Hippocampus nr. 297 (jan./feb. 2024) by Hippocampus

Gebruik nu uw iPhone als onderwatercamera en als volledig functionele duikcomputer! YourDiveYourStory

Gebruik je Iphone als onderwatercamera ...

... houd ondertussen uw duikgegevens in de gaten...

...deel vervolgens uw duikavontuur met familie en vrienden.

Met automatische en geavanceerde kleurcorrectie voor foto’s en video’s.

Met kleurgecodeerde alarmen en waarschuwingen tijdens de duik.

Inclusief afbeeldingen met een overlay van uw duikprofielgegevens.

Gecorrigeerd

Origineel

@diveoceanic

OceanicWorldWide.com

Mechelen P 004152 – TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 297 – jan./feb. 2024

Dive Housing

Zeestage 2*I en 3*I OBK 2023 shoot-out en Freestyle

AOI UH-GPX AOI AOIUH-GPX UH-GPX

MODERNE TECHNOLOGIE. KLASSIEKE STIJL.

ALUMINIUM ONDERWATERHUIS ALUMINIUM VOOR ALUMINIUM ONDERWATERHUIS ONDERWATERHUIS GOPRO VOOR VOOR GOPRO GOPRO GALILEO 3 DUIKCOMPUTER NIEUW 5” MONITOR 5” MONITOR 5” MONITOR Levendig kleurenscherm voor eenvoudige leesbaarheid

ACCUPACK VOOR LANGERE GEBRUIKSDUUR ACCUPACK ACCUPACK VOOR VOOR LANGERE LANGERE GEBRUIKSDUUR GEBRUIKSDUUR BAJONETMOUNT VOOR FILTERS, MACRO- EN BAJONETMOUNT GROOTHOEKLENZEN BAJONETMOUNT VOOR VOOR FILTERS, FILTERS, MACROMACROENEN GROOTHOEKLENZEN GROOTHOEKLENZEN WWW.ONDERWATERHUIS.NL NEON 25, 4751 XA, OUD GASTEL

WWW.ONDERWATERHUIS.NL WWW.ONDERWATERHUIS.NL NEON NEON 25, 4751 25, 4751 XA, OUD XA, OUD GASTEL GASTEL

Nr. 297

Van de redactie DOOR IVO MADDER Het duikmagazine Hippocampus (kortweg Hippo genoemd) draagt de wetenschappelijke naam van het zeepaardje en is het bondsblad van NELOS vzw, de Vlaamse duiksportfederatie. We informeren over zaken die van belang kunnen zijn voor onze jeugdduikers, sportduikers, instructeurs, technische duikers, duikers met een handicap, vrijduikers, vinzwemmers en onderwaterhockeyers. Ook artikels over het onderwaterleven, onderwaterfotografie en -videografie, duikbestemmingen en allerlei technische en wetenschappelijke info met betrekking tot de duiksport komen aan bod.

Bondsnieuws Voor een gedetailleerd overzicht van het bondsnieuws in deze uitgave, zie blz.: ..... 4

Regionieuws Watercolors 2024 ........................................... 48

Reportages Onderwaterfoto's zonder flitser en zelfs zonder fototoestel! .................... 6-9 Koraal in de Kempen.................................. 10-11 Het verhaal van water onder de ogen van een satelliet (SWOT) ........................... 20 Thuiskomen op camping Les rives de l'Agay ................................. 22-25 Van back naar side (sidemount) ............. 28-29 Budget liveaboard van Ambon naar Sorong ..................... 30-35 Duik als een aap en spaar je rug (monkey diving) .................................... 38-40 Het droeve lot van de Calypso ............... 42-47

Vaste rubrieken Duikspinsels: Als Koning Winter in het land is ................................................... 5 In de kijker: 50 jaar Moby Dick Diving Team ............................................. 12-14 In de kijker: Lagoondivers........................ 16-18 Persbericht: Sub Ocean breidt uit ............... 21 In de kijker: Antwerp Wet Wheels .......... 26-27 Wist je dat? Sommige vissen zwemmen liever ondersteboven .................................. 36 In de kijker: Thalassa Diving Gent en Dierenasiel Gent .................................... 37 Hippoëzie (Honfleur – Wim Willem) ............ 41 Close-up (Jef Driesen) ............................. 50-51 Retro-Hippo ................................................. 52-53 CMAS Belgium (BEFOS-FEBRAS) ................ 95 NELOS-boetiek/webshop ............................... 96 NELOS-katern/Hippo-colofon ..................... 97 Lopende agenda ............................................... 98

januari/februari 2024

Maar liefst zes clubs mochten het jaar afsluiten als “gouden club”. Met de campagne 'Op weg naar goud' wil NELOS enerzijds de kwaliteit van de sportwerking naar een hoger niveau tillen en anderzijds meer mensen laten kennismaken met onze sport. Het feit dat ook in 2023 zoveel clubs zich hebben ingeschreven en een bronzen, zilveren of gouden medaille haalden, wil zeggen dat de clubs deze doelstellingen alleen maar onderschrijven. Dat NELOS kwaliteit hoog in haar vaandel draagt, blijkt ook uit het feit dat we opnieuw ISO-gecertificeerd zijn. Daarnaast zorgen ook de vele bijscholingen en de continue evaluatie en bijsturing van onze opleidingen voor de goede naam die we als NELOS-duiker zowel in het binnen- als buitenland hebben.

vaak meer zeggen dan woorden is in deze editie een mooi fotoverslag opgenomen.

Niet alleen in het sportduiken maken we indruk, ook in de andere sporttakken blinken we uit. Dat blijkt uit het verslag van de wedstrijden vinzwemmen die in 2023 plaatsvonden. Daarin werden door NELOS-leden vaak hele goede tijden neergezet en af en toe eens records gebroken.

Veel leesplezier!

In deze Hippocampus lees je verder ook het verhaal over het tragische lot van de Calypso. Je komt te weten dat er ook in de Kempen koralen worden gekweekt en dat sommige vissen liever ondersteboven zwemmen. Je ontdekt dat 'monkey diving' weinig met dieren te maken heeft, maar dat er tussen duikclubs en hondenasielen wel een link kan zijn. Tot slot brengen we traditioneel weer heel wat bondsnieuws.

Ivo Madder

Coverfoto: Inzending voor het OBK 2023 Freestyle. Winnaar van de prijs Hippocampus 'Beste coverfoto'.

Als we het over wedstrijden hebben, mogen we zeker het OBK onderwaterfotografie en -videografie niet vergeten. En omdat beelden

Camera: Olympus E-M1 Mark II, ISO 200, 1/100 sec. bij f/22. Lens: Olympus M.60 mm F2.8 Macro. Foto: Harry Klerks.

Correcties, tips en/of opmerkingen i.v.m. de cursusboeken, dossiers of documenten van NELOS stuur je naar: cursus@nelos.be. De andere e-mailadressen waarin PPT, documenten of instructormanual staat, zijn niet Na de federalisering van België in 1978 ontstonden onder

meer in gebruik.

de koepel van de Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport (BEFOS/FEBRAS), die stichtend lid is

Regionale info

van de wereldfederatie CMAS (World Confederation of

www.avos.be

Underwater Activities), de Nederlandstalige Liga voor

www.bravos-vzw.be

Onderwateronderzoek en -Sport (NELOS) en de Ligue

www.limos-vzw.be

Francophone Belge de Recherches et d'Activités Suba-

www.ovos.be

quatiques (LIFRAS). Sindsdien zijn 'Hippocampus' en

www.wevos.be

'Hippocampe' de officiële bondsbladen van respectievelijk NELOS en LIFRAS. Beide bladen staan al meer dan 50 jaar op de bres voor nuttige informatie aan de Belgische

AIG-ASSISTANCE

duiker. In Vlaanderen wordt NELOS vertegenwoordigd

Via je duikschool kan je het persoonlijk

door 154 duikscholen en -clubs. Met meer dan 10.000

verzekeringskaartje bekomen, met daarop

leden is NELOS zonder meer de grootste duikfederatie in

volgende info:

Vlaanderen.

Policy number: ARENA 2.009.718/010. In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikongeval in het buitenland 'Call Center': +32 3 253 69 16.

NELOS-structuur Raadpleeg de brochure NELOS-structuur voor meer info over wie wat doet binnen NELOS. Je kan deze brochure downloaden via onze website: www.nelos.be/documentencentrum.

Hippocampus jan./feb. 2024

Inhoudstafel Bondsnieuws

The right stuff

Verslag van de 3*Stage 2023 in Boulouris (Zuid-Frankrijk).

Ronde Tafels

Verslag over de items die besproken werden tijdens de Ronde Tafels.

Update opleiding 1*Instructeur

Overzicht van de wijzigingen voor het examen didactiek 1*Instructeur.

Vakantie met veel vrienden

Verslag van de 2*Stage 2023 in Boulouris (Zuid-Frankrijk).

Zo kan je op je beide oren slapen

ISO-gecertificeerde opleidingen

Tips van het Veiligheidscomité met betrekking tot barotrauma's.

NELOS is opnieuw gecertificeerd volgens de ISO-normen.

Blended learning

Blended learning is geïntegreerd in de opleiding 2*Duiker.

Jouw foto op de cover Hippo 300

We herhalen de oproep voor de inzending van een coverfoto.

DIVES-nieuws

We zetten een punt achter DIVES 2.1 en in 2024 gaan we verder met DIVES 2.2 met een reeks verbeteringen.

Hippocampus jan./feb. 2024

MarCom zoekt versterking

We zijn op zoek naar medewerkers bij Marketing & Communicatie.

Op weg naar goud

Een overzicht van de clubs die een medaille verdienden.

Open Belgisch Kampioenschap

Verslag over en fotoreportage met winnende onderwaterbeelden.

Vinzwemmen in 2023

Een terugblik op de vinzwemwedstrijden van 2023.

NELOS-boetiek

In de NELOS-boetiek is er een geüpdatete versie van het 'Naslagwerk Theorie sportduiken' te koop.

Foto: Frankie Van Remoortel.

Duikspinsels

Als Koning Winter in het land is … Op 4 januari 1997 werd de laatste Elfstedentocht gereden, een 200 km lange wedstrijd op het ijs langs de elf Friese steden. En hoewel de kans op een tocht zich statistisch gezien één keer in de twaalf jaar voordoet, is het nu dus al 27 jaar geleden dat de winter streng genoeg was om deze legendarische schaatswedstrijd te laten plaatsvinden. Nog nooit zat er zoveel tijd tussen twee edities als nu.

en Elfstedentocht vereist een lange periode met temperaturen onder het vriespunt, waarbij ook liefst geen sneeuw valt. De fervente duiker onder ons denkt in die omstandigheden waarschijnlijk niet onmiddellijk aan schaatsen. Als Koning Winter in het land is en de plassen veranderen in ijslandschappen, begint het te kriebelen. Velen voelen een plotse drang om

het ijs ook eens van aan de andere kant te gaan bekijken, waarbij koude voor één keer relatief is. Al is het met de droogpakken en verwarmingssystemen vandaag de dag al niet meer helemaal meer zoals vroeger. Of het nu 27 jaar geleden is, daarvoor laat mijn geheugen mij even in de steek, maar ik herinner me een aantal ochtenden, heel wat jaren terug, waarop we naar de Lac van Loppem trokken. Er werden gaten in het ijs geslagen en lijnen gespannen, waarna een aantal dappere zielen zich in het water waagden om zo’n 20 minuten later helemaal verkleumd weer boven te komen.

wein en de warme chocolademelk op tafel komen, wordt het sowieso gezellig. Hoewel we net een aantal ijsdagen achter de rug hebben, is ijsduiken of schaatsen deze winter – in Vlaanderen dan toch – niet onmiddellijk aan de orde. Wil je 'De Tocht der Tochten' toch eens rijden, dan kan je altijd nog fietsen. Een route van 265 km voert je langs de elf steden, Friesland door. Je kiest zelf waar en wanneer je van start gaat en 27 jaar wachten om ze opnieuw te doen is helemaal niet nodig. Je kan onmiddellijk weer vertrekken. Misschien is dat wel iets om eens als clubuitstap te organiseren? 

Duiken onder het ijs heeft toch altijd iets speciaals. Zeker als de zon in een goede bui is en ze je trakteert op een magisch lichtspel, is het genieten.

NATALIE DECROCK

Geef toe, ijsduiken heeft niet alleen charme onder water. Wanneer de jenever, de glühAdvertentie



START TO

DIVE

Meer informatie: www.nelos.be/initiatie

Deze gratis duikinitiatie is speciaal voor: Naam en voornaam Zoek via de clubzoeker een duikschool die initiaties aanbiedt en informeer bij hen wanneer je er terechtkan voor een initiatie.

Hippocampus jan./feb. 2024

Reportage Foto: Laurent Schmitz.

Onderwaterfotografie

Onderwaterfoto's

zonder flitser en zelfs zonder fototoestel! Je wilt tijdens je exotische vakanties graag onder water fotograferen, maar een reusachtig toestel dat bovendien duizenden euro's kost zie je niet zitten? Weet dat je zelfs met een compacte 'action cam' en wat creativiteit goede foto's kunt maken. We bekijken hier mogelijkheden om met een

edereen kent wel de 'GoPro' en zijn talrijke Chinese klonen. Hij weegt nauwelijks iets, hindert je niet tijdens het duiken en maakt verbluffende video's. Fotograferen met een GoPro lukt echter niet zo goed. Niet omdat het toestel slecht werkt, maar gewoon door een gebrek aan licht. Vraag het aan een 'echte' onderwaterfotograaf en hij zal je zeggen dat je voor geslaagde foto's één of zelfs twee flitsers moet gebruiken.

Foto: archief Hippocampus..

relatief goedkope en compacte oplossing toch fantastische beelden te hebben.

Flitsers zijn duur, zwaar, omvangrijk en sowieso niet compatibel met een GoPro. In de praktijk bestaat er een 'trucje' om toch goede foto's te maken met een compact toestel, een 'action cam' of zelfs een smartphone in een behuizing. Daarvoor moet je wel investeren in een krachtige lamp en dan bedoel ik niet zomaar een duiklamp. Je moet op zoek gaan naar een model met een 'videostand', want met de dichte bundel van een standaard duiklamp kun je geen foto's en video's maken. Tegenwoordig is zo'n lamp gemakkelijk te vinden en dankzij ledtechnologie niet meer zo duur. Let wel op met modellen waarvan de bundel regelbaar is, waardoor ze ook als duiklamp kunnen gebruikt worden. Die hebben vaak een kleinere lichtbundel en kunnen daardoor niet de volledige scène verlichten. Een verlichtingshoek van 120° is nodig voor goede resultaten met bijv. een GoPro.

Hippocampus jan./feb. 2024

Een systeemcamera met videolamp.

Foto's (3): Laurent Schmitz.

De lamp maak je vast aan een L-vormige handgreep waar je ook je toestel op monteert. Tussen de lamp en de lens is een afstand van minstens 30cm nodig, anders reflecteert alles wat in het water hangt het felle licht. Dit is de bevreesde 'backscatter' die de beelden onbruikbaar maakt. Als het water veel zweefvuil bevat, moet de videolamp nog verder van het toestel hangen. Er bestaan handige verlengarmen die je gemakkelijk onder water kunt ontplooien, zelfs met handschoenen aan. De zogenaamde 'gorilla-armen' zijn flexibel en lijken handig, maar in een sterke stroming kunnen ze trillen of vervormen.

voordelen Het geheel (toestel-greep-lamp) moet je gemakkelijk met één hand kunnen hanteren om tijdens de duik optimale bewegingsvrijheid te hebben. Hangt je toestel via een 'retractor' vast, dan kun je hem veilig loslaten om je duikuitrusting even te bedienen. Hoe kleiner de omvang van je toestel en accessoires, hoe gemakkelijker het is om ermee te duiken. Een grote camera veilig aan boord van een Zodiac tillen is niet evident. Met een compact systeem heb je minder risico's op schade of verlies tijdens handelingen. Bovendien zijn sommige toestellen, zoals de GoPro 11 en de Olympus TG, op zich al waterdicht tot enkele meters. De gevolgen van een behuizingslek beperken zich dan meestal tot een vroegtijdige opstijging.

Engelhaaien moet je niet lastigvallen en je benadert ze best van opzij. Foto gemaakt zonder belichting.

Daarnaast biedt het gebruik van een videolamp vijf grote voordelen t.o.v. flitsers: je kunt er uiteraard video's mee maken, je toestel kan makkelijker focussen, er is nooit een probleem van synchronisatie tussen flits en camera en je geniet zelf van de prachtige kleuren tijdens de duik, wat helpt bij de keuze van een onderwerp. Tenslotte ben je nooit verrast door schaduwen op je foto's, want je ziet de belichting 'in real time' op het scherm van je toestel. 'What you see is what you get'.

Foto gemaakt met het licht van een videolamp op de engelhaai.

Een smartphonebehuizing met een videolamp.

Een GoPro met twee videolampen.

Bij de RAW-foto werd de oranje lichtkleur van de lamp verminderd in een fotobewerkingsprogramma.

Hippocampus jan./feb. 2024

Octopus gefotografeerd met behulp van een videolamp. Zonder flitslicht heb je uiteraard beweginsontscherpte in de snel bewegende armen.

Het grootste nadeel is dat een videolamp de beweging niet 'bevriest', zoals een flitser dat wel doet. Om een bewegend onderwerp te fotograferen, moet je rekenen op een korte sluitertijd in het toestel zelf en daarvoor heb je veel licht nodig. Tot voor kort was dat niet mogelijk, maar tegenwoordig genieten we van een gunstige combinatie van betaalbare videolampen, uiterst gevoelige beeldsensoren en AI-software die samen maken dat videolampen meer en meer een voordelig alternatief vormen voor de traditionele flitsers.

Als de afstand tot je onderwaerp te groot is, dan overheerst het blauwe omgevingslicht.

niet verder dan een arm Een compact systeem biedt veel voordelen voor de compositie van je foto's. Je kunt vaak dichter bij het onderwerp komen, tussen rotsen en koraaltakken, waar een professioneel DSLR ('Digital Single Lens Reflex' of spiegelreflex) met zijn meterslange flitserarmen de weg niet vindt. Dit komt goed uit, omdat je videolamp niet zo ver reikt. Reken dat alles wat meer dan een armslengte van de lens verwijderd is, gewoon te ver is. Kun je het niet grijpen, dan kun je het ook niet kleurrijk belichten.

Foto's (6): Laurent Schmitz.

Verder dan je arm telt vooral blauw (omgevings)licht. Een krachtigere lamp kopen, helpt tot een bepaald punt. Je krijgt wel meer licht, waardoor je toestel snellere sluitingstijden kan gebruiken en beter de actie kan 'bevriezen', maar extra kleuren zijn er nauwelijks. Verder dan een armslengte moet het licht door zoveel water (naar het onderwerp en terug) dat de kleuren er ter plaatse uitgefilterd

Doe je lamp uit als het onderwerp ver weg is, want je krijgt er alleen maar 'backscatter' van.

'Still' uit een videobeeld. Dicht tegen de oppervlakte heb je weinig baat van een videolamp, omdat het zonlicht overheerst.

worden. Je lamp gebruiken om een school hamerhaaien te fotograferen werkt dus niet. Je krijgt er alleen maar 'backscatter' van… Je zou denken dat je ondiep de beste resultaten krijgt, omdat de zon nog fel schijnt en je eigen ogen prachtige kleuren zien. Helaas kan je kleine lamp dan niet met de machtige zon concurreren. Op drie meter diepte en in de volle zon zullen je foto's weinig kleuren vertonen, ondanks het gebruik van een lamp. Dit komt omdat het water de 'warme' golflengten filtert. Wat ervan overblijft, krijgt een boost van je hersenen waardoor jij die prachtige rode koralen en vissen wel ziet. Maar je camera beschikt niet over zo'n performante beeldprocessor, met tegenvallende foto's als resultaat.

Op diepte heb je wel baat van het licht van je videolamp.

Produceert je toestel RAW-bestanden? Dan kan je achteraf de witballans aanpassen.

Hippocampus jan./feb. 2024

Hoe dieper je duikt, hoe meer het effect van je lamp zichtbaar is. Op 30 m diepte is het een stuk donkerder. Het merendeel van het beschikbaar licht komt dan uit je videolamp. Je krijgt prachtige beelden, met een felgekleurd onderwerp en een donkerblauwe achtergrond. Ochtend-, avond- en nachtduiken zijn dus het meest geschikt om op geringe diepte kleurrijke onderwerpen te fotograferen. Voor alle andere momenten kun je niet rekenen op je videolamp. Gekleurde filters zijn ook geen wondermiddel. Filters maken de beelden alleen donkerder. Je kan beter achteraf de kleurbalans softwarematig verbeteren, zeker als je toestel 'RAW'-bestanden produceert.

Foto's (5): Laurent Schmitz.

Foto gemaakt met de Olympus TG-5. Als belichting werd een videolamp gebruikt. Een verlichtingshoek van 120° is nodig voor goede resultaten met een groothoeklens.

het 'frame' kunt kiezen waarop het onderwerp ideaal in beeld komt. Na wat bewerking in Topaz, Lightroom en/of Photoshop kun je uit de video soms indrukwekkende beelden halen. De 'still' foto's in dit artikel, komen uit een HD-film gemaakt met een Chinese actioncamera. De andere beelden werden met Olympus TG-5 in fotomodus gemaakt, met een videolamp als belichting.

budget Je kunt al een overtuigend video- en fotosysteem samenstellen voor minder dan duizend euro. Zo kost een GoPro11 met behuizing ongeveer 500 euro. Samen met een videolamp van 300 euro en wat accessoires kom je met duizend euro heel ruim toe. Een behuizing voor je gsm kost nog minder en kan verleidelijk zijn, maar wil je echt je smartphone onder water meenemen? Bij verlies of lekkage sta je daar, zonder communicatiemiddel en geen toegang tot je digitale boardingpass, e-visum, hotelvouchers, bankapp, enz.

Met een videolamp kan je een vulkanische rotsformatie mooi uitlichten.

Wil je meer mogelijkheden, dan moet je naar een compact fototoestel kijken, zoals de bijzonder polyvalente Olympus TG-7. Voor een set met lamp en behuizing ga je snel richting 1.100 euro. Je geniet dan wel van ontelbare mogelijkheden, van supermacro tot het gebruik van een groothoek 'dome', met toch goede resultaten zoals je aan de foto’s bij dit artikel kunt zien. De vraag is of de prijs/kwaliteit/plezierverhouding nog in het voordeel is van een zwaar 'full-frame' fototoestel met behuizing, flitsers, lenzen en accessoires, voor de prijs van een stadswagen?  LAURENT SCHMITZ

Foto of video? Spijtig genoeg bestaat er nog geen toestel waarmee je tegelijkertijd kunt filmen en fotograferen. De huidige kwaliteit van de video's en de komst van AI-software maken het echter mogelijk om overtuigende foto's uit videobeelden te halen. Topaz Photo AI (zie artikel in Hippo 295, blz. 12) maakt het mogelijk om foto's gemaakt met een bescheiden toestel naar een hoger niveau te tillen. Dit door de ruis te beperken, de resolutie te vergroten of de bewegingsonscherpte te corrigeren. Daarnaast kunnen recente camera's met een hoge resolutie filmen. Het bewerken van 4K-beelden vereist echter een heel krachtige PC. Maar zelfs video's in HD (1920 x 1080 pixels) leveren mooie 'stills' op, bijvoorbeeld voor op een webpagina of een print in een kleiner formaat (tot een twaalftal centimeters ongeveer). Als die dolfijn voorbijzwemt, heb je geen tijd om de video even te pauzeren om wat foto's te maken. Toch wil je graag deze bijzondere ontmoeting aan je fotoalbum toevoegen. Het voordeel hier is dat je precies

'Still' uit een videobeeld. Als er geen zonlicht is, heb je het maximum effect van je videolamp.

Ook voor macrofoto's is een videolamp goed bruikbaar.

Droge dichting, nat toestel! Behuizingen voor GoPro, smartphone of compact toestel zijn uiterst betrouwbaar, op voorwaarde dat je de dichting schoonhoudt en regelmatig insmeert met een kleine hoeveelheid siliconevet. Dat staat in de handleiding, maar wie leest die tegenwoordig nog? Tijdens onze reizen hebben we enkele verzopen GoPro's gezien, telkens omdat hun eigenaars de dichting hadden laten uitdrogen… Hippocampus jan./feb. 2024

Reportage Biologie

Foto: David Clode.

Koraal in de Kempen

Het klinkt een beetje vreemd. Er is helemaal geen zee in de Kempen, laat staan een tropische zee. Maar wanneer we op een koude winterse dag aankloppen bij Bart Sambre in Nijlen treden we binnen in de wondere wereld van de zeeaquaria, waarin zich grote hoeveelheden gezond en kleurrijk koraal bevinden.

Foto: Bart Sambre.

Hij slaagde er vrij snel in om zelf koraal te kweken. Aanvankelijk in een bak van 200 liter en later één van 2.200 liter. Die bak groeide helemaal vol met koraal en hij zag zich verplicht om erin te snoeien. Koralen mogen niet te dicht op elkaar leven, anders proberen ze elkaar te verdrijven. De over-

tollige koralen verkopen was dus zeker een optie. Ze zomaar weggooien of vernietigen is nooit bij Bart opgekomen. Het gaat hier tenslotte om levende dieren. Al snel evolueerde zijn hobby in 2022 naar een kleine onderneming. De kelder werd te klein en te ontoegankelijk voor het toenemende cliënteel en Bart zocht en vond in een vroegere kinesistenpraktijk een mooie nieuwe en grotere locatie. Zeeaquaria houden is vooral een kwestie van water onderhouden. Koralen groeien vrij goed (niet altijd even snel) als de waterwaarden consistent zijn en zo exact mogelijk het natuurlijke zeewater benaderen. Stabiliteit is zeer belangrijk. Naast temperatuur en zoutgehalte zijn er vijf belangrijke elementen om in het oog te houden: zuurtegraad, calcium, magnesium, fosfaat en nitraat. Daarbuiten zijn er nog een veertigtal andere elementen die binnen een bepaalde marge moeten zitten. Bart maakt zelf zout water met een commercieel zout. Sommige liefhebbers halen zout water uit de Oosterschelde, maar dat water heeft een iets lager zoutgehalte en moet dus aangevuld worden. Bovendien zitten er soms te veel fosfaten en nitraten in. Ook ziekten en bacteriën die je niet in je aquarium wil, kunnen in het Oosterscheldewater aanwezig zijn. Daarom maakt Bart het liever

Hippocampus jan./feb. 2024

zelf. Hij maakt osmosewater aan en filtert het silicaat eruit. Silicaat is initieel niet zo schadelijk voor de koralen, maar bevordert de groei van diatomeeën of kiezelwieren. Als die de koralen beginnen te overwoekeren, krijgen de koralen onvoldoende licht en sterven ze af. De kunst is dus om constant het water te regelen. Goede lampen, goede pompen en een goede afschuimer zijn zeer belangrijk, maar de belangrijkste factor is de samenstelling van het water. Regelmatig het water testen is dus de boodschap. Wanneer je een zeeaquarium opstart, duurt het in principe een achttal weken vooraleer je er vissen en koralen kan inzetten. Om een aquarium echt 'rijp' te hebben, moet je rekenen op één jaar. De bacteriënbalans verandert constant wanneer je een koraal of vis toevoegt of verwijdert en zelfs wanneer je Foto: Bart Sambre.

art begroet ons hartelijk en begint spontaan zijn verhaal te vertellen. Zoals de meeste amateurs begon hij met een zoetwateraquarium. Gaandeweg zag hij echter in aquariumwinkels dat een zeewateraquarium veel mooier en uitdagender was. Van een vriend kreeg hij wat overtollige stukjes koraal en zo begon hij een tiental jaar geleden met een klein budget in zijn kelder aan zijn eigen zeeaquarium.

Foto: Bart Sambre.

niets toevoegt verandert de samenstelling van je water, omdat de koralen en de vissen groeien. Continu bijsturen is dus noodzakelijk. In de zee zijn, door de grote massa, de schommelingen in de watersamenstelling en de temperatuur relatief klein. In een zeeaquarium kan de temperatuur al eens verschillen. Bart probeert de temperatuur tussen 23,5 en 26°C te houden. Dat verschil lijkt groot, maar koralen in aquaria wennen aan die temperatuurverschillen. Dit in tegenstelling tot koralen uit een maritieme cultuur die geïmporteerd worden uit tropische zeeën, zoals de acropora. Die zijn veel gevoeliger voor temperatuurschommelingen. Geïmporteerde acropora die het na enkele maanden in een zeeaquarium overleven zijn zeldzaam, maar de overlevers zijn op hun beurt dan weer wel geschikter om verder te kweken in een zeeaquarium. Over het algemeen kunnen zachte koralen gemakkelijker overleven in een zeeaquarium dan harde koralen, omdat ze zich beter aanpassen aan wisselende omstandigheden. Bij de steenkoralen kunnen we twee groepen onderscheiden: de LPS (steenkoralen met grote poliepen) en SPS (steenkoralen met kleine poliepen). LPS zijn over het algemeen iets minder gevoelig dan SPS. Die hebben meer licht en meer stroming nodig.

Foto: Bart Sambre.

Vissen in een zeeaquarium zijn gevoelig voor ziekten. De medicatie tegen die ziekten is gevaarlijk voor de koralen, omdat ze veelal gebaseerd is op koper. Dat koper is uiterst giftig voor de koralen. Vissen kunnen dus niet met medicatie behandeld worden in dezelfde bak als de koralen. Methyleenblauw of malachietgroen kunnen gebruikt worden als behandeling, maar je ziet dat de koralen er zich wekenlang niet goed door voelen. De meeste liefhebbers zetten in op de natuurlij-

Bart tussen zijn gekweekte koralen.

ke vijanden van de parasieten, zoals poetsvisjes en poetsgarnalen. De vissen scheiden van de koralen en in quarantaine zetten is ook een optie, maar het is bijzonder moeilijk om vissen te vangen met een netje of een vissenval die gewoonlijk steeds de verkeerde vis vangt. Vakantie is voor Bart en zijn vrouw een moeilijke zaak. De koralen vragen zoveel aandacht en monitoring dat ze er hoogstens enkele dagen tussenuit kunnen. Iemand inschakelen om de boel in het oog te houden, ligt ook gevoelig. Als er iets fout loopt in de aquaria kunnen de koralen snel afsterven en is de hele zaak reddeloos verloren. Vanop afstand kan hij wel met camera's zijn aquariums monitoren. Hoewel sommige koralen plankton en kleine vissen kunnen vangen met behulp van stekende cellen op hun tentakels, halen de meeste koralen het grootste deel van hun energie en voedingsstoffen uit fotosynthetische eencelligen (dinoflagellaten). In se hebben ze geen extra voeding nodig, maar dat is niet helemaal waar. Ze halen ook dingen uit het water, zoals fytoplankton en aminozuren. Sommige koralen gaan hierdoor veel sneller groeien.

gen ervoor dat bepaalde slakken, algen en platwormen zich niet ongebreideld kunnen voortplanten en de koralen zodanig overwoekeren dat de fotosynthese niet meer optimaal verloopt, omdat de koralen te weinig licht krijgen. Het fijne van deze hobby is dat het ingewikkeld en uitdagend blijft en het minste foutje het zeeleven in je aquarium onherroepelijk vernietigt. Bart heeft momenteel zevenduizend liter zeewater verdeeld over elf aquaria waarin zich een duizendtal koralen bevinden. Wij vonden het alvast de moeite om hier een kijkje te nemen. Het blauwe licht boven de aquaria doet bovendien de kleurenpracht van de koralen extra tot haar recht komen. Al moet gezegd worden dat er toch niets gaat boven een échte duik in een koraalzee.

 MARIJKE VAN CAUWENBERGHE

De aanwezigheid van vissen in een aquarium kan nuttig zijn voor de koralen. Ze zorHippocampus jan./feb. 2024

Moby Dick Diving Team 50 jaar

50 jaar geleden begonnen een paar onderwaterliefhebbers met een duikclub. Het doel en de droom waren om samen de duiksport te beoefenen. . 1976: De Put Van Ekeren gaat open voor duikers. 1977: De club blijft groeien en heeft blijkbaar vruchtbare pot(vis)grond. Geboetseerd uit moederklei Moby Dick ontspruit de eerste telg: WDS (Wilrijkse duikschool).

Een historische wandeling doorheen 50 jaar Moby Dick 1973: Jos Maerevoet en Karel Devos van CVD vinden het tijd voor een nieuwe duikclub: Moby Dick Diving Team wordt geboren onder het peterschap van CVD. Beide clubs trainen in het Astridbad in Antwerpen.

1978: Om erkend te worden als duikschool vereist NELOS een 1*Instructeur. Roland Collier komt van Amphora over om ons hierbij te helpen. 1986: Twee instructeurs van Moby Dick zorgen voor een tweede telg: Triton. 1989: Roland Wantens, Moby Dicker en tevens oud-hoofdredacteur van Hippocampus zorgt voor een derde telg: Safe Diving.

1975: Wegens werken aan het Astridbad verhuist Moby Dick naar zwembad Ieperman in Wilrijk.

1993: Moby Dick bestaat 20 jaar en een vierde telg komt ter wereld: The SeaMasters.

1976: Paul Bervoets wordt voorzitter en blijft dit gedurende bijna 25 jaar. Er volgen natuurlijk nog voorzitters maar niemand houdt het zo lang vol.

1998: Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan duikt Moby Dick gedurende 25 uur ononderbroken in de Put van Ekeren en haalt daarmee de regionale pers.

1976: Moby Dick evolueert van een club naar een heuse duikschool. Duiken is zo populair dat we zelfs een ledenstop moeten invoeren.

2000: We moeten 10 maanden uitwijken naar een ander zwembad wegens werken.

Hippocampus jan./feb. 2024

2003: Dora Verhoeven wordt onze eerste vrouwelijke 1*Instructeur.

2013: Moby Dick bestaat 40 jaar. 2014-2016: De Eurodivers trainen met ons mee wegens een zwembadsluiting. 2020 – 2022: De coronajaren hebben weinig verenigingen goed gedaan. We proberen iedereen bij elkaar te houden met virtuele meetings, een online biologie-avond, … 2022: We moeten nogmaals uitwijken wegens werken aan ons zwembad. We trainen op dinsdag in Groenenhoek en op vrijdag in Kontich samen met Eurodivers. Vanaf mei 2023 mogen we terug in ons thuisbad Ieperman in Wilrijk. Jul en Ralf mogen de spits afbijten tijdens de 25 uren duik. Foto: Gazet van Antwerpen.

