανοίγω

Ντισφάγκου

Άνοιξη Ανοιχτός

Πριμουβάρ'α Ντισάπτου

Ανταμώνω

Αντ'αμουσέσκου

Άντερο

Μάτσου

Αντέχω

Αντιξέσκου

Αντί, πρόθ.

Αντί

Αντίθετος

Αντίθιτου

Αντίο Αντίπερα

Αντίο Ντιανάπαρτι

Αντίρρηση

Αντίρισε

Αντιστρέφω

Τόρνου

Αντιστροφή Αντοχή Άντρας

Τουρνάρε Αντουχίου'α Μπ'αρμπάτου

Ανύπαντρος

Μπικιάρου

Ανύψωση Ανώμαλος

Μουτάρε Ανόμαλου

Αξία

Αξίε

Αόρ.=Ντισφέτσου. Παρατ. Ντισφιτσιάμου. "Βα ντισφάγκου ούσα" = Θα ανοίξω την πόρτα. Θηλ. Πλθ=Πριμουβέρι Πλθ=Ντισάπτσ'ι. Θ.= -πτ'α (πτι) Αόρ.=Αντ'αμουσίι Παρατ. = Αντ'αμουσιάμου. "Ν'αντ'αμουσίμου" = Ανταμώσαμε. Πλθ=Μάτσ'ι. " Ιμιντ'ίρ'ι μάτσ'ιλι" = Ανακατώθηκαν τα άντερα. Αόρ=Αντιξίι. Παρατ. = Αντιξιάμου. "Νου αντιξίι άλτου" = Δεν άντεξα άλλο "Αντί τ'ι μίνι, βίνι άλτου"=Αντί για μένα ήρθε άλλος". Πλθ=Αντίθιτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (τι) Χρησιμοποιείται σπάνια. "Όιλι σούντου ντιανάπαρτι"=Τα πρόβατα είναι απέναντι. Πλθ.= Αντίρισι. "Νου άμου αντίρισε" = Δεν έχω αντίρρηση. Αόρ=Τουρνάι. Παρατ.=Τουρνάμου. Μη γυρίζεις απ΄το δρόμο = Νου τουάρν'ιτι ντι νκάλε. Πλθ=Τουρναέρι Πλθ.=Αντουχίι. Πλθ=Μπ'αρμπάτσ'ι. "Ιάστι σ'αν'ατόσου μπ'αρμπάτου" = Είναι δυνατός άντρας. Πλθ.=Μπικιάρι. Λέγεται και "νιανσουράτου" (πλθ.=Νιανσουράτσ'ι). Πλθ=Μουταέρι Πλθ=Ανόμαλι. Θηλ.= -λ'α (λι). Πλθ=Αξίι. "Τσάρι αξία" = Έχει την αξία του. (Το "τσάρι" από το "ατσέλου" (αυτός) και το "άρι" (έχει).


Αξίζω

Αξιζέσκου

Αξιοπρέπεια Άξιος

Αξιοπρέπιε Άξιου

Αξύριστος

Νικουρσουσίτου

Αόμματος

Αόματου

Αόρατος

Αόρατου

Αόρατος, αφανής Απ' όλα

Νιβιτζούτου

Απαγορεύω

Απ'αγουριψέσκου

Απαίτηση

Απέτισι

Απάντηση

Απ'αντισίρε

Απαντώ

Απ'αντισέσκου

Απατεώνας

Καλπουζάνου

Απελπίζω

Απιλπισέσκου

Απελπισία

Απελπισίε

Απέναντι Απέξω

Ντιανάπαρτι Ντιναφουάρ'α

Άπιστος Απλά

Άπιστου Απλά

Απλήρωτος

Νιπ'ιλτίτου

Ντι τούτι

Αόρ.=Αξιζίι. Παρατ. Αξιζιάμου. "Λιαξιζιάμου πράζλι" = Τα άξιζα τα λεφτά... Πλθ.=Αξιοπρέπιι. Πλθ=Άξιι. Θηλ=Άξιι. "Άξιου φιτσόρου" = Άξιο παιδί. Πλθ=Νικουρσουσίτσ'ι. Θηλ.= τ'α (-τι) Πλθ=Αόματσ'ι. Θηλ= -τα (-τι). Χρησιμοποιείται και η λέξη "γκάβου". (Τυφλός). Πλθ=Αόρατσ'ι. Θηλ.= -τ'α (τι). Έχει και τη σημασία του "βλάκα". Πλθ.=νιβιτζούτσ'ι Αμου ντι τούτι = Έχω απ' όλα. Αόρ=Απ'αγουριψίι. Παρατ.=Απ'αγουριψιάμου Πλθ.=Απέτισι. "Άρι σ' απέτισι" = Έχει και απαιτήσεις Πλθ=Απ'αντισίρι. "Βα απ'αντισίρε" = Χρειάζεται απάντηση Αόρ=Απ'αντισίι. Παρατ.=Απ'αντισιάμου. Πλθ.=Καλπουζάνι. Και "απατεόνα" Αόρ.=Απιλπισίι. Παρατ. = Απιλπισιάμου. Απελπίζομαι = Μιαπιλπισέσκου. Πλθ.= Απελπισίι. Απελπίζω=Απιλπισέσκου. Αόρ.=Απιλπισίι. Προς τα εδώ=Νκουά "Αρμάσου ντι ναφουάρ'α" = Έμεινα απέξω. Πλθ=Άπιστσ'ι Επίρρημα. Επίθετο: Απλό. Πλθ=Απλέι. "Λούκρουρλι σούντου απλέι" = Τα πράγματα είναι απλά. Πλθ=Νιπ'ιλτίτσ'ι. "Χίου νιπ'ιλτ'ιτου" = Είμαι απλήρωτος.


Άπληστος

Νισουτουράτου

Άπλυτος

Νιλάτου

Από

Ντι

Από δεξιά Από κει

Ντιναντράπτα Ντιακλό (ντιακό)

Από πού; Απόγευμα

Ντίου Μιρίντε

Απόδειξη Απόδοση

Απόδιξε Πρ'ιντάρε

Αποθήκη

Αποθίκε

Αποκομμένος Απουκουψίτου Αποκριά

Πριάσινι

Απομεινάρι Άπονος

Αρμ'ασ'ατούρ'α Νιντουρούτου

Απόξω

Ντιναφουάρ'α

Αποπάνω

Ντιπρ'ασούπρ'α

Απορία Άπορος

Απορίε Νιαβούτου

Άπορος, φτωχός Απορροφώ

Φτόχου

Απούλητος

Νιβιντούτου

Σούγκου

Πλθ.=Νισουτουράτσ'ι. Λέγεται και "άπλιστου". Πλθ.=Νιλάτσ'ι. Θηλ. = Νιλάτ'α (-τι). Από κεί = Ντι ακό (ή ακλό). "Χίου ντι Λιβάδι" = Είμαι από το Λιβάδι. Από αριστερά = Ντι ναστ'ίγκα "Ντιακλό καμα γκίνι" = Από κει καλύτερα Από πού έρχεσαι; =Ντίου γίνι; Μιρίντζ'ι. Λέγεται και "ντιπου πρ'ίντζου" (μετά το μεσημέρι). Πλθ=Απόδιξι Πλθ.=Πρ'ινταέρι. Λεγεται και "ντάρε". Παραδίδω=Πρ'ιντάου (αόρ.=πρ'ιντέντου). Πλθ=Απουθίκι. "Του αποθίκε" = Στην αποθήκη. Πλθ.=Απουκουψίτσ'ι. "Νέλου απουκουψίτου" =Αρνί αποκομμένο (από γάλα). Με άρθρο=Πρι'άσινλι. "Ανμπούν κου πριάσινλι σ' Πάστιλι κου σ'αν'ατάτε" = Χρόνια πολλά με τις Αποκριές και το Πάσχα με υγεία. Πλθ.=Αρμ'ασ'ατούρι Πλθ=Νιντουρούτσ'ι. Θηλ. = τ'α (-τι). "Αρμάσι ντιναφου'αρ'α"=Έμεινε απέξω. Απόκάτω=Ντιπρ'αγκιόσου. "Ου μπ'αγκάι ντιπρ'αγκιόσου" = Την έβαλα από κάτω. Πλθ=Απουρίι Πλθ=Νιαβούτσ'ι .Και φτώχου. Θ.= -τα (-τι). Πλθ.=Φτόχι. Θηλ.=Φτουάχ'α (Φτουάχι). Αόρ.=Σούπσου. Παρατ.=Σουτζιάμου. Το "σούπσου" έχει και τη σημασία του "έφαγα". Πλθ.=Νιβιντούτσ'ι Θηλ.= -τα (-τι). "Νιαρμάσι πατάτα


Απόφαση

Απόφασε

Αποχέτευση

Γκιρίζε

Απόψε

Αστ'ασιάρ'α

Απρίλης

Απρίλιου

Αραιώνω

Αρ'ιέσκου

Αράχνη

Πάνγκου

Αργαλειός

Αρ'ασμπόιου

Αργία

Σ'αρμπ'ατουάρε

Αργότερα

Καμανταπόια

Αργώ

Αμ'ίνου

Αρέσω

Αρ'ασέσκου

Αριθμός Αριστερά

Αριθμό Ντι να στ' ίγκα

Αριστερός

Αστ'ίγκου

Αρκούδα

Ούρσ'α

Αρκουδιάρης Ουρσάρου Αρμαθιάζω Αμπάιρου

νιβιντούτ'α" =Μου έμεινε απούλητη η πατάτα. Πλθ.=Απόφασι. Λουάι απόφασια=Πήρα την απόφαση. (Το "α" στο τέλος είναι θηλ. άρθρο). Πλθ.=Γκιρίζι. Με άρθρο=Γκρίζλι. "Ια στουπαέ γκιρίζια" = Βούλωσε η αποχέτευση. Το βράδυ=Αστάρ'α. "Αστ'ασιάρ'α άρι αρκουάρι" = Απόψε έχει κρύο. 'Σι ντα ούν'α πλουάε τ' Απρίλιου" = Να ρίξει μια βροχή τον Απρίλη. Αόρ.=Αρ'ιίι. Παρατ. = Αρ'ιιάμου. "Αρ'ιέσκου τσιάπιλι" = Αραιώνω τα κρεμμύδια. Πλθ.=Πάντζι. "Βέντου ούνου πάνγκου πρ'ι τίχου" = Βλέπω μια αράχνη στον τοίχο. Πλθ.=Αρ'ασμπόι. "Αρίκου του αρ'ασμπόιου" = Υφαίνω. Πλθ=Σ'αρμπ'ατουόρι. "Μ'ίνε ιάστι σ'αρμπ'ατουάρε" = Αύριο είναι αργία (γιορτή). Για μεγάλο χρονικό διάστημα χρησιμοποιούμε το "καμανάπαρτι". Αόρ.=Αμ'ινάι. Παρατ. Αμ'ινάμου. Μέλλ.=Βα αμ'ίνου. "Αμ'ινάι σι γίνου" = Άργησα να έρθω. Αόρ.=Αρ'ασίι. Παρατ.=Αρ'ασιάμου. "Μιαρισιάστι" = Μ' αρέσει. Πλθ.=Αριθμάτζ'ι Επίρρημα. Επίθ. αριστερός=αστ'ίγκου. Αριστερή=Αστ'ίγκ'α Πλθ.=Αστ'ίντζι. Θηλ.=Αστ'ίγκ'α (-ντζι) Πλθ.=Ούρσι. "Ανσάρι ούρσα" = Χορεύει η αρκούδα. Πλθ.=Ουρσάρι Αόρ.=Αμπ'αϊράι. Παρατ. =


Αμπ'αϊράμου. Πλθ.=Μουρτζέρι. "Βίνι ουάρα τ'ι μουρτζιάρε" = Ήρθε η ώρα για άρμεγμα. Αρμέγω Μούργκου Αόρ.=Μούρσου. Παρατ. = Μουρτζιάμου. Άρμεγμα=Μουρτζιάρε. (Θ). Άρμη Γάρου Με άρθρο=Γάρλου Αρνί Νέλου Πλθ.=Νέλι. Αρνάκι=Νιλίκου Αρπαγή Αρ'ικίρε Πλθ.=Αρ'ικίρι Αρπαγμένος Αρ'ικίτου Πλθ.=Αρ'ικίτσ'ι. Θηλ.=Αρ'ικίτ'α. Μεταφορικά και ο "ελαφρός στο μυαλό". Αρπάζω Αρ'ικέσκου Αόρ.=Αρ'ικίι. Παρατ.=Αρικιάμου. "Νι αρ'ικίρ'ι ντουόι νέλι". Αρπάζομαι=Μιαρ'ικέσκου Αρραβώνας Αραβόν'α Πλθ.=Αραβόνι Αρραβωνιάζω Αρβουνισέσκου Αόρ.=Αρβουνισίι. Παρατ. = Αρβουνισιάμου. "Αρβουνισίι μάρια φιάτ'α" = Αρραβώνιασα το μεγάλο κορίτσι. Αρρωσταίνω Χίου νιπουτούτου (- Αόρ.=Ιαράμ νιπουτούτου (τ'α) τ'α) Αρρώστια Νιπουτιάρε Πλθ.=Νιπουτέρι. "Σλιάι τούτι νιπουτέρλι" = Έχεις όλες τις αρρώστιες (μτφ. ελαττώματα) Άρρωστος Νιπουτούτου Πλθ.=Νιπουτούτσ'ι Θηλ.= -τα (-τι). "Ιαράμ νιπουτούτ'α" = Ήμουν άρρωστη. Αρσενικός Μάσκουρου Πλθ.=Μάσκουρι. Θηλ.=Μάσκουρ'α Αρταίνω Πουρίντου Αόρ.=Πουριντάι. Παρατ.=Πουριντάμου. Αρταίνομαι = Μι πουρίντου. Αρχίζω Αρχιουσέσκου Αόρ.=Αρχιουσίι. Παρατ. = Αρχιουσιάμου. "Αρχιουσίι λούκρου" = Άρχισα δουλειά". Αρχιμηνιά Πρώτου μέσου Καλό μήνα=Μπούνου μέσου Ας είναι Ας χίμπ'α Ας χίμπ'ι αξίτσ'ι = Ας είναι έτσι Ασβέστη Ασβέστε Πλθ.=Ασβέστουρι Ασβεστώνω Ασβιστουσέσκου Αόρ.=Ασβιστουσίι. Παρατ. = Ασβιστουσιάμου Ασκεπής Νιαμβ'ιλίτου Πλθ.=Νιαμβ'ιλίτσ'ι. Θηλ. = τ'α (-τι). Ασκούπιστος Νιαρνίτου Πλθ.=Νιαρνίτσ'ι. Άρμεγμα

Μουρτζιάρε


Ασπράδι Άσπρος

Αλμπιάτσ'α Άλμπου

Αστράγαλος Αστράπτω

Κότσου Ασκάπιρου

Άσχημος

Ουρούτου

Ατυχία Άτυχος

Ατιχίε Άτιχου

Αύγουστος Αυλή

Άβγουστου Τρούσ'α

Αύριο Αυστραλία Αυτί

Μ'ίνε Αφστραλίε Ουριάκλε

Αυτοκίνητο Αφάγωτος

Αφτουκίνιτου Νινκάτου

Αφαιρώ

Σκότου

Αφηρημένος

Αφιρισίτου

Άφθαστος

Νιαστ'ιλιάτου

Αφθονία

Κ'αλ'αμπ'αλίκιε

Αφορμή, αιτία, πρόφαση Αφράτος

Αφουρμίε

Αχαμνό

Κόλιου

Αχάριστος

Αχάριστου

Αφράτου

Θηλ.=Νιαρνίτ'α. "Χαλέ νιαρνίτου" = Άπλητε, βρωμόστομα. Πλθ=Αλμπέτσ'ι Πλθ.=Άλγκι. Θηλ.=Άλμπ'α (μπι). Πλθ.=Κουάτσι Αόρ.=Ασκ'απιράι. Παρατ. = Ασκ'απιράμου. "Ασκ'απιραέ" = Άστραψε Πλθ.=Ουρούτσ'ι. Θηλ.=Ουρούτ'α (-τι). Ασχήμια = Ουρτσάμε. Πλθ.=Ατιχίι. Πλθ.=Άτιχι. Θηλ.=Άτιχ'α (-χι). "Στ'ατού άτιχ'α" = Στάθηκε άτυχη. Με άρθρο=Άβγουστλου Πλθ.=Τρούσι. "Αρνέσκου τρούσα" = Σκουπίζω την αυλή. Μεθαύριο=Μ'ινε αλλάντ'α Θ. Πλθ.= Ουρέκλι. (Θ). "Ουρέκλι ντι πόρκου" = Αυτιά από γουρούνι. Πλθ=Αυτουκίνιτσ'ι Πλθ=Νινκάτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (τι) Αόρ.=Σκόσου. Το ρήμα "σκότου" σημαίνει κυρίως "βγάζω". Πλθ=Αφιρισίτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι) Πλθ=Μιαστ'ιλιάτσ'ι. Θηλ. = τ'α (-τι). Πλθ=Κ'αλ'αμπ'αλίκι. Και μπιρικέτε Πλθ.=Αφουρμίι. "Ντιάντις αφουρμίε" = Έδωσες αφορμή. Πλθ.=Αφράτσ'ι Θηλ. = -τ'α (άτι) Πλθ.=Κουάλι. "Κουάλι φρίπτι" = Μτφ. "μπάχαλο". Αχάριστσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι)


Αχλάδι Άχρηστος

Πιλισάδ'α Άχριστου

Αχτύπητος

Νιαγκουντίτου

Άχυρο

Πάλιου

Άψητος

Κρούντου

Βαδίζω

Ίμνου

Βάζω

Μπάγκου

Βαθειά

Αντακά

Βαλανίδι

Γκλίντιν'α

Βαλτώνω

Βουλτουσέσκου

Βαμβάκι Βαπόρι

Μπ'αμπάκου Βαπόρε

Βαπτίζω

Πουτέτζου

Βάπτιση

Πουτιτζάρε

Βαπτισμένος

Πουτιτζάτου

Βαραίνω

Ανγκριέκου

Βαρέλι

Βαρέλ'α

Βαρέλι (τυριού)

Τάραλου

Πλθ.=Πιλισαέτζ'ι Πλθ.=Άχριστσ'ι. Θηλ.= -τ'α (τι). Πλθ=Νιαγκουντίτσ'ι. Θηλ.=Νιαγκουντίτ'α. Πλθ= Νιαγκουντίτι Πλθ.=Πάλι. "Λο πάιλιου" = Καβάλησε το καλάμι. (Μεταφ). Πλθ.=Κρούτζ'ι. Θ = Κρούντ'α (-ι). "Πίτα ιάστι κρούντ'α" = Η πίτα είναι άψητη. Αόρ.=Ιμνάι. Παρατ.=Ιμνάμου. Περπατώ στ' αγκάθια = Ίμνου πρι σκίνι. Αόρ.=Μπ'αγκάι. Παρατ. = Μπ'αγκάμου". 'Μπάγκ'ιλι τζάντα"=Βάλτα φωτιά όλα. (Μεταφ). Μπάγκου αντακά = Βάλτο βαθειά. Πλθ.=Γκλίντινι. Σημαίνει και χαλάζι. Αόρ.=Βουλτουσίι. Παρατ.=Βουλτουσιάμου. "Βουλτουσίι του λαέσκι" = Βάλτωσα στις λάσπες. Πλθ.=Μπ'αμπάτσι Πλθ.=Βαπόρι. "Κα βαπόρε" = Σαν το βαπόρι Αόρ.=Πουτιτζάι. "Πουτιτζαέμου τσούπλου" = Βαπτίσαμε το μωρό. Βαπτίζομαι = Μι πουτέτζου Πλθ.=Πουτιτζαέρι. "Αβιέμου πουτιτζαέρι" = Έχουμε βαπτίσια. Πλθ.=Πουτιτζάτσ'ι. Θ = -τα (τι) Αόρ.=Ανγκρικάι. Παρατ. = Ανγκρικάμου. "Μιαντράι μάρε σ'ι ανγκριέκου" = Μεγάλωσα και γίνομαι βαρετός. Πλθ.=Βαρέλι. "Βαρέλ'α ντι γίνου" = Βαρέλι από κρασί. Πλθ=Τάραλι. (Ειδικό βαρέλι μέσα στο οποίο "χτυπούσαν'


Βαριέμαι

Μπιρτζισέσκου

Βάρος

Βάρους

Βαρύς

Γκρέου

Βαρώ

Ντάου

Βάσανο

Βάσανου

Βάσανο

Γκιντέρε

Βάση

Βάσε

Βασιλιάς

Β'ασιλιέ

Βασιλικός (επίθετο) Βασιλικός (φυτό) Βαστάζω

Βασιλικέσκου

Βάτος, αγκαθιά

Ζίγρ'α

Βάτραχος

Μπρουάτικου

Βάφω

Β'αψέσκου

Βάφω (κυρίως ασβεστώνω) Βγάζω

Αούνγκου

Βγαίνω

Ιέσου

Βασιλικό Τσ'ινου

Σκότου

το γάλα). Αόρ.=Μπιρτζισίι. Παρατ. = Μπιρτζισιάμου. "Μπιρτζισίι κου τίνε" = Βαρέθηκα μαζί σου. Πλθ=Βάρουρι. "Μιαντράι βάρους" = Έγινα βάρος Πλθ. Γκρέι. Θηλ.=Γκριάουα. (Σημαίνει και έγκυος). Αόρ.=Ντέντου. Παρατ.=Ντιντιάμου "Ντατς πρι έλου" = Βαράτε τον! Πλθ=Βάσανι. "Τράψι μούλτι βάσανι" = Τράβηξε πολλά βάσανα. Πλθ.=Γκιντέρι. "Γκιντέρι μούλτι" = Βάσανα πολλά. Πλθ=Βαέσ'ι. "Του βάσε" = Στη βάση Πλθ.=Β'ασιλιάτζ'ι. Υπάρχει και παιχνίδι με το όνομα αυτό. (Ελλην. "σέγκια"). Πλθ.=Βασιλικάτζ'ι. Θηλ. = Βασιλικιάσκ'α (-στι) Πλθ.=Βασιλικάτζ'ι. Αόρ.=Τσ'ινούι. Παρατ.=Τσ'ινιάμου. "Τσ'ίνιτι" = Κρατήσου. "Τσ'ίνου τ'ι κουμνικάρε" = Νηστεύω Πλθ.=Ζίγριι. "Βιτζούι λιόπουρλου του ζίγρι" = Είδα το λαγό στην αγκαθιά. Πλθ=Μπρουάτιτσι. "Μπια άπ'α κα μπρουάτικου" =Πίνει νερό σαν βάτραχος. Αόρ.=Β'αψίι. Παρατ.=Β'αψιάμου. "Ουαβιέμου β'αψίτ'α" = Την έχουμε βαμμένη... Αόρ.=Αούμσου. Παρατ. = Αουνγκάμου Αόρ.=Σκόσου. Παρατ. = Σκουτιάμου. "Σκόσου μάντζα ντι πρ'ι φόκου" = Κατέβασα το φαγητό από τη φωτιά. Αόρ.=Ισ'ίι. Παρατ. Ισάμου.


Βδομάδα

Σιπτ'ιμ'άν'α

Βελάζω

Ασγκέρου

Βελανίδι

Γκλίντιν'α

Βελανιδιά

Άρμπουρου

Βελέντζα

Βιλέντσ'α

Βελόνα

Άκου

Βεντούζα

Βιντούζ'α

Βέργα

Τουιάγκ'α

Βερύκοκο Βήχας

Τζιρντέλου Γκούχτικου

Βήχω

Γκουχτισέσκου

Βιάση

Αγιουσίρε

Βιβλιαράκι Βιβλίο Βιδώνω

Κ'αρτίκ'α Κάρτε Βιδουσέσκου

Βλασφημία

Μπλ'αστέμου

Βλάχικα

Βλ'αχέστι

Βλέπω

Βέντου

Βόδι

Μπόου

"Ιές Λένκο πρι μπαλκόνε" = Βγες Λέγκω στο μπαλκόνι. Πλθ.=Σιπτ'ιμ'άνι. Και Σ'απτ'ιμ'ίνι. Αόρ.=Ασγκιράι. Σημαίνει και φωνάζω. "Ασγκιάρ'α όιλι" = Βελάζουν τα πρόβατα. Πλθ=Γκλίντινι. (Σημαίνει και χαλάζι). Πλθ=Άρμπουρι. "Σούντου άρμπουρου" = Κάτω από τη βαλανιδιά. Πλθ.=Βιλέντσι. "Μια απιτρουσίι του βιλέντσ'α" ="Πλακώθηκα" στη βελέντζα. Πλθ=Άτσι. "Αντσάπου κου άκλου". (Τσιμπάω με τη βελόνα). Αόρ.=Βιντούζι. "Αρίκου βιντούζι" = Ρίχνω βεντούζες. Πλθ=Τουέτζι. Και Βιάργκ'α. "Κα σι λιάου βιάργκ'α!" (Αν θα πάρω τη βέργα, θα σου πω). Πλθ=Τζιρντιάλι Γκούχτιτσι. "Άμου ουνου λούπου ντι γκούχτικου" = Έχω έναν παλιόβηχα (μεταφ.). Αόρ.=Γκουχτισίι. Παρατ. = Γκουχτισιάμου Πλθ.=Αγιουσίρι. Βιάζομαι=Μιαγιουσέσκου. Αόρ.=Μια γιουσίι. "Νου αγιουσάτι" = Μη βιάζεσαι. Πλθ.=Κ'αρτίτσι Καέρτσ'ι. (Θ). Αόρ.=Βιδουσίι. Παρατ.=Βιδουσιάμου. "Λ'φουτζί βίδα" (Τούστριψε). Πλθ=Μπλ'αστένι. "Αρίκου μπλ'αστένι" (βλαστημάω) "Στι βλ'αχέστι;" = Ξέρεις βλάχικα; Αόρ.=Βιτζούι. Παρατ.=Βιντιάμου. Μέλλ.=Βα βέντου. "Λβιτζούς Κόσλιου;" = Είδες τον Κώστα; Πλθ=Μπόι. "Ιάστι κα μπόου" =


Βοήθεια Βοηθώ

Ατζουτάρε Ατζούτου

Βοσκή

Π'ιστιάρε

Βοσκή, νομή Βοσκός

Π'ασούνε Πικουράρου

Βόσκω

Πάσκου

Βουβάλι Βουβός Βούλγαρος Βουλώνω

Μπούβαλου Μούτου Βούλγαρου Αστούπου

Βουνό

Τζιάν'α

Βούρδουλας

Σκόπου

Βουτσέλι

Βουτσέλ'α

Βούτυρο

Ούμ'πτου

Βραδιά

Σιάρ'α

Βράζω

Χέρμπου

Βράκα Βρακί

Σ'αλ'αβάρε Σμιάν'α

Βρακοζώνη

Προυκουζόμου

Βράση

Χιρμπιάρε

Είναι σαν βόδι. Πλθ=Ατζουταέρι Αόρ.=Ατζουτάι. Παρατ. Ατζουτάμου. "Ατζουτάι σιέου" = Βοήθησα και γω". (Το "σιέου" από το σ'ι και "ιέου"). Πλθ=Πιστέρι. "Πιστιάρια αλόρου όι" = Η βοσκή των προβάτων. Πλθ.=Π'ασούνι Πικουράρι. "Πικουράρου λα όι, π'ασκάρου λα μπόι". (Λαϊκό δίστιχο). Αόρ.=Π'ισκούι. Παρατ.=Π'ιστιάμου. "Πάσκου όιλι" (βοσκώ τα πρόβατα" Πλθ.=Μπούβαλι Μούτσ'ι. Θηλ.= -τ'α (-τι). Πλθ.=Βούλγαρι Αόρ=Αστουπάι. Παρατ.=Αστουπάμου. "Αστούπου γκούβα" (βουλώνω την τρύπα). Τζένι. (Θ). Η βλάχικη λέξη έχει και τη σημασία της βουνοκορφής. Πλθ=Σκόπουρι. "Βα λιάου σκόπλου" (θα πάρω το βούρδουλα). Πλθ.=Βουτσέλι. "Βουτσέλ'α ντι άπ'α" (βουτσέλι από νερό" Πλθ=Ούμ'πτουρι. "Ούμ'πτου ντι όι" = Βούτυρο από πρόβατα. Πλθ=Σιέρι. "Αιέστι σιέρι" = Αυτές τις βραδιές. Αόρ.=Χέρσου. Παρατ. = Χιρμπιάμου. 'Πατάτα βρασμένη" = Πατάτ'α χιάρτ'α. Πλθ.=Σ'αλ'αβαέρι Πλθ=Σμιάνι. "Σβιτζούι σμιάνα!" = Είδα το βρακί σου! Πλθ=Προυκουζουάμι. "Προυκουζόμου ασπάρτου" (Χαλασμένη βρακοζώνη. Πλθ=Χιρμπέρι.. "Βα νικα ούν'α


Βράχος

Μπιστιρέου

Βράχος (μικρός)

Τρόχαλου

Βρέξιμο Βρέφος

Πλουσκουτίρε Τσούπου

Βρέχει

Ντα πλουάε

Βρίζα

Σικάρ'α

Βρίζω

Αντζούρου

Βρίσιμο Βρίσκω

Αντζουιράρε Άφλου

Βρόμα

Ντ'ίχν'α

Βρομάω

Ντ'ιχνέσκου

Βρομερός

Ντ'ιχνίτου

Βρομιάρης

Αμπουτσ'ίτου

Βρομίζω

Αμπούτου

Βρομόνερο

Μπουρλόγκου

Βρύο

Μούσκλιου

Βρύση

Φ'ιντίν'α

χιρμπιάρε" =Χρειάζεται ένα ακόμη βράσιμο. Πλθ.=Μπιστιρέι. "Λα Μπιστιρέι" (τοποθεσία στο Λιβάδι). Πλθ=Τρουάχαλι. "Αρίτσι τρουάχαλι" = Πετάς πέτρες, λες βλακείες. Πλθ=Πλουσκουτίρι Πλθ=Τσούκι. Μ'ατριά τσούπλου. (Κοίταξε το μωρό). Δεν υπάρχει σχετικό ρήμα. "Νταέ νταέ πλουάε, νταε στου γίνια ανουάστ'α...". = Ρίξε, ρίξε βροχή, ρίξε και στ' αμπέλι μας. Πλθ=Σικαέρι. "Π'άνε ντι σικ'αρ'α" = Ψωμί από βρίζα. Αόρ.=Αντζουιράι. Παρατ.=Αντζουιράμου. "Κ'ιτσέ αντζούιρι;" = Γιατί φωνάζεις; Πλθ.=Αντζουιραέρι Αόρ.=Αφλάι. Παρατ.=Αφλάμου. "Βα να φλαέμου" = Θα βρεθούμε Πλθ=Ντ' ίχνουρι. "Ντ'ιχνόσου! = Βρωμιάρη! Αόρ.=Ντ'ιχνίι. Παρατ. Ντ'ιχνιάμου. "Ντ'ιχνίς λόκλου" = Βρώμισες τον τόπο. Πλθ=Ντ'χνίτσ'ι. Θ=(-τα, -τι). "Παλιοντ'ιχνίτου" = Παλιοβρωμιάρη. Πλθ.=Αμπουτσ'ίτσ'ι. Και "ντ'ιχνίτου Αόρ. = Αμπουτσ' ίι. "Αμπουτσ'ίτε" = Βρωμιάρη. Πλθ=Μπουρλότζι. Λερωμένος, άπλητος=Μπουρλουγκότζου Πλθ.=Μούσκλι. Λέγεται και "π'άνια αλι κ'ατούσ'α" (ψωμί της γάτας). Πλθ=Φ'ιντ'ίνι. "Μι ντούκου λα φ'ιντ'ίν'α" = Πάω στη βρύση. "Τρέιλι Φ'αντ'ίνι" = Οι Τρεις Βρύσες (περιοχή του


Βυζαρού Βυζί Γαβάθα

Τσ'ιτσουάσ'α Τσ'ίτσ'α Κουβάτ'α

Γαϊδουρινή Γουμ'αρλίκε συμπεριφορά Γάλα Λάπτε Γαλοπούλα

Κούρκου

Γάμος

Νούμπτ'α

Γαμώ

Αφούτου

Γάντι Γανώνω

Χιρότου Γ'ανουσέσκου

Γαργαλάω

γκ'αντ'αλίκου

Γάστρα

Γάστρ'α

Γάτα

Κ'ατούσ'α

Γατάκι

Κ'ατουσίκου

Γάτος

Μαρόιου

Γδαρμένος Γδέρνω

Μπιλίτου Μπιλέσκου

Γείτονας

Διτσίνου

Γελαδάρης Γελαστός Γέλιο

Β'ακάρου Αρ'ιντόσου Αρ'ιντιάρε

Λιβαδίου). Πλθ.=Τσ'ιτσουάσι Τσ'ίτσι Πλθ.=Κουβαέτσ'ι. "Νου στάλι κουβάτα" = Δε σου κόβει! (Μεταφορ.). Ουσιαστ. θηλ. Πλθ=Γουμ'αρλίκι Λαέπτουρι (Θ). "Λάπτε ντι πουάρκ'α" = Γάλα γουρούνας. Πλθ.=Κούρτσι. Και "γαλοπούλ'α". Πλθ=Νούμπτι. "Αβέμου νούμπτ'α" = Έχουμε γάμο. Αόρ.=Αφουτούι. Παρατ.=Αφουτιάμου. "Σι τσ'ι φούτου πουτάνα". Πλθ=Χιρότσ'ι Αόρ.=Γ'ανουσίι. Παρατ.=Γ'ανουσιάμου Αόρ.=Γκ'αντ'αλικάι. Παρατ.=Γκ'αντ'αλικάμου. "Μι γκ'αντ'αλίκου" = Γαργαλιέμαι. Πλθ.=Γαέστρι "Πίτ'α του γάστρ'α" = Πίτα στη γάστρα. Κ'ατούσι. "Κ'ατούσα αβίν'ι σουάρισλι" = Η γάτα κυνηγάει τα ποντίκια. Πλθ.=Κ'ατουσίτσι, Θηλ.=Κ'ατουσίκ'α Μαρόι. Λέγεται και "Κ'ατούσου". "Κ'αλκάι μαρόιλιου" (πάτησα το γάτο, την πάτησα) Πλθ.=Μπιλίτσ'ι. Αόρ.=Μπιλίι. Παρατ. = Μπιλιάμου. "Μου τα πήρε όλα" = Μι μπιλίρ'ι Διτσίνι. Θηλ.=Διτσίν'α (-νι). "Ουάμου διτσίν'α" = την έχω γειτόνισσα. Πλθ.=Β'ακάρι Αρ'ιντόσι. Θηλ. = -σ'α (-σι) Πλθ.=Αρ'ιντιέρι. "Ν' ντισκέμου του αρ'ιντιέρι" = Σκάσαμε από τα γιέλια!


