Tentoonstelling
www.ja-natuurlijk.com
Ja Natuurlijk
16 maart t/m 18 augustus 2013
Ja Natuurlijk
Kunstmanifestatie Ja Natuurlijk Hoe kunst de wereld redt Een huisdier ontwerp je zelf, schimmels blijken onze beste vrienden, de stad kun je oogsten en meeuwen zijn best lekker op de barbecue. De kunstmanifestatie Ja Natuurlijk laat zien hoe cultuur en natuur met elkaar verbonden zijn. Ruim tachtig kunstenaars laten verrassende partnerschappen zien tussen mens, natuur en techniek. Alles loopt in elkaar over. Met zowel bevrijdende als hilarische gevolgen. De manifestatie houdt niet op bij de museummuren. Integendeel: er zijn kunstwerken in de museumtuinen, in de stad, educatieprogramma’s voor scholen, optredens, workshops en debatten in kunstinstellingen en filmhuizen. En vanzelfsprekend nestelt Ja Natuurlijk zich nadrukkelijk in de sociale media en digitale fora.
Sculpturen, films, installaties, performances en biokunstwerken van o.a. Francis Alÿs, Jimmie Durham, Olafur Eliasson, Peter Fend, Fischli & Weiss, Marjetica Potrč, Zeger Reyers, Tinkebell, Superflex, Studio Drift en Ai Weiwei zijn tot 18 augustus 2013 te vinden in het GEM, Fotomuseum, de tuinen van het Gemeentemuseum, het duinbos en daarbuiten. Voor Ja Natuurlijk zijn 25 nieuwe werken gemaakt. Ja Natuurlijk wordt georganiseerd in samenwerking met het Gemeentemuseum Den Haag en is het vervolg op de kunstmanifestatie Niet Normaal die in 2009/2010 in Amsterdam plaatsvond. Ine Gevers is artistiek directeur.
Vincent Bijlo foto: Jurjen Alkema
Superflex, A Cockroach Tour of the Science Museum, 2010, Courtesy Superflex
Rondleidingen
Beeld: Rosé de Beer & Astrid Hulsmann
Kakkerlakkentour Bekijk de wereld van onderaf
Mensensafari Wat is dat nou voor soort? Kinderen tussen de 6 en 12 jaar kunnen de tentoonstelling op eigen wijze ervaren. Zij kijken niet alleen naar de kunstwerken, maar vooral naar het soort ‘zoogdieren’ dat de kunstmanifestatie bezoekt. Hoe zien mannetjes eruit? En de vrouwtjes? En wat doen ze allemaal behalve naar kunst kijken? Op drie observatieposten staat extra informatie over bijvoorbeeld de leefomgeving en eetgewoonten van deze bijzondere diersoort. Ontwikkeld door Sjaak Langenberg en Rosé de Beer. Bij de kassa zijn het observatieformulier, verrekijker en safarihoed af te halen. De borg bedraagt € 5. Doorlopend.
Hoe kijkt een kakkerlak eigenlijk naar de wereld? Het Deense kunstenaarscollectief Superflex heeft een speciale rondleiding ontwikkeld waarbij je een vernuftig, lichtgewicht insectenpak aan mag. Zo bekijk je vanuit een ander perspectief de collecties van het Gemeentemuseum en Museon. Hup hup, achter de tourleider aan! Op woensdag, zaterdag en zondag 14.00 en 15.00 uur. Minimaal 6 en maximaal 12 deelnemers. Kosten: € 4,50 euro (exclusief entree Ja Natuurlijk). Start van de rondleiding is in het Museon. Duur 45 minuten. Reserveren via tour@ja-natuurlijk.com.
Ja Natuurlijk Experience Iedere dag om 12.30 uur en in het weekend extra om 14.30 uur vertrekt een Experience tour. Onze enthousiaste rondleiders nemen je mee langs de hoogtepunten van Ja Natuurlijk. Vanzelfsprekend met een ‘groene’ invalshoek. Van tevoren reserveren niet nodig.
Audiotour door Vincent Bijlo Bij de tentoonstelling is ook een audiotour verkrijgbaar voor € 3,50, ingesproken door cultuuroptimist Vincent Bijlo.