Foto: Gazet van Antwerpen.

In de kijker

… ze mythisch wilden zijn? … ze wilden bewegen als een vis onder water? … ze wilden leven als een school (familie) onder water? … ze fan waren van het boek van Herman Melville? … het gewoon een coole naam is?

Foto: Marijke Van Cauwenberghe.

Waarom toen gekozen werd voor de naam Moby Dick is onduidelijk maar kan het zijn dat …

Wat ook de oorsprong is van de naam, voor duikclub Moby Dick betekent het ondertussen ál deze dingen en dat reeds een zotte 50 jaar lang. Ralf en Jul - de eerste duikers van de 24 uur.

Op vrijdag 13 oktober 2023 sloot het Moby Dick Diving Team haar jubileum af met een groot feest in zaal 'Het Recreatief' in Wilrijk en mochten we van zowel AVOS als NELOS lovende woorden en een mooie attentie ontvangen. De club is klaar voor de volgende 50 jaar.

onze 25-uren duik

Het bestuur van de club stak de koppen bij elkaar om op een ludieke, duikgerelateerde wijze het jubileum te vieren. Algauw kwam het idee op de proppen om een duikmarathon van 50 uren te organiseren in de put van Ekeren. Logistiek bleek dit echter niet haalbaar, maar een duikmarathon van 25

uur met telkens twee buddy's was wél realistisch. En 2 x 25 is toch ook 50, niet? Het evenement werd geprikt op vrijdag 18 augustus 2023 en dat bleek een schot in de roos. De weergoden waren de feestvierders zeer gunstig gezind. De avond was wolkeloos en zwoel en met veel enthousiasme maakten de eerste duikers zich klaar voor de marathon. Alles was tot in de puntjes geregeld. Elk uur werd ingevuld door een nieuw buddypaar. Na elke duik kondigde een scheepsbel aan dat een volgend buddypaar zich mocht klaarmaken voor een nieuwe duik. Bovendien mocht elke ploeg onder water een puzzelstukje uitkiezen dat bovenwater deel uitmaakte van een afbeelding in het kader van het 50-jarig bestaan van de club. Om 18.00 uur ging het startschot af. Twee ex-voorzitters, Ralf en Jul, beten de spits af voor een duik van 45 minuten en de volgende 25 uur volgden 68 duikers hun voorbeeld. Voor de supporters en de wachtende duikers was er eten en drinken voorzien en de bar bleef de ganse nacht open. Dankzij de vlekkeloze organisatie werd de duikmarathon voor onze 50-jarige club een aangenaam en ludiek duikevenement dat in de herinnering van alle aanwezigen staat gebeiteld.

missie en visie gedurende 50 jaar Missies, visies en doelstellingen, hoe je het ook noemt, Moby Dick wil mensen leren duiken op een veilige, verantwoorde en vrolijke manier. Hoe doen we dat? Onze instructeurs en monitors begeleiden de onderwaterexploranten met kennis van zaken en topmateriaal. Foto: Moby Dick fotoarchief.

2023: Moby Dick bestaat 50 jaar en we steken al onze activiteiten in een extra feestkleedje. We herhalen de 25-uren duik net zoals in 1998.

De laatste puzzelstukjes worden gelegd.

Foto: Moby Dick fotoarchief.

Jul Vandenbulcke en Marc Callaerts.

Twee puzzelstukjes opgedoken.

Hippocampus jan./feb. 2024

Bij ons krijgen de beginners gratis openwatermateriaal voor de eerste 15 duiken, daarna kan aan democratische prijzen gehuurd worden. Wil je ons beter leren kennen, kom dan gewoon eens af. Vanaf 14 jaar kan je bij ons beginnen. Duiken is een sport die iedereen kan beoefenen, op recreatief vlak of wat meer uitdagend, naargelang je niveau. Na al die jaren tijd merken we dat het profiel van de duiker sterk veranderd is.

Clubreis.

Vroeger was duiken eerder een 'elitaire machosport', maar vandaag is duiken toegankelijk voor iedereen. Wist je trouwens dat we de club zijn met het hoogste percentage vrouwen? Daar zijn we terecht trots op. FREDERIK VAN POUCKE

Foto's (4): Moby Dick fotoarchief.

EN MARIJKE VAN CAUWENBERGHE

Clubreis.

De volledige puzzel.

Tijdens het dansfeest ter gelegenheid van 50 jaar Moby Dick Diving Team kreeg elk bestuurslid een cadeaubon van Ronny en Peggy (Scuba Service).

Hippocampus jan./feb. 2024

De uitnodiging voor het dansfeest.

DE DUIKWINKEL VAN NEDERLAND EN BELGIË

Oceanic+ Divehousing

Sealife Micro 3.0 met 2000 lumen lamp

• Maakt van je iPhone een onderwatercamera & een duikcomputer met de optionele Oceanic+ app • Ingebouwde vacuumpomp

• Gesealde camera, kan niet lekken • Data overdracht via wifi • Met bijna gratis 2000 lumen lamp erbij

• Overcomplete duikcomputer • Optionele luchtintegratie met de nieuwe T2-zender • Superscherp kleurenscherm • GPS aan de oppervlakte

€ 599

€ 749

€ 1.649

Garmin MK3i 51

SubLub Rotterdam

Verlengde stationsweg 12 9471 PL Zuidlaren T +31 (0)50-8200479 | zuidlaren@sublub.nl Open di-vr 11-18 u & za 10-17 u za 10-17 u

• Stevige aluminium duiklamp • 1500 lumen • Brandtijd 2 uur • Extern laden, dus de lamp hoeft niet open

€ 349 SubLub Amstelveen

Admiraal de Ruyterweg 40a 3031 AD Rotterdam T +31 (0)10-2440111 | rotterdam@sublub.nl Open di-vr 12-18 u & za 10-17 u

SubLub Zuidlaren

Metalsub XRE1500-R

Uilenstede 314 1183 DB Amstelveen T +31 (0)20-6407806 | amstelveen@sublub.nl Open di-vr 13-19 u & za 10-17 u

SubLub Nieuwegein

Merweplein 1 3432 GN Nieuwegein T +31 (0)30-2074062 | nieuwegein@sublub.nl Open wo 16-21 u do & vr 12-18 u, za & zo 10-17 u

WWW.SUBLUB.NL

SubLub Limburg

Valkenburgerweg 12 6367 GV Voerendaal T +31 (0)45-2033013 | voerendaal@sublub.nl Open ma, di, do & vr 14-19 u & za 10-16 u

In de kijker

Een fotowedstrijd met diepere betekenis Hoe zes foto's een weerspiegeling vormen van betrokkenheid, respect, vertrouwen en een vrucht-

Vlnr: Thalia Moreaux (brasserie Dolfijntje), Carine Claes (Dolfijntje), Sofie De Wit (burgemeester Aartselaar), Patrick Valkenborghs, Pascal Declerck (manager DOK-3) en Marc Kerssebeeck (brasserie Dolfijntje).

Vlnr: schepen van Sport Bart Lambrecht, Patrick Valkenborghs, Burgemeester De Wit, Werner Graf, Guido Wouters, Alain van den Heuvel, Eddy Torfs.

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto: Kristiaan Goossens.

inds twee jaar is DOK-3 in Aartselaar voor duikclub Lagoondivers het nieuwe zwembad. Na meer dan 40 jaar brachten herstellingen niet langer soelaas en was het oude zwembad aan vervanging toe. Dankzij de samenwerking met Niel en Hemiksem werd het een intergemeentelijk zwembad. Onze leden genieten nu van een dieper zwembad, een multifunctioneel bad, een groter materiaalhok én een compressorruimte. De Lagoondivers waren vanaf hun ontstaan, zo'n 45 jaar geleden, al welkom als duikclub in het Aartselaarse bad. Bij de bouw van het nieuwe DOK-3 werd er met ons dan ook regelmatig overleg gepleegd, wat erg wordt gewaardeerd. Bij de nieuwbouw hoort ook een nieuw horecagedeelte, brasserie Dolfijntje. Lagoondivers werd betrokken bij de aankleding van die brasserie.

Foto: Kristiaan Goossens.

bare samenwerking tussen vier partijen.

Pascal Declerck, manager van DOK-3, ging met de Lagoondivers in dialoog om er een mooie onderwaterfoto te hangen. In elke duikclub heb je wel enkele gepassioneerde onderwaterfotografen en zij konden daar wellicht bij helpen? Na overleg waren we het erover eens dat het hangen van meerdere foto’s ook een optie was, zolang het thema werd gerespecteerd: mooie onderwaterfauna in kleur. Qua grootte was de wens uiteraard 'zo groot mogelijk', maar de foto's mochten ook niet in de schaduwkant van de hoge spots komen te liggen.

Foto: Guido Wouters.

Californische adelaarsrog (Myliobatis californica).

Paarse waaierslak (Flabellina pedata).

Foto: Frederik Rausenberger.

De uiterst gezellige brasserie biedt zowel zicht op het grote buitenterras als op het zwembad. Je kan plaatsnemen aan de grote toog, aan tafels en op zitbanken, er staat een kickertafel, een grote tv, …. Kortom alles is voorzien, maar op de immense witte muur was nog ruimte voor een originele, aangepaste bekleding.

fotowedstrijd Er werd beslist een wedstrijd te organiseren onder de leden. Elke bereidwillige kandidaat mocht zijn drie beste foto's binnenbrengen, onbewerkt. Zes leden deden uiteindelijk mee: Harry Michiels, Eddy Torfs, Alain van den Heuvel, Frederik Rausenberger, Guido Wouters en Werner Graf. De laatste twee vielen al enkele keren in de prijzen tijdens fotowedstrijden. We hebben dus voldoende kwaliteit in huis.

Maar wie zou uiteindelijk mogen beslissen welke foto’s het meest geschikt zijn? Enkel Pascal of zouden we er de uitbaters van brasserie Dolfijntje – Marc Kerssebeeck, Carine Claes en Thalia Moreaux – die er dagdagelijks werken en waar de Lagoondivers kind aan huis zijn er ook niet beter bij betrekken? Wat met het gemeentebestuur en onze burgemeester of de schepen van Sport? Het is met name ook hun 'kindje', dit geheel nieuw complex. En waarom ook niet de voorzitter van de Lagoondivers? Hier ooit als jeugdduiker begonnen en nu 3*I met een enorme kennis. En zo geschiedde. Een droomjury samengesteld uit de vier betrokken partijen werd uitgenodigd.

Foto: Guido Wouters.

selectie

Soepschildpad of groene zeeschildpad (Chelonia mydas).

Het selectiemoment was alvast heel gezellig, maar iedereen nam de taak heel ernstig en er werd weloverwogen gekozen. Uiteindelijk werden er zes foto's weerhouden. Hippocampus jan./feb. 2024

Ringsprietslak (Cratena peregrina).

De geselecteerde foto's zijn op 7 december 2023, na de training, officieel onthuld in het bijzijn van burgemeester Sofie De Wit en schepen Bart Lambrecht.

Foto: Frederik Rausenberger.

inhuldiging foto's

Egyptische zeester (Gomophia egyptiaca).

Foto: Werner Graf.

Burgemeester De Wit vond het ook één van de aangenamere aspecten in haar ambt, waarvoor beroep op haar werd gedaan. Dit draait allemaal om positivisme in plaats van problemen in onze samenleving. Ook schepen Lambrecht bedankte iedereen voor de betrokkenheid en de bijdrage aan het project waar hij zelf lang aan heeft meegewerkt.

Tweebandsanemoonvis (Amphiprion bicinctus).

Foto: Werner Graf.

Voorzitter Patrick Valkenborghs benadrukte in zijn toespraak nogmaals dat het hier niet gewoon om een fotowedstrijd ging, maar om de bevestiging van een respectvolle samenwerking en een groot vertrouwen in onze club. Zowel de duikclub, het zwembadmanagement, de uitbaters van de brasserie als het gemeentebestuur omarmen hiermee een waardering jegens eenieder.

Uiteindelijk kwamen de foto's van Frederik Rausenberger, Guido Wouters en Werner Graf aan de muur te hangen. Ze beantwoordden het meest aan de wensen, zijn meteen herkenbaar, hebben mooie kleuren en spreken iedereen onmiddellijk aan. Op de avond van de inhuldiging werd er nog een goed glas op gedronken en stemden de burgemeester en schepen in om in 2024 een duikinitiatie te doen. Dit zal wel gebeuren zonder de aanwezigheid van fotografen...

 KRISTIAAN GOOSSENS

Hippocampus jan./feb. 2024

Mis geen moment!

Transformeer je Smartphone in een échte onderwatercamera Als je smartphone hét apparaat is waar jij al je belevenissen mee vastlegt. Dan is de SeaLife SportDiver dé behuizing die jij nodig hebt voor al je onderwateravonturen! Met de (gratis) SportDiver App wordt je Smartphone een échte onderwatercamera met een breed scala aan instellingen. De SportDiver is gegarandeerd waterdicht tot -40 meter en dubbel gezekerd middels een vacuümsysteem en een lekalarm. Geen zorgen om waterschade. Geschikt voor Apple en Android smartphones. Kijk op de website of jouw smartphone in de behuizing past.

SportDiver

Onderwater Smartphone behuizing

Werkt met IPhone & Android

!! Vacuüm alarm en lek-alarm Inclusief kleurcorrectiefilter Automatische draadloze verbinding via Bluetooth Waterdicht tot -40 meter Ook beschikbaar als set met Sea Dragon lampen

SportDiver Pro 2500 Set Android is a trademark of Google LLC. iPhone® is a trademark of Apple Inc., registered in the U.S. and other countries. TM

www.sealife-cameras.eu importeur: Sealife Benelux BV Tel. : +31(0)10 59 103 88 info@sealifebenelux.nl

Reportage

Het verhaal van water onder de ogen van een satelliet

Afbeeldingen (3): NASA - JPL/Caltech.

Milieu

Klimaatverandering heeft zo'n grote invloed op onze planeet dat de gevolgen vanuit de ruimte te zien zijn. Satellieten die de aarde observeren, zien de gevolgen in de vorm van bosbranden, smeltend ijs, verschuivingen van de seizoenen, toenemende overstromingen en nog veel meer.

e 'Surface Water and Ocean Topography' (SWOT) satelliet, die in december 2022 door NASA en het Franse ruimteagentschap CNES de ruimte ingeschoten werd, brengt het water op aarde tot in ongekende details in kaart om te helpen bij het beheer van de verandering van het klimaat en om gemeenschappen te helpen zorg te dragen voor de levensnoodzakelijke hulpbron die water is. Drie dingen maken SWOT tot een bijzondere satelliet: zijn wereldwijde bereik (vooral nuttig bij het beoordelen van zoetwatervoorraden en oceaankusten), de mogelijkheid om kleinschalige, maar cruciale oceaanfactoren te detecteren en de gegevens die vrij ter beschikking gesteld worden. We mogen verwachten dat toepassingen gebaseerd op deze data nog tot verrassende resultaten zullen leiden. De satelliet heeft een speciale radarinterferometer – de 'Ka-band Radar Interferometer' (KaRIn) – aan boord om het oppervlaktewater nauwkeurig in twee dimensies in kaart te brengen. Waarschijnlijk met het oog op de 'UN Climate Change Conference' (COP28) van december 2023 verspreidde NASA onlangs opvallende beelden van bijna al het water op aarde, alsook compleet nieuwe kaarten van de wereldwijde zeespiegel. Gegevens van SWOT werden gebruikt om

Hippocampus jan./feb. 2024

een animatie te maken die de verschillende hoogtes van de oceanen, zoetwatermeren en rivieren laat zien. Wetenschappers zijn erg blij met de gedetailleerde gegevens die SWOT over de zeeen oppervlaktewaterspiegel van over de hele wereld genereert. De satelliet meet elke 21 dagen de hoogte van het water over 90% van het aardoppervlak en documenteert alle veranderingen in het mondiale waterpeil. De satelliet werkt nauw samen met andere satellieten om allerlei waardevolle informatie over water op aarde te leveren, terwijl andere missies zich richten op gebieden zoals de atmosfeer of ijsoppervlakten. Een cruciaal doel is een beter begrip van koolstofdioxide, een broeikasgas, en zijn rol in de klimaatverandering. Een deel van de koolstof gaat de oceaan in, een deel komt op het land terecht en wordt geabsorbeerd door bomen. Naarmate de aarde warmer wordt, absorberen de oceanen meer van die warmte. Hierdoor zal een beter begrip van het mengproces van de oceanen ons helpen te begrijpen hoeveel meer warmte en koolstof ze kunnen opnemen. Dat is echt belangrijk om toekomstige klimaatverandering te begrijpen en te weten te komen hoe menselijke activiteiten de klimaatverandering beïnvloeden.  PATRICK VAN HOESERLANDE

De rood weergegeven gebieden geven een zeeniveau aan dat hoger is dan normaal rond twee van de bewoonde eilanden in de Polynesische staat Tuvalu, Nanumanga en Nanumea.

De verkorte link naar de pagina waar de video van de aarde met de waterhoogtes te bekijken is: https://bit.ly/Global-Sea-Level De URL naar de video over de missie van SWOT: https://bit.ly/SWOT-mission De officiële pagina van SWOT: https://swot.jpl.nasa.gov

Persbericht

Sub Ocean breidt uit Sub Ocean breidt uit met hotel en restaurant en wordt daardoor een heus duikresort.

De officiële opening vond plaats in het overdekte zwembad op het terrein. In 2020 nam Jeroen Tol de zaak over van Koos Bosters en sindsdien werkt hij samen met zijn dochter Topagna. Ook zijn andere dochter Iris is regelmatig in de zaak te vinden. Bij Sub Ocean

Foto: Rob Aarsen.

n Oud-Vossemeer (Zeeland) opende Jeroen Tol in september zijn duikhotel, Duikresort Sub Ocean. Hij had er aan de Molenweg al de bekende winkel met vulstation, duikspullen en lesbad voor duiken zwemlessen. Nu heeft hij ook een restaurant en vijf hotelkamers. Daarmee is de ooit kleinschalige duikschool uitgegroeid tot een duikresort, midden tussen de bekende duikplaatsen op Tholen zoals Bergse Diepsluis, Gorishoek, Vuilnisbelt, Stavenisse en Sint-Annaland.

kun je al sinds 1973 terecht. Jeroen wil met het nieuwe restaurant en de hotelkamers een volgende stap zetten. Het hotel heeft vier gewone kamers en één zespersoonskamer, een spoelplek en genoeg ruimte voor het uithangen van natte spullen na het duiken. Dat maakt het een geschikte locatie voor een duikweekend of midweek met de vereniging of de start van een opleiding, met een zwembad (30 graden) aan huis en beschut buitenwater op een kwartier rijden.

Een aantal fotografen heeft de locatie ook ontdekt voor modelfotografie onder water. Dat verklaart de opening door mermaid Nympha. In de winkel verkoopt Jeroen duikmateriaal van onder meer Mares, Bare, Atomic, Suunto, Metalsub en Aqualung. Wie dat wil, kan ze ter plekke testen in het zwembad. Op www.subocean.nl vind je meer info en de openingstijden. ROB AARSEN EN DOMINIQUE VAN DAM

Advertentie

Vlaamse specialist duikreizen! steven@dive-along.com

Bezoek onze webshop voor straffe koopjes! info@thebigblue.be

Hippocampus jan./feb. 2024

Reportage Duikplaats

Foto: Evelyn Van Burm.

Thuiskomen op camping Les rives de l'Agay

Mobilhomes waar duikers verblijven zijn makkelijk te herkennen.

Koning Winter rijgt de koude en natte dagen aan elkaar. We hunkeren naar zomerse temperaturen en warm (zee)water. Een prima remedie tegen de winterblues is vakantieplannen maken. Daarom een tip: op 12 uur rijden van Mechelen ligt er een gezellige camping in de schaduw van Cap Dramont, vlak aan de Middellandse Zee.

en camping in de Provence, zo ken ik er wel meer denk je misschien… Klopt, maar er zijn een aantal zaken die deze plek vrij uniek maken. Op enkele minuutjes wandelen, sta je in de gezellige badplaats Agay. Hier vind je uitgestrekte zandstranden, hotels, winkels en andere commercie. De camping ligt aan de monding van het riviertje Agay en heeft een eigen aanlegsteiger.

een duikcentrum waar je lucht en nitrox kan vullen. Mengsels voor de technische duiken kan je bij Ronny Margodt verkrijgen. Van eind april tot begin oktober wappert de NELOS-vlag boven de camping. Tijdens de zomer resideren hier een aantal booteigenaars/NELOS-inDe iconische toren van l'île d'or.

Schipper Harry, klaar om uit te varen.

De camping baadt in de zon.

Een prima uitvalsbasis voor (NELOS-)duikers dus en dat merk je wanneer je hier 's zomers tussen de tenten en stacaravans wandelt. Je wordt er evenveel met 'hallo' als met 'bonjour' begroet. Ook aan de receptie spreekt men hier Nederlands.

camping Les rives de l'Agay Je kan op de camping verblijven met je eigen tentje of camper, of je huurt er een

Hippocampus jan./feb. 2024

je verse baguettes en croissants ophalen, vergeet je bestelling niet te plaatsen. Bij 'Filou', die het aangrenzende restaurantje uitbaat, kan je terecht voor lunch en diner aan democratische prijzen. Wens je in groep – met je duikschool bijv. – langs te komen, dan kan je hier zelfs terecht voor vol pension. Voor de talrijke duikers die de camping bezoeken, heeft men zelfs douches met spoelbak voorzien. Je merkt het, we zijn hier welkom. Je materiaal drogen kan aan een lijntje op je eigen stek. Naast de aanlegsteiger vind je

Foto's: Jan Dieu.

Groepsfoto.

'mobilhome'. Deze mobilhomes zijn kleine bungalows met slaapplaatsen voor 2, 4 of 6 personen. Ze beschikken over een aparte wc, een kleine badkamer, een ingerichte kitchenette, airco en een leuk terrasje. Over het domein verspreid liggen er sanitaire blokken, die kregen de voorbije jaren een facelift en worden elke dag onderhouden. 's Ochtends kan je in het winkeltje

structeurs met een ruime kennis over de Middellandse Zee en tonnen (boot)duikervaring. Ze varen bijna dagelijks uit en nemen je graag mee naar de mooiste duikplaatsen voor de kust. Op de website www.divingservices.be lees je onderaan hoe je contact kan opnemen met deze schippers. Of je nu alleen reist, met vrienden of met héél je duikschool, plannen is de boodschap. Reserveer naast je stek op de camping ook een plekje op een boot naar keuze. Wat de lagere brevetten betreft, zorg voor een buddy waarmee je mag duiken.

Foto: Ivo Madder.

Duiken voor het Esterelmassief verschilt in meerdere aspecten van Oosterschelde- of steengroeveduiken. Voor de kust liggen er honderden rotsformaties (secs) die vanuit de zandbodem oprijzen. Een enkele keer toornen die rotsen boven het wateroppervlak uit, zoals de 'Lion de Mer', maar meestal ligt de top van deze rotsen echter meters onder de zeespiegel. Dit vraagt dan om een opstijging en decompressie 'in de bleu'. Heb je hier nog geen ervaring mee of voel je je niet echt comfortabel bij de gedachte een safetystop te moeten maken, omgeven door enkel blauw? Geen probleem, de schippers vragen je vooraf naar je ervaring. De duikstekken worden steeds gekozen in functie van de duikbrevetten en de wensen van de groep. Duik je gedurende meerdere dagen, dan kan je afspreken om het niveau van de duiken op te bouwen. Relax, we zijn op vakantie. De duikplaatsen hier zijn heel verschillend en zijn er voor elk niveau. Toch is het aangewezen om een zekere

Grote witte 'struiken' van zwart koraal. Ze lijken wel op besneeuwde bomen.

Schipper Eddy overschouwt de zee, tot de OSB's uit het water schieten.

Foto: Ivo Madder.

voor elk wat wils

Merou of tandbaars (Epinephelus marginatus).

Klaar om uit te varen.

'De kathedraal van Londerzeel' noemen ze hem.

Zeeraaf (Sciaena umbra). Soms lijkt het of de vissen komen poseren.

kennis van decompressie en zeemanschap te hebben. Eigenlijk is een duik in Agay van bij het aan boord gaan tot bij het van boord gaan een omzetting van je theoretische kennis naar de praktijk. Je plaats op de RIB, afmeren, veiligheid aan boord, briefen, ankeren, balise werpen, buddycheck, te water gaan, duikers in het water, al dan niet versnelde decompressie, OSB oplaten, trappen maken, duikploegen oppikken, materiaal opbergen, debriefen, … Zonder het te beseffen onderga je hier een hele metamorfose. Je buddy's zullen je tips geven en je zal stelen met je ogen. Je zal handiger worden met je materiaal en 'echt' leren decompresseren. Minutenlang op trap 'hangen' is hier door de watertemperatuur en het goede zicht geen straf en misschien passeert er wel een Mola mola (maanvis of klompvis). Wens je een proef of duikleiding af te leggen, dat kan! Wil

Foto: Javier Gascon Moreno.

Foto: Ivo Madder.

Stage aanhaken.

Paars hoornkoraal (Paramuricea clavata).

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto's : Evelyn Van Burm.

De aanlegsteiger aan de camping.

je liever gewoon genieten van het onderwaterleven tijdens je vakantie? Geen probleem, je aantal bootduiken tikt in ieder geval lekker aan. Een specialisatie scooterduiken kan je met dit zicht onder water echter niet laten liggen. Indien je geen scooter meehebt, kan je die huren. Ook de onderwaterfotografen worden hier verwend. Duik zeker eens op Cap Roux, met zijn meerdere ondiepe duikplaatsen. Dit onderwaternatuureservaat is de habitat van grote scholen vis, van foeragerende tandbaarzen en van kleurrijke naaktslakken.

De baai van Cavalaire-sur-Mer Als de meteo het toelaat, zal je schipper misschien eens een daguitstap naar Cavalaire-sur-Mer voorstellen. Tijdens een avontuurlijke tocht van één uur en 15 minuten op zee, passeer je de baaien van Saint-Raphaël en Saint-Tropez voor je op je bestemming aankomt. Voor de kust van Cavalaire-sur-Mer liggen een aantal prachtige wrakken: de Togo, een 80 m lang vrachtschip (56 m diepte), de Rubis, een onderzeeër (39 m diepte) en de Espingole, een torpedojager (39 m diepte), om Cap Dramont. er maar e n ke le te

De Rubis is één van de wrakken in de Middellandse Zee die je niet mag missen. De onderzeeër is nog in perfecte staat te aanschouwen. Congeralen en murenen verstoppen zich in de nissen en holen van het wrak.

Violette draadslak (Flabelina affinis).

Materiaal drogen.

Medusahoofd.

Luipaardslak (Peltodoris atromaculata) met eiersnoer.

Hippocampus jan./feb. 2024

noemen. Nog niet overtuigd? In de haven is er een Italiaan die heerlijke pizza's serveert. Terwijl de Duikers langs de romp duikflessen opnieuw gevuld worden, van de Rubis. heb je perfect de tijd voor een bezoekje. Wanneer je na een geweldige duikdag de rivier Agay weer opvaart, pasDuikers te water, hijs de A-vlag. seer je met een gelukje 'les joutes'. Les joutes is een nautisch steekspel waarbij twee 'locals' elkaar met een lans van de boeg van een motorsloep proberen te duwen. Dit alles onder luide aanmoedigingen van hun achterban en de verwonderde blikken van een handvol voldane duikers op een RIB.

En daar zijn ze!

Bij het vallen van de avond, wanneer de krekels beginnen tsjirpen, is het tijd voor een 'lafuma' momentje. Pastis en rosé zijn niet ver uit de buurt De Espingole. als de anekdotes over een heerlijke duikdag worden bovengehaald. Buddy's die toevallig passeren van of onderweg naar een lekkere maaltijd blijven spontaan plakken om eentje mee te drinken. Onvergetelijke momenten met oude en nieuwe vrienden. Allez, nog eentje dan.  JAN DIEU

Advertentie

Bootduiken regio Cap Roux – Fréjus Daguitstappen Cavalaire – Cannes Technische vulling: ZUURSTOF - NITROX - TRIMIX sofnolime & technisch servicecentrum Verhuring onderwaterscooters Opleiding Onderwaterscooter (2 dagen) Opleiding Compressoroperator Opleiding Gasblender Opleiding Onderwaterfotografie Assistentie verblijf voor groepen NELOS-Lidmaatschap via NELOS CDC Diving Services Leden van NELOS CDC - Diving Services ontvangen GRATIS een jaarlijks geüpdatete versie van de ‘Duiksite-brochure’ met ruim 130 duiksitefiches en de ‘Weet wat je ziet - brochure’. Info : www.divingservices.be

Duikvakantie in Agay – Zuid-Frankrijk voor individuelen en clubs www.divingservices.be – ronny@divingservices.be - +32 473 96 13 50

Hippocampus jan./feb. 2024

Clubreis Curaçao 2011.

2023 was een feestjaar voor Antwerp Wet Wheels Antwerp Wet Wheels (ANWW) vierde de verjaardag van een mooi project dat 30 jaar geleden startte.

Wie wij zijn en wat de voornaamste doelstelling van onze club is, zal hier niet moeten verteld worden. Na 30 jaar is ANWW een begrip binnen NELOS, maar hoe begon het 30 jaar geleden allemaal?

1992 In 1992 begint een idee te groeien. John Buyl zat al een 12-tal jaren in een rolstoel na een val in het ruim van een schip in de haven van Antwerpen. John is een 3* duiker en een hele goede vriend van Jos Audenaerd. Jos, zelf een 3*I en één van de pioniers van de duiksport in België, had aan John beloofd dat hij ervoor zou zorgen dat hij terug kon duiken. Jos weet wel niet goed hoe hij daaraan moest beginnen, want hij is bang om iets verkeerd te doen. De ommekeer komt er wanneer hij in de krant een artikel leest over 'duiken met verlamden' in Hulst, Nederland. Er bestonden reeds duikclubs voor mensen met een handicap in de Verenigde Staten van Amerika, England, Zwitserland en Nederland. Jos neemt contact op met de twee Nederlandse projectleiders, die verheugd

Hippocampus jan./feb. 2024

zijn met de belangstelling uit Antwerpen. Spijtig genoeg komt Jos zelf in een rolstoel terecht door een herseninfarct waardoor hij links verlamd raakt. De dokters gaan ervan uit dat hij nooit meer zal kunnen duiken. Jos bijt echter door en bewijst het tegendeel. Hij wordt des te meer gemotiveerd om zijn belofte aan John waar te maken en is dan ook vastbesloten om als eerste in Antwerpen een duikclub op te richten voor 'gehandicapte duikers'. Het woordje 'verlamde' werd al snel omgezet naar 'gehandicapte'. Jos gaat samen met Karel Dunon, Fons van Dyck, dokter René De Laet, Peter Vos en John Buyl, allen bevriende duikers, opleiding volgen in Nederland. Zij worden later ook de oprichters van duikschool Antwerp Wet Wheels. Jos en zijn vrienden doen in Hulst de nodige ervaring op en ondertussen wordt Jos stilaan beter. In het voorjaar van 1993 steken ze de koppen bij elkaar en starten ze met de oprichting van de eerste duikclub voor personen met een handicap in Antwerpen. De Antwerpse sportraad verleent al heel snel zijn steun en medewerking voor de opstart van dit toch nieuwe duikproject in Antwerpen. De nodige stappen worden ook gezet om de duikers met een handicap toe te voegen aan de opleidingen van NELOS. Later richt Jos

ook nog een schrijven aan CMAS om duiken met een handicap toe te voegen als onderdeel van CMAS.

1993 Begin september 1993 wordt echt het startschot gegeven. Een eerste initiatieles vindt plaats, door Jos en zijn team gegeven aan een 20-tal personen met een handicap en dit in het zwembad 'De Schalk' in Willebroek. Eind september 1993 starten dan de eerste duiklessen voor personen met een handicap in het zwembad 'SIBLO' op het Kiel in Antwerpen. Het zwembad en het materiaal worden gratis ter beschikking gesteld door Foto: Patrick De Paepe.

n 1993 verscheen in Hippocampus een artikel over een nieuw project binnen NELOS: duikschool Antwerp Wet Wheels wordt opgericht. In 2023 vierden we dus onze 30e verjaardag.

Fons Van Dyck medeoprichter ANWW.

Voorzitter Ludo Faes met Peter Vos, medeoprichter ANWW.

Foto: Bart Mertens.

Foto: Steve Luyckx.

In de kijker

Oktober 1993 beslissen Jos Audenaerd, Karel Dunon, Fons van Dyck, dokter René de Laet, Peter Vos en John Buyl duikschool Antwerp Wet Wheels officieel op te richten. De eerste duikclub voor personen met een handicap in Antwerpen is geboren. De oprichting verschijnt in het Belgisch Staatsblad van 13 januari 1994. Antwerp Wet Wheels VZW is officieel een feit. De leiding van de club wordt waargenomen door Jos Audenaerd (voorzitter), Karel Dunon (secretaris) en Fons van Dyck (duischoolverantwoordelijke).

De duikschool van Antwerp Wet Wheels (ANWW) speelt een cruciale rol in de missie om duiken toegankelijk te maken voor mensen met een handicap. Onze duikschool, met zijn gespecialiseerde programma's en opgeleide begeleiders, biedt aangepaste duiktrainingen en ervaringen aan aan duikers van alle niveaus, met een focus op inclusiviteit en toegankelijkheid.