Γελώ

Αρ'ίντου

Γεμάτος

Μ'πλίνου

Γεμίζω

Ούμπλου

Γέμιση Γεμιστός

Ουμ'πλιάρε Μ'πλίνου

Γενάρης

Γινάρου

Γέννα (άνθρωπος) Γέννηση (ζώου) Γεννώ (άνθρωπος)

Αμιντάρε

Γεννώ (για ζώα)

Αφέτου

Γεράκι Γεράματα

Γιράκε Γιράματι

Γέροντας

Πάπου

Γέρος

Πάπου

Γέφυρα

πούμχιε

Για να

τα σι

Γιαγιά

Μάε

Γιαούρτι Γιατί;

Μ'αρκάτου Κ'ατσέ

Γιατρεύω

Βίντικου

Αφιτάρε Αμίντου

Αόρ.=Αρ'ίσου. Παρατ.=Αρ'ιντιάμου. "Σι νου σαρίντ'ι μπούτζα" = Να μη γελάσει ποτέ το χείλι σου. Πλθ.=Μ'πλίνι. Θηλ.=Μ'πλίν'α.(-νι) Αόρ.=Ουμπλούι. Παρατ.=Ουμπλιάμου "Ουμπλούι βάσιλι" = Γέμισα τις στάμνες κλπ με νερό. Γεμίζω=Ούμ'πλου Πλθ.=Μ'πλίνι. Πιπεργιές γεμιστές=Πιπέργι μ'πλίνι "Βα τι π'ιλτέσκου τ'ι Γινάρου" = Θα σε πληρώσω το Γενάρη". Αμιταέρι. Αμινταέ φιτσούρου" = Γέννησε αγόρι Πλθ.=Αφιταέρι. Αόρ.=Αμιντάι. Παρατ.=Αμιντάμου. Γεννημένος=Αμιντάτου Αόρ.=Αφιτάι. Παρατ.=Αφιτάμου. "Αφιταέ κάπρα" = Γέννησε η γίδα. Πλθ=Γιραέκι. (Θ). Μι λουάρ'ι γιράματλι=Με πήραν τα γεράματα. Πάπιανι. "Ιαντραέ πάπου" = Γέρασε. Πλθ.=Πάπιανι. Το "πάπου" σημαίνει και "καρναβάλι". Ντύθηκε καρναβάλι = Ιαντραέ πάπου. Πλθ=Πούμχι. Λέγεται "γιουφίρε" (-ρι). 'Τα σι ουμουάλι γκ'αργκ'αλάνλου" = Να μαλακώσει ο λαιμός. Πλθ.=Μαέι. "Μάιε γκάιε" (γιαγια καλιακούδα). Πλθ.=Μ'αρκάτσ'ι Κ'ατσέ χι αχτάρε; = Γιατί είσαι τέτοιος; Αόρ.=Βιμτικάι. Παρατ.=Βιντικάμου


Γιατρός

Γιάτρου

Γίδα

Κάπρ'α

Γιδάρης Γιδόμαλλο

Κ'απράρου Κ'απρίν'α

Γίνομαι

Μιαντάρου

Γιορτάζω Γιος Γκαστρώνω Γκέμι Γκιούμι

Γιουρτισέσκου Χίλιου Αγκισέσκου γκριάου'α Γκέμε Γκιούμε

Γκλίτσα

Κ'ιρλίγκου

Γκρεμίζω

Σούρπου

Γκρέμισμα Γκρεμός

Σουρπάρε Γκρέμου

Γκρεμός

Όχτου

Γκρινιάρης Γλείφω

Γκρινιάρκου Αλίγκου

Γλεντώ Γλίστρημα Γλιστρώ

Γλιντισέσκου Αρουντικάρε Αρούντικου

Γλύκα Γλυκαίνω

Ντουλτσιάμε Αντουλτσέσκου

Πλθ.=Γιάτσρ'ι. "Βίνι γιάτρουλου (ήρθε ο γιατρός). Πλθ.=Καέπρι. "Πάσκου καέπρι" = Βοσκάω γίδια. Πλθ.=Κ'απράρι Πλθ.=Κ'απρίνι. "Τ'αμπάρε ντι κ'απρίν'α" = Γάπα από γιδόμαλλο. Αόρ.=Μιαντράι. Παρατ.Μιαντράμου. Μέλλ.=Βα μια ντάρου. "Μιαντράι κ'α ταλιούρια" = Έγινα χάλια (μεταφ.). Αόρ.=Γιουρτισίι Πλθ.=Χίλι Αόρ.=Αγκισίι γκριάου'α. Πλθ.=Γκένι Πλθ=Γκιούνι. (Θ). "Σι ούμ'πλου γκιούνλι" = Να γεμίσω τα γκιούμια. "Γκιούμι" μικρό = "Γκιουμίκ'α". Πλθ=Κ'ιρλίτζι. "Κα σι λιάου κ'ιρλίγκλου" = Αν θα πάρω την γκλίτσα... Αόρ.=Σουρπάι. Παρατ. = Σουρπάμου. "Σούρπ'ατι"! = Χάσου, σπάσε! Πλθ.=Σουρπαέρι Πλθ=Γκρέμουρι. Και "μιλούρ'α" (μιλούρι). Πλθ=Όχτουρι. "Κ'ατζού γουμάρλου ντι πρ'ι όχτου" = Έπεσε το γαϊδούρι από τον γκρεμό. Γκρινιέρτσι Αόρ.=Αλιγκάι. Παρατ.=Αλιγκάμου. "Αλίγκου τζιάντιτλι" = Γλείφω τα δάχτυλα. Αόρ.=Γλιντισίι Πλθ=Αρουντικαέρι Αόρ=Αρουντικάι. Παρατ. = Αρουντικάμου. Πλθ=Ντουλτσίμι Αόρ.=Αντουλτσίι. Παρατ. =


Γλυκός

Ντούλτσιου

Γλυκόχορτο

Φούσλου αλι μάιε

Γλώσσα

Λίμπ'α

Γλωσσού

Λιμπούτ'α

Γνώμη Γνωρίζω

Γνόμε Κουνόσκου

Γόνατο Τζινούκλιου Γουργουρίζω Γκουργκουρέτζου Γούρνα

Γκρουάπ'α

Γουρνίτσα

Γουρνίτσ'α

Γουρούνα

Πουάρκ'α

Γουρούνι

Πόρκου

Γράμμα

Κάρτε

Γραπτός Γρεντιά Γρήγορα Γριά

Γριψίτου Γκρέντ'α Κουγίια Μάε

Γρίππη Γροθιά

Τούσε Μπούσου

Γυαλί Τζιάμι Γυαλί ματιών Ντουλμπίε Γυμνός Γκουλισάνου Γυμνώνω

Γκουλισ'ανέτζου

Αντουλτσιάμου. Πλθ.=Ντούλτσι. Θηλ.=Ντούλτσε Πλθ.=Φούσουρλι αλι μάιε". Χόρτο που τρώνε τα πρόβατα. Γίνεται και πίτα! Πλθ=Λίμπι. "Άρι ούν'α λίμπ'α..." = Έχει μια γλώσσα... Πλθ.=Λιμπούτι. Αρσεν. = Λιμπούτου (-τσ'ι). Πλθ=Γνόμουρι Αόρ.=Κουνουσκούι. Παρατ. = Κουνουστιάμου. "Τι κουνουσκούι τουάρ'α" = Σε γνώρισα αμέσως. Πλθ.=Τζινούκλι Αόρ.=Γκουργκουράι. Παρατ. =Γκουργκουράμου Πλθ=Γκρόκι. "Λια ντράρ'ι γκρουάπ'α" = Του έκαναν τη γούρνα. Όνομα βρύσης στο Λιβάδι. Σημαίνει και τρύπα. Πουάρτσι. "Ιάστι ούν'α παλιουπουάρκ'α..." = Είναι μια παλιογρούνα... Πλθ=Πόρτσι. "Νου φιτσέτς κα πόρτσι" = Μην κάνετε σαν γρουνια... Πλθ=Καέρτσ'ι. "Λουάι κάρτε" = Πήρα γράμμα. Πλθ=Γριψίτσ'ι. Θ.=Γρ'ιψίτ'α Πλθ=Γκρέντζ'ι Πιο γρήγορα=Μα κουγίια Πλθ=Μαέι. "Μιαντράι μάε" = Έγινα γιαγιά. Πλθ.=Τούσι (και τούσουρι) Πλθ.= Μπούσ'ι. (Και μπούσουρι). Πλθ=Τζένι Πλθ.=Ντουλμπίι. Πλθ=Γκουλισάνι. Θηλ. = -ν'α (-νι). "Ιάστι ντιπ γκουλισάν'α" = Είναι ολόγυμνη. Αόρ.=Γκουλισ'ανάι. Παρατ. = Γκουλισ'ανάμου.


Γυναίκα

Νγκι΄άρε

Γύρανση

Αουσάμε

Γυρεύω

Αλάγκου

Γυρισμός Γυρνώ

Τουρνάρε Τόρνου

Γύρω

Ντιβ'ιρλίγκα

Γύφτος Γωνία

Κουρμπέτου Γουνίε

Δάγκωμα

Μ'ασκάρε

Δαγκωμένος

Μ'ασκάτου

Δαγκώνω

Μ'άσκου

Δαδί

Τζάντ'α

Δάκρυ

Λαέκριμου

Δακρύζω

Λ'ακριμέτζου

Δάκτυλος

Τζιάντιτου

Δαμάσκηνο

Προύν'α πιρλουγκάτ'α

Δανείζω

Ντινσέσκου

Πλθ=Νγκέρι. "Βίνιρ'ι νγκέρλι" = Ήρθαν οι γυναίκες. Πλθ.=Αουσαέμι (και αουσαέρι). Αόρ.=Αλ'αγκάι. Παρατ. = Αλ'αγκάμου. "Αλ'αγκάμου σι τιάφλου" = Έψαχνα να σε βρω". Πλθ=Τουρναέρι Αόρ.=Τουρνάι. Παρατ. = Τουρνάμου. "Μι τουρνάι ντι νκάλι" = Γύρισα από το δρόμο. Χρησιμοποιείται και το "γύρω". "Μανσούσου, μανγκιόσου, ντιβ'ιρλίγκα ντι μπουρίκου" = Λίγο πάνω, λίγο κάτω, γύρω από τον ομφαλό. (Λαϊκό δίστιχο). Πλθ=Κουρμπέτσ'ι Πλθ=Γουνίι. Και "ανγκουνάρε". Πλθ=Μ'ασκαέρι. "Μι μ'ασκαέ κίνλι" = Με δάγκωσε ο σκύλος. Πλθ.=Μ'ασκάτσ'ι. Θ. = -ατ'α (-τι). "Τσι νι στάι μ'ασκάτ'α;" = Πώς μου φαίνεται πως είσαι δαγκωμένη; Αόρ.=Μ'ασκάι. Παρατ.=Μ'ασκάμου Πλθ.=Τζαέτζ'ι. "Μπάγκ'ιλι τζάντα" = Βάλτα φωτιά όλα! Πλθ=Λαέκριμι. "Βίνι κου λαέκριμι λα όκλι" = Ήρθε με δάκρυα στα μάτια. Αόρ.=Λ'ακριμάι. Παρατ. Λ'ακριμάμου Πλθ=Τζιάντιτσι. " Μι ντουάρι τζιάντιτλου" = Με πονάει το δάκτυλο. Πλθ=Προύνι Πιρλουγκάτι. "Αφουραέμου προύνι πιρλουγκάτι = Κλέψαμε δαμάσκηνα. Αόρ.=Ντινσίι. Παρατ. Ντινσιάμου.


Δάνειο

μ/προυμούτου

Δάσκαλος Δάσος

Δάσκαλου Μούντε

Δάσος (πυκνό) Δάσος μικρό

Ουρμάνε

Δαχτυλίδι

Νέλου

Δειλινό

Ντικουσιάρ'α

Δειλός

Φρικόσου

Δείχνω

Ασπούνου

Δείψα

Σιάτε

Δέκα

Τζάτζι

Δεκαεννιά Δεκαέξι Δέκαεφτά Δεκαοχτώ Δεκαπέντε Δεκάρικο Δεκατέσσερα Δεκατρία Δεκέμβρης Δέντρο Δένω

Νουάσπρ'ιτζ'ι Σάσπρ'ι Σάπτεσπρετζαέτσι Όπτουσπρετζέτζι Τσίσπρ'ι Δικάρκου Πάσπρ'α Τρέσπρ'ι Δεκέμβρου Δέντρου Λέγκου

Δεξιός

Αντρέπτου

Δεξιότητα, τέχνη Δέρμα

Μαραφέτε

Πλθ.=Κουρίι. Σε τέτοιες περιοχές κούρευαν συνήθως τα γιδοπρόβατα. Πλθ.=Νέλι. Η ίδια λέξη σημαίνει και αρνί. Λέγεται και "ντιπουπρ'ίντζου". Χρησιμοποιείται και το απρόσωπο ρήμα "αντουνικαέ". Πλθ.=Φρικόσ'ι. Θηλ = -σ'α (σι). "Ιάστι μούλτου φρικόσου" = Είναι πολύ φοβιτσιάρης. Αόρ.=Ασπούσου. Παρατ.=Ασπουνιάμου. "Ασπούσιμου μβιάστα" = Φανερώσαμε τη νύφη. Χωρίς πληθυντικό. "Μι λο σιάτια" = Δίψασα "Τζάτσι άνι κου τίνι" = Δέκα χρόνια μαζί σου. Και "νουάουσπρετζαέτσι" Και "σάσεσπρετζαέτσι". Και "σ'άπτισπρ'ι Και "όπτισπρ'ι" Και "τσίντσισπρετζαέτσι" Πλθ.=Δικαέρτσι Και "πάτρουσπρετζαέτσι" Και "τρέισπρετζαέτσι" (Βλέπε και λεξικό Νικολαϊδη). Πλθ=Δέντρουρι Αόρ.=Λιγκάι, Παρατ.=Λιγκάμου. "Είναι για δέσιμο=Ιάστι τ'ι λιγκάρε". Πλθ.=Αντραέπσ'ι. Θ.= -πτ'α (πτι) Πλθ.=Μαραφέτσ'ι

Κιάλε

Πλθ=Κέλι. Με άρθρο=Κέιλι.

Κουρίε

Πλθ.=Μ'προυμούτσ'ι. "Νταένι νθιάμ'α φ'αρίν'α μπρουμούτου" = Δάνεισέ μου λίγο αλεύρι. Πλθ.=Δάσκαλι (Θ). Πλθ=Μούντι. Του μούντε=Στο δάσος. Πλθ.=Ουρμαένι


Δέρνω

Αγκουντέσκου

Δέσιμο

Λιγκάρε

Δεσπότης Δευτέρα

Δισπότου Λούνε

Δεύτερος

Δέφτιρου

Δέχομαι

Διξέσκου

Δηλητήριο

Φ'αρμάκου

Δημητριακό (σιτάρι) Δημοκράτης Διάβασμα Διάβολος

Γίπτου

Διακόσια Διαλέγω

Ντουάου σούτε Αλιέγκου

Διαλύω, αραιώνω Διαμένω

Ντισγκλίνου

Διαπερνώ

Πιτρούνγκου

Διάρροια

Κουφουάρε

Διασώζω

Ασκάπου

Διμουκράτου Δγιβ'ασίρε Νταράκου

Αρμ'ίνου

(Θ). Αόρ.=Αγκουντίι. Λέγεται και "αρίκου φούστι" = ρίχνω ξύλο. "Έφαγα ξύλο"=Μκάι φούστι Πλθ.=Λιγκαέρι. Είναι για δέσιμο=Ιάστι τ'ι λιγκάρε. Πλθ.=Δισπότσ'ι. Πλθ=Λούνι. "Ντι Λούνε"=Από Δευτέρα Πλθ.=Δέφτιρι. Θηλ.= -ρ'α (ρι) Αόρ.=Διξίι. Παρατ. Διξιάμου. "Άστ'ατζ'α βα διξ'ίμου κούσκουρλου" = Σήμερα θα δεχτούμε το συμπέθερο. Πλθ=Φ'αρμάτσι. "Νκ'ατζού φ'αρμάκου" = Στεναχωρέθηκα πολύ Πλθ.=Γίπτουρι Πλθ.=Διμουκράτσ'ι Πλθ.=Δγιβ'ασίρι Πλθ.=Νταράτσι. "Νια φλάι νταράκλου"= Βρήκα το μπελά μου! 201=Ντουάου σούτε ούν'α Αόρ.=Αλιέπσου. Παρατ.=Αλ'ιγκάμου. "Αλ'ιγκάνου τζούα τούτ'α" = Έψαχνα όλη μέρα Αόρ.=Ντισγκλινάι. Παρατ. = Ντισγκλινάμου Αόρ.=Αρμάσου. Παρατ. Αρμ'ανιάμου. "Αρμ'ίνου Λιβάδι" = Μένω στο Λιβάδι. "Αρμάσου νκάλε" = 'Εμεινα στο δρόμο. Αόρ.=Πιτρούμσου. Παρατ. = Πιτρουντζιάμου Πλθ.=Κουφόρι. Κουφουρίτου=Φοβιτσιάρης. Αόρ.=Ασκ'απάι. Παρατ. = Ασκ'απάμου. Το "ασκάπου" σημαίνει και τελειώνω."Ασκ'απάι κου τίνι" = Τέλειωσα μαζί σου.


Διατρυπώ

Πιτρούντου

Διαφορά Διαφορετικά

Διαφουράου'α Αλιούμπτρια

Διαχωρίζω

Κούρμου

Δίδυμος

Διμάρκου

Δίκαιο, εκδίκηση Δικαιολογώ

Χάκε

Δίκαιος Δικέλλι

Δίκιου Δικέλε

Δικηγόρος Δικός μου

Δικιγόρου Αμέου

Δικιουλουγισέσκου

Δίνη ποταμού Βιρό Δίνω

Ντάου

Διορθώνω

Αντρέγκου

Δίπλα

Δίπλα

Δίπλα μου

Ντιγκ'α μίνι

Διπλώνω

Διπλουσέσκου

Διπλώνω

Αντούπλικου

Δίχτυ

Βρουζόμου

Δίχως

Κου βαέρ'ι

Αόρ.=Πιτρούμσου. Παρατ.=Πιτρουντιάμου Πλθ=Διαφουρέι "Φαέ σαλιούμ'πρια" = Κάνε και διαφορετικά... Αόρ.=Κουρμάι. Παρατ.=Κουρμάμου. "Κουρμάι όιλι" = Χώρισα τα πρόβατα. Πλθ.=Διμάρτσι. Θηλ. = άρκ'α (-τσι). Πλθ.=Χαέκι. "Βα σλιάου χάκια" = Θα πάρω εκδίκηση. Αόρ.=Δικιουλουγισίι. Παρατ. = Δικιουλουγισιάμου. Πλθ.=Δίκιι. Θηλ. = Δίκιε (δίκιι) Πλθ.=Δικέλι. (Θ). Με άρθρο=Δικέλια Πλθ=Δικιγόρι Δικός σου=Αταέλου. Δικά μας = Ανουάστρι. Δικά σας = Αβουάστρι. Δικό του =Αλούι. Δικό τους = Αλόρου Πλθ.=Βιράτζ'ι. "Κ'ατζού του βιρό" = Έπεσε στο νερόλακκο. Αόρ.=Ντέντου. Παρατ. Ντιντιάμου. "Βα λντά νγκιάρε;" =Θα του δώσουν γυναίκα; Αόρ.=Αντρέψου. Παρατ.=Αντρ'ετζιάμου. "Μιαντρέγκου" = Ντύνομαι. Σπάνια χρησιμοποιείται και το "ντινγκ'α μίνι" ή "ντιγκ'α τίνι" κλπ. Δίπλα σου = Ντιγκ'α τίνι. Δίπλα του = Ντιγκ'α έλου Αόρ.=Διπλουσίι. Παρατ.=Διπλουσιάμου Αόρ.=Αντουμπλικάι. Παρατ.=Αντουμπλικάμου και διπλουσέσκου (διπλουσίι, διπλουσιάμου). Πλθ.=Βρουζουάμι. "Βρουζουάμι ντι πάλι" = Δίχτυα για άχυρο Κου βαέρ'ι ντι τίνι=Χωρίς εσένα.


δίψα Διώχνω

Σιάτε Αούρλου

Δοκιμάζω

Δουκιμισέσκου

Δοκιμή Δοκός ξύλινος

Δουκιμίε Γκρέντ'α

Δολίχη

Ν'τούστε

Δόντι

Ντίντε

Δουλειά

Λούκρου

Δουλευτάρης Λουκρουτόρου Δουλεύω

Λουκρέτζου

Δούλος Δράκος, λάμια Δραχμή Δρεπάνι

Δούλου Λάμνιε

Δρόμος

Κάλε

Δύναμη

Δίναμε

Δυναμικός

Τουρμπάτου

Δυνατός

Σ'ιν'ατόσου

Δύο Δύση ηλίου Δυσκολεύω

Ντόι Κιάρε Δισκουλιψέσκου

Δυστυχία

Γκιντέρε

Δραχμίου'α Λιλέκου

Πλθ.=Σιέτι (σπάνιο). Αόρ.=Αουρλάι, Παρατ. = Αουρλάμου. "Μιαουρλάρ'ι" = Με έδιωξαν. "Αούρλου" σημαίνει και "βγάζω κραυγές" Αόρ.=Δουκιμισίι. Παρατ.=Δουκιμισιάμου Πλθ.=Δουκιμίι Πλθ.=Γκραέντζ'ι. "Ασπίντζουρου αούουα πρι γκρέντζ'ι" = Κρεμάω το σταφύλι στη γκρεντιά. Θηλ. Όνομα χωριού του Δήμου Λιβαδίου. Πλθ.=Ντίντσ'ι. "Σκόσου ούνου ντίντε" = Έβγαλα ένα δόντι. Πλθ.=Λούκρι. "Αμου λούκρου" = Έχω δουλειά Πλθ=Λουκρουτόρι. Θηλ. = ρα (-άρι) Αόρ.=Λουκράι. Παρατ.=Λουκράμου. Πλθ.=Δούλι Πλθ.=Λαέμνι Πλθ.=Δραχμίι Πλθ.=Λιλέτσι. "Κου λιλέκλου του μ'άν'ε" = Με το δρεπάνι στο χέρι Πλθ=Καέλιουρι. "Λουάι κάλια κα ζούρλου" = Περπατούσα σαν τρελός. Πλθ.=Δίναμι. Με άρθρο=Δίναμλι. "Δίναμλι τούτι"= Όλες οι δυνάμεις Πλθ=Τουρμπάτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι) Πλθ=Σ'ιν'ατόσ'ι. Θηλ.=Σ'ιν'ατουάσ'α (-σι) Θηλ.=Ντουάου Σημαίνει και "ανήλιο' μέρος. Αόρ.=Δισκουλιψίι. Παρατ. = Δισκουλιψιάμου Πλθ.=Γκιντέρι (Θ). Λέγεται και "διστιχίε". "Ιάστι μ'πλίνου ντι γκιντέρι" = Είναι γεμάτος


Δύω

Ασκάπιτου

Δώδεκα

Ντόσπρ'ι

Δωμάτιο Δώρο

Ουνταέ Πισκέσε

Εβδομήντα Εβραίος Εγγόνι

Σαπτιτζαέτσι Ιβρέου Νιπότου

Εγώ Εγωιστής Εδώ Ειδεμή

Ιέου Ιγουιστί Αουά Αλιούμ'πρια

είδηση Είδος Εικόνα

Νουάου'α Λουγουρίε Ικουάν'α

Είκοσι Είμαι

Γίνγκιτσ'ι Χίου

Εις (στο, στην Λα κλπ) Είσοδος Εκατό

Ιν'τράρε Ούν'α σούτ'α

Εκατομμύριο Κατουμίριου Εκεί Ακλό Έκκληση Εκκλησία

Ανκλινάρε Μπισιάρικ'α

Εκλέγω

Αλέγκου

δυστυχία. Αόρ.=Ασκ'απιτάι. Παρατ.=Ασκ'απιτάμου. "Ασκ'απιταέ σουάρλι' = Έδυσε ο ήλιος. "Ντι ντόσπρ'ι άνι" = Από δώδεκα χρονών Πλθ.=Ουντάτζ'ι Πλθ.=Πισκέσι. (Θ). Πλθ.=Ιβρέι Πλθ=Νιπότσ'ι. Θηλ=Νιπουάτ'α (νιπουάτι). Έχω τρία εγγόνια=Άμου τρέι νιπότσ'ι Εμένα=Μίνι. Εμείς=Νόι Πλθ.=Ιγουιστάτζ'ι Και αουάτσι. 'Έλα κ'α αλιούμ'πτρια βα γίνου έου". = Έλα, ειδεμή θα έρθω εγώ". Πλθ.=Νουάου Πλθ.=Λουγουρίι Πλθ.=Ικόνι. "Ικουάνα αλί Στ'αμ'αρίε" = Η εικόνα της Παναγίας. 28 = Γίνγκιτσ'ι όπτου Αόρ., Παρατ. = Ιαράμου. "Χίου ούνου παλιουχαλέ..." = Είμαι ένας παλιοκερατάς... Μι ντούκου λα έλου=Πάω σε κείνον. Φουτζί λα πατάτ'α=Έφυγε στην πατάτα Πλθ.=Ιντραέρι Ούν'α σούτ'α ντι γκιντέρι = Εκατό δυστυχίες. Πλθ.=Κατουμίριι Εδώ=Αουά. "Μι ντούκου κ'ατ'α ακλό" = Πάω προς τα κεί. Πλθ.=Ανκλιναέρι Πλθ.=Μπισέριτσι. "Μι ντούκου λα μπισιάρικ'α" =Πηγαίνω στην εκκλησία. Αόρ.=Αλέπσου. Παρατ. = Αλιτζιάμου. "Αλέγκου μβιάστ'α" = Διαλέγω νύφη.


