Wet natuurherstel

(Nature Restoration Law)

Wat is de Wet natuurherstel en waarom hebben we die nodig? De biodiversiteitsen de klimaatcrisis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en moeten gezamenlijk worden aangepakt. Een halt toeroepen aan het verlies van ecosystemen en het herstel van natuurlijke habitats kunnen deze crisis helpen verzachten, zowel op het land als op zee.

De Europese zeeën behoren tot de meest overbeviste ter wereld en hun ecosystemen verkeren in slechte staat. In 2020 meldde het Europees Milieuagentschap (EMA) een groot verlies aan biodiversiteit in meer dan 80% van de Europese zeeën. Schadelijke menselijke activiteiten zoals olieboringen, zeevervoer, verontreiniging, baggerwerken, kustontwikkeling en niet-duurzame visserijpraktijken hebben bijgedragen tot het verlies van het grootste deel van de rijke biodiversiteit van de zeebodem en het continentaal plat. Bovendien verergeren de gevolgen van de hoge CO2-uitstoot in de atmosfeer en de klimaatverandering – verzuring en opwarming van de zee – deze achteruitgang van het ecosysteem nog. De oceaan slaat evenveel koolstof op als terrestrische ecosystemen en verwijdert ongeveer een derde van de, door menselijke activiteit, uitgestoten hoeveelheid CO2. Gezien de gedegradeerde toestand van onze zeeën moet de bescherming van de resterende ecosystemen worden aangevuld met krachtigere maatregelen. Enkel zo kan hun gezondheid, veerkracht en vermogen om hun natuurlijke functies te vervullen en het leven op aarde te ondersteunen, verbeteren.

De EU-wet inzake natuurherstel (EU Nature Restoration Law) – voorgesteld in juni 2022 – is een historische kans om de mariene ecosystemen in de EU te herstellen en onze zeeën te helpen weer veerkrachtig en gezond te worden. Het is de eerste bindende EU-wetgeving inzake natuurbescherming die in de afgelopen 30 jaar is voorgesteld. Doel is in alle 27 EU-landen een juridisch bindend kader te creëren om tegen 2050 hersteldoelstellingen voor aangetaste leefomgevingen vast te stellen en herstelmaatregelen uit te voeren en te monitoren.

Voor mariene en kustecosystemen betekent dit bij- voorbeeld specifieke inspanningen en middelen voor het herstel van belangrijke gebieden zoals zeegras of sedimentbodems, alsook de leefwereld van iconische en bedreigde mariene soorten zoals dolfijnen en bruinvissen, haaien en zeevogels. 'Birdlife', 'Seas at Risk', 'Oceana' en verschillende andere milieu-ngo’s voeren campagne om een ambitieuze natuurherstelwet te ondersteunen.

De stem van duikers en duikgemeenschappen in Europa, die de 'ogen onder water' zijn, is van vitaal belang in deze discussie. Het herstel van gezonde mariene leefomgevingen zou ook ten goede komen aan de miljoenen Europeanen die regelmatig duiken en genieten van onderwateractiviteiten. Duikers kunnen helpen bij herstelprojecten zoals deelname aan herstelwerkzaamheden (bijv. beslissen waar een kunstmatig rif wordt geplaatst), wetenschappelijke monitoring (bijv. burgerwetenschap) en algemene sensibilisatie.

Wie zijn de belangrijkste ngo’s die aan de basis van natuurherstel liggen?

Oceana Europe

'Oceana Europe' (https://europe.oceana.org) is de grootste internationale milieuorganisatie die zich uitsluitend richt op de bescherming en het herstel van de wereldzeeën. 'Oceana' stuurt in Europa het beleid en is pleitbezorger binnen de EU en de lidstaten om de wetgeving en de EU-richtlijnen op het gebied van oceaanbehoud en visserijbeheer te verbeteren, te handhaven en volledig te implementeren.