Antwerp Wet Wheels wordt pionier in de opleiding voor duikers met een handicap en hoopt dat het een uitstraling krijgt over het volledige Vlaamse landsgedeelte. De doelstelling is om in elke provincie minstens één club voor duikers met een handicap op te richten. Eveneens richt Jos binnen NELOS de 'Commissie Duikers met een Handicap' op, waarvan hij de voorzitter wordt. En vanaf die datum heeft ANWW een opmerkelijke reis gemaakt met zowel ups als downs. In de loop der jaren organiseert ANWW verschillende evenementen en projecten, waaronder het afzinken van kunstwerken in de Put van Ekeren, verschillende clubreizen naar Egypte en Curaçao, Sinksenkampen, Dive Day en nog zoveel andere mooie clubactiviteiten met als doel de duikers met handicap mee te integreren in het valide duikcircuit. Ook worden er verschillende voorzitters en duikschoolverantwoordelijken benoemd. In de periode van 30 jaar zijn vier voorzitters geweest. Dat waren achtereenvolgens Jos

In 2011 slaat het noodlot toe binnen ANWW. Door een tragisch duikongeval verliest ANWW zijn duikschoolverantwoordelijke, Fons van Dyck. Fons is medeoprichter van onze club en onze eerste duikschoolverantwoordelijke. Dit is een zwaar verlies op alle vlakken. Na zijn overlijden staat de club voor de moeilijke opdracht om de continuïteit in de werking van de club te waarborgen. Tijdens de zoektocht naar een nieuwe duikschoolverantwoordelijke, nodig om als Wet Wheels duikclub erkend te blijven door NELOS, gaat de club door een moeilijke periode. De dood van Fons was een klap voor ANWW, maar ANWW blijft zijn nalatenschap eren door zich te blijven inzetten voor duikers met een handicap en dit tot op de dag van vandaag. En dit alles is slechts mogelijk door de blijvende inzet van vele vrijwilligers. Dankzij de inzet van het bestuur, de duikschool, het feestbestuur, de materiaalmeesters, de

En zo sluit ANWW dit feestelijk jaar af met een schitterende receptie in Cafe Local in Antwerpen in aanwezigheid van Michel Declercq, afgevaardigde van NELOS, en Tascha Verhoeven, afgevaardigde van AVOS. MANU DE BIE, NAMENS ANWW

Clubreis Safaga 2018.

De laatste Clubreis Curaçao puzzelstukjes 2011. worden gelegd.

Speech voorzitter tijdens de receptie van 30 jaar ANWW.

Groepsfoto tijdens de receptie 30 jaar ANWW.

Foto's (2): Bart Mertens.

missie met ups en downs

Onze duikschool is meer dan alleen een plek om te leren duiken. Het is een centrum waar de passie voor duiken wordt gedeeld met mensen van alle achtergronden en met heel diverse capaciteiten. De duikschool is dus een zeer belangrijk onderdeel van onze club.

steun van de leden, de steunende leden, de sponsors en het stadsbestuur Antwerpen, blijft ANWW trouw aan zijn doelstelling: mensen met een beperking laten genieten van de prachtige onderwaterwereld in een vriendschappelijke, familiale sfeer.

Foto: Moby Dick fotoarchief. Foto: archief ANWW.

Audenaerd, Frank Putteneers, Danny Bracke en Ludo Faes, de huidige voorzitter.

Foto: Rudy Van Roosendael

de Antwerpse Sportraad. Het begin van een lovenswaardig project.

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto: Patrick Van Hoeserlande.

Reportage Duikopleiding

Van back naar side

Toen ik een paar jaar geleden door een incident buiten het duiken last van mijn rug kreeg, begon ik uit te kijken naar rugvriendelijke manieren om te kunnen blijven duiken. Ik dacht er immers niet aan om dat de rug toe te keren. Nee, maar hoe kon ik de rugbelasting en de kans op een nieuw rugletsel tot een minimum beperken om zo van het duiken te blijven genieten? Een aantal mogelijkheden (bijv. lichtere flessen, een karretje, …) werden besproken in het artikel 'Duiken met of zonder rugklachten' in Hippocampus nr. 275 (sept./okt. 2019). Een andere optie was om van twee flessen op de rug (backmount) naar een configuratie te gaan waarbij de flessen aan de zijde gemonteerd zijn (sidemount). Dit jaar startte NELOS met de organisatie van sidemountcursussen en dus schreef ik me in om te zien of dit type duiken wel degelijk het risico op rugproblemen vermindert. waardoor een gespreid transport van en naar de duikplaats geen extra inspanning vergt. Oké, je moet meer wandelen, maar – mits een goede draagtechniek – spaar je er je rug wel mee. Als je twee flessen klaarliggen, kleed je je aan en wandel je in duikpak en met wing naar de waterkant. Je hoeft trouwens niet met twee flessen te duiken, eens gebrevetteerd mag dat ook met één fles. Er zit een vereenvoudigde sidemountcursus in de pijplijn die zich richt op sidemount met één fles. Dit voor personen waarvoor duiken met twee flessen geen optie (meer) is. Je stapt het water in, neemt de flessen en hangt ze aan je harnas. Geen risico op een gevaarlijk draai-hef maneuver. Als je het een beetje uitkient, helpt Archimedes je een handje. Dezelfde werkwijze voor de terugkeer naar het droge.

Onder water is er voor je rug ook geen extra heil te vinden. Met een goede jacket of wing en een uitgekiende verdeling van je lood zou je geen last van je rug mogen krijgen tijdens het duiken. Het is wel zo dat bij een sidemountwing het extra gewicht op een bijna natuurlijke wijze verspreid en verdeeld zit. De zakken om het lood in weg te steken, zijn immers verdeeld over het oppervlak en 'liggen' op je rug. Hierdoor is het risico op een puntbelasting van de wervelkolom kleiner en lig je gemakkelijker horizontaal in het water.

De duiken die ik achter de rug heb, overtuigden me van het voordeel om meer te wan-

voordeel voor de rug Waar zit dan het voordeel? Dat zit in de gemakkelijke manipulatie van de twee flessen. Je kan ze eenvoudig vast- en losmaken,

Hippocampus jan./feb. 2024

De flessen worden gevuld aan de vulcontainer bij de Put van Ekeren.

delen met een lichtere belasting. Tenzij je de extra afstand niet wil afleggen of wanneer omwille van de duikstek (die je trouwens zelf bepaalt) een sprong in volledige uitrusting vereist, is de kans op rugpijn voor, tijdens en na de duik kleiner. Rugproblemen, of het vermijden ervan, is natuurlijk niet de enige mogelijke beweegreden om over te schakelen naar sidemount.

extra voordelen Je kan de overstap overwegen vanwege de extra veiligheid. Je duikt met twee volledig redundante luchtsystemen (twee flessen, twee ademautomatensets, twee manometers, …) die alle twee binnen handbereik zijn. Je kan beide systemen zeer gemakkelijk manipuleren, terwijl je ziet wat je aan het doen bent. Je kan, indien nodig, zelfs een luchtsysteem geven aan je buddy en dat allemaal zonder dat je stroomlijning eronder lijdt. Omdat je flessen geen extra weerstand

Foto: Patrick Van Hoeserlande.

k hoor je denken: 'Hoe kan het verhangen van twee flessen een positieve invloed hebben op de rugbelasting?' Inderdaad, qua totaalgewicht heeft sidemount geen voordeel. Integendeel, je totaalgewicht neemt zelfs toe. Je uitloding moet immers gebeuren met alleen je pak, droog of nat, en je BCD ('buoyancy control device', zoals trimvest, jacket, wing) aan. Dus zonder je flessen. Bij backmountduiken lood je je uit met de fles(sen) op de rug en in het geval van zware uitvoering (bijv. staal) hebben die zelfs leeg nog een negatief drijfvermogen. Dat zorgt ervoor dat je minder extra lood moet omgorden. Als je droog duikt, kan dit betekenen dat je een zestal kilogram zwaarder bent in een sidemountconfiguratie. Dus daar geen rugvoordeel.

Op sommige duikbestemmingen zijn er geen dubbelsets beschikbaar en moet je dus terugvallen op een enkele fles. Hopelijk kun je dan nog je vertrouwde BCD gebruiken. Als je sidemount mag duiken, dan kan je met twee evenwaardige, enkele flessen duiken en die zijn er altijd. Je harnas is ook kleiner en lichter, waardoor er meer bagageruimte voor andere dingen beschikbaar is. Reizen als sidemountduiker is iets eenvoudiger, terwijl je toch niet moet inbinden op de duikduur.

technische opleiding Het is echter geen standaard manier van duiken. Je moet anders leren duiken en nieuwe vaardigheden ontwikkelen. Dat vormt voor sommigen een uitdaging en voor anderen een hindernis. Hoe je het ook bekijkt, sidemount kan je nog steeds beschouwen als technisch duiken. Je bent immers bewuster bezig met je duikmateriaal en je configuratie en onder water moet je attenter zijn en meer letten op wat je doet. Je gasbeheer vereist dat je regelmatig van ademautomaat wisselt. En zoals bij alles zijn er ook nadelen. Naast de extra opleiding en de extra tijd nodig voor het gespreid transport van de flessen vormt het afgeven van je materiaal bij bootduiken, zeker bij zwaar weer en met een beperkte bemanning, een extra uitdaging. In volle configuratie een bewegende duikladder opklimmen is hachelijk, maar het afgeven van je flessen is dat ook. Sommigen zullen de extra tijd voor het gespreid transport als tijdverlies beschouwen en tenzij je een handige harry bent die zijn backmountmateriaal kan omvormen tot een goede sidemountconfiguratie, zal je op een bepaald moment een nieuwe BCD moeten aankopen.

Tijdens je opleidingsduiken, en zelfs daarna, kan je een volledige set huren, maar als je vaker gaat duiken in sidemountconfiguratie zal je het niet plezant vinden om het begin van iedere duik te besteden aan het op punt stellen van de configuratie. Je eigen set aanschaffen, is dan het logisch gevolg.

dan bij de eerste duik, maar het doet je ook beseffen dat je nog een heleboel duiken nodig zal hebben om sidemount echt onder de knie te krijgen. Evenwel, als gebrevetteerde duiker kan je met een gerust hart deze configuratie aangespen en tijdens iedere duik je ervaring opbouwen.

Om je met dit alles vertrouwd te maken voorziet NELOS een cursus die bestaat uit vijf opleidingsmomenten. Via een uiteenzetting en discussies van een drietal uur wandel je door de voorwaarden, de mogelijkheden, de verschillen, … Je beseft snel dat je door deze manier van duiken je materiaal anders zal kiezen en bewuster met je configuratie bezig zal zijn. Veel hangt echter af van je persoonlijke voorkeur en die moet je nog ontdekken. Natuurlijk zullen ook je budget en je ingesteldheid een rol spelen.

Het volgen van de opleiding is zeker het overwegen waard, zelfs al ben je niet van plan om met sidemount verder te gaan. Als ervaren duiker is het volgen van een opleiding technisch duiken altijd een goede beslissing. Het theoretisch deel doet je nadenken over je huidige configuratie en zeer waarschijnlijk zal dat de manier waarop je ermee omgaat op een positieve manier beïnvloeden. Tijdens de opleidingsduiken leer je technieken die ook tijdens het 'gewone' duiken nuttig kunnen zijn. Het is een leuke ervaring met een relativerend effect op je duikervaring die je duiken verrijkt.

Tijdens de daarop volgende duiken leer je hoe je je moet uittrimmen, hoe je je materiaal moet manipuleren, hoe je kan reageren in bepaalde noodsituaties (waarbij je ontdekt dat je hierop sneller effectief kunt reageren), wat de verschillende reddingstechnieken zijn, … met een beetje ervaring voelt dit soort duiken zeer natuurlijk aan. Een beetje tegen de verwachting in, levert de positie van de flessen geen ongemakkelijke situatie op. Het visueel overzicht over je twee luchtsystemen is geruststellend. Als je echter de flessen begint af en aan te klikken, leer je snel dat je alle situaties methodisch dient te behandelen. Je kan niet ongestraft hoeken afsnijden. Dit is ook zo bij backmountduiken, maar hierbij kan je veel minder doen. Er zijn immers weinig duikers die onder water hun bi uit- en aandoen.

al dan niet overschakelen Mij rest de vraag of ik naar sidemount zal overschakelen? Als ik mijn bi – tijdelijk verwaarloosd – in de hoek van mijn garage zie staan, aarzel ik. Het zou zonder twijfel beter voor mijn rug zijn, alhoewel een backmounted bi op sommige duikplaatsen gemakkelijker is, maar is het die investering waard? Ben ik handig genoeg om mijn huidige BCD zo aan te passen dat ik er, zonder te veel beslommeringen, zowel backmount als sidemount mee kan duiken? Heb ik dan het beste van de twee werelden? Of een slechte gemene deler? Ik zal in ieder geval deze vorm van duiken nog uitvoeren, de vraag is alleen met welk materiaal?  PATRICK VAN HOESERLANDE

De vijfde duik vormt de samenvatting van de cursus, waarbij je de verschillende vaardigheden demonstreert. Dit gaat veel vlotter

Meten is weten.

Eén van de twee flessen met het harnas ernaast.

Netjes opgetuigd.

Foto's (3): Patrick Van Hoeserlande.

opleveren, verbruik je ook minder en is duiken met stroming minder vermoeiend.

Hippocampus jan./feb. 2024

Reportage Foto's (5): Laurent Schmitz.

Reisverhaal

Budget liveaboard

van Ambon naar Sorong Raja Ampat, Misool en de Banda-eilanden … Een ware droom voor elke duiker! Voor ons zou het een droom blijven tot we bij 'Big Blue Indonesia' een 'budget liveaboard' vonden: in 12 dagen van Ambon naar Sorong voor een zachte(re) prijs. Maar wat is nu precies een 'budget' liveaboard?

ls je de liveaboards in Raja Ampat bekijkt, stel je al snel vast dat er niet veel te vinden is onder de 3.000 euro per persoon en per week. Er schuilen bovendien heel wat supplementen tussen de 'kleine letters'. De zogenaamde 'Trip Fees' bevatten extra's voor onder andere marie-

ne reservaten, brandstoftoeslag, haventaksen, 'local communities support' (lees: 'afpersing'), 'eco projects', enz. Daarbij komt de tip voor de bemanning, zo'n 10 à 20 procent van de prijs van de liveaboard. Reken daar nog de vluchten bij, een paar dagen hotel vóór en na de cruise en wat kleingeld

Zeenaaktslak Goniobranchus kuniei.

Hippocampus jan./feb. 2024

voor de taxi's. Voor een koppel schrijf je het totaal onmogelijk met vier cijfers … Ter plaatse verblijven en dagelijks naar de duikplekken pendelen, is niet echt goedkoper. Voor een fervente duiker is het 'Eco Resort' op Misool het enige goede alternatief. Vanaf 5.000 euro per persoon en per week heeft het woord 'Eco' duidelijk niets te maken met 'Economy'. Dus gingen we op zoek naar een 'budget' oplossing. Ooit hadden we in Zuid-Korea met een Duitser gedoken die een klein duikcentrum uitbaatte op het eiland Jeju.

Prachtig koraalrif met bultkoppapegaaivissen op de achtergrond.

Zijn droom was om ooit een liveaboard op te starten in Indonesië. Misschien was het hem gelukt? Google wist hem snel terug te vinden. Beter nog: zijn prijzen bleken verbluffend laag. Na een paar e-mails heen en weer hadden we onze droomreis geboekt: in 12 dagen van Ambon naar Sorong voor 3.600 dollar. Dat lijkt veel geld, maar West-Papua is ook niet bij de deur. En de liveaboard 'Gaya Baru Indah' dobbert niet zomaar tussen de lokale eilanden. We spreken hier over een expeditie van meer dan duizend kilometer met drie duiken per dag. Vergeleken met de concurrentie is dit een

Een garnaal.

topaanbieding! Ja, maar wat betekent dat voor het comfort? Moeten we op een budget liveaboard zelf afwassen? En slapen we in versleten hangmatten in de machinekamer?

een aangename verassing Ruim een jaar later komt onze oude kennis Ralf ons in de lobby van het 'Ambon CityHotel' ophalen. We zijn twee dagen geleden aangekomen en kunnen niet wachten om aan boord te gaan. De Japanners hebben Ambon in 1942 vernield en drie bloederige opstanden (in 1950, 1958 en begin 2000) hebben de stad opnieuw zwaar getroffen.

Vandaag is Ambon een zielloze provinciestad. De 'Gaya Baru Indah' blijkt een bijzonder aangename verrassing. Het schip is slechts 23 m lang, maar comfortabel ingericht voor acht duikers. In tegenstelling tot andere zeilboten krijgen we hier veel plaats om tussen de duiken in te 'chillen' in de schaduw. We ontdekken snel dat het eten aan boord heerlijk is, tenminste als je van de Indonesische keuken houdt. De kajuiten zijn klein, maar schoon, met volwaardige matrassen. Gelukkig wordt het schip niet

Spookmurene (Rhinomuraena quaesita).

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto's (5): Laurent Schmitz.

Anemoonvisjes en een manta op de achtergrond.

geplaagd door kakkerlakken, zoals we op andere cruises meermaals hebben gezien. Normaal slapen we niet graag beneden, want op veel liveaboards is er geen uitweg mogelijk in geval van brand, maar de Gaya Baru Indah is anders. De cabines op het benedendek beschikken over patrijspoorten die je kunt openen en een ruim dakvenster dient als nooduitgang. Geen probleem om te ontsnappen en ook niet om te verluchten. Voor het eerst op een cruiseschip stinken de hutten helemaal niet naar schimmel, alleluja! Het enige minpunt is dat er slechts twee wc's zijn, iets te weinig voor een zes-

tiental opvarenden. Al bij al zitten we hier even goed als op een duurdere liveaboard. Ralf vaart en duikt mee, als eigenaar en 'Cruise Director'. Nu nog hopen dat de duiken goed meevallen.

Avontuur inbegrepen! De gasten worden ingedeeld in twee duikploegen, elk onder de leiding van een gids. Iedereen heeft voldoende duikervaring, want deze cruise is niet voor beginners. Tussen het verplichte duikmateriaal zitten 'reef hooks', een onmiskenbaar teken dat avontuur in de prijs inbegrepen is!

Vleermuisvissen (Platax pinnatus).

Hippocampus jan./feb. 2024

Tijdens de 'check dive' duiken we in Laha. Deze spot is gekend om z'n 'muck diving' en inderdaad, sepia's, blauw-gele spookmurenes en andere vreemde wezens heten ons welkom. Helaas is de bodem bedekt met afval. Dit is echter een uitzondering, voortaan duiken we op ongerepte riffen. De eerste dagen rond Nusa Laut blijkt het zicht niet zo goed. We zien wel een paar prachtige zeeslangen en schildpadden. In Pulau Suanggi worden we door minuscule kwalletjes aangevallen. In tropische zeeën dragen we sowieso een volledig duikpak,

Manta (Manta birostris).

maar hoofd en handen worden pijnlijk gestoken. Het ongemak verdwijnt zodra we uit het water komen, maar tijdens de nacht voel ik hevige jeuk op hals en handen. 's Ochtends stel ik vast dat de genetelde plekken vol blaren zitten. Gelukkig zijn we ondertussen in Banda Neira aangekomen, waar de lokale apotheek goed voorzien is van medicatie tegen allergie. Voortaan trek ik handschoenen en een kap aan. Banda Neira is een juweel, zowel onder als boven water. Tot in het begin van de negentiende eeuw waren de Banda-eilanden de

enige bron voor nootmuskaat. We bezoeken de stad en het goed bewaarde 'Fort Belgica', het grootste Europese fort in Indonesië. Ralf trakteert ons later op een heerlijk diner in het beste restaurant van Banda, een leuke verrassing.

mandarijnvissen In Batu Kapal duiken we een uur lang in een ware vissoep. De scholen blauwe trekkervissen zijn zo dicht dat de zon af en toe volledig verdwijnt! Als hier een haai voorbijzwemt, zie je hem gewoon niet. In Pohon Miring zwemmen we door een prachtige

'swim through' en bij Lava Flows is er een ongelooflijk contrast tussen het land, waar niets groeit, en het rijke koraallabyrint onder de oppervlakte. Bij zonsondergang vertrekken we voor een nachtduik op 'Mandarin City'. De zodiac brengt ons naar een pier tussen halfgezonken bootjes. Onder water treffen we een vuilnisbelt aan, maar tussen de rommel verschijnt snel een koppeltje mandarijnvissen. Yesss! De kleurrijke dieren schuwen onze videolampen niet en paren zonder schroom recht voor onze camera's. Na een

Een schorpioenvis met een poetsgarnaal.

Een poetsgarnaal op blaaskoraal.

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto's (5): Laurent Schmitz.

Zakpijp (Ascidia sp.).

half uur op vier meter komen we met een glimlach van oor tot oor boven. Dit was de kortste, maar ook de vreemdste duik van de reis. De volgende dag in Pulau Hatta zwemt een grote hamerhaai langs onze groep. Ik kan hem nog net filmen. Wat een kanjer is dat! Hij (zij?) moet wel drie meter lang zijn! Later zien we nog meer haaien, deze keer zijdehaaien die in het blauw cirkelen. Pulau Koon is onze volgende etappe. Het zicht is er matig, maar we vinden er veel grote, tamme octopussen. Minder leuk zijn de agressieve mannen die naar de boot komen. De 'local community support' blijkt verviervoudigd en de bemanning moet kordaat onderhandelen om de bijdrage binnen redelijke grenzen te houden.

Misool Wat verder varen we Raja Ampat binnen via Pulau Pisang. Een koraalfestival begroet ons, samen met de eerste manta's van de reis. Ze hangen boven een poetsstation waar kleine vissen de kieuwen van de reuzen verzorgen. De drie roggen laten zich gewillig filmen en fotograferen, ze hebben duidelijk geen schrik van duikers. Misool is de parel van Raja Ampat. De koraalriffen en kustwateren van de archipel ten zuidoosten van het grote eiland behoren tot de meest biodiverse op aarde. Het 'Marine Recreation Park' bestaat sinds 2009 en wordt beheerd door het Eco Resort. In ruil voor de 'Park Fee' kunnen duikers van het onderwaterparadijs genieten. Hier is vissen Advertentie

Hippocampus jan./feb. 2024

streng verboden, zelfs voor de bevolking. Het resort verdeelt de duikplaatsen en tijdslots onder de liveaboards, zodat elke boot de populaire sites voor zichzelf heeft. Opnieuw zien we zoveel kleine vissen dat het soms moeilijk is om groter leven te filmen. Voor de tweede duik van de dag spring ik met slechts 160 bar het water in. Waarschijnlijk heb ik tijdens de zodiactrip per ongeluk op mijn automaat geduwd. Gelukkig ademt mijn vrouw nauwelijks en kan ik een tijd aan haar octopus hangen. Maar goed, want na een kwartier komen vijf manta's op ons af! Misool heeft het allemaal: haaien, roggen, napoleonvissen, tandbaarzen, murenes, grote scholen 'jacks', bultkoppapegaaivissen en schopvissen bovenop schitterende koraalformaties.

Zeenaaktslak (Platydoris cruciaal).

pinnacles Op 'Four Kings' zijn we omringd door het wervelend spektakel van enorme 'bait balls' en op 'Puri Pinnacles' is één van de koraalblokken bedekt met tientallen barramundis (nvdr: een soort reuzenbaarzen met grote schubben) tussen zachte en waaierkoralen. De kleuren zijn adembenemend, we weten niet waar eerst kijken en filmen. Voor onze laatste duik brengt Ralf ons naar 'Boo Windows', waar we meteen tussen een gigantische school Platax afdalen. Witpunthaaien en manta's zijn weer van de partij, terwijl

de zonnestralen door ontelbare barracuda's schijnen. Bij wijze van veiligheidsstop glijden we door de ondiepe 'window'. De sterke stroming katapulteert ons als een pijl naar de andere kant, waar we na een paar minuten een punt achter onze duikreis zetten.

Triton- en Cenderawasihbaaien op ons bezoek. Ralf wist ons te vertellen dat deze wateren ook dolfijnen en walvishaaien herbergen … Hoogtijd om opnieuw te sparen!  LAURENT SCHMITZ & GREETJE BUYSSE

We blijven nog een paar dagen in Sorong, een leukere stad dan Ambon. De lange terugreis via Jakarta en Dubai is geen pretje, maar we hebben die 32 uren niet nodig om te beslissen dat we naar Raja Ampat zullen terugkeren. We hebben tenslotte nog niet alles gezien in Misool en verder wachten de

Video: https://tinyurl.com/Papua2023 Liveaboard: www.bigblueindonesia.com

Hippocampus jan./feb. 2024

Wist je dat?

Foto: Japan Agency for Marine-Earth Science and Technology.

Sommige vissen zwemmen liever ondersteboven Aquarium- en vijverliefhebbers kennen het fenomeen vast en zeker. De ene dag zwemt hun lievelingsgoudvis, koi of steur nog vrolijk normaal rond, de volgende dag hangt het beest op zijn kop, alle pogingen ten spijt om terug recht te komen. Meestal duidt dit op zwemblaasproblemen, vaak met een fatale uitkomst.

u blijken er echter vissen te bestaan die kerngezond zijn, maar schijnbaar liever hun leven ondersteboven zwemmend doorbrengen. Je zal ze als duiker echter niet zo snel tegenkomen, want ze leven namelijk in de diepzee. Het gaat hier over bepaalde soorten vissen uit het geslacht Gigantactis. Hengelaarsvissen kennen we misschien nog wel van op onze tropische duikbestemmingen. Deze vissen hebben een spriet bovenop hun kop met een wratachtig uiteinde, die ze als een hengel voor hun bek kunnen laten zakken. Prooien worden aangetrokken door het lokaas en als ze dicht genoeg gelokt zijn, slokt de hengelaarsvis ze in één hap naar binnen. Ook kilometers diep komen hengelaarsvissen voor. Ze kunnen tot 45 cm groot worden en hun hengel bereikt wel vier keer hun lichaamslengte. Het topje wordt verlicht door bioluminescentie en trekt zo potentiële slachtoffers aan. Reeds in 1999 hebben onderzoekers op onderwaterbeelden in de Izu-Ogasawaratrog in Japan dergelijke grote vissen waargenomen die op hun kop

Hippocampus jan./feb. 2024

zwommen. Ze deden het gedrag toen af als een anomalie. Een team van oceanografen en mariene biologen heeft nu een onderzoek gepubliceerd in 'Journal of Fish Biology' waarin ze beelden van diverse ROV's (Remotely Operated Vehicle) analyseerden en tot de conclusie kwamen dat dit hun normale gedrag is. De hengelaarsvissen blijken dus niet enkel ondersteboven te gaan zwemmen om te vissen, maar ook bij al hun andere activiteiten. Men gaat ervan uit dat dit gedrag geëvolueerd is. Het is nu eenmaal eenvoudiger om een dergelijke lange hengel op je bovenlip te manipuleren in een omgekeerde positie, waarbij het lokaas zich ook nog eens het dichtste bij de zeebodem bevindt. Mochten deze vissen rechtop zwemmen, lopen ze met zo'n lange hengel het risico dat het uiteinde in hun eigen bek belandt. Geraakt de hengel beschadigd, dan betekent dit dat het dier niet meer kan vissen en gedoemd is tot verhongeren. Deze studie toont nog eens duidelijk aan hoe weinig we eigenlijk weten over het leven

diep onder onze zeespiegel. Meer beeldmateriaal zal in de toekomst ongetwijfeld nog heel wat nieuwe informatie opleveren.  STEFAN VAN UFFEL

De oceanografen rapporteerden acht waarnemingen van omgekeerd zwemgedrag bij vier soorten ceratioidea zweepneus-zeeduivels van het geslacht Gigantactis – de diepzeehengelvissen gekend omwille van het parasitisme binnenin de soort: de mannelijke dieren zijn klein (ongeveer tien keer zo klein als een vrouwtje), leven op de huid van de vrouwelijke dieren en halen het voedsel uit hun bloed (ectoparasitisme). Deze acht waarnemingen werden gedaan in het Caribisch gebied, de tropische oostelijke Atlantische Oceaan, de tropische westelijke Indische Oceaan, de noordoostelijke en noordwestelijke Stille Oceaan en de zuidwestelijke Stille Oceaan. Tijdens het onderzoek werd er bovendien een nieuw diepterecord van 5.866 m voor de ceratioïde zeeduivel geregistreerd.

Foto's (4): Ivo Madder.

In de kijker

De leden van het Dierenasiel Gent met hun persoonlijke duikinstructeur.

"When Thalassa Diving Gent … meets Dierenasiel Gent" Wederzijdse waardering tussen twee vrijwilligersorganisaties: een duikschool en een dierenasiel.

Het zwembad werd versierd met enkele watervaste posters van het dierenasiel.

at verbindt twee totaal verschillende vooraanstaande vrijwilligersorganisaties uit het Gentse, zodat zij elkaars onbezoldigde inzet willen belonen met een initiatieduik in het Gentse Stropzwembad op 7 december 2023? Verrassend genoeg is dit veel meer dan men op eerste gezicht zou kunnen denken. Maar de kern van deze gegunde incentive is ongetwijfeld het belangeloze engagement van hun vele vrijwilligers en hun gedeelde liefde voor de natuur en de dierenwereld. Voor de ene behelst dit weliswaar hoofdzakelijk de wereld boven water en het zich ontfermen over huisdieren zoals honden en katten. Voor de andere daarentegen is het de beschermende fascinatie koesteren voor de onderwaterwereld met, jawel, onder meer zeekatten, zeehonden en vissen in hun eigen biotoop. Het lijkt bijna op een quizpuzzel uit 'De Slimste Mens'. Feit is dat toen de NELOS-duikclub Thalassa Diving Gent even nood had aan geschikte leslokalen voor het geven van theorie-opleiding en CPR-oefeningen, het Dierenasiel Gent als zielsverwant in vrijwilligerswerk, haar vergaderlokalen heeft aangeboden toen ze vrij waren. De nabijheid van het nieuwbouw Dierenasiel Gent met haar hondenwandelclub aan de Watersportbaan en het recreatiedomein Blaarmeersen als

Een fiere John Maes toont de Thalassavlag.

Als wederdienst voor het gebruik van hun leslokalen kregen de vrijwilligers van het dierenasiel een gratis duikinitiatie.

opleidingen oefenplas voor de Gentse sportduikers, brachten de zielen ook dichter bij elkaar. Zeker toen bleek dat beide verenigingen enkele gemeenschappelijke leden hebben en dat de gewezen ondervoorzitter en duikschoolverantwoordelijke van Thalassa Diving John Maes, ook nog eens tot voor kort 17 jaar ondervoorzitter was van het Dierenasiel Gent. Dit alles hielp uiteraard bij de toenadering en maakte de cirkel rond. De avond in het Stropzwembad verliep heel gezellig en gemoedelijk. Aan elke geïnteresseerde vrijwilliger van het dierenasiel werd een persoonlijke duikinstructeur van Thalassa Diving toegewezen om hen dit onvergetelijke gewichtloze belevingsmoment te gunnen. Voor de gelegenheid werd het Gentse Stropzwembad zowel onder als boven water versierd met enkele watervaste posters van het dierenasiel. De avond werd in een gemoedelijke sfeer afgesloten in de cafetaria van het zwembad, met het overhandigen aan de gegadigden van het gepersonaliseerde NELOS-initiatieduik diploma/certificaat. Een zoveelste voorbeeld van hoe vrijwilligers elkaar vinden door hun gedeelde liefde en waardering voor natuur en dieren. Met onze oprechte dank aan de zorgzame instructeurs van Thalassa Diving Gent.  JOHN MAES

Meer foto's staan op onze NELOS-Flickr-pagina! Hippocampus jan./feb. 2024

Reportage Foto: Ivo Madder - Midjourney / Photoshop.

Duikopleiding

Duik als een aap en spaar je rug! Al jaren heb ik last van mijn rug. Tijdens het duiken moest ik regelmatig in foetushouding gaan en uit het water klauteren was vaak een marteling. Vandaag gebruik ik aangepast materiaal. Ik duik voortaan als een aap en mijn rugproblemen zijn grotendeels 'achter de rug'!

ijn zoektocht naar een oplossing begon met het identificeren van de oorzaken van de pijn. Zware spullen zijn evidente boosdoeners, om te beginnen met de loodgordel. Ik droeg toen een traditionele gordel van 10 kg en stopte nog wat bij in de zakken van mijn jacket, afhankelijk van de omstandigheden. Door een nieuwe jacket met geïntegreerd lood aan te kopen, kon ik mijn ballast beter verdelen: 2 blokjes achteraan en 2 x 4 kg in de pockets. Wat zeker helpt is enkellood. Tweemaal 1 kg voel je niet echt en het bevordert je houding, vooral als je droog duikt. Je kunt ook nog 500 g in beide broekzakken van je droogpak steken, dat voel je nauwelijks. Toch bleef ik rugpijn hebben. Mijn materiaal was gewoon te zwaar. Meten is weten, zeggen ze: 15 liter stalen duikfles met voet, net, greep en dubbele kranen: 19 kg 2 ademautomaten, slangen en accessoires: 4 kg loodblokken & enkellood: 12 kg Jacket met mes: 5 kg Lucht (3.300 barl x 1,2 g): 4 kg Masker, vinnen, snorkel, lampen, OSB, onderpak, enz.: 6 kg Droogpak: 4 kg Totaal: 54 kg

Sommige kilo's voel je minder dan andere. Je pak, enkellood en vinnen wegen bijvoorbeeld minder zwaar door dan de fles die je in de kofferbak van je wagen moet tillen of naar de compressor brengt. Je moet sowieso geregeld bijna 20 kg aan naakte duikfles hanteren. Om van je auto naar de duikplaats en terug te lopen, moet je zelfs meer dan veertig kilo op je rug meezeulen.

alle beetjes tellen Je kunt beginnen met het gewicht en de omvang van je accessoires te beperken. Heb je echt die RVS 'reel' met 50 m lijn nodig? En die reusachtige lamp waar je iemand mee dood kan kloppen? Moet je per se die zwa-

re rubberen jetfins dragen? En is een twee meter lange OSB nodig om in Mol of Ekeren te duiken? Met aangepast materiaal kun je gemakkelijk kilo's uitsparen. Zo heb ik mijn duikmes door een 'line cutter' vervangen, gebruik ik krachtige maar tegelijkertijd compacte LED-lampen en laat ik voor de meeste duiken OSB en reel in de kofferbak liggen. Zelfs de slangen van mijn ademautomaten zijn van het lichtere 'flex' type. Want alle beetjes tellen …

teveel lucht, teveel kilo's Veel duikers gebruiken een 15 liter of zelfs een 'bi'. Dan komen ze boven met een zere rug en nog 100 bar lucht … Je hebt geen 100

'Monkey diving' is minder belastend voor de rug.

3 3 3 3 3

3 )

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto: Sergemi / Shutterstock.

Foto's (2): Laurent Schmitz.

'Monkey diving' is de recreatieve wijze van 'sidemountduiken'.

ongeveer neutraal zijn op het einde van de duik, als ze bijna leeg zijn.