Εκλεκτός

Αλέπτου

Εκλογές

Ικλουγιέι

Έκσταση, γλύκα Έκτοτε

Λ'ιγούδ'α

Ελασσόνα

Λ'ασ' ίνου

Έλατο

Κίνου

Ελάφι Ελεεινός

Τσέρμπου Κόρμπου

Ελεημοσύνη Ελιά

Ιλιμουσίνε Ιλιάσ'α

Έλληνας

Έλινου

Ελληνικά Έλος Έλος, λασπόνερο

Γκριτσαέστι Βαρκό Ζουρβάλ'α

Ελπίδα Εμετός Εμπιστοσύνη Εμποδίζω

Ιλπίδ'α Αβουμιάρε Ιμπιστουσίνε Ανκιάδικου

Εμπόδιο Έναρξη Ένας

Αμπόδγιου Αρχιουσίρε Ούνου

Ντια τούμσια

Ενδιαφέρομαι Μινδιαφιρσέσκου Ενενήντα Εννιά Εννιακόσια Ενοχλώ

Νουαουτζαέτσι Νουάου Νουάου σούτι Ανγκρέκου

Πλθ.=Αλαέπσι. Θηλ.=Αλιάπτ'α (πλθ=αλιάπτι) 'Κούντου αβέμου ικλουγιέι;" = Πότε έχουμε εκλογές Κυρίως ερωτική λέξη. 'Ντια τούμσια νου μι ξαναντούσου" = Από τότε δεν ξαναπήγα. Αρσεν. "Μι ντούκου Λ'ασ'ινου"=Πάω στην Ελασσόνα Πλθ.=Κίνι. Παλιότερα λέγονταν και "μπράντου". Πλθ.=Τσέρκι Πλθ.=Κόργκι. "Λάιλιου κόρμπου" = Ο καημένος. Πλθ.=Ιλιμουσίνι Πλθ.=Ιλιέσ'ι. "Π'άνε κου ιλιέσι" = Ψωμί με ελιές. Πλθ.=Έλινι. Και "γκρέκου" (γκρέτσι). Και "ελινικέστι" Πλθ.=Βαρκάτζ'ι Πλθ.= Ζουρβαέλι. "Νου αρίκ'α τρουάχαλι του ζουρβάλ'α" = Μεταφ. Μη λες ανοησίες. Πλθ.=Ιλπίτζ'ι Πλθ.=Αβουμέρι Πλθ.=Ιμπιστουσίνι (σπάνιο). Αόρ.=Ανκιδικάι. Παρατ. = Ανκιδικάμου. Εμποδίζομαι = Μιανκιάδικου. Και Μιαμ'πουτσέσκου. Πλθ.=Αμπόδγιι Πλθ.=Αρχιουσίρι Μία=Ούν'α. "Βα σα ρίκου ούν'α' = Θα σου ρίξω μία! Ένα και ένας = Ούνου Αόρ.=Μινδιαφιρσίι. Παρατ. = Μινδιαφιρσιάμου 91=Νουαουτζαέτσι ούν'α. 907=Νουάου σούτι σάπτε. Αόρ.=Ανγκρικάι. Παρατ. Ανγκρικάμου. Σημαίνει και


Έντεκα Έντερο

Τσίσπρ'ι Μάτσου

Εντριβή

Φρικάρε

Εξακόσια Εξετάζω

Σάσι σούτι Ιξιτ'αξέσκου

Εξήντα Έξι Έξοδος Έξυπνος

Σαϊτζαέτσι Σάσι Ισάρε Έξιπνου

Επειδή

Κ'ιτσέ

Έπειτα

Νταπόια

Επίθεση

Σ'αλ'ιγκίρε

Επιλογή

Αλιτζιάρε

Επιπλήττω

Β'αργέσκου

Επισκέπτης

Ουάσπε

Επίτηδες

Μάξους

Επιτροπή Επίτροπος Επιτυγχάνω, προκόβω Επιτυχία Επτά Επτακόσια Εραστής

Ιπιτρουπίου'α Ιπίτρουπου Απούκου

Εργάζομαι

Λουκρέτζου

Εργασία Έργο Εργοστάσιο Έρχομαι

Λούκρου Έργου Ιργουστάσιου Γίνου

Ιπιτιχίε Σάπτι Σάπτι σούτι Αγαπιτικό (ου)

επιβαρύνω, βαρύνω.Χρησιμοποιείται και το ρήμα "ινουχλισέσκου". Πλθ.=Μάτσ'ι. "Ι τουρνάρ'ι μάτσ'ιλι" = Σιχάθηκα. (Μετφ.). Θ. Πλθ=Φρικαέρι. "Λ' φρικάι=Του έκανα εντριβή. 603=Σάσι σούτι τρέι Αόρ.=Ιξιτ'αξίι. Παρατ.=Ιξιτ'αξιάμου Πλθ.=Ισαέρι Πλθ.=Έξιπνι. Θηλ.= -πν'α (πνι). Έφυγα επειδή ήθελα=Φουτζίι κ'ιτσέ βριάμου. Βα γίνου καμα νταπόια=Θα έρθω λίγο αργότερα Πλθ.=Σάλ'ιγκίρι. Επιτίθεμαι = Μι σ'αλ'ιγκέσκου Πλθ.=Αλιτζιέρι. Επιλέγω = Αλέγκου (αλέψου, αλιτζιάμου). Αόρ.=Β'αργίι. Παρατ.=Β'αργιάμου. Σημαίνει και μαλώνω κάποιον. Πλθ=Ουάσπ'ιτζ'ι. Και "μουσαφίρου". "Μάξους νου βίνις" = Επίτηδες δεν ήρθες. Πλθ.=Ιπιτρουπίι Πλθ.=Ιπίτρουπι. Αόρ. = Απουκάι. Παρατ. = Απουκάμου Πλθ.=Ιπιτιχίι Πλθ.=Αγαπιτικάτζ'ι. Ερωμένη = Αγαπιτικιάου'α Αόρ.=Λουκράι. Παρατ.=Λουκράμου Πλθ=Λούκρι Πλθ.=Έργουρι Πλθ.=Ιργουστάσιι Αόρ.=Βίνου.


Ερωμένη Αγαπιτικιάου'α Έρωτας Έρουτου Ερωτευμένος Ιρουτιψίτου Ερωτοτροπώ (για πρόβατα) Εσύ

Μ'αρλέσκου

Ετοιμάζω

Αντρέγκου

Έτοιμος Έτσι Ευαγγέλιο Ευγένεια Ευνουχισμέν ος (με λεπίδα) Ευνουχισμέν ος (με χτύπημα) Ευτυχώ

Έτιμου Ακσ'ί Εβαγγέλιου Ιβγένιε Κουρίτου

Ευτυχώς Ευχαριστώ

Εφτιχός Ιφχ'αρ'ιστισέσκου

Εφημερίδα Εφιάλτης

Ιφιμιρίδ'α Παλιουγίσου

Έφορος

Έφουρου

Εφτά Εχθρός Έχω

Σάπτε Ιχθρό Άμου

Τίνι

Τσ'ικ'ιτίτου Ιφτιχισέσκου

Παρατ.=Βινιάμου. "Γίνου ντι λα γίνε" = Έρχομαι από το αμπέλι. Πλθ.=Αγαπιτικιέι Λέγεται και "βριάρε" (σπάνια). Πλθ=Ιρουτιψίτσ'ι. Θηλ.= -τ'α (-τι). Αόρ.=Μ'αρλίι. Παρατ. = Μ'αρλιάμου. Εσένα=Τίνι. Εσείς=Βόι. "Εσένα θέλω" = Τίνι βόι Αόρ.=Αντρέψου. Παρατ.=Αντριτζιάμου. "Αντρέγκου λούκριλι" = Διορθώνω τα πράγματα, τις δουλειές. Πλθ.=Έτιμι. Θηλ.=Έτιμ'α Αλλιώς=Αλιούμπτρια. Εβαγγέλιι Πλθ.=Ιβγένιι Πλθ.=Κουράτσ'ι. "Πόρκου κουρίτου" (γουρούνι). Πλθ.=Τσ'ικ'ιτίτσ'ι. "Μπιρμπέκου τσ'ικ'ιτίτου" (κριάρι). Αόρ.=Ιφτιχισίι. Παρατ. Ιφτιχισιάμου Δυστυχώς=Διστιχός Αόρ.=Ιφχ'αρ'ιστισίι. Το "ευχαριστώ" αποδίδεται συνήθως με την έκφραση "σι μπ'ινέτζ" = να ζήσεις. Πλθ.=Ιφιμιρίτζ'ι Πλθ.=Παλιουγίσ'ι. "Βιτζούι ούνου παλιουγίσου" = Είδα ένα κακό όνειρο. Πλθ.=Έφουρι. Εφορία = Ιφουρίε Πλθ.=Ιχθράτζ'ι Αόρ. = Αβούι. Παρατ.=Αβιάμου. "Αβιάμου τρέι μούλι" = Είχα τρία μουλάρια.


Έως Ζαλάδα

π'ιν'α Αντράλ'α

Ζάλη Ζαλίζω

Αραέου Ζ'ιλσέσκου

Ζάχαρη Ζεματίζω

Ζάχαρε Ουπ'ιρέσκου

Ζέστα

Κ'αλντούρ'α

Ζευγάρι Ζηλεύω

Ζιβγάρε Ζιλιψέσκου

Ζήλια Ζημία

Ζίλιε Ζνίε

Ζήτημα Ζητιάνος

Ζίτιμ'α Κουρμπέτου

Ζητώ

Κάφτου

Ζόρι

Ζόρε

Ζορίζω

Ζουρσέσκου

Ζουμί

Τζάμ'α

Ζυγαριά Ζυγίζω Ζύγισμα

Π'αλάντζ'α Ζιξέσκου Αιάρε

Ζυμάρι

Αλουάτου

Ζυμώνω

Φρ'ιμίτου

Έως εκεί=Π'ίν'α ακλό. Πλθ.=Αντραέλι. Λέγεται και "ζαλάδ'α" Νγίνι αραέου=Ζαλίζομαι. Αόρ.=Ζ'ιλσίι. Παρατ. = Ζ'ιλσι'αμου. "Μι ζ'ιλσίς" = Με ζάλισες. Ζαλίζομαι = Μι ζ'ιλσέσκου. (Θ). Μόνο ενικό Αόρ.=Ουπ'ιρίι. Παρατ.=Ουπ'ιριάμου. " Μι ουπ'ιρίι" = Ζεματίστηκα. Πλθ.=Κ'αλντούρι. "Λιάρσι τούτι κ'αλντούρ'α" = Τα έκαψε όλα η ζέστη. Πλθ.=Ζιβγαέρι Αόρ.=Ζιλιψίι. Παρατ.=Ζιλιψιάμου Πλθ.=Ζίλιι. Πλθ.=Ζνίι. Έκανα ζημιά="Αντράι ζνίε". Πλθ.=Ζιτίματι Πλθ.=Κουρμπέτσ'ι. Λέγεται και "γίφτου" (γίφτσ'ι" Αόρ.=Κ'αφτάι. Παρατ. = Κ'αφτάμου. " Ν' κ'αφτάρ'ι φιάτα" = Μου ζήτησαν το κορίτσι (για αρραβώνα). Πλθ.=Ζόρι (Θ). " Ν' γίνι ζόρε" = Μούρχεται ζόρι. Αόρ.=Ζουρσίι. Παρατ. = Ζουρσιάμου Πλθ.=Τζαένι. "Ταχιάουα νκαέμου τζάμ'α" = Το πρωί τρώμε τριμμένο ψωμί σε ζουμί. Πλθ=Π'αλαέντζι Αόρ.=Ζιξίι. Παρατ.=Ζιξιάμου. Μεταφορ. το μέτρο, η λογική. "Κιρντούς αϊάρα =Έχασες το μέτρο, τη λογική. Πλθ=Αλουάτσ'ι. "Ι'αστι ντιπ αλουάτου" = Είναι εντελώς αναποφάσιστος, λαπάς! Αόρ.=Φρ'ιμτάι. Παρατ. Φρ'ιμτάμου


Ζω

Μπ'ανέτζου

Ζωή Ζωμός Ζώνη Ζωντανός Ζώο Ηλακάτη. ρόκα Ηλεκτρισμός Ηλεκτρολόγο ς Ήλιος Ημέρα Ημερολόγιο

Μπάν'α Τζάμ'α Ζόνε Γίου Πράβντ'α Φούρκ'α

Ημίγυμνος

Μισουγκουλισάνου

Ήρεμος Ήρωας Ησυχάζω

Ίριμου Ίρουου Ισιχ'ισέσκου

Ησυχία Ήσυχος Ηχώ

Ισιχίε Ίσιχου Ασούνου

Θα Θάλασσα Θάμνος αγκαθωτός Θάνατος

Βα Θάλασ'α Π'αλιούρου

Θάρρος

Θάρους

Θαύμα Θέατρο Θεία Θείος Θέλω Θεμέλιο Θεός Θεότρελος

Θάβμ'α Θέατρου Τέτ'α Λάλ'α Βόι Θιμέλιου Ντουμνιτζέου Βούρλου

Ιλικτρισμό Ιλικτρουλόγου Σουάρι Τζούου'α Καλιντάρου

Μουάρτιρε

Αόρ.=Μπ'ανάι. Παρατ.=Μπ'ανάμου. "Μπ'αναέ μούλτου" = 'Εζησε πολύ. Πλθ.=Μπαένι Πλθ.=Τζαένι Και "κουράου"=Λουρί Πλθ.=Γίι Πλθ.=Πραέβτζ'ι Πλθ.=Φούρτσι Πλθ.=Ιλικτρισμάτζ'ι (σπάνιο). Πλθ.=Ιλικτρουλόγι και ιλικτρουλόγιανι. Βγήκε ο ήλιος=Ισ'ί σουάρλι. Πλθ.=Τζ' ίλι Πλθ.=Καελιντέρι. Και ιμιρουλόγιου. Πλθ.=Μισουγκουλισάνι. Θηλ. = -ν'α (-νι). Πλθ.=Ίριμι Πλθ.=Ίρουι Αόρ.=Ισιχ'ισίι. Παρατ. Ισιχ'ισιάμου Ησυχάζω=Ισιχ'ισέσκου. Πλθ=Ίσιχι Αόρ.=Ασουνάι. Παρατ.=Ασουνάμου. Σημαίνει και κουδουνίζω. Βα λιάου=Θα πάρω Χωρίς πληθυντικό. Πλθ.=Π'αλιούρι. (Πουρνάρι, κέδρο κλπ). Πλθ=Μουόρτιρι. "Σιάφλ'α σ'ι μουάρτιρε" = Υπάρχει και θάνατος. Θαρραλέος=Θαραλέου. "Θαραλέου μπ'αρμπάτου" = Θαρραλέος άντρας. Πλθ.=Θάβματι. Πλθ.=Θέατρι Πλθ.=Ταέτσ'ι Πλθ=Λαέλι Αόρ.=Βρούι. Παρατ.=Βριάμου Πλθ.=Θιμιάλι Πλθ.=Ντουμνιτζάτζ'ι Πλθ.=Βούρλι. Θηλ.=Βούρλ'α.


Θεοφάνεια

Φότι

Θεραπεία Θεραπεύω

Βιντικάρε Βίντικου

Θερίζω

Σιάτσιρου

Θερισμός Θεριστής Θερμαίνω

Σιτσιράρε Θιριστίου Αγκ'αλτζέσκου

Θερμοκρασία Θεσσαλονίκη Θεωρία Θηλειά Θηλυκό Θηρίο Θολός

Θερμοκρασ'ίε Νσ'αρούν'α Θιουρίε Λάτσου Θιάμινου Ζλάπε Μπουρλουγκόσου

Θρησκεία Θυμάμαι

Θρισκίε Θιμσέσκου

Θυμίαμα Θιμνιάμ'α Θυμιατισμένο Θιμνιτσίτου ς Θυμίζω Θιμσέσκου

Θυμός

Ινάτε

Θυμωμένος

Κουκισίτου

Θυμώνω

Θιμουσέσκου

Θυσία

Θισίε

Ιδέα

Ιδέε

Ιδιοκτησία Ίδιος

Κ'ατούν'α Ίδγιου

Με άρθρο=Φότιλι. Στο Λιβάδι λέγονται και "σίγνιλι". Πλθ=Βιντικαέρι Αόρ.=Βιντικάι. Θεραπέια=Βιντικάρε. Αόρ.=Σιτσιράι. Παρατ.=Σιτσιράμου Πλθ.=Σιτσιραέρι Με άρθρο=Θιριστίουλου Αόρ.=Αγκ'αλτζίι. Παρατ. = Αγκ'αλτζάμου. Πλθ.=Θερμοκρασίι Πλθ=Θιουρίι Πλθ.=Λάτσουρι Πλθ. = Θιάμινι. Θ.= -να (-νι). Πλθ.=Ζλαέκι Πλθ=Μπουρλουγκόσ'ι. Θηλ. = -σ'α (-σι). Πλθ=Θρισκίι Αόρ.=Θιμσίι. Παρατ. = Θιμσιάμου. Πλθ.=Θιμνιέμι. (Θ). Πλθ.=Θιμνιτσίτσι. Θηλ. = -τ'α (-τι). Αόρ.=Θιμσίι. Παρατ. = Θιμσιάμου. Συνοδεύεται πάντα με προσωπική αντωνυμία. "Λθιμσέσκου", "Τι θιμσέσκου", λου θιμσίι" Πλθ.=Ιναέτσ'ι. "Λουακ'ιτσαέ ινιάτια" = Θύμωσε. Πλθ.=Κουκισίτσι. Θηλ.=Κουκισίτ'α (-τι). "Λου αβέμου κουκισίτου" = Τον έχουμε θυμωμένο. Λέγεται και "μια κάτσ'α ινάτια". Αόρ.= Θυμουσίι. Παρατ. = Θιμουσιάμου Πλθ=Θισίι. (Θ). "Σιαντραέ θισίε τ'ι έλου" = Θυσιάστηκε για κείνον". Πλθ.=Ιδέι. (Θ). "Νου τσάι ιδέε"=Δεν έχεις ιδέα. Πλθ.=Κ'ατούνι Πλθ.=Ίδγι. Θηλ.=Ίδγια


Ιδρωμένος

Ασουντάτου

Ιδρώνω

Ασούντου

Ιδρώτας

Σουντόρου

Ιερέας Ιούλιος Ιούλιος Ίσκα Ιστορία Ιταλός

Παπάλου Αλουνάρου Ιούλιου Ιάσκ'α Ιστορίε Ιταλό (ου)

Καβαλάω άλογο κλπ Κάβουρας Κάδρο

Ανκάλικου

Καζάνι

Κ'αζάνε

Καημένος

Μαράτου

Καημένος, δυστυχής

Κόρμπου

Καθαρίζω

Κούρου

Καθαρίζω, σκουπίζω

Αστέργκου

Κ'αβούρου Κάδρου

Καθαριότητα Πάστρ'α Καθαρισμένο Κουράτου ς Καθαρός Καθαρό Καθένας

Κάθι ουν

Πλθ.=Ασουντάτσ'ι. Θ.= -τ'α (ντάτι) Αόρ.=Ασουντάι. Παρατ.=Ασουντάμου Πλθ.=Σουντόρι. "Ι ουμ'πλού ντι σουντόρι" = Καταϊδρωσε. Πλθ.=Παπάλι Πλθ.=Αλουνάρι. Λέγεται και "αλουμπτίου" Πλθ.=Ιαέσκουρι Πλθ=Ιστουρίι Πλθ=Ιταλιάνι. Με άρθρο = Ιταλόουλου Αόρ.=Ανκ'αλικάι. Παρατ. = Ανκ'αλικάμου Πλθ.=Κ'αβούρι Πλθ.=Κάδρουρι. Έχει και τη σημασία της "φωτογραφίας". "Σκουάτιμι του κάδρου" = Βγάλε με φωτογραφία. Πλθ.=Κ'αζαένι. "Αρκαέμου κ'αζαένι" = Βράζουμε τα τσίπουρα. (Μεταφ.) Πλθ=Μαράσλι. Θηλ=Μαράτ'α (-τι). "Τσι π'ατσ'ί μαράτλου" = Τί έπαθε ο καημένος Πλθ.=Κόργκι. "Λάιλιου κόρμπου" = Ο καημένος. "Λάιλι κόργκι" = Οι καημένοι. Αόρ.=Κουράι. Παρατ.=Κουράμου. "Κουράι πατάτα" = Καθάρισα την πατάτα. Αόρ.=Αστέρσου. Παρατ.=Αστιρτζιάμου. "Αστέρσου πιάτιλι" = Σκούπισα τα πιάτα. " Νιαστέρσου κούρλου" = Σκούπισα τον πισινό. Πλθ.=Παέστρι Πλθ.=Κουράτσ'ι. Νικουράτου = Ακαθάριστος. Πλθ.=Καθαρέι. Τό ίδιο και το θηλυκό. Και "γκιργκινάτου". Κάθι ουν λα λούκρου=Ο καθένας στη δουλειά.


Καθηγητής Καθήκον

Καθιγιτί Καθίκον

Καθόλου

Ντιπ

Κάθομαι

Σαέντου

Καθυστερώ

Αμ'άνου

Και Καινούργιος

σ'ι Νόου

Καιρός

Κιρό

Κακία

Σκλ'ιμπιάτσ'α

Κακομοίρης

Κακουμίρου

Κακομοιριά

Αρουτζίν'α

Καλάθι

Κ'αλάθ'α

Καλάμι Καλαμιά

Κ'αλάμε Καλαμιάου'α

Κάλαντα

Κόλιντι

Καλέ συ! Καλημέρα

Αμο τίνι! Καλιμέρα

Καληνύχτα

Καλινίχτα

Καλιγώνω

Ανκάλτσου

Καλλικάντζαρ Καρακάντζου ος

Πλθ=Καθιγιτάτζ'ι Πλθ=Καθίκουντι. "Πριλό καθήκουντι" = Ανέλαβε καθήκοντα. Και "τσιβά". "Νου βόι τσιβά" = Δεν θέλω τίποτα. Αόρ.=Σ'ατζούι. Παρατ.=Σ'αντιάμου. Κατσιό=Σ'αντιάρε. "Σαέντου πρι σκίνι" = Κάθομαι στ' αγκάθια. Αόρ.=Αμ'ανάι. Παρατ.=Αμ'ανάμου. "Αμ'ανάι σι γίνου" = Άργησα να έρθω. Έου σ'ι τίνι = Εγώ και συ. Πλθ.=Νόι. Θηλ.=Νουάου'α. Τα νέα=Νουάιλι. Πώς είναι ο καιρός; = Κουμ ιάστι κιρόουλου; Πλθ.=Σκλ'ιμπιέτσι. "Βα σαρμίν'ι σκλ'ιμπιάτσα" = ΒΘα σου μείνει η κακία. Πλθ.=Κακουμίριανι. Θηλ.=Κακουμίρ'α (-ρι) Σημαίνει και φτώχεια, ταλαιπωρία. Πλθ.=Αρουτζίνι. Κακόμοιρος = Αρουτζινάτου. Πλθ.=Κ'αλαέθι. "Κ'αλάθ'α κου χίτσι" = Καλάθι με σύκα. Πλθ.=Κ'αλαένι Πλθ=Καλαμνέι. "Άρσιμου καλαμιάουα" = Κάψαμε την καλαμιά. "Βίνιρ'ι Κόλιντλι" = Ήρθαν τα κάλαντα. Συνηθισμένη έκφραση. Σπάνια λέγεται και "τζούου'α μπούν'α". Σπάνια λέγεται και "μπούν'α νουάπτ'α" Αόρ.=Ανκ'αλτσάι. Παρατ. = Ανκ'αλτσάμου. "Ανκ'αλτσάι γουμάρλου" = Καλίγωσα το γαϊδούρι. Πλθ.=Καρακάντζι. Σήμερα ακούγεται σπάνια η λέξη αυτή στο Λιβάδι.


Καλλιόπη Κάλλυμα Καλόγερος Καλοκαίρι

Όπε Αμβ'αλιτούρ'α Καλόγιρου Βιάρ'α

Καλοσύνη

Μπουνιάτσ'α

Κάλτσα Καλύβα Καλυβάκι Καλώ

Σκουφούνε Κ'αλίβ'α Κ'ιτίτσου Στρ'ίγκου

Καλώδιο Καλώς Καμάρι

Καλόδιου Γκίνε (και γκίνι) Κ'αμάρ'α

Καμαρώνω

Κ'αμ'αρουσέσκου

Καμιά

Βεάρ'α

Καμπάνα

Κ'αμπάν'α

Καμπαναργιό Πίργου Κάμπος Κ'άμπου Καμπούρης

Γκουβόρου

Καναδάς Κανάτα

Κ'αν'αδαέ Ουάλ'α

Κανείς

Βαέρ'ι

Κανίστρι Καντήλα

Κ'ανίστρου Κ'αντίλ'α

Κάνω

Αντάρου

Με άρθρο=Όπια Θηλ. Πλθ=Αμβ'αλιτούρι Πλθ.=Καλόγιρι Πλθ.=Βιέρι. "Βίνι βιάρα" = Ήρθε το καλοκαίρι. Πλθ.=Μπουνέτσ'ι. Και "γκινιάτσ'α". Έκανε πολλά καλά = Αντραέ μούλτι γκιναέτσ'ι. Θηλ. Πλθ=Σκουφούνι Πλθ=Κ'αλίβι Κ'ιτίτσι Αόρ.=Στριγκάι. Παρατ.=Στρ'ιγκάμου. Σημαίνει και φωνάζω. Πλθ.=Καλόδιι Χίου γκίνε. (Είμαι καλά). Πλθ.=Κ'αμαέρι. "Κ'αμάρ'α μάρε" = Καμάρι μεγάλο. Αόρ.=Κ'αμ'αρουσίι. Παρατ. = Κ'αμ'αρουσιάμου. Καμάρι=Κ'αμάρ'α. (Θ). Αντωνυμία. Το ίδιο και το αρσενικό. Πλθ=Κ'αμπαένι (Θ). "Κ'αμπαένλι ντι λ' Αγιανάργιρι" = Οι καμπάνες των Αγίων Αναργύρων Πλθ.=Πίργουρι Πλθ.=Κ'άμπουρι. Του κ'άμπου=Στον κάμπο. Πλθ.=Γκουβόρι. "Μια αλνάι γκουβόρου"= συμμαγεύτηκα, στριμώχτηκα. Πλθ=Ουόλι. (Θ). "Ουάλ'α ντι λάπτε" = Κανάτα με γάλα. Το ίδιο και το θηλυκό. "Νου βίνι βαέρι" = Δεν ήρθε κανείς. Πλθ=Κ'ανίστρι Πλθ=Κ'αντίλι. "Βα ακάτσου κ'αντίλιλι" = Θα ανάψω τα καντήλια. Αόρ.=Αντράι. Παρατ.=Αντράμου. "Τσι αντάρι;" = Τί κάνεις;


Κάπα Καπέλο Καπίστρι Καπνιά

Τ'αμπάρε Καπέλ'α Κ'απέστρου Σκρούμου

Καπνίζω

Αφούμου

Καπνίζω τσιγάρο Κάπνισμα Καπνοδόχος

Τράγκου τσιγάρ'α

Καπνός Καπνός (φυτό) Κάποτε

Φούμου Τ'ατούμε

Καρακάξα Καραμέλα Καρβέλι

Καρακάξ'α Καραμέλ'α Κ'αρβιάλε

Κάρβουνο

Κ'αρμπούνιου

Καρδάρα Καρδιά

Κ'αρδάρε Ίνιμ'α

Καρκίνος

Καρκίνου

Καρπούζι Καρύδι Καρυδιά

Χιμουνίκου Κουκόσου Νούκ'α

Καρφάκι Καρφί Καρφίτσα με κεφαλή

Πιντουρίκ'α Πέντουρ'α Στουμπίκου

Κάστανο

Κ'αστ'ίνε

Αφουμάρε Μπουχάρου

Κάποτε

Πλθ=Τ'αμπαέρι Θηλ. Πλθ=Κ'απέλι Πλθ.=Κ'απέστρι Πλθ.=Σκρούμουρι. "Μια ντράι σκρούμου" = Στέγνωσα (μετφ.). Αόρ.=Αφουμάι. Παρατ. = Αφουμάμου Αόρ.=Τράψου. Παρατ. Τρ'ατζιάμου Πλθ.= Αφουμαέρι Πλθ=Μπουχάρι και "μπουχάρουρι". Το "μπουχάρου" μεταφορικά σημαίνει και τεμπέλης, άεργος, ενοχλητικός κλπ. Πλθ.=Φούμουρι Θηλ. Πλθ=Τ'ατούμι Λέγεται και "Αντσαέρτσου". Επίσης: Βαέρ'ι ουάρ'α. Θηλ. Πλθ=Καρακαέξι Πλθ=Καραμέλι Θηλ. Πλθ=Κ'αρβιέλι. "Τρέι κ'αρβιέλι ντι π'άνε" = Τρία καρβέλια ψωμί. Πλθ=Κ'αρμπούνι. "Μια ντράι ντι κ'αρμπούνι" = Μαύρισα, έχασα πολλά. Θηλ. Πλθ=Κ'αρδέρι. Θηλ. Πλθ=Ίνιμι. "Μι ντουάρι ίνιμα"=Με πονάει η καρδιά. "Μια ντράι ντι ίνιμ'α" = Έγινα καρδιακός. Πλθ.=Καρκίνουρι. Με άρθρο=Καρκίνλου Πλθ=Χιμουνίτσι Πλθ.=Κουκουάσ'ι Πλθ.=Νούτσι. "Σι σλιάι νούκα" = Να χαθείς, να πεθάνεις! Πλθ.=Πιντουρίτσι Πλθ.=Πέντουρι Πλθ.=Στουμπίτσι. Μ΄ αυτά στερεώνουν το παραδοσιακό "καϊρούκι". Πλθ.=Κ'αστ'ίνι. "Κ'αστ΄'ίνι ντι


Κάστρο Καταβρέχω

Κάστρου Πλουσκουτέσκου

Καταβροχθίζ Γλουπουέσκου ω Καταγγελία Καταγγιλίε Καταλαβαίνω Αντουκέσκου Κατάλαβες;

Αντουκίς

Καταλήγω

Ασκάπου

Καταντώ

Κ'ατ'αντισέσκου

Καταπίνω

Ανγκλίτου

Κατάσβεση Κάτασπρο

Αστιντζιάρε Μπέλου

Κατατρώγω

Αρόντου

Καταφέρνω

Κ'ατ'αφιρσέσκου

Καταφύγιο

Απάγκιου

Κατεβάζω

Ντιπούνου

Κατεβαίνω

Μιντιπούνου

Κατεβαίνω από άλογο κλπ. Κατερίνη

Ντισκάλικου

Κατηγορώ

Κ'ατ'αγουρσέσκου

Κατηφόρα Κάτι

Κατήφουρου Νέστι

Κ'ατ'ιρίνα

λα Αγιουδιμίτρι" = Κάστανα από τον Άγιο Δημήτρη (χωριό). Πλθ.=Κ'αστρίι Αόρ.=Πλουσκουτίι. Παρατ. Πλουσκουτιάμου. Αόρ.=Γλουπουίι. Παρατ. = Γλουπουιάμου Πλθ.=Καταγγιλίι Αόρ.=Αντουκίι. Παρατ. = Αντουκιάμου. "Αντουκίς;" = Κατάλαβες; Από το ρήμα αντουκέσκου. Μια συνηθισμένη έκφραση. Αόρ.=Ασκ'απάι. Παρατ. = Ασκ'απάμου. " Κούντου βα (α)σκάκι; = Πότε θα τελειώσεις; Αόρ.=Κ'ατ'αντισίι. Παρατ. = Κ'ατ'αντισιάμου Αόρ.=Ανγκλιτσάι. Παρατ. =Ανγκλιτσάμου Πλθ=Αστιντζιέρι Πλθ.= Μπέλι. Θηλ=Μπέλ'α (μπιάλι). Αόρ.=Αρουντάι και "αρούψου". Παρατ.=Αρουντιάμου Αόρ.=Κ'ατ'αφιρσίι. Παρατ. = Κ'ατ'αφιρσιάμου Πλθ.=Απάνγκιουρι. Σημαίνει και "στην άκρη". Αόρ=Ντιπούσου. Παρατ.=Ντιπουνιάμου. "Ντιπούνιτι! = Κατέβα! Αόρ.=Μιντιπούσου. Μιντιπουνιάμου. Αόρ.=Ντισκ'αλικάι. Παρατ. = Ντισκ'αλικάμου Θηλ. Στην Κατερίνη=Νκ'ατ'ιρ'ινα Αόρ.=Κ'ατ'αγουρσίι. Παρατ. = Κ'ατ'αγουρσιάμου Πλθ=Κατίφουρι Κάτι έχω για σένα=Νέστι άμου


Κατοικώ

Αρμ'άνου

Κατόπιν

Νταπόια

Κατουρώ

Κίσου

Κατρακυλώ

Αντ'αβ'αλέσκου

Κατσαβίδι Κατσαρόλα Κατσίκα

Κ'ατσ'αβίδε Κατσαρόλ'α Κάπρ'α

Κατσίκι Κάτω (από)

Έντου Ντιπρ'ιγκιόσου

Κάτω (προς)

Νγκιόσου

Κάτω (στο έδαφος) Κατώφλι Καφές Κάχλασμα νερού Καψαλίζω

Μ'πάντε

τ'ι τίνι Αόρ.=Αρμάσου. Παρατ. Αρμ'ανιάμου. "Αρμάσου του μέσι" = Έμεινα στη μέση. Έχει και τη σημασία του "μετά". "Βα γίνου νταπόια" = Θα έρθω μετά. Αόρ.=Κισάι. Παρατ. = Κισάμου. Κατουριέμαι = Μικίσου (μι κίσου). Αόρ.=Αντ'αβ'αλίι. Παρατ. = Αντ'αβ'αλιάμου Πλθ.=Κ'ατσ'αβίτζ'ί Πλθ.=Κατσαρόλι Πλθ.=Καέπρι. "Πάσκου καέπρι" = Βοσκώ γίδια Πλθ.=Έτζ'ι "Ντιπρ'ιγκιόσου ντι καέτσρ'ι" = Κάτω από τις πέτρες. Κ'ατ'α νγκιόσου = Προς τα κάτω. "Μανγκιόσου" = Παρακάτω Κάντου μ'πάντε = Πέφτω κάτω

Πράγκου Καφέ Μούρμουρου

Πλθ.=Πράγκουρι Πλθ.=Καφιάτζ'ι Πλθ.=Μούρμουρι

Γκουντουρέσκου

Καψαλίζω, ζεσταίνω

Μπ'αρτζ'ιλέσκου

Αόρ.=Γκουντουρίι. Παρατ.=Γκουντουριάμου. "Γκουντουρίι τ'αμπάρια" = Καψάλισα την κάπα. Αόρ.=Μπ'αρτζ'ιλίι. Παρατ.=Νπ'αρτζ'ιλιάμου. "Μπ'αρτζ'ιλέσκου π'άνια" = Καψαλίζω, ζεσταίνω το ψωμί. (Εκούσια). Πλθ=Μπ'ιρτζ'ιλίτσ'ι. Θηλ. = τ'α (-τι) Πλθ.=Τζουνιάπινι Πλθ.=Κιντισίτσ'ι. Θ.= -τ'α (τι). Το επίθετο έχει και τη σημασία του πανέμορφου. "Φιάτ'α κιντισίτ'α" = Κορίτσι πανέμορφο. Πλθ.=Κέντρουρι. (Σπάνιο).

