2. สารกลุ่มเทอร์ปีนอยด์
3.สารกลุ่มฟีนอลิค
2.สารกลุ่มเทอร์ปีนอยด์ (Terpenoids) เป็นสารทุติยภูมิที่มีความหลากหลายและพบมาก ในธรรมชาติ โดยพบได้ทั้งในจุลินทรีย์ แมลง สัตว์ทะเล พืช และสัตว์ โดยประกอบด้วยหน่วยเล็กที่สุด เรียกว่า isoprene unit ซึ่งประกอบด้วยสายของคาร์บอน 5 อะตอม และมีพันธะคู่ 2 ต�ำแหน่งการ แบ่งประเภทของเทอร์พีนอยด์ สามารถแบ่งตาม isoprene unit หรือจ�ำนวนคาร์บอนได้ดังนี้ 1. Hemiterpene (C5) มีจ�ำนวน 1 Isoprene unit พบได้น้อยมากในธรรมชาติ เนื่องจาก ความไม่เสถียรของโครงสร้าง 2. Monoterpene (C10) มีจ�ำนวน 2 Isoprene unit พบได้มากกว่า 1,500 ชนิด ส่วนมาก พบเป็นส่วนประกอบของน�้ำมันระเหยที่ได้จากพืช 3. Sesquiterpene (C15) มีจ�ำนวน 3 Isoprene unit พบได้มากกว่า 3,000 ชนิด สามารถ พบเป็นได้ทั้งส่วนประกอบของน�้ำมันระเหยและไม่ระเหย หรือของแข็ง 4. Diterpene (C20) มีจ�ำนวน 4 Isoprene unit พบได้มากกว่า 2,500 ชนิด สามารถพบได้ ทั้งโครงสร้าง acyclic และ cyclic หรือ bicyclic, tricyclic ก็ได้ 5. Triterpene (C30) มีจ�ำนวน 6 Isoprene unit พบได้มากกว่า 1,500 ชนิด มีสูตรโครงสร้าง คล้ายกับ steroids พบได้ทั้งในรูปอิสระและรูปกลัยโคไซด์ โดยบางชนิดจัดอยู่ในกลุ่มของ saponin 6. Tetraterpene (C40) มีจ�ำนวน 8 Isoprene unit ได้แก่ พวก carotenoids ซึ่งเป็นสารให้ สีเหลือง ถึงส้มในผักต่างๆ นอกจากนีย้ งั มีพวก Polyisoprens (5n) ทีม่ ชี ดุ ของจ�ำนวนคาร์บอนมากกว่า 40 ขึ้นไป18,19 ในพรอพอลิสมีรายงานการพบสารกลุม่ นีไ้ ด้ตง้ั แต่สารกลุม่ Monoterpene จนถึง Triterpene ยกตัวอย่างเช่น พรอพอลิสจากประเทศบราซิล พบสารกลุ่ม monoterpene คือ trans-ß-terpineol และ สารกลุ่ม sesquiterpene3 ชนิดคือ γ -elemene, α -ylangene และvalencene ซึ่งสามารถ ต้านเชื้อ Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermides, Streptococcus pyogenes 66 ยาน่ารู้