Deze oude 12 l/200 bar 'varken' duikfles weegt 16 kg. Een carbonfles van 10 l/300 bar is 4 kg lichter en biedt theoretisch 600 liter meer lucht.

bar reserve nodig. Als recreatieve duiker is het meestal prima als je met 50 bar bovenkomt. Voor de meeste duikers is een 12- of zelfs 10-literfles voldoende. En nee, je hebt niet meer lood nodig als je een kleinere fles gebruikt! Dat is een legende. Duikflessen zijn zo ontworpen dat ze

300 bar flessen zijn een uitzondering. Carbonflessen moeten verzwaard worden om niet te drijven. Op een carbonfles van 10 liter moet je ongeveer 2 kg lood vastsjorren om ze neutraal te maken. Daarentegen weegt een lege stalen 10 l/300 bar fles 3 kg in het water en dat is dus af te raden als je rugpijn hebt. Goed getrimde flessen wegen onder water 'nul' kilo, ongeacht het type of volume. Er is dus geen reden waarom je meer lood zou moeten dragen met een kleinere fles. Boven water weegt een kleine fles veel minder. Tweemaal minder zelfs! Eerst en vooral omdat de fles zelf minder weegt, tussen een 10 l/232 bar en een 15 l/232 bar is er ongeveer 5 kg verschil, en dan moet je de lucht er ook nog bijrekenen. In een 10-literfles gaat 1,3 kg lucht minder dan in een 15-literfles. Ook als je vaak met 100 bar in je fles uit het water komt, moet je toch nog genoeg lood dragen om beneden te blijven als je fles

door omstandigheden bijna leeg is (langer op diepte gebleven, meer verbruikt, constant debiet, …). Dus in totaal spaar je met een 10-literfles 6,3 kg uit t.o.v. een 15-literfles. Het lijkt niet veel vergeleken met de 54 kg van de opsomming, maar die gewonnen kilo's maken het verschil als je de fles op je rug of in de auto moet tillen.

pas je duikprofiel aan "Oké, maar ik verbruik veel en ik ga nooit een diepe duik kunnen doen met slechts een 10-literfles!". Ah, maar dat is ook een legende. Je kunt perfect een uur duiken met slechts een 10-literfles. Je kunt daarvoor twee 'trucjes' gebruiken. Je zorgt ervoor dat je fles goed gevuld is. Een 10 l/230 bar kun je met 2.300 liter vullen. Een 10 l carbon kun je zelfs met 3.000 barliter lucht vullen (dat is trouwens meer dan een 15 l op 190 bar). Als je flessen gekeurd zijn voor 230 of 300 bar, maak daar dan ook gebruik van, bijvoorbeeld door ze na afkoeling bij te vullen. Kan dat niet of is dat nog niet voldoende, dan moet je gewoon je duikprofiel optimaal aan je luchtvolume aanpassen. Stel dat je

Advertentie

 

rEvo rebreathers info@revo-rebreathers.com www.revo-rebreathers.com

 

Hippocampus jan./feb. 2024

Sidemountopleidingen duiken met één fles, op 'monkey diving' dus. De tijdslijn ervan is nog niet bepaald, de werkgroep is nog volop bezig. Omdat de recreatieve opleiding vrij nauw aanleunt bij de technische, wordt er verwacht dat ze er snel zal zijn. Tot

dan kan je best contact opnemen met een sidemountinstructeur als je in alle veiligheid 'monkey diving' wil ontdekken.

Foto: Faisal Khalaf - Red Sea explorer.

Op dit moment is de enige opleiding die NELOS aanbiedt om met een duikfles te duiken die niet op je rug ligt, die van 'technical sidemount' en die vereist om tijdens de opleiding met twee flessen te duiken. Deze cursus is niet bedoeld voor mensen die last hebben van hun rug, maar eerder voor de duikers die graag wrakken of grotten willen verkennen. De uitwerking van een opleiding 'recreatief sidemount' staat wel op de planning. Hier gaat de focus liggen op

naar de steengroeve La Gombe gaat met een 10-literfles op 210 bar. Je duikt naar de bodem, dat is bijna 30 m diep. Als je 150 bar bereikt, volg je voortaan de 'regel van 10'. Je diepte mag niet meer zijn dan de druk in je fles gedeeld door 10 of in dit geval 15 meter. Op 120 bar hang je op 12 meter, op 80 bar op 8 meter, tot je 50 bar bereikt op minder dan 5 m. Op die manier kun je echt lang (en veilig) duiken en toch relatief diep gaan. Waar je minder gaat hangen is tussen de bodem en 15 m, een zone waar je veel lucht verbruikt. Wil je toch iets langer op diepte blijven? Volg dan deze regel vanaf 100 bar. Met de resterende 100 bar kun je nog een hele tijd ondiep duiken. Veel duikers missen fantastische momenten, omdat ze de zone tussen nul en 5 m negeren, terwijl je daar juist veel kan zien. De eerste meters dienen niet enkel om (veiligheids)trappen te doen; in onze wateren vind je er vaak fauna en flora die je dieper zou missen: snoek, paling, meerval of zeedahlia bijvoorbeeld. Je hebt daar meer licht, je verbruikt er minder lucht én de geringe diepte zorgt voor een betere desaturatie. Allemaal goede redenen om lang en ondiep uit te duiken.

monkey diving Uiteindelijk heb ik een 10 l carbonfles op 300 bar gekocht. Daar zit een afneembare blok van 2 kg lood op, zodat de fles niet drijft als ze bijna leeg is. Dit is het zwaarste 'niet deelbare' stuk van mijn uitrusting. Met 12 kg boven water valt dat goed mee. En toch bleef ik rugpijn hebben. Na een uur in een koude put moest ik nog met meer dan 40

Hippocampus jan./feb. 2024

kg aan materiaal naar boven klauteren. De nochtans lichte fles drukte ook altijd op mijn ruggengraat, net waar het niet moest … Dus heb ik besloten om sidemount te duiken, maar dan met één enkele fles. Dat noemen ze 'monkey diving'. Eerst heb ik van een vriend een 'DIR'-harnas geleend: een brede stalen plaat met een stevige 'webbing' waar de fles via karabijnhaken aan hangt. Voor mij is dat links, zodat ik de kranen gemakkelijk met mijn rechterhand kan bedienen. Lood hangt dan aan het harnas, in zogenaamde 'quick release' pockets. Omdat de metalen plaat op zich al veel weegt, zijn er niet veel blokken nodig. Voor de eerste duiken met deze configuratie ging ik met een instructeur naar een eenvoudige duikplaats. Na enkele minuten had ik al mijn draai gevonden en was ik verkocht door deze manier van duiken. Het grootste voordeel van 'monkey diving' is dat je de fles gemakkelijk vóór de duik naar de kant kunt brengen. Ik gebruik daarvoor een schouderriem. De fles is bovendien voorzien van een handgreep, handig voor korte verplaatsingen. Als ik uit het water kom, kan ik mijn fles bij de uitgang achterlaten en later weer ophalen. Duikfles en ademautomaten wegen samen ongeveer 14 kg (leeg) en die kan ik eventueel op het ponton leggen voor ik uit het water klim. Op plaatsen waar ik mijn materiaal niet durf achter te laten, zoals in Zeeland, draag ik de fles afwisselend links en rechts tot aan mijn wagen. Ben ik moe, dan kan ik de fles even neerleggen.

Ook tijdens de duik merk ik een groot verschil, mijn rug doet gewoon minder pijn. De houding is anders en er drukt niets op mijn ruggengraat behalve de plaat, maar die is breed en verdeelt de druk beter. Samen met het beperken van onnodige kilo's heeft deze manier van duiken mijn rugprobleem grotendeels opgelost, maar er zijn nog andere redenen waarom ik graag aan 'monkey diving' doe: de mogelijkheid om onder water de fles los te koppelen, de kranen te bedienen en ontspanners te controleren. De positie in het water is comfortabel en geeft een gevoel van vrijheid. Nadelen zijn er ook. Zo heb je meer tijd nodig voor je in het water springt. Je moet niet enkel je vinnen aandoen, maar ook je duikfles vastklikken en de slangen aansluiten. Daardoor moet je buddy altijd op je wachten. Aan de oppervlakte drijf je niet zo comfortabel als met een jacket. Eerst rekende ik op mijn droogpak om mijn drijfvermogen te regelen. Onder water lukte het prima, maar aan de oppervlakte was ik gewoon te zwaar. Daarom heb ik een kleine 'sidemountwing' gekocht. Een platte driehoekige blaas die boven de metalen plaat van het harnas komt. Ze dient enkel in geval van nood of aan de oppervlakte, om beter te drijven. Ik dobber nog altijd niet even lekker als met mijn jacket, maar dat is een kleine opoffering om pijnloos van het duiken te kunnen genieten.  LAURENT SCHMITZ

Hippoëzie

Honfleur, onder andere

met de haven glooien de golven blauwe tinten tot wit korrelig schuim

Foto: nikonka1/Shutterstock.

het oude dorp bergt zijn huizen netjes stoeiend met stenen de schilder scheppend ziet hoe dicht de zee een dorp liefheeft

Honfleur, onder andere Wim Willem

Advertentie

INDONESIË Kubu Indah Dive resort Vanaf: € 1293,EGYPTE - SRI LANKA - INDONESIË - MALTA/GOZO - CURAÇAO - GALAPAGOS BAHAMAS - MEXICO - MALEDIVEN - FILIPIJNEN - THAILAND - OMAN ST. EUSTATIUS - BONAIRE - JORDANIE - COSTA-RICA - LIVEABOARDS

Luxe resort gelegen direct aan zee met diverse kantduik mogelijkheden en schitterende excursies op het eiland van de goden. 10D / 7N 2-pers garden bungalow o.b.v. logies en ontbijt .

EGYPTE

FILIPIJNEN

Roots Red Sea

Magic Island Dive Resort

Vanaf: € 707,-

Vanaf: € 2037,-

Boutique duikers resort aan zee bij El Quseir. Persoonlijke en relaxed sfeer met super duikmogelijkheden. 8D / 7N 2-pers Chalet Deluxe o.b.v. logies en ontbijt.

Kleinschalig resort met persoonlijke service en super duikmogelijkheden 10D / 7 N 2-pers cottage studio o.b.v. logies, 10 bootduiken inclusief fles,lucht,lood

Prijzen zijn incl. retourvluchten en luchthaven transfers v.v. De duikpakketten zijn incl. fles/lucht/lood excl. duikmateriaal. Bagagekosten kunnen van toepassing zijn.

ikreis adviezen Kijk voor meer uitgebreide du s aanbod op en een compleet bestemming TRAVEL.NL ND EA onze website WWW.DIV Volg ons op Facebook en Instagram en blijf als eerste op de hoogte van het laatste nieuws.

Hippocampus jan./feb. 2024

Reportage Geschiedenis

1980: de Calypso in Montreal.

Het droeve lot van de Calypso Foto: René Beauchamps.

het legendarische schip van Jacques-Yves Cousteau

Elke duiker kent de naam van commandant Cousteau, de Franse marineofficier, ontdekkingsreiziger, onderzoeker en één van de eerste milieuactivisten die zich inzette voor de bescherming van de oceanen.

de oorlogsjaren

ousteau sterft in 1997 en laat ons prachtige films en talloze boeken over het onderwaterleven na. Hij is, samen met zijn vriend Emile Gagnan, de uitvinder van de eerste moderne ademautomaat, de 'CG 45' ('C' voor Cousteau en 'G' voor Gagnan en '45' voor 1945, het jaar van het octrooi). De ademautomaat wordt tot 1955 gecommercialiseerd door La Spirotechnique, een afdeling van de firma Air Liquide. Cousteau begint zijn carrière als marineofficier, maar verlaat de krijgsmacht in 1949. Hij besluit zich toe te leggen op het realiseren van onderwaterfilms. Hiervoor heeft hij echter zowel sponsors als een schip nodig. Dankzij de miljonair Lord Loël Guinness (een ver familielid van de stichter van de gelijknamige brouwerij) kan hij de Calypso kopen, het schip waarmee hij de wereldzeeën zou verkennen.

Het schip wordt tijdens de tweede wereldoorlog gebouwd op de werf van de Ballard Marine Railways Company in Seattle, in het noordwesten van de Verenigde Staten. Het is een houten mijnenveger van de klasse BYMS-26. Het loopt van stapel op 21 maart 1942 en wordt aan de Royal Navy overgedragen om dienst te doen in de Middellandse Zee. Het schip krijgt daar de weinig romantische naam HMSJ826-BYMS2026, op de romp afgekort tot JB26. Vanuit haar thuishaven Gibraltar zal het meestrijden bij verschillende landingen op de kusten van Sicilië. De boot is 41,45 meter lang en 7,47 meter breed en wordt aangedreven door vier dieselmotoren van samen 800 pk. Haar bewapening bestaat uit één kanon van 76 mm en één van 40 mm en één raketwerper ASM. Ze wordt ontwapend in 1946 bij het einde van haar militaire carrière.

1957: advertentie voor de Aqualung-ademautomaat.

Jacques-Yves Cousteau in 1975.

Hippocampus jan./feb. 2024

Fotograaf:Ropbert Knudsen.

Foto: Sint Petersburg Times.

Who pays the ferryman? De aartsbisschop van Malta, monseigneur Mikiel Gonzi doopt de JB26 in 1948 om tot 'Calypso G'. Het schip is gekocht door ene Joseph Gasan die het laat ombouwen tot veerboot om de overvaart te verzorgen van Marfa, in het noorden van Malta, naar Gozo. President J.F. Kennedy overhandigt de Gouden Medaille van de National Geographic Society aan Jacques-Yves Cousteau.

De verkoop gebeurt nogal holderdebolder, tot grote verontwaardiging van de ferrygebruikers en zelfs van de Maltese Post, want een vervangschip is niet direct beschikbaar. In de Griekse mythologie is Calypso een ongelukkige nimf die vastzit op het mythisch eiland Ogygia. Om de zoveel jaren spoelt daar één of andere held aan op wie zij verliefd wordt, maar die minnaar verdwijnt steeds even snel als hij gekomen is. Zo wordt zij volgens Homeros ook verliefd op Odysseus en heeft ze met hem twee kinderen. Maar ook hij verlaat haar om terug naar vrouw en kind in zijn vaderland te varen.

De ferryman zal het nog een tijdje moeten stellen met een omgebouwde reddingsboot. Er doen verschillende verhalen de ronde over waarom en hoe Cousteau zijn oog juist op dit schip laat vallen. Eén van die verhalen stelt dat Cousteau tijdens een diner met enkele vrienden laat blijken dat hij geen geschikt schip kon krijgen van de Franse marine om zijn geplande duik- ontdekkingsreizen uit te voeren. Hij voelt zich hierdoor redelijk gefrusteerd. Loël Guinness, die mee aan tafel zit, geeft Cousteau het advies om in Malta rond te kijken, want daar liggen afgeschreven Engelse oorlogsschepen. Lord Guinness voegt eraan toe dat hij het schip zal kopen en aan Cousteau zal verhuren voor een symbolische frank per jaar, onder voorwaarde dat alles geheim blijft. Cousteau springt een spreekwoordelijk gat in de lucht en houdt zich later aan zijn belofte. De naam van de schenker wordt pas in 1980 bekendgemaakt, na het overlijden van Loël Guinness. Cousteau reist af naar Malta, maar ter

in de vaart De Calypso wordt in Antibes volledig heringericht, met onder andere grotere dieseltanks, verblijven voor de bemanning en twee Junker compressors. Een eenpersoonsdecompressiekamer wordt op het dek geplaatst. De voornaamste aanpassing betreft een observatiekamer in de boeg van

De Calypso als veerboot in Malta.

Foto: Archief Victor Gatherum.

het schip. Vanuit die 'valse neus' kan een wetenschapper de onderwaterwereld bekijken en filmen. In juni 1951 kan de Calypso terug te water gelaten worden en vertrekt ze voor een eerste reis over de Middellandse Zee naar de Rode Zee. Vanaf dan zal het schip verschillende keren de wereld rondvaren en als basis dienen voor onderwaterfotografen en -filmers.

De mijnenveger BYMS2026 (rechts) tijdens de oorlog, in het Canal Grande – Venetië. Later omgebouwd tot de Calypso.

Foto: Wikipedia.

plaatse voldoet geen enkel schip aan zijn wensen tot hij de Calypso G ziet. Hij koopt het schip en laat haar naar Guinness' werf in Antibes overbrengen.

Foto: archief Juan Olivier.

De nieuwe opdracht zal echter maar een viertal maanden duren, want Gonzi verkoopt de ferry in juli 1950 voor een goede prijs aan de Compagnie Océanographique Française van, jawel, Jacques-Yves Cousteau.

Een identiek 'sister ship' van de Calypso.

De eerste film, 'Le Monde du Silence' (de wereld van de stilte) die in 1956 in de bioscoopzalen wordt vertoond, is een wereldsucces en krijgt de Gouden Palm van het Festival van Cannes. De film is voor velen een openbaring, want hij toont een toen totaal onbekende wereld. Wij zullen 'Le Monde du Silence' vandaag zeker niet meer zonder voorbehoud waarderen, want vele scènes zijn nu in onze ogen ontoelaatbaar, zelfs choquerend. Het gebruik van een schildpad als onderwaterscooter, het afschieten van haaien of het vernietigen van koraal door middel van dynamiet zijn maar enkele voorbeelden daarvan. Cousteau zal gelukkig, vooral vanaf de jaren zeventig, meer en meer aandacht besteden aan ecologisch verantwoord duiken. Vanaf die jaren wordt hij ook een vurig beschermer van de oceanen. Hippocampus jan./feb. 2024

Foto: The Seattle Times, archief Juan Olivier. Foto: Jean-Paul Lebon.

De Calypso op de Mississippi in Saint-Paul, Minnesota in 1983

Vaarroutes van de Calypso tussen 1951 en 1973.

nieuwsgierigen om niet aan boord te komen. Begrijpelijk, want de leuningen barsten en de metalen vloeren zijn doorgeroest tot een dun laagje metaal. Dit is het zielige karkas van de legendarische Calypso".

familieruzie Jacques-Yves Cousteau sterft in 1997 en zijn nalatenschap loopt niet van een leien dakje. Hij was immers getrouwd met Simone Melchior, de vrouw met wie hij alle expedities deelde. Zij mag trouwens ook de eerste vrouwelijke scubaduiker genoemd worden.

De droevige staat van de Calypso in de haven van La Rochelle, 2002.

het begin van het einde

Tijdens haar hele carrière ondergaat het schip een tiental keren een grondige renovatie of belangrijke aanpassingen in diverse werven. Na een expeditie in Vietnam en Cambodja moet het schip in de Kwong Soon Engineering scheepswerf in Singapore klaargemaakt worden voor een reis naar China. Op 8 januari 1996 om 15 uur wordt het aangevaren door een aak en zinkt het in de haven.

Foto: Maisrimer via Wikimedia Commons.

De Calypso zal alle wereldzeeën bevaren, van het hoge Noorden tot de Weddellzee in Antartica.

1997: De zwaargehavende Calypso in de haven van Marseille.

De 'Underwater Times' schrijft op 22 januari 2006 (vrij vertaald): "In een duister hoekje van de oude haven van La Rochelle liggen de rottende resten van één van de meest beroemde schepen van de 20e eeuw. Om de achtersteven zijn stevige rubberen banden gebonden om te voorkomen dat zij uit mekaar valt. De boeg is verborgen achter een wit doek. Een groot bord waarschuwt

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto: Peter Potrowl.

Cousteau zal alles in het werk stellen om het te bergen en laat het naar Marseille overbrengen. Vandaar wordt het schip naar het Maritiem Museum van La Rochelle overgebracht, waar het verkommert en stilaan in de vergetelheid verdwijnt, behalve voor de vandalen die er het meubilair stelen of kapotslaan.

1 april 1999. In een verlaten dok van de haven van La Rochelle.

Francine is voorzitter van 'The Cousteau Society' en van de 'Equipe Cousteau' die enerzijds de auteursrechten beheren en anderzijds nog steeds actief militeren om de oceanen te beschermen. Jean-Michel Cousteau sticht in 1999 de Amerikaanse 'Ocean Futures Society' met ongeveer dezelfde ecologische doeleinden. Francine en Jean-Michel kunnen niet samen door dezelfde deur. Het getouwtrek leidt zelfs tot een reeks processen over het eigendom van het wrak van de Calypso. Om alles nog wat ingewikkelder te maken, moeten we nog in herinnering brengen dat de Calypso nog altijd eigendom was van de erfgenamen van Lord Guinness. Uiteindelijk zal de rechtbank het schip aan 'Equipe Cousteau' toewijzen, nadat ze het schip kochten voor één symbolische frank van de kleinzoon van Lord Guinness.

de ondergang Op 12 oktober 2007 wordt de Calypso uit de haven van La Rochelle gesleept naar de Bretoense haven van Concarneau, waar het door de scheepswerf Piriou terug zeewaardig zou moeten gemaakt worden. De oorspronkelijke raming van de werken bedraagt 1.737.000 euro, maar volgens de architecten van 'Equipe Cousteau' worden er verschillende fouten gemaakt tijdens de restauratie. De scheepswerf eist langs haar kant dat de 'Equipe Cousteau' 850.000 euro zou betalen voor de reeds uitgevoerde werken. Pascal Piriou, eigenaar van de werf, dreigt er zelfs mee het wrak aan de hoogste bieder te verkopen. Voer voor advocaten.

9 november 2007. Bij de scheepswerf Piriou in Concarneau. De observatiekamer in de boeg is hier zeer duidelijk zichtbaar.

Foto: Massecot-commonswiki.

In 1976 gaat hij een relatie aan met Francine Triplet, een stewardess. Na het overlijden van Simone in 1990 trouwt hij met Francine. Zij erft alle naamrechten en alles wat Cousteau heeft opgebouwd. Dit is een bittere pil voor de kinderen uit zijn eerste huwelijk en vooral voor zijn oudste zoon, Jean-Michel.

29 januari 2014. Nog steeds in Concarneau. De brug werd verwijderd om het schip in de hangar te kunnen onderbrengen.

Foto: Commonswiki.

In januari 2012 krijgt de Calypso het label 'Bateau d'Intérêt Patrimonial' van het Franse 'Fondation du Patrimoine Maritime et Fluvial' (FPMF). Het label geldt voor vier jaar (hernieuwbaar) en heeft tot gevolg dat het schip geen vaarbelasting moet betalen. Er werd nadien geen aanvraag meer ingediend om het label te hernieuwen.

Foto: Olivier Bernard.

9 november 2007: de Calypso wordt over de weg naar de scheepswerf Piriou in Concarneau gesleept.

Hippocampus jan./feb. 2024

tien miljoen euro en zal twee jaren duren. In 2017 vat de houten structuur echter vuur en er resten slechts de metalen stukken.

De Calypso wordt in maart 2016 aan boord van een vrachtschip naar Aykin in Turkije gevaren. De 'Equipe Cousteau' zou fondsen gevonden hebben om haar daar te laten restaureren. De geschatte kostprijs bedraagt

Volgens de Facebookpagina 'Jacques-Yves Cousteau et la Calypso', die meer dan 38.600 Calypsovrienden telt, ligt het schip niet meer op de Turkse werf. Verplaatst? Afgebroken? Of gewoon verdwenen?

Sindsdien? Weinig nieuws. De verzekering zou tussengekomen zijn om de brandschade te vergoeden, maar de 'The Cousteau Society' en de 'Equipe Cousteau' zwijgen in alle talen over wat er nu met het schip gebeurt.

De Calypso terug zeewaardig maken zal nu hoogstwaarschijnlijk duurder zijn dan gewoon een nieuw schip te bouwen, voor zover iemand dat zou willen. Het zou veel beter geweest zijn het wrak ergens in de Middellandse Zee te laten afzinken, zodat het als kunstmatig rif en als momument ter ere van commandant Jacques-Yves Cousteau door ons, duikers, kon bezocht worden.



De Calypso is amper 42 meter lang en minder dan 8 meter breed. De ruimte aan boord is dus zeker beperkt, want naast de leefruimte voor de bemanning, de labo's, de voorraden en de brandstof moet er nog plaats gevonden worden voor compressoren, duikmateriaal en een decompressiekamer. Wanneer Cousteau na de ontdekking van het wrak van de Thistlegorm in de Rode Zee beslist een zelfontworpen bathyscaaf aan boord te nemen, blijkt dat er op het dek geen plaats meer is voor het ding. De vier ton zware onderzeeër zal in het achterruim moeten geborgen worden. Het team van Cousteau ontwerpt een speciale hydraulische kraan om de bathyscaaf te water te laten en terug in het schip te bergen. Het hijstoestel zal later als model dienen voor grotere kranen op koopvaardijschepen.

PATRICK SWINNEN

Jacques-Yves Cousteau ter gelegenheid van een conferentie in Den Haag (1972).

Foto: Hans Peters/Anefo.

De rechtbank van koophandel van Quimper benoemt een maritiem expert. Op 11 oktober 2013 oordeelt ze dat de 'Equipe Cousteau' het schip binnen een termijn van vier maanden uit de scheepswerf moet weghalen. Francine Triplet gaat in beroep, maar de rechtbank van Rennes bevestigt het vonnis en haar organisatie moet 273.000 euro aan de werf betalen.

Foto: archief Guy Segers.

De foto hieronder werd in 1978 in Monaco genomen. Guy Segers (NELOS-3*Instructeur) kreeg uitzonderlijk de toelating om de Calypso te bezoeken. Achter hem is de hydraulische kraan goed te zien.

Hippocampus jan./feb. 2024

Schema van de Calypso na de werken in de scheepswerf van Antibes. Opvallend zijn de 'cuves à vin' (wijntanks) onder punt 20. Het gaat hier overduidelijk om een Frans schip.

Advertentie

27 mei 2024 - Grand Bahama Adventure, Tiger Beach & Bimini!

0031 (0)314-653180 www.divingworld.nl Hippocampus jan./feb. 2024

Regionieuws WEVOS

Watercolors 2024

Het zou ons niet verbazen mocht de titel 'Watercolors' bij veel (wat) oudere leden een belletje doen rinkelen.

rgens halfweg de jaren 2000 werd immers reeds een drietal edities van dit evenement door de cel Foto en Film van WEVOS op poten gezet. Nu eens met gerenommeerde namen, dan weer met amateuronderwaterfotografen of met een combinatie van beiden.

editie 2024 In 2024 wordt de draad terug opgenomen door diezelfde cel en dit nog steeds onder de bezielende leiding van Peter Ryngaert. Het opzet van deze avond vinden we terug in het verslag van een vorige editie van Hippocampus (nr. 208 van april 2006): Er is bewust gekozen om van Watercolors geen wedstrijd te maken, maar wel een forum voor het werk van fotografen die minder in het voetlicht treden. Er worden zelfs geen vergelijkingen gemaakt tussen de fotografen vanwege de grote verschillen in ervaring en technische apparatuur. Die verscheidenheid maakt zo’n avond nu net zo boeiend. Van beginner tot ervaren, allen delen ze de passie voor onderwaterfotografie en krijgen hier de gelegenheid om – zonder de druk van een competitie – hun werk eens uit de kast te halen en pretentieloos te tonen aan een ruim publiek (einde citaat). Tijdens de editie 2024 kunnen zowel duikers als niet-duikers genieten van de beelden van acht fotografen en videografen onder begeleiding van (live)muziek en dans. Het evenement vindt plaats op zaterdag 20 april 2024 in Roeselare ter gelegenheid van de 50e verjaardag van de Roeselaarse Dui-

kersclub (RDK). Kaarten zijn te verkrijgen via peter.ryngaert@wevos.be.  JAN DECROCK

Advertentie

DUIKTANK

DUIKCENTRUM DUIKSHOP

+32 475 73 25 74

Eigen onderhoudsonderhouds- &&hersteldienst hersteldienst Verhuurdienst Verhuurdienst - Duikopleidingen

TE HUUR

Alle kwaliteitsmerkenDiverse duikmerken - Vulstation Vulstation

www.aqualand.be info@aqualand.be www.aqualand.be -info@aqualand.be

Hippocampus jan./feb. 2024

W U E I N

Nijverheidslaan 21 8880 Ledegem +32 (0)496 12 70 27 +32 (0)497 46 88 62

www.divetech.be

info@divetech.be

Openingsuren Di Woe Don 09.00-12.00 & 13.00-18.00 | Vrij 09.00-12.00 & 13.00-20.00 | Za 13.30-18.00

Standbeeld 'Amphora' in de put van

Close-up

NELOS-fotograaf in de kijker

Kleine w

atersala

mande r

(Lissotrit

on vulga

ris).

Groene w

Zwar

obius niger te grondel (G

Paarse kokerwormen (Bispira polyomma).

Hippocampus jan./feb. 2024

ierslakken

(Elysia vi

heremiet Koppel grote hardus) (Pagurus bern asp met ruwe zeer echinata) (Hydractinia op de schelp.

kreeften

ridis).

Ekeren.

Naam

Jef Drie

sen

r tructeu l 1*Ins te ti / t e v Br e au 1*I WF Nive O t e v e fiebr Fotogra Club b A q ua Club Su 7 de r t 1 9 9 Duikt se 20 0 uiken 2 A a nt al d n en n 1000 rplasse toduike ijk, zoetwate e h c , Frankr Aantal fo k is ij lg r e n B te , s d o n ,O Zeela e, oordzee , Bonair atsen oeves, N , Eg ypte Duikpla a ir e steengr d a M a Kroatië, id-Afrik Spanje, esië, Zu n o d In , n e n ij Filip 70 0 0 Nikon D C a me r a fisheye, -17 mm 0 1 a g y fot in u k H o, To g m macr Behuizin en 105 m m mm m 0 0 Nikon 6 ma 10-2 mm, Sig 0 Lenzen -7 7 1 YS-110 Sigma a & S ea 0, 2x Se 3 3 Z n 2x Ino Flitsen .be uaphoto www.aq e it Webs

v Creatie

e mode

lfotogra

Oork w

Roodg

evlek te

k roons

lak (Do

to coro

fie.

bij het g a aurita) al (Aureli

emaal va

n Dreisch

or.

nata).

Harlekijnslak (Polycera quadrilineata) op een pennenschaft (Tubularia indivisa). Bruingevlekte spookkreeft (Caprella equilibra).

Ballonegelvis of bruine egelvis (Diodon holocanthus).

Hippocampus jan./feb. 2024

Retro-Hippo Verzameld door Wim Van Doeselaer

55 jaar geleden

35 jaar geleden

uit Hippocampe nr. ??

uit Hippocampus nr. 122

januari-februari 1969

februari 1989

Er verschijnt geen Hippocampe in januari-februari in 1969.

45 jaar geleden uit Hippocampus nr. 72

richt zal nog voor de intrede van de nieuwe lente gebeuren! De NELOS-cursus is er bijna. Op de Algemene Vergadering van NELOS van 12 maart zullen de eerste exemplaren van de NELOS-cursus 'SPORTDUIKEN' kunnen aangeschaft worden. Prijs: 500 fr. Latere bestellingen kunnen via de NELOS-BOETIEK gebeuren. Maar om de vrij hoge verzendingskosten te vermijden, raden wij aan je op deze Algemene Vergadering reeds royaal te bevoorraden.

februari 1979 30 jaar BEFOS Het 30-jarig bestaan van de federatie wordt gevierd met een Academische Zitting in het Cultureel Centrum Te Ukkel op 2 december 1988. Genodigden waren Pierre Perraud, voorzitter CMAS en Dr. Robert Sciarli, medewerker aan het project HYDRA 8 van Comex.

Bendor Door de overvloed aan kandidaten werd in november een tweede stage georganiseerd. De eerste stage ging door tijdens de paasdagen. "We waren vertrokken voor een mooi avontuur. Temeer daar het weer beter en beter werd, een echt zomerweertje met een zee als een spiegel". De Vlaamse geslaagden en nieuwe Federale Monitors (nu 2*I): Joop Deen (Koraalduikers) Hubert Giots (Koraalduikers) Hendrik Hellemans (Neptunus) Marc Hellemans (Neptunus) Willy Heyman (Temse Watersport) Eric Sels (Neptunus) Octaaf Van Cleemput (Amphora)

Onderwaterhockey Over 15 bladzijden worden de regels van het onderwaterhockey gedetailleerd uit de doeken gedaan te samen met de afmetingen en tekeningen van het speelveld, het doel, de stick en de puck. Tijdens de Europese kampioenschappen 'Coupe d' Europe' te Den Haag nam Temse Watersport deel namens NELOS en ASAC Charleroi namens LIFRAS. Tegen de Nederlandse en Engelse ploegen hadden de onzen weinig verweer, maar "wij, Belgische spelers hebben er enorm veel geleerd".

Hippocampus jan./feb. 2024

25 jaar geleden uit Hippocampus nr. 172

februari 1999

In zijn toespraak kondigde Pierre Perraud aan dat CMAS de toeristische duikbasissen gaat erkennen, zodat er meer controle kan zijn op de kwaliteit van het duikonderricht.

Algemene Vergadering der Nationale Monitors

Op weg naar een nieuw Duikershuis voor NELOS

"Ik vraag u ook de beslissingen die op paritaire basis en democratisch op deze vergadering of in het Bureau getroffen worden te respecteren, ze voor te stellen en te laten toepassen in de Liga's, zelfs als men individueel niet altijd akkoord kan gaan met een of andere beslissing. Zo moeten Nationale Monitors op regionale vergaderingen niet ter discussie brengen wat essentieel het Nationaal Duikonderricht aanbelangt".

Er was al een tijd vastgesteld dat het kantoor in de Jules Broerenstraat in Anderlecht te klein werd voor de administratie van twee Liga's. Er werd nagedacht over de aankoop van kantoren op de terreinen van Aquamarine te Anderlecht. Maar de langdradige besprekingen en het tegenvallen van de duiksite deden ons besluiten af te zien van de deze aankoop en onze energie beter te besteden aan een NELOS-Duikershuis op onze eigen gronden onafhankelijk van iedereen. Uiteindelijk is het zover.

John Remue, Nationaal Verantwoordelijke Duikonderricht

Verslag van het Materieelcomité Het comité is van mening dat de duikcomputer voor het ogenblik moet gebruikt worden als hulpmiddel. Men moet zeker ook in het bezit zijn van uurwerk, dieptemeter en tabellen.

Een nieuwe lente … een nieuwe cursus Een reuzenstap in de richting van meer eenvormigheid in het theoretisch duikonder-

Sinds enkele weken zijn we eigenaar van een perceel grond van 1.000 m² aan de Brusselsesteenweg te Mechelen. Nog even en je kan met de deur in het NELOS-huis vallen.

