Ferdinand and Fredy with Bryan McClelland of Bambike
Bambuilders Ferdinand Fernandez and Fredy Yusi on how Bambike has changed their lives for the better How did you find yourself working with Bambike? Ferdinand Fernandez (FF): Nagsimula akong magtrabaho sa Bambike noong pinatawag kami ni Sir Bryan McClelland para mag-training sa San Jose, western Tarlac City. Natutunan ko dito ang bawat proseso para makabuo ng kawayang bike. Fredy Yusi (FY): Nagsimula akong gumawa sa Bambike nang makitaan ako ng potensyal sa paggawa ng kawayan ni Sir Bryan.
ang paggawa ng bike upang magawa ito ng maganda. Hindi puwede ang “puwede na”. FY: Ang pinakamahirap sa paggawa ng bike ay pagputol ng mga kawayan sa puno; matinik at mahirap ito hilahin. Kapag nag-set lahat ng detalye, dapat alam mo ang sukat. Can you recall the first time you finished building a Bambike? How did you feel, and what did you learn (about yourself and the trade)? FF: Masaya ako nang unang beses na ako ay makagawa ng Bambike. Natutunan ko sa sarili ko na kailangan magtiyaga ako sa ginagawa ko. Ang pagbuo ng isang Bambike ay hindi basta-basta dahil sa mga dapat sundin at isaalang-alang upang lumabas na maganda ang paggawa ng isang Bambike. FY: October 2009 ‘yung una akong nakagawa ng bike na kawayan. Nagulat ako na puwede pala ang kawayan sa bike. Nakatulong sa aking sarili sa pangaraw-araw na pinansyal [ang paggawa ng bikes]. Ang Bambike, nakakatulong din sa kalikasan dahil ang kawayan, madaling dumami.
What’s the most important thing one should remember when working with bamboo? FF: Dapat ang isang kawayan ay nasa tamang gulang. Ito ay maibabad sa gamot na pangontra sa mga naninirang insekto. FY: Ang pinakaimportanteng kailangan kapag gamit ang kawayan ay ang tamang laki, gulang, pagpapatuyo at pagprotekta laban sa mga peste. What is the biggest challenge you face in building bikes, especially when it comes to building new designs? FF: Ang pinakamahirap sa paggawa ng bike ay ang pagkuha ng tamang sukat at dapat nasa tamang proseso
39
