Ezinbestean agertu zen eztabaida telebistan ume transexualei buruzko berria agertu zenean. Berrian zioten Eusko Jaurlaritzak Transexualitatearen trataerarako gida atera berri zuela uda honetan eta horrek onura bat suposatu duela, baita ume transexualen kasuan. Izan ere, protokoloak umeak sentitzen duten identiatearen arabera izendatuak izan daitezen pausu eta gomendio desberdinak jasotzen ditu, besteen artean. Eta horra hor gure etxekoen zalantza… nola da posible identitatea hain argi izatea? Identitatea, hortaz, ez da eraikitzen, jaiotzen baizik? A zein galdera interesgarria! Posible ote da, akaso, Simone de Beauvoirren esaldi klasikoa zaharkitua gelditu izana? Bai… eta ez, aldi berean. Izan ere, Simone de Beauvoirrek “emakume izateaz” hitz egiten duenean ez da transexualek “izateaz” aritzen direnean esan nahi duten berdinaz ari. Simone de Beauvoirrek genero rolean ezarri zuen arreta. Alegia, emakumetzat hartua izateko gizarte mailan erakutsi beharreko jarrera, portaera eta baloreetan. Nolabait, egitan, “emakumetasunaren antzezpenaz” hitz egiten ari zen. Hau da, kanpotik ebaluatua eta baieztatua izan behar duen emakumearen egunerokotasunaz eta honek bizi dituen inposaketaz. Ordea, hori ez da identitatea. Edo, hobe esanda, hori ez da identitatea eraikitzen duena, nahiz eta gure identitatearen bizipenean eta honi buruzko kuestionamenduan eragin zuzena izan dezakeen gizarte mailan estereotipoak indartsuegiak badira.
Identitateaz ari garenean, hortaz, sentitzen dugun hortaz ari gara. Esleitua izan zitzaigun identitatearekin arazorik izan ez dugun pertsonei nolabait abstraktuegia egiten zaigu. Baina pentsa dezagun identitate nazionalaren kasuan gertatzen den paralelismoarekin. Nolatan azal dezakete gure aurretiazko belaunaldiek beraien euskaldun sentimendua testuinguru baten non euskaldun izatea guztiz zigortua egon zitekeen? Azkenean, identitatea inposaketatik haratago dagoelako.
Hezkuntza
Emakumea ez da emakume jaiotzen, bilakatzen baizik… ala ez?
Gainera, identitatearen dimentsio hau ezin ase daiteke genero rolak malgutze edo eraldatze hutsarekin. Izan ere, norbera sentitzen den identitate horren arabera izendatua izatea ezinbestekoa suertatzen da pertsona transexualen kasuan. Alegia, sentitzen den identitate horren arabera bizi ahal izatea da beraien beharra eta helburua. Ez soilik genero rolen malgutasuna. Ondorioz, pentsa genezake, hau ikusita, badirudiela hein batean jaiotzez definitua datorrena. Baina ez genital batzuengatik definitua. Ezta gorputzaren beste ezaugarri batzuengatik. Izan ere, hori da ikasi beharreko lehena; ezaugarrien baturak inoiz ezin dezaketela identitate bat sortu. Eta, are gehiago, identitateak ere ez dituela inoiz ezaugarriak guztiz baldintzatzen. Izan ere, bakoitzak emakume eta gizonezko izateko bere era konkretua eta bakana du. Galderak edo zalantzak argitzeko: sexuenea@gmail.com
…Gehiago jakin nahi? Transexualitateaz gero eta informazio gehiago aurki dezakegu. Kasu honetan, Eusko Jaurlaritzaren Pertsona Transexualen Arreta Integralerako Gida gomendatzen dizugu. Ondoko webgunean aurki dezakezuna: http://www.euskadi.eus/informazioa/ transexualitate-egoeran/ web01-s2osa/eu/
19