Clubs in de kijker Antwerp Wet Wheels bestaan 5 jaar, Neptunus Mechelen 35 jaar en CVD 40 jaar.

15 jaar geleden uit Hippocampus nr. 222

januari-februari 2009

Coverfoto Winnaar van de 'Prijs van Hippocampus' tijdens het NELOS Foto- en Videofestival 2008. Gefotografeerd op het zeeleeuweneiland Los Islotes te La Paz Mexico, waar ongeveer 200 zeeleeuwen zitten. Foto: Dennis Vandermeersch.

Wat Cannes is voor de film boven water, is Antibes voor de onderwaterbeelden. De Belgische deelnemers deden het uitermate goed. Beste muzikale adaptatie: Luc Eeckhout en Eric Bettens met 'Sterrendanser'. Humorprijs: Bruno Vanherck met 'De Olympische Waterspelen'. Geanimeerde documentaire: Marie De Gendt met 'Carpettes vivantes'. Zilveren Palm B-films: Gino Rosiers met 'Insectes des mers'. Gouden Palm A-film en Prix du Président de la République: Danny Van Belle met 'Lembeh, ongewoon mooi'.

Advertentie

Belgen scoren te Antibes

CMAS Europe Op de Buitengewone Algemene Vergadering te Rome werden nieuwe statuten goedgekeurd. Voortaan hebben alle leden afkomstig van het geografisch Europees continent ook stemrecht op de Algemene Vergadering. Voordien hadden alleen de landen behorend tot de Europese Unie stemrecht. Tevens is dit een aansporing voor sommige Oost-Europese landen om lidmaatschap aan te vragen. John Remue, voorzitter CMAS Europe

Clubs in de kijker Zes clubs vierden hun jubileum: Gobio Divers Geraardsbergen 5 jaar, De Otters Schoten 25 jaar, AquaDiving Hasselt 30 jaar, Duikernikkers Bredene en Koraalduikers Genk 40 jaar en Barracuda Brugge 45 jaar.

TL3800P

D E P E RF E C T E T E C H N I S C H E L A M P 1h 30 au t o n o m i e, 3800 l u m en st er k, 10° st r al i n g sh o ek

contact: tarcy @cds - pro. com / w w w .cus tom div ings y stem s . com

Hippocampus jan./feb. 2024

Bondsnieuws Commissie Sportduiken

Mike Melis behaalde dit jaar tijdens de Zeestage de titel van 3*Instructeur en vertelt hoe hij de Stage beleefde.

ijdens de proclamatie van de 3*Stage NELOS in 2022 sprak René Van Leeuwen de gevleugelde woorden: "Ik heb slechts één kaartje in mijn zak zitten". Dat konden jullie vorig jaar in het verslag van Olivier Malbrancke lezen. Tussen de lijnen door en nadien tijdens het feedbackmoment voor mij kwamen de woorden: "You've got the right stuff, maar er moet nog wat aan gewerkt worden!".

6 oktober 2022

Het werd een uitdaging om tussen mijn duikvrienden op zoek te gaan naar de juiste personen om me daarbij te helpen.

Van mijn maatje Nancy Deloz mocht ik diverse tips en tricks ontvangen om me tijdens de voorbereiding, de Zeestage zelf, maar zeker ook tijdens de week vooraf op de camping op te focussen. Zij heeft mij ook gedurende het ganse jaar op de juiste momenten weten te triggeren en te sturen. Het geplande gesprek is er door de drukke agenda's niet van gekomen, maar het steuntje in de rug was zeker aanwezig. René Van Leeuwen vertrouwde mij zijn eigen feedbackdocument van zijn eerste 3*Stage toe. Ja, ook René mocht twee keer op vakantie met de vrienden. "Als je mijn naam door

Foto: Dany Darmont.

De proclamatie tijdens de Zeestage 2022 was een teleurstellend moment… Voor de eerste maal niet geslaagd in een traject

naar een volgend(e) brevet/titel. Maar tegelijk was het ook een nieuwe start. Direct na de proclamatie begreep ik het oordeel van de jury wel. Onder water was er, buiten een 'verticale black-out' van zo'n 40 meter door dieptedronkenschap, niet al te veel om me zorgen over te maken. Het grootste werkpunt situeerde zich boven water: communiceren, luisteren, gegevens dubbel checken, oordelen, beslissen en dit allemaal op een assertieve en gedoseerde manier.

Vlnr: Jan Lynen, Fleur Eysermans, Mike Melis, Nathalie De Bock en Paul Thielemans.

Hippocampus jan./feb. 2024

die van jou vervangt, ken je je werkpunten", was zijn verdict. Toch een mooi compliment en de perfecte motivatie om er nog eens vol tegenaan te gaan!

krijgen de bissers Nathalie De Bock en ikzelf er drie serieuze teamgenoten bij. De eerste meetings en duiken worden gepland, afspraken worden gemaakt en taken verdeeld.

Misschien kon ik ook de expertise en het luisterend oor van Eric Sels, als ombudsman en NELOS-API, gebruiken? Met de nodige artikels en documenten over hoe luisteren, communiceren en informeren wist ik wat me te doen stond.

Reddingstechnieken bij LIMOS, AVOS-oefenduiken, de AVOS/OVOS pre-pre-Zeestage op de Sjarina, WEVOS-Bargesduiken, ... een goed gevulde zomer dient zich aan. Aangevuld met individueel georganiseerde tafelgesprekken, fietstochten, vinzwemnamiddagen en het opfrissen van de theorie zal het snel september zijn.

De rustdag op 30 september is te veel voor mij. Zenuwen gieren door ons lijf, de laatste voorbereidingen worden getroffen: inspectie van de boten en het duikcentrum, materiaal stockeren en documenten ordenen. De Zeestage is nog niet gestart, maar de druk is zeer aanwezig… We hebben zeer veel, maar eigenlijk ook nog niets te doen. Verwarrend! Laat het 'spel' maar beginnen.

3 september 2023

1 oktober 2023

De pre-Zeestage in het NELOS-Duikershuis, het moment waarop we uit officiële bron de samenstelling van de jury te horen krijgen. Hier worden ook de laatste afspraken, de spelregels en een laatste opdracht voor de rondetafelgesprekken tijdens de Zeestage meegedeeld. Het stressniveau gaat stijl de hoogte in.

11.00 uur: briefing door onze voorzitter René Van Leeuwen in het jurylokaal. Die is kort, maar krachtig. We krijgen de duikploegen en de wensen voor de eerste duik te horen. Vanaf nu is het aan ons om de hele 'vakantie' in goede banen te leiden. Plan A, B en C worden opgesteld, groepsafspraken worden nog eens herhaald en via de openingsspeech van onze technisch directeur Sven Vandekerckhove en na de openingsreceptie belanden we voor de lunch aan tafel en kan het eerste tafelgesprek starten. Tijdens de tafelgesprekken nemen de juryleden een bepaalde rol aan. Het is aan de kandidaten om zoveel mogelijk relevante informatie voor de geplande duik te verzamelen. De jury van haar kant zal al het mogelijke doen om jou zoveel mogelijk irrelevante info mee te delen, gekoppeld aan een hele resem

16 mei 2023 De ploeg is gekend. De verhandelingen zijn verdedigd en we mogen met vijf een reisje naar Boulouris organiseren. Met Fleur Eysermans, Jan Lynen en Paul Thielemans

Vanaf nu is het in een rechte lijn richting Agay, waar we als kandidaten eerst nog een weekje onder 'echte vrienden' kunnen acclimatiseren op de camping 'Les rives de l'Agay'. Samen met Paul en een CVD-delegatie mocht ik getuige zijn van een bijzondere ontmoeting met een potvis voor de kust van Fréjus. Later zou blijken dat enkele campinggasten dit zeezoogdier gehoord hebben tijdens een duik voor de Dramont, maar wij

30 september 2023

Foto: Nancy Deloz.

De klassieke bijscholingen over reglementering en hulpverlening passeerden de revue. Een speciale vermelding van een bijscholing die enorm veel betekend heeft en een zeer grote impact had op mij is de VSF-bijscholing 'effectieve communicatie in je sportclub' door de coach van 'Zinvol Samenwerken', Tine Willemyns. Ik heb Tine na de bijscholing gecontacteerd en zij was bereid om mij kosteloos bij te staan tijdens een Teamsmeeting. Hoe deze vrouw door te luisteren de onderliggende pijnpunten uit het verleden wist bloot te leggen, echt chapeau! Zeer confronterend wel, maar ze gaf mij het inzicht dat ik nodig had om te werken aan mijn feedbackpunten.

mochten hem zien onderduiken met een prachtige 'tail flip' net voor onze boten.

Overleg tussen de kandidaten over waar ze gaan duiken bij de woelige zee.

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto: Ivo Madder .

Kandidaten en juryleden van de 3*Stage.

vragen over duiken, duikgeschiedenis, de omgeving, … Het duiken gebeurt op basis van de verkregen en gegeven informatie en wensen. Ook de briefings en de keuze van de duikplaats(en) dienen hieraan aangepast te worden. Voor de sappige en geanimeerde verhalen van boven en onder water verwijs ik graag naar 'den toog' op menig duikevent.

valt, is de normaalste zaak van de wereld. Eenmaal aan wal is het orde scheppen in de chaos en de boten terug vertrekkensklaar maken voor de volgende duik. Tijdens de dagtrips komt daarbovenop ook nog het aanmelden bij de havenkapitein, flesvullingen organiseren en een lunchlocatie regelen voor een twintigtal personen.

Tijdens het duiken gebeuren er allerlei soorten incidenten/accidenten waarop gepast gereageerd moet worden. Eens aan de oppervlakte is het alarm slaan, slepen, aan boord hijsen en de eerste hulp verlenen. Twee reanimaties tegelijkertijd op een veel te kleine zodiac die dan onderweg naar de evacuatiehaven ook nog eens in panne

Tussen de actie door is het natuurlijk ook nog de bedoeling om van het onderwaterleven te genieten. En dat hebben we met volle teugen gedaan. Geen potvis deze keer, maar tijdens de eerste duik mochten we tijdens de decompressiestops van het gezelschap genieten van een mobula. Of was het een manta? Alweer stof voor discussie… Dan

maar opzoeken wat het verschil is tussen deze twee duivelsroggen. De mooie tuinen met het zwarte koraal op 'Banc de Fréjus' passeerden ook de revue.

3 oktober 2023 Tijdens de lunch in de haven van Santa Lucia begint de wind aan te wakkeren. Is het haalbaar om de geplande tweede duik in het open water van de Dramont te doen of niet? Wederom voer voor discussie… Hier voor 'Le Lion de mer' duiken is ook een optie. De golven hier zijn zeker te doen, maar wat is de situatie voor de Dramont? De twijfel slaat toe. Ik als ADV van dienst moet een beslissing nemen. Toch maar hier duiken dan… "Hier?", hoor ik leden van de

Eén van de twee 3*Stageboten, met Glenn Tessens als bootverantwoordelijke.

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto's (2): Nancy Deloz.

Eén van de twee 3*Stageboten, met Ivo Hubert als bootverantwoordelijke.

Foto's (3): Nancy Deloz.

"Precies toch nog niet genieten van mijn 1.000e duik", dacht Mike Melis.

jury zeggen, "en waar duiken de 2*I's? Wij op een beschutte plaats en de 2*Stage in het 'gevaarlijke water' van de Dramont, er zal in het resort serieus met jullie en ons gelachen worden!". Terug twijfel zaaien, mijn hoofd slaat tilt. Uiteindelijk heb ik de knoop doorgehakt, hier is het aanvaardbaar en wat er elders gaande is, weet ik niet. De beslissing valt en de duikplaats zal 'Le Lion de mer' blijven. De 2*Stage is uiteindelijk wel voor een sportieve duik gegaan voor de Dramont, maar de duikers van de camping zijn uitgeweken naar de beschutting van duikplaats 'Village'. Heb ik de juiste keuze gemaakt? Afwachten maar… In de tuinen van 'Le Lion de mer' werd nog hulde gebracht aan de vlag van de FFESSM die de

"Gaan jullie nu eindelijk eens naar mijn briefing luisteren", denkt Paul Thielmans.

jury meegenomen had onder water. Voor de volledige betekenis van deze afkorting kan je zeker terecht bij Paul.

4 oktober 2023 Vandaag is een zeer speciale dag voor mij. Deze ochtend doe ik mijn 1.000e duik. En wat blijkt, de jury gunt mij precies ook mijn moment om hier ten volle van te kunnen genieten. Ik ben vandaag mededuiker en ADV. De avond voordien stak echter een eerste probleem de kop op. De zodiacs moesten getankt worden. Dat zou 's ochtends een oponthoud van 1,5 uur opleveren, tenzij ik een oplossing uit mijn duikkap toverde. Ik kon mijn clubbuddy's van CVD op de camping misschien eens wat werk geven? En

de hechte duikgemeenschap is hier meer dan ooit aanwezig. Om acht uur 's morgens worden er enkele bidons met brandstof geleverd in de haven van Boulouris. Probleem opgelost! Snel even Sven en de uitgenodigde LIFRAS-delegatie op de hoogte gebracht dat de voorziene timing gehaald zal worden. 'Good job' en nu genieten van wat komen gaat… Het busje van de jury komt aangereden en we kunnen ons klaarmaken voor mijn duizendste. Glenn, chauffeur van dienst, heeft echter maar de helft van de juryleden mee… Bij navraag blijkt dat niet iedereen op het afgesproken tijdstip op het ophaalpunt was. Hij is dan maar gewoon vertrokken, afspraken zijn afspraken! Of is er misschien met de overige juryleden niet

De twee 3*Stageboten.

Hippocampus jan./feb. 2024

De Zeestage nadert haar einde. Het gevoel is totaal anders dan vorig jaar, maar of het beter is valt niet te zeggen. Ik ben toch een paar keer mezelf tegengekomen en heb wat pittige discussies met de jury gehad. De avond voor de laatste duik krijgen we onze laatste briefing. Nog korter en krachtiger dan anders. Enkel de twee duikleiders worden aangewezen, Fleur en ikzelf. Voor de rest: duikplaats en ploegindeling, trek jullie plan! De mythische duikplaats 'sec de Guy Segers' stond al even op ons verlanglijstje. En tot grote verbazing van de jury kwamen we al heel snel met de ploegindeling tevoorschijn. Fleur (DL), Paul en Jan (ADV) mochten met Kris, Lars en Roel op pad. Ikzelf (DL) en Nathalie kregen René, Stefan en Dave mee. Een atypisch tafelgesprek volgt voor

Foto's (2): Nancy Deloz.

of niet goed afgesproken? Toch nog niet genieten precies… Na een telefoontje blijkt dat er inderdaad geen correcte afspraken waren gemaakt en de heren genoten nog van een heerlijk ontbijt. Weer iets dat voor de nodige commotie zorgt en onmiddellijk moet worden opgelost. Ik heb de gunfactor van de jury toch precies wat overschat. Er werden nog wat brandjes geblust tijdens de ADV-briefing, om dan te eindigen in de Franse taal richting onze LIFRAS-vrienden met de mededeling wat zij onder water aan leven konden tegenkomen: "un cheval de mer, un chien de mer et peut être un lion de mer" (nvdr: een zeepaardje, een zeehond en misschien een zeeleeuw). Dit kon toch een lach op de gezichten van de jury toveren op deze hectische morgen. En na de duik heb ik mogen genieten van een glaasje bubbels met de ganse ploeg, waarvoor dank!

Harry Engelen (veiligheidsschipper), Thisbe Vanrysselberghe (arts 3*Stage) en Margot Callewaert (Denkcelcoördinator VTS - Sport Vlaanderen).

Nathalie en mezelf. René speelt voorzitter van de 3*Stage en gaat ons samen met Stefan Paas en Dave Hulpiau, beiden juryleden, aan de ultieme test onderwerpen. Er zal gedoken worden volgens het stramien van een Stageduik met incidenten en accidenten en er worden perfecte briefings, buddychecks en materiaalcontroles verwacht. We mogen elk een onderwerp kiezen waarover we tijdens het tafelgesprek drie vragen krijgen.

5 oktober 2023 D-day, de laatste duik… De allerlaatste gelegenheid om onze kennis en kunde ten berde te brengen. René verduidelijkt nogmaals dat enkel wanneer een oefening wordt afgeklopt, ze niet heeft plaatsgevonden. In alle andere gevallen loopt het scenario verder. Tijdens de derde redding van de duik besluit Dave om mijn 'verticale black-out' van vorig jaar volledig na te spelen. Dit zonder het

René Van Leeuwen, voorzitter van de 3*Stage.

gebruikelijke afkloppen, maar 'the real stuff' tot aan de oppervlakte. Het scenario blijft dus duren tijdens de hele stijgen decompressiefase met, voor mij, serieuze flashbacks naar wat ik het jaar voordien dacht en voelde. Tranen vullen mijn duikbril gedurende de hele traptijd. Aan de oppervlakte wordt er uiteindelijk door Dave afgeklopt, maar een gebroken man bleef achter. Zoals René het later aan wal zou zeggen: "De citroen eens volledig uitgeperst". Vanaf dat moment volgen de emoties elkaar aan sneltempo op. Eerst een 'flyby' langs de 2*Stage, gevolgd door een receptie op het water voor de omkadering van de 3*Stage door de crew van Lunablue. Daarna volgt de respectvolle verwelkoming, wat toch altijd een kippenvelmoment is, door de supporters, juryleden en kandidaten van de 2*Stage en de NELOS-medewerkers op de kade van de haven. Afsluiten doen we met de receptie aangeboden door Europlongé.

5 oktober 2023 De proclamatie, een dagje vroeger dan vorig jaar… Zou het dit jaar voldoende zijn? De spanning is te snijden! Na de traditionele bedankingen, speeches en de proclamatie van de nieuwe 2*Instructeurs is het aan ons. Op de tonen van de muziek uit de film 'The right stuff' worden we voor de achtste maal op het appel geroepen. Jawel, voor de achtste keer, want met deze song werden we na elke duik verwelkomd op de briefing van de volgende duik in het jurylokaal. Er werd dan steeds door evenveel juryleden als er duiken waren gepasseerd een groet uitgebracht. Telkens was dit een moment van rust, bezinning en emotie, maar zeker ook van respect tegenover elkaar! Nu is het dus

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto's (2): Dany Darmont .

Paul Thielemans geslaagd voor 3*I.

van overtuigd. De oogjes vochtig, knikkende knieën… het moment waarop we wachten, nadert. "Twee kaartjes heb ik in mijn bezit", zegt René, "hebben 'The right stuff' en worden benoemd tot NELOS-3*Instructeur: Mike Melis en Paul Thielemans".

Bedankt Watersportcentrale, Diestpack, Hassoprint, Brouwerij Wilderen en Galicia voor de sponsering.  MIKE MELIS Mike Melis geslaagd voor 3*I.

'Yes', we zijn erbij! Na een zeer lang traject van drie jaar, mede door de coronapandemie, heb ik de hoogste titel beet. Proficiat ook aan mijn buddy Paul die dit huzarenstuk in één jaar wist te klaren. Aan Fleur, Nathalie en Jan: jullie waren een plezier om mee samen te werken. Uit ervaring weet ik nu meer dan ooit dat het verdict na mijn eerste Zeestage meer dan terecht was. Als je de persoonlijke feedback ter harte neemt en hier gepast mee aan de slag gaat, is de titel ook voor jullie weggelegd. het moment waarop de voltallige jury hun groet uitbrengt naar ons toe. Met de hand op ons hart wordt dit op het einde van de song beantwoord met een groet terug. Eeuwig respect in beide richtingen, daar ben ik

Tot slot wil ik mijn gezin, mijn vrienden, mijn buddy's en het NELOS-kader bedanken voor de hulp, de steun, het vertrouwen en de vriendschap.

Advertentie

Europlongée Boulouris

Alles inbegrepen van maandag tot vrijdag: 5 nachten, volpension

10 duiken aan € 539 per persoon.

Diep duiken: 6 duiken aan € 336 per persoon. (vullen met zuurstof mogelijk) 6 personen minimum

www.europlongee.fr FAX: 04 94 19 03 26 GSM: 06 09 18 53 74 • contact@europlongee.fr

ENKELE VAN ONZE PARTNERS: SCUBAPRO SUB GEAR BARE SUUNTO UWATEC SHEARWATER METALSUB BIGBLUE RIFF GREEN FORCE MARES SEAC PROCEAN DIVESYSTEM UK DICAPAC BRIGHT WEIGHT SEALIFE

DUIKCOMPUTERS DUIKLAMPEN ADEMAUTOMATEN DROOGPAKKEN JACKETS, …

showroom Hofeinde 21, 2350 Vosselaar, België Tel: +32(0)14 61 12 60 E-mail: Hcv.Bvba@Pandora.Be www.duikmateriaal.be

Hippocampus jan./feb. 2024 Adv euro_plongee_20210127.indd 1

27/01/2021 16:16:31

Bondsnieuws Foto's (2): Ivo Madder .

Commissie Sportduiken

Eindexamen 1*I didactiek zwembad.

Eindexamen 1*I didactiek theorie.

Update opleiding 1*Instructeur In 2022 werden enkel aanpas-

oplossing en aanpassingen 2023-2024

singen doorgevoerd in het opleidingstraject

1*Instructeur.

Na een jaar van try-outs waarin juryleden en kandidaten hun opmerkingen mochten doorgeven, werden een paar essentiële aanpassingen doorgevoerd.

e opleiding tot 1*Instructeur bestaat uit een aantal onderdelen, waarvan het examen didactiek het sluitstuk vormt. Kandidaten tonen in dit sluitstuk aan dat ze autonoom les kunnen geven, zoals van een 1*Instructeur wordt verwacht.

probleemstelling na wijzigingen in 2022 Tijdens de theorie- en zwembadlessen, die de kandidaten 1*I als examenoefening deden, werden volgende problemen vastgesteld: Het gebruik van de eigen leerlingen tijdens de theorieles zorgt nog steeds voor theater. Lesgeven aan toegewezen leerlingen die je nog niet eerder gezien hebt is niet realistisch, want in de eigen club geef je les aan leerlingen die je al even voorbereid hebt. Gebruikmaken van de assistent tijdens de zwembadles zorgt voor onduidelijkheid en overkill.

) )

)

Hippocampus jan./feb. 2024

Een kandidaat 1*I moet in staat zijn om autonoom les te geven, zowel tijdens een theorieles als tijdens een zwembadles. Rekening houdend met de eerder vastgestelde probleemstellingen is het volgende van toepassing tijdens het eindexamen didactiek: Tijdens de theorieles geeft de kandidaat 1*I les aan leerlingen van de medekandidaat. De juryvoorzitter zorgt voor de wisseling van leerlingen. Tijdens de zwembadles geeft de kandidaat 1*I les aan zijn eigen leerlingen. De kandidaat krijgt maximaal één uur per les. Dit is een maximum, maar geen doel. De opzet is om de beschikbare tijd gepast te benutten. Minder tijd kan eventueel even gepast benut worden als één uur. Er is enkel nog assistentie van juryleden als dat strikt noodzakelijk is. Met andere woorden: assistentie van juryleden kan enkel nog daar waar de kandidaat 1*I het niet kan! Dat is dus enkel om: D veiligheidsredenen (bijv.: een jurylid kan leerlingen op de blok helpen, …); D organisatorische redenen (bijv.: tellen bij een proef, ….). De kandidaat brieft de juryleden vooraf duidelijk over de verwachte assistentie tijdens de les: D Juryleden zorgen dat ze 5 min. voor de start van het zwembadgedeelte beschikbaar zijn.

)

) )

)

D Korte richtlijnen en afspraken volstaan. Er wordt geen uitgeschreven voorbereiding verwacht. Juryleden zijn instructeurs en grijpen altijd in indien de veiligheid dit vraagt, ook als de kandidaat 1*I geen assistentie vroeg of indien zijn verwachtingen onduidelijk waren! Het 'ingrijpen' nemen de juryleden mee in de evaluatie onder de competentie 'organisatie'. Er wordt geen extra assistentie toegestaan van de logistieke helpers tijdens de les.

het einde van de zwembadles Het einde van de zwembadles is een evaluatie van de eindoefening en de motivering hierover van de kandidaat 1*I aan de jury. Het onderdeel (proef)examen valt weg. Dit wordt vervangen door een eindoefening met feedback aan de leerlingen en motivatie en evaluatie aan de jury. De kandidaat motiveert de evaluatie van de eindoefening per leerling achteraf aan de jury. Hij doet dit op basis van de evaluatiecriteria 'zwak' en 'onvoldoende' en geeft voor elke kandidaat mee of die ‘geslaagd’ of niet 'geslaagd' zou zijn. De kandidaat doet dit steeds vanuit de vraag: "Stel dat de leerling op zijn examen presteert zoals op de eindoefening vandaag, is de leerling dan volgens jou geslaagd of niet geslaagd en waarom?".

) )

Voorbeeld van subvragen bij een kernvraag.

doel sluitstuk 'examen' didactiek

3 Voor de kandidaten 1*I moet dit een 3

mogelijkheid zijn om te tonen dat ze 'autonoom' les kunnen geven zoals NELOS van hen verwacht. Voor de instructeurs is dit een mogelijkheid om te evalueren of de kandidaten 'autonoom' les kunnen geven zoals NELOS dit verwacht van haar instructeurs.

evaluatiebladen theorie en zwembad Samen met de begeleidende PowerPointpresentatie, die terug te vinden is in het documentencentrum in DIVES, creëren de evaluatiebladen het kader en de spelregels van het examen didactiek. Het is de bedoeling, zoals steeds met regels, dat ze worden toegepast met gezond verstand in functie van het doel.

Er is nog steeds een evaluatie van vijf competenties: organisatie, opbouw, kennis, interactie en attitude. Dat zijn de kernvragen die een score krijgen van 5 tot 0. Per competentie werden vier subvragen voorzien als leidraad of hulpmiddel. Deze subvragen krijgen geen scores, enkel een OK of niet OK. De subvragen kunnen de jury helpen om tot hun score op de kernvraag te komen.  MELANIE GEVAERT

Bondsnieuws Commissie Marketing & Communicatie

MarCom zoekt versterking Het uitwerken en implementeren van het nieuwe logo, het ontwikkelen van de NELOS-landingspagina, het aanmaken en updaten van verschillende brochures, het schrijven van richtlijnen voor het gebruik van de socialemediakanalen, ondersteuning bieden bij het opmaken van promotiefilms… Dit zijn een aantal taken waar de Commissie Marketing en Communicatie verantwoordelijk voor is.

nze liga en haar sporten naar het brede publiek promoten en de verschillende commissies ondersteunen bij hun communicatie, is ontzettend belangrijk, maar daar kruipt ook veel werk in. Meer dan onze kleine ploeg momenteel kan verwerken. We zijn dan ook op zoek naar versterking.

ten van onze duiksport … en kan je wat tijd vrijmaken om ons te helpen? Geef dan een seintje via marcom@nelos.be en we kijken wat we voor elkaar kunnen betekenen.  NATALIE DECROCK, NAMENS DE COMMISSIE MARKETING EN COMMUNICATIE

Heb je een vlotte pen, ben je creatief, voel je je thuis op de verschillende socialemediakanalen, heb je ideeën voor het promoAdvertentie

Hippocampus jan./feb. 2024

Bondsnieuws

Foto: Nicolas De Smyter.

Commissie Sportduiken

Ronde Tafels 2023 In de laatste maanden van 2023 waren er bij de verschillende (V)OSSEN Ronde Tafels, waar de laatste belangrijkste nieuwtjes aan de clubs werden doorgegeven.

et bestaande logo Van de Royal Belgian Diving Federation werd in overleg met CMAS veranderd in een algemeen logo dat nu voor alle landen hetzelfde is.

In het gekende logo van CMAS wordt telkens de landvlag verwerkt in de staart van de zeemeermin. Dit zorgt voor meer uniformiteit. In lijn hiermee is de gebruiksnaam van 'LIFRAS/FEBRAS' ook gewijzigd in de uitsluitend Engelse benaming 'CMAS Belgium'.

digitaal logboek Leden die hun lidmaatschap niet vernieuwen voor 31/03/2024 zullen voor deze datum hun duiken zelf moeten downloaden via DIVES. Na 31/03/2024 zullen zij geen toegang meer hebben tot DIVES en dus ook niet meer tot hun digitale logboekje. Na 3 jaar zonder lidmaatschap zullen alle data onherroepelijk worden verwijderd.

Commissie Sportduiken De Commissie Sportduiken had heel wat puntjes op de agenda staan. Zo werd de naam van de Commissie EDIT gewijzigd naar Comité Didactiek.

Hippocampus jan./feb. 2024

In het Intern Reglement van NELOS werd ook het één en ander aangepast. Het Bestuur van een subcommissie zal vanaf nu steeds bestaan uit: • drie instructeurs verkozen uit het College der 3*I, zij kiezen uit de 3 verkozen leden een voorzitter (dus steeds een 3*I); • drie leden – niet 3*I's – verkozen door de plenaire vergadering van de subcommissie. Hun plenaire vergadering zal er als volgt uitzien: • de jaarlijkse plenaire vergadering van een subcommissie bestaat uit de instructeurs, begeleiders en maximaal twee bestuursleden van de clubs die de desbetreffende sportdiscipline aanbieden; • ze wordt jaarlijks samengeroepen en telkens wanneer het Bestuur het nodig acht; • de oproepingen met bijgevoegde dagorde worden gedaan, één maand voor de datum van de vergadering, via drager; • de dagorde wordt vastgesteld door het Bestuur; • de plenaire vergadering wordt voorgezeten door de voorzitter van het Bestuur of door een gedelegeerde. Clubleden – beoefenaars van de sportdiscipline – die aanwezig zijn hebben elk één stem, in die zin dat een club nooit meer dan twee stemmen in totaal heeft!

subcommissies De samenstelling van de besturen van de subcommissies veranderde door de aanpassingen van het RIO. Voor meer informatie hierover verwijzen we dan ook naar de NELOS-website.

promofilmpjes Er werden een aantal mooie promofilmpjes gemaakt in samenwerking met de Audiovisuele Commissie en de Commissie Marketing & Communicatie om onze duiksport te promoten. Je kan alle filmpjes bekijken op www.youtube.com/nelosvzw onder de 'playlist' NELOS-promofilms of via onderstaande QR-codes:

NELOS-promo

Jeugdduiken

Promo DmH

Zeestage

vervallen van de proeven Over het vervallen van proeven en brevetkaarten zijn nog steeds heel wat vragen, we zetten hier nog even kort op een rijtje hoe en wat: proeven zijn 3 jaar geldig; brevetkaarten zijn 4 jaar geldig. Voorbeeld: Je start met een opleiding op 01/02/2024, bij deze zal je brevetkaart ver-

3 3

vallen op 01/02/2028. Je legde een proef voor dit brevet af op 10/02/2024, die zal vervallen op 10/02/2027. Je kan deze proef dus nog opnieuw afleggen voordat je brevetkaart vervalt op 01/02/2028. Per 1 januari 2024 worden brevetkaarten die meer dan 4 jaar oud zijn stopgezet. Dit werd in de loop van 2023 meermaals gecommuniceerd aan de clubs en instructeurs: via de NELOS-info nr. 522 via de NELOS-nieuwsbrief aan de instructeur – april 2023 tijdens de Academische Zitting 2023 tijdens de regionale Ronde Tafels – najaar 2023

) ) ) )

De vervaldatum van de opleidingen is in het systeem zichtbaar op de brevetkaart van de kandidaat en kan op clubniveau makkelijk geraadpleegd worden via de knop rapportage. Indien een kandidaat de opleiding wil verderzetten, dient er opnieuw ingeschreven aan de op dat moment geldende kostprijs van de opleiding. Alle proeven die bij opnieuw inschrijven nog niet vervallen zijn conform de richtlijnen in de NELOS-Infomap, zullen terug afgetekend zijn op de brevetkaart.

decreet Sporten met Minderjarigen

)

ders/(Assistent-)Instructeurs/Begeleiders Duikers met een Handicap/API's (club-API's moeten steeds wel door de club zelf gecontroleerd worden). Het betreft een uittreksel uit het strafregister: Model 596.2. Dit uittreksel moet via e-mail aan NELOS (controle.sr@nelos.be) worden bezorgd. De aanvraag gebeurt steeds via een beveiligde site en bij een blanco registratie is alles in orde. Heb je geen blanco registratie, dan zal de federale API van NELOS bepalen of je wel of niet actief mag zijn. Let op: de deadline was 01-01-2024, wie niet in orde is met het aanleveren van het uittreksel, mag dus niet meer actief lesgeven. NELOS maakt hiervoor geen onderscheid in het opleiding geven aan -18-jarigen en +18-jarigen: alle AI's en hoger moeten hiervoor in orde zijn. Ditzelfde geldt ook voor de Begeleiders Jeugdduiken en Begeleiders Duiken met een Handicap.

opleidingen opgestart in 2023

Dit decreet is van toepassing sinds 01-022023 en op iedereen die kan en/of mag opleiding geven aan -18-jarigen (hieronder vallen voor ons dus alle Jeugdduikbegelei-

) Compressoroperator:

• Sinds 01/01/2024 is deze opleiding verplicht om door NELOS verzekerd te zijn.

)

• Conform de overgangsmaatregel uit NELOS-info nr. 535 (voor gecertificeerde blenders); deze overgangsmaatregel was van toepassing tot 31/12/2023. Sidemount: • Vanaf 01/01/2025 is deze opleiding verplicht om door NELOS verzekerd te zijn. • Vanaf 01/01/2025 zijn initiaties met sidemount in open water ook te melden – net zoals duikinitiaties (formulieren worden voorzien in het documentencentrum). Scooter: • Sinds 01/01/2024 is deze opleiding verplicht om door NELOS verzekerd te zijn. • Sinds 01/01/2024 zijn initiaties met scooters in open water ook te melden – net zoals duikinitiaties (formulieren worden voorzien).

bijscholingen Meer info over de regionale bijscholingen kun je steeds vinden in de kalender op DIVES.

oprichting Adviesgroep Validiteit Deze adviesgroep heeft als bedoeling de duikclubs te helpen bepalen of een lid opleiding kan volgen in de eigen club of moet doorverwezen worden naar een opleidingcentrum voor duikers met een handicap. Deze afweging is immers niet altijd even makkelijk te maken. De adviesgroep formuleert dus een advies

Advertentie

Duikshop zeeën de

Bekende duikmerken Eigen hersteldienst Vulstation tot 300 bar

Openingsuren: wo. – do. & vr. 16.30 – 19.00 u za. 10.00 – 12.00 u & 13.00 – 16.00 u van 1 november tot 1 maart gesloten op do.