Καψαλισμένο Μπ'ιρτζ'ιλίτου ς Κέδρο Τζουνιάπινου Κεντημένος Κιντισίτου

Κέντρο

Κέντρου


Κεντώ

Κιντισέσκου

Κερασιά Κέρασμα Κέρατο Κερδίζω

Τσιρέσου Μιστιάρε Κόρνου Τόκου

Κερί Κερνώ

Τσιάρ'α Μέσκου

Κεφαλάκι Κεφαλή πράσου Κεφάλι

Κ'απ'ουτίκου Μπιρμπιτσόκ'α

Κεφαλοκαρφί τσα Κεφαλομάντη λο Κέφι Κηδεύω

Στουμπίκου

Πλθ.=Κάπιτι. "Βα σφρ'ίνγκου κάπλου" = Θα σου σπάσω το κεφάλι. Πλθ=Στουμπίτσι

Καλέμε

Πλθ.=Καλέμι. (Θ).

Κέφε Ανγκρόπου

Κήπος Κιλίμι Κιμάς Κίνδυνος

Γκάρντου Κιλίμε Κιμαέ Κίνδινου

Κιόσκι Κιτρινίζω

Κιόσκι Γκ'αλμπινέτζου

Κίτρινος

Γκάλμπινου

Κλαδί Κλάμα Κλανιά Κλέβω

Αρμάκιου Πλ'αντζιάρε Μπ'ασίν'α Αφούρου

Κλειδί Κλειδώνω

Κλιάε Νκλίτου

Πλθ.=Κέχι (σπάνιο) Αόρ.=Αγκρουπάι. Παρατ.=Αγκρουπάμου. Έχει και τη σημασία του "χώνω". Πλθ.=Γκάρντουρι Πλθ.=Κιλίνι Πλθ.=Κιμάτζ'ι Πλθ.=Κίνδινι. Αποδίδεται καλύτερα με το "σιάφλ'α φρίκ'α". Τοποθεσία στο Λιβάδι Αόρ.=Γκ'αλμπινίι. Κιτρινισμένος=Γκ'αλμπινάτου Πλθ.=Γκάλμπινι. Θηλ.=Γκάλμπιν'α (-νι) Πλθ.=Αρμάκι Πλθ=Πλ'αντζαέρι Πλθ=Μπ'ασ'ίνι Αόρ.=Αφουράι. Παρατ.=Αφουράμου. Κλεμμένο=Αφουράτου Πλθ.=Κλέι Αόρ.=Νκλίσου. Παρατ.

Κάπου

Αόρ.=Κιντισίι. Παρατ. Κιντισιάμου. Πλθ.=Τσιρέσ'ι Πλθ=Μιστιέρι. Πλθ=Κουάρνι Αόρ.=Τουκάι. Παρατ.=Τουκάμου. Και ανγκιρδισέσκου. Πλθ=Τσέρι. (Θ). Αόρ.=Μισκούι, παρατ.=Μιστιάμου. "Σι μιστέμου μβιάστα" = Να κεράσουμε τη νύφη. Πλθ.=Κ'απ'ουτίτσι Πλθ.=Μπιρμπιτσουάτσι.


Κλείνω

Νκλίντου

Κλείσιμο Κλέφτης

Νκλιντιάρε Αφούρου

Κλέψιμο Κληρονομιά Κλίνω (γυρίζω) Κλωστή Κόβω

Αφουριάτικου Κλιρουνουμιάου'α Σ'ίτσου

Κοιλαράς

Π'αντικόσου

Κοιλιά

Π'άντικ'α

Κοιμάμαι

Ντόρμου

Κοινότητα Κοινωνία Κοινωνώ

Κινότιτ'α Κινουνίε Κουμίνικου

Κοιτάζω

Μ'ατρέσκου

Κοίταξε!

Μ'ατριά

Κόκαλο Κοκκινάδα Κόκκινος

Όσου Αρουσάμε Αρόσου

Κόκκος σταριού

Γκ'αρνούτσου

Κόκορας Κοκορέτσι Κόλαση Κολεντάκο

Κουκότου Κουκουρέτζου Κόλασε Κολεντάκο

Τσουάρ'α Τάλιου

Νκλιντιάμου. Χρησιμοποιείται και το "κλιδουσέσκου". Αόρ.=Νκλίσου. Παρατ. = Νκλιντιάμου Πλθ.=Νκλιντιέρι Πλθ.=Αφούρι. "Βίνιρ'ι αφούρλι" = Ήρθαν οι κλέφτες. Μόνο ενικό Πλθ.=Κλιρουνουμιέι Αόρ.=Σ'ιτσ'ίι. Παρατ. Σ'ιτσάμου Πλθ.=Τσουόρι. Και "χίρου". Αόρ.=Τ'αλιάι. Παρατ.=Τ'αλιάμου. "Μι τ'αλιάι του μ'άν'α" = Κόπηκα στο χέρι. Πλθ.=Π'αντικόσι. Θηλ = -σ'α (-σι). Πλθ.=Π'άντιτσι. "Μι ντουάρι π'άντικα" = Με πονάει η κοιλιά. Αόρ.=Ντουρνίι. Παρατ.=Ντουρνιάμου. "Ντόρνι μ'πρόστου" = Κοιμάσαι όρθιος. Κινότιτι Πλθ.=Κινουνίι Αόρ.= Κουμνικάι. Παρατ. = Κουμνικάμου. Παθητ.=Μι κουμίνικου. Αόρ.=Μι κουμνικάι Αόρ.=Μ'ατρίι. Παρατ.=Μ'ατριάμου. " Μ'ατριά σι τσάι μίντια" = Πρόσεχε, να βάλεις το μυαλό σου. "Μ'ατριά κ' α τα αου'ά" = Κοίτα προς τα δω. Πλθ.=Ουάσι Πλθ.=Αρουσαένι Πλθ.=Αρόσι. Θηλ.=Αρουάσ'α (-σι) Πλθ.=Γκ'αρνούτσ'ι. Σημαίνει κόκκος γενικά, αλλά και σπυρί (ασθένεια). Πλθ.=Κουκότσ'ι Πλθ.=Κουκουριάτζ'ι Πλθ.=Κόλασι Λέγεται στα λιβαδιώτικα


Κόλλημα Κολοκύθα

Αλ'ικίρε Κουρκουμπέτ'α

Κόλπος Κομματιάζω

Κίσντ'α Ντινίκου

Κομπολόγι Κοντά

Κουμπολόγιε Απρουάπε

Κονταίνω

Σκουρτέτζου

Κοντός

Σκούρτου

Κοπάδι Κόπανος

Κουπίε Μάλιου

Κοπή Κόπρανα προβάτων

Τ'αλιάρε Μπάλιτσι

Κοπριά Κόρα (ψωμιού) Κοράκι Κόρη Κοριός Κοριτσάκι Κορίτσι Κοροϊδεύω

Κουπρίε Κούου'α

Κορομηλιά

Προύνου

Κορυφή Κορυφή βουνού Κοσκινίζω

Τζιάν'α Τσουλουμπέτου

Κόσκινο Κόσμημα

Σίτ'α Μουρτζέλου

Κόρακου Φιάτ'α Μπιντούκλιου Φιτίκ'α Φιάτ'α Αρ'ίντου

Αντσέρνου

κάλαντα. Πλθ.=Αλ'ικίρι Πλθ.=Κουρκουμπέτι. "Κουρκουμπέτι χιάρτι" = Κολοκύθια νερόβραστα. (Συνηθισμένη έκφραση). Πλθ.=Κίσντι Αόρ.=Ντινκάι. Παρατ. = Ντινκάμου Πλθ=Κουμπουλόγι Μακριά=Λάργκου. "Ντι απρουάπε" = Από κοντά. Αόρ.=Σκουρτιτζ'ίι. Παρατ. = Σκουρτιτζάμου Πλθ.=Σκούρτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι). Πλθ.=Κουπίι Πλθ.=Μάλι. Με άρθρο = Μάιλι. "Βα λιάου μάιλιου" = Θα πάρω τον κόπανο. Πλθ.=Τ'αλιέρι Ισχύει και για τα κόπρανα άλλων ζωων (Γίδα, αγελάδα κλπ). Πλθ.=Κουπρίι Πλθ.=Κούι Πλθ.=Κόρατσι Πλθ.=Φιάτι Πλθ.=Μπιντούκλι Πλθ.=φιτίτσι Πλθ=Φιάτι Αόρ.=Αρ'ίσου. "Σ' αρ'ίντι κου έλου" = Τον κοροϊδέυει. Πλθ.=Προύνι. Κορόμηλο=Προύν'α. (Προύνι) Πλθ.=Τζαένι Πλθ.=Τσουλουμπέτσ'ι Αόρ.=Αντσιρνούι. Παρατ. Αντσιρνιάμου. Πλθ.=Σίτι Πλθ.=Μουρτζιάλι. Μεταφορικά και τα μάτια. "βα σ'ι σκότου μουρτζιάλιλι" (θα σου βγάλω τα μάτια!).


Κοτέτσι Κοτούλα Κότσυφας Κουβαλώ

Κουμάσε Γκ'αλινούσ'α Νέρλ'α Απόρτου

Κουβάρι Κουβάς Κουβέντα Κουδούνι ζώου Κουζίνα Κούκλα Κούκος

Γκλέμου Κουβαέ Κουβέντ'α Κλόπουτου

Κουκουβάγια Κουκουλώνο μαι Κουκούτσι Κουλούρι Κουμάσι Κουμπάρος Κουμπί Κούνημα Κουνημένος

Κουκουβιάου'α Αντ'αβ'ιλέσκου

Κούνια

Λιάγκανου

Κουνιάδος

Κουμνάτου

Κουνούπι Κούρεμα (προβάτων) Κουρεύομαι

Κουνούπε Τουντιάρε

Κουρεύω πρόβατα Κουρκούτι Κουτάβι Κουταλάκι Κουτάλι Κουτί Κουτσουλιά

Τούντου

Μαγιαργιό Κούκλ'α Κούκου

Σ'άμπουρου Κουλάκου Κουμάσε Κουμπάρου Κουμπίου Τρουντουίρε Τρουντουίτου

Τάλιου πέρλι

Κουλιάσου Κ'ατσαέλου Λινγκουρίκ'α Λίνγκουρ'α Κουτίε Γκλινάτου

Πλθ.=Κουμαέσι Πλθ.=Γκ'αλινούσι Πλθ.=Ναέρλι Αόρ.=Απουρτάι. Παρατ.=Απουρτάμου. "Σι τια απουάρτ'ι" = Να σε κουβαλήσουν! Πλθ=Γκλένι Πλθ.=Κουβάτζ'ι Πλθ.=Κουβέντζ'ι Πλθ.=Κλόπουτσ'ι Πλθ.=Μαγιαργιάτζ'ι Πλθ.=Κούκλι Πλθ.=Κούκι (και κούτσι).. "Βα σα ντούκου κούκλου"! = Θα σου φέρω τον κούκο. Πλθ.=Κουκουβαέι Αόρ.=Αντ'αβ'ιλίι. Παρατ. = Αντ'αβ'ιλιάμου. Πλθ.=Σ'άμπουρι Πλθ.=Κουλάτσι Πλθ.=Κουμαέσι Πλθ.=Κουμπάρι Πλθ.=Κουμπίι Τρουντουίρι Πλθ.=Τρουντουίτσ'ι. Θηλ. = τα (-τι) Πλθ.=Λιάγκανι. Το Λιάγκανου είναι και ρήμα. "Λιάγκανου τσούπλου"=Κουνώ το μωρό. Πλθ.=Κουμνάτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι). Πλθ.=Κουνούπχι Πλθ.=Τουντιέρι Αόρ.=Τ'αλιάι πέρλι. Παρατ. = Τ'αλιάμου πέρλι. Αόρ.=Τούμσου. Παρατ. Τουντιάμου Πλθ.=Κουλιάσουρι Πλθ.=Κ'ατσαέλι Πλθ.=Λινγκουρίτσι Πλθ.=Λίνγκουρι Πλθ.=Κουτίι Πλθ=Γκλινάτσ'ι


Κούφιος

Κουφκιουσίτου

Κουφοξυλιά Κόχη Κρασί Κρατάω

Βούζου Κόχε Γίνου Τσ'ίνου

Κράτημα Κρέας Κρεβάτι Κρέμασμα Κρεμασμένος

Τσ'ινιάρε Κάρνε Κριβάτε Ασπιντζουράρε Ασπιντζουράτου

Κρεμμύδι Κρεμώ

Τσιάπ'α Ασπίντζουρου

Κρένω Κρεοπώλης

Γκρέσκου Κ'αρνάρου

Κριάρι Κριθάρι Κρίμα

Μπιρμπέκου Όρτζου Κρίμα

Κρόκος Κρούω

Κρόκου Μπάτου

Κρύβω

Ασκούμπτου

Κρύο

Αρκουάρε

Κρυφό

Ασκούμπτου

Κτίσμα Κυβερνώ

Στίσμ'α Κιβιρνισέσκου

Κυδώνι Κύλισμα Κυλώ

Γκουντούνιου Αντ'αβ'αλίρε Γκιλισέσκου

Κυνήγημα Κυνηγητό (παιχνίδι)

Αβινάρε Ταβινάρια

Πλθ.=Κουφκιουσίτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι). Πλθ.=Βούζι (και βούζουρι). Πλθ.=Κόχι Πλθ.=Γίνουρι Αόρ.=Τσ'ινούι. Παρατ.=Τσ'ινιάμου. "Τσ'ίνιτι" = Κρατήσου. Πλθ.=Τσ'ινιέρι Πλθ.=Καέρνουρι Πλθ.=Κριβαέτσ'ι Πλθ.=Ασπιντζουραέρι Πλθ.=Ασπιντζουράτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι). Πλθ. Τσιάπι Αόρ.=Ασπιντζουράι, παρατ.=Ασπιντζουράμου Αόρ.=Γκρίι. Παρατ.=Γκριάμου Πλθ.=Κ'αρνάρι. Και "χ'ασάπου" Πλθ.=Μπιρμπέτσι Πλθ.=Όρτζουρι "Κρίματς μπόια" = Κρίμα το μπόι σου. Πλθ.=Κρόκουρι Αόρ.=Μπ'ατούι. "Μπάτου κίπουρλου" (το κουδούνι). "Μπάτου λάπτιλι" (το γάλα). Αόρ.=Ασκούμσου. Παρατ.=Ασκουντιάμου Πλθ.=Αρκουόρι. "Φάτσι αρκουάρε" = Κάνει κρύο. Πλθ.=Ασκούμπτσ'ι. Θηλ. = τ'α(-τι). Πλθ=Στίσματι Αόρ.=Κιβιρνισίι. Παρατ. = Κιβιρνισιάμου Πλθ.=Γκουντούνι Πλθ.=Αντ'αβ'αλίρι Αόρ.=Γκιλισίι. Παρατ. = Γκιλισιάμου. "Γκιλισέσκου χιμουνίκλου" = Κυλώ το καρπούζι. Πλθ.=Αβιναέρι " Βα νασκαέμου ταβινάρια" = Θα παίξουμε κυνηγητό.


Κυνήγι

Κινίγιε

Κυνηγώ (κάποιον) Κύπελο Κυπρί Κυριακή Κυριακή Πεντηκοστής Κύριος Κωλικός Κώλος

Αβίνου

Κωφεύω

Κουφέτζου

Λαγός

Λιόπουρου

Λάδι

Λάδε

Λάθος

Λάθους

Λαιμαργία Λαίμαργος

Αλιξουράμε Αλίξουρου

Λαιμός

Γκούσ'α

Λάκκος

Βάλε

Λαμπάδα

Λ'αμπάδ'α

Λαμπάκι

Λ'αμπίκου

Πότσου Κίπρου Ντουμίνικ'α Ρουσάλε Κίριου Στρόφου Κούρου

Πλθ.=Κινίγι. Κυνηγός=Κινιγάρου (-ρι). Αόρ.=Αβινάι. Παρατ. = Αβινάμου Πλθ.=Πουότσ'ι Πλθ=Κίπρουρι Πλθ.=Ντουμίνιτσι Πλθ.=Ρουσαέλι "Ιάστι κίριου"=Είναι κύριος Πλθ.=Στρόχι Πλθ=Κούρι. "Κούρου ντισβ'ιλίτου" = Κώλος ξεσκέπαστος (μτφ. ολοφάνερο). Αόρ.=Κουφίι. Παρατ. = Κουφιάμου. "Κουφίι ντι ουρέκλι" = Έγινα κουφός. Πλθ=Λιόπουρι. "Λιόπουρου του φιάρικ'α" Λαγός στη φτέρη. Θηλ. Πλθ=Λαέδουρι. "Νι σκουάσι λάδια" = Μου έβγαλε το λάδι! Πλθ.=Λαέθουρι. "Αντράι λάθους" = Έκανα λάθος. Πλθ.=Αλιξουραένι Πλθ.=Αλίξουρι. Θηλ.=Αλίξουρ'α. "Ιάστι μούλτου αλίξουρου" = Είναι πολύ λαίμαργος. Θηλ. Πλθ=Γκούσ'αλι. "Μι ντουάρι γκούσα" = Με πονάει ο λαιμός. "Ουάρι ντι γκούσ'α" = Τόχει χαμένο! Πλθ=Βαέλουρι. "Μβάλε λα Γκουγκούλα" = Στο λάκκο του Γκουγκούλα. Λ'αμπάτζ'ι. "Ακ'ατσαέμου λ'αμπάδ'α" = Ανάψαμε λαμπάδα Πλθ.=Λ'αμπίτσι. "Λ'αμπίκου ντι γκάζιου" = Λαμπάκι με πετρέλαιο.


Λάμπω

Λιμπισέσκου

Λαός

Λαό

Λαπάς Μπλ'αγκ'αντάνου (καλαμποκίσι ος) Λάρισα Λάρσα Λάρυγγας

Γκ'αργκ'αλάνου

Λάστιχο

Λάστιχου

Λαυράκι ποταμού

Μπριάν'α

Λάχανα

Βιάρτζ'ι

Λαχανικό Λάχανο

Μ'αξούλιου Κουτσάνου

Λαχταρώ

Λ'αχτ'αρσέσκου

Λεβέντης

Λιβέντου

Λεβεντιά Λείπω

Λιβιντγιάου'α Λιψέσκου

Λεμόνι

Λιμόνε

Λέξη Λεπτό (χρόνος) Λεπτός

Λέξι Λιπτό Μινούτου

Αόρ.=Λιμπισίι. Παρατ. Λιμπισιάμου "Λιμπισιάστι κα γαμπρό" = Λάμπει σαν γιαμπρός. Με άρθρο=Λαόουλου. "Λβα λαόουλου" = Τον θέλει ο λαός. Πλθ.=Μπλ'αγκ'αντάνι. "Μπλ'αγκ'αντάνου κου γκίζ'α" = Λαπάς με ούρδα. Μι ντούσου Λάρσα=Πήγα στη Λάρισα Πλθ.=Γκ'αργκ'αλάνι. "Βα σ'ι σκότου γκ'αργκ'αλάνλου" = Θα σου βγάλω το λαρύγγι! Πλθ.=Λάστιχι. "Π'απούτσ'ι ντι λάστιχου" = Παπούτσια λαστιχένια. Πλθ.=Μπραένι. "Μπαένι ντι λα μουάρα αλ Μιζίλι" = Μπριάνες από το Μύλο του Μεζίλη. (Περιοχή του Λιβαδίου). Σημαίνει και τσουκνίδια. "Πίτ'α ντι βιάρτζ'ι" = Πίτα από τσουκνίδια. Πλθ.=Μ'αξούλι Πλθ.=Κουτσάνου. Λέγεται και "βέρτζου". "Κουτσάνου κου κάρνε" = Λάχανο με κρέας. Αόρ.=Λ'αχτ'αρσίι. Παρατ. = Λ'αχτ'αρσιάμου. "Μι λ'αχτ'αρσίι" = Τρόμαξα. Πλθ.=Λιβαέντζ'ι. Θηλ. - -ντ'α (-ντι). Πλθ.=Λιβιντγιέι Αόρ.=Λιψίι. Παρατ.=Λιψιάμου. "Λιψίι τρέι τζ'ίλι =Έλειψα τρεις μέρες. Πλθ.=Λιμόνι. (Θ). "Αρκάς λινόνε του μάντζ'α;" = Έβαλες λεμόνι στο φαγητό; Πλθ.=Λιέξι Πλθ.=Λιπτέι. "Πάτρου λιπτέι" = Τέσσερα λεπτά. Πλθ.=Μινούτσ'ι. Θηλ.=Μινούτ'α (πλθ.=Μινούτι)


Λερώνω

Λιρουσέσκου

Λερώνω, ανακατώνω άσχημα

Μουτσουλέσκου

Λεύκα

Σάλτσε

Λευκαίνω

Αλγκέσκου

Λευκός

Άλμπου

Λεχώνα Λέω

Λιχουάν'α Τζ'ίκου

Λήθη

Αργκ'ασ'ίρε

Ληστεία Λιανίζω

Αφουριάτικου Ντινίκου

Λιβάδι

Λιβάδι (ε)

Λίγδα

Λίγδ'α

Λίγο

Νθιάμ'α

Λίγος

Μτσίνου

Λικνίζω

Λιάγκανου

Λιοντάρι Λιποθυμία Λιπόθυμος

Λιουντάρου Λιγουσίρε Λιγουσίτου

Αόρ.=Λιρουσίι. Παρατ. Λιρουσιάμου Αόρ.=Μουτσουλίι. "Λι μουτσουλί λούκριλι" = Τα "μπουρδούκλωσε" τα πράγματα. Πλθ.=Σαέλτσ'ι. "Μι ντούκου λα Σάλτσε" = Πάω στο Σάλτσι (εξοχική περιοχή του Λιβαδίου). Αόρ.=Αλγκίι. Παρατ.=Αλγκιάμου. "Αλγκίς λόκλου" = Έσωσες τον τόπο. (μεταφ., ειρωνικά). Πλθ=Άλγκι. "Κάλου άλμπου" = Άσπρο άλογο. Θηλ. =Άλμπ'α (άλμπι). Πλθ.=Λιχουάνι.Και "λιχράν'α". Αόρ.=Τζ'ίσου. Παρατ. = Τσιάμου. "Τζ'ί τσιβά" = Πες κάτι. Αργκ'ασ'ιτούρου=Ξεχασμένος, αφηρημένος. Χωρίς πληθυντικό. Αόρ.=Ντινκάι. Παρατ. = Ντινκάμου. "Ντινίκου πόρκουλου" = Κομματιάζω το γουρούνι. Πλθ=Λιβαέτζι.Χρησιμοποιείται κυρίως ο πληθυντικός. Το όνομα του χωριού Λιβάδι είναι θηλυκό. Πλθ=Λίγδουρι. "Τι ουμ'πλούς ντι λίγδ'α" = Γέμισες με λίγδα! Λέμε και "μτσ'ινου". "Νταένι νθιάμ'α ζάχαρε" = Δώσε μου λίγη ζάχαρη. Πλθ.=Μτσίνι. Λίγη = Μτσ'ίν'α (-νι). Αόρ.=Λιγκ'ανάι. Παρατ. = Λιγκ'ανάμου. "Λιάγκανου τσούπλου"= Λικνίζω, κουνάω το μωρό. Πλθ=Λιουντάρι Πλθ.=Λιγουσίρι Πλθ.=Λιγουσίτσι. Θηλ. = -τ'α (-τι)


Λίρα

Λίρ'α

Λιωμένος

Αλν'αλσίτου

Λιώνω

Αλν'αλσέσκου

Λογαριάζω

Λουγ'αργισέσκου

Λογαριασμός Χισάπε Λογική Λόγος

Λουγικίου'α Γκράιου

Λοιπόν Λόξυγγας Λουκάνικο Λουκούμι Λουλούδι Λουρί Λύκος

Λιπόν Γκουρλίτσ'α Κουλέου Λουκούμε Λουλούδ'α Κουράου'α Λούπου

Λυπάμαι, ελεώ

Νιλουέσκου

Λύσσα Λίσ'α Λυσσασμένος Λισ'αξίτου Λωλός

Λουλουίτου

Λωποδίτης

Λουπουδίτου

Μαγειρίτσα Μάγια

Μπ'ατζ'αβούσ'α Αμάγιε

Μάγισσα κακιά

Παγκανόμιρ'α

Μάγουλο

Μέρου

Μαδημένος

Ντιπιράτου

Μαδώ

Ντιάπιρου

Πλθ.=Λίρι. "Ούν'α βουτίν'α ντι λίρι" = Ένα πιθάρι λίρες. Πλθ.=Αλν'ασίτσ'ι. Θηλ.= -τ'α (-τι) Αόρ.=Αλν'αλσίι. Παρατ.=Αλν'αλσιάμου Αόρ.=Λουγ'αργισίι. Παρατ. = Λουγ'αργισιάμου Πλθ.=Χισαέκι. Και "λογαριασμό". Πλθ.=Λουγικίι. (Θ). Πλθ.=Γκράι. "Λ' τσ'ίνι γκράιλιου" = Κρατάει το λόγο. Πλθ.=Γκουρλίτσι. (Θ). Πλθ.=Κουλέι Πλθ.=Λουκούνι Πλθ.=Λουλούτζ'ι Πλθ.=Κουραέι Πλθ.=Λούκι. "Σι τι μ'άκ'α λούπλου" = Να σε φάει ο λύκος. Αόρ.=Νιλουίι. Παρατ. Νιλουιάμου. "Τι νιλουίι" = Σε λυπήθηκα. Λυσσασμένος=Λισ'αξίτου Πλθ.=Λισ'αξίτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι) Πλθ=Λουλουίτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι) Πλθ.=Λουπουδίτσ'ι. Θηλ.= τ'α (-τι) Πλθ.=Μπ'ατζ'αβούσ'ι Πλθ.=Αμαέγι. "Νια ντραέ αμαέγι" = Μου έκανε μάγια. Πλθ.=Παγκανόμιρι. ΄Εχει κι άλλες παρόμοιες σημασίες. (Φαντάσματα, καλικάντζαροι κλπ). Πλθ.=Μιάρι (Μάλλον μεταφορικά. Το "μέρου" σημαίνει μήλο). Πλθ.=Ντιπιράτσ'ι. Θηλ.= -τ'α (-τι) Αόρ.=Ντιπιράι. Παρατ.=Ντιπιράμου. "Μι


Μάζεμα Μαζεύω

Αντουνάρε Αντούνου

Μάης

Μάιου

Μαθαίνω

Αμβέτσου

Μάθηση Μαία Μαϊδανός Μαϊμού Μακάρι

Αμβιτσάρε Μουμίε Μακιδουνίσιου Μαϊμού'α Ας χίμπ'α

Μακαρίτης

Λιρτάτου

Μακαρόνια Μακεδονία

Μακαρόνι Μακεδονίε

Μακριά

Λάργκου

Μάκρος Μαλακός

Ντι λούγκου Μουάλε

Μάλιστα Μαλλί

Μάλιστα Λ'αν'α

Μαλλί της ρόκας Μάλωμα Μαλώνω

Κάιρου

Μαμή Μάνα

Μ'αμίε Μούμ'α

Μάνδρα

Μάσου

Ανγκ'ατσάρε Ανγκάτσου

ντιπιράρ'ι" = Με μάδησαν, με ξετίναξαν! Πλθ.=Αντουναέρι Αόρ.=Αντουνάι. Παρατ.=Αντουνάμου. "Αντούνου στράνιλι" = Μαζεύω τα ρούχα. Με άρθρο=Μάιλιου. "Βα σα ντούκου Μάιλιου" =Θα σου φέρω το Μάη! Αόρ.=Αμβιτσάι. Παρατ.=Αμβιτσάμου. "Αμβιτσάι νέστι" = Έμαθα κάτι. Πλθ.=Αμβιτσαέρι Πλθ.=Μουμίι Πλθ.=Μακιδουνίσι Πλθ.=Μαϊμούι Χρησιμοποιείται κυρίως το "μακάρι". Πλθ=Λιρτάτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (τι). Χωρίς ενικό "Μακεδονία τούτ'α" = Όλη η Μακεδονία Πιο μακριά=Κάμα λάργκου."Λάργκου ντι μίνι" = Μακριά από μένα Πλάτος=Ντι του πάντ'α Πλθ.=Μουόλι. Θηλ. = Μουάλε (-λι) Και "ακσ'ίτσι". Πλθ.=Λ'άνι. Μάλλινος=Ντι λ'άν'α. "Καρασάρκ'α ντι λ'άν'α" =Φανέλα μάλλινη Πλθ.=Κάιρι Πλθ.=Ανγκ'ατσαέρι Αόρ.=Ανγκ'ατσάι. Παρατ. = Ανγκ'ατσάμου. " Χίμου ανγκ'ατσάτσ'ι" = Είμαστε μαλωμένοι Πλθ.=Μουμίι Πλθ.=Μούμι. Η μητέρα σου=Μαέτα Πλθ.=Μάσουρι


προβάτων Μανίκι Μανιτάρι

Μ'άνικ'α Μπουρέτου

Μαντίλι

Πιάτικ'α

Μαντρί Μαξιλάρι

Ντ'ιβάρε Κ'απ'ατίνιου

Μαραίνομαι, αραχνιάζω Μαραμένος, αραχνιασμέν ος Μάρμαρο Μαρούλι Μάρτιος

Αρ'αχνισέσκου

Μάρτυρας

Μάρτιρου

Μαρτυρώ

Ασπούνου

Μασιά, πυράργα Μασκαλίδια

Μάσ'α

Μαστίγιο Μάστορας Μαστός Μασχάλη

Κ'αμτσίκε Μάστουρου Τσ' ίτσ'α Σουάρε

Μασώ

Μάστικου

Μάτι

Όκλιου

Ματιάζω

Λιάου ντι όκλιου

Αρ'αχνισίτου Μάρμαρου Μ'αρούλιου Μάρτσου

Μ'ασκ'αλίτζι

Πλθ=Μ'άνιτσι Πλθ=Μπουρέτσ'ι. Λέγεται και "γκουγκουλιάν'α". (Θ). "Πίτ'α ντι μπουρέτσ'ι" = Πίτα από μανιτάρια Πλθ=Πιάτιτσι. Η λέξη "πιάτικου" σημαίνει σφουγγαρόπανο, ύφασμα για καθαριότητα. Πλθ=Ντ'ιβαέρι Πλθ=Κ'απ'ατίνι. Λέγεται και "μαξιλάρου" Αόρ. = Αρ'αχνισίι. Παρατ. = Αρ'αχνισιάμου Πλθ.= Αρ'αχν'ισίτσ'ι. Θηλ. = τ'α (-τι). Πλθ.=Μάρμαρι Πλθ.=Μ'αρούλι "Ντι τ'ι Μάρτσου π'ίν'α τ' Απρίλιοιυ" = Από το Μάρτη μέχρι τον Απρίλη Πλθ.=Μάρτιρι. "Χιτς μάρτιρι" = Είσαστε μάρτυροι. Αόρ.=Ασπούσου. Παρατ.=Ασπουνιάμου. Σημαίνει και δείχνω. "Ασπούσιρ'α μβιάστα" Μαέσι. "Βα λιάου μάσα"! = Θα πάρω τη μασιά! Είναι τα λουριά που στηρίζουν τα σαμάρια στα ζώα. Σημαίνει και "κουταμάρες". Πλθ.=Κ'αμτσίκι Πλθ.=Μάστουρι Πλθ.=Τσ'ίτσι Πλθ.=Σουόρι. "Σούντου σουάρε" = Κάτω από τη μασχάλη. Αόρ.=Μ'αστικάι. Παρατ. = Μ'αστικάμου Πλθ.=Όκλι. "Μι ντουάρι όκλιουλου" = Μου πονάει το μάτι. Αόρ.=Λουάι ντι όκλιου.