Met meer dan 17 jaar ervaring in Europa werkt het multidisciplinaire campagneteam van beleidsdeskundigen, mariene wetenschappers en communicatie-experten samen om beleidsveranderingen tot stand te brengen die de meest urgente problemen van het mariene milieu aanpakken. Haar medewerkers zijn verdeeld over drie strategisch gelegen kantoren (Madrid, Brussel en Kopenhagen) om de bestaande en komende uitdagingen in alle Europese wateren, van de Middellandse Zee tot het noordoosten van de Atlantische Oceaan, de Oostzee en de Noordzee, in kaart te brengen. '

Oceana' werkt met meerjarige, op wetenschap gebaseerde campagneplannen die in termijnen van drie tot vier jaar worden vastgelegd en die bedoeld zijn om meetbare veranderingen tot stand te brengen met vaste termijnen en uitgesproken doelstellingen. Ze richten zich in de eerste plaats op het aanpakken van het gebrek aan adequate uitvoering en handhaving van de huidige wet- en regelgeving en op het dichten van de mazen in de wet die een effectieve toepassing ervan in de weg staan. De drie lopende Europese campagnes zijn:

• het verdedigen van duurzaam visserijbeheer;

• het vergroten van de effectiviteit van de beschermde zeegebieden;

• het bannen van illegale en ongereglementeerde visserij (IUU) door middel van transparantie.

Het werk draagt bij aan Oceana's grotere visie van een gezonde oceaan die een vitale rol speelt bij de aanpak van de uitdagingen van klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en voedselzekerheid in de hele wereld.

BirdLife

'BirdLife Europa en Centraal-Azië' (www. birdlife.org) is een samenwerkingsverband van 44 nationale natuurbeschermingsorganisaties en is toonaangevend op het gebied van vogelbescherming. Haar unieke lokale tot globale aanpak stelt haar in staat om natuurbehoud met grote impact en op lange termijn te realiseren ten behoeve van natuur en mensen. 'BirdLife Europe en Centraal-Azië' is één van de zes regionale secretariaten waaruit 'BirdLife International' bestaat. Het is gevestigd in Brussel, ondersteunt het Europese en Centraal-Aziatische partnerschap en is aanwezig in 43 landen, waaronder alle EU-lidstaten. Met meer dan 4.100 medewerkers in Europa, twee miljoen leden en tienduizenden deskundige vrijwilligers is 'BirdLife Europe en Centraal-Azië', samen met haar nationale partners, eigenaar of beheerder van meer dan 6.000 natuurgebieden van in totaal 320.000 hectare groot.

Seas at Risk

Al meer dan 30 jaar zet 'Seas At Risk' (https://seas-at-risk.org) zich in voor het Europese mariene milieu en dat van zeeën en oceanen wereldwijd. Haar netwerk van organisaties in alle uithoeken van de EU deelt de passie en toewijding aan de bescherming van het mariene milieu en de cruciale ecosystemen waarvan de mens afhankelijk is. Haar successen zijn het resultaat van aanhoudende belangenbehartiging, toegankelijke wetenschap en overtuigende argumenten, goede contacten met belangrijke besluitvormers en nauwe samenwerking met andere organisaties. De EU-besluitvorming vindt plaats in Brussel, waar 'Seas At Risk' haar kantoor heeft, wat een diepgaande betrokkenheid en belangenbehartiging vergemakkelijkt. Aangezien de lidstaten echter individuele nationale belangen verdedigen wanneer zij deelnemen aan de EU-besluitvorming, is directe betrokkenheid op nationaal niveau ook essentieel. Met een snelgroeiend aantal leden (32 organisaties in 17 landen) en miljoenen burgers vertegenwoordigend, is 'Seas At Risk' goed gepositioneerd om projecten uit te voeren met een EU-brede focus. De leden zijn allemaal nationale of internationale milieu-ngo’s die projecten en campagnes voor de bescherming van het mariene milieu en het zeeleven coördineren. 'Seas At Risk' en de leden komen regelmatig samen (fysiek en virtueel) in workshops of beleidsvergaderingen om ervaringen en goede praktijken uit te wisselen en om gezamenlijke acties te coördineren die het effect van het werk versterken. 'Seas At Risk' is het meest effectief in gezamenlijke projecten met leden waarvoor financiering beschikbaar is om te zorgen voor voldoende capaciteit op zowel EU- als nationaal niveau en om een gezamenlijke doelstelling of strategie te verwezenlijken.

Duikers Betrekken

Samen met de eerder vermelde ngo’s neemt EUF, de 'European Underwater Federation' (www.euf.eu), deel aan relevante openbare evenementen om verhalen en ervaringen van duikers te delen en te verspreiden. Een eerste evenement was op 20 maart 2023 in het Europees Parlement in Brussel (TBC). Daarnaast is er ook de Oceaanweek in juni 2023 en andere evenementen zullen nog volgen. Ondersteun socialemediacampagnes (Twitter, Facebook, ...) met #RestoreNature en #RestoreOcean, onder meer door duikers te betrekken (bijv. onderwaterfotowedstrijd met de hashtag #RestoreNature en/of #RestoreOcean). 

Bron: infopakket ngo-campagne Europa