Antwerpsestraat 258 – 2850 Boom 03 888 43 34 – zevenzeeen@telenet.be

Adv_7-Zeeen_20221111.indd 1

n ingsure de open 1 ig 2 z 0 ij /2 1 w e /0 1 G a g v anaf op zaterd tot 12.00 u & 0u 0 u. van 10.0 tot 16.0 13.00 u

Hippocampus jan./feb. 202418:25:3063 11/11/2022

en laat dat ook steeds valideren door het Bureau. De Adviesgroep Validiteit bestaat uit een lid vanuit het Brevettencomité, het Veiligheidscomité, de Subcommissie Duikers met een Handicap en de Geneeskundige Commissie. Het is de bedoeling dat de adviesgroep via een neutrale en consistente evaluatie beoordeelt of de standaarden haalbaar/bereikbaar zijn voor een bepaalde kandidaat en zo een advies geeft of de kandidaat-duiker het beste een opleiding volgt via het reguliere circuit of een brevet behaalt voor Duikers met een Handicap. Het is niet hun bedoeling om de NELOS-regels aan te passen voor een bepaalde persoon. Clubs met vragen kunnen de adviesgroep altijd contacteren via: Adviesgroep-Validiteit@ nelos.be.

verzekering leden Een vraag die vaak vanuit de clubs terugkomt en voor verwarring zorgt binnen de clubs is de volgende: "Wanneer zijn nieuwe leden nu eigenlijk met alles in orde naar verzekering toe?". Nieuwe leden zijn pas na aansluiting verzekerd indien ze ingeschreven zijn voor een opleiding of ingeschreven zijn voor een inschaling! Vanuit NELOS wordt nog eens de aandacht gevestigd op het feit dat nieuwe leden (zonder brevet) dus niet verzekerd zijn tijdens activiteiten (zelfs niet voor onderwateractiviteiten in het zwembad) wanneer ze nergens voor zijn ingeschreven. Indien dit niet wordt opgevolgd is de burgerlijke aansprakelijkheid voor de organisator van de lessen. Dit staat los van de initiaties waarvoor de deelnemers afzonderlijk dienen in te schrijven via de daarvoor bestemde formulieren die beschikbaar zijn in het documentencentrum.

Audiovisuele Commissie Tijdens de Ronde Tafels werd het 'Team CMAS Belgium' dat deelnam aan het WK CMAS in de bloemetjes gezet. Een verslag van deze wedstrijd kon je in vorige Hippocampus lezen. De proclamatie van het OBK 2023, die plaatsvond in het Duikershuis op 10/12/2023, werd aangekondigd tijdens de Ronde Tafels en de resultaten kan je in deze Hippocampus lezen.

Hippocampus jan./feb. 2024

Commissie Redactieteam Hippocampus Op www.nelos.be/hippocampus vind je meer info over volgende onderwerpen: • Wat bij een jubileum van je duikclub? We brengen daar graag een artikel over in Hippocampus. Maak hiervoor een planning en verder afspraken met de hoofdredacteur (Ivo Madder). Stuur tekst en foto's tijdig door, zo kan alles op tijd gepubliceerd worden. • Adverteren in Hippocampus: zie mediapack. • Adreswijzigingen: enkel via het secretariaat van de club. • Waarom krijg je meerdere magazines bij één gezin? Elk lid krijgt automatisch een exemplaar. Voor meer uitleg zie HippoDuo op de NELOS-website onder Commissie Redactieteam Hippocampus. Het beste dat je kan doen is je overtollig exemplaar bijv. bij de kapper leggen, ... ter promotie van NELOS. In september 2024 is er een jubileumnummer (Hippo 300). Stuur je covervoorstel (zeepaardje) in. Vorige Hippo's zijn steeds downloadbaar via: • www.nelos.be/hippo-archief of via • https://issuu.com/ivomadder/stacks.

Commissie Marketing & Communicatie Ook deze Commissie verzette in 2023 heel wat werk. De landingspagina www.nelos. be werd verder uitgewerkt, verschillende brochures werden geüpdatet en een aantal promotiecampagnes werden uitgerold (het jeugdproject met de bronzen, zilveren en gouden clubs, de promotiefilms in samenwerking met de Audiovisuele Commissie ...) Nog geen lid onze NELOS-YouTubepagina (www.youtube.com/nelosvzw)? Doe het dan nu! We hebben minstens 1.000 leden nodig voor probleemloze livestreaming. Bij aanvang van de Ronde Tafels hadden we slechts 582 abonnees (136 meer dan vorig jaar). Eind 2023 stond de teller op 931 abonnees, dus we zijn er bijna. Nog geen lid van de NELOS sociale media? Abonneer je op onze officiële Facebookpagina van NELOS: www.FB.com/NELOSvzw. Daarnaast zijn er ook diverse erkende NELOS-FB-groepen en zijn we ook terug te vinden op:

• • • • •

www.instagram.com/nelosvzw instagram.com/hippocampus_nelos linkedin.com/company/nelos-vzw flickr.com/photos/nelos-vzw www.tiktok.com/@nelosvzw

Maak a.u.b. zelf geen NELOS-gerelateerde kanalen of groepen op sociale media aan.

NELOS-boetiek De NELOS-boetiek is online voor bestellingen, facturatie, stockbeheer en betalingen. Ze is voor elke NELOS-club en alle individuele NELOS-clubleden bereikbaar. Er kan een account aangemaakt worden door clubs of door individuele NELOS-leden. Alle aankopen via clubaccounts geven recht op clubkorting. 110 clubs hebben al een geldig clubaccount. Er zijn dus nog veel clubs die de korting mislopen. Alle bestellingen worden opgestuurd via bpost aan een kostprijs van € 10 of kunnen afgehaald worden tijdens een NELOS-event, een vergadering/cursus in het Duikershuis, Ronde Tafel, AV, … Afhaling tijdens de kantooruren van het NELOS-secretariaat kan niet meer. Nieuw in de NELOS-boetiek: polo's en T-shirts voor de clubs, met het logo van je club en NELOS. Meer informatie hierover vind je bij de NELOS-boetiek.

ICT-ledenadministratie Er komt verandering in de ledenadministratie, een overeenkomst met Twizzit is getekend. Momenteel is de analyse voor de migratie van de huidige ledenadministratie naar Twizzit bezig. Hopelijk kunnen we van start gaan vanaf april 2024. Er komt dus een nieuwe applicatie voor het NELOS-secretariaat en de clubs. Later volgt hierover nog meer uitleg naar de clubsecretarissen.

Geneeskundige Commissie Heb je medische vragen? Stuur ze dan zeker naar medischevragen@nelos.be. Ze worden door de professionals van de Geneeskundige Commissie besproken en vallen uiteraard onder het beroepsgeheim. Je krijgt vrij snel een duidelijk en 'to the point' antwoord.  MELANIE GEVAERT

Bondsnieuws Commissie Sportduiken

2023

Vakantie met veel vrienden

Groepsfoto van jury en kandidaten van de 2*Stage.

Krachtredding.

Op zondag 23 september 2023 leek het alsof elke minuut een uur duurde. Het vertrek voor de 'vakantie met vrienden in Boulouris' kwam wel heel dichtbij. Mijn to-dolijstje was leeg en alle spullen stonden al sinds de dag daarvoor in de auto. Uiteindelijk vertrok ik 's nachts om 3.00 uur naar een medekandidaat om dan door te rijden naar Les rives de l'Agay. Zowat half NELOS vertrekt jaarlijks eind september naar daar,

Foto's(2): Ivo Madder.

we zouden er niet alleen zijn.

Hippocampus jan./feb. 2024

De laatste week van september was voor mij bedoeld om te 'toeristen', om te duiken op de plekken van de Stage en te genieten van de onderwaterwereld. Mij was verzekerd dat er voor dat laatste geen tijd zou zijn tijdens de Stageweek.

Wachten om de materiaaltent te kunnen opstellen.

Het was een geweldige week. Acht duiken met drie geweldige buddy's en medekandidaten op prachtige plekken: Le Jardin, de Togo, de Rubis, Cap Roux, … Ik geniet nog na van de ervaringen met team OSB-catcher. In de loop van de week stroomden steeds meer medekandidaten toe. De groep werd groter en de sfeer draaide om van ontspannen afwachten naar hypernerveus. We hadden alle 17 hetzelfde ongeduldige gevoel: het mocht starten, we hadden er lang genoeg naartoe geleefd.

le Haut-Peyron Op 30 september liep de camping leeg (en weer vol met andere NELOS-ers). Er ontstond een volksverhuis naar le Haut-Peyron, de uitvalsbasis voor de kandidaten 2*instructeur en Opstellen van de materiaaltent, Michel Declercq geeft aanwijzingen.

Zeestage is samenwerken.

Foto's(4): Ivo Madder.

Hannelore Sprengers en Inge Dekort, havenkapiteins van dienst tijdens de Zeestage.

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto's(5): Ivo Madder.

3*Instructeur en uiteraard ook voor hun 'vrienden' (de juryleden). Kamers werden ingericht, ons briefinglokaal kreeg vorm en inhoud, drankjetons en T-shirts werden opgehaald en onder leiding van Michel Declercq werd de legendarische tent opgezet in de haven van Boulouris … en daarna weer wachten, weer ongeduld. De meeste (V)OSSEN hadden die avond nog een etentje met hun kandidaten en supporters. Voor mij voelde het als een laatste keer ontspannen. Morgen zou het eindelijk zover zijn.

Inspectie van de stageboten door de kandidaten.

Officiële opening van de Zeestage 2023.

Openingsspeech door Sven Vandekerckhove.

Na de speeches is er de welkomstdrink.

Hippocampus jan./feb. 2024

Kan je ons daar iets meer over vertellen?

De tafelgesprekken.

officiële start van de Zeestage

Algemene briefing voor een duik op de Lion de Mer.

Op 1 oktober werden we om 11.30 uur verwacht voor de traditionele welkomstdrink en de toespraken van alle eminenties. Vanaf dat moment was vrije tijd schaars. Het werd een opeenvolging van beruchte tafelgesprekken, tripjes met de bus van en naar de haven, het laden van de boot, intense duiken met de nodige gesimuleerde incidenten, reanimaties en daarna nog verplichte activiteiten. Tussendoor had je misschien nog tijd voor zelfreflectie of om gevraagde informatie op te zoeken. Daardoor leerde ik wie Lucien Gattaz was, hoe de legende over Lion de Mer in elkaar zit en dat zeezijde (byssus) niet zuid is.

Foto's(3): Ivo Madder.

Het is moeilijk om te begrijpen hoe deze week verloopt. Ik beschrijf steeds dat je je moet voorstellen dat de kandidaten allemaal in het duikcentrum Euro Plongée werken en elke duik twee onbekende toeristen meekrijgen. Het is de bedoeling dat je dan te weten komt wie ze zijn, wat ze kunnen en wat ze willen. En deze toeristen hebben zelf ook vragen die je moet kunnen beantwoorden. In werkelijkheid zijn het 3*Instructeurs die allemaal een uiteenlopend rolletje spelen. Ik dook met een Canadese beroepsduiHippocampus jan./feb. 2024

Foto: Ivo Madder .

ker, een instructeur van FFESSM die andere duiktekens gebruikt dan de tekens die wij bij NELOS kennen, een instructeur die nog U.S.-Navy tabellen gebruikt om te decompresseren, … en tijdens de laatste duik ook met twee 3*Instructeurs die een gesprek wilden over de krachtredding. Ze hadden allemaal hun verhaal. Ik heb gevloekt en gezweet tijdens de gesprekken, omdat ik vond dat ik op vlak van theoretische kennis tekortschoot. Maar ik heb ook gelachen met de rolletjes. Ze waren hilarisch.

de laatste duik Voor mij vlogen de dagen voorbij. Uit elk gesprek en elke duik nam ik leerpunten mee naar de volgende en parkeerde ik wat ik mocht vergeten. Merci aan mijn maatje die me dat geleerd heeft. De steun van en aan de medekandidaten tijdens dit traject is onbeschrijfelijk. Het medeleven en de knuffels van Kitty en Anja – officieel zorgden ze ervoor dat iedereen op de bus zat na een duik, maar officieus waren ze ons luisterend oor, onze psychologen en onze klaagmuur – zal ik nooit vergeten. Voor ik het besefte, reden we op donderdag naar de haven om in te schepen voor de laatste duik. De duik die voor mij perfect moest zijn. Ik had best

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto: Sofie Van de Velde.

Foto: Ivo Madder.

CPR toepassen op Ivo Madder, die een duikongeval simuleert.

Info over de duikplaats vragen, ter voorbereiding van de algemene briefing.

Aan boord brengen van een slachtoffer.

Foto's (4): Ivo Madder.

Aan wal brengen van een slachtoffer van een gesimuleerd duikongeval.

Sofie, de arts, kijkt aandachtig toe of de CPR correct uitgevoerd wordt.

De laatse duik zit er op. Vlnr: Kristof Luycx, Dirk Saman, Patrick Valkenborghs en Brigitte Braems.

wel wat steken laten vallen. Deze keer deed ik niet één keer een check van mijn materiaal, maar wel 100 keer: bril, computer, OSB, lood, fles open, bril, computer, OSB, lood, fles open, … het werd eerder een mantra. De duik was voor mij perfect. Nadat alle duikers aan boord waren, klonk het verlossende geluid van de scheepshoorn die het officiële einde van de Zeestage – of toch het einde van de laatste duik – verkondigde. Dit was ook het signaal dat er eens iets anders dan snoep en water mocht rondgaan. De vloot van de Barracuda, de Dauphin en de veiligheidsboot werd plots vergezeld door allerlei andere boten. Het leek wel alsof ze uit het niets opdoken. Geweldig om bekenden terug te zien en te beseffen hoe iedereen meeleeft (of keken ze gewoon uit naar de receptie die nog werd aangeboden door Euro Plongée?).

de proclamatie

De receptie op het strand, aangeboden door Europlongée, sluit de laatste duik af.

De 'vrienden' gingen in conclaaf om te beslissen over de resultaten van deze 2*Stage. De kandidaten mochten de tent afbreken, ontspannen en weer wachten. We wachtten op de sympathisanten, op het diner chantant en op de resultaten. De hele middag en avond zijn wat in een roes aan me voorbijgegaan. Op automatische piloot werd het Hippocampus jan./feb. 2024

Stijn Vandenberghe geslaagd voor 2*I.

Tegen elke duiker die door dit beknopte verhaal geprikkeld wordt, roep ik luid: DOEN! Duik je duiken, leer van elke situatie en groei stap voor stap in je carrière. Elke stap is waardevol voor jezelf, je club en NELOS. 

tegenovergestelde gedaan van wat we op 30 september deden: koffers ingepakt, lokaal leeggemaakt, auto ingeladen, … Om 21.00 uur was het eindelijk zover. Koen haalde zijn stapeltje kaartjes boven. Als tweede werd mijn naam genoemd. Ik kon het niet geloven. Opluchting, blijdschap, verwarring en nog veel meer flitste voorbij. En na de laatste naam, na het uitdelen van het laatste kaartje had ik vooral tegenstrijdige gevoelens. Ik was blij voor mezelf en voor de andere geslaagden. Er was ook teleurstelling, ongeloof en verdriet voor de maatjes die hun naam niet hoorden afroepen. Maatjes voor het leven. Er had een gedetailleerd verslag van elke situatie, elke briefing, elke duik en elk gespeeld incident geschreven kunnen worden, maar dan was er minder ruimte geweest voor prachtige foto’s. Ik durf volmondig te verkondigen dat ik elke duik gedoken en genoten heb.

KATHY DILNY

Foto's (2): Dany Darmont.

Op de NELOS-Flickr-pagina staan meerdere albums met foto's van de Zeestage: www.flickr.com/photos/nelos-vzw/albums

Kathy Dilny geslaagd voor 2*I.

Advertentie

Merapi Tour & Travel Dé Indonesië duiken reisspecialist, van Pulau Weh tot Triton Bay Merapi Tour & Travel organiseert individuele rondreizen én duikreizen over de gehele archipel. Van de makkelijk bereikbare

Kijk op onze Duiken pagina op www.merapi.nl voor het volledige aanbod. Staat uw droombestemming er niet bij, dan gaan we daar direct naar op zoek!

Ontdek Indonesië, zowel onder, als boven water... Volop mogelijkheden, van super-de-luxe tot basic...

Op duikreis met uw vereniging? Vraag ons naar de mogelijkheden! Merapi Tour & Travel Prinses Irenestraat 58, 6611 BK Overasselt www.merapi.nl, Tel.: +31-888 111 999, info@merapi.nl

Hippocampus jan./feb. 2024

Foto: Cape Kri shutterstock.

bestemmingen als Bali, Komodo en Bunaken, tot de pareltjes als Wakatobi, Raja Ampat, de Molukken en Alor.

Bondsnieuws Commissie Marketing & Communicatie

Op weg naar Goud Het jeugdsportproject 'Op weg naar goud' sloot eind 2023 zijn tweede projectjaar af. Clubs konden deelnemen en probeerden een bronzen, zilveren of gouden medaille te verdienen. Ook in 2023 werd er door onze clubs hard gewerkt aan een kwaliteitsvol beleid voor jongeren. Van de 34 clubs die zich inschreven, had het merendeel ook in 2022 deelgenomen. Maar ook enkele nieuwe clubs meldden zich aan. Het hele jaar door werden er kwaliteitslabels verdiend, projectaffiches gebruikt, gedragscodes en handelingsprotocols aangepast, jeugdbegeleiders gevormd, API's aangesteld en berichten op sociale media gepost. Uiteraard werden er ook duikinitiaties gegeven, heel veel initiaties. Er werden in 2023 meer dan 790 duikinitiaties gegeven aan jongeren tussen 8 en 18 jaar. 790 jongeren maakten zo kennis met de duiksport. Dat op zich is al een dikke pluim waard. Een aantal van deze jongeren mochten we ondertussen als nieuwe leden welkom heten. Gedurende het jaar 2023 behaalden clubs (opnieuw) een bronzen en/of zilveren medaille. En in dat jaar werden ook de eerste gouden medailles verdiend: • 22 clubs behaalden een medaille 'Bronzen club'; • 12 clubs behaalden ook een medaille 'Zilveren club'; • 6 clubs sloten het jaar af als 'Gouden club'. Tijdens de AV NELOS zullen deze clubs hun trofee in ontvangst mogen nemen. Wij willen de clubs bedanken voor hun deelname. Alle clubs verdienden ook subsidies naargelang het behaalde niveau en het aantal behaalde voorwaarden. Ook in 2024 kan je nog deelnemen aan het project 'Op weg naar Goud'. Nam je nog niet deel? Ga dan als club de uitdaging aan in 2024. Nam je al wel deel? Probeer dan zeker om je niveau te behouden of om het volgende niveau te behalen. Je club inschrijven voor 'Op weg naar Goud' kan via de onderstaande QR-code of op de NELOS-website (bij het websitedeel voor de leden, onder het item 'Op weg naar goud'). Ook als je vorig jaar deelnam, moet je je club opnieuw inschrijven. Alle inschrijvingen moeten voor 1 april 2024 doorgestuurd worden. Op de NELOS-website kan je het regelement terugvinden. Bij het NELOS-secretariaat kan je terecht met al je vragen en voor promotiemateriaal. 

Bronzen clubs 2023: D Amfibie D Aronnax D AJD Duffel D AJD Edegem D Belgium Diving Asse D Brugse Diepzeeduikers D Campinia D Coral D Ducs D De Watertrollen & -duivels D Gobius D Hydra Aalst D Kempische Duikschool D Lagoondivers D LDL D Orca Bree D Piranha Diving D Rescue & Diving Team D Salvanos D Samantha D Stingrays D 2 Dive 4

Zilveren clubs 2023: D Amfibie D Aronnax D AJD Duffel D Belgium Diving Asse D Campinia D Ducs D Kempische Duikschool D Piranha Diving D Rescue & Diving Team D Salvanos D Samantha D Stingrays

Gouden clubs 2023: D Amfibie D Belgium Diving Asse D Campinia D Salvanos D Samantha D Stingrays

VICKY NAVEAU

Hippocampus jan./feb. 2024

Bondsnieuws

Foto: Jac Moerman.

Commissie Sportduiken

Tips

Foto: pathdoc.

van het Veiligheidscomité Zo kan je op je beide oren slapen In dit artikel willen we als Veiligheidscomité voornamelijk sensibiliseren rond barotrauma’s van de oren en tips aanreiken om dit soort onge-

Hippocampus jan./feb. 2024

In het hoofdstuk duikgeneeskunde van het 'NELOS-naslagwerk theorie sportduiken' lezen we in de eerste paragraaf dat het woord barotrauma bestaat uit 'baro' van het Griekse 'baros' dat druk of zwaarte en 'trauma' dat verwonding betekent. Kortom, een verwonding die we kunnen oplopen ten gevolge van een drukverschil tussen de omgevingsdruk en de luchtdruk in luchthoudende lichaamsholten (oren, sinussen, longen) of kunstmatig aangebrachte luchthoudende holten (duikbril), die zowel tijdens het dalen als tijdens het stijgen kunnen voorkomen. Een barotrauma kan een blijvend letsel veroorzaken. Enkele voorbeelden van barotrauma's (van boven naar onder): barotrauma van het midden- of binnenoor, duikbrilsqueeze, barotrauma van de voorhoofdsinussen, barotrauma van de bovenkaaksinussen.

Foto: Igor Dutina.

Wat zijn barotrauma's?

Foto: Mirana.

et traject om te leren duiken, vraagt veel aandacht van onze beginnende duikers. Dit zowel op vlak van materiaal, theorielessen en het opbouwen van praktijkervaring. Alles voelt zo goed als nieuw aan in deze onbekende aquatische omgeving waar je letterlijk in ondergedompeld wordt. De uitrusting vraagt nog gewenning, net zoals de verschillende technieken waarmee je jezelf vertrouwd dient te maken. Deze eerste stappen onder water vragen dan ook volle concentratie van je lichaam en geest. Gelukkig kan je terugvallen op je voorbereidende zwembadtrainingen. Daarnaast word je goed begeleid door een instructeur en krijg je een gedetailleerde briefing. We willen hierbij specifiek de aandacht vestigen op aanbevelingen om drukgerelateerde ongevallen of barotrauma’s te vermijden.

Foto: Prilfish.

vallen te vermijden.

cijfers Over de afgelopen vijf jaar zien we dat tussen de 17 en 27% van de duikongevallen toe te schrijven is aan een barotrauma. In absolute cijfers spreken we jaarlijks over tussen de 15 en 25 barotrauma’s die zich voordoen. Het werkelijke cijfer ligt vermoedelijk hoger, want niet alle ongevallen worden aangegeven bij NELOS. Een bijkomend en steeds terugkerend gegeven is dat deze ongevallen zich voornamelijk manifesteren bij beginnende duikers en op een diepte tussen de 0 en 10 m. Niet toevallig is dit de diepte waar het drukverschil/de drukgradiënt het grootst is. Bij een stijging van 10 m tot aan de oppervlakte zet de ingeademde lucht afkomstig uit onze duikflessen zich immers uit met factor twee m.a.w. het volume verdubbelt. Het risico op een barotrauma is dan ook het grootst tussen deze diepte en de oppervlakte. Ik sprak voor dit artikel met dr. Paul Van der Eecken, NELOS-duikinstructeur en een gerenommeerd NKO-arts (neus- keel en oorziekten) die al jarenlang een praktijk heeft in het AZ St-Lucas in Gent en gespecialiseerd is in duikgeneeskunde. Hij informeerde me dat trommelvliestrauma’s en IEBT (inner ear baro trauma) of binnenoorbarotrauma’s de meest voorkomende barotrauma’s zijn waarmee hij in zijn praktijk geconfronteerd wordt. Ook onze eigen NELOS-database met opvolging van duikongevallen over de jaren heen weerspiegelt diezelfde bevinding.

barotrauma bij beginnende duikers Vanuit het Veiligheidscomité willen we aandacht vragen voor de schijnbaar kleinere, maar daarom niet minder onschuldige barotrauma’s die zich voornamelijk situeren in de oren. Bij een ernstiger IEBT of binnenoorbarotrauma kijk je snel tegen een duikverbod aan van zes weken en bovendien gaat dit vaak gepaard met kleine, maar blijvende restletsels. We willen dit type van ongevallen terugdringen om de heel eenvoudige reden dat een aantal van deze ongevallen voorkomen kunnen worden. We rekenen hiervoor zowel op de medewerking van duikers als van instructeurs. Ook bij ervaren duikers doen zich sporadisch nog barotrauma’s voor, maar die worden eerder veroorzaakt door te gaan duiken met symptomen van een verkoudheid. Een sinusbarotrauma komt ook af en toe voor, maar hiervan is de pijn zo hevig dat een duiker amper verder onder water kan gaan.

Wat maakt nu dat beginnende duikers bovengemiddeld meer geconfronteerd worden met een barotrauma? We stellen vier elementen vast die hierbij een rol spelen: 1. Leerproces Om te beginnen is er het feit dat een beginnende duiker veel aan het hoofd heeft op vlak van de omgeving, materiaal, e.d. Ook de gewenning en het zoeken naar stabiliteit en watervastheid zorgt ervoor dat de aandacht verdeeld wordt. Hierdoor wordt soms nog niet gepast en te laat gereageerd op een situatie. 2. Omgeving De meeste beginnende duikers doen hun eerste openwaterduiken vaak in het voorjaar in omstandigheden die minder optimaal zijn. We duiken immers in koudere wateren en tijdens die periode is het water echt zeer koud. Een ander element dat speelt, is dat er net in deze periode vaak meer infecties aanwezig zijn. Een lichte verkoudheid, sinusitis en keelontsteking zijn factoren die kunnen leiden tot vernauwing van de buis van Eustachius, waardoor de druk in de oren minder goed in evenwicht gebracht kan worden. De oren klaren in koud water is ook minder evident en bovendien vermindert koude het pijngevoel. 3. Periode Ook de minder goede zichtbaarheid kan een effect hebben. Het ontbreken van een visueel referentiepunt kan er bij een minder ervaren duiker voor zorgen dat de daling minder goed ingeschat wordt. We stellen vast dat er zich in een zwembadomgeving minder barotrauma’s voordoen, deels door de beperktere diepte, maar de omstandigheden zijn er ideaal door het warmere water en de goede zichtbaarheid.

oren. Op een diepte van 1 meter is het drukverschil opgelopen tot 0,1 bar en in beide middenoren wordt het trommelvlies verder naar binnen gedrukt met pijn tot gevolg. Op een diepte van 2,5 meter wordt er slijm en zelfs bloed uit het middenoorslijmvlies gezogen en ontstaat er een onderdruk of squeeze van het middenoor. Op een diepte van 3 meter is het drukverschil zo groot (0,3 bar) dat één (of beide) trommelvliezen zullen scheuren. Dit gaat gepaard met hevige pijn. Water loopt vanuit de uitwendige gehoorgang in het middenoor en zal daar – zeker wanneer het een eenzijdige trommelvliesscheur betreft – het evenwichtsorgaan prikkelen, met duizeligheid tot gevolg. Het voorkomen van deze symptomen is uiteraard afhankelijk van persoon tot persoon en kan verschillen, afhankelijk van onder andere de elasticiteit van het trommelvlies en andere individuele factoren. Onvoldoende, laattijdig of niet klaren zal echter steeds resulteren in een barotrauma van het oor, waarbij het trommelvlies of middenoor beschadigd kan worden. Door te fors equilibreren, kan ook in het binnenoor een barotrauma veroorzaakt worden.

Drukverschil opgelopen tot 0,1 bar en het trommelvlies wordt verder naar binnen gedrukt met pijn tot gevolg.

Door onderdruk wordt slijm en bloed uit het middenoorslijmvlies gezogen.

4. Ervaring Daarnaast speelt ook de ervaring mee. Alles voelt nieuw aan en een beginnende duiker kan niet onmiddellijk de link leggen tussen wat hij of zij voelt en wat dat voor gevolgen kan hebben.

Hoe ontstaan barotrauma's?

Als het drukverschil te groot is, zal het trommelvlies scheuren.

Tijdens het duiken ontstaan er dus relatief grote drukverschillen tussen de middenoren en de omgeving. Zodra je in het water afdaalt, neemt de omgevingsdruk toe en wordt het soepele trommelvlies naar binnen geduwd. Op een diepte van een halve meter is de omgevende druk 0,05 bar hoger dan in het middenoor en voel je druk in je Hippocampus jan./feb. 2024

Het middenoor staat in verbinding met de neus-keelholte via de buis van Eustachius, ook 'tuba auditiva' genoemd (meervoud: 'tubae auditiva'). De buis van Eustachius is geen 'brede open buis' die constant doorgankelijk is. Het is eerder een virtuele buis om de migratie van slijm en vuildeeltjes vanuit de keelholte naar de middenoren te verhinderen. Daarnaast wordt zuurstof ook opgenomen in de holte van het middenoor door de aanwezige structuren. Indien de oren niet regelmatig geklaard worden, zal er dus na verloop van tijd een onderdruk (of vacuüm/squeeze) in de middenoren ontstaan. Om dit te voorkomen moeten de 'tubae' regelmatig geopend worden om de middenoren van verse lucht te voorzien. Meestal volstaat het om te slikken. In feite klaar je dus meermaals per dag je middenoren zonder het te beseffen. Bij het slikken trekken de spieren van het zacht gehemelte de buizen van Eustachius heel eventjes open. Deze doorgankelijkheid veroorzaakt een luchtverplaatsing, die de druk in het middenoor en de achterste neusholte gelijkstelt. Dat is de 'pop' of 'klik' die je hoort bij het slikken. Voor alle medische achtergronden rond barotrauma van het oor verwijs ik graag naar de artikels die de afgelopen jaren verschenen in Hippocampus rond dit onderwerp en die je terugvindt in Hippocampus 221 van nov/dec 2008: 'Een onaangekondigde trommelvliesscheur (perforatie)' en Hippocampus 259 van mei/juni 2016 pag. 36-39: 'Het klaren of equilibreren van je oren'. Het valsalvamanoeuvre is gemakkelijker als je daalt met de voeten naar beneden en naar boven kijkt tijdens het klaren.

Tekening: Northwestern University.

buis van Eustachius

klaren van de oren Het klaren of equilibreren van de oren is dus het aanpassen van de druk in het middenoor aan de omgevingsdruk door lucht te verplaatsen vanuit de neus-keelholte via de buis van Eustachius naar het middenoor. Sommige duikers zijn in staat om met een slikbeweging de oren te klaren, maar de meeste duikers dienen deze techniek aan te leren en gebruiken hiervoor het valsalvamanoeuvre. Het is een efficiënte methode die gemakkelijk aan te leren is. Zak loodrecht met het hoofd lichtjes naar achter, kin naar voor, knijp de neusgaten dicht en blaas door de neus. De overdruk die hierdoor in de neus-keelholte ontstaat, duwt lucht via

Foto's (2): Ivo Madder.

Een valsalvamanoeuvre vereist 50 procent meer kracht met het hoofd naar beneden in vergelijking met het hoofd opwaarts.

Hippocampus jan./feb. 2024

de buis van Eustachius in het middenoor. Pers nooit te krachtig en te lang (niet langer dan 5 seconden) en voer uiteraard nooit het valsalvamanoeuvre uit tijdens het stijgen! Naast het valsalvamanoeuvre bestaan o.a. ook het frenzelmanoeuvre, het toynbeemanoeuvre en de lowrytechniek.

equilibreren kan je leren In Hippocampus 259 van mei/juni 2016 verscheen een artikel van dr. Dirk Deraedt en dr. Paul Van der Eecken met tips en aanbevelingen rond het klaren van de oren. De tips in dat artikel zijn tijdloos, hebben een sterk preventief karakter en zijn onmiddellijk toepasbaar. Ik herneem dan ook integraal de belangrijkste elementen en adviezen die zij formuleerden.

van de bloedvaten die het klaren bemoeilijkt. Kijk naar boven Het strekken van de nek zal het openen van je buizen van Eustachius vergemakkelijken.

Feitelijk dient de eerste equilibratie te gebeuren van zodra het hoofd wordt ondergedompeld.

VOOR DE DUIK Slijmvrij Zorg ervoor dat je neus vrij van slijmen is en dat je niet verkouden bent. Luister naar de 'klik' Controleer al vóór je aan boord of aan de waterkant staat of je bij het slikken een 'klik' in beide oren hoort. Dit is het signaal dat beide buizen van Eustachius vlot opengaan. Hou er rekening mee dat niet iedereen de 'klik' voelt.

TIJDENS DE DUIK Begin op tijd Feitelijk dient de eerste equilibratie te gebeuren van zodra het hoofd wordt ondergedompeld.

Foto: Maridav.

Vermijd tabak en alcohol Zowel rook als alcohol kunnen de slijmvliezen irriteren, slijmproductie bevorderen en de trilhaarslag afremmen, waardoor de 'tubae' geblokkeerd raken.

de oren klaren is ronduit gevaarlijk omwille van het risico op een binnenoorbarotrauma. Equilibreer dikwijls In het begin van de afdeling (zeker tijdens de eerste 10 meter) dien je om de meter te equilibreren. Dit is veel vaker dan je zou denken. Wel is het zo dat naarmate de diepte toeneemt, de druktoename kleiner wordt volgens de Wet van Boyle & Mariotte (P x V = Cte). Op grotere dieptes zal er dus minder frequent moeten geklaard worden. Equilibreer ten slotte nog een laatste keer wanneer je je maximale duikdiepte bereikt hebt.

Anticipeer Wacht niet tot je druk in je oren voelt. Equilibreren gaat makkelijker als het drukverschil tussen je middenoren en de omgeving klein is. Zorg dat je elk gevoel van druk of pijn voor blijft.

Daal langzaam Het voorkomt te snelle toename van de omgevingsdruk en geeft je meer tijd om het manoeuvre zorgvuldig uit te voeren. Maak eventueel gebruik van een referentiepunt, zoals een daallijn. Het aanraken van een anker- of daallijn helpt bij het controleren van je daalsnelheid. Bovendien kan je de afdaling makkelijker onderbreken (en zo nodig opnieuw enkele meters stijgen) als het klaren te moeizaam gaat of als je pijn voelt.