Μαυρίζω

Λ'αέσκου

Μαυρίλα Μαύρο

Λ'αϊτούρ'α Λάιου

Μαχαίρι Μαχαίρι επιτραπέζιο Μαχαλάς Μάχη Μάχομαι

Κ'ουτσούτου Κ'ουστούρ'α

Με

Κου

Μεγάλος

Μάρε

Μεγαλώνω

Κρέσκου

Μέγιστος

Καμα μάρλι

Μεζές Μελέτη Μέλισσα Μελιτζάνα

Μιζέ Μιλέτε Μιλίσ'α Πιτρουτζάν'α

Μένω

Αρμ'άνου

Μέρα

Τζούα

Μεράκι

Μιράκε

Μεριά

Πάρτε

Μερίδα, κομμάτι Μέσα Μέση Μεσημέρι

Πάρτε

Μ'αχ'αλαέ Μάχε Αλούμπτου

Ν'αούν'τρου Μέσε Πρ'ίντζου

Παρατ. = Λουάμου ντι όκλιου. Αόρ.=Λ'αίι. Παρατ. = Λ'αιάμου. "Μι λ'αίρ'ι" = Με μαύρισαν. Πλθ.=Λ'αϊτούρι Λάιι. Θηλ. = Λάε (λαέι). " Λάιλιου φιτσόρου" = Το καημένο το παιδί. Πλθ.=Κ'ουτσούτι Πλθ.=Κ'ουστούρι. (Μαχαίρι μικρό, κυρίως για ψωμί). Πλθ.=Μ'αχ'αλάτζ'ι Πλθ.=Μαέχι Αόρ.=Αλουμπτάι. Παρατ. = Αλουμτάμου Με σένα = Κου τίνι. "Κου μάρε ζόρε" = Με πολύ ζόρι. Πλθ.=Μαέρι. Με άρθρο=Μάρλι (μαέρλι). Το ίδιο και το θηλυκό. Αόρ.=Κρισκούι. Παρατ.=Κριστιάμου Πλθ.=Καμα μαέρλι. Θηλ. = Καμα μάρια Πλθ.=Μιζιάτζ'ι Πλθ.=Μιλέτσ'ι Πλθ.=Μιλίσι Πλθ=Πιτρουτζαένι. "Πιτρουτζαένι μ'πλίνι" = Γεμιστές μελιτζάνες Αόρ.=Αρμάσου. Παρατ.=Αρμ'ανιάμου. Πλθ.=Τζ'ίλι. "Τρέι τζ'ίλι" = Τρεις μέρες. Πλθ.=Μιραέκι. "Βα στράγκου μιράκια" = Θα σε φροντίζω κιόλας...(Ειρωνικό). Από κείνη την πλευρά=Ντια τσια πάρτε Πλθ.=Παέρτσ'ι Έξω=Ναφουάρ'α Χωρίς πληθυντικό Πλθ.=Πρ'ίντζουρι. "Απρουάκι πρ'ίντζουλου" = Πλησιάζει μεσημέρι


Μετά Μετά από Μεταλαμβάν ω Μετάληψη Μετανιώνω

Νταπόια Ντίπου Κουμίνικου

Μέτρημα Μετρώ

Αρουμινάρε Αρούμινου

Μέχρι Μή

Π'ίν'α Νου

Μήλο

Μέρου

Μήνας

Μέσου

Μήπως

Νάκ'α

Μήτρα Μηχανή Μία Μικρό Μίλημα Μιλώ

Κίσντ'α Μιχανίου'α Ούν'α Νίκου Σμπόρου Ασμπουραέσκου

Μίσθωση Μισός

Αρουγκάρε Ντίσου

Μνήμα Μνημείο Μοιράζω

Κιβούρε Μιρμίτου Αμ'πάρτου

Μόλις

Ίτσι

Μόλυβδος λευκός Μολύβι Μολύνω

Κ'αλάι

'Ελα νταπόια = Έλα μετά. Ντίπου μίνι = Μετά από μένα Αόρ.=Κουμνικάι. Παρατ. = Κουμνικάμου Πλθ.=Κουμνικαέρι Πλθ.=Μιτουνουσίι. Παρατ. = Μιτουνουσιάμου Πλθ=Αρουμιναέρι. Αόρ.=Αρουμινάι. Παρατ. = Αρουμινάμου. "Αρούμινου τζιάτιτλι" = Μετράω τα δάχτυλα. Π'ίν'α ακλό = Μέχρι εκεί "Νου αρίκ'α τρουάχαλι" = Μη πετάς πέτρες, μη λες βλακείες. Πλθ.=Μιάρι. "Μέρου αρόσου, γιρμινόσου" (μήλο κόκκινο, σκουληκιασμένο". Πλθ.=Μέσ'ι. "Κούτου άρι μέσλου;" = Πόσο έχει ο μήνας; "Νάκ'α βίνις σνου τι βιτζούι;" = Μήπως ήρθες και δεν σε είδα; Πλθ=Κίσντι Πλθ.=Μιχανίι Αρσ.=Ούνου Πλθ.=Νίτσι. Θηλ.=Νίκ'α Και "ασμπουράρε". Αόρ.=Ασμπουρίι. Παρατ. = Ασμπουράμου Πλθ.=Αρουγκαέρι Πλθ.=Ντίσι. Θηλ.=Ντίσ'α.. "Ντίσ'α ντι π'άνε" = Μισό ψωμί. Πλθ.=Κιβούρι Πλθ.=Μιρμίτσ'ι Αόρ=Αμ'π'αρτσίι. Παρατ. = Αμ'π'αρτσάμου 'Ίτσι βα γίνι τίνι, βα φούγκου ιέου" = Μόλις έρθεις εσύ, θα φύγω εγώ" Πλθ.=Κ'αλαέι

Μουλίβου Π'αγκ'ανέσκου

Μουλίβι Αόρ.=Π'αγκ'ανίι.

Κουμνικάρε Μιτουνουσέσκου


Μοναστήρι Μοναχός

Μ'αν'αστίρου Σίνγκουρου

Μονοπάτι Μόνος

Κ'αράρε Σίνγκουρου

Μοσχάρι Μουδιάζω

Γιτσαέλου Αμουρτσαέσκου

Μούδιασμα

Αμουρτσ'ίρε

Μουλάρι

Μούλ'α

Μουρλός Μούρο

Γκλάρου Αμούρ'α

Μουσική

Μουσικίου'α

Μούχλα

Μούχλ'α

Μουχλιάρης

Μουχλιτζ'ίτου

Μουχλιασμέν Μουχλισίτου ος Μπαίνω Ίν'τρου Μπακάλης Μπακίρι Μπακλαβάς Μπάλα Μπαλόνι

Μπ'ακάλου Μπ'ακ'ίρε Μπ'ακλ'αβαέ Τόπ'α Φούσκ'α

Μπαλώνω

Ανπιάτικου

Μπάνιο

Μπάνιου

Μπαούλο

Σιντούκε

Παρατ.=Π'ανγκ'ανιάμου Πλθ.=Μ'αν'αστίρι Πλθ=Σίνγκουροι. Θηλ.= -ρα (ρι). "Αρμάσου σύνγκουρου" = Ένεινα μόνος ΠΛθ=Κ'αραέρι Πλθ.=Σίνγκουρι. Θηλ.=Σίνγκουρ'α (-ρι) Πλθ.=Γιτσαέλι Αόρ.=Αμουρτσίι. Παρατ.=Αμουρτσάμου. "Νια μουρτσ'ίρ'ι τσουάρλι" = Μούδιασαν τα πόδια μου. Πλθ.=Αμουρτσίρι. Σημαίνει και νάρκωση. Πλθ.=Μούλι. "Αλάσ'α μούλα, ακάτσ'α πούλα" (Συνηθισμένη έκφραση". Γκλάρι. Θηλ. = -ρ'α (-ρι) Πλθ.=Αμούρι. Μουριά=Αμούρου Πλθ.=Μουσικίι. Κατά το λεξικό του Νικολαϊδη "μουσικίε". Πλθ.=Μούχλι. Ακ'ατσαέ μούχλ'α" = Έπιασε μούχλα. Πλθ.=Μουχλιτζ'ίτζ'ι. Θηλ. = τ'α (-τι). Πλθ.=Μουχλισίτσ'ι. Θηλ. = -τα (-τι). Αόρ.=Ιν'τράι. Παρατ.=Ιν'τράμου. Πλθ.=Μπ'ακάλι Πλθ.=Μπ'ακ'ίρι Πλθ.=Μπ'ακλ'αβάτζ'ι Πλθ.=Τόπι Πλθ.=Φούσκι. "Φούσκ'α ντι πόρκου" = Φούσκα από γουρούνι. (Παλιότερα έπαιζαν μ' αυτή). Αόρ.=Αμπιτικάι. Παρατ. = Αμπιτικάμου. Μπαλωμένος = Αμπιτικάτου. Θηλ. = -τ'α (τι) Πλθ.=Μπαένι. "Μάια ιντούσι λα μπαένι" = Η γιαγιά πήγε στα λουτρά. Πλθ.=Σιντούκι. "Λίριλι λιάρι


Μπαρούτι Μπελάς

Μπ'αρούτε Μπιλιέου

Μπελάς, εμπόδιο Μπέρδεμα

Αντέσμ'α

Μπερδεύω

Μπιρδιψέσκου

Μπλιγούρι Μπλούζα γυναικεία, μάλλινη Μπογιά Μπομπότα Μπόρα Μπορεί (απρόσ) Μπορώ

Μπλιγούρου Τρούπου

Μιντιάτζ'α

Μπουιάου'α Μπουμπότ'α Μπ'οντουβουλίε Πουάτι

του σιντούκε" = Τις λίρες τις έχει στο μπαούλο. Πλθ.=Μπ'αρούτσ'ι Πλθ.=Μπιλιάτζι. "Νια φλάι μπιλιέουλου" = Βρήκα το μπελά μου. Πλθ.=Αντέσματι Πλθ.=Μιντιέτζ'ι. "Σιαντραέ μιντιάτζ'α" = Έγινε μπέρδεμα Αόρ.=Μπιρδιψίι. Παρατ. = Μπιρδιψιάμου. "Λούκρι μπιρδιψίτι" = Μπερδεμένα πράγματα. Πλθ.=Μπλιγούρουρι Πλθ.=Τρούπουρι.

Πλθ.=Μπουιέι Πλθ.=Μπουμπότσ'ι Πλθ=Μπ'οντουβουλίι. (Θ). Μπορεί να έρθω=Πουάτι σι γίνου. Πότου Αόρ.=Πουτούι. Παρατ.= Πουτιάμου. "Ατούμσια πουτιάμου" = Τότε μπορούσα. Μποστάνι Μπουστάνε Πλθ.=Μπουσταένι Μπουκιά Μπούκ'α Πλθ.=Μπούτσι. "Μπούκ'α ντι π'άνε" = Μπουκιά από ψωμί. Μπούτι Σάου'α Πλθ=Σαέι. Με άρθρο=Σαέιλι. "Λβιτζούι σάουα" = Της είδα το μπούτι. Μπριάνα Μπριάν'α Πλθ.=Μπραένι. Λέγεται και (ψάρι) λαυράκι του ποταμού. Μπρίκι Τζισβέου (και τζισβέ) Πλθ.=Τζισβιάτζ'ι Μπροστά Ντιν' αϊντι Ήρθε από μπροστά = Βίνι ντιν'αϊντι Μυαλό Μίν'τε Πλθ.=Μίν'τσ'ι (σπάνιο). "Νουάρι μπούν'α μίν'τι" = Δεν έχει καλό μυαλό. Μυαλωμένος Μιν'τιουόσου Πλθ.=Μιν'τιουόσ'ι. Θηλ. = σ'α (-σι). Μύγα Μούσκ'α Πλθ=Μούστι. "Μι νκάρ'ι μούστιλι" = Μ' έφαγαν οι μύγες. Μυλωνάς Μουράρου Πλθ.=Μουράρι


Μυρίζω

Αμουρζέσκου

Μυρμήγκι Μυρουδιά Μυστικό Μυστρί Μύτη

Φουρνίκου Μιρουδιάου'α Μιστικό Μιστρίε Νάρε

Μωρό

Τσούπου

Μωσαϊκό Ναρκώνω

Μουσαϊκό Μουρτσαέσκου

Νάτος!

Ιάλουα

Νεκροθάφτης Γκρουπάρου Νεκρός Μόρτου Νεκροταφείο Τζιάν'α Νέο

Νόου

Νέο (είδηση) Χ'αμπάρε Νέος

Τίνιρου

Νερό

Άπ'α

Νέφος Νεφρό Νήμα Νησί Νηστικός

Ν'ιόρου Ιχκάτου Τόρτου Νισίου'α Ατζούνου

Νιάτα

Νιάτι

Νοέμβριος Νοικοκυρά

Νουέμπρου Νικουκίρ'α

Νοικοκύρης

Νικουκίρου

Αόρ.=Αμουρζίι. Παρατ. = Αμουρζιάμου Πλθ=Φουρνίτσι ΠΛθ.=Μιρουδιέι Πλθ.=Μιστικάτζ'ι Πλθ.=Μιστρίι Πλθ.=Ναέρι. "Νάρε κα κλόπουτου" = Μύτη σαν κουδούνι. Πλθ=Τσούκι. "Νου βα ντράτς τσούκι"= Μη γίνεστε μωρά. Πλθ.=Μουσαϊκάτζ'ι Αόρ.=Μουρτσ'ίι. Παρατ. Μουρτσάμου Ιάλουα πόρκουρλου=Νάτο το γουρούνι. Νάτη=Ιάουα Πλθ.=Γκρουπάρι (σπάνιο). Πλθ.=Μόρτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (τι). Πλθ.=Τζιένι. "Μι ντούκου ντζιάν'α" = Πάω στο νεκροταφείο. Πλθ.=Νόι. Θηλ. = Νουάου'α (νόι). Πλθ.=Χ'αμπαέρι. "Χ'αμπαέρι ντι νπόλε" = Νέα από την πόλη. Πλθ.=Τίνιρι. Και "νέου". Θηλ. = Τίνιρ'α (-ρι) Πλθ.=Άπι. ' "Ιαλνάρ'ι άπιλι τούτι" = Μαζεύτηκαν όλα τα νερά. Πλθ.Ν'ιόρι Πλθ.=Ιχκάτσ'ι Πλθ.=Τόρτουρι Πλθ.=Νισίι Πλθ.=Ατζούνι. θηλ. = -ν'α (νι). "Τσάρι νιάτιλι" = Έχει τα νιάτα. Και Νουέμβριου Πλθ.=Νικουκίρι. "Ιάστι νικουκίρ'α". Αρσ. = -ρου (-ρι). Πλθ.=Νικουκίρι. "Νικουκίρου κου νούμα" = Νοικοκύρης με όνομα


Νόμος Νονός (νουνός) Νοσοκομείο Νόστιμος

Νόμου Νούνου

Νους

Μίντε

Νταλαγάνι

Κουντούσου

Νταμάρι Ντομάτα Ντόμπρος

Ντ'αμάρ'α Ντουμάτ'α Ντόμπρου

Ντοπαλός

Αρουσουνόσου

Ντουλάπα

Μισάντρ'α

Ντουλάπι

Ντουλάπε

Ντούφες

Ντούφι

Ντρέπομαι

Νιάστι αρσ'ίνε

Ντροπή

Αρσ'ίνε

Νυστάζω

Νγίνι σόμνου (μιλιά σόμνουλου)

Νύφη

Μβιάστ'α

Νυφίτσα Νύχι

Νιφίτσ'α Ούνγκλε

Νύχτα

Νουάπτε

Νυχτέρι Νύχτωμα Νύχτωσε

Νιχτέρε Αν'τουνικάρε Αντουνικαέ

Νουσουκουμίου Νόστιμου

Πλθ.=Νόμουρι Πλθ.=Νούνι. "Βίνιρ'ι νούνλι" = Ήρθαν οι νονοί. Πλθ.=Νουσουκουμίουρι Πλθ.Νόστιμι. Θηλ. = -μ'α (μι). Πλθ.=Μίντι (Θ). "Σι τσάι μίντια" = Νάχεις το νου σου. Πλθ=Κουντούσ'ι. Και κουντούσουρι. Πλθ.=Ντ'αμαέρι Πλθ.=Ντουμαέτσ'ι Ντόμπρι. "Άμου ούνου μπ'αρμπ'ατου ντόμπρου σ'ι ούνου γουμάρου σκλιόπου..." = Έχω έναν άντρα ντόμπρο κι ένα κουτσό γαϊδούρι... Πλθ.=Αρουσουνόσ'ι.Θ.=Αρου σουνουάσ'α (-σι) Πλθ.=Μισαέντρι. "Ιασκούμσι του μισάντρ'α" = Κρύφτηκε στην ντουλάπα. Πλθ.=Ντουλαέκι. "Του ντουλαέκλι τούτι" = Σε όλα τα ντουλάπια Τοπικό λιβαδιώτικο γυναικείο έθιμο. Αόρ.=Μφου αρσ'ίνε Παρατ.=Νιαρά αρσ'ίνε. Πλθ.=Αρσ'ίνι. "Αρσ'ίνε μάρε" = Ντροπή μεγάλη. Αόρ.=Μβίνι σόμνου (Μιλό σόμνουλου). Παρατ. = Μβινιά σόμνου. (Μι λουά σόμνουλου). Πλθ.=Μβιάστι. "Μία νύφη πανέμορφη ("κεντημένη")" = Ούν'α μβιάστ'α κιντισίτ'α. Πλθ.=Νιφίτσ'ι Πλθ.=Ούνγκλι. "Σκόσου ούνγκλια" = Έβγαλα το νύχι Πλθ.=Νουόπτσ'ι. "Νόπτσ'ιλι τούτι" = Όλες τις νύχτες. Πλθ.=Νιχτέρι Πλθ.=Αν'τουνικαέρι Απρόσωπο ρήμα.


Νωρίς

Κουγίια

Νωρίς το πρωί

Χ'ιργίε

Ξάδελφος Ξάδιλφου Ξαίνω μαλλιά Σκάρμινου Ξανά

Ξανά

Ξανθός

Ξανθό (-ου)

Ξαπλωμένος

Τέσου

Ξαπλώνω

Μιμπάγκου

Ξεβάφω

Ξιβ'αψέσκου

Ξεγελώ

Αρ'ίντου

Ξεγυμνώνω

Γκουλισ'ανέτζου

Ξεθάβω

Ντισγκρόπου

Ξεκινώ

Ανγκισέσκου

Ξελαφρώνω

Λισουρέτζου

Ξεματιάζω

Ντισκ'ίντου

Ξεμάτιασμα Ξένα

Ντισκ'ιντάρε Ξιάνι

Ξένος

Ξένου

Ξεπλένω

Ασπέλου

"Σι γίνι κουγίια" =Να έρθεις γρήγορα "Χ'ιργίε ουάρ'α" = Χαράματα. Πλθ.=Ξάδιλχι Αόρ.=Σκ'αρμινάι. Παρατ. = Σκ'αρμινάμου και "μάτα". Θα ξανάρθω=Βα ματα γίνου Πλθ. = Ξανθάτζ'ι. Και "κ'ανούτου". Θηλ. = Ξανθιάου'α (ξανθιέι). Πλθ.=Ταέσ'ι. Από το ρήμα "τίντου" = Ξαπλώνω. Θηλ. = Τιάσ'α (τιάσι). "Ιάστι τιάσ'α πρι κρ'εβάτε" = Είναι ξαπλωμένη στο κρεβάτι. Αόρ=Μιμπ'αγκάι. Παρατ. = Μιμπ'αγκάμου. "Μι μπ'αγκάι κουγία" = Ξάπλωσα νωρίς Αόρ.=Ξιβ'αψίι. Παρατ. = Ξιβ'αψιάμου Αρ'ίσου. Παρατ. = Αρ'ιντιάμου. "Σαρ'ίντι κου έλου" = Τον κοροϊδεύει. Αόρ.=Γκουλισ'ανάι. Παρατ. = Γκουλισ'ανάμου. "Μι γκουλισ'αναέ" = Με ξεγύμνωσε Αόρ.=Ντισγκρουπάι. Παρατ. = Ντισγκρουπάμου Αόρ.=Ανγκισίι, παρατ.=Ανγκισιάμου Αόρ.=Λισουράι. Παρατ. Λισουράμου Αόρ.=Ντ'ισκ'ιντάι. Παρατ. = Ντισκ'ιντάμου Πλθ.=Ντισκ'ινταέρι Με άρθρο=Ξιάνιλι. "Φουτζί του ξιάνι". = Έφυγε στα ξένα Πλθ.=Ξένι. Θηλ.=Ξιάν'α (πλθ.=Ξιάνι). Αόρ.=Ασπιλάι. Παρατ. = Ασπιλάμου. "Ασπέλου βάσιλι" = Ξεπλένω τα κουζινικά


Ξέρα Ξεράβω

Ξέρ'α Ντισκόσου

Ξέρω

Στίου

Ξεσκεπάζω

Ντισβ'ιλέσκου

Ξεσκέπασμα Ντισβ'ιλίρε Ξεστουπώνω Ντιστούπου Ξεφορτώνω

Ντισκάρκου

Ξεφραγμένος Ντισγκ'αρντίτου Ξεφτελίζω Ξιφτιλισέσκου Ξεφτέρι (πουλί) Ξεχασιάρης

Ξιφτέρου

Ξεχνώ

Αργκ'ισαέσκου

Ξημερώνω

Άπιρου

Ξηραίνω

Ουσ'ίκου

Ξήρανση Ξίδι

Ουσκάρε Πούσκ'α

Ξινόγαλο Ξινός

Ζάλ'α Άκρου

Ξοδεύω

Ξουδιψέσκου

Ξύγκι Ξυλέμπορος Ξύλο

Σέου Λιμνάρου Λέμνου

Ξυλοδαρμός

Φούστι

Αργκ'ισ'ατόρου

Πλθ.=Ξαέρι Αόρ.=Ντισκουσούι. Παρατ. = Ντισκουσιάμου Αόρ.=Στιάμου. "Στίου τσι βρέι" = Ξέρω τι θέλεις. Αόρ.=Ντισβ'ιλίι. Παρατ. = Ντισβ'ιλιάμου Πλθ.=Ντισβ'ιλίρι Αόρ.=Ντιστουπάι. Παρατ. = Ντιστουπάμου Αόρ.=Ντσκ'αρκάι. Παρατ. = Ντισκ'αρκάμου. "Ντισκάρκου μούλα" = Ξεφορτώνω το μουλάρι. Πλθ.=Ντισγκ'αρτντίτσ'ι Αόρ.=Ξιφτιλισίι. Παρατ.=Ξιφτιλισιάμου Πλθ.=Ξιφτέρι Πλθ.=Αργκ'ισ'ατόρι. Θηλ. =ρ'α (-ρι Αόρ.=Αργκ'ισ'ίι. Παρατ.=Αργκ'ισάμου "Αργκ'ισίι σάπα λα γίνε" = Ξέχασα την τσάπα στ' αμπέλι. Αόρ.=Απιράι. Παρατ. = Απιράμου. "Απιραέμου κου κουβέντα" = Ξημερώσαμε με την κουβέντα. Αόρ.=Ουσκάι. Παρατ.= Ουσκάμου. "Μι ουσκάς" = Με στέγνωσες, με ξεπάτωσες. Πλθ.=Ουσκαέρι Πλθ.=Πούσκι (και πούσκουρι). "Πούσκ'α κου ζάχαρι" = Ξύδι με ζάχαρη. Πλθ.=Ζαέλι Πλθ.=Άκρι. Θηλ. = 'Ακρ'α (άκρι) Αόρ.=Ξουδιψίι. Παρατ.=Ξουδιψιάμου Πλθ.=Σέουρι Πλθ.=Λιμνάρι Πλθ=Λιάμνι. " Απουρτάμου λιάμνι" = Κουβαλούσα ξύλα. Μόνο πληθυντικός. "Μκάι


Ξυλώνω

Ντισπιάτικου

Ξυνίζω

Ακρέσκου

Ξύνω

Σγκρ'ίμου

Ξύπνα! Ξύπνιος

Σίντιτι Ντιστιπτάτου

Ξυπνώ (άλλον)

Ντιστέπτου

Ξυπνώ (εγώ) Μιντιστέπτου Ξυρίζομαι

Μιξουρσέσκου

Ξυρίζω

Ξουρσέσκου

Ξύρισμα Ξυστός

Ξουρσίρε Σγκρ'ιμάτου

Ό,τι

Ίτσι

Ογδόντα Οδηγώ

Οπτουτζαέτσι Ουδιγισέσκου

Οικογένεια Οινόπνευμα Οκτακόσια Οκτώ Όλα

Φουμιάλε Ινόπνιβμ'α Όπτου σούτι Όπτου Τούτι

Ολημερίς Όλοι

Τζούα τούτ'α Τούτσ'ι

Ολόκληρος

Ν'τρέγκου

Ομάδα Ομιλία

Ουμάδ'α Γκράιου

φούστι". ("Έφαγα" ξύλο). Αόρ.=Ντισπιτικάι. Παρατ. Ντισπιτικάμου. "Ντισπιτικάτου" = Κουρελιάρης. Αόρ.=Ακρίι. Παρατ. = Ακριάμου Αόρ.=Σγκρ'ιμάι. Παρατ.=Σγκρ'ιμάμου. Χρησιμοποιείται και το "αράντου" (Αόρ.=Αράσου) Σύνελθε Πληθ.=Ντιστιπτάτσ'ι. Θηλ. = τ'α (-τι) Αόρ.=Ντιστιπτάι. Παρατ. = Ντιστιπτάμου. "Ξύπνα" = Σκουάλ'ιτι (σήκω). Αόρ.= Μιντιστιπτάι. Παρατ.=Μιντιστιπτάμου. Ξυπνώ άλλον = Ντιστέπτου Αόρ.=Μιξουρσίι. Παρατ. = Μιξουρσιάμου Αόρ.=Ξουρσίι. Παρατ. = Ξουρσιάμου Πλθ.=Ξουρσίρι Πλθ.=Σγκρ'ιμάτσ'ι. Θηλ. = τ'α (-τι) "Ίτσι σι τζ'ίτζι"=Ό,τι και να πεις. "Ό,τι σου κατέβει" = ίτσι σγίνι Αόρ.=Ουδιγισίι. Παρατ. = Ουδιγισιάμου Πλθ.=Φουμιέλι Πλθ. = Ινουπνέβματι 801 = Όπτου σούτι ούν'α Όλος=Τούτου. Όλες=Τούτι. Όλη=Τούτ'α Πλθ.=Τζ'ίλιλι τούτι Όλο=Τούτου. Θηλ.=Τούτ'α (τι). "Λι νκαέ τούτι" = Τάφαγε όλα. Πλθ=Ν'τρέτζι. Θηλ. = Ν'τριάγκ'α (ν'τριάτζι). Πλθ.=Ουμαέτζ'ι Πλθ.=Γκράι. Θα βγάλει


Ομίχλη Ομορφαίνω

Νέγκουρ'α Μψιτέτζου

Ομορφιά Όμορφος

Μψ'ατιάμε Μψάτου

Ομφαλός

Μπουρίκου

Όμως Όμος Ονειρευόμενο Ανγκισάτου ς Όνειρο

Γίσου

Όνομα

Νούμ'α

Ονομαστός

Αβτζ'ίτου

Οξαλίδα, ξυνόχορτο Οξιά Όπλο Όπως

Μπουρμπουνάκ'α

Οργή Οργώνω

Ουργίε Φάκου άγκουρου

Όρεξη

Όριξε

Όρθιος

Μ'πρόστου

Όρκος Όρμα!

Όρκου Αλάσ'ιτι

Ορφάνια Ορφανός

Ουρφάνι'α Ουάρφανου

Όρχεις

Κουάλι

Φάγκου Τουφέκε Κακούμ

λόγο=Βα σκουάτ'α γκράιου Πλθ.=Νέγκουρι Αόρ.=Μψ'ατίι. Παρατ. = Μψ'ιτιάμου Πλθ=Μψ'ατέμι Πλθ=Μψάτσ'ι. Θηλ.=Μψάτ'α (πλθ.=Μψάτι) Πλθ.=Μπουρίτσι. "Μι ντουάρι μπουρίκλου" = Με πονάει ο ομφαλός. Πλθ.=Ανγκισάτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι). Μεταφορικά και ο πολύ αφηρημένος. Πλθ=Γίσ'ι. Δεν υπάρχει βλ. λέξη για το "ονειρεύομαι". Λέγεται "Βέντου γίσου". Πλθ.=Νούμι. "Αβέμου νούμα" = Γιορτάζουμε. Πλθ.=Αβτζ'ίτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (τι) Πλθ.=Μπουρμπουναέτσ'ι Πλθ=Φάτζι Πλθ.=Τουφέκι Κακούμ φιάτσι ατσέλου = Όπως έκανε αυτός. "Κατά κουμ τζ'ίσιμου" = Όπως είπαμε. Πλθ.=Ουργίι Αόρ.=Φέτσου άγκουρου. Παρατ.=Φιτσιάμου άγκουρου Πλθ.=Όριξι. Καλή όρεξη=Κου όριξε (ι). Πλθ.=Μ'πρόστσ'ι. Θηλ. = Μ'πρου'άστ'α (-στι) Πλθ.=Όρκουρι "Αλάσ'ιτι πρι έλι" = Απάνω τους! Πλθ.=Ουρφαένι Πλθ.=Ουάρφανι. Θηλ.=Ουάρφ'αν'α (-νι) Ενικός=Κόλιου. "Κουάλι φρίπτι" (συνηθισμένη έκφραση που σημαίνει "τίποτα", "τρίχες".


