■ przewodnik nauczyciela przedszkola – materiały na listopad Kolorowe nastroje – przyporządkowywanie kolorów emocjom. Nauczyciel przygotowuje wcześniej nadmuchane balony w odpowiednich kolorach (czerwony, czarny, biały, żółty, jasnoróżowy). Wspólnie z dziećmi ustala, który kolor pasuje do wybranych emocji (złość, smutek, strach, radość, nieśmiałość). Nauczyciel może pomóc dzieciom, stosując odpowiednie określenia (np. poczerwieniał ze złości, zbladł ze strachu, rozpromienił się ze szczęścia, wpadł w czarną rozpacz, zarumienił się ze wstydu). Następnie dzieci podzielone na grupy dostają ilustrację emocji i pasujący do niej balon. Za pomocą flamastrów rysują na balonie odpowiednią minę. (Dzieci z czarnym kolorem wykorzystują do tego białe flamastry). Złota rybka – ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej. Zabawę przeprowadzamy w grupach trzyosobowych. Każde dziecko losuje jeden obrazek, który jest w tej zabawie jego marzeniem (przykładowe obrazki: rower, samolot, szczeniaczek, kucyk, rakieta, skrzynia złota, statek, kotek, korona, pałac). Nauczyciel rozkłada w obręczy dziesięć żółtych papierowych rybek. Każda rybka ma podpięty spinaczem od spodu inny obrazek (zestaw obrazków ten sam, co przy losowaniu). Za pomocą magnesu zaczepionego na wędce dzieci kolejno łowią rybki. Wygrywa osoba, która jako pierwsza złowi rybkę z tym samym obrazkiem na odwrocie.
Zmartwienia Misia Bliżusia – dostrzeganie zmian odwracalnych i nieodwracalnych. Nauczyciel prezentuje dzieciom obrazki przedstawiające różne sytuacje: nadgryzione ciastko, rozbity kubek, brudny stoliczek, rozsunięte puzzle, wyrwane kwiatki z ogródka lub doniczki, rozwinięty motek wełny, urwany guzik, rozerwana kartka papieru. Wyjaśnia dzieciom, że miś po powrocie do domu odkrył, że ktoś u niego był i napsocił. Zadaniem dzieci jest ustalenie, które z tych zmian da się naprawić (powrót do sytuacji początkowej), a które są nieodwracalne. (Więcej na ten temat w publikacji Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, „Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków”, wyd. WSiP, Warszawa 2004, s. 165-170). Chciałbym... – układanie zdań. Dzieci siedzą na dywanie, obok nich rozłożone są białe kuleczki waty oraz kartki wycięte na kształt chmurki. Każde dziecko kolejno kończy zdanie rozpoczynające się słowami: Chciałbym/chciałabym… (np. mieć rower na dwóch kółkach, popłynąć statkiem) i zabiera dla siebie jedną kuleczkę. Jeśli inne dzieci zgadzają się z usłyszanym zdaniem (mają takie samo marzenie/pragnienie), również zabierają kuleczkę dla siebie i układają na swojej chmurce. Po skończonej zabawie dzieci porównują, ile kuleczek udało im się zebrać. Jak wygląda strach? – zabawa dydaktyczna. Nauczyciel wiesza na tablicy szary papier z narysowanym konturem głowy i szyi (na wysokości odpowiedniej dla dzieci). Wybra-
62
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 10.169/2015
ne dziecko losuje wyraz do globalnego czytania (nos, oko, ucho, usta). Nauczyciel zawiązuje mu oczy i podprowadza do arkusza, na którym dziecko rysuje wylosowaną część twarzy. Po narysowaniu wszystkich elementów na papierze powstaje fantastyczny stwór. Zabawę można przeprowadzić kilka razy, a powstałe strachy dzieci mogą pokolorować w małych grupach w czasie zajęć popołudniowych oraz dorysować inne szczegóły. Dzieci otrzymują dodatkowe wyrazy – ręka, noga.
Prowadzący nie zmusza dzieci do zawiązywania oczu, jeśli tego nie chcą. Niechętne dzieci mogą pełnić rolę pomocników, którzy podprowadzają uczestników zabawy do arkusza.
Humorzaste misie – łączenie obrazków, nazywanie emocji. Wariant I: Nauczyciel rozkłada na dywanie ilustracje misiów i obrazki do nich pasujące. Dzieci dobierają obrazki w następujące pary – misia przedstawiającego wybraną emocję łączą z przedmiotem/postacią, która daną emocję wywołała. Ilustracje: miś zadowolony – baryłka miodu, smutny – rozbity talerzyk, zdziwiony – śnieg, zły – pusta baryłka miodu, szczęśliwy – rzeka pełna ryb, zapłakany – syrop i termometr, przestraszony – pająk, rozmarzony – pani misiowa. Wariant II: Dzieci losują po jednym obrazku każdego rodzaju (miś i obrazek). Następnie układają krótkie opowiadanie, wykorzystując te dwie ilustracje (np. Zadowolony miś i pająk: Miś był smutny, bo nie miał przyjaciół. Pewnego dnia między zaroślami spotkał małego pająka, którego bały się inne zwierzęta. Miś jednak bardzo zainteresował się pająkiem, który tworzył bardzo misterną pajęczynę. Od tego dnia miś i pająk zostali przyjaciółmi).