Stop als je pijn voelt Stijg zo nodig een paar meter. Pijn is al te laat en een signaal dat het drukverschil tussen je middenoren en de omgeving te groot geworden is. Pijn is een alarmteken van een (dreigend) barotrauma. Het heeft geen zin om dit drukverschil te proberen overwinnen. Integendeel: in deze omstandigheden

Daal met de voeten naar beneden Lucht heeft in deze houding de neiging om in de 'tubae' te stijgen; eventueel aanwezig vocht en slijm zullen spontaan draineren. Een valsalvamanoeuvre vereist 50 procent meer kracht met het hoofd naar beneden in vergelijking met het hoofd opwaarts. Bij het dalen met het hoofd eerst is er ook stuwing

Vermijd water in je duikbril en zeer belangrijk: adem dikwijls uit langs de neus Water in je masker zorgt voor een constante irritatie van de neusslijmvliezen, die vervolgens opzwellen en meer slijm produceren, waardoor de kans op verstopping van de 'tubae' toeneemt. Trek je kap open in het begin van je duik Vul je beide gehoorgangen met water door de kap over je oren even van je oor te tillen, dit om een gehoorgangsqueeze te vermijden. Je oren klaren of equilibreren kan je dus leren!

briefing aan beginnende duikers Aan instructeurs die beginnende duikers meenemen, vragen we om extra aandachtig te zijn in de briefing voor punten die betrekking hebben op barotrauma’s en die eigenlijk in elke duik met een beginner moeten besproken worden: Informeer of de duiker niet verkouden is. Ga niet duiken met een verkoudheid! Denk eraan om ook lucht door de neus in het masker te blazen. Klaar steeds de oren tijdens het dalen: • Doe dit zeer regelmatig en met kleine bewegingen, dus beter enkele malen je oren klaren dan te lang wachten. • Vermijd het bruusk klaren van de oren. • Doe nooit een valsalvamanoeuvre tijdens een stijgfase! • Adem uit langs je neus tijdens je duik. Als je te snel zou stijgen, adem dan steeds goed en diep uit en adem opnieuw in zonder je longen maximaal te vullen met lucht. Onderbreek je ademhaling niet en blijf ademen.

3 3 3

Hippocampus jan./feb. 2024

Voor een beginnende duiker is het aan te bevelen om een bezoek te brengen aan de NKO-arts voor een preventieve controle van de oren. Oren zijn een complex instrument en vaak spelen ook individuele factoren een rol zoals oorontstekingen, buisjes of diabolo's uit de kinderjaren of een broos trommelvlies. Naast een grondig nazicht kan een bijkomend onderzoek ook veel zaken aan het licht brengen. Het belangrijkste onderzoek is een tympanometrie. Dit is een pijnloos en kortstondig onderzoek, dat 20 seconden duurt en de beweeglijkheid van het trommelvlies en de verluchting van het middenoor nagaat. Met deze techniek kan men onder andere nagaan of de buis van Eustachius goed werkt en of er vocht aanwezig is in het middenoor. Om de meting uit te voeren, plaatst men een dopje in de gehoorgang waarbij je een lage toon hoort en een verandering van de luchtdruk in de uitwendige gehoorgang voelt. Bij deze drukverandering wordt de rekbaarheid van het trommelvlies gemeten.

aandacht voor de jonge oortjes Bij onze jongste duikers vragen we specifieke aandacht. Kinderen kunnen niet makkelijk klaren, omdat ze ook nog niet begrijpen wat klaren is. Jeugdduikinstructeurs of -begeleiders weten dat en zijn hier ook extra aandachtig voor in hun briefing.

Foto: Chatchanee Chaluthong.

preventieve controle

Specifieke aandacht voor de jongste duikers, want zij kunnen niet gemakkelijk klaren.

slotwoord Ik dank uitdrukkelijk dr. Dirk Deraedt en dr. Paul Van der Eecken (beiden zijn naast duikinstructeur en fervent duiker ook duikarts en lid van de Geneeskundige Commissie van NELOS) voor hun bijdrage aan dit artikel en hun goedkeuring om tekst te gebruiken uit vorige artikels.

te te nemen en actief bij te dragen aan het reduceren van ongevallen in 2024. Samen kunnen we een verschil maken naar veiligheid toe! Duik veilig en geniet van het mooie onderwaterleven!  DIRK CALLAERT

Als Veiligheidscomité rekenen we op jullie steun en medewerking om deze tips ter harAdvertentie

UW EXPERT IN ONDERWATERFOTO & -VIDEOGRAFIE

WIJ ALLE SERVICEN IN EI MERK GEN E ATEL N IER

ONDERHOUD HERSTELLING

WWW.MES-BVBA.BE 78

Hippocampus jan./feb. 2024

MAATWERK

VERKOOP

Bondsnieuws Commissie Sportduiken

ISO-gecertificeerde opleidingen De Koninklijke Belgische Duikfederatie 'CMAS Belgium' is, na de EUF-audit die plaatsvond tijdens de LIFRAS Zeestages 2023, opnieuw voor de komende vijf jaar gecertificeerd volgens de ISO-normen; dit voor wat betreft de opleidingen sportduiken georganiseerd door NELOS en LIFRAS.

erkend als wereldwijde ISO-normen. Zodoende was het in 2023 aan LIFRAS om de EUF-auditor uit te nodigen om tijdens hun Zeestages te Bormes Les Mimosas de opleidingen te laten controleren op conformiteit met de ISO-normen. Tijdens deze Zeestages zijn Ronny Margodt (voorzitter NELOS) en Sven Vandekerckhove (technisch directeur NELOS) steeds uitgenodigd om over de gelijkwaardigheid tussen Ronny Margodt, NELOS-voorzitter, mocht het certificaat over onze NELOS- en LIFRAS-breISO-genormeerde opleidingen in ontvangst nemen. vetten te waken. Dit jaar werd ook Nancy Deloz (Bureau Sportduiken NELOS) uitgenodigd een gedegen manier opleiding geeft en dat gezien zij er vijf jaar geleden bij was om de alles verloopt zoals voorgeschreven in de EUF-audit, die toen plaatsvond in Boulouris, ISO-normen, waardoor de erkenning voor succesvol te laten verlopen. Dit jaar was het de komende vijf jaar gegarandeerd is. dus meer dan ooit een joint-effort tussen LIFRAS en NELOS om ervoor te zorgen dat Alle leden van NELOS en LIFRAS mogen dus de erkenningen van CMAS Belgium zouden ook de komende vijf jaar de referenties naar behouden blijven. deze ISO-normen op hun CMAS-kaartjes Na enkele dagen auditen kon Dr. Stef- dragen … en dan wordt dit weer geaudit … fen Sholtz, EUF-auditor, concluderen dat Gezien evenwel de recent gepubliceerde CMAS Belgium (dus LIFRAS en NELOS) op normen over het CCR-duiken is de kans reëel dat we geen vijf jaar wachten, maar dat we binnenkort de EUF-auditor contacteren om ook onze opleidingen technisch duiken te laten auditen … Dit om aan de hele wereld te tonen dat NELOS/LIFRAS-duikers opgeleid zijn volgens de internationaal geldende codes van goede praktijk, de ISO-normen … CMAS Belgium blijft een garantie voor hoogstaande duikopleidingen! 

Foto: Peter Jonas - EUF.

en norm geldt steeds als code van goede praktijk; een ISO-norm geldt als wereldwijde erkende standaard waaraan, op basis van procedures, moet voldaan worden. De ISO-normen zijn dus over alle federaties heen wereldwijd de standaard om alle duikers op hetzelfde niveau te scharen; dit zijn ook de normen die terug te vinden zijn op de achterkant van de CMAS-kaartjes.

In 2008 besloot CMAS Belgium (het voormalige BEFOS/FEBRAS) een erkenning aan te vragen om haar brevetten te laten erkennen volgens de toenmalige 'EN-normen'. Hiervoor werden, door NELOS, auditors van EUF uitgenodigd en werden alle brevetten succesvol gescreend. De uitkomst van deze audits was positief waardoor we de EN-normen op onze brevetten mochten dragen. Deze audits herhaalden zich om de vijf jaar afwisselend bij LIFRAS en bij NELOS en intussen werden de toenmalige 'EN-normen'

ISO 11107 (Enriched air nitrox (EAN) duiken), ISO 11121 (Inleidende trainingsprogramma's voor duiken), ISO 13293 (Gasblender), ISO 24801-1 (Duiker onder toezicht), ISO 24801-2 (Zelfstandige duiker), ISO 24801-3 (Duikleider), ISO 24802-1 (Scuba instructeur: Niveau 1), ISO 24802-2 (Scuba instructeur: Niveau 2).

SVEN VANDEKERCKHOVE

Hippocampus jan./feb. 2024

Bondsnieuws Audiovisuele Commissie

Open Belgisch Kampioenschap Als we terugblikken op 2023 mag NELOSAC (de Audiovisuele Commissie) spreken van een geslaagd jaar. Er waren een paar opleidingen onderwaterfotografie DF1 (één in de regio WEVOS en één in de regio LIMOS) en meerdere opleidingen Assistent-Onderwatervideograaf, een opleiding waarbij de focus ligt op de juiste vinzwemtechnieken om zo weinig mogelijk stof te maken tijdens je duik. Het team CMAS Belgium kwam met een zilveren medaille van het WK CMAS naar huis (zie Hippo 296). We brachten een promofilm uit over jeugdduiken en over de Zeestage (zie youtube.com/nelosvzw). Maar het hoogtepunt is nog steeds de organisatie van het Open Belgisch Kampioenschap (OBK) onderwaterfotografie en -videografie, met als afsluiter de proclamatie.

ijdens het OBK 2022 was er naast een shoot-outwedstrijd ook nog het tweejaarlijkse festival. Na de proclamatie daarvan werd tijdens een bestuursvergadering van de Audiovisuele Commissie (NELOSAC) beslist om in de toekomst geen festivalwedstrijdgedeelte meer te organiseren, maar wel jaarlijks een categorie 'Freestyle' toe te voegen aan de OBK-wedstrijd. Dus het OBK 2023 had naast de twee shoot-outwedstrijdperioden (één in juni en één in september) ook een wedstrijdcategorie 'Freestyle'. Daarbij hebben zowel de Juniors als de Masters de mogelijkheid om voor elke periode vijf foto's in te leveren (macro, visportret, groothoek, groothoek met model en thema). Bij 'Freestyle' heb je als wedstrijdonderdelen 'Freestyle actioncamera foto', 'Freestyle foto', 'Freestyle video' (inclusief video's die gemaakt zijn met een actioncamera op smartphone) en 'Digishow'. De beelden voor 'Freestyle' mochten gelijk waar ter wereld in gelijk welke periode gemaakt worden. Bovendien mochten ze bewerkt zijn, iets wat bij shoot-out niet mag.

Hippocampus jan./feb. 2024

Tijdens de shoot-outwedstrijd mochten de deelnemers enkel foto's maken in de Put van Ekeren, in de steengroeve 'La Roche Fontaine' en op de officiële duikplaatsen in Zeeland. De steengroeve werd op vraag van LIFRAS toegevoegd om zo meer deelnemers vanuit onze zusterliga aan te trekken. Spijtig genoeg was die insteek geen succes. Er was ook een shoot-outwedstrijd voor de jeugd (tot 18 jaar) voorzien. Hiervoor moest slechts één foto worden ingeleverd die gemaakt kon worden tussen 10 juni 2023 en 24 september 2023. Jammer genoeg waren er geen kandidaten. Voor het OBK 2023 schreven zich 32 deelnemers in, waarvan 28 Belgen (5 van LIFRAS, 17 van NELOS en 6 anderen), 1 uit Duitsland, 1 uit Frankrijk en slechts 2 Nederlanders. Sommigen namen deel aan twee of drie wedstrijdcategorieën en een aantal zelfs aan vier of vijf, waardoor we uiteindelijk 58 inschrijvingen hadden. Het thema was dit jaar 'Vervuiling onder water'. Blijkbaar een gemakkelijk thema als je foto's maakt in bijv. Lembeh Strait (Indonesië), maar hier in onze wateren lijkt

het iets moeilijker te zijn. Hierdoor waren er wellicht deelnemers die zelf afval onder water plaatsten? Op zich geen probleem als ze de rommel maar terug mee naar huis namen, wat ze uiteraard ook gedaan hebben. De deelnemers aan het OBK 2023 waren heel tevreden over de organisatie door de wedstrijdcommissaris, Ivo Madder, en de prachtige proclamatie die door Marc Vermeiren in elkaar gestoken werd. Zonder deelnemers is er uiteraard geen wedstrijd en bij deze danken we hen nog eens voor hun deelname en hun prachtige beelden. Ook dank aan de juryleden, want het beoordelen van de inzendingen is een heuse klus. De juryleden voor het OBK-onderwaterfotografie waren Alex Mustard, Arco De Man, Serge Ego, Peter Ryngaert en René Weterings. De juryleden onderwatervideografie waren Paul Engels, Guido De Coninck, Jo De Smedt, Ronald Faber en Katja Kieslich. Dank aan de hoofdsponsors Sea & Sea, Scubapro, Scuba Service, NELOS, Hippocampus.

hoogwaardige kwaliteitsbeelden Net zoals de voorgaande jaren was de kwaliteit van de foto- en videobeelden opmerkelijk hoog. Bij video zijn al enkel jaren de Juniors soms even goed of zelfs beter dan de Masters. Daarom maken we bij de jurering geen onderscheid tussen beide niveaus. Bij foto is er soms nog wel een duidelijk verschil te merken. De Juniors zouden nog betere foto's maken als ze extra letten op:

• • • •

de scherpte: alle foto's zijn scherp, maar soms is het verschil qua dieptescherpte of keuze van het scherptepunt de moeilijkheidsgraad; de belichting: weinig foto's zijn onder- of overbelicht. Het verschil wordt soms gemaakt door de moeilijkheidsgraad, bijv. fotograferen met tegenlicht; de compositie: de regels zijn duidelijk gekend, maar toch zijn er af en toe een paar schoonheidsfoutjes, zoals bijv. het model steunend op de bodem; de creativiteit: het is mooi om creatief te zijn, maar het mag geen jokerkaart worden om hoge punten te scoren. Gewone onderwaternatuurfotografie is vaak nog het beste. De eventuele feedback die de jury gaf op de ingezonden foto's of video’s wordt naar de respectievelijke deelnemers verzonden.

wedstrijdresultaat shoot-out

prijs 'Beste coverfoto'

Bij 'Foto Actioncamera' kaapte Filip Staes de eerste prijs weg. De winnaar van het 'Portfolio Juniors' was Stefanie Klerks en bij 'Portfolio Masters' was het goud voor Filip Staes. Bij 'Video Juniors' waren er twee deelnemers, maar enkel Rudi Brocken stuurde een film in. Zijn film 'Follow me' was beslist goud waard en als Rudi met zijn film meegedaan had bij Masters, was hij wellicht ook daar in de prijzen gevallen. Goud bij 'Video Masters' werd behaald door Yves Dewambrechies met zijn film '18-07-2024'. Hij won met die film ook nog de speciale prijzen 'Beste video', 'Beste montage', 'Beste scenario' en 'Beste speciale effecten'. Gery Beeckmans won de prijs 'Beste camerawerk' voor zijn film 'Art Called Nature', waarmee hij een zilveren medaille behaalde. De bronzen medaille was voor Rudy De Witte met zijn film 'Alle ogen kijken naar de toekomst'. Net zoals al enkele jaren de gewoonte is, kregen de onderwatermodellen van de eerste drie plaatsen 'Groothoek met model' eveneens een medaille.

Uit alle ingezonden foto's selecteerde het redactieteam van Hippocampus elf foto's die in aanmerking zouden kunnen komen als foto voor op de cover van ons bondsblad. De uiteindelijke winnaar voor de prijs 'Beste coverfoto' werd Harry Klerks met een foto van een klein geel visje met open bek.

titelwinnaars • Fotograaf van het jaar Juniors en Belgisch Kampioen Juniors foto: Stefanie Klerks. • Fotograaf van het jaar Masters en Belgisch Kampioen Master foto: Filip Staes. • Videograaf van het jaar Juniors en Belgisch Kampioen Juniors video: Rudi Brocken. • Videograaf van het jaar Masters: Yves Dewambrechies. • Belgisch Kampioen Masters video: Gery Beeckmans. Om te beslissen welke onderwaterfotograaf NELOS mag vertegenwoordigen op het Europees Kampioenschap CMAS werden de 'berekende' punten van het Festival 2022 Portfolio Masters en Digishow samengeteld en gedeeld door vier. Daar werden de 'berekende' punten van shoot-out portfolio 2022 en 2023 aan toegevoegd. Zo weten we nu al dat Thomas Van Puymbroeck als onderwaterfotograaf mag deelnemen. Omdat Gery Beeckmans in 2023 de titel Belgisch Kampioen behaalde, mag bij het CMAS Belgium team NELOS als onderwatervideograaf vertegenwoordigen.

wedstrijdresultaat 'Freestyle' De winnaar van 'Freestyle foto' was Jef Driesen met een prachtige foto van een harlekijnslakje op een penneschaft. Bij 'Freestyle video' was de gouden medaille voor Gery Beeckmans met zijn film 'De baai'. Harry Klerks behaalde met 'Aliens uit de diepzee' goud bij 'Freestyle digishow'.

OBK 2024 Tijdens de proclamatie van het OBK 2023 was het nog niet duidelijk of we in 2024 nog een shoot-outwedstrijd zouden organiseren. Via allerlei aanpassingen aan ons wedstrijdreglement kregen we sinds 2016 met mondjesmaat meer inschrijvingen, maar echter nooit het gewenste aantal. Dit komt vooral door het ontbreken van deelnemers uit Wallonië en Nederland. Daarnaast zien we dat, hoewel de deelnemers al meerdere jaren heel tevreden zijn over de organisatie, ze stilaan opnieuw afhaken.

Aantal deelnemers

OBK 2016 …

… OBK 2020

OBK 2021

OBK 2022

OBK 2023

Foto Juniors

Foto Masters

Video Juniors

Video Masters

Totaal:

Toch heeft het bestuur beslist om in 2024 opnieuw een shoot-out te organiseren, met daarnaast ook een wedstrijdcategorie 'Freestyle'. Er zal wel gesleuteld worden aan het reglement en ook aan de puntenverdeling. Mogelijk zullen enkel de punten die de voorafgaande jaren bij shoot-out verzameld werden nog meetellen om te bepalen wie er naar een WK of EK mag gaan. Geniet op de volgende pagina's van de foto's. De links naar de video's en digishows hebben we ook vermeld. We kijken alvast uit naar de volgende wedstrijd, waarvan de twee wedstrijdperiodes al gekend zijn en de nodige info op www.nelos.be/OBK_2024 terug te vinden is.  IVO MADDER, WEDSTRIJDCOMMISSARIS

Hippocampus jan./feb. 2024

Macro 1e Stefanie Klerks 2e Tony Coone 3e Florence Van Gaever

Shoot-out Juniors

Visportret 1e Raphaël Bechet 2e Stefanie Klerks 3e Florence Van Gaever OBK 2023 – 2e plaats macro – shoot-out foto Juniors – Tony Coone.

OBK 2023 – 2e plaats groothoek met model – shoot-out Juniors – Florence Van Gaever.

OBK 2023 – 3e plaats visportret – shoot-out Juniors – Florence Van Gaever.

OBK 2023 – 1e plaats macro – shoot-out foto Juniors – Stefanie Klerks.

Hippocampus jan./feb. 2024

OBK 2023 – 2e plaats groothoek – shoot-out Juniors – Stefanie Klerks.

OBK 2023 – 2e plaats thema – shoot-out Juniors – Stefanie Klerks.

Groothoek 1e Kati Stroobants 2e Stefanie Klerks 3e Florence Van Gaever

Groothoek met model 1e Wim Bellemans 2e Florence Van Gaever 3e Kati Stroobants

OBK 2023 – 3e plaats groothoek met model – shoot-out Juniors – Kati Stroobants.

OBK 2023 – 1e plaats thema – shoot-out Juniors – Tony Coone.

OBK 2023 – 2e plaats visportret – shoot-out Juniors – Stefanie Klerks.

OBK 2023 – 3e plaats groothoek – shoot-out Juniors – Florence Van Gaever.

OBK 2023 – 1e plaats visportret – shoot-out Juniors – Raphaël Bechet.

Hippocampus jan./feb. 2024

Thema 1e Tony Coone 2e Stefanie Klerks 3e Raphaël Bechet

Portfolio 1e Stefanie Klerks 2e Florence Van Gaever 3e Raphaël Bechet OBK 2023 – 1e plaats groothoek – shoot-out Juniors – Kati Stroobants.

OBK 2023 – 3e plaats macro – shoot-out foto Juniors – Florence Van Gaever.

OBK 2023 – 1e plaats groothoek met model – shoot-out Juniors – Wim Bellemans.

Hippocampus jan./feb. 2024

OBK 2023 – 3e plaats thema – shoot-out Juniors – Raphaël Bechet.

Shoot-out Masters

OBK 2023 – 2e plaats macro – shoot-out foto Masters – Jef Driesen.

OBK 2023 – 1e plaats visportret – shoot-out Masters – Thomas Van Puymbroeck. OBK 2023 – 3e plaats groothoek met model – shoot-out Masters – Brenda de Vries.

OBK 2023 – 3e plaats groothoek – shoot-out Masters – Filip Staes.

OBK 2023 – 3e plaats macro – shoot-out foto Masters – Brenda de Vries.

Macro 1e Filip Staes 2e Jef Driesen 3e Brenda de Vries (NL)

Groothoek met model 1e Filip Staes 2e Tim Steenssens 3e Brenda de Vries (NL)

Hippocampus jan./feb. 2024

Groothoek 1e Harry Klerks 2e Thomas Van Puymbroeck 3e Filip Staes

Portfolio 1e Filip Staes 2e Thomas Van Puymbroeck 3e Tim Steenssens

OBK 2023 – 2e plaats groothoek – shoot-out Masters – Thomas Van Puymbroeck.

OBK 2023 – 2e plaats thema – shoot-out Masters – Filip Staes. OBK 2023 – 3e plaats visportret – shoot-out Masters – Luc Rooman.

Thema 1e Luc Rooman 2e Filip Staes 3e Tim Steenssens

Visportret 1e Thomas Van Puymbroeck 2e Tim Steenssens 3e Luc Rooman

OBK 2023 –1e plaats macro – shoot-out foto Masters – Filip Staes.

Hippocampus jan./feb. 2024

OBK 2023 – 2e plaats groothoek met model – shootout Masters – Tim Steenssens.

OBK 2023 – 1e plaats groothoek – shoot-out Masters – Harry Klerks.

OBK 2023 – 2e plaats visportret – shoot-out Masters – Tim Steenssens.

OBK 2023 – 1e plaats groothoek met model – shoot-out Masters – Filip Staes.

OBK 2023– 1e plaats thema – shoot-out Masters – Luc Rooman.

OBK 2023 – 3e plaats thema – shoot-out Masters – Tim Steenssens.

Hippocampus jan./feb. 2024

Freestyle foto 1e Jef Driesen 2e Brenda de Vries 3e Tom Van Hout

Freestyle

Freestyle video 1e Gery Beeckmans 2e Rudy De Witte 3e Joeru De Paepe

Freestyle digishow 1e Harry Klerks 2e Thomas Van Puymbroeck 3e Luc Rooman

OBK 2023 – 1e plaats Freestyle foto – Jef Driesen. Harlekijnslak (Polycera quadrilineata) op een pennenschaft (Tubularia indivisa).

OBK 2023 – 2e plaats Freestyle foto – Brenda de Vries. Grotduiken.

Hippocampus jan./feb. 2024

OBK 2023 – 1e plaats Freestyle actioncamera – Filip Staes. Foto 1 van een reeks van 3 foto's.

OBK 2023 – 3e plaats Freestyle foto – Tom Van Hout. Harige garnaal (Phycocaris simulans).

OBK 2023 – 1e plaats Freestyle actioncamera – Filip Staes. Foto 2 van een reeks van 3 foto's.

Proclamatie van de OBK shoot-out & Freestyle 2023 Op de pagina www.nelos.be/OBK_2023 kan je de wedstrijdresultaten downloaden en ook de links naar de 'top 3' foto's van elke categorie en de links naar alle ingezonden video's terugvinden. Alle ingezonden video's (OBK shoot-out en Freestyle) en digishows kan je bekijken op op het YouTubekanaal NELOSvzw (www.youtube.com/nelosvzw) onder de playlist OBK 2023. De volledige proclamatie werd gefilmd en kan er eveneens herbekeken worden.

Playlist OBK 2023

OBK shoot-out & Freestyle 2024 Alle informatie over de volgende wedstrijd Open Belgisch Kampioenschap onderwaterfotografie en -videografie kan je terugvinden op de webpagina www.nelos.be/OBK_2024.

OBK 2023 – 1e plaats Freestyle actioncamera – Filip Staes. Foto 3 van een reeks van 3 foto's.

Tijdens het weekend van 7 en 8 december 2024 zal je op de locatie waar zowel het 'Lowland Fotofestival 2024' als het 'OBK shout-out 2024' gelijktijdig doorgaat, de ingezonden foto's en beelden doorlopend kunnen bekijken. De proclamatie zal er doorgaan op zondag 8 december 2024 van 13.00 tot 18.00 uur. Locatie: Cultuurcentrum Ter Dilft, Sint-Amandsesteenweg 41, 2880 Bornem (25 kilometer ten zuiden van Antwerpen).

Hippocampus jan./feb. 2024

Bondsnieuws

Foto: Ivo Madder - Midjourney

Commissie Sportduiken

Blended learning In september starten traditioneel veel duikscholen met nieuwe opleidingen. Dat was de ideale gelegenheid om het e-learningplatform nu ook te integreren in de opleiding 2*D.

an het aantal aangemaakte cursussen kunnen we zien dat er goed gebruikgemaakt wordt van 'blended learning'. We zijn verheugd dat deze nieuw vorm van leren positief onthaald is en dat de weg naar het platform gemakkelijk te vinden is. Ook het aantal vragen en opmerkingen die zijn binnengekomen via blendedlearning@ nelos.be is beperkt. Toch wil ik nog graag enkele punten toelichten: Opmerkingen en foutjes worden in de 'broncursus' aangepast. Dit wil zeggen dat een aanpassing van een door jou gemaakte opmerking niet zichtbaar zal zijn in een reeds aangemaakte cursus. Deze wijziging zal enkel zichtbaar zijn wanneer er een nieuwe cursus wordt aangemaakt. Cursussen kunnen enkel door de ledenadministrator en de duikschoolverantwoordelijke worden aangemaakt. Zij vinden in het menu van DIVES een knop 'blended learning configuratie' die hen hiertoe toegang geeft. Als je als instructeur een vraag hebt, kijk dan zeker eerst eens in de 'instructeurslounge'. Daar vind je informatie over het platform, tips over 'blended learning' en allerlei handleidingen. Als je er het antwoord op je vraag niet vindt, dan is er één e-mailadres blendedlearning@ nelos.be.

)

gebruiksvriendelijk Tijdens de regionale bijscholingen, die in het najaar van 2023 plaatsvonden, werd de werking van het platform nog eens toegelicht. Het platform werd immers nog gebruiksvriendelijker gemaakt. Er is uitgelegd hoe je optimaal gebruik kan maken van 'blended learning' en hoe je dit ook in jouw duikschool tot een succes kan maken. Verder was er uiteraard ruimte om vragen te stellen en feedback te geven. Dit waren de de meest gestelde vragen: Kunnen kandidaten en instructeurs aan een cursus toegevoegd of eruit verwijderd worden? De duikschoolverantwoordelijke of de ledenadministrator kan na het aanklikken van het potloodje naast de cursus de samenstelling ervan wijzigen. Kan een cursus verwijderd worden? De duikschoolverantwoordelijke of de ledenadministrator kan een cursus verwijderen door op het vuilnisbakje naast de cursus te klikken.

)

Hoelang heeft een kandidaat toegang tot het platform? Een kandidaat wordt automatisch uit het platform verwijderd na certificatie of wanneer zijn opleiding vervalt.

)

Heeft een instructeur steeds toegang tot alle cursussen? Een instructeur heeft steeds toegang tot de instructeurslounge en tot de lopende cursussen waaraan hij door de duikschoolverantwoordelijke of de ledenadministrator is toegevoegd.

Hippocampus jan./feb. 2024

Blijven alle aangemaakte cursussen in het platform? Cursussen zonder kandidaten worden automatisch verwijderd. Wat met instructeurs die niet in orde zijn met het decreet over werken met minderjarigen? Een instructeur die geen geldig uittreksel uit het strafregister model 596.2 heeft afgeleverd, zal uit het platform verwijderd worden. Kunnen de door de instructeur aangemaakte opdrachten gekopieerd worden naar een nieuwe cursus? Dit is helaas niet mogelijk. We adviseren daarom ook jouw aangemaakte opdracht op te slaan, zodat je ze eenvoudig kan kopiëren naar een nieuwe cursus.

Toch nog vragen of opmerkingen? De opmerkingen en vragen die we tijdens de regionale bijscholingen kregen, zijn intussen verwerkt. Toch heb je misschien nog vragen die nog niet beantwoord zijn, heb je een foutje gevonden of heb je een opmerking over de inhoud? Al deze vragen, opmerkingen en bedenkingen ontvangen we graag via één e-mailadres: blendedlearning@nelos.be. We antwoorden je zo spoedig mogelijk! Veel leerplezier.  JORIS STEVENS, COÖRDINATOR E-LEARNING

Bondsnieuws Commissie Redactieteam Hippocampus

We herinneren je er nog eens aan dat we voor de periodiek van september, ons jubileumnummer, nog een coverfoto zoeken. Het thema voor die cover is uiteraard een zeepaardje, want Hippocampus is naast de naam van ons magazine ook de wetenschappelijke benaming voor die vissoort. Stuur je ontwerp in en als die gekozen wordt, plaatsen we het op de cover van de jubileum Hippocampus nr. 300.

e voorgeschiedenis van de bondsbladen van LIFRAS en NELOS, respectievelijk de Hippocampe en de Hippocampus, begon bijna 66 jaar geleden. Het eerste magazine van onze duikfederatie heette 'Oursin' (zee-egel) en verscheen in oktober 1958. Het was enkel in het Frans

geschreven en werd gedrukt met dank aan 'La Vache qui rit'. Later wijzigde die naam naar Hippocampus en 45 jaar later, na de federalisering van de sportbonden, kregen de liga's hun eigen onafhankelijke redactie. Al enkele decennia is Hippocampus uitgegroeid tot een heus duikmagazine. Een uitgebreid verslag over de geschiedenis van ons magazine brengen we in Hippo nr. 300.

coverfoto gezocht Op de cover van dat jubileumnummer willen we graag een mooie foto, afbeelding, tekening of digitaal ontwerp van een zeepaardje plaatsen. Omdat Hippocampus de de wetenschappelijk benaming is voor zeepaardje, is het redactieteam van mening dat er op de cover van het feestnummer een zeepaardje thuishoort. We hebben sinds de laatste oproep in Hippocampus en tijdens de Ronde Tafels al enkele leuke voorstellen ontvangen Maar misschien zijn er nog betere? Die coverinzending van jou?

Foto: artmim - Adobe Stock / montage Ivo Madder.

Siert jouw ontwerp de cover van Hippo nr. 300?

Ben je NELOS-lid en heb je een eigen creatie die geschikt is voor de cover van Hippocampus nr. 300? Stuur die dan (liefst via wetransfer.com) naar redactie@nelos.be en het redactieteam zal uit de inzendingen het winnende ontwerp kiezen voor het jubileumnummer.  IVO MADDER

Advertentie

Hippocampus jan./feb. 2024

Bondsnieuws Commissie Vinzwemmen

Terugblik op het

vinzwemmen van vorig jaar In 2023 waren er heel wat vinzwemwedstrijden waar NELOS-leden aan deelnamen. Tijdens die wedstrijden behaalden onze topatleten Elise Croes en Matisse Croes de juiste selectietijden voor deelname aan het EK en WK van datzelfde jaar.

e eerste wedstrijd van 2023 waaraan NELOS-vinzwemmers deelnamen was de 'Meeting National 1' op 18 en 19 februari 2023 in Vittel (Frankrijk). De wedstrijd werd georganiseerd door de Commissie Vinzwemmen van de Franse Federatie (FFESSM) en maakt deel uit van hun selectieprocedure. Voor Elise Croes en Matisse Croes, de jonge en talentvolle vinzwemmers die deelnamen, was dit hun eerste kans om selectietijden te zwemmen voor het EK en WKJ (WK voor junioren). Beiden voldeden aan hun selectievoorwaarden en zwommen daarbovenop nog enkele Belgische records. Een zeer geslaagde wedstrijd voor de jonge NELOS-vinzwemmers.

Op 19 maart 2023 was er de 'Afdaling van de Loire' in Tours (Frankrijk). Stijn Poludniak was de enige NELOS-zwemmer die aan de 23 km lange wedstrijd, in het frisse water van de Loire, deelnam. Nadat hij bij de start de koppositie had genomen, was Stijn ongeveer halfweg, tussen de vele eilandjes in de Loire, de ideale stroming kwijtgeraakt en werd hij teruggeslagen naar een 3e plaats.

Op 28 mei 2023 was er de 'Internationale doortocht van het Albertkanaal' in Hasselt. Met 27 deelnemers, waaronder 7 Duitsers, was er een mooi en internationaal deelnemersveld. De Duitser Phil-Jason Bieler kwam als eerste over de streep, gevolgd door Free Duerinckx en Heiko Venhor. Bij de dames werd Elise opnieuw eerste, gevolgd door Katlijn Vandebroek en Annemie Lantin.

Op 8 en 9 april 2023 was er de 'Meeting National 3' in Aix-en-Provence (Frankrijk), waar Elise en Matisse een tweede kans kregen om selectietijden te zwemmen. Beide bevestigden opnieuw hun selectietijden voor zowel EK en WKJ. Bovendien behaalde Matisse, als junior, een nieuw Belgisch seniorenrecord op de 200 m Bi-Fins (BF) en Elise behaalde een nieuw Belgisch record op de 100 m BF.