Όστρεο Όταν

Μπουρλίδ'α Κούντου

Ότι

Κ'ι

Ουρά

Κουάντ'α

Ουράνιο τόξο Ουρανός Ούρδα Ούρηση Ουρλιάζω

Κουρκουμπέου Ουρανό (-ου) Γκίζ'α Κισάρε Αούρλου

Ούρο Ουρώ

Κισάτου Κίσου

Ουσία Ούτε

Ουσίε Ούτι

Οχετός Οχιά Όχτος, γκρεμός Οχτώ

Γκιρίζε Ουχιάου'α Όχτου

Όψη Παγίδα Πάγος Παγούρι Παγώνω

Όψι'α Π'αγίδ'α Γκλέτσου Π'αγούρου Ανγκλέτσου

Παζάρι

Π'αζάρε

Παθαίνω

Πάτου

Πάθος Παίδεμα Παιδί

Πάθους Πιδιμό Φιτσόρου

Όπτου

Πλθ.=Μπουρλίτζ'ι "Κούντου βα γίνι, βα σντάου" = Όταν έρθεις θα σου δώσω. "Ν'τσές κ'ι βα γίνι" = Μου είπες ότι θα έρθεις. Πλθ.=Κουάντι. "Κουάντα αλ μπόου" = Η ουρά του βοδιού. Πλθ.=Κουρκουμπέι Σπάνια προφέρεται η λέξη. Πλθ.=Γκίζι. Πλθ.=Κισαέρι Αόρ.=Αουρλάι. Παρατ.=Αουρλάμου. Σημαίνει και διώχνω Πλθ.=Κισάτσ'ι Αόρ.=Κισάι. Παρατ. = Κισάμου. Κατουριέμαι = Μικίσου. Πλθ.=Ουσίι "Ούτι στίου ούτι βιτζούι" = Ούτε ξέρω ούτε είδα. Πλθ.=Γκιρίζι Πλθ.=Ουχιέι Πλθ.=Όχτουρι Κου όπτου τζ'ίλι = Σε οκτώ μέρες. Πλθ=Όψιλι. (Θ). Πλθ=Π'αγίτζι Πλθ=Γκλιάτσ'ι Πλθ.=Π'αγούρι Αόρ.=Ανγκλιτσάι. Παρατ. = Ανγκλιτσάμου. "Νιαγκλιτσάρ'ι τσουάρλι" = Μου πάγωσαν τα πόδια. Πλθ.=Π'αζαέρι. "Π'αζ'άρια ντι Σέργια" = Το παζάρι των Σερβίων. Το παζάρι αυτό λέγεται και "Νιάμιρου". Αόρ.= Π'ατσ'ίι. Παρατ. = Π'ατσάμου. "Ουλάι τσι π'ατσ'ίμου" = Αμάν τι πάθαμε... Πλθ.=Πάθουρι (σπάνιο) Πλθ.=Πιδιμάτζ'ι και πιδέματι Πλθ=Φιτσόρι.


Παίζω

Ατζόκου

Παίρνω

Λιάου

Παιχνίδι

Ατζόκου

Παλαβομάρα Ζουρλιάτσ'α Παλαβός

Ζούρλου

Παλαβώνω

Βουρλέσκου

Παλαιότητα Παλάμη

Βικλιάμε Πάλμ'α

Παλεύω

Αλούμ'πτου

Πάλι

Μάτα

Παλικάρι

Τζόνε

Παλιόπανο Παλούκι Πανηγύρι Πανί Πανούκλα Πάντα Παντρειά

Κρ'ίπ'α Π'αλιούρου Π'αν'αγίρου Πιάτικου Πούσκλε Ντάμνια Ανσουράρε

Πάντρεμα

Μουρτάρε

Παντρεύω

Ανσόρου

Υποκ.=Φιτσουρίκου. "Φιτσόρλι ια τζου'ακ'α" = Τα παιδιά παίζουν Αόρ.=Ατζουκάι. Παρατ.=Ατζουκάμου. "Μιατζόκου κου μπίλιλι" = Παίζω με τις μπίλιες. Αόρ.=Λουάι. Παρατ.=Λουάμου. "Ν' λουάς ουρέκλιλι" = Μου πήρες τα αυτιά. Πλθ=Ατζόκουρι. "Νασκαέμου κου τόπα" = Μπαίζουμε με τη μπάλα. Πλθ.=Ζουρλαέτσ'ι. "Αντάρ'ι μούλτι ζουρλαέτσ'ι" =Κάνει πολλές παλαβομάρες. Πλθ.=Ζούρλι. Θηλ. = Ζούρλ'α (-λι). Αόρ.=Βουρλίι. Παρατ. = Βουρλι'αμου. "Μι βουρλίς" = Με παλάβωσες. Πλθ.=Βικλιέμι Πλθ.=Παέλμι. "Ούν'α πάλμ'α ντι φ'αρίν'α' = Μια παλάμη με αλεύρι. Μιαλούμ'πτου μούλτου=Παλεύω πολύ, προσπαθώ. Αόρ.=Αλουμ'πτάι. Παρατ. = Αλουμ'πτάμου. Και "πάλι". "Πάλι βίνις;" = Πάλι ήρθες; Πλθ.=Τζόνι. "Ιάστι τζόνε" = Είναι δυνατός, είναι παλικάρι. Πλθ.=Κρ'ίπι Πλθ=Π'αλιούρι Πλθ.=Π'αν'αγίρι Πλθ.=Πιάτιτσι. Και "π'άντζ'α" Πλθ.=Πούσκλι Και "πάντα". Πλθ.=Ανσουραέρι. "Άρι φιάτ'α τ'ι ανσουράρε" = Έχει κορίτσι για πάντρεμα Πλθ.=Μουρτέρι. Και Μ'αρτάρε. Παντρεμένη= Μουρτάτ'α. Αόρ=Ανσουράι. Παρατ.=


Παντρεύω Μ'αρίτου Πάνω (προς) Νσούσου Πάνω (στο)

Ανάλτου

Παπάρα

Ντιγκ'ατούρ'α

Παπάς

Παπάλου

Παπούτσι Παππούς

Π'απούτσ'α Πάπου

Παραγγελία Παράδεισος

Παραγγελίε Παράδισου

Παραδίδω

Πρ'ιντάου

Παραέξω

Καμαναφουάρ'α

Παραθεριστή Γκαγκάνου ς Παράθυρο Π'αρθίρε Παρακάνω Παραφάκου Παρακολουθ ώ Παραλίγο

Ασκούλτου

Παραμύθι Παράξενος, ανάποδος Παραπαίρνω

Π'αρμίθου Χουιρλ'ίτκου

Παραπάνω Παραπατώ

Καμανσούσου Παρακάλκου

Παραπέρα Παράπονο Παρασκευή Παραφρονώ

Μανάπαρτι Παράπουνου Βίνιρε Βουρλέσκου

Νικανθιάμ'α

Παραλιάου

Ανσουράμου Μ'αρτάι. Παρατ.=Μ'αρτάμου Και "απάνω τους"! "Νσούσου Κουτουριάνλι"! "Ανάλτου πρι ντουλάπε"=Πάνω στη ντουλάπα. Πλθ=Ντιγκ'ατούρι. "Ντιγκ'ατούρ'α ντι λάπτε" = Παπάρα με γάλα. Πλθ=Παπάλι. "Βίνι παπάουλου" = Ήρθε ο παπάς. Πλθ.=Π'απούτσ'ι Πλθ.=Πάπιανι. "Πάπλου Κότσιου" = Ο παππούς ο Κώτσιος. Πλθ=Παραγγιλίι. (Θ). " Κα ντι του παράδισου" = Σαν τον παράδεισο. Αόρ.=Πρ'ιντέντου. Παρατ. = Πρ'ιντιντιάμου, "Μι πρ'ιντάου" = Παραδίδομαι " Ες καμαναφουάρ'α" = Βγες παραέξω Πλθ=Γκαγκάνι. Θηλ. = -ν'α (νι). Πλθ=Π'αρθίρι. (Θ). Αόρ=Παραφέτσου. Παρατ. = Παραφιτσιάμου Αόρ.=Ασκουλτάι. Παρατ.=Ασκουλτάμου Και "ντι πρ'ι πέρου"=Παρά τρίχα Πλθ.=Π'αρμίθι Πλθ.=Χουιρλ'ίτσκι. Θηλ. = τκ'α (-τκι) Αόρ.=Παραλουάι. Παρατ.=Παραλουάμου Πιο πάνω = Μανσούσου Αόρ.=Παρακ'αλκάι. Παρατ. Παρακ'αλκάμου Πιο δω=Μα νκουά Πλθ=Παράπουνι Οι Παρασκευές=Βίνιρλι Αόρ.=Βουρλίι. Παρατ.=Βουρλιάμου


Παρδαλός

Παρδάλου

Παρέα Παρηγοριά

Παρέε Ασμπουνάρε

Παρθένα Πάσχα Πατάτα

Παρθέν'α Πάστι Πατάτ'α

Πατέρας Πάτημα Πατσάς

Τάτ'α Κ'αλκ'ατούρ'α Π'ατσιάλι

Πατώ

Κάλκου

Παχαίνω

Ανγκρόσου

Παχνί Παχύς

Π'αχνίε Γκρόσου

Πεθαίνω

Μόρου

Πεθερός

Σόκρου

Πείνα

Φουάμε

Πεινώ

Ατζουνιέτζου

Πειραγμένος

Κ'ιρτίτου

Πειράζω

Κ'αρτέσκου

Πελεκάνος Πελεκούδι

Λέλεκου Πιλικούδ'α

Πελεκώ

Πιλιξέσκου

Πέμπτη

Τζόι

Πλθ=Παρδάλι. Θηλ. = -λ'α (λι). Πλθ=Παρέι (Θ). Πλθ.=Ασμπουναέρι (δεν λέγεται πλέον). Πλθ.=Παρθένι Με άρθρο=Πάστιλι Πλθ.=Παταέτσ'ι. "Μι ντουσου λα πατάτ'α" = Πήγα στο πατατοχώραφο. Πλθ.=Τάτουρι (σπάνιο). Πλθ.=Κ'αλκ'ατούρι Δε χρησιμοποιείται στα βλάχικα ο ενικός. Αόρ.=Κ'αλκάι. Παρατ.=Κ'αλκάμου. "Κ'αλκάι νάρκα" = Πάτησα τη νάρκη, την πάτησα, την έπαθα. Αόρ.=Ανγκρουσάι. Παρατ. = Ανγκρουσάμου Πλθ.=Π'αχνίι Πλθ.=Γκρουόσ'ι. Θηλ.=Γκρουάσ'α. (Πλθ.=Γκρουάσι) Αόρ.=Μουρίι. Παρατ.=Μουριάμου. "Μουρίι ντι φουάμε" = Πέθανα της πείνας. Πλθ.=Σόκρι. Θηλ. = Σουάκρ'α (σουάκρι). Πλθ.=Φουόμι. Και "Ατζουνάρε" (ατζουναέρι). Αόρ.=Ατζουνάι. Παρατ.=Ατζουνάμου Πλθ.=Κ'ιρτίτσ'ι. Θηλ.=Κ'ιρτίτ'α. Πλθ. θηλ=Κ'ιρτίτ'ι Αόρ.=Κ'αρτίι. Παρατ.=Κ'αρτιάμου Πλθ.=λέλετσι Πλθ.=Πιλικούτζ'ι. "Ιάστι πιλικούδ'α" = Δεν της κόβει καθόλου. Αόρ.=Πιλιξίι. Παρατ.=Πιλιξιάμου


Πενήντα Πενηντάρικο Πένθος Πεντακάθαρο ς, διαφανής

Τζιντζαέτσι Πινιντάρκου Πένθους Γιριλίτου

Πεντακάθαρο ς, περιποιημένο ς Πεντακοσάρι κο Πεντακόσια Πέντε Πέος

Γκιργκινάτου

Πεπόνι Πέρα Πέρδικα Περήφανος

Πιπόνιου Ανάπαρτε Πιρδίκ'α Πιρίφανου

Περιβρέχω

Ούντου

Περιδέραιο Περικνημίδα Περιοδεύω

Γκιουρντάνε Τσουάρικου Αλάγκου

Πιντακουσάρκου Τσίντσι σούτι Τσίντσι Πούλ'α

Περίπου Περίπου Περισσότερο Κάμα Περνώ Τρέκου Περπάτημα

Ιμνάρε

Περπατώ

Ίμνου

Πέρσι Πεταγμένος

Άνου Αρκάτου

Πέταλο Πεταλούδα

Πέταλου Παταλούδ'α

Πλθ.=Πινινταέρτσι Πλθ.=Πένθουρι Πλθ.=Γιριλίτσ'ι. Θ. = -τ'α (τι). Αναφέρεται κυρίως για νερό Πλθ.=Γκιργκινάτσ'ι. Θ. = -τ'α (-τι). Πλθ.=Πιντακουσαέρτσι

Πλθ.=Πούλι. "Αλάσ'α μούλα ακάτσ'ι πούλα" (συνηθισμένη λαϊκή έκφραση). Πλθ.=Πιπόνι Λέγεται και "Ντιανάπαρτε" Πλθ=Πιρδίτσι Πλθ=Πιρίφανι. Θηλ. = -ν'α (νι). Αόρ.=Ουντάι. Παρατ.=Ουντάμου. "Μι ουντάι" = Βράχηκα Πλθ.=Γκιουρνταένι Πλθ.=Τσουάριτσι Αόρ.=Αλ'αγκάι. Παρατ.=Αλ'αγκάμου. "Αλ'αγκάμου κα ζούρλου" = Έψαχνα σαν τρελός. Και "καμαμούλτου". Αόρ.=Τρ'εκούι. Παρατ.=Τρ'ετσιάμου Πλθ.=Ιμναέρι (Θ). "Μι σουτουράι ντι ιμνάρε" = Χόρτασα περπάτημα. Αόρ.=Ιμνάι. Παρατ.=Ιμνάμου. "Ίμνου του σκίνι" = Περπατώ στα αγκάθια. Πρόπερσι=Άνου αλάντου άνου Πλθ=Αρκάτσ'ι. Πετώ=Αρίκου, αλλά και "πιτιξέσκου". Πλθ.=Πέταλι Πλθ.=Πεταλούτζ'ι


Πετάλωμα Πεταλωτής Πέταμα Πέτρα Πέτρα μεγάλη Πετρέλαιο Πετσέτα Πετσί Πετυχημένος

Ανκ'αλτσάρε Αλμπάνου Πιτιξίρε Κιάτρ'α Μπισμπίλιου Γκάζιου Πισκίρου Πέτσ'α Απουκάτου

Πετώ

Πιτιξέσκου

Πεύκο Πέφτω

Κίνου Κάντου

Πηγάδι Πηγάδι, λιμνούλα Πηγαίνω

Πιγάδε Πούτσου

Πηγή Πηγούνι Πηδάω, ορμάω μέσα Πηδώ

Ίσβου Γκρούνιου Αντέσου

Πήζω

Ανκλέκου

Πηλός

Αλούτου

Πήξιμο Πιάνω

Ανκλικάρε Ακάτσου

Πιάσιμο Πιατάκι Πιέζω

Ακ'ατσάρε Μπλίντου Στουλουέσκου

Πιθανόν Πιθάρι Πικρός

Πουάτικ'α Βουτίν'α Αμάρου

Πιλάφι Πινακωτή Πίνω

Πιλιάφου Πινακατό Μπιάου

Μι ντούκου

Αντέσουρου

Πλθ.=Ανκ'αλτσαέρι Πλθ.=Αλμπάνι Πλθ.=Πιτιξίρι Πλθ.Καέτσρ'ι Πλθ.=Μπισμπίλι. Πλθ.=Γκάζιουρι Πλθ.=Πισκίρι. Και 'πετσέτ'α" Πλθ. = Παέτσ'ι Πλθ.=Απουκάτσ'ι. Αποτυχημένος= Νιαπουκάτου Αόρ.=Πιτιξίι. Παρατ. Πιτιξιάμου Πλθ=Κίνι Αόρ.=Κ'ατζούι. Παρατ. = Κ'αντιάμου. "Βα κάτζ =Θα πέσεις. Πλθ.=Πιγαέτζ'ι Πλθ.=Πούτσουρι Αόρ.=Μι ντούσου. Παρατ. Μι τσιάμου Πλθ.=Ίσβουρι Πλθ.=Γκρούνι Αόρ.=Αντισάι. Παρατ. = Αντισάμου Αόρ.=Αντισουράι. Παρατ. =Αντισουράμου Αόρ.=Ανκλικάι. Παρατ. = Ανκλικάμου Πλθ.=Αλούτουρι και "αλούτσ'ι". Πλθ.=Ανκλικαέρι (Θ). Αόρ.=Ακ'ατσάι. Παρατ. Ακ'ατσάμου. "Μια κ'ατσαέ" = Με πείραξε, αλλά και με βίασε. Πλθ.=Ακ'ατσαέρι. (Θ). ΠΛθ.=Μπλίντι Αόρ.=Στουλουίι. Παρατ. = Στουλουιάμου Λέγεται και το "πιθανόν". Πλθ.=Βουτίνι Πλθ.=Αμάρι. Θηλ.=Αμάρ'α (πλθ=αμαέρι). Πλθ.=Πιλιάφι Πλθ.=Πινακατάτζ'ι Αόρ=Μπιούι,


Πιπεργιά Πιπέρι Πιρούνι Πίσσα Πιστεύω

Πιπέργε Πιπέρου Πιγκιάου'α Πίσ'α Πιστιψέσκου

Πίστη Πίσω Πίτα Πίτουρα Πλαγιά Πλαγιάζω

Πίστε Ν'απόι Πίτ'α Γκρούντζ'ι Πλάιου Μιμπάκου

Πλάκωμα Πλακωμένος

Απιτουρσίρε Απιτρουσίτου

Πλακώνω

Απιτουρσέσκου

Πλάτανος Πλατεία

Πλάτανου Π'αζάρε

Πλάτη Πλατύνω

Πλ'ατάρε Λ'αρτζέσκου

Πλέκω

Αμ'π'ιλτέσκου

Πλένω

Λάου

Πλευρά Πλευρό Πληγή

Πάρτε Κουάστ'α Γιραέ

Πλημμύρα Πληρώνω

Πλιμίρ'α Π'ιλτέσκου

Πλησιάζω

Απρόκιου

Παρατ.=Μπιάμου. "Νπιάου άπ'α ντι του ίσβου" = Πίνω νερό από την πηγή. Πλθ.=Πιπέργι Πλθ.=Πιπέρουρι Πλθ.=Πιγκέι Χωρίς πληθυντικό. Αόρ.=Πιστιψίι. Παρατ.=Πιστιψιάμου Πλθ.=Πίστι Από πίσω=Ντιν'απόι Πλθ.=Πίτι Μόνο πληθυντικός. Πλθ.=Πλάιουρι Αόρ.=Μιμπ'αγκάι. Παρατ. = Μιμπ'αγκάμου. Πλθ.=Απιτουρσίρι Πλθ=Απιτρουσίτσ'ι. Θηλ. = τ'α (τι). Πλακώνω=Απιτρουσέσκου Αόρ.=Απιτουρσίι. Παρατ. = Απιτουρσιάμου Πλθ.=Πλάτανι Πλθ.= Π'αζαέρι. "Μ' π'αζάρε" = Στην πλατεία. Πλθ.=Πλ'αταέρι Αόρ.=Λ'αρτζίι. Παρατ. = Λ'αρτζιάμου Αόρ=Αμ'π'ιλτίι. Παρατ. = Αμ'π'ιλτιάμου Αόρ.=Λάι. Παρατ.=Λάμου. Πλένω τα πιάτα = Λάου πιάτιλι Πλθ=Παέρτσ'ι Πλθ.=Κουάστι Πλθ.=Γιράτζ'ι. "Γουμάρλου ιάστι μ'πλίνου ντι γιράτζ'ι" = Το γαϊδούρι είναι γεμάτο πληγές. Πλθ.=Πλιμίρι Αόρ=Π'ιλτίι. Παρατ. = Π'ιλτιάμου. "Νιπίλτίτου" = Απλήρωτος. Αόρ.=Απρουκιάι. Παρατ.=Απρουκιάμου. "Απρουάκι Χ'ιστόουλου" = Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα.


Πλησίασμα Πλούτος

Απρουκιάρε Πλούτου

Πλυμένος

Λάτου

Πνίγω

Νέκου

Πόδι

Τσόρου

Ποιμένας

Ουιάρου

Ποιος-ά

ακάρι

Πόλεμος Πολεμώ

Πόλεμου Πουλιμσέσκου

Πόλη Πολιτικός Πολλή

Πουλιτίε Πουλιτικό (-ου) Μούλτ'α

Πολύ

Μούλτου

Πολυλογάς

Λιμπούτου

Πολύς Πονάω

Μούλτου Ντόρου

Πονηρός

Πόνιρου

Ποντίκι

Σουάρικου

Πόντιος

Αούτου

Πονώ

Ντόρου

Πονώ πολύ

Ούστρου

Πορδή

Μπ'ασ'ινα

Πλθ.=Απρουκιέρι Πλθ.=Πλούτουρι. Λέγεται συνήθως "αβιάρε" (αβιέρι). Πλθ.=Λάτσ'ι. Θηλ. = Λάτ'α (λάτι). "Λι λας στράνιλι;" = Τα έπλυνες τα ρούχα; Αόρ.=Νικάι. Παρατ. = Νικάμου. Πνίγομαι = Μι νέκου Πλθ.=Τσουάρι. "Άερι τσουάρι μαέρι" = Έχει μεγάλα πόδια. Πλθ.=Ουιάρι. Και "πικουράρου" Πλθ.=Ακάρι. "Ακάρι βίνι;" = Ποιος ήρθε; Πλθ.=Πουλέματι Αόρ.=Πουλιμσίι. Παρατ. = Πουλιμσιάμου Πλθ.=Πουλιτίι Πλθ.=Πουλιτικάτζ'ι Πλθ.=Μούλτι. "Μούλτι παταέτσ'ι" = Πολλές πατάτες. Πολλά=Μούλτι. Λίγο=Μτσ'ίνου ή νθιάμ'α Πλθ=Λιμπούτσ'ι. Θηλ=Λιμπούτ'α. Πλθ. Θηλ. = Λιμπούτι. Πλθ.=Μούλτσ'ι Αόρ.=Ντουρούι. Παρατ.=Ντουριάμου. Πόνος= Ντόρου, αλλά και πόνου. "Μι ντουάρι κούρλου" (συνηθισμένη λαϊκή έκφραση). Πλθ.=Πόνιρι. Θηλ. = -ρ'α (ρι). Πλθ=Σουάριτσι. Θηλ.=Σ'ιρουκουάνε (-νι). Πλθ=Αούτσ'ι. Θηλ. = Αούτ'α (-τι). Αόρ.=Ντουρίι. Παρατ.=Ντουριάμου. "Μι ντουάρι κάπλου". = Με πονάει το κεφάλι Αόρ.=Ουστράι. Παρατ.=Ουστράμου. Πλθ=Μπ'ασ΄ίνι. "Μβιάστα αρκαέ μπ'ασ'ίν'α" = Η νύφη


Πόρπη Πόσο; Ποτάμι

Ζάβ'α Κούτου; Αρ'ούου

Ποτέ Πότε;

Βαέρ'ι ουάρ'α Κούντου;

Ποτήρι Ποτίζω

Μπουκάλ'ε Αντάπου

Ποτό

Μπιιτούρ'α

Που (αναφορ.)

Τσι

Πού;

Ίου;

Πουθενά

Ιουβά

Πουκάμισο Πουλάω

Κ'αμιάσ'α Βίντου

Πούλημα

Βιντιάρε

Πουλί

Πούλιου

Πουρνάρι Πράγμα

Πουρνάρε Λούκρου

Πράξη

Πράξε

Πρασινάδα Πράσινο Πράσο

Βιρτζ'ατούρ'α Βιάρντε Πράσου

έκλασε! Πλθ.=Ζάβι Πόσο κάνει; = Κούτου φάτσι; Πλθ.=Αρ'ούουρι. "Ν' λο αρ'ούουλου" = Μας πήρε το ποτάμι. Λέγεται και "ποτές". Πότε θα έρθεις; = Κούντου βα γίνι; Πλθ=Μπουκαέλι Αόρ.=Αντ'απάι, Παρατ.=Αντ'απάμου Πλθ.=Μπιιτούρι. Λέγεται και "ποτό". " Ατσιάλι τσι τσες" = Αυτά που είπες. Ερωτηματ..=Ίου. "Ίου χί" = Πού είσαι; Πού πας;= Ίου τι ντούτσι; "Ίου σούντου σ'ι ίου νου σούντου" = Πού είναι και πού δεν είναι. (Παραδοσιακό λιβαδιώτικο παιχνίδι). "Νου λβιτζούι ιουβά" = Δεν τον είδα πουθενά. Πλθ=Κ'αμαέσ'ι Αόρ.=Βιντούι, παρατ.=Βιντιάμου. "Βιντούμου γουμάρλου" = Πουλήσαμε το γάιδαρο. Πλθ=Βιντιέρι. "Αβέτς τσιβά τ'ι βιντιάρε;" = Έχετε τίποτα για πούλημα; Πλθ=Πούλι. Πουλάκι = Πουλίκου. Πλθ.=Πουρναέρι Πλθ.= Λούκρι. Δεν υπάρχει ακριβώς η αντίστοιχη λέξη. "Λούκρου" σημαίνει κυρίως "δουλειά". "Αλνάι λούκριλι" = Έμασα τα πράγματα. Πλθ=Πραέξι. "Ουλάι πραέξι" = Βρε, τι πράγματα... Πλθ.=Βιρτζ'ατούρι Πλθ.=Βαέρτζ'ι. Θηλ.= Το ίδιο Πλθ=Πράσ'ι. "Κάρνε κου πράσ'ι" = Κρέας με πράσο.


Πράττω

Πρ'αξέσκου

Πρέπει

Πρίντι

Πριόνι Προβατίλα Πρόβατο

Πριόνε Ουσ'ίκου Ουάε

Πρόβατο που Μ'ατρίκ'α θηλάζει Προβιβάζομαι Μιαλίνου Πρόβλημα Προδότης Πρόεδρος Προετοιμάζω

Πρόβλιμ'α Προυδότου Πρόεδρου Αν'τρέγκου

Προζύμι Πρόθυμος

Προυτόψουμου Πρόθιμου

Προίκα

Πρίκ'α

Προϊόν

Μ'αξούλε

Προξενητής

Προυξινίτου

Προπέρσι Προς Προσευχή Προσήλιο Προσκεφάλι Προσκυνώ

Άνου άλάντου Κ'ατ'α Προυσιφχίου'α Σουρίνου Μ'αξιλάρου Προυσκινισέσκου

Προσοχή!

Ανγκ'ατάνου!

Προσπαθώ

Προυσπ'αθισέσκου

Προσπερνώ

Αστάλιου

Αόρ.=Πρ'αξίι. Παρατ. = Πρ'ιξιάμου. "Νου πρ'αξίς γκίνε, Μαρίκο" = Δεν έπραξες καλά, Μαρίκω. Πρέπει να φύγεις=Πρίντι σι φούτζι. Πλθ.=Πριόνι Πλθ.=Ουσ'ίτσι Πλθ.=Ουόι. "Φουτζίρ'ι λα όι" = Έφυγαν στα πρόβατα. Πλθ.=Μ'ατρίτσι Αόρ.=Μιαλινάι. "Μιαλίνου του αλάντ'α τάξε" = Προβιβάζομαι στην άλλη τάξη. Πλθ.=Προυβλίματι Πλθ.=Προυδότσ'ι Πλθ=Πρόιδρι Αόρ.=Αν'τρέψου. Παρατ.=Αν'τριτζιάμου. "Αν'τρέγκου τάστιρλου" = Ετοιμάζω τον τροβά. Πλθ. = Προυτόψουμι Πλθ.=Πρόθιμι. Θηλ.= -μ'α (μι). Πλθ.=Πρίτσι. "Αντριτζέμου πρίκα αλί φιάτ'α" = Ετοιμάζουμε την προίκα του κοριτσιού. Πλθ.=Μ'αξούλι. (Προϊόν γεωργικό κυρίως). Πλθ.=Προυξινίτσ'ι. Θηλ. = Πρροτξινίτ'α (-τι) Και "άνου αλάντου άνου". Κ'ατ'α ακλό=Προς τα κεί Πλθ.=Προυσιφχίι Πλθ.=Σουρίνουρι Πλθ.=Μ'αξιλάρι Αόρ.=Προυσκινισίι. Παρατ. = Προυσκινισιάμου "Ανγκ'ατάνου φιτσόρλου" = Πρόσεχε το παιδί. Αόρ.=Προυσπ'αθισίι. Παρατ. = Προυσπ'αθισιάμου Αόρ.=Αστ'αλιάι. Παρατ.=Αστ'αλιάμου


Προστασία

Απ'αράρε

Πρόσωπο Προχθές Πρώιμος

Φάτσ'α Αέρι αλάντ'α Πρόιμου

Πρώτο

Πρώτου

Πρωτόγαλο Πτελέα (Φτελιά) Πυκτώνω

Κουλάστρ'α Όλμου

Πυρετός

Νκλέγκου (ανγκλέκου) Χιάβρ'α

Πυρκαγιά

Γιανκ'ίνε

Πυτιάζω

Ανκλέγκου

Πωλώ

Βίντου

Πώς Πως (αναφορ.)