Opvangtehuis voor verwaarloosde kamerplanten Bring your own Volgens beeldend kunstenaar Ton Matton worden vele kamerplanten gemarteld met te weinig licht, te veel water en/of te krappe potjes. Voor alle achtergestelde kamerplanten richt hij een plantencrèche in, oftewel het Plant Liberation Forest. Met een ingenieuze klimaatmachine en Pokon via infuuszakken lapt hij de planten op. Ook jouw verwaarloosde plant is welkom, maar realiseer je wel dat je een kleine tegenprestatie moet leveren… Doorlopend, kamerplanten aanmelden via de museumwinkel/kassa.
Eten bij Ja Natuurlijk Hmm, lekker, halsbandparkiet! Kunstenaar, kok en voedselidealist Sjim Hendrix ontwikkelt voor Ja Natuurlijk: ‘Die Küche der Armen’. Het project bestaat uit twee onderdelen. Op de eerste plaats maakt hij met de chefkok van GEMber een Ja Natuurlijk menu. Op deze met anekdotes geïllustreerde deelkaart staan gerechten met goedkope, seizoensgebonden ingrediënten uit de omgeving. Om mee te kunnen eten voor een inkomens-
Sjim Hendrix, Attack of the crickets, 2011 gerecht. foto: Adrie Mouthaan
Ton Matton, Technical Paradise, 2008
Ja Natuurlijk
afhankelijke bijdrage, worden via de website of in de museumwinkel lidmaatschappen verkocht. Daarna kun je genieten van gastronomische hoogstandjes van datgene wat wij massaal laten liggen. Van varkensoren, miereneieren en halsbandparkiet, tot paardenbloem en gekarameliseerde velletjes van melk. Klub KDA is geopend van woensdag tot en met zondag en kost, afhankelijk van uw bestedingsniveau, tussen de 30 en 500 euro. Meer informatie op www.kuchederarmen.eu.
Bouwen met restmateriaal Ja Natuurlijk heeft Superuse Studios gevraagd om de overgangen tussen binnen- en buitenruimten te ontwerpen. Zij gebruiken daarvoor materiaal dat in de directe omgeving gevonden is. Het kan dus zijn dat je je oude computer terugziet, verwerkt in de muren van de museumwinkel of een uitkijkpost.
Uitnodiging
OPENINGS WEEKEND JA NATUURLIJK op 15,16 en 17 maart vrijdag 15 maart GEM feest! i.s.m. Nest Het is een goede traditie om alle tentoonstellingen in GEM te openen met een feest. Vanaf 20.00 uur heten we je dan ook van harte welkom om de tentoonstelling te bekijken, voor een nachtelijke rondleiding door de tuin en om te dansen op de plaatjes van Gerard Janssen en Bas Albers van de Easy Aloha’s. Verwacht geen easy tunes, maar vrolijke muziek rondom het thema. Ook zijn performances van Boo Chapple en Adam Zaretsky. Toegang alleen op vertoon van deze folder, geldig voor 2 personen. Vol = vol. Einde 00.30 uur.
tip: Vrijdag om 17.00 uur vindt de opening van
Badly Natured in Nest plaats. Zie agenda voor meer info.
zaterdag 16 en zondag 17 maart Tijdens het openingsweekend van Ja Natuurlijk zijn er veel extra activiteiten. Kunstenaar Sjaak Langenberg geeft een hilarische presentatie over dieren in het nieuws. Stroom Den Haag staat in het museum met informatie over
de Honing Bank en kunstenaars Boo Chapple en Adam Zaretsky doen een performance. Ook bijzonder: de bedenkers en makers van coole groene producten in onze museumwinkel zijn aanwezig en vertellen over hun drijfveren en aanpak! (I.s.m. Nudge) Details over het programma staan op www.ja-natuurlijk.com.
Adam Zaretsky’s Errorarium Do it yourself-Genetische manipulatie Tijdens openingsfeest & zondag 17 maart In de installatie van biokunstenaar Adam Zaretsky worden algen in de embryo’s van zebravissen geïnjecteerd. Doel is dat de zebravissen het voedsel net zoals planten uit het zonlicht kunnen halen en zo volledig zelfvoorzienend worden. En die vissen zijn alleen maar het begin, stel je voor dat wij mensen straks alleen van de zon kunnen leven… Op 15 en 17 maart kun je zelf aan de slag met de micro-injectienaald, microscoop en vissenembryo’s. Kijk voor tijden openingsweekend op www.ja-natuurlijk.com
Vrouwkje Tuinman, foto Wiesje Peels
Marjetica Portč en Ooze (Eva Pfannes & Sylvain Hartenberg), The Commons, 2012–2013.