Het grootste openwaterevent in Europa met meer dan 5.000 deelnemers – deels gezwommen zonder vinnen, deels gezwommen met vinnen – vond plaats in Défi de Monte-Cristo, Marseille (Frankrijk) op 3 en 4 juni 2023. Met een delegatie van 11 vinzwemmers, allen van Nautilus Hasselt, was NELOS goed vertegenwoordigd. Hun namen zijn: Katlijn Vandebroek, Jeroen Op den Kelder, Rik Meeuwissen, René Hendrikx, Linda Quintiens, Koen Merken, Stijn Maes, Stijn Poludniak, Wouter Rabijns, Karolien Hoste en Jeroen Remans. Ze zwommen op zaterdag 3 juni 5 km en op zondag 4 juni 2,5 km.

De eerste manche in de 'Beker van België vinzwemmen in open water' was de 'Doortocht van het Schulensmeer' in Lummen op 21 mei 2023. 14 deelnemers kwamen aan de start. Bij de heren finishte Free Duerinck als eerste, gevolgd door Wouter Rabijns en Stijn Poludniak op twee en drie. Bij de dames kaapte Elise de eerste plaats weg. Karolien Hoste en Katlijn Vandebroek vervolledigden de top 3 bij de dames.

Aan de vinzwemwedstrijd in Marseile, het grootste openwaterevent in Europa, namen 11 NELOS-leden deel.

Foto: archief Stijn Maes.

Hippocampus jan./feb. 2024

In 2023 werd Leon Pauly door de de stad Hasselt geselecteerd voor een 'achievement award'. Leon startte het vinzwemmen in Hasselt en is daarmee eigenlijk de aanleiding voor alle mooie prestaties die je hier leest. Leon gaf de fakkel van voorzitter ondertussen door, maar is nog steeds actief als trainer van de allerjongste vinzwemmers van Nautilus Hasselt.

Het CMAS Wereldkampioenschap voor junioren vond plaats van 19 tot 24 juni 2023 in Caïro (Egypte). Matisse Croes was de enige vinzwemmer die aan de selectiecriteria kon voldoen. Als gevolg daarvan kwam een heel kleine delegatie 's avonds laat op 19 juni aan in het chaotische Caïro. Een dag later was er een training en konden de aanwezigen genieten van een spectaculaire openingsceremonie. Tijdens de eerste wedstijddag, op 21 juni, stond 100 m BF op het programma. Dit was geen hoofddoel, maar toch wist Matisse bijna een seconde van zijn besttijd af te doen en zwom hij in 46.88 het 10 jaar oude seniorenrecord van de tabellen. Super gestart! Na een korte nacht, omwille van een voedselvergiftiging, zwom hij tijdens de tweede wedstrijdag – gezien de omstandigheden een super tijd, maar voor doorzettingsvermogen bij pech zijn er op een WK geen prijzen te winnen.

Foto: archief Stijn Maes.

de Franse topzwemmers Alain Gabryel, Batte Clement en Morin Evan. Alain tikte als eerste aan in 40:40. Free werd 6 minuten later, na veel scheef zwemmen, de eerste Belg op een 4e plaats. Bij de dames werd de Française Danielle Jeanne eerste in 46:41, gevolgd door Six Stephanie, de voormalig 800 m kampioene uit Nijvel en Morin Valerie, opnieuw uit Frankrijk. Katlijn Vandebroek werd 4e en eerste NELOS-zwemster.

De 11 vinzwemmers van Nautilus Hasselt die deelnamen aan de vinzwemwedstrijd in Marseille.

Tijdens de derde dag - na een normale nacht, maar spijtig genoeg nog niet 100% in orde - zwom Matisse tijdens de 400 m BF ruim een seconde onder zijn eigen Belgisch record naar een 20e plaats. Gezien de omstandigheden een zeer goed WKJ. Ook een heel groot wat-als-gevoel, want als je ondanks ziekte toch zo kan presteren, dan had er zeker een finale ingezeten. Op 24 en 25 juni 2023 was er het Open Nederlands Kampioenschap in Eindhoven. Met 8 vinzwemmers werd afgezakt naar het kampioenschap in het prachtige en befaamde Pieter van den Hoogenband-zwembad. De deelnemers vormden een mix van toptalent, jong talent en talent: René Hendrikx, Elise Croes, Mirte S'heeren, Linda Quintiens, Hasan Eryilmaz, Wouter Rabijns, Koen Merken en Stijn Maes. Niet iedereen was eerste in het algemeen klassement, maar dat wil niet zeggen dat er geen topprestaties gezwommen werden in een leeftijdscategorie. 's Zaterdags zwommen de meeste zwemmers 50 m BF en 200 m BF. Stijn zwom 1.500 m en zwom samen met Elise, Mirte en Wouter de estafette. Alle vinzwemmers verbeterden op één of meerdere nummers hun beste tijd en/of behaalden een top-3-plaats in hun leeftijdscategorie. 's Zondags zwommen de meesten 100 m BF en 400 m BF. Stijn zwom met 800 m opnieuw een langer nummer. En dezelfde vier zwemmers als op 24 juni kwamen aan de start van de 4 x 50 AP (apnee). Dat laatste was best een uitdaging vlak na 100 m BF. De goede resultaten van zaterdag werden verdergezet met opnieuw een hele reeks beste tijden en top-3-plaatsen. Elise, die op een maand van het EK stond, wist zelfs drie nieuwe Belgische records te behalen. Telkens een ruime verbetering. Van 17 tot 23 juli 2023 was er het CMAS Europees Kampioenschap vinzwemmen in Gödöllő (Hongarije). Elise Croes was de eni-

ge vinzwemmer die aan de selectiecriteria kon voldoen. Dus opnieuw kwam een heel kleine delegatie 's avonds laat aan. Deze keer in een slecht onderhouden studentenhome uit de jaren '60. Op 18 juli waren er twee trainingen. De laatste werd gevolgd door de sobere openingsceremonie. Later op de avond was er een ploegleidersvergadering, waarop meerdere delegaties alvast hun ongenoegen lieten blijken over de huisvesting en andere organisatorische tekortkomingen. 19 juli, de eerste wedstrijddag. Na het bijlezen van de WhatsAppberichten in de trainersgroep bleek Elise ziek, net zoals 60% van de deelnemers. Ze begon dus letterlijk met dichtgeknepen billen aan de opwarming voor 100 m BF. Elise zwom met 50.81 slechts 3 tiende boven haar beste tijd naar een 16e plaats. 20 juli, de tweede wedstrijddag. Nog steeds werd Elise geplaagd door buikloop, desondanks zwom ze met 1:49.14 een nieuw Belgische record op de 200 m BF en een eerste plaats in de reeksen. ’s Namiddags waren de finales, maar het ziek zijn en de vermoeidheid (goed slapen bij meer dan 30°C is niet evident) begon door te wegen. Ze zwom een 8e plaats in de finales. Tijdens de derde wedstrijddag zwom Elise op de 400 m BF met 3:59.33 naar een 9e plaats, dus net geen finale. We hadden gehoopt op een finaleplaats en die was behaald, in een nieuw Belgisch record nota bene, maar opnieuw een wat-als-gevoel. Twee kampioenschappen, tweemaal pech, tweemaal heel weerbare, jonge zwemmers die ondanks alles nog goede prestaties neerzetten. Op 3 september 2023 was er de derde manche in de Beker van België, georganiseerd door LIFRAS in de steengroeve van Lessines (België), met azuurblauw water. Onder de 35 deelnemers ook 6 Franse deelnemers, waarvan er 4 een paar weken later het WK in open water zouden zwemmen. Bij de heren werd de top-3 dan ook weggekaapt door

De Beker van het Zilvermeer (Mol) vond plaats op 10 september 2023. Tijdens deze 4e en laatste manche in de Beker van België en tevens het Belgisch kampioenschap werd NELOS vertegenwoordigd door 7 jongeren onder de 14 jaar op 100 en 1000 m, een succesvolle editie wat jeugdige opkomst betreft. In totaal waren er 29 deelnemers met daaronder zwemmers uit Duitsland en Nederland. Op de 100 m werd bij de jongens Fons Huybrechts eerste, gevolgd door Lasse Hendrickx. Bij de meisjes werd Nelle Hendrickx eerste en Julie Huybrechts tweede. Op de 1.000 m werd Valeria Lazarenko eerste dame gevolgd door Yoline Vanvoorden. Bij de jongens werd Alexander Vanvoorden eerste. De 4.000 m werd gewonnen door Free in een tijd van 44:39.59, Stijn Maes werd tweede in een tijd van 47:41.93 en Stijn Poludniak werd derde in een tijd van 48:00.01. Bij de dames won de Duitse Sandra Hässler in een tijd van 44:48.12, Karolien Hoste werd tweede 52:37.93 en Katlijn Vandebroek werd derde in een tijd van 57:17.81. Tijdens de nacht van 28 op 29 oktober 2023 was er de 12 uur van Hasselt (België), een aflossingswedstrijd van 12 uur. Teams van 6 t.e.m. 12 vinzwemmers nemen het tegen elkaar op. Op algemene aanvraag werd deze wedstrijd na 10 jaar afwezigheid opnieuw ingericht. Vier ploegen bekampten elkaar gedurende die 12 uur. 7 vinzwemmers uit Tours (Frankrijk), 11 vinzwemmers uit Nederland, 11 vinzwemmers uit Hasselt en 7 zwemmers uit Bilzen, die voor de gelegenheid vinnen aandeden. De ploeg uit Tours zwom 67.400 m en won daarmee deze editie. De vinzwemmers uit Nederland wisten 64.700 m bij elkaar te zwemmen en werden daarmee tweede. De vinzwemmers van Nautilus Hasselt, waaronder veel jongeren, wisten verdienstelijk een derde plaats te behalen met 62.850 m. De wedstrijdresultaten kan je downloaden op de NELOS-website.  FREE DUERINCKX

Hippocampus jan./feb. 2024

Bondsnieuws Foto: Ivo Madder.

Commissie Sportduiken

DIVES-nieuws

Vaarwel DIVES 2.1 – welkom DIVES 2.2 Het is een tijdje geleden dat het DIVES-team van zich liet horen. Midden december was er een nieuwe release en daarmee is DIVES 2.1 officieel afgesloten. Alles samen werden een 50-tal GitHub-tickets behandeld tijdens deze fase, sommige dateerden nog van de pre-DIVES 2 testfase.

n 2024 gaan we in DIVES 2.2 verder met de behandeling van diverse suggesties, het oplossen van wat kleinere bugs en als grootste verbeteringen het ingeven van de duikplaatsen en het taggen ervan.

Overzicht van de open, afgewerkte en nog niet ingeplande GitHub-tickets tijdens het jaar 2023.

Instellen dat je ook e-mails wilt ontvangen.

e-mail Er is de mogelijkheid om aan te geven dat je e-mails wilt ontvangen in plaats van enkel een bericht in je inbox als je een proef moet valideren. Daarnaast krijgen ledenadministrators en duikschoolverantwoordelijken nu ook een melding als een opleiding gestart of afgerond is. Hiervoor dien je 'instellingen' te selecteren bij je naam, aanvinken dat je e-mails wilt ontvangen en de frequentie selecteren. Vergeet niet de instellingen op te slaan. Advertentie

Hippocampus jan./feb. 2024

CMAS Belgium Blended learning Het is nu mogelijk om een opleiding of een kandidaat of instructeur binnen een opleiding te verwijderen. Het toevoegen van een kandidaat die de opleiding niet volgt, is niet meer mogelijk.

attest 596.2 Instructeurs en Assistent-Instructeurs die geen geldig attest 596.2 ingediend hebben, verliezen hun mogelijkheid om proeven af te nemen. Voor de opleidingen Jeugdduikbegeleider, Begeleider DmH en Assistent-Instructeur werd de voorwaarde van het kunnen voorleggen van dit attest 596.2 als een sluitstuk na het afleggen van alle onderdelen toegevoegd in DIVES. Deze brevetten of titels kunnen dus pas toegekend worden als het secretariaat het attest heeft ontvangen.

rapportage

Elke gebruiker van DIVES kan zijn logboek via een export naar Excel downloaden. In dat Excelbestand vind je een tab 'opleidingen'. Daarin kan je alle proeven die je zelf hebt afgelegd en ook de proeven die je afgenomen hebt, bekijken. Via de knop 'rapportering' onder clubbeheer (admins en DSV) wordt nu per kandidaat de datum van het vervallen van de opleiding en de eerste proef weergegeven.

Voor duikschoolverantwoordelijken is er ook de mogelijkheid om een Excel te downloaden met statistische gegevens van de opleiding. Momenteel kan dit gevonden worden op de profielpagina. Het is de bedoeling om dit te verplaatsen naar rapportage.

In deze download krijg je in diverse tabs een overzicht van lopende opleidingen, behaalde brevetten en titels en de statistieken van de instructeurs. We werken eraan om deze informatie online via grafieken en overzichten op een aantrekkelijke manier zichtbaar te maken in DIVES zonder de noodzaak te moeten downloaden.

afsluiten van brevetkaarten Sinds 1 januari 2024 worden brevetkaarten die meer dan 4 jaar oud zijn, afgesloten. Indien een kandidaat de opleiding wil verderzetten, moet hij opnieuw inschrijven aan de kostprijs van de desbetreffende opleiding op dat moment. Alle proeven die bij het opnieuw inschrijven nog niet vervallen zijn – conform de richtlijnen in de Infomap – zullen afgetekend staan op de brevetkaart.

clubbeheer Voor ledenadministrators is via de knop van je eigen duikclub nu ook de samenstelling van je bestuur te vinden. Hiervoor moet je de knop 'clubinformatie' aanklikken. Je kan controleren wie allemaal ledenadministrator is, en dus in DIVES opleidingen kan starten, wie secretaris is en nieuwe leden kan aanmelden bij NELOS, wie boetiekverantwoordelijke en postontvanger is, wie clubAPI is, ...

allerlei aanpassingen

Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

Voorzitter: Marc Lycops Avenue de la Liberté 158 boite 7 – 1080 Bruxelles Gsm 0473 81 68 62 – president@lifras.be Medevoorzitter: Ronny Margodt Gistelsteenweg 385 F 011 – 8490 Jabbeke Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Penningmeester: Dirk Saman Groeningenlei 106 – 2550 Kontich Gsm 0475 26 79 20 – dirk.saman@nelos.be Bestuursleden: Michel Declercq Pladijsstraat 8, 8370 Blankenberge Gsm 0475 56 56 18 – michel.declercq@nelos.be Frédéric De Deyn Gsm 0476 63 06 13 – frederic.dedeyn@lifras.be Philippe De Wilde Gsm 0477 57 24 23 – philippe.dewilde@lifras.be Yvan Barthélemy Gsm 0496 55 30 99 – yvan.barthelemy@lifras.be Sven Vandekerckhove Acaciastraat 76 – 9890 Asper Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be

Secretariaat CMAS Belgium:

Margaux Montrieux Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be

LIFRAS

r s

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques asbl

Verder werd ook nog het volgende aangepast: verbeterde werking van de tijdszones; verbeterde werking voor mobiele toestellen; vrijstellingen die door de OPLV (opleidingsverantwoordelijke) worden gegeven, krijgen nu ook een einddatum; betere beschrijving van foutmeldingen; de informatie van een niet-NELOS-lid komt nu correct in de export van het logboek; update van software-componenten.

Secrétaire Général: Laurie Brodkom Gsm 0472 74 20 37 – secretaire.general@lifras.be

Yvan Barthélemy Gsm 0496 55 30 99 – yvan.barthelemy@lifras.be



Patrick Bogaert Gsm 0494 73 96 82 – patrick.bogaert@lifras.be

3 3 3 3 3

LUTGART STALS, DIVES-MEDECOÖRDINATOR

Président: Marc Lycops Avenue de la Liberté 158 boite 7 – 1080 Bruxelles Gsm 0473 81 68 62 – president@lifras.be Vice-Président: Frédéric De Deyn Gsm 0476 63 06 13 – frederic.dedeyn@lifras.be

Trésorier: Philippe De wilde Gsm 0477 57 24 23 – philippe.dewilde@lifras.be

Administrateurs:

Laurence Sénéchal Gsm 0497 31 53 20 – laurence.senechal@lifras.be Thibaut Vandermeulen Gsm 0479 45 69 69 – thibaut.vandermeulen@lifras.be

Secrétariat: Katia Van De Veegaete – katia@lifras.be Muriel Van Blommen – muriel@lifras.be Comptabilité: comptabilite@lifras.be Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht Tel. 02 521 70 21

Hippocampus jan./feb. 2024

NELOS-boetiek https://webshop.nelos.be

Nieuws over de NELOS-webshop

YouTubepromo

Wie wint ontvangt een cadeaubon van € 20,00 om te verzilveren in de NELOS-webshop. De cadeaubon, met een eenmalig te gebruiken kortingscode, wordt via e-mail naar de winnaar verzonden en zijn of haar naam wordt gepubliceerd in Hippocampus. De eerste winnaar is Karin Van Dingenen.

Geüpdatet naslagwerk

Ben je geabonneerd op ons YouTubekanaal 'nelosvzw'? Dan maak je misschien kans op een leuk extraatje. Vijfmaal per jaar selecteren we willekeurig een winnaar uit al wie geabonneerd is op www. youtube.com/nelosvzw. Je hebt nog meer kans om geselecteerd te worden als je reacties plaatst op de video's.

Ondanks het extra hoofdstuk en de hogere prijs van het papier en het drukwerk, heeft het NELOS-Bestuur beslist de verkoopprijs te handhaven op € 40,00. Het nieuwe hoofdstuk kan gratis gedownload worden in het documentencentrum (tik in het snelzoekvak 'naslagwerk' in en dan vind je het wel).  IVO MADDER

Er is een nieuwe versie van het 'Naslagwerk Theorie sportduiken NELOS'. Daarin werden enkele correcties doorgevoerd, een paar extra foto's en tekeningen opgenomen en er is een hoofdstuk (11.02) over zoetwaterflora toegevoegd. Dankzij dikker karton is de kaft steviger dan bij vorige versie.

Polo's en T-shirts voor clubs

Op pagina https://webshop.nelos.be/club moet je zijn om de clubkledij te bestellen.

Nu kun je ook polo's en T-shirts met je eigen clublogo laten maken via de webshop. Deze clubkledij zal standaard voorzien zijn van het NELOS-logo op de rug en aangeleverde clublogo op de linkerborst.

Hippocampus jan./feb. 2024

De polo's en T-shirts zijn in verschillende kleuren en maten verkrijgbaar, zowel in een dames- als in een herenmodel. Het clublogo moet wel zelf aangeleverd worden in PDF hoge resolutie (min. 300 dpi) of in een grafisch vectorbestand (.ai of .eps). Je verstuurt het via e-mail naar boetiek@nelos.be. De polo's en de T-shirts hebben een vaste prijs, maar de prijs van de opdruk is afhankelijk van het totaal aantal te bedrukken kledingstukken. Ook de clubkorting (15% vanaf een bedrag van 150 euro) is van toepassing als je de bestelling uitvoert met een geldig clubaccount.

Bij een bestelling in de webshop moet enkel de polo of het T-shirt besteld worden. De opdruk zal automatisch als een artikel toegevoegd worden in de winkelwagen naar ratio van het totaal aantal bestelde kledingstukken. De bestelling zal in principe binnen 2 à 3 weken na goedkeuring van de zetproef gratis geleverd worden. Gezien het hier gaat om kledij die specifiek voor jullie club met een eigen clublogo gemaakt wordt, kunnen de polo's of T-shirts achteraf niet meer omgeruild worden.  RIK OLIEVIER

De Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw (NELOS) is lid van de Koninklijke Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw (CMAS Belgium), stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten (CMAS), erkend door Sport Vlaanderen en EUF-gecertificeerd.

NELOS

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw

DUIKSPORT

NELOS-Bestuur Voorzitter & Public Relations: Ronny Margodt 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Penningmeester & vicevoorzitter: Dirk Saman 0475 26 79 20 – penningmeester@nelos.be Boetiekverantwoordelijke: Rik Olievier 0475 64 31 71 – boetiek@nelos.be Bestuurslid: Michel Declercq 0475 56 56 18 – michel.declercq@nelos.be Bestuurslid: Franklin Forrez 0492 25 12 33 – franklin.forrez@nelos.be Bestuurslid: Ivo Hubert 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be Bestuurslid: Ivo Madder 0475 73 32 01 – ivo.madder@nelos.be Bestuurslid: Lutgart Stals 0492 23 07 06 – lutgart.stals@nelos.be Bestuurslid: Sven Vandekerckhove 0476 34 00 64 – sven.vandekerckhove@nelos.be

Erevoorzitters Jozef Van den Berghe Willy van der Plas – willy.vanderplas@nelos.be

Secretariaat, ombudsman & API

Commissies Commissie Sportduiken Voorzitter: Sven Vandekerckhove 0476 34 00 64 – voorzitter.sportduiken@nelos.be Verantwoordelijke der brevetten: René Van Leeuwen 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be Ereraad: Tony Devolder 0478 45 51 42 – voorzitter.ereraad@nelos.be Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez 0492 25 12 33 – voorzitter.jeugdduiken@nelos.be Subcommissie Technisch Duiken (STD): Rik Olievier 0475 64 31 71 – voorzitter.std@nelos.be Subcommissie Duikers met een Handicap: Dirk Damen 0475 44 83 14 – voorzitter.dmh@nelos.be Subcommissie Hulpverlening: Dirk Saman 0475 26 79 20 – voorzitter.hulpverlening@nelos.be Brevettencomité: Koen Van Dyck 0476 65 02 96 – voorzitter.brevettencomite@nelos.be

Hoofdredacteur: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 – 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 – gsm 0475 73 32 01 redactie@nelos.be Verantwoordelijke uitgever: Ronny Margodt Gistelsteenweg 385 F 011 – 8490 Jabbeke

Redactieteam: Luc Beets, Wim Bollein, Natalie Decrock, Jan Dieu, Melanie Gevaert, Ivo Madder, Patrick Swinnen, Marijke Van Cauwenberghe, Wim Van Doeselaer, Patrick Van Hoeserlande, Stef Van Uffel Publiciteit: Lien Aerts Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – publiciteit@nelos.be Drukkerij: Moderna Printing Schoebroekstraat 50 – 3583 Paal-Beringen www.moderna.be Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar:

februari, april, juni, september en december. Oplage: meer dan 10.000 exemplaren. ISSN-nummer: 1782-8414.

Comité Duikinnovatie: Lars Putteneers 0474 09 37 86 – voorzitter.duikinnovatie@nelos.be Comité Didactiek: Joris Stevens 0477 21 85 61 – voorzitter.edit@nelos.be Veiligheidscomité: Dirk Callaert 0477 88 14 68 – voorzitter.veiligheidscomite@nelos.be

Geneeskundige Commissie

Gedrukt op:

Deadlines artikels Hippocampus Editie januari/februari: vóór 5 december Editie maart/april: vóór 5 februari Editie mei/juni: vóór 5 april Editie september/oktober vóór 15 juni Editie november/december: vóór 5 oktober

Duikershuis – Margaux Montrieux Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be www.nelos.be/secretariaat

Voorzitter, dopingpreventieverantwoordelijke en contactpersoon medisch verantwoord sporten: Herman Van Bogaert 0475 48 23 35 – voorzitter.duikgeneeskunde@nelos.be

Ombudsman: Eric Sels 0475 36 88 23 – ombudsman@nelos.be

Commissie Mental Coaching

Advertentietarieven

Voorzitter: Elfrie van Poppelen 0497 44 60 03 – mental.coaching@nelos.be

Zie 'MediaPack' op: www.nelos.be/mediapack

Aanspreekpunt integriteit: Eric Sels 0475 36 88 23 – api@nelos.be

Solidariteitsfonds Beheerder solidariteitsfonds: Lutgart Stals solidariteitsfonds@nelos.be

Ongevalsaangiften-administratie Arena NV: tel. 02 512 03 04 – www.arena-nv.be arena@arena-nv.be (contactpersoon Inge Ghijsels) Dodelijk ongeval: binnen de 2 dagen ongevalsaangifte (maak een kopie voor jezelf) naar het NELOS-secretariaat verzenden. Zo snel mogelijk erna een verslag over de omstandigheden van het ongeval, vergezeld van een medisch attest over de doodsoorzaak. Arena NV mag ook op de hoogte gebracht worden. Andere ongevallen: binnen de 15 dagen ongevalsaangifte naar het NELOS-secretariaat verzenden, vergezeld van de geneeskundige getuigschriften (maak een kopie voor jezelf). Attesten moeten door de dokter worden afgeleverd binnen de 3 dagen na het ongeval!

Audiovisuele Commissie (NELOSAC) Voorzitter NELOSAC: Marc Vermeiren 0472 27 96 67 – voorzitter.audiovisueel@nelos.be Voorzitter Subcommissie Foto: Ivo Madder 0475 73 32 01 – owf@nelos.be Voorzitter Subcommissie Video: Gery Beeckmans 0486 55 54 32 – owv@nelos.be

Wetenschappelijke Commissie (biologie) Voorzitter Subcommissie Biologie: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 – voorzitter.biologie@nelos.be

Commissie Marketing & Communicatie Voorzitter: Ivo Madder 0475 73 32 01 – MarCom@nelos.be

Commissie Redactieteam Hippocampus Voorzitter/hoofdredacteur: Ivo Madder 0475 73 32 01 – voorzitter.redactieteam@nelos.be

Juridische Commissie

Hulpdiensten

Voorzitter: René Van Leeuwen 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be

Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA) Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur)

Commissie Vrijduiken

Militair Hospitaal Koningin Astrid Centrum voor hyperbare zuurstoftherapie Bruynstraat 1, 1120 Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382

Commissie Vinzwemmen

ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112 Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur) NELOS-noodnummer: +32 15 20 61 58

Voorzitter: Laurent Schmitz 0485 03 70 43 – laurent.schmitz@nelos.be

Voorzitter: Free Duerinckx 0486 12 89 63 – free.duerinckx@nelos.be

Commissie Onderwaterhockey Voorzitter: Niels Balens niels.balens@nelos.be

Hippocampus kan je downloaden in pdf-formaat via de NELOS-website, meer bepaald op pagina: www.nelos.be/Hippo-archief Voorlopig kunnen eerdere publicaties van Hippocampus niet meer gelezen worden via Issuu. De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen vóór de maand van verschijning. Overeenkomstig de Europese privacywetgeving (GDPR – General Data Protection Regulation – of ook genoemd Algemene Verordening Gegevensbescherming – AVG), die op 25 mei 2018 volledig van kracht werd in iedere lidstaat van de EU, melden wij dat je persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. Je hebt inzage- en correctierecht. Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Lid van:

Adresveranderingen enkel via het secretariaat van je duikclub waar je als 1e lid ingeschreven bent.

Heb jij onze Faceboopagina al geliket? www.facebook.com/hippocampusredactie www.facebook.com/NELOSvzw

Hippocampus jan./feb. 2024

Lopende Agenda

Raadpleeg de uitgebreide Lopende Agenda op www.nelos.be voor meer info. Opgelet! Inschrijven voor activiteiten, bijscholingen en examens georganiseerd door NELOS, gebeurt via Eventbrite tot uiterlijk 4 dagen voor de activiteit. De inschrijvingslink is terug te vinden in de Lopende Agenda op de NELOS-website of in één van de respectievelijke NELOS-info's.

Februari 2024

13 Regionale bijscholing DHV – LIMOS GCOC Oosterhof, Lummen – 20.00 - 22.00 u

12 Examen Nitrox-Instructeur – Theorie

Inschrijven via Eventbrite

Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

16 Herexamen 3*I – Theorie

Inschrijven verplicht

13 Duiker-Hulpverlener – Train-de-trainer Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u Inschrijven verplicht

17 Opleiding AI/Initiator – S2C

Duikershuis NELOS – 08.00 - 13.00 u

16 College der 3*I (+ workshop) Duikershuis NELOS – 13.00 - 17.00 u

18 Regionale bijscholing DHV – BRAVOS Park van Relst, Kampenhout – 20.00 - 22.00 u

Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u

Inschrijven via Eventbrite

19 Algemene Vergadering Commissie

19 Opleiding NTD – theorie

Redactieteam Hippocampus

Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.30 u

19 Plenaire vergadering Subcommissie

Info: redactie@nelos.be

19 Opleiding ERD – planningssoftware Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

19 Regionale bijscholing Infomap 2024 –

Technisch Duiken Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u Info: voorzitter.std@nelos.be

20 Regionale bijscholing DHV – AVOS

OVOS

Mariënborgh, Edegem – 20.00 - 22.00 u

Huis van de Sport, Zuiderlaan 13, Gent

Inschrijven via Eventbrite

20.00 - 23.00 – Inschrijven via Eventbrite

21 Bijscholing Infomap 2024 – WEVOS Brugs duikershuis, Doornstraat 112-114, Brugge 20.00 - 23.00 – Inschrijven via Eventbrite

22 Algemene Vergadering Audiovisuele Commissie (NELOSAC) Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.30 u Info: nelosac@nelos.be

25 Opleiding AI/Initiator – M3 Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u

26 Opleiding ERD – workshop Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

28 Algemene Vergadering AVOS Info en inschrijven: www.avos.be

21 Duiker-Hulpverlener – Train-de-Trainer Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u Inschrijven via Eventbrite

23 Regionale bijscholing DHV – WEVOS Brugs duikershuis, Brugge – 14.00 - 18.00 u Inschrijven via Eventbrite

24 Examen AI/Initiator – S2C + M3 Duikershuis NELOS – 09.00 - 13.00 u

26 Opleiding NTD – planning Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

26 Plenaire vergadering Subcommissie Hulpverlening Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u Info: voorzitter.hulpverlening@nelos.be

Maart 2024

April 2024

02 Voordracht Wetenschappelijke Commis-

04 Opleiding ERD – theorie

sie: Zeezoogdieren aan onze kust Gastspreker: Jan Haelters Meer info volgt later

03 Algemene Vergadering NELOS Zaal LUX, Marktplein 1, 2950 Kapellen Organisatie: Triton Kapellen – 13.00 - 18.00 u

05 Plenaire vergadering Subcommissie Duikers met een Handicap

Tielt - 19.30 - 22.00 u

07 Opleiding Begeleider DmH Duikershuis NELOS – 10.00 - 19.00 u Inschrijven via Eventbrite

Duikschool Orka, Lokeren – 20.00 - 22.00 u Inschrijven via Eventbrite

10 Herexamen 1*I – Didactiek – Theorie Duikershuis NELOS – 09.00 - 16.00 u

11 Herexamen Nitrox-Instructeur – Theorie Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

11 Opleiding ERD – examen Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

Hippocampus jan./feb. 2024

– LIMOS GC Oosterhof, Lummen – 20.00 - 22.00 u Inschrijven via Eventbrite

21 Scubapro-testdag & happening 25 jaar Scuba Service Put van Ekeren – 10.00 - 17.00 u

21 Examen 2*I – theorie Duikershuis NELOS – 09.00 - 13.00 u

23 Opleiding NTD – examen Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

25 Regionale bijscholing gradiënt factoren – WEVOS Clubhuis NDI, Izegem – 20.00 - 22.00 u Inschrijven via Eventbrite

25 Opleiding ERD – examen Gent – 19.30 - 22.00 u

Mei 2024 01 Examen 3*I – indienen verhandeling 02 Herexamen 2*I – Theorie Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u

04 Duiker-Hulpverlener – Examensessie 1 Locatie nog te bepalen – 08.30 - 14.00 u

13 Kick-off Zeestages 2*Instructeur Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u

14 Examen 3*I – verdediging verhandeling Duikershuis NELOS – 19.00 - 23.00 u

17 Zeestage 2*I & 3*I – Limiet inschrijving Duikershuis NELOS – 07.00 - 23.30 u

18-25 Technische Stage Locatie nog te bepalen

27 Regionale bijscholing gradiënt factoren – BRAVOS Park van Relst, Kampenhout – 20.00 - 22.00 u Inschrijven via Eventbrite

02 Bootduik Oosterschelde AVOS

GC Den Dries, Kerkhofstraat 37, Retie

07 Regionale bijscholing DHV – OVOS

Tielt – 19.30 - 22.00 u

18 Regionale bijscholing gradiënt factoren

Gent - 19.30 - 22.00 u

14 AV Commissie Sportduiken

Info: voorzitterdmh@nelos.be

Inschrijven via Eventbrite

18 Opleiding ERD – planningssoftware

Juni 2024

& Academische zitting

Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

Inschrijven via Eventbrite

ken

11 Opleiding ERD – decompressietechnie-

Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

06 Duiker-Hulpverlener – Train-de-Trainer

Mariënborgh, Edegem – 20.00 - 22.00 u

14.00 - 17.00 u Inschrijven via Eventbrite

15 Herexamen AI/Initiator – S2C + M3 Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u

15 Regionale bijscholing gradiënt factoren – OVOS

Info en inschrijven: www.avos.be

08-16 OBK shoot-out (1e wedstrijdperiode) Info: www.nelos.be/OBK_2024

Augustus 2024 28 Start opleiding DHV – AVOS Mariënborgh, Edegem – 20.00 - 23.00 u

30 Examen 1*I – Limiet inschrijvingen

Huis van de Sport, Gent – 20.00 - 22.00 u Inschrijven via Eventbrite

16 Opleiding NTD – workshop Duikershuis NELOS – 19.30 - 22.00 u

17 Regionale bijscholing gradiënt factoren – AVOS

Op www.nelos.be/std vind je meer info over de opleiding extended range, trimix, CCR, ... Controleer even of het evenement inderdaad plaatsvindt. Items voor de onze Lopende Agenda kan je melden aan: Ivo Madder – redactie@nelos.be.

Gebruik nu uw iPhone als onderwatercamera en als volledig functionele duikcomputer! YourDiveYourStory

Gebruik je Iphone als onderwatercamera ...

... houd ondertussen uw duikgegevens in de gaten...

...deel vervolgens uw duikavontuur met familie en vrienden.

Met automatische en geavanceerde kleurcorrectie voor foto’s en video’s.

Met kleurgecodeerde alarmen en waarschuwingen tijdens de duik.

Inclusief afbeeldingen met een overlay van uw duikprofielgegevens.

Gecorrigeerd

Origineel

@diveoceanic

OceanicWorldWide.com

Mechelen P 004152 – TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 297 – jan./feb. 2024

Dive Housing

Zeestage 2*I en 3*I OBK 2023 shoot-out en Freestyle

AOI UH-GPX AOI AOIUH-GPX UH-GPX

MODERNE TECHNOLOGIE. KLASSIEKE STIJL.

WWW.ONDERWATERHUIS.NL WWW.ONDERWATERHUIS.NL NEON NEON 25, 4751 25, 4751 XA, OUD XA, OUD GASTEL GASTEL