Κουμ; Κ'α

Ράβω

Κόσου

Ράδιο Ρεβίθι Ρεζίλι

Ράδιου Αρόβου Ριζίλε

Ρετσίνα Ρεύομαι

Ρ'ετσίν'α Αρ'αγκ'αέσκου

Ρημαγμένος

Ερμουξίτου

Πλθ.=Απ'αραέρι. Προσπατεύω = Άπ'αρου. Αόρ. = Απ'αράι. Παρατ. = Απ'αράμου. "Απ'αραέ Χιστόουλου" = Μας προστάτεψε ο Χριστός. Πλθ=Φαέτσ'ι. Και "αέρι αλάντ'α τζού'α". Πλθ.=Πρόιμι. Θηλ.= -μ'α (μι). Πλθ.=Πρότσ'ι. Θηλ.=Πρότ'α (πλθ=Προυότι) Πλθ.=Κουλαέστρι Πλθ.=Όλμουρι Αόρ.=(Α)Νκλιγκάι. Παρατ. = Ανγκλικάμου ΠΛθ.=Χέβρι. Χιβρέσκου=Έχω πυρετό. Πλθ.=Γιανκ'ίνι. Έχει και τη σημασία της έκφρασης "της τρελής". Π.χ.: "ιφιάτσι γιανκ'ίνε" = Έγινε της τρελής. Και "πιρκαγιάου'α" Αόρ.=Ανκλικάι. Παρατ. = Ανκλικάμου Αόρ.=Βιντούι. Παρατ.=Βιντιάμου. "Άμου ούνα σάπ'α σ'ι ούνου τ'απόρου σι λι βίντου σι μια νσόρου" (από δημοτικό τραγούδι). Κουμ χι; = Πώς είσαι; "Ν'τσες κ'α βα γίνι" = Μου είπες πως θάρθεις. Αόρ.=Κουσούι. Πααρατ. Κουσιάμου Με άρθρο=Ράδιουλου Πλθ.=Αρόβουρι Πλθ.=Ριζίλι, αλλά κυρίως "ριζιλίκι". Πλθ.=Ρ'ετσίνουρι Αόρ.=Αρ'αγκ'αίι. Παρατ. = Αρ'αγκ'αιάμου Πλθ.=Ερμουξίτσ'ι. Θηλ.= Ερμουξίτ'α (-τι)


Ρίγανη Ριζώνω

Ρίγανε Ριζουσέσκου

Ρίξιμο Ρίχνω

Αρκάρε Αρίκου

Ρόδα Ροδάκινο Ροδιά Ρόζος Ρόκα

Ρόδ'α Αρδόκινου Αρουιδιέου Ρόζου Φούρκα

Ρολόγι

Ουάρ'α

Ρουφώ

Σούγκου

Ρούχο

Στράνε

Ροχάλα Ρύζι Ρωσία Ρωτώ

Χ'αρπάλ'α Αρίζου Ρουσίε Ν'τρέμπου

Σάββατο Σαγόνι Σαλάτα Σαλιάρα Σαλιάρης

Σ'ιμπ'ατ'α Γκρούντζ'α Σ'αλάτ'α Μπουλουάσ'α Μπουλόσου

Σαλιγκάρι

Σαλίγκαρου

Σάλιο

Μπάλιε

Σαμάρι Σαν

Σ'αμάρου Κα

Πλθ.=Ρίγανι. (Θ). Αόρ.=Ριζουσίι. Παρατ. = Ριζουσιάμου Πλθ.=Αρκαέρι Αόρ.=Αρκάι. Παρατ.=Αρκάμου. "Αρίτσι τρουάχαλι" = Ρίχνεις τρόχαλα, λες κουταμάρες. Πλθ.=Ρότζ'ι (αρότζ'ι) Πλθ.=Αρδόκινι Πλθ.=Αρου΄ιδιέι Πλθ.=Ρόζουρι Πλθ.=Φούρτσι. "Φούρκα" είναι και το ξύλο φορτώματος που καταλήγει πάνω σε ένα "ν". "Βα λιάου φούρκα" = Θα πάρω τη φούρκα... Πλθ.=Ουόρι. "Τσι ουάρ'α ιάστι;" = Τι ώρα είναι; Αόρ.=Σούψου. Παρατ. Σουτζιάμου. Έχει και τη σημασία του "έφαγα πολύ". Πλθ.=Στράνι (Θ). "Άμου στράνιλι" = Έχω περίοδο. Πλθ.=Χ'αρπαέλι Πλθ.=Αρίζουρι Ρώσοι = Ρόσι. Αόρ.=Ν'τρ'εμπάι. Παρατ.=Ν'τρ'εμπάμου. Ρώτα = Ν'τριάμπ'α Πλθ.=Γκρούντζι (σπάνιο). Πλθ.=Σ'αλαέτσ'ι Πλθ.=Μπουλουάσι Πλθ.=Μπουλουόσι. Θηλ.= -σ'α (-σι) Πλθ.=Σαλίγκαρι. Και "μπουρλίδ'α" (μπουρλίτζ'ι). Το τελευταίο έχει την έννοια του κελέφους του σαλιγκαριού. Πλθ.=Μπαέλι. "Σ' φουτζίρ'α μπάλιλι". (Σου έφυγαν τα σάλια). Και "ασκουκιάτου" (ασκουκιάτσ'ι). Πλθ.=Σ'αμάρι Κάνει σαν εκείνον=Φάτσι κα


(ομοιοματ.) Σανίδα Σάπιος

Σκ'ίντουρ'α Σ'απχισίτου

Σαπούνι Σαράντα Σαρδέλα Σατανάς

Σ'απούνε Πατρουτζαέτσι Σαρδέλ'α Σ'ατ'αναέ

Σαύρα

Γουστουρίτσ'α

Σαχλαμάρα Σβάρνα

Αν'αλιτούρ'α Σβάρνα

Σβέλτος

Σβέλτου

Σβέρκος

Σβέρκ'α

Σβήνω

Αστίγκου

Σγουρός Σεις

Ρούντου Βόι

Σεισμός Σελήνη

Σισμό (και "σισμόου") Λούν'α

Σεπτέμβρης

Σιπτέμβρου

Σήκωμα Σηκώνω κάποιον

Μουτάρε Σκόλου

Σηκώνω πράγματα Σημαδεύω

Μούτου Σιέμνου

Σημαδεύω Σιμνέτζου (πρόβατα) Σημαδεύω με Μπάγκου νισιάνε όπλο

ατσέλου Πλθ.=Σκ'ίντουρι Πλθ.=Σ'απχισίτσι. Θηλ.= -τ'α (-τι) Πλθ.=Σ'απούνι Πλθ.=Σαρδέλι Πλθ.=Σ'ατ'ανάτζ'ι. Λέγεται και "δέμουνου". Πλθ.=Γουστουρίτσι. Πράσινη σαύρα = Γούστουρου Πλθ.=Αν'αλιτούρι "Λ' λο σβάρνα"=Τον πήρε σβάρνα. Πλθ=Σβέλτσ'ι. Θηλ=Σβέλτ'α (τι) Πλθ.=Σβαέρτσι και "σβαέρκουρι". "Λ'λο πρ'ι σβέρκ'α" = Τον πήρε στο λαιμό του. Αόρ.=Αστέσου. Παρατ.=Αστιντζιάμου. "Αστέσου φόκλου" = Έσβησα τη φωτιά Πλθ=Ρούτζ'ι Εμείς=Νόι. Εσύ=Τίνι. Εσείς = Βόι Πλθ.=Σισμάτζ'ι Πλθ.=Λούνι. "Ιάσι λούν'α" = Βγαίνει το φεγγάρι. Και "αγιουσμινάρου" (=τρυγητής). Πλθ.=Μουταέρι Αόρ.=Σκουλάι. Παρατ.=Σκουλάμου. "Μι σκόλου" σημαίνει και ξυπνώ. Αόρ.=Μουτάι. Παρατ. =Μουτάμου Αόρ.=Σιμνάι. Παρατ. = Σιμνάμου. Και "Μπάγκου νισιάνε". Αόρ.=Σιμνάι. Παρατ. = Σιμνάμου Αόρ.=Μπ'αγκάι νισιάνε. Παρατ. = Μπ'αγκάμου νισιάνε.


Σημάδι Σημαία Σήμερα

Σέμνου Σιμέε Άστ'ατζ'α

Σιγουράδα Σίγουρος

Σιγουργιάου'α Σίγουρου

Σίδερο

Χέρου

Σικότι Σιτάρι Σιωπή

Ιχκάτου Γκρ' ίνου Ισιχίε

Σιωπώ

Τάκου

Σκάβω

Σάπου

Σκάζω

Κρέπου

Σκάζω (απ' το κακό)

Ντ'ιγκ'ανέσκου

Σκάζω, παρασκάζω Σκαλίζω

Πλ'ασκ'ανέσκου

Σκαλίζω (πέτρα κλπ) Σκαλοπάτι

Πιτρούγκου

Σκαλώνω

Ασκάλνου

Σκαμνί Σκαντζόχοιρο ς Σκάσιμο, σκασίλα Σκασμός! Σκατό Σκατώνω

Σκάμνου Αρίτσου

Σκ'αλσέσκου

Σκάμπου

Κριπάρε Κρέκι! Κ'ακάτου Κάκου

Πλθ.=Σιάμνι Πλθ.=Σιμέι Άστ'ατζ'α ιάστι Βίνιρε = Σήμερα είναι Παρασκευή. Πλθ.=Σιγουργιέι Πλθ.=Σίγουρι. Θηλ. = -ρ'α (ρι) Πλθ.=Χιάρι. "Βα λιγκάρε κου χιάρι"=Θέλει δέσιμο με σίδερα Πλθ=Ιχκάτσ'ι Πλθ.=Γκρ'ίνι Πλθ.=Ισιχίι. Σπάνια λέγεται και "τ'ατσιάρε". Αόρ.=Τ'ακούι. Παρατ.=Τ'ατσιάμου. "Τάτσι τίνι" = Σώπα εσύ. Αόρ.=Σ'απάι. Παρατ.=Σ'απάμου Αόρ.=Κριπάι. Παρατ. Κριπάμου. "Βα μι κρέκι" = Θα με σκάσεις. Αόρ.=Ντ'ιγκ'ανίι. Παρατ. = Ντ'ιγκ'ανιάμου. "Μι ντιγκ'ανίς" = Με έσκασες. Αόρ.=Πλ'ασκ'ανίι. Παρατ. = Πλ'ασκ'ανιάμου Αόρ.=Σκ'αλσίι. Παρατ. = Σκ'αλσιάμου Αόρ.=Πιτρούμσου. Παρατ.=Πιτρουντζιάμου Πλθ.=Σκάνγκι. Αλίνου σκάνγκιλι" = Ανεβαίνω τα σκαλιά. Αόρ.=Ασκ'αλνάι. Παρατ. = Ασκ'αλνάμου Πλθ.=Σκάμνι Πλθ=αρίτσουρι. Λέγεται και "άσβου" Πλθ.=Κριπαέρι. "Κριπάρε μάρε = Σκασίλα μεγάλη! "Κρέκι τίνι" = Σκάσε εσύ. Πλθ.=Κ'ακάτσ'ι Αόρ.=Κ'ακάι. Παρατ.=Κ'ακάμου. "Σι μ'ίτσι κ'ακάτσ'ι" (συνηθισμένη λαϊκή έκφραση).


Σκάφη Σκελίδα

Κουπάν'α Κάπου

Σκεπάζω

Αμβ'ιλέσκου

Σκεπάρι Σκεπή Σκεπή (η άκρη) Σκεπτικός

Σκιπάρε Τσιατίου'α Στριάχ'α Σιλουίτου

Σκέπτομαι, Σιλουέσκου συλλογίζομαι Σκέτος

Μουνάτου

Σκεύος Σκεύος για ζέσταμα νερού Σκέφτομαι

Βάσου Μισουκάντ'α

Σκέψη Σκια

Σκέψε (σκέψι) Αούμπρ'α

Σκίουρος Σκοπεύω Σκόρδο Σκορπιός Σκοτάδι Σκοτεινιάζει Σκοτωμός

Βιρβιρίτσ'α Μπάγκου νισιάνε Άλιου Αρέσκιου Σκουτίδε Αντουνιάρ'ικ'ι Β'ατ'αμάρε

Σκοτώνω

Βάτ'αμου

Μιντουέσκου

Σκουλαρίκι Τσιρτσέλου Σκουλήκι Γέρμου Σκουληκιασμ Γιρμινόσου ένο Σκούπα Σκουπίζω

Μέτουρ'α Αρνέσκου

Αόρ.=Κουπαένι Πλθ. Κάπιτι. "Κάπου ντι άλιου"=Σκελίδα σκόρδου. Το "κάπου" σημαίνει και κεφάλι. Αόρ.=Αμβ'ιλίι. Παρατ.=Αμβ'ιλιάμου Πλθ.=Σκιπαέρι Πλθ.=Τσιατίουρι Πλθ.=Στραέχι Πλθ.=Σιλουίτσ'ι. Θηλ.=Σιλουίτ'α (πλθ.=Σιλουίτι) Αόρ.=Σιλουίι. Παρατ.=Σιλουιάμου. Λέγεται και "μι σκιψέσκου". Πλθ.=Μουνάτσ'ι. "Καφέ μουνάτου" = Σκέτος καφές. Πλθ.=Βάσι Πλθ.=Μισουκαέντζ'ι Αόρ.=Μιντουίι. Παρατ. = Μιντουιάμου. (Σήμερα ακούγεται ελάχιστα). Πλθ.=Σκέψι Πλθ.=Αούμπρι. "Μι κ'αλκαέ αούμπρα" = Με πάτησε η σκιά! (Παραδοσιακή έκφραση). Πλθ.=Βιρβιρίτσι Αόρ.=Μπ'αγκάι νισιάνε Πλθ=Άλι Πλθ=Αρέσκι Πλθ.=Σκουτίτζ'ι Βραδιάζει. Πλθ.=Β'ατ'αμαέρι. "Βα β'ατ'αμάρε" = Θέλει σκότωμα. Αόρ.=Β'ατ'αμάι. Παρατ.=Β'ατ'αμάμου Πλθ.=Τσιρτσιάλι Πλθ=Γέρνι Πλθ.=Γιρμινουάσι. "Κουκόσου γιρμινόσου" = Καρύδι σκουληκιασμένο. Πλθ.=Μέτουρι Αόρ.=Αρνίι. Πλθ.=Αρνιάμου.


Σκουριά, σήψη Σκούφος Σκύβω

Ρουτζίν'α (και αρουτζίν'α) Σκούφου Απλέκου

Σκύλα Σοβαρός Σοκάκι

Κ'ατσάου'α Σουβαρό Σουκάκε

Σούβλα Σοφράς Σπάγκος Σπάζω

Σούλ'α Σουφραέ Σιτζίμε Φρ'ίνγκου

Σπαθί Σπανάκι Σπαργάνωση Σπαρμένος

Σπάτ'α Σπ'ανάκε Αμφ'ασάρε Σιμινάτου

Σπάταλος Σπειρί Σπέρμα Σπέρνω

Σπάταλου Γκ'αρνούτσου Σ'αμίτσ'α Σιάμινου

Σπίθα Σπιθαμή Σπίρτο Σπίτι

Σκ'ιντιάλε Σπιθαμίου'α Σπίρτου Κάσ'α

Σποριά Σπόρος Σπόρος, κουκούτσι Σπουδάζω

Σιμινάρε Σπόρου Σ'ίμπουρου

Σπρώξιμο Σπρώχνω

Πιντζιάρε Πίγκου

Σπυρί Σταγόνα

Γκ'αρνούτσου Κίκουτ'α

Στάζω

Κίκου

Σπουδ'αξέσκου

"Αρνιά χαλέουλου" =Σκούπισε την τουαλέτα. Πλθ.=Ρουτζίνι Πλθ.=Σκούφουρι και "σκούχι" Αόρ.=Απλικάι. Παρατ.=Απλικάμου Πλθ.=Κ'ατσάλι και "κ'ατσαέι". Πλθ=Σουβαρέι Πλθ.=Σουκαέκι. "Αλάγκ'α του σουκαέκι" = Γυρνάει εδώ και κει. Πλθ=Σούλι Πλθ.=Σουφράτζ'ι Πλθ.=Σιτζίνι Αόρ.=Φρ'ίμσου. Παατ.=Φρ'ιντζιάμου Πλθ.=Σπαέτσ'ι Πλθ.=Σπ'αναέτσι Πλθ.=Αμφ'ασαέρι Πλθ.=Σιμινάτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι) Πλθ.=Σπάταλι Πλθ.=Γκ'αρνούτσ'ι Πλθ.=Σ'αμίτσ'ι Αόρ.=Σιμινάι. Παρατ. = Σιμινάμου Πλθ.=Σκ'ινταέλι Πλθ.Σπιθαμίι Πλθ.=Σπίρτουρι Πλθ.=Καέσι. "Μι ντούκου ακάσ'α" = Πηγαίνω στο σπίτι. Πλθ.=Σιμιναέρι Πλθ.=Σπόρουρι Πλθ.=Σ'ίμπουρι Αόρ.=Σπουδ'αξίι. Παρατ. = Σπουδ'αξιάμου Πλθ.=Πιντζαέρι Αόρ.=Πίμσου. Παρατ.=Πιντζιάμου Σημαίνει και κόκκος γενικά. Πλθ.=Κίκουτι. "Κίκουτ'α σι σγίν'α" = Να σούρθει! Αόρ.=Κικ'άι. Παρατ. = Κικάμου.


Στάλα Σταματώ

Κίκουτ'α Αστουμουτσέσκου

Στάμνα Στάνη Σταυρός

Στάμν'α Στάνε Κρούτσε

Σταφιδοστρα γάλια Σταφύλι Στάχτη Στέγη (υλικό για στέγη) Στεγνός

Πουάμι

Στέγνωμα Στείρα Στέκομαι

Ουσκάρε Στιάρπ'α Στάου

Στέκω

Στάου

Στέλνω

Πιτρέκου

Στενεύω

Στριμπτέτζου

Στενό Στενός

Στινούρ'α Στρίμπτου

Στεφάνη Στεφάνη βαρελιού Στεφανώνω

Κόθουρου Τσέρκιου

Στήθος Στημόνι Στηρίζω

Κέπτου Ουστούρ'α Τσ'ινου

Στο, στη

Λα

Αούου'α Τσ'ανούσ'α Κιρεστέ Ουσκάτου

Ανκρούνου

Πλθ.=Κίκουτι. Αόρ.=Αστουμουτσίι. Παρατ. Αστουμουτσιάμου Πλθ.=Σταέμνι Πλθ.=Σταένι Θ. Πλθ=Κρούτσι. "Σι φάκου κρούτσια" = Να κάνω το σταυρό μου. Μόνο στον Πληθ. Με άρθρο=Πουάμιλι. Πλθ.=Αούουρι (και αού'α). Τσ'ανούσουρι Πλθ.=Κιρεστιάτζ'ι Πλθ.=Ουσκάτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι). Πλθ.=Ουσκαέρι. Πλθ.=Στιάρπι Αόρ.=Στ'ατούι. Παρατ. Στ'ατιάμου. "Τσι στάι μ'πρόστου κα μπόου;" = Τι στέκεσαι όρθιος σαν βόδι; Αόρ.=Στ'ατούι. Παρατ.=Στ'ιτιάμου Αόρ.=Πιτρικούι. Παρατ.=Πιτριτσιάμου. Αόρ.=Στριμπτάι. Παρατ. = Στριμπτάμου Πλθ=Στινούρι Πλθ.=στρίμτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (τι). Πλθ.=Κόθουρι Πλθ.=Τσέρκι Αόρ.=Ανκρουνάι. Παρατ. = Ανκρουνάμου Πλθ.=Κέπτουρι Πλθ.=Ουστούρι Αόρ.=Τσ'ινούι. Παρατ.=Τσ'ινιάμου. Το "στηρίζω" λέγεται και "στιριξέσκου" Λα όι = Στα πρόβατα. "Λα Μαρίκα" = Στη Μαρίκα. Σε μερικές περιπτώσεις χρησιμοποιείται και το "ν". (Ν-


Στοίχημα Στολίζω

Στίχιμ'α Στουλσέσκου

Στόμα

Γκούρ'α

Στομάχι

Πλ'αστούρ'α

Στουμπίζω

Στουμπουσέσκου

Στόχος Στραβόξυλο

Στόχου Στρ'ίμπου

Στραβώνω

Στρ'ίμπου

Στραγάλι Στραγγίζω

Μπιλμπίκου Αστικόρου

Στρατιά Στρατός Στρέφω

Ασκέρε Στρατό Σ'ίτσου

Στρώμα Στρωμένος

Στρόμ'α Αστιρνούτου

Στρώνω

Αστέρνου

Στύλος Στούρου Συγκεντρώνω Αντούνου Συγκοινωνώ, Ούρντινου συχνάζω Συγυρίζω Αρνισκισέσκου Συγχωρώ

Λ'αέρτου

Συζητώ

Σιζιτισέσκου

Σύκο Χίκ'α Συλλογίζομαι Σιλουέσκου

Κάπου= Στο κεφάλι) Πλθ.=Στιχίματι Αόρ.=Στουλσίι. Παρατ. = Στουλσιάμου Πλθ.=Γκούρι. "Κλίντι γκούρα"=Κλείσε το στόμα Πλθ.=Πλ'αστούρι. Και "στουμάχε" Αόρ.=Στουμπουσίι. Παρατ. = Στουμπουσιάμου. "Στουμπουσίι καφέουλου" = Στούμπισα τον καφέ. Πλθ.=Στόχουρι Πλθ.=Στρ'ίγκι. Θηλ. = Στρ'ίμπ'α (-μπι). Αόρ.=Στρ'ιμπάι. Παρατ. = Στρ'ιμπάμου. Πλθ.=Μπιλμπίτσι Αόρ.=Ασικουράι. Παρατ. = Αστικουράμου. "Αστικόρου λάπτιλι" = Στραγγίζω το γάλα. Πλθ.=Ασκέρι Πλθ.=Στρατάτζ'ι Αόρ.=Σ'ιτσ'ίι. Παρατ. = Σ'ιτσάμου. Πλθ.=Στρόματι Πλθ.=Αστιρνούτσ'ι. Θηλ.=Αστιρνούτ'α (-τι). Αόρ.=Αστιρνούι. Παρατ.=Αστιρνιάμου. "Βα σαστέρνου" = Θα σου στρώσω! Πλθ=Στούρι Αόρ.=Αντουνάι. Παρατ. = Αντουνάμου Αόρ.=Ουρντινάι. Παρατ.=Ουρντινάμου Αόρ.=Αρνισκισίι. Παρατ. = Αρνισκισιάμου Αόρ.=Λιρτάι. Παρατ.=Λιρτάμου. Και σινχουρισέσκου. Αόρ.=Σιζιτισίι. Παρατ. = Σιζιτισιάμου Πλθ=Χίτσι. Συκιά = Χίκου. Αόρ.=Σιλουίι. Παρατ. =


Συμβουλεύω

Ουρνιψέσκου

Συμμαζεύω

Πραντούνου

Συμπάθεια Σιμπάθιε Συμπαθής, Ντουρούτου συμπονετικός Συμπαθώ

Σιμπ'αθισέσκου

Συμπέθερος

Κούσκουρου (και κούσκρου)

Συμφωνώ

Σιμφουνισέσκου

Συναντώ

Σιναντισέσκου

Σύνελθε! Συνεχίζω

Σίντιτι Σινιχισέσκου

Συνήθεια Συννεφιασμέ νος Σύννεφο Συνουσία Σύντομα

Σινίθιε Νουιράτου

Σύντροφος

Σότσου

Σύρω

Σβ'αρνέσκου

Συχαίνομαι

Νιάστι αγνόσου

Σφαγέας (ζώων) Σφάζω

Χ'ασάπου

Σφαίρα

Γκουργκούλιου

Σφαίρα κανονιού Σφαλιάρα Σφάλμα Σφήκα

Γκιουλέου

Νουόρου Αφουτιάρε Κουγίια

Τάλιου

Μπάτσ'α Σφάλμ'α Χιάβρ'α

Σιλουιάμου Αόρ. = Ουρνιψίι. Παρατ. = Ουρνιψιάμου Αόρ. = Πραντουνάι. Παρατ. = Πραντουνάμου. Πλθ.=Σιμπαέτσ'ι (σπάνιο). Πλθ.=Ντουρούτσ'ι. Θηλ.=Ντουρούτ'α (ντουρούτι). Αόρ.=Σιμπ'αθισίι. Παρατ. Σιμπ'αθισιάμου Πλθ.=Κούσκρι. Θηλ. = Κούσκρ'α (-κι). "Συμπέθερε" = Κούσκρε Αόρ.=Σιμφουνισίι. Παρατ. = Σιμφουνισιάμου Αόρ.=Σιναντισίι. Παρατ. Σιναντισιάμου Σημαίνει και ξύπνα. Αόρ.=Σινιχισίι. Παρατ. = Σινιχισιάμου Πλθ.=Σινίθιι Πλθ.=Νουιράτσ'ι. Θηλ. = -τ'α (-τι). Πλθ.=Νουόρι Πλθ.=Αφουτέρι "Φούτζι κουγίια" = Φύγε γρήγορα. Πλθ.=Σουότσ'ι. Θηλ.=Σουάτσ'α (-τσι). Αόρ.=Σβ'αρνίι. Παρατ. Σβ'αρνιάμου Αόρ.=Μβίνι αγνόσου. Παρατ.=Νιαρά αγνόσου Πλθ=Χ'ασάκι Αόρ.= Τ'αλιάι. Παρατ. = Τ'αλιάμου Πλθ.=Γκουργκούλι. Σημαίνει και θρόμβος, μύδρος κλπ. Λέγεται και η λέξη "σφέρ'α". Πλθ.=Γκιουλέι. Μεταφορικά και ο βαρύς, ο τεμπέλης. Πλθ.=Μπαέτσ'ι Πλθ.=Σφάλματι Πλθ.=Χαέβρι


Σφίγγω

Στρ'ίγκου

Σφιγμένος

Στρέσου

Σφίξιμο Σφιχτός

Στρ'ιντζιάρε Στρέσου

Σφραγίζω

Σφρ'αγισέσκου

Σφυρί Σφυρίζω

Τσόκου Ασούιρου

Σχεδόν Σχιζοφρενής

Σχεδόν Ζούρλου

Σχίζω (ξύλα κλπ).

Ντισίκου

Σχίζω (Χαρτιά, ρούχα κλπ). Σχοινί Σώβρακο (μεγάλο) Σωλήνας Σώμα

Αρούπου

Σωπαίνω

Τάκου

Σωρός Ταβάνι Ταιριάζω

Πίτσου Τ'αβάνε Τιργισέσκου

Ταίριασμα Τακτικά

Ουιδισίρε Ουν γκιρμέ

Ταλαιπωρία Τάξη

Ταλεπουρίε Τάξε

Τάξιμο

Τ'αξίρε

Φούνε Π'ατούρε Κιούνγκε Τρούπου

Αόρ.=Στρ'ιγκάι. Παρατ. = Στρ'ιγκάμου Πλθ.=Στρέσ'ι. Θηλ. = Στριάσ'α (στριάσι). Πλθ.=Στριντζέρι Πλθ.=Στρέσ'ι. Θηλ .= Στριάσ'α. "Λιάρι στριάσι = Τα έχει "σφιγμένα". (Είναι πολύ αγχώδης). Αόρ. = Σφρ'αγισίι. Παρατ. = Σφρ'αγισιάμου Πλθ. = Τσόκουρι. Αόρ. = Ασουιράι. Παρατ. = Ασουιράμου. Πλθ. = Ζούρλι. Θηλ. = Ζούρλ'α (-λι). '"Ιάστι ζούρλου" = Είναι τρελός. Αόρ.=Ντισκάι. Παρατ. Ντισκάμου. "Ν' τι σκάς κάπλου" = μ΄ έσπασες το κεφάλι. (Δεν καταλαβαίνεις). Αόρ.=Αρούψου. Παρατ. Αρουπιάμου. "Μια αρούψου" = Έκανα μεγάλη προσπάθεια. Πλθ.=Φούνι Πλθ.=Π'ατούρι. Κανονικό βρακί=Σμιάν'α (πλθ.=Σμιάνι) Πλθ.=Κιούνγκι Χωρίς πληθυντικό. "Τρούπου" λέγεται και και η γυναικεία μάλλινη μπλούζα. Αόρ.= Τ'ακούι. Παρατ. = Τ'ατσιάμου. "Σώπα" = Τάτσι! Πλθ.=Πίτσουρι Πλθ=Τ'αβαένι Αόρ.=Τιργισίι. Παρατ. Τιργισιάμου Πλθ.=Ουιδισίρι '"Λβέντου ουν γκιρμέ" = Τον βλέπω τακτικά. Πλθ.=Ταλεπουρίι Πλθ.=Ταέξι. "Κου ταέξιλι τούτι" = Με όλα τα καλά. Μέ όλα όσα πρέπει. Πλθ.=Τ'αξίρι


Ταύρος Ταφή Ταχυδρομείο Ταψί Τελειώνω

Μπόου Ανγκρουπάρε Ταχιδρουμίου Σινίε Ασκάπου

Τελευταίος Τιλιφτέου Τελος πάντων Τέλοσπάντον Τεμαχίζω Ντινίκου Τεμπέλης

Τιμπέλου

Τεμπελιά

Λιάνε

Τεμπελιάζω, βαριέμαι Τέμπλο Τενεκές Τενεκές Παραμορφωμ ένος Τεντώνω

Νιάστι λιάνε

Τέσσερα Τετάρτη Τέτοιος Τετράδιο Τετρακόσια Τέχνη Τζάκι Τζάμι Τηγάνι Τηγανίζω

Πάτρου Νέρκουρι Αχτάρε Τετράδιου Πάτρου σούτι Τέχνι Ουτζάκε Τζιάμε Τιγάνε Τινγκ'ισέσκου

Τηλεόραση

Τιλεόρασι (-ε)

Τηλέφωνο Τιμή

Τιλέφουνου Τινίε

Τιμώ

Τινσέσκου

Τέμπλου Τινικέ Μπίτσικου Τίντου

Πλθ.=Μπόι Πλθ. = Ανγκρουπαέρι Πλθ.=Ταχιδρουμίουρι Πλθ.=Σινίι Αόρ. = Ασκ'απάι. Παρατ. Ασκ'απάμου. "Βόι σι ασκάπου κου τίνι" = Θέλω να τελειώσω μαζί σου. Πλθ.=Τιλιφτέι. Θηλ. = -ε (-ι) Αόρ.=Ντινκάι. Παρατ.=Ντινκάμου. "Ντινίκου κάρνια" = Τεμαχίζω το κρέας Πλθ.= Τιμπέλι και "τιμπέλιανι". Θηλ.= -λ'α (-λι) Πλθ.=Λιένι. "Νιάστι λιάνε" = Βαριέμαι Αόρ. = Αβιάμου λιάνε. Παρατ.=Νιαρά λάνιε Πλθ.=Τέμπλουρι (και τέμπλι). Πλθ.=Τινικιάτζ'ι Υπάρχει και παιχνίδι με το όνομα αυτό. Πλθ. = Μπίτσιτσι. Αόρ.=Τίμσου. Παρατ. = Τιντιάμου. " Μι τίμσου" = Ξάπλωσα. Πλθ. με άρθρο =Νέρκουρλι Πλθ.=Αχταέρι. Θηλ. το ίδιο. Πλθ.=Τετράδιι Βα τέχνι=Θέλει τέχνη Πλθ=Ουτζαέκι Πλθ=Τζένι Πλθ=Τιγαένι Αόρ.=Τιγκ'ισίι. Παρατ. = Τινγκ'ισιάμου Θ. Με άρθρο=Τιλεόρασια. "Βέντου τιλεόρασι" = Βλέπω τηλεόραση. Τιλέφουνι Πλθ=Τινίι. "Τσάρι τινία" = Έχει την τιμή του. Αόρ.=Τινσίι. Παρατ.=Τινσιάμου


Τιμωρία Τινάζω (ρούχα, δέντρα κλπ) Τινάζω (στον αέρα) Τίποτα

Τιμωρίε Ασκούτουρου

Πλθ=Τιμουρίι Αόρ.=Ασκουτουράι. Παρατ. =Ασκουτουράμου

Τιν'αξέσκου

Τίρναβος Τοίχος

Τίρναβου Τίχου

Αόρ.=Τιν'αξίι. Παρατ. = Τιν'αξιάμου Νου άμου τσιβά=Δεν έχω τίποτα.

