Wist je dat er ijzeretende bacteriën bestaan?

De Titanic zonk meer dan honderd jaar geleden en vormde op een diepte van bijna 4 kilometer een volledig nieuw ecosysteem inclusief tot hiertoe onbekende organismen. Eentje daarvan werd door de Canadese onderzoekster Henrietta Mann van de Universiteit van Halifax in 2010 op de buitenkant van het wrak gevonden.

Henrietta Mann onderzocht stalen van roest uit het wrak die door een wetenschappelijke expeditie in 1991 naar de oppervlakte werden gebracht. Onder de elektronenmicroscoop ontdekte ze dat de roestvorming niet veroorzaakt werd door een chemisch proces, maar door een bacterie. Die voedt zich met het ijzer van het gezonken schip en kreeg de toepasselijke naam Halomonas titanicae

Ondertussen bevinden ze zich in het gehele wrak en vormen er ijspegelachtige structuren van roest, 'rusticles' of roestpegels genaamd. Mann vond wel 27 verschillende bacteriën in de roestpegels, naast kokerwormpjes en andere kleine organismen die gezamenlijk een symbiotische kolonie vormen. Eencellige algen vormen met bacteriën achtereenvolgens kettingen en netten, die verder overgroeid worden en verharden tot deze sponsachtige structuren waarin water circuleert.

De Halomonas zijn in een hoog tempo de volledige Titanic aan het consumeren. Naar schatting eten deze lievertjes tot 180 kilogram ijzer per dag op. Ook al woog de Titanic origineel 50.000 ton, de verwachtin- gen zijn dat het wrak over twintig tot dertig jaar volledig tot een hoop roest gereduceerd zal zijn, of – beter gezegd – geoxideerd. Op dit moment is de schade al overduidelijk, zoals door een team duikers van de organisatie Five Deeps in 2019 ter plaatse werd vastgesteld. Vooral de stuurboordzijde en de vertrekken van de kapitein en de officieren zijn het meest aangetast. De oude badkuip van kapitein Edward Smith, waarvan in 1996 nog een iconische foto werd gemaakt, blijkt volledig te zijn verdwenen. Op dit moment is het dak van de gewelfde boegsectie het stilaan aan het begeven, waardoor straks het interieur zal komen bloot te liggen. En zo wordt de Titanic laag voor laag gerecycleerd door de oceaan als bron van voedingsstoffen voor de volgende generatie levensvormen.

De ijzeretende bacterie Halomonas titanicae laat de Titanic in een versneld tempo wegroesten.

Roest onder een schip in het Belgische Zelzate. In de zomer van 2021 werden er verschillende boten in de jachthaven van Zelzate aangetast door de MIC-bacterie, die ervoor zorgt dat ijzer 75 procent sneller roest dan in normale omstandigheden.

MIC

Microbieel geïnduceerde corrosie waarbij micro-organismen het corrosieproces van ijzer versnellen.