In het duinbosje achter de museumtuin heeft Ja Natuurlijk een eigen podium: The Commons. Het is een ontmoetingsplek voor museumbezoekers en met name ook voor buurtbewoners. Zij worden betrokken bij het opstellen van een agenda met activiteiten over onderwerpen die iedereen aangaan. Van hondenpoep tot het gezamenlijk overstappen op groene energie en eten uit eigen tuin. The Commons is een initiatief van Marjetica Potrč en Ooze (Eva Pfannes & Sylvain Hartenberg). Samenwerking, diversiteit en zelforganisatie zijn de kernwaarden van deze kunstenaars. Kijk op onze website voor alle activiteiten. I.s.m. Taak.
Fora en fauna Ter promotie van een meer symbiotische relatie tussen mens, dier en ding nodigden kunstenaar Sjaak Langenberg en vormgeefster Rosé de Beer zestien biologen, filosofen en schrijvers uit om in de huid van een dier, plant of object te kruipen. Elke schrijver bekijkt gedurende twee weken vanuit die ongebruikelijk positie de wereld en plaatst berichten op de Fora & Fauna Facebook- en Twitterpagina. Met o.a. Esther Gerritsen, Vrouwkje Tuinman, Gerbrand Bakker, Paulien Cornelissen en Bianca Stigter. De stroom berichten loopt al en gaat door tot het einde van de tentoonstelling. Kijk voor meer informatie op: @Fora_en_Fauna www.facebook.com/ForaEnFauna
Lisa Wade, presenteert de educatiefilm foto: Rutger Geerling
The Commons een podium in het duinbos
Educatie Voor primair onderwijs is samen met het Gemeentemuseum het programma ontwikkeld: Ogen open, Ja Natuurlijk. Leerlingen van groep 7 en 8 bezoeken gewapend met opdrachten en een camera de tentoonstelling. In Wat niet weet, dat deert! Groene intelligentie in het voortgezet onderwijs bezoeken scholieren de kunstmanifestatie met een theatrale rondleiding, aangevuld met workshops en lesmateriaal in de klas. Meedoen? Kijk voor meer informatie op www.ja-natuurlijk.com/educatie
Actie: Lees Kunstbeeld
Op de hoogte blijven van alles wat er speelt in de (inter)nationale kunstwereld? Probeer nu
3x Kunstbeeld voor slechts € 19,(ruim 40% korting) en ontvang gratis de
Kunstgids2013. www.kunstbeeld.nl/aanbod. Dit aanbod is geldig t/m 30 juni 2013.
MINERVA CUEVAS Societal Studies PD Extinction, 2010
Superuse Studios Museumwinkelwand
Museumwinkel In onze museumwinkel – gemaakt van gerecycled materiaal - vind je boeken en leuke, mooie, grappige, nuttige en vooral duurzame spulletjes. Ook onze publicatie is er te koop. Bijzonder is dat een groot deel van het winkelaanbod via de crowdsourcing van Nudge is samengesteld. www.nudge.nl
Kunstmanifestatie Ja Natuurlijk De kunstmanifestatie is vanaf 16 maart geopend voor publiek. De kunstwerken zijn te zien in het GEM, het Fotomuseum en in de tuinen van het Gemeentemuseum Den Haag.
Bezoekadres Stadhouderslaan 43 2517 HV Den Haag info@ja-natuurlijk.com
Openingstijden di – zo 11.00 – 18.00 uur
Tip Op vertoon van je entreekaart krijg je € 2,korting bij het Omniversum! Publicatie Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie in het Nederlands en het Engels. Het prachtig vormgegeven boek met veel beeldmateriaal bevat informatie over alle kunstwerken en essays van o.a. Jean Fisher, Donna Haraway, Tim Ingold, Ike Kamphof, Timothy Morton, Henk Oosterling, Luciana Parisi, Saskia Sassen, Vandana Shiva en John Thackara. Het boek is verkrijgbaar in de boekwinkels, de museumwinkel en via www.nai.nl € 29.50 (ovb) ned | ISBN 978-94-6208-062-1 eng | ISBN 978-94-6208-063-8
Entree Tot en met 18 jaar en Museumkaart: € 2,00 Volwassenen: € 8,00 CJP, Studenten: € 6,00 Uitpas: € 7,00 Ooievaarspas: € 5,00 Rembrandtpas: € 2,00 Museumvrienden: € 2,00 Groep volwassenen >15 personen: € 7,00 Ontwerp: Pot & van der Velden Dit is een uitgave van de stichting Niet Normaal. Voor opmerkingen en/of vragen kun je contact opnemen met info@ja-natuurlijk.com.