Τσιβά

Τοίχος Ουμπόρου (περίφραγμα ) Τόκος Τόκου Τολμώ Τουλμισέσκου Τόπος Τόσος

Λόκου Αχ'ιντου

Τότε Του χρόνου Τουαλέτα Τουλούμι Τούρκος Τουφέκι Τραβώ

Ατούμσια Ν'ίντε Χαλέ Φουάλε Τούρκου Τουφέκε Τράγκου

Τράγος Τραγούδι Τραγουδώ

Τσάπου Κ'άντικου Κ'άντου

Τρακτέρ Τράπεζα Τραπεζομάντ ηλο Τράπουλα Τραχανάς Τρελαίνομαι

Τρακτέρε Τράπιζ'α Μισάλε

Τρελός

Ζούρλου

Τράπουλ'α Τρ'αχ'αναέ Ζουρλέσκου

Πλθ=Τίχουρι. Λέγεται και "Στίσμ'α" (στίσματι) Πλθ.=Ουμπόρι Πλθ=Τόκουρι Αόρ.=Τουλμισίι. Παρατ. = Τουλμισιάμου Πλθ=Λόκουρι ΠΛΘ.=Αχ'ίντζ'ι. Θηλ.=Αχ'ίντ'α. Πλθ.=Αχ'ίντι Από τότε=Ντιατούμσια Φέτος=Έστανου Πλθ.=Χαλιάτζ'ι Πλθ.=Φουόλι Πλθ.=Τούρτσι Πλθ=Τουφέκι (Θ). Αόρ=Τράπσου. Παρατ. Τρ'ατζιάμου. "Τράψου μούλτι" = Τράβηξα πολλά... Πλθ=Τσάκι Πλθ=Κ'άντιτσι Αόρ.=Κ'αντάι. Παρατ.=Κ'αντάμου. Τραγούδι=Κ'άντικου Πλθ=Τρακτέρι Τραέπιζι Πλθ.=Μισαέλι Πλθ.=Τραέπουλι Πλθ=Τρ'αχ'ανάτζ'ι Αόρ.=Ζουρλίι. Παρατ.=Ζουρλιάμου."Βα ζουρλέσκου κου τίνι" = Θα τρελαθώ με σένα. Πλθ.=Ζούρλι. Θηλ. = Ζούρλ'α (-λι).


Τρελός, δυνατός Τρέμω

Τουρμπάτου

Τρένο Τρέχοντας

Τρένου Ταβιναέρλι

Τρέχω

Μιαβίνου

Τρία

Τρέι

Τριακόσια Τριάντα Τρίβω

Τρέι σούτι Τριτζαέτσι Φρέκου

Τρίβω τις παλάμες Τρίζω

Αχουλέσκου

Τριόδα Τρίτη Τρίτος Τρίχα

Τριόδ'α Μάρτσ'α Τρίτου Πέρου

Τριχιά Τριψάλα

Φούνε Ντιγκ'ατούρ'α

Τροβάς Τρομάζω

Τάστιρου Ασπάρου

Τρόπος

Τρόπου

Τρόχαλο

Τρόχαλου

Τρόχισμα

Στρ'ιξίρε

Τρύγος Τρύπα

Γισμάρε Γκούβ'α

Τρυπητό Τρώω

Τσίρου Μ'ίκου

Τριάμπουρου

Κ'αρτσ'ανέσκου

Πλθ.=Τουρμπάτσ'ι. Θηλ. = τ'α (-τι). Αόρ=Τριμπουράι. Αόρ.=Τριμπουράμου Πλθ=Τρένουρι "Φουτζίι ταβιναέρλι" = Έφυγα τρέχοντας Αόρ=Μιαβινάι. Παρατ.=Μιαβινάμου Λα Τρέιλι Φ'αντ'ίνι = Στις Τρεις Βρύσες (περιοχή του Λιβαδίου). Αόρ.=Φρικάι. Παρατ.=Φρικάμου. Τρίψιμο = Φρικάρε (φρικαέρι). Αόρ.=Αχουλίι. Παρατ.=Αχουλιάμου Αόρ.=Κ'αρτσ'ανίι. Παρατ.= Κ'αρτσ'ανιάμου Πλθ=Τριόδι Οι Τρίτες=Μαέρτσουρλι Πλθ.=Τρίτσ'ι. Θ.= -τ'α (-τι) Πλθ=Πέρι. "Μι ουμ'πλούς ντι πέρι" = Με γέμισες τρίχες. Πλθ=Φούνι Πλθ.=Ντνκ'ατούρι. "Ντινγκ'ατούρ'α κου λάπτε" = Τριψάλα με γάλα. Πλθ.=Τάστιρι Αόρ.=Ασπ'αριάι. Παρατ.=Ασπ'αριάμου Πλθ=Τρόπουρι. "Βα σάφλ'ι τρόπλου" = Θα βρει τον τρόπο Πλθ=Τρουάχαλι. "Νου αρίκ'α τρουάχαλι"= Μην πετάς τρόχαλα. (Μη λες βλακείες). Πλθ.=Στρ'ιξίρι. Τροχίζω=Στρ'ιξέσκου Πλθ.=Γισμαέρι Πλθ=Γκούβι. "Του γκούβιλι τούτι" = Σε όλες τις τρύπες Πλθ.=Τσίρουρι Αόρ.=Μκάι. Παρατ. = Μκάμου. "Μκάι, μι σουτουράι" =


Τσάπα

Σάπ'α

Τσαρούχι Τσεκούρι

Τσ'αρούχε Τ'ιπόρου

Τσεπάκι Τσέπη Τσιμέντο Τσιμπάω

Φιλίκε Τζόπιε Τσιμέντου Αντσάπου

Τσιμπάω, μαδώ

Ντιάπιρου

Τσιμπούκι Τσιμπούρι Τσιμπώ

Τσιμπούκε Κ'απούτσου Κίπιρου

Τσιμπώ με αγκάθι

Ασκίνου

Τσίπουρο Τσουβάλι

Αρ'ικίε Σάκου

Τσούζει Τσουκνίδια

Ούστρ'α Βιάρτζ'ι

Τσούξιμο Τσουρέκι Τυλίγω

Ουστράρε Τσουρέκε Τιλιξέσκου

Τυραννώ

Τ'ιρ'ανσέσκου

Τυρί Τυρόγαλο Τυροκομείο Τυροκόμος

Κάσου Τζαέρου Κ'ασάρε Κ'ασάρου

Έφαγα, χόρτασα. Πλθ=Σαέκι. "Λια σάπ'α σλα πατάτ'α" = Πάρε τσ'απα και στην πατάτα! Πλθ.=Τσ'αρούχι Πλθ=Τ'ιπόρι. "Άμου ούν'α σάπ'α σ'ι ουνου τ'ιπόρου, σι λι βίντου σι μιανσόρου"= Έχω μια τσάπα κι ένα τσεκούρι, να τα πουλήσω να παντρευτώ. (Λαϊκό δίστιχο). Πλθ.=Φιλίκι Πλθ=Τζόκι Πλθ=Τσιμέντουρι Αόρ.=Αντσ'απάι. Παρατ. = Αντσ'ιπάμου. Χρησιμοποιείται και το ρήμα "κίπιρου". Αόρ.=Ντιπιράι. Παρατ.=Ντιπιράμου. " Ι ντιπιράρ'ι" = Μάλωσαν άγρια. Πλθ.=Τσιμπούκι (Θ). Πλθ.=Κ'απούτσ'ι Αόρ.=Κιπιράι. Παρατ. = Κιπιράμου΄"Μι κιπιραέ σάρπιλι" = Με τσίμπησε το φίδι. Αόρ.=Ασκινάι. Παρατ. = Ασκινάμου. "Μιασκινάι =Τσιμπήθηκα Πλθ.=Αρ'ικίι Πλθ=Σάτσι. "Σάκου ντι γκρ'ίνου" = Τσουβάλι με σιτάρι. Μι ούστρ'α = Με πονάει (κάτι). Μικρά τσουκνίδια=Μιριτσούκανι Πλθ.=Ουστραέρι Πλθ.=Τσουρέκι Αόρ.=Τιλιξίι. Παρατ. Τιλιξιάμου Αόρ.=Τ'ιρ'ανσίι. Παρατ.=Τ'ιρ'ανσιάμου Πλθ.=Κάσουρι Πλθ.=Τζαέρι Πλθ=Κ'ασαέρι Κ'ασάρι


Τυχερός Τώρα

Τιχιρό (και τιχιρόου) Πλθ.=Τιχιράτζ'ι Τόρα

Υγεία

Σ'αν'ατάτε

Υγιής

Σ'αν'ατόσου

Υγραίνω, μαλακώνω

Μόλιου

Υγρασία Υγρός

Ιγρασίε Νουτσίτου

Υνί Υπάρχω

Αράτου Μιάφλου

Υπερπηδώ

Αντ'ασάρου

Υπεύθυνος, τακτικός Υπηρεσία Ύπνος Υπόγειο Υπογραφή Υπόθεση Υπόσχεση Υπουργείο Υπουργός

Κ'αστιγκόσου

Ιπιρισίε Σόμνου Κατόιε Ιπουγραφίε Ιπόθισε Ιπόσχισε Ιπουργίου Ιπουργό (και ιπουργόου) Υποψιάζομαι Π'αλέσκου Ύστερα Υφαίνω

Νταπόια Τσάσου

Ύφασμα Π'άντζ'α (βαμβακερό) Φαγητό Μκάρε Φαίρομαι Φιρσέσκου

Φάκελος Φακή

Φάκιλου Φακίου'α

Χωρίς πλθ. "Άντι, κου σ'αν'ατ'ατε"! = Με υγεία! Πλθ.=Σ'αν'ατόσ'ι. Θηλ.=Σ'αν'ατουάσ'α (Πλθ.=Σ'αν'ατουάσι) Αόρ.=Μουλιάι. Παρατ. = Μουλιάμου. "Άντι μουάλιτι" = Άντε πνίξου! Πλθ.=Ιγρασίι Πλθ.=Νουτσίτσ'ι. Θηλ. = -τα (-τι) Πλθ.=Αράτσ'ι Αόρ.=Μιαφλάι. Παρατ. = Μιαφλάμου.Κυρίως έχει τη σημασία του βρίσκομαι. Αόρ.=Αντ'ασ'αράι. Παρατ.=Αντ'ασ'αράμου Πλθ.=Κ'αστιγκόσι. Θηλ.= Κ'αστιγκουάσ'α (-σι). Πλθ.=Ιπιρισίι Πλθ.=Σόμνουρι Πλθ.=Κατόι Πλθ.=Ιπουγραφίι Πλθ.=Ιπόθισι Πλθ.=Ιπόσχισι Πλθ.=Ιπουργίουρι Πλθ.=Ιπουργάτζ'ι Αόρ.=Π'αλίι. Λέγεται πάντα με την αντωνυμία: Μι Π'αλέσκου, μι π'αλίι Αόρ.=Τσ'ασούι. Παρατ.=Τσ'ασιάμου Πλθ.=Π'άντζουρι Πλθ.=Μκαέρι Αόρ.=Φιρσίι. Παρατ.=Φιρσιάμου. "Νου ιφιρσί γκίνε" = Δεν φέρθηκε καλά. Πλθ.=Φάκιλι Πλθ.=Φακίι


Φανέλα βαμαβακερή Φανέλα μάλλινη Φανερώνω

Φανέλ'α

Πλθ=Φανέλι

Κατασάρκ'α

Πλθ.=Κατασαέρτσι

Ασπούνου

Φαντάρος Φαντασία Φαράγγι Φαρμακείο Φαρμάκι Φάρμακο Φασίστας Φασόλι Φέρνω

Φαντάρου Φαντασίε Μπουγάζε Φαρμακίου Φ'αρμάκου Γιτρίε Φασίστα Φ'ασούλε Αντούκου

Φέτα (τυρί) Φέτος Φεύγω

Μπλάν'α Έστανου Φούγκου

Φθάνω

Ατζούνγκου

Φθινόπωρο Φθόνος Φίδι Φιλενάδα Φίλιμα Φίλος Φιλοσοφία Φιλότιμο Φιλότιμος

Τουάμν'α Φθόνου Σάρπε Σουάτσ'α Μπ'ασάρε Φουρτάτου Φιλουσουφίε Φιλότιμου Φιλότιμου

Φιλώ

Μπάσου

Φλόγα

Γκουντουάρε

Φλογέρα Φλοιός Φλοκάτη Φλούδα Φλύαρος

Φλουιάρ'α Κουζάλε Φλουκάτ'α Κουζάλε Λιμπούτου

Φοβάμαι Φοβιτσιάρης

Αμου φρίκ'α Φρικόσου

Φόβος

Φρίκ'α

Αόρ.=Ασπούσου. Παρατ.=Ασπουνιάμου Πλθ.=Φαντάρι Πλθ.=Φαντασίι Πλθ.=Μπουγαέζ'ι Πλθ.=Φαρμακίουρι Πλθ.=Φ'αρμάτσι Πλθ.=Γιτρίι Πλθ.=Φασίστιανι Πλθ.=Φ'ασούλι Αόρ.=Αντούσου. Παρατ.=Ατσιάμου Πλθ.=Μπλαένουρι Του χρόνου= Ν'αίντι Αόρ.=Φουτζίι. Παρατ.=Φουτζιάμου Αόρ.=Ατζούμσου. Παρατ.=Ατζουντζιάμου Με άρθρο = Τουάμνα Πλθ.=Φθόνουρι Πλθ.=Σαέρκι Πλθ.Σουάτσι Πλθ.=Μπ'ασαέρι Πλθ.=Φουρτάτσ'ι Πλθ.=Φιλουσουφίι Χωρίς πληθυντικό Πλθ.=Φιλότιμι. Θηλ. = --μ'α (μι). Αόρ.=Μπ'ασάι. Παρατ.=Μπ'ασάμου Πλθ.=Γκουντόρι. Και "πίρ'α". "Νταέλι πίρ'α" = Βάλτο φωτιά. Πλθ.=Φλουαέρι Πλθ.=Κουζαέλι Πλθ.=Φλουκαέτσ'ι Πλθ.=Κουζαέλι Πλθ.=Λιμπούτσ'ι. Θηλ.=Λιμπούτ'α Αόρ.=Αβιάμου φρίκ'α Πλθ.=Φρικόσ'ι, Θηλ. = -σ'α (σι). Πλθ=Φρίτσι.


Φοιτητής Φόνος Φόρα Φοράδα Φόρεμα Φόρος Φορτίο Φορτώνω

Φιτιτί (-ου) Φόνου Φόρ'α Ιάπ'α Φουστάνε Φόρου Φουρτίε Ανκάρκου

Φόρτωση Φούρκα Φουρνάρης Φούρνος Φούσκα Φούσκωμα Φουσκώνω

Ανκ'αρκάρε Φούρκ'α Φουρνάρου Φούρνου Φούσκ'α Ουμφλάρε Ούμφλου

Φουστάνι Φούχτα (χούφτα) Φράξιμο Φράουλα Φρένο Φρενοβλαβής

Φουστάνε μνάτ'α

Φρέσκος

Φρέσκου

Φρόνιμος

Φρόνιμου

Φροντίδα Φροντίδα, συνέπεια

Φρουντίδ'α Κ'αστίγκ'α

Φροντίζω

Φρουντιξέσκου

Φρουρώ

Χ'αρνέσκου

Φρούτο Φρύδι Φταίξιμο Φταίω

Φρούτου Τζιάν'α Φτιξίρε Φτισέσκου

Φτάνω

Ατζούνγκου

Φτέρη

Φιάρικ'α

Ανγκ'αρντίρε Φράντζε Φρένου Λουάτου

Φοβιτσιάρης=Φρικόσου Φιτιτάτζ'ι Πλθ.=Φόνουρι "Λουάι φόρ'α". Πλθ.=Ιάπι Πλθ=Φουσταένι Πλθ.=Φόρουρι Πλθ.=Φουρτίι Αόρ.=Ανκ'αρκάι. Παρατ.=Ανκ'αρκάμου Πλθ.=Ανκ'αρκαέρι Πλθ=Φούρτσι Πλθ=Φουρνάρι Πλθ.Φούρνουρι Πλθ.=Φούσκι Πλθ.=Ουμφλαέρι Αόρ.=Ουμφλάι. Παρατ.=Ουμφλάμου. Πλθ.=Φουσταένι Πλθ.=Μναέτσ'ι Πλθ.=Ανγκ'αντίρι Πλθ.=Φράντζι Πλθ.=Φρένι Πλθ.=Λουάτσ'ι. Θηλ.=Λουάτ'α (-τι) Πλθ.=Φρέσκι. Θηλ.= -σκ'α (σκι) Πλθ.=Φρόνιμι. Θηλ. = -μ'α (μι). Πλθ.=Φρουντίτζ'ι Πλθ.=Κ'αστίτζι. "Τσάρι κ'αστίγκα" = Έχει τη φρο ντίδα. Αόρ.=Φρουντιξίι. Λέγεται και η έκφραση: Αμου μιράκια. Αόρ.=Χ'αρνίι. Παρατ. = Χ'αρνιάμου. Πλθ.=Φρούτι Πλθ=Τζένι Πλθ.=Φτιξίρι Αόρ.=Φτισίι. Παρατ.=Φτισιάμου Αόρ.=Ατζούμσου. Παρατ. = Ατζουντζιάμου Πλθ.=Φαέριτσι


Φτερό Φτηνός Φτυάρι Φτύνω

Πιάν'α Έφτινου Λουπάτ'α Ασκούκιου

Φτώχεια Φτωχός

Φτόχιε Φτόχου

Φυγή Φύλαγμα Φυλάγω

Φουτζίρε Χ'αρνίρε Χ'αρνέσκου

Φυλακή Φυλαχτό Φύλλο (Δέντρου) Φύση Φυσώ

Φιλικίου'α Χαϊμαλέ Φρ'ιντζ'α

Φυτεύω

Σιάμινου

Φωλιά Φωνάζω

Φουλιάου'α Στρ'ίγκου

Φωνή

Μπουάτσε

Φίσε Σούφλου

Φως Φέξε Φώτα Φότιλι (γιορτή) Φώτα (έξοδος Σίγνι εικόνων) Φωτιά Φωτογραφία Χαβάς Χάδι Χάζι Χαζός Χαϊδεύω

Φόκου Φουτογραφίε Χ'αβαέ Χάδε Χάζε Χαζό (και χαζόου) Χ'αϊδιψέσκου

Χαιρετώ

Χιριτσέσκου

Χαίρομαι

Χ'αρσέσκου

Χαλάζι

Γκλίντιν'α

Πλθ.=Πιάνι Πλθ.=Έφτινι. Θηλ.=Έφτιν'α Πλθ.=Λουπαέτσ'ι Αόρ.=Ασκουκιάι. Παρατ.=Ασκουκιάμου Πλθ.=Φτόχιι Πλθ.=Φτόχι. Θηλ. = Φτόχι (ε). Πλθ. =Φτόχι. Πλθ.=Φουτζίρι Πλθ.=Χ'αρνίρι Αόρ.=Χ'αρνίι. Παρατ. = Χ'αρνιάμου Πλθ.=Φιλικίι Πλθ.=Χαϊμαλιάτζ'ι Θ. Πλθ=Φρ'ιντζ'ι Με άρθρο=Φίσια Αόρ.=Σουφλάι. Παρατ. = Σουφλάμου Αόρ.=Σιμινάι. Παρατ. = Σιμινάμου. Πλθ=Φουλέι Αόρ.=Στρ'ιγκάι. Παρατ.=Στρ'ιγκάμου Πλθ.=Μπότσι. "Μπ'αγκαέ μπόσλι"=Έβαλε τις φωνές. Πλθ.=Φέξι Με άρθρο=Σίγνιλι. Παραδοσιακό βυζαντινό έθιμο στο Λιβάδι Πλθ.=Φόκουρι Πλθ.=Φουτουγραφίι Πλθ.=Χ'αβάτζ'ι Πλθ.=Χα'έδγι Χωρίς πληθυντικό Πλθ=Χαζάτζ'ι Αόρ.=Χ'αϊδιψίι. Σπάνια χρησιμοποιείται και το "γκουντουρέσκου". Πλθ.=Χιριτσίι. Παρατ.=Χιριτσιάμου Αόρ.=Χ'αρσίι. Παρατ. Χ'αρσιάμου Πλθ.=Γκλίντινι. Σημαίνει και


Χάλασμα Χαλβάς Χάλια Χαλινάρι Χαλκός Χαλνώ

Ασπ'αρτζιάρε Χ'αλβαέ Χαέλι Κ'απέστρου Μπ'ακ'ίρε Ασπάργκου

Χαμηλώνω

Ντιπούνου

Χαμομήλι

Αρμένου

Χαμός Χαμός, απόκρυφο Χάνι Χάνομαι γενικά Χάνομαι κάπου Χαντάκι Χάνω

Κιρίρε Κιάρε

βαλανίδι. Πλθ=Ασπ'αρτζέρι Πλθ=Χ'αλβάτζ'ι Χωρίς ενικό Πλθ.=Κ'απέστρτσ'ι Πλθ.=Μπ'ακ'ίρι Αόρ.=Ασπάρσου. Παρατ.=Ασπ'αρτζιάμου Πλθ.=Ντιπούσου. Παρατ. = Ντιπουνιάμου Πλθ.=Αρμιάνι. Ο ενικός χρησιμοποιείται σπάνια. Πλθ.=Κιρίρι Πλθ.=Κιέρι

Χάνε Κέρου

Πλθ.=Χαένι (Θ). Αόρ.=Κιρίι. Παρατ.=Κιριάμου

Μι κέρντου

Χαρά Χαράζει

Χαράου'α Απιριάστι

Χαραμίζω

Χ'αρ'αμψέσκου

Χάρη Χαρίζω

Χάρε Χ'αρζέσκου

Χάρος

Χάρου

Χαρούμενος

Χ'αρσίτου

Χαρτί Χαρτόσημο Χάσιμο

Ακου'άλ'α Χαρτόσιμου Κιρντιάρε

Αόρ.=Μι κιρντούι. Παρατ. = Μι κιρντιάμου Πλθ.=Χ'ανταέκι Πλθ.=Κιρντούι. Παρατ.=Κιρντιάμου. "Κιρντού ντι μίντε" = Έχασε από μυαλό. Πλθ.Χαραέι Άπιρου (=Ξημερώνω). Αόρ.=Απιρίι. Παρατ.=Απιριάμου. "Ασιάρ'α απιρίμου" = Χθες βράδυ ξημερώσαμε. Αόρ.=Χ'αρ'αμψίι. Παρατ. = Χ'αρ'αμψιάμου Πλθ.=Χαέρι Αόρ.=Χ'αρζίι. Παρατ.=Χ'αρζιάμου Πλθ.=Χάρουρι. "Στια ντούν'α χάρλου" = Να σε μαζέψει ο χάρος! Πλθ.=Χ'αρσίτσ'ι. Θηλ.=Χ'αρσίτ'α Πλθ.=Ακουόλι Πλθ.=Χαρτόσιμι Πλθ.=Κιρντέρι. Χάνω=Κέρντου. Αόρ.=Κιρντούι. Χαμένος=Κιρντούτου.

Χ'αντάκε Κέρντου


Χέζω

Κάκου

Χείλι Χειμώνας Χειμωνιάζω

Μπούτζ'α Ιάρν'α Αρνέτζου

Χελιδόνι Χελώνα

Χιλιδόν'α Μπρουάσκ'α

Χέρι Χεσμένος

Μ'άν'α Φάπτου

Χηρεύω

Βιντουέσκου

Χήρος

Βέντουβου

Χθες Χθες βράδυ

Αέρι Ασιάρ'α

Χίλια Χιλιάρικο Χιόνι

Νίλι Χιλι'άρκου Νιάου'α

Χοντρόριζα Χορεύω

Μπούτσουμου Ανσάρου

Χορός Χορταίνω

Κόρου Σάτουρου

Χόρτο Χούφτα Χρειάζομαι

Ιάρμπ'α Πάλμ'α Χριζουέσκου

Χρήμα Χριστιανός

Π'αραέ Κριστίνου

Χριστός

Χ'ιστόου

Χρόνια πολλά Ανμπούνου Χρόνος

Άνου

Χρόνος Χρυσόμυγα Χτένα

Ζ'αμάνε Ζ'αγκ'αρναέ Κιάπτινου

Αόρ.=Κ'ακάι. Παρατ.=Κ'ακάμου Πλθ.=Μπούτζ'ι Πλθ.=Ιέρνι Αόρ.=Αρνάι. Παρατ.=Αρνιάμου Πλθ.=Χιλιδόνι. (Θ). Πλθ.=Μπρόστι (και μπρουόσκι) Θ. Πλθ.=Μ'άνι Πλθ=Φάπτσ'ι. Θηλ.= -πτ'α (πτι) Αόρ.=Βιντουίι. Παρατ. = Βιντουιάμου Πλθ.=Βέντουβι. Θηλ.=Βέντουβ'α (-βι). Μι ντούσου αέρι=Πήγα χθες. Χθες βράδυ ήμαστε εκεί.=Ασιάρ'α ιαράμ ακό Πλθ=Χιλιέρτσι Πλθ.=Νιάουρι. Χιονίζει = Ντα νιάου'α Πλθ.=Μπούτσουμι Αόρ.=Ανσ'αρίι. Παρατ.=Ανσ'αριάμου Πλθ.=Κόρουρι Αόρ.=Σουτουράι. Παρατ. = Σουτουράμου Πλθ.=Ιέργκι Πλθ.=Παέλμι Αόρ=Χριζουίι. Παρατ. = Χριζουιάμου Πλθ.=Π'αράτζ'ι Πλθ.=Κριστίνι. Θηλ. = -ν'α (νι). "Σιάπ'ιρ'ι Χιστόουλου" = Να φυλάξει ο Θεός. Από το "άνου" (χρόνος) και "μπούνου" (καλός) Πλθ.=Άνι. "Άνου μπούνου"=καλή χρονιά. Και "ζ'αμάνε". Πλθ.=Ζ'αμαένι. Και "άνου" Πλθ=Ζ'αγκ'αρνάτζ'ι Πλθ.=Κιάπτινι. "Κιάπτινου ντι


Χτύπημα

Αγκουάντ'α

Χτυπώ

Αγκουντέσκου

Χτυπώ με δύναμη Χωλός

Κρ'ατσ'ινέσκου

Χώμα Χωνεύω

Τσάρ'α Χουνιψέσκου

Χωνί Χώνω

Χουνίε Χίγκου

Χώνω (κάτι στη γη) Χωράφι Χωράω

Ανγκρόπου

Χωρίζω

Ντισπάρτου

Χωρίζω, ξεχωρίζω Χωριό Χωρίς

Κούρμου

Χωριστά

Αχόρια

Χωρώ

Ανκάπου

Ψαλίδι Ψάλτης Ψαράς Ψάρι Ψάχνω

Φουάρτικ'α Ψάλτου Π'ισκάρου Πιάστε Αλάγκου

Ψειριάρης Ψείρρα Ψέμα

Μπιντουκλιόσου Μπιντούκλιου Μιτσούνε

Σκλιόπου

Άγκουρου Ανκάπου

Χουάρ'α Κουβαέρ

μπιντούκλι" = Χτένα για κοριούς. Και "αγκουντίρε". Χτυπώ=ΑγκουντέσκουΑγκουντίι (Αόρ.). Αόρ.=Αγκουντίι. Παρατ. = Αγκουντιάμου. Χτύπημα=Αγκουντίρε Αόρ.=Κρ'ατσ'ινίι. Παρατ. = Κρ'ατσ'ινιάμου Πλθ.=Σκλιόπι. Θηλ. = Σκλιουάπ'α (πλθ.=Σκλιουάπι) Πλθ.=Τσαέρ'ι. (Θ). Αόρ.=Χουνιψίι. Παρατ. = Χουνιψιάμου Πλθ.=Χουνίι Αόρ.=Χίπσου. Παρατ.=Χιτζιάμου. Μέλλ.=Βα χίγκου. Χωμένος=Χίπτου. Αόρ=Ανγκρουπάι. Παρατ.=Ανγκρουπάμου Πλθ=Άγκουρι Αόρ.=Ανκ'απάι. Παρατ.=Ανκ'απάμου. "Νου μια ανκάπι λόκλου" = Δεν με χωράει ο τόπος. Αόρ.=Ντισπ'αρτσίι. Παρατ. = Ντισπ'αρτσάμου Αόρ.=Κουρμάι, Παρατ.=Κουρμάμου Πλθ.=Χουόρι Χωρίς προβλήματα=Κουβαέρ προυβλίματι. Μπ'αναέμου αχόρια=Ζούμε χώρια. Αόρ.=Ανκ'απάι. Παρατ.=Ανκ'απάμου Πλθ.=Φουάρτιτσι. (Θ). Πλθ.=Ψάλτσ'ι Πλθ.=Π'ισκάρι Πλθ.=Πέστσ'ι Αόρ.=Αλ'αγκάι. Παρατ.=Αλ'αγκάμου. Πλθ.=Μπιντουκλιόσι Πλθ.=Μπιντούκλι Πλθ.=Μιτσούνι.


Ψηλαφώ

Π'ασπ'ατέσκου

Ψήνω (γλυκό) Ψήνω (κρέας) Ψήνω (στο φούρνο) Ψηφίζω

Κόκου

Ψίχα (ψωμιού) Ψίχουλο Ψόφος Ψοφώ

Νέτζου

Ψύλλος Ψυχή

Πούρικου Σούφλιτου

Ψύχρα

Αρκουάρε

Ψύχραιμος Ψωμί

Ψίχριμου Π'άνε

Φρίγκου Κόκου Ψιφισέσκου

Ν'ακρούσ'α Ψόφου Ψουσέσκου

Ψωμί Μπουκουβάλ'α ανακατωμένο με τυρί Ψώρα Αρίν'α

Ωοτοκία πτηνών Ώρα

Ουάρε

Ωραίος

Μψάτου

Ώριμος

Κόπτου

Ουάρ'α

Ψεύτης=Μιτσουνόσου. Αόρ.=Π'ασπ'ατίι. Παρατ. Π'ασπ'ατιάμου Ψημένο=Κόπτου Αόρ.=Φρίψου. Παρατ.=Φριτζιάμου Αόρ.=Κόπσου Αόρ.=Ψιφισίι. Παρατ. = Ψιφισιάμου Πλθ.=Νιάτζ'ι Πλθ.=Ν'ακρούσ'ι Πλθ.=Ψόφουρι Αόρ.=Ψουσίι. Παρατ.=Ψουσιάμου Πλθ.=Πούριτσι Πλθ.=Σούφλιτι. "Ούνου σούφλιτου άμου τ'ι πρ'ιντάρε' = Μια ψυχή έχω να παραδώσω. Πλθ.=Αρκόρι. "Φιάτσι αρκουάρε" = Έκανε κρύο. Πλθ.=Ψίχριμι Πλθ.=Π'άνι. "Π'άνε γκουάλ'α" = Ξερό ψωμί. Πλθ.=Μποκουβαέλι Πλθ.=Αρίνι. Έχει και τη σημασία της συνήθειας, του πάθους. "Άρι αρίν'α κου καέρτσ'ιλι" = Έχει πάθος με τα χαρτιά. Πλθ.=Ουόρι Πλθ.=Ουόρι. "Άμου ουάρ'α αουάτσι" = Είμαι αρκετή ώρα εδώ. Πλθ.=Μψάτσ'ι. Θηλ.=Μψάτ'α (πλθ=μψάτι). "Φιάτ'α μσάτ'α γκιργκινάτ'α" = Κορίτσι όμορφο, πεντακάθαρο. Πλθ.=Κουόπτσ'ι. Θ.=Κουάπτ'α (-πτι). "Προύν'α κουάπτ'α" =


Κορόμηλο ώριμο.



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.