AGENDA
Dit is slechts een selectie. Kijk op www.ja-natuurlijk.com voor het volledige programma.
HOLLAND DOC 24 9 t/m 15 maart 2013
Themaweek: Waar natuur ophoudt. Oases creëren in woestijnen, reigers in Amsterdam en de afhankelijkheid tussen mens en bij. Documentaires over de interactie tussen mens en natuur, met oa Groen goud, Schoffies en Colony. www.hollanddoc24.nl
NEST: Badly Natured. 16 maart t/m 28 april
Moeder Natuur wordt vaak gepresenteerd als de goedheid zelve. Badly Natured draait de zaken eens om en toont hoe de natuur strijdt tegen de menselijke creatie en heersende moraal. In Badly Natured toont de natuur zich van haar slechtste kant met agressieve honden, kannibaliserende wormen en een kauw met moordneigingen. Met o.a. Ronald Ophuis, Maartje Korstanje en Jeroen Eisinga. www.nestruimte.nl
Symposium: SUPERPLANT Dinsdag 19 maart
Mogen we met genetische modificatie aan een duurzamere toekomst te werken? Ethische en maatschappelijke dilemma’s over nieuwe energie vormen i.s.m. WUR Wageningen, Biosolar Cells en andere Nederlandse universiteiten. Aula Gemeentemuseum. Meer info op www.ja-natuurlijk.com/agenda
Movies that matter Festival Van 21 t/m 27 maart
Internationaal filmfestival over vrede en recht in het Filmhuis Den Haag & Theater aan het Spui. Met: Last Call at the Oasis over de wereldwijde dreiging van drinkwater tekorten en Black Out over scholing in een land met nauwelijks elektriciteit. In Rafea Solar Mama hoopt Bedoeïen Rafea van haar man toestemming te krijgen om in India een opleiding tot solar engineer te mogen volgen. Tea or Electricity vertelt het epische verhaal over de aanleg van elektriciteit in een geïsoleerd Marokkaans dorpje in het Atlasgebergte. Voor exacte data: www.moviesthatmatter.nl
Symposium: Re-Animating Thought Vrijdag 24 april
Hoe kan het anders? Alle ins en outs over animisme, van taboes en omkeringen tot vooroordelen over andere culturen. Meer info op www.ja-natuurlijk.com/agenda
ZomerExpo vanaf 8 juni 2013
De aarde is steeds in beweging en de mens verandert mee. De succesvolle ZomerExpo 2013 haakt aan bij Ja Natuurlijk en verleidt kunstenaars om zich in hun nieuwe werk te verhouden tot het thema AARDE. Vanaf 8 juni zijn de geselecteerde werken te zien in het Gemeentemuseum. Ook lanceert de ZomerExpo een Groene prijs. Een jury beloont de kunstenaar met het meest originele hergebruik van bestaande materialen en de meest innovatieve visie op het vraagstuk van recycling met een prijs van €2.500,-. www.zomerexpo2013.nl
René Lalique
Vanaf medio juni 2013 René Lalique (1860 – 1945) Meester van de Franse Art Nouveau en Art Déco. De beroemde juwelenontwerper en glaskunstenaar liet zich graag inspireren door de natuur. www.gemeentemuseum.nl
GEMAK
14 juni t/m 7 september
HONING BANK eind mei / juni 2013
Geld als honing! De Honing Bank is een kunstproject van Olivier Darné i.s.m. Stroom Den Haag. Eind mei/ begin juni krijgt het een vervolg in de vorm van een Bestuivingskamer in het hart van de stad. www.honingbank.nl
GEMAK programmeert deze zomer, o.a. aansluitend op Ja Natuurlijk, een reeks van kunstenaarsinterventies over de rol en de betekenis van kunst in het debat over cultuur, natuur en politiek. www.vrijeacademie.org/gemak